Aggregator

De A1 tussen knooppunt Watergraafsmeer en Diemen gaat een dag eerder open dan gepland. Rijkswaterstaat zegt dat de weg morgen om 05.00 uur weer opengaat.

Vanwege groot onderhoud was het stuk snelweg sinds 9 mei dicht. In vijftien dagen is vier kilometer asfalt vervangen en zijn geluidsschermen gerepareerd. Ook is onderhoud uitgevoerd aan twee bruggen en een viaduct. De werkzaamheden verliepen volgens Rijkswaterstaat zo soepel dat de weg een dag eerder open kon.

De wegafsluiting leidde tot aardig wat vertraging voor automobilisten. Rijkswaterstaat schat dat de reistijd gemiddeld dertig tot zestig minuten langer was dan gebruikelijk.

Nieuwe werkzaamheden

De wegwerkzaamheden aan de A1 waren het eerste onderhoudsproject dit jaar rond Amsterdam. Komende week beginnen nieuwe werkzaamheden, bij knooppunt De Nieuwe Meer. Daarom zijn van woensdag 28 mei 22.00 uur tot en met 2 juni 05.00 uur de verbindingswegen naar de A10 West dicht voor verkeer vanaf de A10 Zuid en de A4.

De extra reistijd kan volgens Rijkswaterstaat dan oplopen tot zestig minuten.

Een spermadonor met een genetisch foutje dat kan leiden tot kanker, heeft minstens 67 kinderen verwekt in meerdere Europese landen. Uit onderzoek blijkt dat 23 donorkinderen drager zijn van de mutatie. Tien kinderen hebben daadwerkelijk kanker gekregen.

De zaak werd door de Franse bioloog Edwige Kasper in Milaan gepresenteerd op een Europees congres over menselijke genetica. De tientallen donorkinderen werden tussen 2008 en 2015 verwekt.

Volgens Kasper is het in de praktijk onmogelijk om het complete DNA van alle zaaddonoren in kaart te brengen en zijn risico's daardoor niet uit te sluiten. "Maar hier hebben we te maken met de abnormale verspreiding van een genetische ziekte", zei Kasper. Daarom pleitte ze voor een Europese limiet voor het aantal geboorten of gezinnen van één enkele donor.

Kinderkanker

De betreffende man is drager van een mutatie in het TP53-gen, waardoor cellen ongecontroleerd kunnen delen. De dragers kunnen het Li-Fraumeni-syndroom hebben, een zeldzame erfelijke aandoening waardoor kinderen op vroege leeftijd al kanker kunnen krijgen, zoals hersentumoren en leukemie.

De zaak van de spermadonor kwam volgens de Britse krant The Guardian aan het rollen toen twee gezinnen aanklopten bij een vruchtbaarheidskliniek. Bij hun kinderen was kanker vastgesteld die leek te zijn veroorzaakt door een foutje in een gen.

Het is onduidelijk of in de jaren dat de man doneerde al bekend was dat hij de afwijking heeft. De man, wiens nationaliteit onbekend is, doneerde aan de Deense spermabank European Sperm Bank (ESB). "We zijn diep getroffen door deze zaak", zegt een woordvoerder van de ESB tegen The Guardian.

De man is volgens de ESB grondig getest, maar "het is wetenschappelijk gezien simpelweg niet mogelijk om ziekteverwekkende mutaties in iemands genenpool op te sporen als je niet weet waar je naar op zoek bent".

Aantal kinderen onduidelijk

Onduidelijk is hoeveel kinderen in totaal met het sperma van de donor zijn verwekt. De 67 kinderen die bekend zijn komen uit 46 gezinnen in acht Europese landen. De Deense spermabank ESB heeft een limiet van 75 gezinnen voor donoren.

Kasper zei in Milaan dat ze de ESB heeft gevraagd naar het concrete aantal verwekte kinderen, maar dat de spermabank daar geen antwoord op wil geven. De ESB heeft naar eigen zeggen betrokken spermabanken op de hoogte gebracht. Of er Nederlandse kinderen tussen zitten, is niet bekendgemaakt.

Waarschuwen

Stichting Donorkind zegt dat ze geen contact hebben met de groep. "Maar de kans is groot dat er ook een Nederlands kind bij zit", zegt voorzitter Ties van der Meer. "We waarschuwen al jaren voor internationale donoren. Je moet geen groot aantal maximumdonaties hebben."

Sinds vorige maand gelden in Nederland nieuwe regels voor spermadonoren om incest en inteelt te voorkomen. Donoren mogen in Nederland aan maximaal twaalf moeders zaad doneren en dit wordt landelijk geregistreerd.

Van der Meer wijst erop dat zo'n registratiesysteem in Europa nog niet bestaat. "De internationale klinieken weten dat ze ongecontroleerde behandelingen uitvoeren, de ESB zelf kan dat ook niet bijhouden."

For most of us, turrets that aim and shoot at things are the sole domain of video games. However, they’re remarkably easy to build with modern technology, as [meub] demonstrates. …read more

Het Pentagon is deze maand op last van de regering-Trump begonnen met het verwijderen van transgender personen uit het leger. Ook hooggeplaatste militairen met ruim twintig jaar ervaring ontkomen niet aan dit beleid. "Dit schaadt onze nationale veiligheid", zegt een van hen, kolonel Bree Fram.

Al ruim twintig jaar dient Fram haar land in de krijgsmacht. Ze werd uitgezonden naar onder meer Irak. Fram is een van de hoogste militairen in rang die openlijk transgender zijn. Over twee weken moet ze haar uniform inleveren. Gedwongen en zeer tegen haar zin in.

Vol trots trekt ze haar uniform uit de kast. Ze wil het graag laten zien omdat het volgens haar staat voor veel meer. "Dit betekent alles voor mij. Een uniform vertelt het verhaal van iemands carrière en dit is wie ik ben."

Het was nooit haar droom om bij het leger te gaan. Tot de aanslagen van 9/11. "Ik wilde vechten om de vrijheden te behouden waar mijn grootouders ooit in Europa voor hebben gevochten", vertelt Fram.

Duizenden militairen

Kolonel Fram is een van de duizenden trans personen die dienen in het Amerikaanse leger. Het ministerie van Defensie zwijgt over officiële aantallen. Het Witte Huis heeft inmiddels opdracht gegeven hen volledig te verbannen uit het leger. Eervol ontslag volgt alleen voor degenen die zich binnen nu en twee weken melden. De legerleiding gaat daarnaast graven in medische dossiers om militairen op te sporen die niet kenbaar hebben gemaakt dat ze transgender zijn.

Kolonel Fram mag alleen praten op persoonlijke titel. Ik ontmoet haar thuis, want afspreken op het Pentagon - waar ze nog altijd elke dag werkt - is absoluut geen optie. In haar werkkamer leest ze een e-mail voor die ze in de zomer van 2016 stuurde aan haar collega's. "Ik wil iets met jullie delen. Ik ben transgender. Dit weet ik al van jongs af aan, maar ik vond het lastig om te delen wat dat echt voor mij betekende."

Transitie

Dertien jaar lang moest ze verbergen wie ze wil zijn. "Ik had mezelf zo geprogrammeerd dat ik me nooit zou verspreken of iets zou doen waardoor iemand kon opmaken wie ik echt was", vertelt Fram over die tijd. Dankzij een besluit van toenmalig president Obama kon ze uit de kast komen. Kort daarna begon ze aan haar transitie. Ze werd het gezicht van transgender militairen binnen de krijgsmacht.

Maar met president Trump terug in het Witte Huis werd alles in een klap anders. Tijdens zijn campagne beloofde hij aan de kiezer "met één pennenstreek" een einde te maken aan wat hij ziet als "een giftig vergif van genderideologie." Op de eerste dag van zijn tweede presidentschap ondertekende hij een decreet waarin staat dat er nog slechts twee geslachten zijn: man en vrouw, niks daartussenin. Een week later volgde nog een decreet met de titel Prioritizing Military Excellence and Readiness. Het kwam neer op een verbod op transgender personen in het leger. Volgens Trump horen transgenders daar niet thuis vanwege "medische en mentale beperkingen".

Deze uitspraken maken kolonel Fram woest. "Er zijn nu op dit moment transgender mensen die meevechten op missie, en dan wordt er tegen ze gezegd dat ze daar niet toe in staat zijn. Ik kan daar met mijn hoofd niet bij", vertelt ze. "Het is hartverscheurend en zet niet alleen levens op z'n kop, het schaadt ook onze nationale veiligheid op manieren die we nu nog niet eens kunnen overzien. Onze bijdrage aan een gezamenlijke missie, de ervaring die we meebrengen, ons vermogen om de volgende generatie leiders op te leiden: dat gaat allemaal verloren."

Uitspraak Hooggerechtshof

Volgens burgerrechtenadvocaten is het nieuwe beleid ronduit discriminerend en in strijd met de Amerikaanse grondwet. Het gevecht hierover heeft zich al verplaatst naar de rechtbanken, maar het belooft een lange en slepende juridische kwestie te worden. Begin deze maand stelde het Hooggerechtshof dat het beleid in de tussentijd kan worden gehandhaafd.

"Ik ben heel open geweest, dus iedereen weet wie ik ben en dat ik trans ben. En nu het Hooggerechtshof heeft besloten dat de regering dit beleid voorlopig mag doorzetten terwijl de rechtszaken nog lopen, verwacht ik dat ik er binnenkort uit lig."

Op dit moment gaat de kolonel nog elke dag naar het Pentagon om haar werk te doen. Wanneer haar laatste dag precies is weet ze niet. "Wij willen onze missie volbrengen. Dus totdat iemand zegt dat ik naar huis moet, blijf ik dat doen zolang als ik kan. Want elke dag in uniform is voor mij een geschenk."

Alle achttien slachtoffers van de mesaanval in de Duitse stad Hamburg verkeren in stabiele toestand, meldt de Duitse politie. Eerder werd bekend dat vier personen in levensgevaar waren. Ook hun gezondheid is inmiddels stabiel.

Op het centraal station van Hamburg stak een vrouw gisteravond willekeurig in op reizigers. Dat gebeurde op een perron. Mede dankzij het ingrijpen van twee omstanders kon de vrouw snel worden overmeesterd, zegt de politie.

De verdachte is een Duitse vrouw van 39 jaar die volgens de nu bekende informatie geen vaste woon- of verblijfplaats heeft. De politie heeft concrete aanwijzingen dat ze een psychische stoornis heeft.

Vijftien keer poging tot doodslag

Een rechter heeft inmiddels bepaald dat de vrouw voorlopig wordt opgenomen in een psychiatrische kliniek. Ze wordt verdacht van poging tot doodslag op vijftien mensen. De overige drie van de achttien slachtoffers raakten gewond door bijvoorbeeld een val.

Vanwege de aanval was het centraal station van Hamburg enkele uren dicht. Met een half miljoen reizigers per dag is het station een van de grootste van Duitsland.

Beekbergen heeft z'n allereerste brandweerauto terug, De bluswagen werd in 1956 in gebruik genomen in het dorp bij Apeldoorn, maar verdween spoorloos toen er moderne apparatuur beschikbaar kwam. Totdat de huidige postcommandant van de brandweer Olaf van der Holst in 2018 een telefoontje kreeg.

Aan de Duits-Poolse grens was een oude brandweerauto opgedoken, hoorde Van der Holst. Of die misschien uit Beekbergen kwam?

"Eerlijk gezegd dacht ik: dit kan haast niet", zegt de postcommandant bij Omroep Gelderland. "We gingen er altijd van uit dat die wagen allang was vernietigd of geëxporteerd, net als de voertuigen die daarna kwamen. En dan belt er ineens iemand met de vraag of we interesse hebben."

Hij vroeg om foto's. De auto bleek kaal en incompleet. Maar het gemeentewapen van Apeldoorn met de naam Beekbergen op de zijkant was goed zichtbaar. Het klopte: dit was de eerste gemotoriseerde brandweerwagen van het dorp.

Schapen

Van der Holst vertelt dat de ingebruikname van de bluswagen in 1956 een grote stap vooruit was. "Daarvoor hadden we nog een handspuit en een handkar."

De bluswagen deed een onbekend aantal jaren dienst, totdat hijvan de gemeentebrandweer werd overgedaan aan de bedrijfsbrandweer van pluimveeproefstation Het Spelderholt. Via een personeelslid kwam de auto in particuliere handen. Naar verluidt verruilde die eigenaar de wagen voor een paar Duitse schapen. Toen liep het spoor dood. Tot aan het telefoontje in 2018.

Van der Holst haalde het wrak - want dat was het - naar Nederland. In de hoop dat hij de wagen in korte tijd kon opknappen. "Ik dacht: dat kan nooit heel veel tijd en geld kosten. Met een halfjaar rijdt hij wel weer", zegt hij. "Maar het liep anders."

Vogelnesten

Ruim zes jaar lang werkte Van der Holst elke zaterdag aan de wagen. Hij haalde alles uit elkaar, spoorde onderdelen op via websites, beurzen en verzamelaars uit binnen- en buitenland. "Er zat helemaal niks meer in: geen dashboard, geen leidingen, geen bedrading. Boven op de zuigers van het motorblok zaten zelfs vogelnesten", zegt de postcommandant.

Toen hij groene delen op het chassis tegenkwam, ontdekte Van der Holst dat de geschiedenis van de auto nog verder teruggaat. Hij vond de originele bouwkaart uit de Chrysler-fabriek in de Verenigde Staten. Het voertuig blijkt daar in 1942 gebouwd te zijn als legervoertuig, een Dodge WC 51.

"In de Tweede Wereldoorlog zond Amerika manschappen én voertuigen naar Europa. Dit is er daar een van. Na de oorlog is hij vermoedelijk in Frankrijk blijven staan", aldus de postcommandant. "Veel voertuigen zijn toen omgebouwd en kregen een andere functie. Dit werd een brandweerauto."

Inmiddels is de wagen teruggebracht in de originele staat en een rijdend museumstuk. Branden kun je er niet mee blussen, maar Van der Holst laat hem zien op open dagen van brandweerkorpsen, of gewoon op straat in Beekbergen. "Toen ik hem voor het eerst startte, kreeg ik echt kippenvel", zegt hij trots.

In Londen zijn vannacht een 43-jarige vrouw en drie kinderen omgekomen bij een woningbrand. De kinderen zijn een meisje van 15 en twee jongens van 8 en 4 jaar oud. Twee andere personen raakten gewond.

De brand brak uit in de wijk Brent, in het noordwesten van de stad. De Londense politie heeft een 41-jarige man aangehouden die iets te maken zou hebben met de brand. Hij wordt verdacht van moord. Wat zijn relatie is tot de omgekomen vrouw en kinderen is niet bekend.

Tientallen brandweerlieden werden ingezet om de brand te blussen. Op foto's is te zien dat twee rijtjeshuizen compleet zijn verwoest door de brand.

De vrouw en een van de kinderen werden nog levend uit het pand gehaald, maar beiden overleden in de ambulance. De twee andere kinderen werden dood aangetroffen in het huis.

Pieter Omtzigt is door het bestuur en de leden benoemd tot het eerste erelid van zijn partij NSC. Bij het ledencongres van de partij in Arnhem droeg hij het partijleiderschap over aan Nicolien van Vroonhoven. De aanwezige leden keurden dat zonder te stemmen maar met applaus goed.

Omtzigt kondigde half april zijn vertrek aan, omdat hij zijn gezondheid voorop wil stellen. Vorige week nam hij na bijna 22 jaar Kamerlidmaatschap afscheid van het parlement.

Dat Omtzigt daar nog steeds moeite mee heeft, bleek in Arnhem uit zijn tranen en zijn drie kwartier durende toespraak over de oprichting van de partij, het leed van de toeslagenouders, de huidige stand van de politiek en meer onderwerpen waar hij zich als parlementariër in vastbeet. En daar gaat hij na de zomer op een nieuwe manier mee door, kondigde hij aan.

Geen afscheidsspeech

Het was dus geen afscheidsspeech, benadrukte Omtzigts opvolger Van Vroonhoven. Omtzigt blijft betrokken bij de partij en zal altijd welkom zijn, zei zij. "We zwaaien je niet uit, jij zwaait af. Maar rust nu eerst goed uit." Eind dit jaar wordt ter ere van hem een congres georganiseerd over zijn internationale inspanningen, zoals voor de Raad van Europa.

Van Vroonhoven realiseert zich naar eigen zeggen dat zij het partijleiderschap overneemt in een lastige tijd. Volgens de laatste peilingwijzer kan NSC nog maar op 0 tot 2 procent van de kiezers rekenen. "Maar een partij die op principes is gestoeld heeft een solide basis", zei ze. "Wij zijn vechters, wij zijn ongelofelijk taai."

De toespraak van de nieuwe partijleider stond in het teken van een "weerbare samenleving". Burgers moeten op alle fronten weerbaarder worden, zei Van Vroonhoven. Dat gaat van betrokkenheid bij de militaire verdediging van Nederland tot weten wat je moet doen als er een digitale aanval of een stroomstoring is. Maar ook inkomenszekerheid maakt burgers weerbaarder, zo haalde Van Vroonhoven een partijbeginsel aan.

Dauwtrappen met Hemelvaart

Weerbaarheid begint bij "kracht van binnenuit, een gedeelde identiteit", aldus Van Vroonhoven. Ze keert zich tegen partijen "die de Nederlandse identiteit bagatelliseren". "Nederland is meer dan een paspoort." Ze vindt dat NSC zich moet inzetten voor het behoud van de Nederlandse identiteit en gedeelde waarden.

Als voorbeelden noemde zij de dodenherdenking op de Dam, dauwtrappen met Hemelvaart, Bevrijdingsdag, Koningsdag, de Avondvierdaagse, bloemencorso's, carbidschieten en carnaval.

"Wij zijn vaak te naïef geweest. Alsof onze identiteit vanzelf wel overeind zou blijven staan", vindt Van Vroonhoven. "Een weerbare samenleving zit 'm ook in dat we niet te snel van ons stuk te brengen zijn door denkbeelden die ons tegen elkaar opzetten."

Om te beginnen gaat de partij zich daarvoor lokaal inzetten voor de gemeenteraadsverkiezingen van 18 maart 2026, zo werd tijdens het ledencongres besproken. NSC wil in meerdere gemeenten meedoen met op gemeenten afgestemde verkiezingsprogramma's.

Rusland en Oekraïne hebben vandaag nog eens honderden gevangenen uitgewisseld. Beide landen droegen 307 mensen over. Dat is wat minder dan de ruil van gisteren, toen sprake was van twee keer 390 gevangenen.

De ruilen vloeien voort uit een afspraak die Rusland en Oekraïne vorige week maakten in Istanbul. In totaal moeten per land duizend krijgsgevangenen en gevangengenomen burgers terugkeren naar huis. Het is de grootste gevangenenruil sinds het begin van de oorlog in Oekraïne.

Bij de ruil van gisteren werden de Russische gevangenen in eerste instantie naar de Russische bondgenoot Belarus gebracht voordat ze doorreisden naar Rusland. Waar de Oekraïners zijn vrijgelaten, is niet bekendgemaakt.

De afspraak in Istanbul werd gemaakt bij het eerste directe contact tussen beide landen in drie jaar tijd. Rusland en Oekraïne spraken over een mogelijk staakt-het-vuren, maar het enige concrete resultaat van de gesprekken was de gevangenenruil.

Druk opvoeren

Na de ruil van gisteren werden vannacht regio's in het zuiden, oosten en noorden van Oekraïne aangevallen. Daarbij kwamen volgens Oekraïense autoriteiten dertien mensen om het leven. Drie van hen stierven bij een aanval met een ballistische raket op haveninfrastructuur in Odesa, dat aan de Zwarte Zee ligt.

Ook Kyiv werd vannacht aangevallen. Vanuit Rusland werden 250 langeafstandsdrones en 14 ballistische raketten op burgerdoelen in de hoofdstad afgevuurd. Minstens vijftien mensen raakten bij deze aanval gewond. Twee van hen moesten naar het ziekenhuis om aan hun wonden te worden behandeld.

De Oekraïense president Zelensky spreekt van "een zware nacht voor Oekraïne". Volgens hem laten de aanvallen zien dat Rusland niet van plan is om de oorlog te beëindigen. Hij roept daarom leiders op om de druk op het Kremlin op te voeren.

We wrote up a video about speeding up Arduino code, specifically by avoiding DigitalWrite. Now, the fact that DigitalWrite is slow as dirt is long known. Indeed, a quick search …read more

De Noord-Limburgse gemeente Mook en Middelaar heeft een informatieavond over een groot zandwinningsproject bij de Maas afgeblazen. De initiatiefnemer van het project heeft te maken met "ernstige bedreigingen en intimidatie", aldus de gemeente. De burgemeester heeft daarop besloten dat de veiligheid van een fysieke bijeenkomst niet te garanderen is.

Van Dijk voelt zich "diep geraakt"' en "beschaamd dat dit in onze gemeenschap gebeurt", laat ze weten bij L1 Nieuws. "Bedreigingen en intimidatie horen nergens thuis, en al helemaal niet in een samenleving als de onze, waar we normaal gesproken naar elkaar omkijken."

Bij haar besluit speelt een belangrijke rol dat er in de aanloop naar de NAVO-top van eind juni in Den Haag beperkt politie beschikbaar is. "Ik verwacht dat er enkele honderden mensen op de informatieavond af zullen komen, dus dan kan ik het ook niet aan één agent overlaten. De timing is gewoon ongelukkig", zegt burgemeester Inge van Dijk van Mook en Middelaar in de Gelderlander. "Er is uit het hele land veel politie nodig voor de top in Den Haag."

In april kwamen het ontzandingsbedrijf Teunesen Zand en Grind en recreatiebedrijf Eldorado Parken met het plan om zand te winnen langs de Maas in het noorden van Limburg, niet ver van Cuijk. Het idee is dat het mes aan twee kanten snijdt: het zand is nodig voor woning- en wegenbouw terwijl langs de Maas een nieuw natuurgebied zou kunnen ontstaan waar ook recreatie mogelijk is.

Walhalla

Hoewel de initiatiefnemers en de gemeente benadrukken dat er vooralsnog niets besloten is, zegt een aantal omwonenden te vrezen voor een "toeristisch walhalla". Zij drongen aan op snelle informatievoorziening.

De gemeenteraad besloot dat er voor 12 juni een informatieavond moest komen. Maar die gaat na de bedreiging van met name initiatiefnemer Teunesen dus niet door.

De fractievoorzitters van de vier partijen in de gemeenteraad noemen dit in een gezamenlijke verklaring onacceptabel. "We wilden als raad juist dat inwoners vroeg betrokken worden bij de plannen. Door het gedrag van een klein groepje kan dat nu niet doorgaan. Dat is oneerlijk tegenover de rest", aldus de verklaring. "Ongeacht wat je van de plannen vindt: zo gaan we niet met elkaar om. Dit gaat alle grenzen te buiten."

Alternatief

De gemeenteraad heeft de initiatiefnemers Teunesen Zand en Grind en Eldorado Parken gevraagd om te kijken naar een alternatief voor de informatieavond.

Eerder werden ook andere evenementen in Nederland afgelast of uitgesteld mede als gevolg van de NAVO-top, waaronder een drukbezocht bloemencorso.

Youp van 't Hek heeft zijn geplande optreden op de Zwarte Cross afgezegd uit onvrede met de omstreden nieuwe Amerikaanse eigenaar van het festival. Dat schrijft de cabaretier in zijn wekelijkse column. Van 't Hek is de laatste in een reeks van artiesten die een festivalboeking annuleren om die reden.

Vorig weekend maakte Follow the Money bekend dat de Amerikaanse 'roofkapitalist' KKR eind vorig jaar het bedrijf Superstruct Entertainment heeft overgenomen voor 1,3 miljard euro. Superstruct is eigenaar van tientallen Europese festivals, waaronder grote Nederlandse namen als Zwarte Cross, Awakenings, Mysteryland en Milkshake, maar ook festivals als Sziget in Hongarije.

KKR is omstreden vanwege hun investeringen in onder meer fossiele projecten, de wapensector en Israëlische data- en surveillancetechnologiebedrijven. Ook zou KKR investeren in bedrijven die actief zijn op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. De Volkskrant omschrijft het bedrijf als 'het lelijke gezicht van het kapitalisme'.

Boze stiefmoeder

Het nieuws leidde tot veel verontwaardiging in de festivalwereld. De organisatie van de Zwarte Cross nam nadrukkelijk afstand van KKR, en noemt de investeringsmaatschappij "de boze stiefmoeder waar wij niet voor hebben gekozen".

Ook de organisatie van Awakenings spreekt in een open brief openlijk over de worsteling die achter de schermen gaande is. "We maakten geen deel uit van de eigendomsbeslissingen", schrijven ze volgens Omroep Brabant. "Maar dat bekent niet dat we losstaan van wat er gebeurt." Awakenings belooft dit jaar een deel van de opbrengst te doneren aan Oxfam Novib, voor hulp in Gaza.

'Rechtsdraaiende kont van Donald Trump'

Meerdere artiesten en dj's zegden optredens af, en Youp van 't Hek sluit zich daar nu bij aan. In zijn column schrijft Van 't Hek over dat de Zwarte Cross "als ooit alternatief begonnen feestje inmiddels eigendom is van een of ander gewiekst private-equitybedrijf dat vuistdiep in de rechtsdraaiende kont van de democratisch gekozen dictator Donald Trump zit".

Aanvankelijk was Van 't Hek, die geïnterviewd zou worden en een 'preek voor ongelovigen' zou geven, enthousiast over zijn deelname aan het festival. "Maar toen dacht ik nog dat ik te maken had met een stelletje vrolijke familieleden van Bennie Jolink. Ik wist niet dat er een discutabele roedel Amerikaanse geldwolven achter zat", vervolgt hij.

De Achterhoekse band Boh Foi Toch zegde eerder deze week hun optreden op de Zwarte Cross af, maar draaide volgens Omroep Gelderland later bij toen de organisatie verzekerde dat de opbrengsten van de Zwarte Cross niet naar KKR gaan.

Op de Dam in Amsterdam hebben duizenden mensen gedemonstreerd tegen populisme en verdeeldheid. Ook betoogden ze voor meer solidariteit. Het plein in de hoofdstad stond vol met mensen met vlaggen, spandoeken, protestborden en paraplu's.

De organisatie De Straat Op zegt dat er 15.000 mensen aanwezig waren bij de demonstratie. De organisatie wil doorgaan met betoging tot het kabinet opstapt. Vandaag was de eerste demonstratie.

De demonstratie was georganiseerd door een samenwerkingsverband van in totaal 240 organisaties zoals Woonprotest, het Platform Stop Racisme, Plant een olijfboom, Feminist March NL, en FNV Young & United. Ook veel lhbti-organisaties waren aangesloten bij het protest. Een van de demonstranten zegt dat de organisaties het niet in alles met elkaar eens zijn, maar ze allemaal "de noodzaak zien om een andere weg in te slaan".

Verschillende demonstranten vertelden vandaag over hun eigen motivatie:

De organisatie stelt in een persbericht "er genoeg van te hebben dat radicaal-rechtse angstzaaiers en populisten de politieke agenda bepalen in Nederland en wereldwijd".

"Zij bedreigen wat vanzelfsprekend zou moeten zijn, zoals een betaalbaar huis, een leefbare wereld, een open democratie", aldus De Straat Op. Op borden die betogers bij zich hadden stonden onder meer teksten als "stop de heksenjacht op transgenders" en "ik ben een gelukszoeker".

De demonstratie begon vanmiddag met een kort programma op de Dam, waarna de betogers in een mars van ruim vier kilometer door de stad liepen, om vervolgens terug te keren op het startpunt. Daar werd het protest afgesloten met een programma met toespraken en muziek.

Deze demonstrant is vandaag de straat op gegaan om op te komen voor de rechten van queer personen:

Ook in Groningen werd vandaag gedemonstreerd. Daar gingen mensen de straat op "tegen angst, haat en voor een solidaire samenleving". Vanaf de Grote Markt liepen demonstranten in een mars naar het Noorderplantsoen.

Vorige week was er in Den Haag een massaal protest tegen het Israël-standpunt van het kabinet-Schoof en de oorlog in de Gazastrook. Daarbij waren ruim 100.000 mensen aanwezig. Daarmee was het de grootste demonstratie in twintig jaar tijd.

Ontgoocheling, boosheid maar hier en daar ook opluchting nu defensie de locaties heeft bekendgemaakt waar in Nederland wordt uitgebreid. Er is vooral onrust in de gebieden waar defensie laagvliegoefeningen met vliegtuigen en helikopters wil gaan houden.

In Zeeland moesten boeren en bestuurders gisteren twee keer met de ogen knipperen toen duidelijk werd dat defensie vrijwel de hele provincie wil gebruiken voor laagvliegoefeningen. "We begrijpen goed dat defensie op zoek is naar meer ruimte, maar de onderbouwing waarom nu ons gehele grondgebied in beeld is en wat de eventuele gevolgen zijn, dat missen we", reageert wethouder Kees Westrate van Borsele bij Omroep Zeeland.

Hij wijst erop dat er in zijn gemeente veel risicobedrijven zijn waarover het "niet wenselijk" is om vliegbewegingen te maken, zegt hij. "Los van wat dat betekent voor het woongenot van onze inwoners."

Ruim 200 kilometer noordelijker, in de kop van Noord-Holland, is er een vrijwel identieke reactie. "Hoewel we snappen dat ons gebied geografisch geschikt is voor laagvliegoefeningen, zijn we wel geschrokken", zegt wethouder Simco Kruijer van Schagen bij de regionale omroep NH. Hij wil snel meer duidelijkheid over eventuele impact op de inwoners.

Amfibische landingen

Maar er is ook opluchting in de kop van Noord-Holland. Toen defensie vorig jaar zomer begon met de zoektocht naar locaties, kwam plotseling het Zwanenwater in beeld. Dat is een natuurgebied in de duinen waar onder andere lepelaars verblijven. Defensie wilde daar amfibische landingen oefenen: troepen die landen op het strand en dan via de duinen het achterland in trekken.

Na protesten van natuurbeschermers is dat plan van tafel. Gisteren werd bekend dat de amfibische landingen een paar kilometer verderop gaan plaatsvinden bij Groote Keeten. Dat is ook een natuurgebied, maar dan pal aan de Noordzee. Ook beperken de militairen zich tot "het aanlanden". Het doorstoten in de duinen maakt geen deel meer uit van de plannen.

Ook in Poortugaal bij Rotterdam, heeft defensie zijn plannen enigszins aangepast, meldt omroep Rijnmond. Bij het dorp ligt een militair brandstofdepot dat met 9 hectare grond wordt uitgebreid. Maar dat gebeurt zodanig dat een aantal sportvelden niet hoeven te wijken.

Via het spoor

Dat de Rotterdamse haven en Tweede Maasvlakte een belangrijke rol spelen bij de locatiekeuze was al bekend. In geval van nood moeten NAVO-bondgenoten er met meerdere militaire schepen tegelijkertijd kunnen aanmeren, zodat militair materieel snel via de weg, het spoor of binnenvaartschepen verder kan worden vervoerd.

Mocht het zover komen dan wil defensie niet wachten totdat er een vrachtschip klaar is met laden of lossen en er toevallig een kade vrijkomt. "Er is nauw overleg met het Havenbedrijf", reageert de Rotterdamse burgemeester Carola Schouten. "Defensie wil een kade huren op de Tweede Maasvlakte. Daar is ruimte en het is te verenigen met andere activiteiten."

Maar hoe plooibaar defensie zich ook opstelt, in Laaghalerveen niet ver van Assen is sprake van "ontgoocheling". Defensie wil het oefengebied daar flink uitbreiden ten koste van een aantal boerenbedrijven. Bij boer Roelf Oldenburg stond gistermiddag al iemand van defensie op de stoep, "met de boodschap dat ze het bedrijf wilden kopen".

Einde oefening

"Ik kan er wel geld voor krijgen, maar daar zit ik niet op te wachten", zegt Oldenburg bij RTV Drenthe. "Natuurlijk kan je nog zienswijzen indienen. Maar dat is trekken aan een dood paard. En een nieuwe plek vinden? Dat krijg je in deze tijd bijna niet voor elkaar. Dat wordt zeer, zeer lastig. En dan is het einde oefening."

"Als defensie straks komt praten over onze grond, dan krijgen ze geen koffie", zegt Oldenburgs buurvrouw Maryse Martens. Zij heeft nog geen bezoek gehad, maar ziet op de locatiekeuze van defensie dat ook zij een deel van haar land moet verkopen. Dat doet ze liever niet.

Maar er speelt meer. "Als gemeenschap hebben we het nakijken", aldus Martens. Toen defensie dertig jaar geleden aanklopte voor een grondruil, zorgde dat voor onderlinge frictie. Iets waar hij nu ook bang voor is, nu de druk van buitenaf wordt opgevoerd. "De vorige keer waren nadien alle sociale structuren een klein beetje kapot. Nu heeft iedereen zijn weg weer gevonden en gooit defensie weer een steen in de vijver."

Het zuidoosten van Frankrijk heeft urenlang gekampt met een grote stroomstoring. Zo'n 160.000 huishoudens in het departement Alpes-Maritimes waren gedupeerd. Ook het filmfestival van Cannes werd getroffen.

De stroomstoring begon rond 10.00 uur. Rond 16.30 uur hadden alle getroffenen weer stroom.

Brandstichting

De Franse politie houdt rekening met opzet en is een onderzoek gestart naar mogelijke brandstichting, melden Franse media. Op twee verschillende plekken zou de stroomvoorziening zijn gesaboteerd. De autoriteiten in Alpes-Maritimes spreken van "ernstige schade aan de elektrische infrastructuur".

Plaatselijke media meldden vanmiddag dat de verkeerslichten in de gemeentes Cannes en Antibes niet werkten, waardoor het verkeer vastliep. Sommige winkels waren dicht, op andere plekken kon alleen contant betaald worden. Ook het treinverkeer had last van de stroomstoring.

Stoplichten en pinautomaten zijn uitgevallen:

Door de stroomstoring werd een film op het filmfestival van Cannes onderbroken. Vanavond om 19.00 uur is de sluitingsceremonie van het festival. Die kan gewoon doorgaan nu de stroomvoorziening is hersteld. De films die niet vertoond konden worden, worden later alsnog uitgezonden.

Mast omgezaagd

Bronnen bij de Franse gendarmerie zeggen tegen de Franse krant Le Monde dat de storing is veroorzaakt door een brand die 's nachts heeft plaatsgevonden in een hoogspanningsstation in Tanneron, in de buurt van Cannes. Vermoedelijk is die expres veroorzaakt.

Op een andere plek werd een stroomkabel gebroken toen een mast omviel. Die mast zou zijn omgezaagd.

The B&W Nautilus is, depending who you ask, either infamous or an icon of modern design. Want the look but don’t have a hundred grand to spare? [Every Project All …read more

Oud-topman van Philips Cor Boonstra is op 87-jarige leeftijd overleden. Dat meldt zijn familie aan persbureau ANP.

Boonstra was tussen 1996 en 2001 bestuursvoorzitter van Philips. Hij werd vooral bekend door de grote sanering binnen het bedrijf. Onder zijn leiding verhuisde ook het hoofdkantoor van Eindhoven naar Amsterdam.

Hoewel zijn aanpak niet altijd gewaardeerd werd, ging het bij Philips onder leiding van Boonstra wel steeds meer voor de wind. In 2000 was de beurswaarde vervijfvoudigd en werd hij gekozen tot topman van het jaar.

Bedenker SRV-wagen

Boonstra werd in 1938 geboren in Leeuwarden, ging naar de HBS, maar stopte daar op 16-jarige leeftijd mee. Hij werkte eerst op de grote vaart, later bij Unilever. Daar bedacht hij onder andere het concept van de SRV-wagen, een kleine rijdende supermarkt.

In 1974 stapte Boonstra over naar het Amerikaanse bedrijf Sara Lee, gespecialiseerd in ingevroren en verpakt voedsel. Nadat Sara Lee in 1978 Douwe Egberts had overgenomen, werd Boonstra bestuursvoorzitter.

In die rol kreeg hij veel gedaan. Hiervoor kreeg hij lof, maar er waren ook kritische geluiden. In de media doken bijnamen op als "Cor de Botte" en "Bazooka Boonstra".

De marketingman in hart en nieren werd in 1994 naar Philips gehaald om het merk beter in de markt te zetten. Boonstra startte de campagne "Let's make things better" en spande zich vooral in voor het versimpelen van het bedrijf. Philips was te veel "een bord spaghetti" geworden, vond hij. Het moest een overzichtelijk bord asperges worden.

Bij zijn aantreden had Philips nog 165 bedrijfsonderdelen. Boonstra begon met het afstoten van verschillende onderdelen, zoals kabelbedrijf UPC, platenmaatschappij PolyGram en softwarebedrijf BSO/Origin. Ook ASML werd 1995 verkocht, wat al snel veel succesvoller werd dan binnen Philips.

Maar Boonstra stootte niet alleen maar af. In 2001 lanceerde hij Senseo, een samenwerking tussen Douwe Egberts en Philips. Kort daarna stopte hij als topman.

Aangeklaagd

Het privéleven van Boonstra was van tijd tot tijd tumultueus. Zo werd zijn vrouw Hansje Raatjes in 1998 ontvoerd in Antwerpen en later zwaargewond teruggevonden op een parkeerplaats in Hoek van Holland. Later bleek dat zij toevallig het slachtoffer was geworden van een man die na een mislukte drugsdeal een vluchtauto zocht.

Op het moment van de ontvoering had Boonstra een verhouding met Sylvia Tóth, destijds lid van de raad van commissarissen bij Endemol. Door die verhouding kwam Boonstra begin deze eeuw in de problemen. Hij werd beschuldigd van handel met voorkennis omdat hij tonnen had verdiend met de aandelen in Endemol, vlak voordat het bedrijf werd verkocht aan het Spaanse Telefónica.

Hij werd vrijgesproken, maar in een andere zaak werd hij wel veroordeeld. Boonstra had niet gemeld dat hij handelde in aandelen van Ahold, waar hij zelf commissaris was. Hij moest een boete van 135.000 euro betalen.

'Geen heilige'

Boonstra sprak zich in 2016 uit over de bonuscultuur in het bedrijfsleven. Hij stelde in een interview met de Volkskrant dat de top van het bedrijfsleven een einde moest maken aan de graaicultuur onder managers.

Zelf had Boonstra in 2001 6,5 miljoen euro boven op zijn salaris verdiend. In 1999 was dat 4,5 miljoen euro. Daarover zegt Boonstra in het interview: "Ik ben geen heilige".

Philips reageert op het overlijdensbericht met de mededeling dat het bedrijf onder Boonstra ingrijpende veranderingen heeft meegemaakt "die onze positie als innovatief technologieconcern hebben versterkt". "Wij zijn Cor dankbaar voor zijn bijdrage aan ons bedrijf en leven mee met zijn familie en dierbaren."

De Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) gaat zijn vrouwenstandpunt niet aanpassen. Dat betekent dat vrouwen volgens de partijprincipes wordt ontraden zich verkiesbaar te stellen voor politieke functies namens de oudste politieke partij van Nederland. De woordvoerder van de SGP benadrukt dat dat wel kán.

Een voorstel om hier iets aan te veranderen, is op de landelijke partijdag in Nieuwegein verworpen. De leden toonden zich vrij eensgezind: slechts 53 leden stemden voor, en 299 tegen.

Het voorstel kwam van Lilian Janse, de eerste vrouw die een zetel voor de gereformeerde partij veroverde, en de afdeling Vlissingen. Daar zit zij sinds 2014 in de gemeenteraad.

"Het is een duidelijke uitslag", reageert Janse bij Omroep Zeeland. "De SGP'er is plichtsgetrouw. De situatie blijft zoals die is. Ik ben niet geschokt, maar had wel meer voorstemmers verwacht."

Ongeschreven regel

Inmiddels zijn er op lokaal niveau nog twee andere vrouwelijke SGP'ers die een politieke functie vervullen. De ongeschreven regel is dat dit alleen kan als er geen mannen beschikbaar zijn. In het geval van Janse was eerst aan zes mannen gevraagd of zij de Vlissingse raad in wilden.

Janse zou zich nu, met elf jaar politieke ervaring, graag verkiesbaar stellen voor de Tweede Kamer. Maar dat is niet de bedoeling van de partijleiding en een meerderheid van de leden. In artikel 10 van de partijbeginselen staat dat "het zitting nemen in politieke organen" in strijd is met "de roeping van de vrouw".

SGP Vlissingen kwam aanvankelijk met het voorstel om dit artikel uit het beginselprogramma te verwijderen, wat dan meteen een einde zou maken aan de interne discussie over de rol van de vrouw in de politiek die de partij al zeker vijftien jaar bezighoudt.

Maar na overleg met het hoofdbestuur en andere afdelingen besloot Janse de motie af te zwakken, zodat die "beter recht doet aan de uiteenlopende opvattingen binnen de partij" en meer kans van slagen zou maken.

Het voorstel dat vandaag werd weggestemd, pleitte voor een herformulering van het artikel. Daarin zou moeten komen te staan dat een vrouw het voor haar eigen geweten moet verantwoorden of zij het passend vindt om een politieke functie te bekleden "met inachtneming van haar door God gegeven plaats".

De SGP Jongeren, die verdeeld zijn over het vrouwenstandpunt, wilden de discussie aanjagen voor de stemming. Zij deelden afwasborstels uit met de tekst "Handig in de hand, niet in het ambt?"

Dat de motie alsnog is weggestemd, is geen verrassing. Het hoofdbestuur had die al ontraden, ook in aangepaste vorm. Het stelde dat de SGP het algemene reglement in 2013 nog had aangepast na een uitspraak van de Hoge Raad.

De rechter had geoordeeld dat het in strijd was met het VN-Vrouwenverdrag dat de SGP in de statuten had staan dat vrouwen geen passief kiesrecht genieten en dus niet verkiesbaar zijn. Dat expliciete verbod is vervolgens geschrapt.

Sindsdien is er dus geen sprake meer van een officieel verbod, maar toch blijft het lastig voor vrouwen om bijvoorbeeld op de kieslijst voor de Tweede Kamer te komen. Want het zijn de mannen van het hoofdbestuur die daarover beslissen, en zij blijven zich voorlopig baseren op het ongewijzigde beginselprogramma.

Daar staat ook in dat mannen en vrouwen hun eigen van elkaar gescheiden roeping en plaats in het leven hebben en dat elke poging om daar iets aan te veranderen, krachtig moet worden bestreden.

Toch heeft het voorstel van Janse veel discussie losgemaakt, zowel binnen als buiten de partij, zegt het hoofdbestuur. Daar wil het bestuur de ogen niet voor sluiten. De gesprekken over het onderwerp zullen daarom worden voortgezet.

Janse, die de partijdag thuis op de bank volgde, zegt in ieder geval door te gaan met haar raadswerk in Vlissingen. De discussie gaat door, verwacht ze. "Voor de toekomst blijft het een heet hangijzer, want de achterban zal hierover blijven twisten. Terwijl de motie verbindend was", aldus Janse. "Kennelijk is de SGP er nog niet klaar voor."

Een Duitse toerist in Rome is betrapt toen hij met een voetstuk van een Romeinse zuil rondreed op een elektrische step.

Toen agenten de 24-jarige man voorbij zagen rijden in de beroemde straat Via Veneto, stopten ze hem. Tussen zijn voeten stond de basis van een Romeinse pilaar. De marmeren sokkel is zo'n 40 bij 20 centimeter en weegt ongeveer 30 kilo.

Volgens internationale media noemde de toerist het marmeren stuk een souvenir.

Nadat experts de zuil hadden onderzocht, bleek volgens de politie dat het ging om "cultureel bezit van historisch en artistiek belang". De zuil wordt verder onderzocht om erachter te komen waar hij precies vandaan komt. Het is niet duidelijk of de man iemand voor het voetstuk betaald heeft of dat hij het zelf van ergens meegenomen had.

Er loopt een onderzoek tegen de toerist in verband met heling van gestolen culturele goederen.

Vaker incidenten met toeristen

In de afgelopen jaren waren er vaker incidenten met toeristen in Rome en andere plekken in het land, wat tot ergernis leidt bij de Italiaanse autoriteiten.

Zo doken twee jaar geleden beelden op van een Britse toerist die namen in het Colosseum kraste. Daarop ontstond veel verontwaardiging. De Italiaanse minister van Cultuur noemde het "zeer ernstig, onwaardig en een teken van grote onbeleefdheid".

Ook in 2019 ging het mis bij het Colosseum. Een aantal mensen kraste hun naam op de muren van duizenden jaren oud. Eerder deze maand probeerde een Amerikaanse toerist over een omheining bij het Colosseum te klimmen. Hij werd gespiesd op het metalen hek, waarna hij naar het ziekenhuis moest.

Daarnaast dook er eens een toerist in de Trevifontein, reden er toeristen op scooters en in auto's van de Spaanse trappen in Rome af en reden er mensen op een scooter door de oude ruïnes van Pompeï.

In 2015 vernielden fans van de Rotterdamse voetbalclub Feyenoord delen van de oude binnenstad van Rome. Dat gebeurde na een wedstrijd tegen de club AS Roma. Onder meer de vier eeuwen oude Barcaccia-fontein werd vernield. De schade in de binnenstad liep volgens de autoriteiten in de miljoenen euro's.

Wat zit er aan lithium, goud, mangaan en zeldzame aarden in de Nederlandse grond? Niet veel, is de verwachting. Toch gaat het nieuwe Nederlands Materialen Observatorium (NMO) dat uitzoeken. Vandaag moet de instelling een onderzoeksplan voor de ondergrond inleveren bij het ministerie van Economische Zaken.

Europa wil meer zelfvoorzienend worden als het gaat om kritieke grondstoffen. Zeldzame metalen en mineralen zijn cruciaal voor de bouw van elektrische auto's, windturbines en zonnepanelen, maar ook om wapens en munitie te maken.

Europa (en ook de rest van de wereld) haalt de waardevolle grondstoffen voor deze doeleinden vooral uit China. Dat maakt ons economisch en militair kwetsbaar. EU-lidstaten moeten daarom in eigen land op zoek naar waardevolle materialen.

Naar de milieustraat

"Het onderzoek van onze ondergrond was altijd gericht op olie- en gaswinning", zegt NMO-directeur Peter Paul van 't Veen. "Nu moeten we er met een andere bril naar kijken: waar liggen de kansen voor het winnen van kritieke grondstoffen?"

Wat de ondergrond betreft, heeft Van Veen lage verwachtingen. Misschien kan je wat mineralen winnen uit zand of ondergrondse warmtebronnen, zegt hij. "Als er überhaupt nieuwe vondsten kunnen worden gemaakt, is de inschatting dat het niet heel economisch interessant is."

Grootse plannen

Het Nederlandse wapen dat wellicht kan worden ingezet in de geopolitieke strijd ligt elders: in de milieustraat. Want we zijn een land vol hoogwaardig afval. Onderzoekers zijn volop bezig om nieuwe methodes te vinden om grondstoffen als koper, nikkel en lithium te halen uit oude apparaten. Denk aan mobieltjes, schermen, auto's en batterijen.

"Hier leent zich Nederland extra goed voor", zegt Shoshan Abrahami, onderzoeker aan de TU Delft. "Het is een geavanceerde economie en mensen en bedrijven produceren veel hoogtechnologische afval."

Tegenwoordig leidt het recyclen van mineralen uit afval tot veel uitstoot; er wordt veel met verbrandingsovens gewerkt. Abrahami is bezig om recycling-methodes te ontwikkelen waarin water in plaats van vuur wordt gebruikt. Dit moet zorgen voor nagenoeg geen schadelijke uitstoot.

Dat Europa de geopolitieke strijd tegen China zou aangaan met afval, klinkt misschien niet heel overtuigend. Volgens onderzoekers is het wel een belangrijke component om Europa zelfstandiger te maken. Herwinning betekent vooral dat je niet hoeft te mijnen. Dat bespaart veel geld, tijd en natuur. Bovendien willen veel Europeanen geen mijnbouw in de eigen achtertuin.

De EU heeft grote plannen voor onze kapotte computers en afstandsbedieningen. Een kwart van alle zogenoemde strategische grondstoffen die we gebruiken, moeten binnenkort uit Europees afval komen. Er is haast bij: het doel is om dit binnen vijf jaar voor elkaar te krijgen.

China doet het al lang

Wat nikkel en kobalt betreft is Europa goed op weg om de doelen te halen, zegt Abrahami. "Voor andere kritieke grondstoffen is het nog ver weg. Ik denk dat de enige manier om het te halen is om bedrijven te dwingen om een bepaald aandeel gerecycled materiaal te gebruiken in hun producten."

Als veelbelovend voorbeeld noemt zij de nieuwe Europese batterijverordening. Die verplicht batterijmakers om een steeds groter aandeel hergebruikte mineralen in te zetten in nieuwe batterijen.

China loopt ver voor op Europa als het gaat om hergebruik van mineralen uit afval. Dat ziet niet alleen Abrahami in haar werk. "In China hebben ze niet alleen de kennis, de mijnen en de raffinaderijen om kritieke mineralen te produceren. Ze zijn ook gewend om niets weg te gooien", zegt Steven Lans, oprichter van Back to Battery.

Zijn start-up in Delft ontwikkelt nieuwe methodes om waardevolle grondstoffen uit oude lithiumbatterijen te halen en weer op de markt te brengen. Het bedrijf wordt geholpen door de steeds strengere Europese regelgeving voor recycling.

Er is werk aan de winkel als Europa haar ambitieuze doelen voor hergebruik en zelfredzaamheid wil halen. "China doet dat beter. Alleen weet niemand precies wat er daar gebeurt en onder welke omstandigheden", zegt Lans. "In Europa hebben we in ieder geval mooie regels."