NOS Nieuws - Algemeen

De commandant van de Amerikaanse militaire basis in Groenland is de laan uit gestuurd. Het Amerikaanse ministerie van Defensie spreekt van een verlies van vertrouwen in het leiderschapsvermogen van de commandant, kolonel Susan Meyers.

Aanleiding voor de maatregel is een mail die Meyers naar het personeel van de basis stuurde na het bezoek van vicepresident Vance aan Groenland, eind vorige maand. Tijdens dat bezoek uitte Vance harde kritiek op Denemarken, het land waar Groenland bij hoort. Ook hintte hij opnieuw op een Amerikaanse inlijving van Groenland.

Kolonel Meyers distantieert zich van die opstelling in de mail, die uitlekte via de nieuwssite Military.com. "Ik ga er niet van uit dat ik de hedendaagse politiek begrijp, maar ik weet wel dat de zorgen die werden geuit door vicepresident Vance niet die van de Pituffik-basis zijn", schrijft ze.

In de mail benadrukt Meyers de goede samenwerking tussen de Amerikanen, de Denen en de Canadezen op de basis. "Ik beloof dat al onze vlaggen trots naast elkaar zullen wapperen, zolang ik me in de gelukkige omstandigheid bevind om deze basis te mogen leiden."

'Ondermijning van Trump'

Het Pentagon bleek niet te spreken over de mail van Meyers en heeft haar gisteren ontslagen als commandant van de Pituffik-basis. Ze wordt vervangen door kolonel Shawn Lee, meldt een Pentagon-woordvoerder op X.

"Acties die de hiërarchie ondermijnen of die ingaan tegen de doelstellingen van president Trump worden op het ministerie van Defensie niet getolereerd", staat in een verklaring. "Van commandanten wordt verwacht dat ze zich houden aan de hoogste gedragsnormen, vooral als het gaat om het onpartijdig uitoefenen van hun taken."

In een veld in het noorden van Polen is gebrom van een zware motor en gepiep van een waarschuwingssignaal te horen. Het is een graafmachine die achteruit rijdt. De bestuurder - een Poolse militair - graaft een greppel uit en gebruikt de aarde om ernaast een wal te bouwen. Vrachtwagens rijden af en aan om betonnen 'egels' te brengen - versperringen om tanks tegen te houden.

Genisten van het Poolse leger plaatsen de egels achter de wal, drie rijen dik. Of ze dit soort verdedigingswerken al eerder hebben opgetuigd? "Ja, op onze trainingslocatie wel", zegt de officier die het team aanstuurt. Maar dit is geen training meer.

Dit is namelijk de grens met Kaliningrad, de Russische exclave tussen Polen en Litouwen. Twee jaar geleden bouwde Polen hier nog een grenshek om migranten tegen te houden. Nu zijn ze bezig met het 'Oost-Schild'. Het zijn verdedigingswerken ter waarde van ruim 2 miljard euro langs de grens van Rusland en Belarus. De Baltische staten zijn met een vergelijkbaar project bezig.

Luitenant Iwona Misiarz klimt de wal op en kijkt uit over het Russische bos nog geen honderd meter verderop. Na de greppel, de stuwwal en de egels laten ze het veld open, vertelt ze. Daar moet ruimte overblijven voor mijnen, als het zover komt. Daarna komt nog een rij egels. Het zijn beelden die we kennen uit Oekraïne. Maar dit is de EU, dit is NAVO-grondgebied. "Als je vrede wil, dan moet je je helaas voorbereiden op oorlog", redeneert Misiarz.

Het Oost-Schild is bedoeld om Rusland af te schrikken en de grens "onbegaanbaar te maken voor de vijand in oorlogstijd", zei premier Tusk tijdens de aankondiging een jaar geleden. De zorg is dat als er een overeenkomst komt met Oekraïne of als Rusland daar uiteindelijk de oorlog wint, Moskou dan hier de NAVO kan testen. Die zorg is met het nieuwe Amerikaanse leiderschap er niet minder op geworden.

De barrières die aan de grens worden opgeworpen zullen een mogelijke aanval niet volledig stoppen, zegt Misiarz. De bedoeling is dat vijandige troepen ermee vertraagd worden, zodat het Poolse leger tijd krijgt om te reageren.

Bekijk hier hoe het Poolse leger het Oost-Schild bouwt:

Het schild is veel meer dan alleen deze traditionele verdedigingslinies, benadrukt Misiarz. Het gaat gepaard met een hele infrastructuur erachter: monitorsystemen tegen drones, een verstevigd GSM-netwerk, bunkers, nieuwe bruggen en wegen. Hoewel de eerste linies langs Kaliningrad nu worden afgerond, zal de bouw van het schild tot zeker 2028 duren.

Een van de lessen die Polen meeneemt van het slagveld in Oekraïne, is het gebruik van anti-personeelsmijnen. Samen met de Baltische staten stappen ze uit het Ottowa-verdrag dat dit soort mijnen verbiedt. Anti-personeelsmijnen zijn controversieel omdat ze veel burgerslachtoffers eisen. Polen wil er 1 miljoen gaan produceren.

Tusk wil burgers laten zien dat onder zijn regering alles wordt gedaan om hun veiligheid te garanderen. De meeste Polen steunen verdedigingswerken dan ook, blijkt uit peilingen. Al voelen ze zich aan de grens niet per se veiliger.

"Zal het de test doorstaan als ze straks echt met tanks komen?", zegt een man buiten een kerk van Peciszewo, een dorpje een kilometer verderop. "Ze zullen beginnen met drones, met raketaanvallen. En alles zal dan toch weggevaagd worden."

'Weggegooid geld'

Ja, iedereen hier is wel bang omdat ze denken dat een oorlog kan uitbreken, zegt de 66-jarige Malgorzata. Maar het Oost-Schild zal geen enkel verschil maken als het zover komt, denkt ze. "Het is weggegooid geld."

Wat meer te spreken over het project is boer Janek, die buiten in zijn veld bezig is geflankeerd door een grote herdershond. Hij was stomverbaasd toen onlangs een Russisch vliegtuigje het dorp over vloog. Het was een burgertoestel en het verhaal was dat ze verdwaald waren, maar hij vertrouwde het niet. "Ze bouwen het schild niet voor niks", zegt Janek. "We moeten ons beschermen."

Polen heeft Europese bondgenoten opgeroepen om bij te dragen aan het schild. "Deze grens is ook de grens van de Europese Unie", zegt luitenant Misiarz naast een rij egels terwijl achter haar met een graafmachine een volgend blok wordt geplaatst. "Dus onze veiligheid is niet alleen een prioriteit voor ons, maar voor de hele EU. Want wij zijn hier in de eerste linie."

Minister Van Hijum van Sociale Zaken (NSC) doet aangifte van het lekken van ambtelijke stukken van zijn ministerie. Een kritisch advies van de ambtenaren over een oud voorstel van NSC en BBB om referenda te organiseren over het nieuwe pensioenstelsel lekte uit naar De Telegraaf. De krant kopte met: "Minister Van Hijum (NSC) kraakt plan pensioenreferendum van zijn eigen partij".

Van Hijum is daar erg boos over, zei hij voor het begin van de ministerraad. "Ik word ziek van het gelek", zegt hij. "Ik wil een sfeer hebben waarin je open over inhoud van gedachten kunnen wisselen. Dat is niet mogelijk als je elkaar het werken onmogelijk maakt."

Naar eigen zeggen heeft Van Hijum zelf nooit dit soort ambtelijke stukken gelekt. "Ik wil een norm stellen en ik hoop dat het effect sorteert", zegt hij.

Forse kritiek

In het ambtelijk advies zou forse kritiek staan op het eerdere plan van NSC en BBB om bij pensioenfondsen referenda te organiseren over de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. De twee partijen wilden mensen hiermee meer inspraak geven over hun pensioenen. Het plan kreeg forse kritiek van de Raad van State en ook in de Tweede Kamer was er weinig steun te vinden.

Deze week presenteerden de partijen daarom een aangepast plan. Daarin staat dat alle mensen die (deels) een pensioen hebben opgebouwd, individueel bezwaar mogen maken tegen de overstap naar het nieuwe stelsel. Als een pensioenfonds deze inspraak niet regelt, moet er alsnog een referendum worden georganiseerd.

Vandaag sloot ook PVV-leider Wilders zich hierbij aan. Daarmee geven dus drie regeringspartijen aan het oneens te zijn met hoe het pensioenstelsel wordt ingevoerd.

Of de wens van NSC, BBB en PVV praktijk wordt valt te betwijfelen: de Tweede en Eerste Kamer moeten dat in meerderheid steunen. En op 30 mei 2023 stemde de Eerste Kamer, na vijftien jaar discussie met politiek, werkgevers en vakbonden, in met het nieuwe pensioenstelsel. De pensioenfondsen zijn al aan de slag gegaan met de voorbereiding van het omzetten van de pensioenen. Als zij alsnog inspraak moeten organiseren komt dat proces stil te liggen.

De steun van de PVV voor het omstreden idee om pensioendeelnemers meer inspraak te geven, het verzet van zijn eigen partij tegen het pensioenstelsel en het lekken van stukken van zijn ambtenaren voeren de druk op minister Van Hijum op. Hij moet als verantwoordelijk minister de invoering van het nieuwe pensioenstelsel tot een goed einde zien te brengen.

Het aantal cao's met een regeling voor rouwverlof neemt toe, blijkt uit een inventarisatie van vakbond CNV. De vakbond stelt dat er in zeker tachtig collectieve arbeidsovereenkomsten een rouwverlofregeling is opgenomen.

Zo staat onder meer in de cao's Bouw, Openbaar Vervoer en Kinderopvang dat mensen tien dagen vrij kunnen krijgen als een van hun naasten is overleden.

Uit eerdere onderzoeken van CNV bleek al dat dat een op de tien rouwende mensen een burn-out krijgt en dat bijna 40 procent te snel aan het werk gaat na het verlies van een dierbare. Bijna een derde van de werknemers kon na het verlies van een dierbare lange tijd niet functioneren.

Schokkende cijfers

CNV noemt dat "schokkende cijfers". Volgens de vakbond is een ontoereikende rouwverlofregeling niet alleen nadelig voor de werknemer, maar ook voor de werkgever. "Mensen zijn als ze te snel weer beginnen met werken minder productief en zitten minder goed in hun vel. Daarom functioneren ze op de werkvloer minder goed."

Dat herkent Mariëtte Los, CHRO bij accountants- en advieskantoor Deloitte. Het bedrijf heeft sinds januari een regeling waarin staat dat medewerkers tot een maand rouwverlof kunnen opnemen. "Wij merkten dat twee tot vijf dagen rouwverlof niet altijd genoeg was en hebben daarom een nieuwe regeling."

Volgens haar verschilt het of medewerkers bij hun leidinggevende durven aan te geven dat ze langer nodig hebben om een verlies te verwerken. "Als mensen te snel weer aan het werk gaan en de kop in het zand steken, werken ze na verloop van tijd minder goed en krijgen ze ziekteklachten."

"Je krijgt linksom of rechtsom met rouw te maken." zegt Los. "Het is belangrijk dat werkgevers hier ruimte voor geven." Bij Deloitte hebben sinds begin dit jaar van de 62 mensen gemiddeld 50 uur rouwverlof opgenomen. "Werkgevers hoeven er dus niet bang voor te zijn dat medewerkers het maximale verlof claimen. Ze vinden het vooral ontzettend fijn dat de mogelijkheid er is", besluit de HR-baas.

Wettelijke regeling

Werkgevers zijn niet wettelijk verplicht om rouwverlof te geven. CNV pleit daarom voor een wettelijke rouwverlof van twee weken, maar zegt dat "de politiek nauwelijks in beweging komt".

De SGP, CDA en ChristenUnie hebben vorig jaar een initiatiefwetsvoorstel voor rouwverlof ingediend. Daarin staat dat werkende ouders van minderjarige kinderen tot vijf dagen betaald rouwverlof moeten kunnen krijgen als een van de ouders of een minderjarig kind overlijdt.

Dit voorstel is aan de Raad van State voorgelegd en die is teruggekomen met een advies aan de partijen. Zij gaan de het wetsvoorstel nu aanpassen en verbeteren. "Het is de bedoeling dat we de wet voor de zomer indienen in de Tweede Kamer", zegt SGP-lijsttrekker Chris Stoffer.

Breder debat

Dit voorstel gaat in eerste instantie alleen om werkende ouders in gezinnen. "Daar zien wij de meest in het oog springende problematiek. We hopen heel erg dat dit een eerste stap is om het voor iedereen beter te regelen", zegt Stoffer. Hij hoopt dat het debat daarna breder gevoerd wordt en het rouwverlof ook kan gelden voor alleenstaanden of andere nabestaanden. "We zijn er met zijn allen bij gebaat als mensen de gelegenheid hebben om te rouwen."

"Bij fracties van links tot rechts zien we draagvlak voor dit wetsvoorstel", zegt Stoffer. "Iedereen ziet hier de noodzaak van in. We voelen met elkaar heel breed dat hier iets moet gebeuren", aldus de SGP-voorman.

China verhoogt heffingen op spullen die worden geïmporteerd uit de VS tot 125 procent. Dat meldt het Chinese ministerie van Financiën. De verhoogde heffingen gaan morgen in.

Het is een verdere escalatie in de handelsoorlog tussen de twee landen. De Chinese importheffingen op Amerikaanse goederen waren in reactie op Amerikaanse heffingen al verhoogd tot 84 procent. Woensdag verhoogde de Amerikaanse president Trump in reactie daarop zijn importheffingen op Chinese goederen naar 145 procent.

China vindt het haasje-over verhogen van tarieven "gegoochel met cijfers, zonder enige economische betekenis", in de woorden van een woordvoerder van het Chinese ministerie van Handel. "Ze zijn het lachertje van de wereldeconomie." Toch voelt het land zich gedwongen ook opnieuw een verhoging door te voeren. "We zullen doorvechten tot het bittere eind."

Het ministerie vulde aan verdere verhogingen door de VS niet meer te zullen beantwoorden, "omdat op het huidige niveau er geen markt meer bestaat voor de import van Amerikaanse goederen naar China".

'Gebrek aan respect'

Begin deze maand kondigde Trump importheffingen aan voor een reeks landen, waaronder China en de EU. Deze week kwam hij terug op dat besluit: voor veel landen worden de maatregelen voorlopig gepauzeerd. Maar voor China geldt het tegenovergestelde. Voor dat land besloot Trump de heffingen juist fors op te schroeven.

Trump liet eerder weten ervan overtuigd te zijn dat China uiteindelijk een deal met de VS móét sluiten. Tot nu toe lijken beide landen echter vooral elkaar af te troeven.

Volgens Trump heeft China het strenge beleid aan zichzelf te wijten. Peking zou al jarenlang "een gebrek aan respect voor de wereldmarkt" hebben getoond.

Een groep statiegeldverzamelaars in Amsterdam krijgt een eigen, officieuze vakbond. Volgens medeoprichter en antropoloog Mara Voss is dat hard nodig omdat statiegeldverzamelaars volgens haar onterecht een negatief imago hebben.

De 38-jarige Reginald is zo'n statiegeldverzamelaar. Een jaar geleden begon hij ermee. Hij sloopt geen prullenbakken, scheurt geen zakken open en gaat netjes te werk, zegt hij in het Engels tegen AT5. Toch ervaart hij negatieve reacties.

"Mensen kijken op je neer, maar ik heb gelukkig ook fijne ervaringen. Bijvoorbeeld als mensen me een hele zak vol blikjes geven. Maar meestal wordt er negatief gereageerd omdat veel mensen gefrustreerd zijn over de hele situatie."

Voor een grote blauwe vuilniszak gevuld met blikjes en flesjes, verwacht hij zo'n 20 tot 25 euro te krijgen. "Daarmee kan ik mijn eigen eten kopen en wat ik verder nog op een dag nodig heb. Sigaretten bijvoorbeeld."

Geen vak

Mara Voss trok een jaar lang op met Amsterdamse statiegeldverzamelaars. "Ik denk dat we onderschatten hoeveel mensen dit werk doen. Er is niet één soort statiegeldverzamelaar. Het kan ook gewoon de buurvrouw zijn die de eindjes aan elkaar probeert te knopen."

"Wij willen een positief beeld laten zien van deze doelgroep. Laten zien dat dit mensen zijn die hard werken voor hun geld. Dat het krachtige mensen zijn die op een heel creatieve manier autonoom proberen te zijn."

The Amsterdam Can Collective wordt een vakbond tussen aanhalingstekens, want statiegeldverzamelaar wordt niet erkend als vak. "Maar moeten wij een officiële vakbond worden om te laten zien dat we impact kunnen hebben? We hebben heel veel ideeën over hoe het systeem anders kan met betrekking tot zwerfafval en de prullenbakken", zegt Voss.

Contant geld

Volgens Voss vormen de mensen die prullenbakken openbreken en afval veroorzaken op straat de minderheid. "Ik snap 100 procent dat mensen het vervelend vinden om geconfronteerd te worden met afval op straat. Ik denk wel dat we gewoon in een consumptiemaatschappij leven waarin zoveel afval wordt geproduceerd."

Voss en Reginald willen onder meer met beleidsmakers in gesprek over oplossingen. Ook zien ze graag dat er een hub komt waar 24 uur per dag statiegeldblikjes en flesjes kunnen worden ingeleverd, in ruil voor contant geld.

Voss: "Er worden nu overal plekken gecreëerd waar je grote hoeveelheden kan inleveren, maar dat wordt alleen maar uitbetaald met een Tikkie of een bankkaart. Dat sluit de doelgroep buiten die eigenlijk van het statiegeld afhankelijk is omdat die mensen geen bankkaart hebben."

De burgemeester en wethouders van Weert gaan voortaan bonnetjes indienen via een openbaar declaratieregister. Het is een van de regels in het nieuwe declaratiebeleid van het college, nadat uit onderzoek bleek dat burgemeester en wethouders onterecht onkosten hebben gedeclareerd.

Het college sprak gisterenavond voor het eerst publiekelijk over het nieuwe declaratiebeleid. De burgemeester en wethouders benadrukten opnieuw de impact die de kwestie heeft gehad. Burgemeester Raymond Vlecken zei tijdens de extra raadsvergadering dat het pijn deed dat zijn integriteit de afgelopen tijd in twijfel is getrokken.

Onderzoek

Regionale omroep L1 Nieuws vroeg via de Wet Open Overheid declaraties van de afgelopen jaren op en onthulde in februari dat de burgemeester en wethouders onterecht onkosten hadden opgevoerd.

Volgens de omroep was er voor duizenden euro's aan onterechte declaraties ingediend. Het ging onder meer om het kopen van rolletjes snoep, broodjes en het huren van carnavalskleding. Maar ook om duizenden euro's aan vip-kaarten voor het festival Bospop.

Vervolgens besloot de gemeente onafhankelijk onderzoek te laten doen naar de declaraties. Daaruit bleek dat verschillende kosten inderdaad niet gedeclareerd hadden mogen worden; de bestuurders krijgen namelijk al een vaste maandelijkse onkostenvergoeding voor bepaalde uitgaven.

'Spiegel was nodig'

"Ik hoef niks te krijgen waarop ik geen recht heb", aldus burgemeester Vlecken. "De situatie heeft ons aan het denken gezet: dat vertrouwen niet vanzelfsprekend is. Het heeft ons doen inzien dat dit soort zaken anders opgepikt worden door de maatschappij."

Wethouder Michèle Ferrière: "Ik heb het als een emotionele periode ervaren, ik bekijk de zaken nu met een nieuwe bril. De spiegel die we voor hebben gekregen, hadden we nodig", citeert L1 Nieuws.

En dus belooft het college beterschap. Naast een openbaar declaratieregister moeten bestuurders in Weert voortaan zelf hun onkosten indienen, in plaats van ambtenaren. Ook moet er meer duidelijkheid komen over welke onkosten daadwerkelijk gemaakt dienen te worden.

Het college heeft bijna 3000 euro aan onterecht ingediende declaraties terugbetaald.

De politie heeft vier minderjarigen aangehouden voor het incident van gisteravond in Heerhugowaard. Daar brak brand uit na een explosie in een appartementencomplex. Meerdere appartementen liepen grote schade op.

Het viertal werd gisteravond aangehouden in de omgeving van het getroffen complex, zegt een politiewoordvoerder. Details over de arrestanten zijn niet bekendgemaakt, behalve het feit dat ze minderjarig zijn.

De vier zitten vast en worden vandaag verhoord over hun mogelijke betrokkenheid bij het incident. De politie sluit niet uit dat er nog meer mensen worden aangehouden.

Geen slachtoffers in het puin

De ontploffing in het appartementencomplex was gisteren kort na 20.00 uur. De brand die ontstond, was zo'n drie uur later onder controle. Vijf mensen raakten lichtgewond.

Hulpdiensten doorzochten het complex gedurende de hele nacht, maar vonden niemand. De getroffen appartementen zijn gestut. Later vandaag zal de politie binnen forensisch onderzoek gaan doen.

Een onbekend aantal bewoners is gisteravond geëvacueerd. Mensen die niet bij familie terechtkonden, hebben de nacht doorgebracht in een hotel. Voorlopig kunnen ze nog niet terug naar huis.

'Een muur van vuur'

Bij omwonenden zit de schrik erin. Een vrouw die in de buurt woont, was thuis aan het gamen met vrienden toen ze naar eigen zeggen "een doffe plof" hoorde.

"Ik dacht eigenlijk dat het van boven kwam. Ik hoorde ook heel veel brandweer. Maar toen zag ik een heel grote steekvlam en heel veel puin."

Een andere omwonende zegt dat ze aanvankelijk dacht dat iemand buiten vuurwerk had afgestoken. "Maar al snel hoorde ik een hoop sirenes en toen ging ik naar beneden om te kijken wat er aan de hand was. En toen zag ik dat het aan de overkant was. Ik zag een muur van vuur."

Amsterdam gaat voor het eerst formeel excuses aanbieden voor de rol die de stad speelde bij de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat meldt Het Parool op basis van bronnen. Een woordvoerder van de gemeente wil dat nog niet bevestigen.

Burgemeester Femke Halsema zal volgens de krant de excuses namens de gemeente uitspreken op 24 april, tijdens de herdenking van de Shoah in de Hollandsche Schouwburg. In een besloten raadsvergadering stemden volgens Het Parool alle aanwezige raadsleden unaniem in met Halsema's voorstel om excuses aan te bieden en geld vrij te maken voor een speciaal fonds.

De stap volgt op een onderzoek van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD), dat binnenkort wordt gepresenteerd. Uit het onderzoek blijkt dat het gemeentelijke apparaat van Amsterdam een centrale rol speelde in de Jodenvervolging in Nederland.

Bevolkingsregistratie en Gemeentevervoerbedrijf

Tienduizenden Joden werden vanuit de hoofdstad weggevoerd. Via de bevolkingsregistratie van de gemeente kreeg de Duitse bezetter toegang tot hun adressen, wat de deportaties aanzienlijk vergemakkelijkte. Ook het Gemeentevervoerbedrijf (GVB) leverde een bijdrage: het verzorgde het transport naar verzamelplaatsen in de stad. Zo'n 60.000 Amsterdamse Joden werden vermoord.

Naast de excuses trekt de gemeente 25 miljoen euro uit voor een speciaal fonds dat moet bijdragen aan de versterking en zichtbaarheid van het Joodse leven in Amsterdam. Een commissie onder leiding van oud-PvdA-minister Jet Bussemaker zal adviseren over de besteding van het bedrag. Hiervoor gaan de commissieleden in gesprek met Joodse organisaties en betrokkenen.

Gedenktekens

Al eerder, in 2023, stortten zowel de gemeente als het GVB gezamenlijk 100.000 euro in een fonds als erkenning voor de rol van het vervoerbedrijf bij de deportaties. Uit berekeningen blijkt dat de gemeente aan deze transporten destijds omgerekend zo'n 61.000 euro verdiende. Het bedrag voor het fonds werd naar boven afgerond.

Daarnaast zijn bij drie voormalige verzamelpunten gedenktekens geplaatst: op de Plantage Middenlaan, de Beethovenstraat en het Victorieplein.

Een woordvoerder van de gemeente Amsterdam wil niet ingaan op vragen over de excuses. Ze wil ook niet bevestigen of burgemeester Halsema op 24 april überhaupt aanwezig zal zijn bij de herdenking in de Hollandse Schouwburg.

Beurzen staan opnieuw in de min vanwege zorgen over de Amerikaanse importheffingen. De koersen veerden gisteren op nadat president Trump bekendgemaakt had veel maatregelen voorlopig uit te stellen, maar inmiddels lijken beleggers zich toch weer zorgen te maken over blijvende onrust.

De Nederlandse AEX opende vanochtend licht in de plus maar zakte daarna weer weg in het rood, net als de andere Europese beurzen.

In Japan sloot de Nikkei de handelsdag af met 3 procent verlies. De Chinese beurzen in Hongkong en Shanghai schommelden de hele dag rond hun openingsstand.

In de VS sloten de beurzen gisteren al met verlies. De Dow Jones kon de aanvankelijke euforie niet vasthouden en verloor 2,5 procent. De Nasdaq sloot 4,3 procent lager en de S&P 500 3,5 procent.

Zorgen over de toekomst

Handelaren reageerden aanvankelijk hoopvol op berichten dat Trump veel landen 90 dagen uitstel geeft van de strafheffingen die woensdag in zouden gaan. Hij zegt open te staan voor onderhandelingen met handelspartners over een in zijn ogen eerlijkere handelsbalans. Wel blijft een standaardheffing van 10 procent voor bijna de hele wereld gelden.

Na de aankondiging lieten beurzen wereldwijd een stijgende lijn zien, al werden de verliezen die ze de afgelopen dagen maakten niet goedgemaakt. Later op de dag keerden de twijfels terug, zoals over de vraag wat Trump na de 90 dagen zal gaan doen. Een eerder uitstel van heffingen tegen Canada en Mexico bleek immers ook niet tot afstel te leiden.

Ook EU-commissievoorzitter Ursula von der Leyen zei in de Financial Times dat er nog steeds wordt gedacht over tegenmaatregelen, hoewel de EU een eigen reactie opschortte toen Trump deels bakzeil haalde. Ze sprak van "een keur aan tegenmaatregelen" en noemde expliciet als optie het instellen van extra heffingen op reclames bij digitale diensten.

145 procent heffing voor China

Bovendien escaleerde Trump tegelijkertijd de handelsoorlog met China, door de hogere tarieven die Peking afkondigde in reactie op het Amerikaanse beleid meteen weer te vergelden met nog extremere heffingen. Aanvankelijk leken die neer te komen op een tarief van 125 procent, maar het Witte Huis verklaarde later dat er inmiddels een tarief van 145 procent geldt. De 125 procent kwam boven op de al bestaande heffing van 20 procent die Trump maanden geleden al instelde.

Op de Amerikaanse beurs vielen vooral de terugval op van mediabedrijven als Warner Bros (12,5 procent) en Disney (6,8 procent). Beleggers vrezen blijkbaar dat Peking zal terugslaan door de Chinese markt verder te beperken voor Amerikaans entertainment. Ook is het maar de vraag of Hollywoodfilms nog wel even gretig zullen worden ontvangen in deze contreien.

Vanmorgen maakte de Chinese overheid bekend op zijn beurt opnieuw de heffingen te verhogen: voor de VS geldt voortaan een tarief van 125 procent, gelijk aan de heffing die Trump de afgelopen dagen oplegde.

'Overgangsproblemen'

In een openbare kabinetsvergadering reageerde Trump zelf laconiek op de onrust. "Er zullen altijd overgangsproblemen zijn", hield hij zijn ministers en de pers voor. "Je hebt transitiekosten en transitieproblemen, maar uiteindelijk wordt het prachtig." Zijn minister van Financiën Bessent viel hem bij en hield vol dat er "geen onverwachte effecten" waren geweest.

Trump zei te streven naar een overeenkomst met China "die heel goed is voor beide landen". Hij voegde eraan toe dat hij president Xi als een persoonlijke vriend ziet, hoewel diens land "een heel lange tijd misbruik van ons heeft gemaakt. Niemand heeft ons zo afgezet".

In de kabinetsvergadering verwierp Trump beschuldigingen van handel met voorkennis. "Ik heb niets te verbergen", zei hij in reactie op vragen daarover. "We willen transparant zijn."

Koopadvies

Democratische senatoren hebben de ethiekwaakhond van de overheid gevraagd te onderzoeken of er iemand illegaal geprofiteerd heeft van Trumps U-bocht. Dagenlang hield hij vol zijn poot stijf te zullen houden over de hoge heffingen, om die vervolgens toch zonder enig voorteken via sociale media weer in te trekken.

Een paar uur eerder had Trump bovendien wel een koopadvies via zijn Truth Social-account eruit gegooid: "Dit is een goed moment om te kopen!!!" had hij in hoofdletters geschreven. Wie dat advies opvolgde, was kort daarna spekkoper door de stijgende koersen.

De Democraten spreken van marktmanipulatie. "Er is snel onderzoek nodig of president Trump, zijn familie of andere leden van zijn regering heeft gehandeld met voorkennis of andere illegale transacties heeft begaan", vinden de Democraten die de ethiekcommissie schreven. De macht om een onderzoek af te dwingen hebben ze evenwel niet.

Goedemorgen! Vandaag doet de rechter uitspraak in de zaak van de moord op rapper Bigidagoe. Ook gaat het Julianakanaal tussen Berg en de Maas weer open.

Eerst het weer: het is op veel plekken mistig. maar dat lost snel op. Daarna vrij zonnig. Het wordt 13 tot 19 graden.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Amerikaanse regering moet van het Hooggerechtshof alles doen om een man terug te halen uit een gevangenis in El Salvador. Hij komt uit dat land en verbleef sinds 2011 in de VS, maar werd door de regering-Trump per abuis uitgezet.

Een rechter had bepaald dat de man niet mocht worden uitgezet omdat hij in El Salvador gevaar zou lopen, maar dat gebeurde toch door een administratieve fout. Hij zit nu in El Salvador in een beruchte terreurgevangenis. Het Hooggerechtshof zegt nu dat hij moet worden teruggehaald, maar heeft daar geen termijn aan verbonden.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gisteren overleed voormalig voetbalcoach Leo Beenhakker op 82-jarige leeftijd. Beenhakker was onder meer coach van Ajax, Feyenoord en Real Madrid. Ook was hij onder meer bondscoach van Oranje. 'Don Leo' stond ook bekend om zijn opvallende uitspraken.

Het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft de regering van president Trump opgedragen om alles op alles te zetten om een man terug te halen uit een gevangenis in El Salvador. Hij is abusievelijk overgeplaatst naar een zwaarbewaakte terreurgevangenis in het Midden-Amerikaanse land.

Een lagere rechter had zich al gebogen over de zaak van Kilmar Abrego Garcia en was tot dezelfde conclusie gekomen. De regering ging in beroep, maar krijgt dus geen gelijk van de hoogste rechters. De negen leden van het hof oordeelden unaniem.

Garcia (29) komt uit El Salvador en verbleef sinds 2011 in de Verenigde Staten. In 2019 zat hij enige tijd vast omdat hij werd verdacht van lidmaatschap van MS-13, een criminele bende die in februari door de VS als terroristische organisatie is bestempeld. Hij ontkent daarmee iets te maken te hebben. Garcia kreeg nooit asiel in de VS, maar een rechter verbood wel een uitzetting naar El Salvador omdat hij daar gevaar zou lopen.

Toch uitgezet

In maart werd Garcia aangehouden bij een IKEA in Baltimore en kort daarna toch uitgezet. In El Salvador zit hij in de beruchte CECOT-gevangenis, een van de beruchtste ter wereld.

De immigratiedienst gaf later toe dat er een fout was gemaakt: de aantekening dat de man van de rechter niet mocht worden uitgezet was door een "administratieve fout" niet opgenomen in zijn papierwerk. Volgens burgerrechtenorganisaties is dit exemplarisch voor de manier waarop mensenrechten worden geschonden door de regering-Trump. Bij andere uitgezette migranten werd bijvoorbeeld nauwelijks bewijs geleverd dat ze een gevaar vormen voor de samenleving.

Pogingen van zijn familie om hem terug naar de VS te halen leverden niets op. De regering erkende weliswaar dat hij niet uitgezet had mogen worden, maar zei niet zomaar mensen uit gevangenissen in andere landen te kunnen halen. Ook werd de bevoegdheid van de lagere rechter betwist.

Onzeker vervolg

Dat het Hooggerechtshof het eerdere oordeel bevestigt, is een opsteker voor Garcia en zijn familie. Toch is het de vraag of hij nu snel terugkeert naar de VS. Het Hooggerechtshof heeft, in tegenstelling tot de lagere rechter, geen deadline voor het terughalen gesteld. In het vonnis staat ook dat de lagere rechter haar besluit nog moet toelichten. Deze vrijdag is er opnieuw een hoorzitting in de zaak, in een rechtbank in de staat Maryland.

In maart zette de VS ruim 250 Venezolanen en Salvadoranen uit naar El Salvador. Volgens de VS gaat het om zware criminelen en bendeleden. Minister van Buitenlandse Zaken Rubio sprak van "buitenlandse vijandige leden" die "El Salvador bereid is vast te houden in hun zeer goede gevangenissen tegen een eerlijke prijs". Beelden van de aankomst van de groep werden online breed uitgemeten.

El Salvador heeft vorige maand gelikte video's gedeeld waarop te zien is hoe de bendeleden zijn aangekomen:

And the Oscar goes to... Deze zin wordt vanaf 2028 één keer vaker uitgesproken dan normaal, want de bekendste filmprijzen van de wereld krijgen er een categorie bij, voor beste stunts.

"Stunts hebben altijd bij de magie van films gehoord, nu horen ze ook bij de Oscars", schrijft de organisatie achter de filmprijzen. De invoering van de categorie Stunt Design valt samen met de honderdste uitreiking van de Oscars.

Aanjager van de nieuwe categorie was regisseur David Leitch. Hij maakte vorig jaar de film The Fall Guy, die gaat over een stuntman. Voordat hij regisseur werd was Leitch zelf stuntman voor onder anderen Brad Pitt.

Over twee jaar wordt meer duidelijk over de voorwaarden voor een nominatie. Onder de ruim 10.000 leden van The Academy of Motion Picture Arts and Sciences, die de Oscars uitreikt, zijn ongeveer honderd stuntmannen en -vrouwen.

Innovatie

Willem de Beukelaer, stuntcoördinator en stemgerechtigd voor de Oscars, vindt het vooral mooi voor de hele branche dat er nu een Oscar voor zijn vak komt. "In de branche zit zo veel innovatie en werk. Dat het zo lang heeft geduurd is wel bijzonder, stunts zijn een belangrijk onderdeel van een verhaal vertellen."

Met 23 categorieën is de Oscars al een redelijk lange show. Juist daardoor wilden de Oscars lange tijd niet verder uitbreiden. Daarnaast speelde de angst dat een prijs voor de beste stunt zou prikkelen om zo gevaarlijk en groots mogelijke stunts te creëren.

Volgens de stuntman is het niet zo dat de gevaarlijkste stunt automatisch wint. "De beoordeling begint bij de stuntmens, hoe goed is diegene in het werk? Juist het voor elkaar krijgen van zoiets gevaarlijks en het publiek overtuigen maakt het zo interessant."

Beste casting

De laatste keer dat er een Oscarcategorie bij kwam was in 2002, toen voor beste animatiefilm. De eerste winnaar in die categorie was Shrek. Volgend jaar wordt voor het eerst een Oscar uitgereikt voor de beste casting.

De Oscars, formeel Academy Awards, zijn de meest prestigieuze filmprijzen van de wereld. Ze worden altijd in februari of maart uitgereikt in Los Angeles. De leden van The Academy, allemaal werkzaam in de filmindustrie, kiezen de winnaars.

Groot-Brittannië komt met een nieuw steunpakket voor Oekraïne, met een waarde van ruim een half miljard euro. Daarmee moet de positie van Oekraïne in de oorlog tegen Rusland worden versterkt. Noorwegen betaalt eraan mee.

Het geld is volgens het ministerie van Defensie in Londen bedoeld voor radarsystemen, antitankmijnen en "honderdduizenden" drones. Het gaat om drones die, bestuurd vanaf de grond, Russische stellingen kunnen aanvallen en drones die automatisch op een geprogrammeerd doel afgaan.

Ook wordt een deel van het geld gebruikt om wapens en voertuigen te onderhouden die al zijn geleverd.

Nieuw overleg over steun

De Britten komen met het pakket voorafgaand aan een ontmoeting van de zogeheten Oekraïne Contact Groep. Dat is een overleg voor de coördinatie van de wapensteun aan Oekraïne. Vijftig landen doen eraan mee. Vandaag komen de ministers van Defensie van deelnemende landen naar Brussel.

De Britse minister Healey noemt 2025 een kritiek jaar voor Oekraïne. "Onze taak als ministers van Defensie is het om de Oekraïense strijders te geven wat ze nodig hebben", gaat Healey volgens zijn ministerie zeggen in zijn toespraak.

De Amerikaanse minister Hegseth haakt naar verwachting digitaal aan bij het overleg. Zijn voorganger Lloyd Austin heeft de groep opgericht en tot begin dit jaar alle vergaderingen voorgezeten. De regering-Trump wil geen leidersrol in het overleg. Nu zijn Groot-Brittannië en Duitsland voorzitter.

De Floriade heeft de gemeente Almere nog meer geld gekost dan gedacht. Aan de wereldtuinbouwtentoonstelling was de gemeente 128,9 miljoen euro kwijt, zo'n 25 miljoen meer dan het college eerder had gecommuniceerd. Dat concludeert de enquêtecommissie die afgelopen jaar onderzoek heeft gedaan naar het financiële debacle.

Het verschil valt te verklaren doordat het college een bedrag voor de ontwikkeling van een woonwijk op het Floriadeterrein van het totaalbedrag heeft afgetrokken. "De commissie beoordeelt dit als onterecht", is een van de conclusies in het onderzoeksrapport, dat Omroep Flevoland heeft ingezien.

Oorspronkelijk had de gemeente als enige aandeelhouder begroot dat de Floriade 10 miljoen euro zou kosten, maar al snel bleek dat het veel meer had gekost.

In het rapport worden meer stevige conclusies getrokken. Zo heeft het college van burgemeester en wethouders de gemeenteraad op verschillende momenten onvoldoende geïnformeerd. De informatievoorziening door het college was "bij verschillende onderwerpen ondermaats", schrijft de commissie.

Ook staat in het rapport dat de raad op diverse momenten onvoldoende kritisch is geweest en te veel op details heeft gestuurd.

Veel minder bezoekers

Almere had erop gerekend dat er in 2022 ruim 2 miljoen bezoekers naar de Floriade zouden komen, maar het evenement trok slechts 700.000 mensen. Dat kwam deels doordat het in coronatijd werd gehouden.

In 2023 werd de enquêtecommissie in het leven geroepen om de feiten boven water te krijgen en om lessen te trekken voor de toekomst. Voor de Floriade is dat te laat: de Nederlandse Tuinbouwraad besloot twee jaar geleden al om de stekker uit het evenement te trekken.

In New York is een helikopter neergestort in de rivier Hudson. Alle zes inzittenden zijn om het leven gekomen. Het zijn de piloot en een Spaans gezin met drie kinderen dat in New York op vakantie was. Ze maakten een rondvlucht.

De helikopter, een Bell 206, brak tijdens de vlucht in tweeën. Op beelden is te zien hoe de romp naar beneden valt en in het water terechtkomt.

Een van de inzittenden was een topman van de Spaanse tak van technologiebedrijf Siemens. Zijn vrouw, die ook omkwam, had eveneens een hoge functie bij dat bedrijf. Hun kinderen waren 11, 5 en 4 jaar oud.

Een getuige filmde het moment van het ongeluk:

De helikopter was rond 15.00 uur lokale tijd vertrokken voor een rondvlucht vanaf een van de heliplatformen in Manhattan. Na ongeveer een kwartier ging het mis.

Ten tijde van de crash was het rustig weer met goed zicht. Amerikaanse autoriteiten doen onderzoek naar de oorzaak van het ongeluk.

De romp van de helikopter ligt ondersteboven in het water, naast een ventilatieschacht van de Holland Tunnel die onder de Hudson ligt. Alle lichamen zijn inmiddels geborgen.

De helikopter was van rondvluchtbedrijf New York Helicopter. Tegen de krant New York Post zegt de eigenaar dat hij geschokt is.

In New York vliegen veel helikopters, zowel voor zakenreizen als voor toeristische rondvluchten.

President Trump draaide voor tientallen landen de invoerheffingen voorlopig deels terug. Economen, beleggers en bedrijven spreken van opluchting, maar ook van blijvende vertrouwensschade.

Deze aanpassing betekent voor Europa dat de heffingen van 20 procent voor negentig dagen naar 10 procent worden verlaagd. "De onzekerheid en onduidelijkheid blijven: wat gaat er na die negentig dagen gebeuren?" vraagt Bert Colijn econoom bij ING zich af. "Dit kan leiden tot het uitstel van investeringen."

Nachtelijke spoedberaden

Dat die onzekerheid ook onder ondernemers leeft, weet Bart Jan Koopman van Evofenedex als geen ander. "We zijn overladen met vragen de afgelopen dagen", zegt de belangenbehartiger voor logistiek en internationaal ondernemen. "We zitten in het hart van de problematiek."

Barry Leuverman van koelsystemenbedrijf Oxycom had afgelopen dagen nachtelijke spoedberaden met zijn klanten in de Verenigde Staten. "We weten niet hoe het er over een paar dagen voorstaat." Daarom wil het bedrijf twee containers met zijn producten zo snel mogelijk versturen, nu de heffingen tijdelijk zijn verlaagd.

Ook voor Lilian Schoen van Eqraft waren de nachten kort. Hoewel haar klanten plotseling aan torenhoge invoerrechten werden blootgesteld, ging de export gewoon door. "We kunnen onze machines niet zomaar tijdelijk hier opslaan." Het bedrijf produceert namelijk grote agrarische apparaten. De opluchting was dan ook groot toen de heffingen werden verlaagd. "Maar het is afwachten hoelang dat duurt."

Risico op dumping vanuit China

Naast directe gevolgen van de heffingen zullen er ook indirecte gevolgen zijn, waarschuwt Maartje Wijffelaars, econoom bij Rabobank. "De invoerrechten die op andere landen van toepassing zijn zullen we ook hier in Europa voelen."

Want niet alle landen krijgen een lagere importheffing. Voor bijvoorbeeld China werd het tarief juist verder verhoogd naar 125 procent en later nog eens naar 145 procent.

"Het wordt nu voor veel Chinese producten lastig om ze op de Amerikaanse markt te verkopen", zegt Colijn. Dat kan betekenen dat Chinese producten voor ons juist goedkoop worden. "Maar er moet geen dumping plaatsvinden."

Nu al brengt China staal heel goedkoop op de markt, waardoor Europese producenten moeite hebben om concurrerend te blijven. De Europese Commissie is bang dat dumping verder zal toenemen door de Amerikaanse importheffingen. Daarom nam de EU hier onlangs maatregelen tegen.

Uiteindelijk verwachten Wijffelaars en Colijn dat de gevolgen van de invoerrechten voor Europa te overzien zijn. Natuurlijk doet dit voor de gehele eurozone pijn, erkent Wijffelaars. "Maar uiteindelijk moeten we niet overdrijven. We belanden niet zomaar in een diepe recessie door deze heffingen."

Diepe dalen en hoge pieken

Ook de beurzen lijken weer enigszins in normaal vaarwater te zijn gekomen. Eerder kelderde de koersen wereldwijd om vervolgens terug te veren. Zo schoot de Amsterdamse AEX met bijna 7 procent omhoog tijdens de opening. Het slot was met een kleine 3 procent minder overtuigend. Ook op Wall Street is weinig over van de euforie van gisteravond.

Corné van Zeijl van vermogensbeheerder Cardano merkt iets van opluchting onder beleggers. "De enorme ramkoers zet niet door, maar er is wel permanent schade aangericht." Met president Trump in het Witte Huis blijft het onrustig, verwacht hij. "Dat blijft in de hoofden van beleggers."

In Helmond is onrust ontstaan over de zelfdoding van een 14-jarig meisje. Sinds bekend is dat ze werd gepest, ligt de school onder vuur en worden op sociale media de namen van de vermeende pesters gedeeld.

De 14-jarige Nina maakte anderhalve week geleden een einde aan haar leven. Gisteren werd duidelijk dat ze op school werd gepest. In een verklaring op de site zegt de school op de hoogte te zijn geweest van de situatie van het meisje en dat ze daar ook mee werd begeleid.

'Stop met digitale heksenjacht'

Online worden gegevens gedeeld van scholieren van wie wordt beweerd dat zij het meisje hebben gepest. De politie laat aan Omroep Brabant weten dat er twee aangiftes van bedreiging zijn binnengekomen.

De politie roept mensen op om te stoppen met het delen van foto's, persoonsgegevens en geruchten die te maken hebben met de dood van het meisje.

"We weten dat er online heel veel rondgaat, veelal ook onjuiste informatie", zegt een politiewoordvoerder. "Men creëert hier nog meer onrust mee en dit kan anderen schaden als je zomaar namen de wereld in slingert."

Aannames

De school van het meisje en de overkoepelende schoolorganisatie hebben allerlei berichten ontvangen via de mail of op sociale media. Die zijn veelal verontwaardigd, haatdragend en dreigend, zegt een woordvoerder van het schoolbestuur tegen de omroep. "Het zijn berichten als: 'jullie moeten je schamen' en 'hoe kan het dat jullie discriminatie toestaan?'"

Volgens de woordvoerder heerst er bij de school verslagenheid, en komt de klap door de berichten nog harder aan. "Het voelt allemaal dreigend. Er worden allerlei aannames door mensen gedaan die niet kloppen. Er wordt gezegd dat wij niets tegen pesten doen, maar dat is niet zo. Wat we wisten van het pesten, is aangepakt. De school is er ook kapot van."

Stille tocht

Het schoolbestuur staat in nauw contact met de politie. "Echte dreigementen geven we door aan de politie. Die is extra alert." Er is volgens de woordvoerder van de school nog geen aangifte gedaan.

Volgens de politie wordt ook gekeken naar een stille tocht die voor aanstaande zondag is georganiseerd. "We monitoren de tocht en alles eromheen, we kijken uiteraard of we daarbij ook aanwezig moeten zijn."

Babyluiers, zonnebrandcrème, deodorant en potjes appelmoes - sommige Kamerleden zijn goed voorbereid naar het rondetafelgesprek over voedselprijzen gekomen.

Grote supermarktketens en fabrikanten als Albert Heijn, Jumbo en producenten Néstle zijn uitgenodigd om uit te leggen waarom de Nederlandse boodschappen zo duur zijn. In maart wilden ze nog niet komen, nu zitten ze wel aan tafel.

Kamerlid Klaver van GroenLinks/PvdA heeft een paar boodschappen meegenomen en toont ze aan de gasten. "Waarom is zonnebrandcrème van Nivea in Nederland 26,50 euro en in Duitsland 8,95 euro?" Ook andere Kamerleden stellen zulke vragen: waarom zijn gewone, alledaagse producten als cola, chips en luiers in Nederland zoveel duurder dan in de buurlanden België en Duitsland? Kan dat niet anders?

Albert Heijn-directeur merchandising and formats Constantijn Ninck Blok is de eerste spreker die duidelijk maakt dat de Tweede Kamer het eigenlijk verkeerd ziet. Kamerleden kijken namelijk naar individuele producten en het gaat om het totaalplaatje, "het hele mandje".

Ook Unilever zegt dat de prijsverschillen meevallen, zeker als je aanbiedingen meerekent. "Nederland is zelfs iets goedkoper", zegt verkoopdirecteur Joost Houben.

Volgens de sprekers zijn in Nederland "versproducten", zoals brood en fruit, relatief goedkoop en daarom zijn andere producten ter compensatie duurder.

Hoogleraar Laurens Sloot vindt dat het eigenlijk goed gaat met de supermarkten in Nederland. Er is veel keuze en de winkels liggen dicht bij elkaar. "Duitsers komen hier massaal koffie kopen", zegt hij.

Graaiers

De supermarkten erkennen dat de prijzen hoog zijn, maar zeggen dat ze er weinig aan kunnen doen. De producenten bepalen voor een deel de prijs. Ook wijzen ze naar externe factoren zoals duurdere grondstoffen, verduurzaming, transport, energiebelasting en mislukte oogsten.

"De retail wordt neergezet als graaiers en dat doet ons zeer", aldus Jumbo-topman Tom Heidman.

De supermarkten wijzen dus, weliswaar voorzichtig, naar de producenten. In Duitsland verkoopt Unilever veel goedkopere deodorant aan de supermarkten, maar Nederlandse supermarkten mogen die niet inslaan, klinkt het. Er zijn namelijk allerlei "inkoopmuren".

Of dat klopt, blijft onduidelijk. Volgens de Nederlandse directeur van Nestlé, Rob Trompetter, zijn er "Europese inkooporganisaties" en wordt er op Europees niveau onderhandeld.

Nestlé en Unilever proberen vooral het beeld recht te zetten dat zij miljardenwinsten maken en gemakkelijk de prijzen kunnen verlagen.

NSC-leider Omtzigt heeft een deodorant in Nederland gekocht voor 3,30 euro die in Duitsland 2,15 euro is. "Ergens worden megawinsten gemaakt op basisproducten, waar ligt dat aan?", wil hij weten. Unilever had vorig jaar een winst van 11 miljard euro, voegt Omtzigt er nog aan toe.

Stemmingmakerij

Unilever-topman Joost Houben zegt dat de winstmarges helemaal niet zo groot zijn. Na aftrek van allerlei kosten, zoals belastingen en investeringen, blijft er helemaal niet zoveel over, zegt ook Nestlé. "Als de supermarkten iedere keer wijzen naar die marges vind ik dat stemmingmakerij."

Het is de vraag of de Kamerleden echt wat opgeschoten zijn met het rondetafelgesprek. Al aan het begin merkt VVD-Kamerlid Van Eijk op dat iedereen naar elkaar wijst. Aan het eind verzucht PVV-Kamerlid Van Meetelen dat ze wel veel tegenstrijdige berichten heeft gehoord en dat vindt ook CDA-Kamerlid Van Dijk. "We moeten hier nog maar eens over doorpraten".

Bij een appartementencomplex in Heerhugowaard heeft een grote brand gewoed, nadat een gevel uit het pand was geblazen. Vijf mensen zijn lichtgewond geraakt. De veiligheidsregio denkt dat er niemand meer in het pand is.

Twee appartementen zijn verwoest. Vanwege instortingsgevaar worden die gestut. Er wordt een kraan ingezet om brokstukken te verwijderen en te helpen bij het stutwerk. In de ochtend worden de appartementen voor de zekerheid nog een keer doorzocht op mogelijke slachtoffers.

De politie heeft twee mensen aangehouden. Het is niet duidelijk of zij bewoners zijn van het gebouw. Ook is niet bekend waarvan zij worden verdacht. Hun rol wordt onderzocht, zegt de politie.

Zeer grote brand

De brand brak rond 20.00 uur uit in een van de woningen in het pand aan de Umbriellaan. Politie, burgemeester en veiligheidsregio zeggen dat die ontstond na "vermoedelijk" een explosie. Er werd al snel alarm geslagen om een "zeer grote brand".

Hulpdiensten rukten massaal uit:

Bewoners van het appartementencomplex zijn opgevangen in het gemeentehuis. Zij kunnen op zijn vroegst zaterdag terug naar huis. Wie niet terechtkan bij familie of vrienden, krijgt een hotelkamer aangeboden.

Onder het appartementencomplex zit een behandelcentrum voor onder meer mensen met leerproblemen en psychiatrische klachten. Het zorgcentrum laat weten dat de locatie voorlopig gesloten blijft, en dat er voor de cliënten een andere locatie wordt gezocht.

Burgemeester Maarten Poorter noemt de brand en wat eraan vooraf ging verschrikkelijk. "Iedereen in Heerhugowaard leeft mee", zei hij tegen onder meer NH Nieuws.