Aggregator

Zeeschildpadden uit Blijdorp maken het goed na rentree bij de Azoren

1 month ago

Het gaat goed met de twee tropische zeeschildpadden die aanspoelden in Nederland en afgelopen zomer zijn vrijgelaten bij de Azoren, een Portugese eilandengroep in de Atlantische Oceaan. De dieren zijn de afgelopen weken gevolgd via speciale zendertjes, laat Diergaarde Blijdorp weten.

De verzwakte tropische zeeschildpadden spoelden afgelopen winter aan en werden opgelapt in de dierentuin in Rotterdam. Ze kregen daar de namen Bodhi en Brick. De zeedieren zijn in speciale kisten via Lissabon naar de Azoren gevlogen. Daar kwamen ze eerst tot rust in een aquarium. In augustus is het tweetal vrijgelaten in de Atlantische Oceaan.

Zenders laten vanzelf los

Schildpad Brick heeft "redelijk snel" gezwommen, blijkt uit de data van de zendertjes. Hij zwemt nu zo'n 1000 kilometer ten noorden van de Azoren. De andere zeeschildpad, Bodhi, is nu bijna 800 kilometer ten oosten van de Azoren, bijna halverwege tussen de Azoren en de kust van Portugal.

De zendertjes laten vanzelf los als de dieren groeien, schrijft regionale omroep Rijnmond. Het is dus niet mogelijk om de schildpadden gedurende de rest van hun leven te blijven volgen.

Afgelopen winter en voorjaar spoelden op verschillende plekken langs de Nederlandse kust zeeschildpadden aan. Die werden allemaal opgevangen in Diergaarde Blijdorp, de enige opvangplek voor de dieren in Nederland.

Zes schildpadden gingen dood in de opvang. Een stierf waarschijnlijk als gevolg van een longontsteking. Vijf andere dikkopschildpadden kwamen om door een technisch probleem. Daardoor werd het water te warm en dat werd de dieren fataal.

Gieskes-Strijbis Podiumprijs naar Cherish Menzo en Vernon Chatlein

1 month ago

De Gieskes-Strijbis Podiumprijs, de grootste podiumprijs van Nederland, is dit jaar uitgereikt aan de danser en choreograaf Cherish Menzo en aan muzikant Vernon Chatlein. De prijs wordt jaarlijks toegekend aan makers die een bijdrage leveren aan onder meer de diversiteit van de podiumkunsten in Nederland.

Menzo maakte met haar dansvoorstellingen Jezebel en Darkmatter diepe indruk op de jury. Daarin zet de danser de ervaringen van zwarte mensen centraal. "Op sublieme wijze kantelt ze de bevooroordeelde manier van kijken naar het eigen lichaam, naar dat van de ander, en de verhalen die we eraan verbinden", schrijft de jury.

Bij Chatlein raakte de voorstelling Voices from Letter: Kiminá de jury in het bijzonder. De jazzmuzikant vertaalt Tambú, een dans- en muziekstroming uit het Caribisch gebied, naar hedendaagse muziek. "De verbindende kracht van Vernon Chatlein spatte van het podium", aldus het rapport.

'Duw in de rug'

Menzo en Chatlein ontvangen vanwege de prijs een geldbedrag. Beiden mogen 60.000 euro uitgeven aan hun artistieke ontwikkeling.

Chatlein vindt het winnen van de prijs overweldigend en noemt het bedrag een "fantastische ondersteuning die me in staat stelt om artistiek werk te kunnen creëren". Menzo noemt het "een duw in de rug om samen met anderen te blijven dromen, bevragen en creëren en onze realiteit in dialoog te brengen met het theater".

Steef de Jong

Actrice Meral Polat, acteur Saman Amini en celliste Maya Fridman waren ook genomineerd voor de Gieskes-Strijbis Podiumprijs. Zij ontvangen ieder 10.000 euro. Dat bedrag mogen ze naar eigen inzicht besteden.

Sinds 2017 wordt de prijs jaarlijks uitgereikt aan kunstenaars uit verschillende disciplines, zoals theater, muziek en dans. Vorig jaar mochten operette-theatermaker en regisseur Steef de Jong en theaterproducent Well Made Productions de prijs in ontvangst nemen.

Man aangehouden na dodelijke schietpartij bij sportpark in Hilversum

1 month ago

Een man is vanavond aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij het doodschieten van een man, gisteren, op een parkeerterrein bij een sportpark in Hilversum.

De opgepakte verdachte komt uit Hilversum. Het slachtoffer was een 21-jarige Utrechter.

De politie kreeg gistermiddag rond 17.30 uur de eerste melding van de schietpartij bij Sportpark Crailoo. Daar troffen agenten een zwaargewonde man aan, die ter plekke overleed.

Agenten konden niet direct een verdachte aanhouden. De politie schrijft in een persbericht dat er direct "een uitgebreid onderzoek" is opgestart. "Uit dit onderzoek komt nu de aangehouden verdachte naar voren. Hij zit in volledige beperkingen."

De politie benadrukt nog op zoek te zijn naar getuigen.

VS legt Lufthansa miljoenenboete op na weigeren van joodse passagiers

1 month ago

Het Amerikaanse ministerie van Transport legt Lufthansa een boete op van 4 miljoen dollar omdat de Duitse vliegmaatschappij ruim honderd joodse passagiers op doorreis zou hebben gediscrimineerd.

Dat zou in 2022 zijn gebeurd tijdens een vliegreis van New York via Frankfurt naar Boedapest. Nadat een aantal van de reizigers weigerde om mondkapjes te dragen ontzegde Lufthansa 128 joodse passagiers in Frankfurt de toegang tot het vliegtuig dat naar Boedapest zou vliegen. Bijna al deze passagiers droegen kleding die orthodox-joodse mannen doorgaans dragen.

Volgens onderzoekers van het Amerikaanse ministerie gaf een groot deel van de geweigerde passagiers aan elkaar niet te kennen en reisden ze ook niet in een groep. "Ondanks dat behandelde Lufthansa de Joodse reizigers alsof ze een één groep vormden. De toegang tot de vlucht werd hen ontzegd vanwege het vermeende wangedrag van enkelen", schrijft het ministerie.

Miscommunicatie

Het Amerikaanse ministerie legt Lufthansa daarom een boete op van 4 miljoen dollar, omgerekend zo'n 3,7 miljoen euro. Volgens het departement is dat de hoogste boete die het ooit heeft opgelegd aan een luchtvaartmaatschappij voor het schenden van burgerrechten.

Het Duitse bedrijf moet nu nog 2 miljoen dollar betalen aan de Amerikaanse overheid. Eind 2022 trof Lufthansa al een schikking van 2 miljoen dollar met de geweigerde passagiers.

De luchtvaartmaatschappij benadrukt zich al meerdere malen te hebben verontschuldigd voor het incident, maar ontkent discriminatie. Het weigeren van de reizigers zou een gevolg zijn geweest van miscommunicatie.

Ook kan het Amerikaanse ministerie in deze situatie eigenlijk geen boete opleggen, zegt Lufthansa, aangezien het incident plaatsvond in Duitsland. Desondanks zal de vliegmaatschappij de boete voldoen, om zo een rechtszaak te vermijden.

Meerderheid Tweede Kamer voor financiële impuls Kamp Westerbork

1 month ago

Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat Kamp Westerbork twee ton van het Rijk krijgt om uit de financiële moeilijkheden te komen. Vandaag werd bekend dat het herinneringscentrum in de knel zit en hulp nodig heeft. Kamerlid Wieke Paulusma van D66 stelde daarom voor een wijziging in de begroting op te nemen om het herinneringscentrum uit de eerste financiële nood te helpen. "En dat gaat een meerderheid krijgen", zegt Paulusma.

Vanochtend bood directeur Bertien Minco van het herinneringscentrum samen met onder meer een kampoverlevende en een nabestaande een petitie aan in Den Haag met het verzoek om hulp. Minco zei dat Kamp Westerbork het "niet veel langer volhoudt". Het herinneringscentrum draait nog geen verlies, maar heeft geen financiële buffer.

De problemen komen niet door een gebrek aan bezoekers, want de bezoekersaantallen stegen juist. Het afgelopen jaar bezochten 130.000 mensen het voormalige doorgangskamp. De tekorten komen vooral door gestegen kosten, van onder meer energie en salarissen. Volgens de directeur worden die kosten niet of nauwelijks gecompenseerd door subsidies. Daarnaast zal het museum te maken krijgen met de btw-verhoging op cultuur.

In het voorstel schrijft D66'er Paulusma dat "Nederland steeds vaker opgeschrikt wordt door voorbeelden van antisemitisme. "Dat is onaanvaardbaar en het is belangrijk om verhalen over de Jodenvervolging te blijven herdenken."

Kamp Westerbork biedt al lange tijd een plek voor herdenking en educatie over de Jodenvervolging. "Daarnaast wil Kamp Westerbork zich ontwikkelen tot een internationaal kenniscentrum over erfgoed van de oorlog", staat in het wijzigingsvoorstel.

Kamp Westerbork heeft veel achterstallig onderhoud:

D66 vindt deze ambitie belangrijk en roept daarom op tot een financiële bijdrage van het Rijk van 200.000 euro voor volgend jaar. Paulusma stelt dat dit "eigenlijk een druppel op de gloeiende plaat is", maar noemt het "een goede eerste stap." Het geld zou moeten komen uit een pot die bestemd is voor het herdenken van de Tweede Wereldoorlog.

Daarnaast wil het D66-Kamerlid dat het kabinet dit bedrag jaarlijks geeft aan Kamp Westerbork.

Groenlinks-PvdA, VVD, NSC, D66, BBB, CDA en SGP hebben al toegezegd de begrotingswijziging te steunen. Naar verwachting wordt binnen een paar weken over het voorstel gestemd.

Palestijnen in Jabalia kunnen geen kant op: 'Ik zit vast in mijn huis'

1 month ago

"Ik zit vast in mijn huis", vertelt de 30-jarige Khadija in een spraakbericht vanuit Jabalia, in het noorden van Gaza. "We kunnen niet weg door de bombardementen en gevechten. We kunnen ieder moment sterven."

Jabalia is al ruim een week het middelpunt van een nieuw Israëlisch offensief. De troepen keerden tien dagen geleden terug naar het gebied, nadat Jabalia in de eerste maanden van de oorlog al bijna volledig werd verwoest door bombardementen.

Het versteende vluchtelingenkamp wordt nu omsingeld door het Israëlische leger. Tanks en militairen zijn het gebied binnengetrokken en er wordt gevochten door Israëlische troepen en Hamasstrijders.

Israël voert de aanvallen naar eigen zeggen uit om te voorkomen dat Hamas er kan hergroeperen. Ondertussen kunnen tienduizenden burgers in het vluchtelingenkamp geen kant op.

Vluchtelingen onder vuur

Inwoners kregen aan het begin van het offensief een evacuatiebevel. Dat bevel werd afgelopen zaterdag vernieuwd, maar mensen durven niet weg. Palestijnen die vorige week probeerden te vluchten, zeggen door het leger onder vuur te zijn genomen.

Ook de 23-jarige Sahar lukte het niet om de stad te verlaten. "Er waren gevechten in de straten en toen we probeerden te vluchten, werden we gebombardeerd. Het is een wonder dat we het hebben overleefd."

Bij de gewelddadige belegering zijn volgens het Palestijnse ministerie van Volksgezondheid al ruim 300 mensen gedood. Ook de afgelopen dagen vielen er tientallen slachtoffers. Volgens ooggetuigen kunnen de hulpdiensten de slachtoffers niet of nauwelijks bereiken.

"Er liggen doden op straat. Er is geen ambulance of andere hulp", zegt de 50-jarige Mohammed tegen een lokale journalist die voor de NOS werkt. Hij spreekt van een zware tijd. Mohammed is gevlucht en verblijft nu bij kennissen. "Ik weet niet waar ik nog naartoe kan. Ik wil vrede en veiligheid."

Verderop in dezelfde straat in Jabalia treft de journalist inwoner Mahmoud. "Ik woon nog steeds in Jabalia, maar ik ben gevlucht naar een school vanwege de bombardementen", vertelt hij, omringd door puin. "Er is geen veiligheid, water, eten of stabiliteit. Er is niks. Israël bombardeert iedereen en maakt geen onderscheid tussen kinderen en bejaarden."

Beperkte noodhulp

Volgens het Wereldvoedselprogramma blokkeert Israël al twee weken de noodhulp voor Noord-Gaza en dus beginnen voedsel, medicijnen en brandstof op te raken. "We hebben te weinig eten voor hulpverleners en patiënten.", zegt Hossam Abu Safieh, directeur van het Kamal Adwan ziekenhuis in Noord-Gaza in een statement.

Palestijnen vrezen dat dit onderdeel is van het zogenoemde generaalsplan, een plan om Hamas op de knieën te dwingen door het noorden van Gaza uit te hongeren. Het plan is bedacht door een groep Israëlische oud-generaals en aan Netanyahu gepresenteerd.

Of het plan daadwerkelijk wordt uitgevoerd, is niet duidelijk. Volgens Israëlische media heeft Netanyahu tijdens een parlementsbijeenkomst gezegd dat hij het plan overweegt.

Hulp stoppen mag niet

Het plan in deze vorm uitvoeren, kan volgens het oorlogsrecht niet. "Alle landen en partijen zijn verplicht humanitaire hulp door te laten voor de bevolking in nood", zegt Marten Zwanenburg, hoogleraar militair recht aan de Universiteit van Amsterdam en de Nederlandse Defensie Academie.

De enige uitzondering is wanneer de hulp gebruikt zou worden door de tegenpartij, in dit geval door Hamas. "In dat geval kan Israël de hulp tijdelijk stoppen, bijvoorbeeld door één konvooi te blokkeren of via een andere route te laten rijden, maar je mag noodhulp naar een gebied nooit volledig stoppen."

En dat mag ook niet als de bevolking zou zijn geëvacueerd, vult Marieke de Hoon, universitair hoofddocent internationaal strafrecht aan de Universiteit van Amsterdam, aan.

"Ten eerste mag evacuatie alleen tijdelijk en hier is het de vraag hoe lang het uithongeren van Hamas zou duren. Ten tweede kan niet iedereen vertrekken, denk aan kwetsbaren of zieken. Daarnaast moet Israël ervoor zorgen dat de bevolking dan ergens anders veilig wordt opgevangen en dat is niet het geval."

Zus van Gino tegen Donny M.: 'Voor het eerst ervaar ik wraak en erger'

1 month ago

"Ik zou het zo graag een keer willen uitschreeuwen. Hoe jij alles van mij hebt afgepakt. Hoe zwart het bij mij vanbinnen is geworden", zegt Kelly tegen verdachte Donny M. Ze is de oudste zus van Gino, het jongetje dat in 2022 in Limburg seksueel werd misbruikt en gedood.

Zus Naomi vertelt dat ze lang heeft nagedacht over hoe ze haar verhaal moest beginnen. "Wat zeg je tegen degene die je broertje heeft vermoord? Hoe moet ik leven in een wereld waarin Gino nooit meer wakker wordt en de verdachte elke dag?"

Op de avond van 1 juni 2022 kwam de 9-jarige Gino niet meer thuis nadat hij was gaan voetballen in Kerkrade. Een aantal dagen later vond de politie zijn lichaam in Geleen, in de buurt van de woning van Donny M.

Vandaag was de tweede dag dat de rechtbank in Maastricht de zaak tegen Donny M. behandelde. Morgen komt het Openbaar Ministerie met de strafeis. Eind november volgt de uitspraak.

De zussen doen hun verhaal in de rechtbank van Maastricht:

De zussen dragen T-shirts met daarop een foto van hun overleden broertje en de tekst "Justice for Gino". Donny M. kijkt de nabestaanden zenuwachtig in de ogen terwijl zij hun verlies delen in de rechtszaal.

Waar Naomi moeite heeft om de tranen binnen te houden, heeft Kelly een stem die trilt van woede. "Voor het eerst in mijn leven ervaar ik gevoelens van wraak en erger", zegt Kelly. "Wees maar blij dat de politie je eerder heeft gevonden dan ik. Want dan zou ik je wat hebben aangedaan."

"Het is erg om aan te horen wat ik heb aangericht", reageert M. huilend op de twee zussen. "Dat ik deze mensen onherstelbaar leed in de schoenen geschoven heb. Ik weet: ze hebben er niks meer aan, maar toch wil ik sorry zeggen voor wat ik met Gino gedaan heb. En dat het me vreselijk spijt."

Probleemjeugd

M. was al eerder emotioneel, toen de rechter hem voorlegde dat hij volgens deskundigen minder emoties voelt zoals empathie, schuld en berouw. "Er is echt wel berouw en schuld over wat er is gebeurd de laatste tijd", zei hij in tranen.

"Zeker met wat ik heb meegemaakt in het verleden, zou je zeggen: dit doe ik een ander niet aan." De verdachte zegt zelf te zijn misbruikt. Op 9-jarige leeftijd zou hij zijn betast door een zwemleraar, als 10-jarige zou hij seksueel zijn misbruikt door een begeleidster.

"Sommige mensen worden geboren met een gouden lepel in hun mond, bij u bleef de bestekla dicht", zei de rechter aan het begin van de zitting tegen M. Hij werd verslaafd geboren; zijn moeder gebruikte heroïne. Als 1-jarige zat M. in een crisisopvang en daarna in een pleeggezin.

Gedurende zijn hele jeugd vertoonde hij probleemgedrag. In 2014 was hij betrokken bij brandstichting, een jaar later gooide hij een steen van een viaduct, die op een haar na een auto miste. Weer twee jaar later werd hij als 17-jarige veroordeeld voor seksueel misbruik en het mishandelen van twee minderjarige jongens.

"Wij hebben het zelf ook niet makkelijk gehad, maar steeds opnieuw kiezen wij voor het goede", zei Naomi over het verleden van Donny M. in haar slachtofferverklaring. "Iets als een zware jeugd mag nooit als excuus gebruikt worden."

Seksuele drift leidend

M. heeft volgens deskundigen een persoonlijkheidsstoornis die op jonge leeftijd is ontstaan, met "anti-sociale trekken en borderline-trekken". Ook heeft hij een stoornis waardoor hij seksueel geïnteresseerd is in kinderen.

Die stoornissen maken de verdachte volgens deskundigen van het Pieter Baan Centrum verminderd toerekeningsvatbaar bij het seksueel misbruik en doden van Gino. Op dat moment zou hij zich hebben laten leiden door seksuele driften.

Bij de ontvoering van het jongetje was M. volgens het Pieter Baan Centrum wel toerekeningsvatbaar. M. vertelde gisteren dat hij Gino een tijdje volgde naar het speelveldje. "Dat maakt het voor ons planmatiger", zei een van de deskundigen.

M. moet tbs met dwangverpleging ondergaan, adviseert het Pieter Baan Centrum. Volgens de deskundigen is dat nodig vanwege een grote kans op herhaling.

De zussen van Gino geloven niet in behandeling van M. "Je leven zal je nooit beteren. Dat heb je eerder ook niet gedaan", zei Naomi. "Jij moet de rest van je leven in de gevangenis blijven, tot de dood. Net zoals mijn broertje voor de rest van zijn leven in het graf ligt."

ASML hard onderuit op de beurs na te vroeg verschenen kwartaalcijfers

1 month ago

Het aandeel ASML is vanmiddag snoeihard onderuit gegaan op de Amsterdamse beurs, nadat nieuwe kwartaalcijfers van de chipmachinefabrikant eerder dan verwacht online waren verschenen. De publicatie ervan stond voor morgenochtend op de agenda. Het bedrijf spreekt van een "technische fout".

Vrijwel direct nadat beleggers lucht hadden gekregen van het uitgelekte bericht kelderde het aandeel ASML. Het schoot in enkele minuten zo'n 15 procent omlaag. Daarmee verdween er 50 miljard euro aan beurswaarde.

Aanvankelijk haalde ASML het te vroeg verschenen persbericht weer van de website. Kort na het sluiten van de beurs werd het bericht opnieuw online gezet en als persbericht rondgestuurd.

'Een grote blunder'

Deskundigen vinden het vooral een flinke blunder dat ASML vroegtijdig de cijfers heeft gepubliceerd. "Het gebeurt wel eens vaker dat er een fout wordt gemaakt. Maar het amateurisme is behoorlijk schadelijk voor ASML", zegt Jim Tehupuring, beursanalist van 1Vermogensbeheer.

"Het is vooral bijzonder dat dit juist bij ASML gebeurt", zegt Daniel Citroen, sectorspecialist technologie bij ING. "Het is heel erg on-ASML. Het is ook bijzonder onhandig zo aan het einde van de beursdag. Juist omdat het een vervelend bericht is."

Slecht nieuws

Uit de cijfers blijkt dat de chipmachinefabrikant in het afgelopen kwartaal flink minder orders binnenkreeg. Ook is ASML somberder over het herstel van de verkoop van het aantal chipmachines.

Veel beursanalisten reageren koeltjes op het slechte nieuws. Zo zijn er geen grote zorgen over de toekomst van het bedrijf. Maar het nieuws geeft wel een signaal over de staat van de chipindustrie in het algemeen.

Volgens Citroen gaat het met de geavanceerde chips die nodig zijn voor AI nog altijd heel goed. Alleen de chips die nodig zijn voor elektrische auto's doen het minder goed. "Er worden nog veel chipfabrieken gebouwd maar het loopt nu wat vertraging op. Daarom zijn die orders afgenomen. Er wordt nog wel besteld, maar dat gebeurt dan later."

Oneerlijke informatievoorsprong

Het voortijdig publiceren van dit soort informatie mag niet. Door deze fout hadden sommige beleggers eerder informatie dan anderen waardoor zij eerder konden handelen. Vooral omdat ASML tijdelijk het bericht weer van de website had gehaald.

Toezichthouder AFM moet erop toezien dat bedrijven de informatie op de juiste manier openbaar maken zodat iedereen tegelijk dezelfde informatie heeft. In reactie op vragen van de NOS zegt de AFM niet in te kunnen gaan op het specifieke geval van ASML vanwege toezichtvertrouwelijkheid.

Groot in Japan en nu ook thuis erkenning voor modeontwerper Camiel Fortgens

1 month ago

De Amsterdamse modeontwerper Camiel Fortgens ontvangt dit jaar het Cultuurfonds Mode Stipendium, de belangrijkste modeprijs van Nederland. "Een grote verrassing", zegt hij, zeker omdat hij zichzelf eigenlijk niet als modeontwerper ziet. "Ik doe iets anders dan wat in de mode de standaard is."

Fortgens studeerde aan de Design Academy Eindhoven en richtte in 2014 een eigen merk op. Samen met compagnon Tanja Bindels en een team van makers bouwde hij zijn visie uit tot een internationaal gerespecteerd merk dat zijn naam draagt. Zijn kleding is populair in Japan en Zuid-Korea, waar het in exclusieve winkels wordt verkocht.

Wie 'een Camiel Fortgens' wil herkennen, moet een scherp oog hebben. Zijn creaties zijn hoogwaardige interpretaties van alledaagse kledingstukken. Wat ze anders maakt, zijn de imperfecties: rafelrandjes, scheve knopenrijen, oneven lengtes.

"Toen ik voor het eerst ging naaien, vond ik dat hartstikke lastig. Dan was er weer iets scheef en baalde ik en probeerde ik het opnieuw. Totdat ik besefte dat ik die imperfecties interessant vond. Je kunt ze niet van tevoren bedenken, ze ontstaan. En het maakt een kledingstuk anders dan wat er al is."

"Door kleding puur te benaderen als een product, een dagelijks gebruiksvoorwerp, waar bij nader inzien niets vanzelfsprekend aan is, waarbij details speels onder de loep worden genomen en binnenkant zomaar buitenkant kan worden, wordt de onderliggende techniek en constructie van het kledingstuk ontwapenend blootgelegd", schrijft de jury over zijn werk.

"Ik vind het bijzonder dat het door de jury gezien en gewaardeerd wordt", reageert Fortgens. "Dat wat wij doen, naast alle uitgesproken mode, een plek mag krijgen."

Inspiratie haalt de 33-jarige ontwerper uit kleding waar iets mee is, vaak tweedehands of vermaakt. "Mijn oude buurvrouw die iets gerepareerd heeft met een stofje dat ze nog had liggen. Of iemand op straat die een gekke combinatie aan heeft. Daar maak ik foto's van."

Zo werpt Fortgens zich naar eigen zeggen op als vertegenwoordiger van echte mensen en een imperfecte wereld. "Niet van de gepolijste droomwereld die de mode vertegenwoordigt."

Dat het merk in Nederland vrij onbekend is, komt door de onorthodoxe aanpak van de ontwerper. Hij volgde een brede designopleiding in plaats van een modeopleiding, schonk weinig aandacht aan publiciteit en liet de Amsterdamse modeweek na één keer showen voor wat het was. Hij wilde dat zijn merk door de liefhebbers zelf ontdekt zou worden. En dat gebeurde, aan de andere kant van de wereld.

"In de Japanse cultuur is het cool als je dingen ontdekt die niemand kent. Een luxe maar klein merk als het onze wordt daar erg gewaardeerd", zo verklaart hij het succes in Azië. "Ze zijn daar qua kleding ook erg geïnteresseerd in wat er in Europa gebeurt. Wij maken Europees-westerse referenties, maar met een oversized pasvorm die bijna Japans is. Het sluit aan op wat zij mooi vinden."

Toch hoopt Fortgens ook dichter bij huis voet aan de grond te krijgen. Het geldbedrag dat aan het Cultuurfonds Mode Stipendium is verbonden wil hij dan ook gebruiken "om de Europese markt een duwtje in de rug te geven".

Koud, nat en slakken: pompoenkwekers balen van tegenvallende oogst

1 month ago

Verschillende pompoenkwekers in Friesland en Gelderland balen van de tegenvallende oogst dit jaar. Waar ze in de herfst normaal gesproken veel kraampjes met pompoenen kunnen vullen, blijft de oogst dit jaar ver achter bij de verwachtingen.

Zo heeft kwekerij de Bascule in het Friese Hommerts dit seizoen maar een kwart van de gebruikelijke productie kunnen oogsten, zegt kweker Trinalda Westerhof tegen Omrop Fryslân. Normaal gesproken zijn pompoenen in oktober volop verkrijgbaar, zowel voor decoratieve doeleinden als consumptie.

De oorzaak van dit slechte seizoen: slakken en onverwachte vorst aan de grond deze maand. Ook het natte voorjaar heeft niet echt geholpen. Veel pompoenzaadjes gingen daardoor veel later de grond in.

Ook in Gelderland blijkt dat de oogst dit jaar tegenvalt. "De pompoenoogst is bij ons in jaren niet zo slecht geweest", zegt kweker Anja Eeuwes uit Groessen tegen Omroep Gelderland. Ze stelt dat het weer de grote boosdoener is. "De kou en natheid in het voorjaar is funest geweest voor de pompoenplant. Hierdoor zijn de planten amper gegroeid."

Normaliter staat het land in oktober nog vol met pompoenen, maar dat is dit jaar niet het geval. "We hebben alles de afgelopen weken geoogst", zegt ze. De vele regen in het voorjaar heeft de grond te nat gemaakt, waardoor belangrijke voedingsstoffen zijn weggespoeld. Bovendien had de teler veel last van slakken.

Tennisbal

Gerjan Puttenstein, kweker van reuzepompoenen uit Wezep, kreeg dit jaar geen joekels op het veld in aanloop naar Halloween, op 31 oktober. "De eetbare pompoenen in de supermarkt wegen normaal 1 kilo. Dit jaar zijn ze niet groter dan een tennisbal."

Ook teler Chris Poelen in Groesbeek bevestigt dat het een slecht pompoenseizoen is. "Het is tijdens de bestuivingsperiode verre van gunstig weer geweest voor de ontwikkeling en groei van de planten", legt hij uit. "Er groeide ook veel onkruid tussen de pompoenplanten. Hier heb ik mijn handen vol aan gehad."

Poelen zegt dat zijn oogst dit jaar 30 procent lager ligt dan de afgelopen jaren. "En dat alles door het weer", verzucht hij.

Duurder

Bij sommige telers zijn pompoenen door de tegenvallende oogst dit jaar een stuk duurder. "De kosten zijn gestegen, de opbrengst is lager, dus een stijging is nodig om te kunnen blijven bestaan. Anders verkoop ik volgend jaar geen pompoenen meer", zegt Poelen.

Ondanks de tegenvallende oogst organiseren ze in Groessen gewoon hun jaarlijkse Halloweenevenementen. "We organiseren al 25 jaar activiteiten in aanloop naar Halloween. Een slechte oogst moet de Halloweenpret niet bederven", zegt teler Anja Eeuwes.