NOS Nieuws - Algemeen

Zelfs in de ruimte dringen de scherpe tegenstellingen in de Amerikaanse politiek soms door. De twee 'gestrande' astronauten aan boord van ruimtestation ISS zijn het onderwerp van een ruzie op sociale media tussen techmiljardair en rechterhand van president Trump Elon Musk en de Deense astronaut Andreas "Andy" Mogensen.

Butch Wilmore en Suni Williams zitten vast in het ruimtestation sinds juni, omdat de Boeing Starliner waarmee ze waren gekomen niet veilig genoeg werd geacht voor de terugkeer. Hun geplande verblijf van acht dagen is inmiddels uitgelopen tot zo'n negen maanden.

Mogensen deelde gisteren een fragment uit een interview op Fox News met de Amerikaanse president Trump en Elon Musk. Daarin claimde Musk dat president Biden de NASA-astronauten Wilmore en Williams zo lang in het ISS had laten zitten "om politieke redenen", en dat de nieuwe regering hen nu zou komen redden.

"Wat een leugen", gaf Mogensen verbolgen commentaar op X. "En dat komt dan van iemand die zich beklaagt over een gebrek aan eerlijkheid in de mainstream-media."

Musk reageerde daarop als door een wesp gestoken en noemde Mogensen "compleet gestoord" en "idioot". Hij voegde eraan toe dat zijn ruimtevaartbedrijf SpaceX de twee astronauten enkele maanden geleden al had kunnen terugbrengen en dat hij dat had aangeboden aan de regering-Biden. Musk meldde er niet bij wat dat aanbod behelsde en waarom het zou zijn afgeslagen.

Lang voor de rel, in augustus vorig jaar, maakte NASA al bekend dat de gestrande astronauten opgehaald worden met een Crew Dragon van SpaceX. Bij de lancering van die capsule in september werden daarom twee plekken gereserveerd voor Williams en Willmore.

De twee zijn vervolgens aan Crew-9 toegevoegd, de bemanning van die half lege capsule. Dat betekent wel dat ze met hun terugkeer moeten wachten tot het einde van de Crew-9-missie.

De terugkeer zou aanvankelijk deze maand plaatsvinden, maar is uitgesteld tot maart omdat de nog te lanceren SpaceX-capsule voor de aflossing van Crew-9 wat vertraging heeft opgelopen. NASA wil de missies een beetje laten overlappen, zodat de oude crew de nieuwe kan inwerken.

Scheldkanonnade

Als er naast dit al geplande scenario een alternatief plan was om Wilmore en Williams eerder terug te halen, heeft Musk dat nooit eerder openbaar gemaakt.

Mogensen, die tot tweemaal in het ISS verbleef, waarvan eenmaal als commandant, reageerde kalm op de scheldkanonnade van Musk. "Elon, ik heb je lang bewonderd om wat je hebt bereikt, speciaal met SpaceX en Tesla", schreef hij. "Je weet net zo goed als ik dat Butch en Suni terugkeren met Crew-9, wat het plan is sinds september. Zelfs nu stuur je geen reddingsmissie om ze naar huis te brengen. Ze komen gewoon terug met de Dragon-capsule die aan het ISS is gekoppeld sinds september."

Niet 'gestrand'

NASA probeert al maanden duidelijk te maken dat Wilmore en Williams niet 'gestrand' zijn of in de steek gelaten, zoals Trump al langer beweert. In een noodgeval kunnen alle astronauten het ruimtestation onmiddellijk verlaten.

"Ze zijn begonnen als testpiloten voor de Boeing Starliner, en nu maken ze deel uit van de ISS-bemanning en werken ze dag in, dag uit", aldus NASA-manager Steve Stich. Beiden hebben ruimtewandelingen gemaakt en Williams is momenteel commandant van het ISS.

Ook Sunita Williams wijst het idee dat de twee in de steek zouden zijn gelaten van de hand. "Dat klopt niet", zei ze in een interview met CBS. "Wij zijn deel van iets dat groter is dan wijzelf, we zijn deel van het Internationale Ruimtestation. Dus, nee, we voelen ons niet in de steek gelaten. We voelen ons deel van het team, en dat is een grote eer."

Vanaf vanavond rijden er minder treinen in België. De kleine spoorvakbond OVS legt negen dagen het werk neer en daarnaast staken de leden van de vakbond Autonoom Syndicaat van Treinbestuurders vanaf zondag vijf dagen.

Het spoorwegpersoneel staakt omdat ze het onder meer niet eens zijn met de plannen van de regering voor pensioenhervormingen. Zo vinden ze de verhoging van de pensioenleeftijd van personeel op de trein onterecht en zijn ze tegen besparingen zoals het opheffen van kleinere stations.

Niet alleen Belgische treinreizigers, maar ook mensen in Nederland kunnen last hebben van de staking. De Eurocity Direct gaat de grens niet over en stopt bij Rotterdam Centraal, de EuroCity rijdt minder vaak. Daarnaast vervallen enkele Eurostar-treinen die van en naar Parijs rijden.

'Disproportioneel'

Andere, zowel kleinere als grotere vakbonden overwegen nog acties, maar zij leggen het werk nog niet neer of staken op een andere manier. Zo organiseren de grotere vakbonden tot juli dit jaar op verschillende momenten losse acties.

De Belgische spoorvervoerder NMBS en de spoorbedrijven Infrabel en HR-Rail vinden de stakingen "onverantwoord en onaanvaardbaar". Ze vinden de impact van de staking op de reizigers te groot en stellen dat de reactie op de regeringsplannen "disproportioneel" is. 900.000 reizigers zouden dagelijks geraakt worden door de staking.

NMBS stelt dat drie van de vijf treinen vanaf morgen wel rijden.

In de Sri Lankase hoofdstad Colombo is woensdag in een rechtbank een beruchte bendeleider en drugscrimineel neergeschoten. Hij is nog naar het ziekenhuis gebracht, maar stierf onderweg aan zijn verwondingen. Hij stond terecht voor negentien aanklachten voor moord.

De schutter handelde mogelijk in opdracht van een rivaliserende bende. Zich voordoend als advocaat wist hij het gerechtsgebouw binnen te dringen. Daar kreeg hij van een vrouw een revolver die zij in een boek met uitgesneden pagina's naar binnen had gesmokkeld.

Offensief

De schutter wist te ontkomen, maar werd later buiten de rechtbank opgepakt. Ook de vrouw die hem hielp werd aangehouden, evenals een politieman en de bestuurder van een busje die de schutter zouden hebben geholpen.

Bendegeweld is een probleem in Sri Lanka. De regering kondigde in december een offensief aan tegen deze vorm van criminaliteit. In verband met de schietpartij wordt de beveiliging bij rechtbanken aangescherpt.

De Franse politie gaat willekeurig tassen controleren bij schoolingangen op wapens. Dat heeft onderwijsminister Borne bekendgemaakt in een interview met de zender BFMTV RMC.

Ze is bezorgd over "het wijdverbreide gebruik van steek- en vuurwapens bij jongeren" en het geweld dat daarmee gepaard gaat. Het aantal incidenten met wapens en messen op Franse scholen neemt de laatste jaren toe.

Begin deze maand raakte een 17-jarige middelbare scholier ernstig gewond bij een steekpartij in Bagneux ten zuiden van Parijs. In Seine-et-Marne betrapte de burgemeester vorige week een 10-jarige scholier met een mes op zak. Hij wilde een andere leerling doden die hem lastigviel.

In Seine-Saint-Denis, een departement boven Parijs, werden deze maand al twintig middelbare scholen onder politietoezicht geplaatst na een reeks geweldsincidenten.

Tuchtcommissie

Borne wil dat leerlingen die met een steekwapen worden betrapt, direct voor de tuchtcommissie verschijnen. Nu heeft alleen de schooldirecteur de bevoegdheid om hen daarheen te sturen. Ze wil ook dat scholen bij steekincidenten direct melding doen bij justitie.

De politie begint dit voorjaar met de tassencontroles. De minister zegt niet om hoeveel controles het gaat of waar ze de agenten vandaan gaat halen. Bovendien bestaan er al spontane politiecontroles, bijvoorbeeld bij de ingangen van universiteiten.

Een 28-jarige leerkracht van een Haagse basisschool is aangehouden op verdenking van aanranding van een kind. Het gaat om een leerling, meldt de politie.

Begin deze maand werd melding gemaakt van mogelijk ongepast gedrag van de man. Hierna werd aangifte gedaan door de ouder van een leerling, waarna de politie en Openbaar Ministerie een onderzoek begonnen. Op basis van dit onderzoek is de man aangehouden.

De man komt uit Den Haag en gaf les aan groep 8 op een school in het Statenkwartier. De docent werd op non-actief gesteld en is inmiddels ontslagen. Het onderzoek naar hem is nog in volle gang, meldt de politie. Hij zit vast en wordt maandag voorgeleid aan de rechter-commissaris. Of er ook andere slachtoffers zijn, is nog onduidelijk.

Geestelijke bijstand

De onderwijsstichting De Haagse Scholen heeft een informatiebijeenkomst gehouden voor ouders. Hierbij was volgens Omroep West het Crisis Interventie Team van de GGD aanwezig. Leerlingen of ouders die geestelijke bijstand nodig hebben kunnen bij dit team terecht.

De klas heeft de afgelopen weken les gekregen van andere leraren.

De Onderwijsraad waarschuwt de minister van Onderwijs dat de toegankelijkheid, kwaliteit en studiekeuzevrijheid van het mbo, hbo en wetenschappelijk onderwijs onder druk staat. In een rapport stelt de Onderwijsraad dat het misgaat door een combinatie van een dalend aantal studenten, bezuinigingen en de Wet internationalisering.

Als gevolg daarvan kunnen sommige studies nergens meer in Nederland worden gevolgd, zegt het adviesorgaan.

"We zien demografische ontwikkelingen die ertoe leiden dat er minder studenten zijn en dus ook minder geld is voor instellingen die bepaalde opleidingen aanbieden", aldus voorzitter Louise Elffers. "Daar komen de bezuinigen en de dalende instroom van internationale studenten bovenop".

Krimpregio's

Volgens haar is het door al die factoren voor instellingen lastig om het opleidingsaanbod overeind te houden. "En daarmee komt de toegankelijkheid van bepaalde studies en de keuzevrijheid van studenten in het gedrang", vervolgt ze.

Dat geldt volgens de Onderwijsraad vooral voor krimpregio's. "Het moet voor een student mogelijk blijven om naar een studie of onderwijsinstelling te kunnen reizen", aldus de Onderwijsraad.

De nabijheid van studies is vooral van belang voor het mbo, zegt het adviesorgaan. "Studenten moeten de mogelijkheid hebben om op verschillende plekken in het land een opleiding te volgen".

Waarde voor de samenleving

De Onderwijsraad adviseert de minister daarom goed te kijken naar het landelijke beeld en de gevolgen van de combinatie van de drie ontwikkelingen. "Ook moeten we daarin verschillende belangen meewegen, zoals het arbeidsmarktperspectief, maar ook het maatschappelijk belang van bepaalde opleidingen."

"We zien nu dat het arbeidsmarktperspectief te zwaar weegt", zegt de Onderwijsraad, die dat "onwenselijk, ineffectief en weinig zinvol" vindt. "Je moet ook kijken naar de waarde van opleidingen voor de samenleving, dus niet alleen voor de arbeidsmarkt".

Burgers die vinden dat de overheid hen onrecht heeft aangedaan, kunnen in de toekomst mogelijk hun zaak laten voorleggen aan een speciaal gerechtshof, het zogenoemde Grondwettelijk Hof. Dat beoordeelt of wetten en overheidsbesluiten in strijd zijn met grondrechten, zoals de vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst en het verbod op discriminatie.

Op dit moment is er in Nederland niet zo'n hof, ook wel constitutioneel hof genoemd. Andere Europese landen en de Verenigde Staten (het Supreme Court) hebben het wel. NSC-bewindspersonen Uitermark en Struyken vinden dat ook Nederlanders zo'n extra vangnet nodig hebben.

"Burgers moeten een rechter kunnen vragen of een wet wel eerlijk is en niet botst met hun grondrechten," aldus Struyken. In de praktijk houdt het in dat een burger een rechter vraagt om zijn of haar zaak voor te leggen aan het Grondwettelijk Hof.

'Moederwet' van Nederland

De ministerraad is akkoord gegaan met een eerste plan om zo'n speciaal hof op te richten. Het oprichten ervan is lastig en kost tijd, omdat de Grondwet ervoor moet worden gewijzigd. Eerst moeten de Tweede en Eerste Kamer ermee instemmen. Daarna komen er verkiezingen en moet een tweederdemeerderheid er opnieuw mee akkoord gaan.

Uitermark en Struyken zien veel voordelen in het hof. Nu kunnen rechters een wet niet aan de Grondwet toetsen en burgers verliezen daardoor het vertrouwen in de overheid. Ook kennen weinigen de principes van de "moederwet" van Nederland. Uitermark: "We gaan de Grondwet uit de ivoren toren halen."

Extra bescherming

Ze verwachten niet dat er een toestroom van rechtszaken ontstaat, bijvoorbeeld van burgers die vinden dat ze wel een islamitische school mogen oprichten (vrijheid van onderwijs) of mogen zeggen wat ze vinden (vrijheid van meningsuiting). "Het is toch goed als mensen een rechter daar een uitspraak over kunnen laten vragen. Dat is een extra bescherming voor burgers", aldus Struyken.

De komende maanden worden gesprekken gevoerd met experts en onderzoekers, daarna komt er een wetsvoorstel. Het plan is dat het hof 10 tot 12 onafhankelijke leden krijgt, die voor maximaal 9 jaar worden benoemd.

Machtsmisbruik van de overheid

Het idee van een constitutioneel hof was een belangrijk punt van regeringspartij NSC in de verkiezingstijd. Partijleider Omtzigt ziet het als een goede manier om burgers beter te beschermen tegen machtsmisbruik van de overheid.

De Toeslagenaffaire is een duidelijk voorbeeld: de Belastingdienst oordeelde ten onrechte dat een groep ouders te veel kinderopvangtoeslag had gekregen. Zij moesten hoge bedragen terugbetalen, waardoor sommigen hun huis kwijtraakten, schulden kregen of hun kinderen uit huis geplaatst werden geplaatst. Nog steeds wachten duizenden ouders op de beloofde compensatie.

Er zijn ook tegenstanders van zo'n Grondwettelijk Hof. Het wordt niet direct gekozen door burgers, zoals Kamerleden, dus de Eerste en Tweede Kamer worden eigenlijk buitenspel gezet, zeggen critici. Ook krijgt een groep van speciale rechters meer te zeggen. Sommige critici vinden verder dat het rechtssysteem onnodig ingewikkeld wordt gemaakt.

Peter Gillis, eigenaar van Oostappen Vakantieparken, verkoopt zijn negen vakantieparken in Nederland. In een persbericht laat de familie Gillis weten met "pijn in haar hart" de huisjesparken van de hand te doen.

De ondernemer kreeg landelijke bekendheid voor de tv-serie Massa is Kassa, waarbij hij en zijn familie worden gevolgd in hun dagelijks leven en bij het runnen van de vakantieparken.

De realityster raakte met zijn onderneming verschillende keren in opspraak. Een vakantiepark in Ommel moest de deuren sluiten op last van de gemeente Asten. De gemeente vermoedde dat de vergunningen van het park werden misbruikt voor criminele doeleinden. Ook zou er sprake zijn van illegale permanente bewoning.

Verder wordt de ondernemer vervolgd voor belastingfraude. Volgens de Raad van State heeft hij onder meer in de gemeenten Peel en Maas, Terneuzen en Loon op Zand de afspraken over huisvesting van buitenlandse werknemers aan zijn laars gelapt.

Massa is kassa

Gillis geeft de schuld van de verkoop aan de autoriteiten: "Door het samenspannen en optreden van meerdere autoriteiten de afgelopen jaren, moest de exploitatie worden stilgelegd, werden de vakantieparken noodgedwongen gesloten en was er ook geen zicht op heropening."

In april 2024 gaf Gillis de dagelijkse leiding over de negen Nederlandse vakantieparken van de Oostappen Groep al uit handen. Toen gaf hij aan wel eigenaar te blijven, maar nu verkoopt hij de parken dus alsnog. "Wij zijn trots op wat we hebben bereikt," schrijft Gillis in een verklaring, "Aan dat succes is helaas een einde gekomen."

Wie de koper is, is niet bekendgemaakt. Gillis verwijt de autoriteiten dat ze hem het ondernemen onmogelijk hebben gemaakt.

Een eventuele handelsoorlog tussen de VS, China en Europa zal de haven van Rotterdam zeker raken, zegt topman Boudewijn Siemons van het Havenbedrijf Rotterdam. "Het is sowieso nadelig. Handelsbarrières zijn slecht voor de wereldeconomie en benadelen daarmee ook de grootste zeehaven van Europa", zei Siemons van het havenbedrijf in een toelichting op de jaarcijfers.

"Onrust in het Midden-Oosten, importheffingen en een economische strijd tussen machtsblokken hebben allemaal effect op ons. Hoeveel precies, is moeilijk te zeggen. Het kan wel een significant effect zijn, maar het is niet zo dat de haven in één keer omvalt."

Siemons noemde het voor de positie van Noordwest-Europa belangrijk dat het investeringsklimaat voor de industrie in het havengebied goed blijft. "De eerste fabrieken in de haven sluiten", zegt de topman. "Ik weet dat chemische producenten het moeilijk hebben. We zien dat nog niet in de cijfers van afgelopen jaar, maar het kan zich in slow motion gaan afspelen de komende jaren. Er moet wat gedaan worden aan gebrek aan ruimte op het elektriciteitsnet, de hoge netwerkkosten - 66 procent hoger dan in de ons omringende landen - de stikstofproblemen, de overregulering. Dat zijn allemaal barrières die we te slechten hebben. Die zitten ook investeringen in vergroening van de industrie dwars."

Maar het positieve is dat deze boodschap lijkt aan te komen. Siemons: "De Europese Commissie komt volgende week met plannen om de Europese industrie concurrerend te houden en te verduurzamen."

Weerbaarheid

De topman had het in zijn toelichting ook over de weerbaarheid van de haven. "We zijn zeer actief op het gebied van cyberweerbaarheid. Als president Zelensky van Oekraïne in ons land is, zien we gewoon het aantal cyberaanvallen op ons havenbedrijf toenemen. Dat is al gaande. In de Oostzee worden kabels gesaboteerd. Bij ons lopen ook veel kabels. Daar moeten we dus goed over nadenken. Doen we ook samen met de NCTV, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, en Defensie."

Gezien alle onrust in de wereld deed de haven van Rotterdam het afgelopen jaar niet slecht. Er werd een fractie goederen minder overgeslagen dan in 2023: 435,8 miljoen ton, een minnetje van 0,7 procent.

Dat kwam vooral door de afgenomen vraag naar kolen, die relatief duur zijn geworden als brandstof voor de productie van stroom. Ook de handel in ruwe aardolie daalde. Dat kwam vooral door onderhoud aan raffinaderijen in Rotterdam.

Kademuren en steigers

Het containervervoer groeide wel. Consumenten zagen hun koopkracht toenemen en gaven daardoor meer geld uit. Dat deed de overslag van containers groeien met bijna 3 procent.

Financieel heeft het Havenbedrijf een sterk jaar achter de rug, dankzij hogere inkomsten uit de verhuur van haventerreinen. Daardoor kon er fors geïnvesteerd worden in de infrastructuur, zoals kademuren en steigers, maar ook in infrastructuur voor verduurzaming.

Zo werd begonnen met de bouw van het CO2-opslagproject Porthos en werd er meer geld gestoken in digitalisering. Ook de bouw van een waterstofleiding door de haven en de waterstoffabriek van Shell zijn in volle gang.

Houthi-rebellen

De aanvallen van Houthi-rebellen in Jemen op schepen in de Rode Zee hadden ook gevolgen voor Rotterdam. Reders besloten vaak de lange omweg te nemen langs het zuiden van Afrika. Daardoor kwamen er minder schepen aan. "Maar", zegt Siemons, "ondanks die conflicten in de wereld hebben we als haven laten zien dat we veerkrachtig zijn en onverminderd blijven investeren in de haven van de toekomst."

Een man van 37 uit Eindhoven moet 20 jaar de cel in voor het doodsteken van zijn ex-vriendin. Volgens de rechtbank is er sprake van femicide. De man bracht de vrouw om het leven omdat hij niet kon accepteren dat zij hun relatie had verbroken.

Het slachtoffer verbrak de relatie in januari vorig jaar en trok vervolgens in bij een vriendin. In de nacht van 3 op 4 februari stuurde de man zijn ex meerdere dreigende berichten.

De vrouw vroeg hem om haar met rust te laten en antwoordde uiteindelijk niet meer. De man ging vervolgens naar haar op zoek in het uitgaansgebied van Eindhoven. Kort na 02.00 uur vond hij haar samen met een man in een café. Hij viel de man aan en werd vervolgens het café uitgezet.

Thuis kleedde hij zich om en pakte hij een koksmes. Hij besloot zijn ex op te wachten bij een tunnel waar de vrouw doorheen moest om thuis te komen. Hij stak haar zeventien keer, ze overleed ter plekke. De man sloeg op de vlucht. Hij meldde zich de volgende dag zelf bij de politie.

Het Openbaar Ministerie eiste twee weken geleden 22 jaar celstraf. De rechter sprak van een gruwelijke en mensonterende dood. "De rechtbank rekent het de verdachte zwaar aan dat hij niet de volle verantwoordelijkheid neemt voor zijn daden en de schuld ook deels bij zijn ex-vriendin en de man legt", aldus de rechtbank.

De man, volgens Omroep Brabant een Bulgaarse arbeidsmigrant, moet de nabestaanden schadevergoedingen betalen van in totaal ruim 43.500 euro.

Een 23-jarige vrouw uit Polen is aangeklaagd voor het stalken van de familie van Madeleine McCann. Britse media schrijven dat ze deze week is aangehouden op de luchthaven van Bristol. De Poolse vrouw zou langs het huis van de familie McCann zijn gegaan en brieven en appjes hebben gestuurd.

Ook belde Julia Wandel naar familieleden en liet ze voicemailberichten achter, blijkt uit rechtbankdocumenten. Het stalken zou begin vorig jaar zijn begonnen en tot vorig weekend geduurd hebben.

Madeleine 'Maddie' McCann verdween bijna twintig jaar geleden in het zuiden van Portugal. De peuter was daar samen met haar ouders, broertje en zusje op vakantie. Het meisje verdween uit het vakantiehuis toen haar ouders met vrienden in de buurt aan het eten waren. In de beginjaren trok de vermissingszaak wereldwijde aandacht.

DNA-test

Behalve Wandel werd op het vliegveld ook een 60-jarige vrouw uit Wales gearresteerd op verdenking van het stalken van de familie McCann. Zij is op borgtocht vrijgelaten.

Wandel werd in 2023 bekend toen ze op Instagram claimde dat zij de jarenlang vermiste Madeleine McCann is. Een DNA-test wees echter uit dat Wandel uit Polen komt.

Bekijk hier een terugblik op de vermissingszaak:

Tot op de dag van vandaag is niet duidelijk wat er met Madeleine McCann is gebeurd. In 2022 werd een Duitser als hoofdverdachte in de vermissingszaak aangewezen, maar hij is nooit aangeklaagd.

De zedendelinquent, Christian Brückner, heeft altijd ontkend iets met de vermissing van de peuter te maken te hebben. Hij zit nu nog een gevangenisstraf uit voor een andere zaak, maar komt mogelijk later dit jaar vrij.

Aan het begin van de week kon er in sommige delen van het land nog worden geschaatst, maar vandaag stromen de terrassen vol. Het is even schakelen voor horecaondernemers, maar ze zijn er blij mee.

Op de eerste lentedag van het jaar is meteen een temperatuurrecord gebroken, meldt Weeronline. In De Bilt werd vanmiddag 17,1 graden gemeten. Daarmee is het oude record uit 2021 gebroken, toen het 16,9 graden werd. In het zuidoosten van het land is het nog warmer: in Eindhoven wees de thermometer 18,8 graden aan.

Dat het weer in een paar dagen zo sterk kan veranderen heeft volgens Frank Selten, klimaatonderzoeker bij het KNMI, een eenvoudige oorzaak. De wind is gedraaid. "Van oostelijke richting, waar meestal de kou vandaan komt, naar zuidelijke richting. Maar het komt ook omdat de zon wat harder aan het schijnen is. We gaan richting de lente. De zon warmt de lucht in het zuiden flink op en als die dan naar ons getransporteerd wordt, kan het hier ook flink warmer worden."

Zo'n grote plotselinge verandering in temperatuur komt wel vaker voor, maar is relatief zeldzaam, zegt Selten in het NOS Radio 1 Journaal. Een sprong van 13 graden zoals we nu zien komt ongeveer eens in de acht winters voor. De grootste ooit gemeten was in 1978, toen de temperatuur eind december ruim 20 graden omlaag dook.

Afgelopen dinsdag werd er op veel plaatsen nog geschaatst:

Zeldzaam of niet, terrashouders zijn er blij mee. "Net als iedereen denk ik", zegt Levi Niesten, bedrijfsleider van Grand Café Nieuw Bruin op het Vrijthof in Maastricht. "Sinds zaterdag hebben we ons grote terras weer terug. Dat brengt wat meer reuring en maakt het plein veel aantrekkelijker. We hebben een verwarmd terras, maar als de zon schijnt, dat is toch het mooiste."

Het is een welkome afwisseling met de kou en het vaak grauwe weer van de afgelopen maanden. "Al in het najaar zag je dat het in de hele stad iets rustiger was. Als het wat wisselvallig is willen veel mensen toch liever thuisblijven."

Koninklijke Horeca Nederland herkent dat geluid. "Het is dit jaar langer koud geweest, maar we zien eigenlijk geen groot verschil in de situatie ten opzichte van andere jaren", laat een woordvoerder weten. Horecaondernemers zijn wel enthousiast "dat de lente weer in de lucht hangt".

Theo van Gils, manager van Café Brasserie De Kater aan de Oude Markt in Enschede, beaamt dat. "De afgelopen maanden was het minder. En van slecht weer heb je altijd last, dat weet iedereen. Januari en februari zijn nooit de spektakelmaanden qua omzet, dus daar houd je rekening mee."

Dubbele omzet

Hij laat wel extra medewerkers opdraven voor de verwachte drukte. "Het is nu al redelijk druk", stelt hij rond het middaguur vast. "En straks loopt het helemaal vol. Het is hier in Oost-Nederland al vakantie, dus het was sowieso een drukke week, maar sinds gisteren gaan we ook weer meer naar buiten. Het terras heeft altijd een meerwaarde, dat zijn toch 100 stoelen extra, en meer stoelen is meer omzet."

En dat betekent meer vraag naar mensen in bediening, maar dat is voor De Kater geen probleem. "Enschede is een studentenstad, en veel studenten willen in hun vakantie graag extra werken, dus deze week draaien sommigen een dienst extra."

Ook Café 't Heen en Weer bij de Utrechtse Oudegracht bereidt zich aan het eind van de ochtend voor op een stormloop. Maar ze zijn er blij mee. "Het terras is voor ons het belangrijkste", verzekert student Sebastiaan Terlouw die er aan het werk is.

"Als we het terras open kunnen gooien draaien we een dubbele omzet. Het zal heel druk worden vandaag, eigenlijk zouden we extra personeel moeten laten bijspringen, maar dat hebben we niet, dus het wordt gewoon heel hard werken en stressen, maar daarmee ook geld verdienen, dus het is oké."

Muggen zijn veel mensen tot last, maar op de Filipijnen brengen ze nu geld op. In een buitenwijk van de hoofdstad Manilla krijgen inwoners een beloning als ze vijf muggen vangen en inleveren, dood of levend. De autoriteiten willen met de actie de infectieziekte dengue (knokkelkoorts) de kop in drukken.

Dit jaar zijn volgens het ministerie van Volksgezondheid al meer dan 28.000 mensen op de Filipijnen besmet geraakt met het denguevirus. Dat is een toename van 40 procent vergeleken met dezelfde periode vorig jaar. De autoriteiten maken zich zorgen omdat het regenseizoen nog moet beginnen. Dan is het risico om dengue op te lopen nog groter, omdat muggen zich voortplanten in stilstaand water.

Met name in dichtbevolkte steden en gebieden verspreidt het denguevirus zich snel. De autoriteiten van de grootste stad van de Filipijnen, Quezon City, luidden afgelopen weekend de noodklok. Dit jaar stierven al 10 inwoners, onder wie kinderen, aan het denguevirus. Bijna tweeduizend mensen raakten besmet. Dengue kan levensbedreigend zijn.

1 peso per vijf muggen

Ook Metro Manilla, het grootstedelijke gebied van de Filipijnse hoofdstad met zo'n 15 miljoen mensen, kampt met een uitbraak. In de dichtbevolkte buitenwijk van Manilla, Addition Hills, wonen meer dan 100.000 mensen op een klein stukje grond. De dorpsleider sloeg daar alarm nadat twee studenten waren overleden aan de gevolgen van dengue. Ook raakten 42 mensen besmet met het virus. Met de ludieke actie hoopt hij het aantal besmettingen terug te dringen en bewoners bewuster te maken van het belang van de volksgezondheid.

Voor vijf gevangen of gedode muggen of muggenlarven krijgen de bewoners van Addition Hills een peso, ongeveer anderhalve cent. Dat lijkt weinig, maar op de Filipijnen kom je er behoorlijk ver mee. Bijna 16 procent van de bevolking leeft van 1,30 euro per dag.

21 inwoners hebben hun beloning al geclaimd. In totaal hebben zij 700 muggen en larven ingeleverd, zei de dorpsleider tegen de BBC. De 64-jarige Miguel Labag viste 45 muggenlarven uit het water en kreeg daarvoor negen pesos (ongeveer 15 cent). "Hiermee kan ik koffie kopen", zei hij tegen persbureau AP.

Dengue is een virus dat veel voorkomt in tropische gebieden. Je loopt het op door een beet van een besmette gelekoortsmug of een Aziatische tijgermug. Deze muggen kunnen ook andere ziekten, zoals chikungunya en het zikavirus, verspreiden. Wie voor het eerst dengue krijgt, kan symptomen ervaren zoals koorts, gewrichtspijn, hoofdpijn en misselijkheid. Als iemand voor een tweede of derde keer dengue krijgt, is de ziekte een stuk gevaarlijker. In ernstige gevallen veroorzaakt dengue inwendige bloedingen wat levensbedreigend kan zijn.

Sinds de Slowaakse premier Fico eind december onaangekondigd een bezoek aan het Kremlin bracht, gaan Slowaken om de vrijdag massaal de straat op om tegen de regering te protesteren. "Wij horen bij Europa en niet bij Rusland", luidt de boodschap.

Fico draagt uit dat hij een 'neutraal' buitenlandbeleid voert, maar de demonstranten vrezen dat het land afdrijft richting Moskou. Ondertussen stelt de premier dat de Russisch-Amerikaanse toenadering zijn gelijk bevestigt.

"Zo veel mensen heb ik sinds 1989 niet op de pleinen gezien", kopte de krant SME over een protest in Bratislava waarop zo'n 60.000 mensen afkwamen. In 1989 luidden grootscheepse demonstraties de ondergang in van het communistische regime. Voor vandaag zijn weer betogingen aangekondigd in 40 steden in Slowakije.

De schaal doet denken aan de antiregeringsprotesten in 2018, toen Fico ook premier was. Na de geruchtmakende moord op onderzoeksjournalist Ján Kuciak - vandaag precies zeven jaar geleden - gingen Slowaken massaal de straat op. Uiteindelijk zag Fico zich genoodzaakt af te treden.

Maar nu is hij weer premier. Dit keer is de ontmoeting die hij in december had met president Poetin aanleiding voor de demonstraties. Fico verkocht het gesprek als een poging om de doorvoer van Russisch gas via Oekraïne naar Europa veilig te stellen. Daarmee stoppen zou Slowakije honderden miljoenen euro's kosten.

Ondanks de invasie van Oekraïne stroomde er nog altijd Russisch gas via Oekraïne naar Europa, tot daar per 1 januari door een Oekraïens besluit een eind aan kwam. Slowakije was, net als Moldavië en Hongarije, grotendeels afhankelijk van Russisch gas.

Deze maand werd duidelijk dat Slowakije voortaan Russisch gas zal ontvangen dat via Turkije naar Europa wordt vervoerd. Volgens de Slowaakse politicoloog Olga Gyarfasova ging Fico's bezoek aan Moskou niet alleen om Russisch gas, maar past het "bij de toenadering tot Poetin die al langer aan de gang is". Zijn beweegredenen zijn vooral persoonlijk, betoogt Gyarfasova.

Tweesporenbeleid

Onder Fico trad Slowakije in 2007 toe tot het Schengengebied en in 2009 tot de eurozone. Hij blokkeerde geen EU-resoluties en stemde mee met andere lidstaten. Duidelijk is dat Fico nu een andere weg is ingeslagen. Anti-Oekraïneretoriek stond centraal in zijn verkiezingscampagne in 2023, waarna zijn partij de grootste werd.

Toen hij eenmaal premier was kondigde Fico de stopzetting van militaire steun aan Oekraïne aan. Zijn buitenlandminister zet in op wat Fico een "tweesporenbeleid" noemt; niet enkel gefocust op het Westen, maar op "alle geografische windrichtingen".

Twee jaar na de Russische invasie van Oekraïne beweerde Fico dat de oorlog is begonnen door "Oekraïense neonazi's". Sindsdien vonden meerdere ontmoetingen plaats tussen de Slowaakse minister van Buitenlandse Zaken en zijn Russische ambtgenoot. Gyarfasova: "Fico's bezoek aan Moskou is een nieuw toppunt."

Zijden draadje

Gyarfasova wijst erop dat het bezoek niet los te zien is van de staat van de Slowaakse coalitie, die aan een zijden draadje hangt. De regeringspartijen hebben geen meerderheid meer in het parlement en moeten afgesplitste Kamerleden zien te overtuigen zich aan te sluiten bij de coalitie. Anders volgen vervroegde verkiezingen. Gyarfasova: "Fico's stappen kunnen deels gezien worden als afleidingsmanoeuvre."

"Bovendien sluit het aan bij het wereldbeeld van een aanzienlijk deel van het electoraat", vertelt Gyarfasova. "De Sovjetgeschiedenis wordt door veel Slowaken als minder problematisch ervaren dan in veel andere voormalige Oostbloklanden het geval is."

Uit een opiniepeiling blijkt dat slechts 8 procent van de bevolking vindt dat de regering een volledig pro-Russisch beleid moet voeren, maar bijna 40 procent ziet Slowakije het liefst als brug tussen Oost en West.

In dat licht opperde Fico dagen na zijn ontmoeting met Poetin dat onderhandelingen tussen Rusland en Oekraïne op Slowaaks grondgebied kunnen plaatsvinden. Hij sprak - ondanks het Slowaakse lidmaatschap van de NAVO en de EU - van neutraal terrein.

Daarbij voelt hij zich gesterkt door recente geopolitieke ontwikkelingen, ziet Andrea Figulová, docent Europese Studies aan de Comenius Universiteit in Bratislava. Waar in vrijwel heel Europa geschokt werd gereageerd op de Amerikaans-Russische toenadering, kan Fico's reactie worden samengevat met de woorden "Ik zei het toch".

In een bericht op sociale media deelde Fico vorige week zijn analyse. Hij schreef dat de EU geen eigen buitenlandbeleid voert, maar altijd blind het Oekraïnebeleid van de vorige Amerikaanse president Biden heeft gevolgd. Nu komen Trump en Poetin als winnaars uit de strijd en hebben Europa en Oekraïne het nakijken, redeneert hij.

Wat Figulová eerder "een flirt met Poetin" genoemd zou hebben is volgens haar inmiddels meer dan dat. Er is sprake van vertrouwen, gebaseerd op ideologische overeenkomsten. Figulová: "Fico heeft autoritaire ambities. Waarschijnlijk is Slowakije regeren zoals Poetin Rusland regeert zijn einddoel."

Acteur Victor Reinier keert na het lopende seizoen niet terug in de politieserie Flikken Maastricht. Dat heeft producent Hollands Licht bevestigd na een bericht van RTL Boulevard. Op dit moment wordt het negentiende seizoen van de AVROTROS-serie uitgezonden.

De producent had klachten gekregen over de werksfeer op de set en het gedrag van de 61-jarige Reinier. In een persbericht schrijft Hollands Licht dat er vervolgens is gesproken met de melders en met Reinier "en is er in overleg met AVROTROS besloten om zijn personage niet terug te laten keren".

Hollands Licht schrijft verder dat duidelijk werd "dat het opnemen van de serie voor Victor een steeds grotere opgave werd, hetgeen ook impact heeft gehad op de werksfeer op de set". De producent benadrukt verder dat Reinier als hoofdrolspeler en regisseur zeventien jaar lang "een belangrijk onderdeel van de serie" is geweest.

De opnames voor het twintigste seizoen moeten nog beginnen.

Baantjer

Reinier speelt in de serie sinds 2007 de rol van Floris Wolfs. Hij vormt in Flikken Maastricht een duo met actrice Angela Schijf, die de rol van Eva van Dongen vertolkt. Verder was hij betrokken bij het opzetten van de spin-off Flikken Rotterdam.

In de jaren 90 speelde hij een prominente rol in de populaire serie Baantjer. Reinier was daarin Dick Vledder, de rechterhand van rechercheur De Cock.

Beschuldigingen

Eerder berichtten juicechannels en ook Belgische media over mogelijk wangedrag van Reinier op de set van Flikken Maastricht. Showbizzblad Dag Allemaal en de krant HLN schreven deze week over onder meer woede-uitbarstingen, conflicten met mede-acteurs en vrouwonvriendelijk gedrag.

Reinier zelf zegt tegen persbureau ANP vanwege het recente overlijden van zijn moeder voorlopig niet te reageren op de beschuldigingen aan zijn adres en het vertrek bij Flikken Maastricht.

"Ik begrijp dat men nieuwsgierig is en de belangstelling voor Flikken Maastricht waardeer ik, maar ik heb op dit moment mijn handen en mijn hoofd vol met al het geregel voor de begrafenis en het verwerken van het overlijden van mijn moeder", aldus Reinier.

Ambulances in levensbedreigende situaties zijn vaak te lang onderweg. Dat schrijft RTL Nieuws op basis van opgevraagde gegevens. In 95 procent van de spoedritten moet een ziekenwagen volgens de norm binnen een kwartier ter plaatse zijn. Tussen 2019 en 2023 werd dat percentage nooit gehaald.

Voor het onderzoek analyseerde RTL Nieuws bijna 3 miljoen spoedritten die tussen 2019 en 2023 werden uitgevoerd.

Landelijk zijn er enorme verschillen. Op het platteland en in grensplaatsen is de aanrijtijd vaak langer.

Zo was in het dorp Drieborg, in Groningen, ruim 77 procent van de 88 spoedritten pas na een kwartier ter plaatse. Gemiddeld duurde het daar 17 minuten en 47 seconden tot een ambulance arriveerde.

Verontrustende cijfers

In de gemeente Nunspeet op de Veluwe is 1 op de 7 ambulances langer dan een kwartier onderweg. "Ik vind het verontrustend en ben erg geschrokken", zegt burgemeester Blom. "Uiteindelijk draait het om geld. Waar zet je de ambulances neer en hoeveel ambulances heb je beschikbaar?"

Zo zijn de cijfers volgens Blom iets verbeterd sinds er in 't Harde een ambulancepost is. "Maar dat is nog steeds niet voldoende voor de inwoners van Elspeet en Vierhouten."

Blom kan niet zeggen of spoedhulp door de lange aanrijtijden weleens te laat is gekomen. "Wat ik wel hard kan maken is dat het gevoel van veiligheid hiermee een stuk minder wordt."

Minister Agema van Volksgezondheid begrijpt dat mensen zich zorgen maken over de lange aanrijtijden. Als positief punt noemt ze dat steeds meer zorg in de ziekenwagen kan worden verleend. Ook werken de meldkamers volgens haar steeds beter. "Daar kunnen ze bijvoorbeeld zien in welk ziekenhuis er plaats is." De meldkamers zien ook waar een patiënt het beste kan worden geholpen, zegt Agema.

Tijdens carnaval worden er in verschillende (vooral Brabantse) steden mobiele bulkmachines neergezet waar mensen lege statiegeldflessen- en blikjes kunnen inleveren. Zo wordt getest of de machines ook tijdens andere grote evenementen kunnen worden ingezet, meldt Statiegeld Nederland. Ook zal in een aantal steden een statiegeldkar meerijden met de optocht.

De bulkmachines komen in Den Bosch, Eindhoven, Tilburg, Roosendaal, Helmond en Oldenzaal (Twente) te staan. De machines kunnen meer dan honderd verpakkingen tegelijk verwerken. Het statiegeld kan meteen digitaal worden uitbetaald of gedoneerd worden aan een lokaal goed doel.

In Den Bosch gaat het geld dan bijvoorbeeld naar Stichting Veur Mekaor, een stichting die mensen met een beperking helpt om deel te nemen aan evenementen in de stad, schrijft Omroep Brabant.

Mee met optocht

In een aantal steden rijdt Statiegeld Nederland met een soort bezemwagen mee met de carnavalsoptocht. De wagen zal achteraan de stoet rijden zodat mensen hun flessen en blikken kunnen inleveren. Het geld wordt gedoneerd aan lokale goede doelen.

Statiegeld Nederland en de gemeente Den Bosch gaan op plekken waar veel carnavalsvierders komen extra donatie-eilanden plaatsen. Er komt bijvoorbeeld een trailer met inlevermachine op het NS-plein.

Inzamelnorm

Statiegeld Nederland is onderdeel van Verpact, de organisatie die verantwoordelijk is voor de inzameling en recycling van verpakkingen. In Nederland geldt sinds 2022 een inzamelnorm van 90 procent voor plastic flessen. Volgens de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) wordt die norm "bij lange na niet" gehaald door Verpact. De inspectie dreigt inmiddels met dwangsommen om verbetering af te dwingen.

Er zijn ook andere problemen met statiegeldverpakkingen. Zo laten etiketten op flesjes van grote merken te snel los. Gevolg is dat kopers van deze flesjes hun statiegeld niet terugkrijgen en miljoenen flessen zonder etiket bij het zwerfafval belanden.

Fouad L., ook wel bekend als de Erasmusschutter, is veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf voor drievoudige moord. De eis was 30 jaar cel en tbs met dwangverpleging.

In september 2023 schoot L. zijn buurmeisje (14) dood, vervolgens haar moeder (39) en daarna, in het Erasmus Medisch Centrum, een docent/arts (43).

De rechter zei dat L. "koelbloedig een einde aan de levens had gemaakt" van zijn drie slachtoffers. "De gevolgen voor de betrokkenen en nabestaanden en de stad Rotterdam zijn groot. Het leed dat u veroorzaakt hebt, is groot. Velen zullen het met zich meedragen, soms een heel leven lang."

Het vonnis van de rechter:

De 39-jarige Marlous en haar 14-jarige dochter Romy werden doodgeschoten in hun huis in de wijk Delfshaven. Zij woonden naast Fouad L. (34), die een opleiding volgde tot arts. Kort erna werd in het Erasmus MC de 43-jarige docent Jurgen Damen doodgeschoten. Buiten hield de politie Fouad L. aan. Hij had ook brand gesticht in zijn huis en in het Erasmus MC.

In tegenstelling tot het OM wilde de rechtbank niet voorsorteren op een mogelijke terugkeer van L. in de samenleving. Hierbij keek de rechter ook naar de straf die het OM had geëist. Na dertig jaar cel zou een tbs-behandeling weinig effectief zijn, zo oordeelde de rechter.

Omdat het niet mogelijk is om tbs op te leggen in combinatie met een levenslange gevangenisstraf, krijgt L. dus alleen levenslang. De rechter merkte wel op dat levenslang gestraften een gratieverzoek kunnen indienen bij de minister. Maar zo zei ze: "Gratie van levenslang gestraften komt zeer sporadisch voor."

Tijdens de rechtszaak werden beelden getoond uit het Erasmus MC:

Naast een autismespectrumstoornis heeft L. een dissociatieve stoornis. Dat verklaarde volgens het deskundigen van het Pieter Baan Centrum die hem hebben onderzocht waarom hij sprak over onderhandelingen met zichzelf over het precieze plan voor de moorden. L. voerde hierover "een interne monoloog", zeggen de deskundigen.

Volgens hen kan iemand onder zo'n stoornis lijden. "Maar het betekent niet dat je daardoor de trekker overhaalt", zeiden de deskundigen eerder.

Vandaag zei de rechter dat L. weliswaar verminderd toerekeningsvatbaar is. Maar ze wees er ook op dat hij in staat was om te begrijpen dat wat hij deed niet mocht. Ook wees ze op de nauwgezette planning van zijn daden.

Fouad L. had daarin voortdurend de controle gehouden. Daarbij wees ze op eerdere verklaring van L. die verklaard had had dat hij mensen had weggestuurd in het ziekenhuis in Rotterdam. "U was u zeer bewust van de verschrikkelijke gevolgen."

Wraakplan

L. kwam naar eigen zeggen tot zijn daden nadat hij uit een gesprek met de examencommissie van het Erasmus MC opmaakte dat hij zijn diploma tot basisarts niet zou krijgen. Hierop bedacht hij een plan om wraak te nemen op iedereen die volgens hem in de weg had gestaan bij zijn droom om arts te worden.

De moorden op de docent en zijn buurvrouw en buurmeisje waren onderdeel van het uiteindelijke plan, dat L. op 28 september 2023 minutieus uitvoerde.

"Hij is in ieder geval niet goed geïnformeerd." Dat zei minister van Defensie Brekelmans vanochtend over de bewering van de Amerikaanse president Trump dat de Oekraïense president Zelensky een dictator is.

"Het is natuurlijk Poetin die een dictator is, en Zelensky is gewoon gekozen via vrije verkiezingen", zei Brekelmans bij de inloop van de ministerraad. Hij vindt de uitspraken van Trump zorgelijk.

"We moeten ervoor zorgen dat in de hele discussie over Oekraïne de feiten duidelijk blijven. En dit is zo'n feit: Poetin is een dictator, Poetin is Oekraïne binnengevallen, en niet andersom."

'Ook groot Europees aandeel'

Trump deed zijn uitspraken woensdag op zijn socialemediaplatform Truth Social. Hij noemde Zelensky naast "een dictator zonder verkiezingen" een "gematigd succesvolle komiek" die de Verenigde Staten zover had gekregen "om miljarden te spenderen aan een oorlog die hij nooit zou kunnen winnen".

Daarnaast zei Trump dat de VS veel meer geld heeft uitgetrokken voor militaire steun aan Oekraïne dan Europa. Dat klopt ook niet, zei Brekelmans. "Europa heeft ook een groot aandeel geleverd, niet alleen de Verenigde Staten, dat hebben we echt samen gedaan."

Populair onder bevolking

Eerder beweerde Trump al dat Zelensky nog maar populair is onder 4 procent van zijn eigen bevolking. Daarop reageerde de Oekraïense president met de woorden dat Trump leeft in een "desinformatiebubbel". "Wij hebben die desinformatie ook gezien. We begrijpen dat die uit Rusland komt."

Een Oekraïens onderzoeksinstituut becijferde in december dat 52 procent van de Oekraïners nog vertrouwen heeft in Zelensky. In een deze week gepubliceerde update is dat volgens The Kyiv Independent in de maanden daarna gestegen naar 57 procent.

Ondertussen kiest Zelensky weer voor een verzoenende toon in zijn gesprekken met de VS. Na afloop van een ontmoeting in Kyiv met de Amerikaanse Oekraïne-gezant Kellogg schreef Zelensky op X dat hij dankbaar is voor alle steun die de VS aan Oekraïne heeft gegeven. Hij zegt dat zijn land klaar is voor een sterke, effectieve investerings- en veiligheidsovereenkomst met de president van de VS.

Minister van Weel van Justitie en minister Faber van Asiel gaan proberen alsnog drie islamitische predikers uit Nederland te weren. De drie willen morgen en overmorgen spreken op de Ramadan Expo in Utrecht. De ministers besloten woensdag dat de predikers het land niet in mochten, maar de rechtbank in Den Haag haalde gisteren een streep door dat besluit.

In een kort geding oordeelde de rechter dat de ministers onvoldoende hebben onderbouwd waarom de komst van de drie predikers een bedreiging voor de openbare orde vormt.

"Ik baal er enorm van", zei Van Weel aan het begin van de ministerraad. "Uitspraken dat seks met minderjarige meisjes maar geoorloofd moet zijn op basis van een godsdienst, haat tegen homo's, het verheerlijken van terreurdaden van Hamas. Sorry maar dan heb je wat mij betreft geen plek in dit land."

Faber sprak van een zwarte dag voor Nederland. "Ik ga niet in discussie over het vonnis van de rechter, maar ik vind niet dat je tolerant moet zijn voor de intoleranten."

Oproepen tot geweld

De twee ministers baseerden hun besluit onder meer op informatie van de NCTV, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. Van Weel: "Die mensen hebben honderden uren aan preken online staan. De NCTV heeft daar een selectie uit gemaakt. Als ik die uitspraken lees, vind ik ze haatzaaiend en oproepen tot geweld. Maar de rechter heeft een andere weging gemaakt." Het advies van de NCTV blijft geheim zegt minister Faber, dus daar kunnen ze niets over zeggen.

Van Weel geeft toe dat het moeilijk is om op korte termijn nog iets te doen maar wil toch alles op alles zetten. Mochten de predikers toch naar de Ramadan Expo komen, dan worden hun uitspraken in de gaten gehouden. "Als er strafbare uitspraken worden gedaan, doe ik aangifte", zegt Van Weel.

'Censuur past niet in Nederland'

Yusuf Ersoy, advocaat in de zaak, vindt de poging om de komst van de predikers te verbieden "nogal overdreven". "Ze zullen zich gewoon aan de Nederlandse wet houden en de regels die hier gelden."

Bovendien, zegt hij, "worden hun uitspraken in de gaten gehouden, dus als de predikers toch over de schreef zouden gaan, kan er worden ingegrepen". Daarnaast stelt hij dat als ze dat zouden willen, ze online van alles zouden kunnen zeggen wat voor iedereen te bekijken en te horen is. "In Nederland is er in ieder geval nog controle", zegt Ersoy.

Hij noemt het logisch is dat de ministers door de rechter zijn teruggefloten. "Wat ze doen is onnodig onrust zaaien. Dergelijke censuur past niet binnen Nederland."

'Zeer onwenselijk'

Sharon Dijksma, burgemeester van Utrecht, wil niet reageren op de komst van de predikers, omdat de gemeente niet over het wel of niet toelaten van de sprekers gaat. Eerder noemde ze hun komst "zeer onwenselijk. "