Reizigers kunnen vanaf vandaag een (korte) internationale vlucht maken in een elektrisch vliegtuig vanaf Maastricht Aachen Airport (MAA). Het gaat om de eerste elektrische vluchten tussen Nederland, België en Duitsland die toegankelijk zijn voor het publiek.
Het betreft een proef van twee maanden waarbij mensen zonder uitstoot kunnen vliegen tussen de vliegvelden van Maastricht, Luik en Aken (Merzbrück). Dat zijn vluchten van tussen de 30 en 50 kilometer.
Volgens L1 Nieuws zullen in eerste instantie vooral zakenmensen gebruikmaken van de elektrische vluchten. Een enkele vlucht naar Luik of Aken kost volgens de omroep zo'n 120 euro. Ook past er maar een passagier in het vliegtuig naast de piloot. Veel bagage meenemen is ook nog niet mogelijk. In totaal mag er 178 kilogram gewicht aan boord zijn.
TestfaseToch ziet MAA dit als een belangrijke stap richting duurzaam reizen. "Dit is het begin van elektrische vliegen, dus misschien ziet de wereld er over tien jaar heel anders uit", zegt een woordvoerder. De testfase in juli en augustus moet uitwijzen of het haalbaar is om de vluchten vaker aan te bieden.
Reizigers die gebruikmaken van de elektrische vlucht worden ook nog met een elektrische auto opgehaald en weggebracht, zodat de volledige reis emmissievrij is.
In het Pakistaanse deel van de regio Kashmir, in het Himalayagebergte, zijn zeker achttien gevangenen ontsnapt. Een gedetineerde werd doodgeschoten tijdens de uitbraak, zegt de politie.
Een gevangene kon een gevangenismedewerker overmeesteren met een wapen. Onder welke omstandigheden dat kon gebeuren, is niet bekendgemaakt. Met de buitgemaakte sleutels konden de cellen worden geopend.
Het exacte aantal ontsnapte gevangenen is niet duidelijk. Sommige media melden dat er achttien mensen zijn ontsnapt, andere hebben het over twintig.
Onder de ontsnapten zijn zes gevangenen die ter dood zijn veroordeeld. Drie anderen moeten een levenslange gevangenisstraf uitzitten. In de gevangenis zitten onder meer mensen vast voor terrorisme.
Grote zoekactieOntsnappingen uit gevangenissen in Pakistan zijn zeldzaam, zegt de lokale politiechef. Er is een grote zoekactie op touw gezet en de autoriteiten zijn een onderzoek gestart naar wat er voorafging aan de ontsnapping.
De directeur van de gevangenis zegt dat een aantal medewerkers is geschorst en een aantal is aangehouden voor verhoor.
Vliegmaatschappij Air France-KLM heeft een omzetwaarschuwing afgegeven. Waar het Frans-Nederlandse bedrijf eerder nog dacht te profiteren van een reizigersgroei door de Olympische Spelen in Parijs, blijkt in de praktijk dat reizigers de internationale luchthavens van de Franse hoofdstad om die reden juist mijden.
In een persbericht zegt Air France-KLM dat is gebleken dat vooral Franse toeristen hun vakantie uitstellen tot na het sportevenement, dat begint op 26 juli en eindigt op 11 augustus. Ook blijkt dat veel Fransen vanaf andere plekken vliegen of op een andere manier naar hun vakantiebestemming gaan. Dat doen zij vermoedelijk uit vrees voor enorme drukte op de luchthavens van Parijs.
In het concern lijden vooral Air France en budgetdochter Transavia onder dit vermijdingsgedrag. Omdat KLM niet wordt genoemd, lijkt die er minder last van te hebben.
Air France-KLM vermoedt van juni tot augustus 160 tot 180 miljoen euro mis te lopen. Hoewel vanaf 28 augustus ook nog de Paralympische Spelen in Parijs plaatsvinden, zegt Air France-KLM dat het aantal reizigers na de Zomerspelen weer "genormaliseerd" zal zijn.
Met het ov, de auto of op een andere manier naar het werk? Werkgevers die meer dan honderd mensen in dienst hebben, moeten dit vanaf vandaag van hun werknemers gaan bijhouden. Het doel is in kaart brengen hoe mensen zich van en naar werk bewegen, met vandaag als nulpunt.
In de toekomst zouden deze data dan gebruikt kunnen worden als basis voor maatregelen om de CO2-uitstoot van mobiliteit naar beneden te brengen. Die wordt voor 2030 geschat op 1,5 miljoen ton CO2. De registratieplicht brengt voor bedrijven wat extra administratie met zich mee, maar over het algemeen wordt er positief op gereageerd.
40 miljard kilometerIn 2019 tekenden bedrijven, organisaties en overheden het Klimaatakkoord. In 2030 moet ten opzichte van 1990 de CO2-uitstoot met 49 procent zijn afgenomen, en in 2050 met 95 procent. Het verkeer is verantwoordelijk voor zo'n 20 tot 25 procent van de CO2-uitstoot in Nederland, afhankelijk van hoe het economisch gaat. Enkel werkgerelateerd reizen is verantwoordelijk voor zo'n 6 procent van alle uitstoot.
Met afstand de meeste kilometers voor werk worden afgelegd met de auto, blijkt uit cijfers van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM). Autobestuurders en passagiers leggen gezamenlijk bijna 40 miljard kilometer per jaar af voor hun baan. Bij het openbaar vervoer zijn dat bijna 6 miljard werkkilometers, met de fiets wordt bijna 4 miljard kilometer afgelegd voor het werk en lopend 200 miljoen kilometer.
Met de auto of ov?Tot 2027 worden de cijfers enkel bijgehouden, pas daarna worden er waarschijnlijk doelen gesteld om de gezamenlijke uitstoot naar beneden te brengen. Als dat richting 2030 niet snel genoeg gaat, kunnen individuele bedrijven specifieke doelstellingen verwachten.
Om in kaart te brengen wat werknemers op weg naar werk uitstoten, wordt er gekeken naar hoeveel kilometers ze met het ov en de auto afleggen. Lopen en fietsen tellen niet mee. Ook zakelijke vluchten worden niet meegenomen.
Voor werknemers zelf verandert er weinig met de registratieplicht. Die moesten vaak al declaraties indienen voor gemaakte kilometers. Daar komt nu bij dat ze moeten aangegeven met welk vervoersmiddel de afstand is afgelegd.
Voor werkgevers komt er met name voor hr-afdelingen extra administratie bij. Sommige werkgevers weten door het aanbieden van ov-kaarten of leaseauto's al hoe hun werknemers zich bewegen. Werkgevers die dat niet weten, kunnen via een enquête inzicht krijgen in het reisgedrag van hun personeel.
BewustwordingMilieuorganisatie Natuur & Milieu is enthousiast over de registratieplicht. Programmaleider mobiliteit Nienke Onnen vindt het goed dat er niet meteen een norm is opgelegd hoeveel er uitgestoten mag worden, maar dat er eerst wordt gekeken hoeveel er eigenlijk wordt uitgestoten. "Het bedrijfsleven krijgt hierdoor de ruimte om dat eerst op een rij te zetten."
Weinig werkgevers hebben daar nu zicht op, wat volgens Onnen komt doordat het bij mobiliteit om gewoontegedrag gaat. Onnen: "Mensen zijn zich er niet zo bewust van. Nu krijgen werkgevers én werknemers meer inzicht en dus bewustwording."
Natuur & Milieu hoopt dat beiden na de rapportage het gesprek aangaan: wat heeft de werknemer nodig en wat kan de werkgever bieden? De overheid kan daar dan ook een sturende rol in pakken, zegt Onnen. "Subsidieregelingen voor fietsen of elektrische auto's bijvoorbeeld. Of denk aan een buslijn die wél bij het bedrijventerrein stopt of mogelijkheden voor goede thuiswerkregelingen."
Werkgevers aan de slag?Werkgeversorganisatie AWVN ziet eveneens voordelen. "Ook werkgevers hebben het klimaatakkoord ondertekend", onderstreept een woordvoerder. "We weten al enige tijd dat dit eraan zit te komen en het is zo opgetuigd dat werkgevers goed ondersteund worden. Veel werkgevers hebben nu geen idee wat hun voetafdruk is. Met de nieuwe inzichten kunnen ze aan de slag."
Of werkgevers daar al druk mee bezig zijn, is een tweede. Volgens AFAS, dat administratiesoftware aanbiedt aan bedrijven, zijn er nog veel vragen. Die gaan met name over de praktische uitwerking van de maatregel.
Wat hebben de excuses van de Nederlandse regering en koning Willem-Alexander voor het slavernijverleden betekend in Suriname? Nu het herdenkingsjaar ten einde loopt, maken verschillende Afro-Surinaamse organisaties in Suriname de balans op. Wat is in Suriname het verhaal het afgelopen jaar geweest?
De koning maakte op 1 juli vorig jaar niet alleen excuses, hij vroeg ook om vergiffenis. Dat was voor een groep marronleiders, inheemse leiders en leiders van Afro-Surinaamse gemeenschappen aanleiding om een brief aan Rutte en aan de koning te schrijven.
In de brief stond onder meer dat de excuses waren ontvangen, de woorden waren aangehoord en dat de gezagdragers en de nazaten met elkaar zouden overleggen hoe hierop te antwoorden. "Als er excuses worden aangeboden, dan moet natuurlijk ook door de andere kant de excuses al dan niet worden aanvaard", zegt theoloog Frank Jabini. "Een antwoord en het proces daarnaartoe kan bij zowel slachtoffers als daders helend werken."
Krutu'sSamen met socioloog Helmut Gezius is hij betrokken bij een traject waarbij door het hele land bijeenkomsten worden gehouden met de leiders van de gemeenschappen en de nazaten. Deze bijeenkomsten en vergaderingen worden op een eigen, traditionele manier georganiseerd tijdens zogeheten krutu's.
"In de verschillende dorpen en binnen de leefgemeenschappen krijgen mensen de gelegenheid te reageren zoals dat in deze gemeenschappen gaat. Het kunnen bijeenkomsten van dagen zijn en uiteindelijk zal er dan een besluit genomen worden en spreken we met één mond", zegt Jabini.
Helmut Gezius wijst op het spirituele aspect dat vastzit aan deze krutu's. "De excuses zijn niet alleen aan ons als nazaten aangeboden, maar ook aan de voorouders. Dus ook zij worden erbij betrokken."
Het komende jaar zal dit volop plaatsvinden in Suriname maar hoelang zo'n traject duurt en wanneer er dan daadwerkelijk een antwoord op de gemaakte excuses zijn geformuleerd, is nog niet duidelijk. "We willen hier echt de ruimte en tijd voor nemen, want het is heel intens. Bovendien is dit eenmalig: er zal voor eens en altijd een reactie komen."
Wat Gezius en Jabini nu al zien, is dat de gesprekken over slavernij en de excuses heel veel losmaken. Slavernij is volgens hen een trauma en een taboe waar lange tijd nauwelijks over gesproken werd, maar die overal in de Surinaamse samenleving voelbaar zijn.
Siegmien Staphorst is voorzitter van NAKS, de oudste Afro-Surinaamse culturele en maatschappelijke organisatie. Ze vindt het jammer dat in aanloop naar de excuses door Nederland, geen contact met Suriname is gezocht. "We zijn daarom van mening dat wij nu wel aan zet zijn en alle ruimte moeten krijgen om onze eigen analyses te maken en onze eigen acties te ondernemen. We willen zelf formuleren hoe we onze toekomst met Nederland zien als het om excuses gaat."
Aan de excuses is een geldbedrag gekoppeld van 200 miljoen euro, waarvan 66 miljoen euro bestemd is voor projecten van Surinaamse organisaties. Hoe die gelden exact worden besteed, is nog onduidelijk. Daartoe is inmiddels het Platform Slavernijverleden Suriname opgericht waarvan oud-minister en econoom Silvano Tjong Ahin de coördinator is. Wanneer het geld vanuit Nederland vrijkomt, is ook nog niet bekend.
Vorig jaar maakten we deze video over hoe het Nederlandse slavernijverleden nog altijd doorwerkt in Suriname:
Het is voor Surinaamse organisaties wel mogelijk om via het DNB Fonds van De Nederlandsche Bank projecten in te dienen. "Ik vind het goed dat daarvan wordt gebruikgemaakt, alleen ligt het accent nu op kortlopende projecten van een half jaar of een jaar", zegt Staphorst. Zelf is ze een voorstander van meerjarige ontwikkelingsplannen.
Dat zouden ook de donoren moeten inzien, meent ze. "Dan kun je namelijk veel meer impact maken. Bijvoorbeeld met educatie over onze eigen geschiedenis. De geschiedenis van Suriname moet worden herschreven in de geschiedenisboeken die worden aangeboden op scholen. En er zouden ook meer buitenschoolse langdurige projecten moeten worden opgezet over het slavernijverleden."
Ondertussen vraagt Suriname zich af wat de gevolgen van het aantreden van een nieuw kabinet voor de gemaakte afspraken en de excuses zullen zijn. Het is bekend dat een partij als de PVV tegen excuses voor het slavernijverleden is, het liefst ziet dat die worden teruggedraaid en dat er geen geld beschikbaar wordt gesteld. Staphorst: "Stel dat het zover komt, dan nog moeten wij zelf doorgaan met onze eigen herstelprogramma's om van de doorwerking van die eeuwenlange slavernij af te komen."
Goedemorgen! In Amsterdam wordt het Nederlandse slavernijverleden herdacht, en op het EK voetbal spelen Frankrijk en België, en Portugal en Slovenië tegen elkaar.
Eerst het weer: De zon laat zich af en toe zien, maar vooral in het noorden zijn er ook buien, met kans op hagel en onweer. Het wordt maximaal 17 tot 20 graden.
Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.
Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:In Frankrijk hebben duizenden mensen gedemonstreerd tegen de verkiezingsuitslag. In onder meer Parijs, Nantes, Lille en Marseille gingen mensen de straat op.
In de eerste ronde van de Franse parlementsverkiezingen kreeg het rechts-radicale Rassemblement National van Marine Le Pen afgelopen dag de meeste stemmen. Linkse partijen riepen daarna hun achterban op te protesteren.
In Lyon liep de betoging uit tot ongeregeldheden. Barricades werden opgeworpen en agenten werden bekogeld.
Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:Met een live tv-toespraak nam Mark Rutte gistermiddag afscheid na 14 jaar als premier. Kijkers viel het misschien op dat hij zich permitteerde zonder stropdas te spreken en het Torentje al bijna leeggeruimd had: stonden er eerder nog veel spullen achter hem, nu had hij alleen zijn portret van Thorbecke en twee boeken over de Grondwet nog liggen.
Over wat experts nog meer opviel aan de speech schreven we dit artikel.
Fijne dag!
Twee jaar na zijn dood is er een nieuwe video verschenen van de populaire youtuber Technoblade. Het gaat om niet-gebruikte beelden die hij ooit tijdens een potje Minecraft opnam voor een video van mede-gamer TommyInnit. Die heeft er nieuwe montage van gemaakt.
"Ik realiseerde me een paar maanden geleden dat ik eigenlijk maar weinig materiaal van Technoblade had gebruikt in mijn eigen video", legt TommyInnit uit in een introductie bij het filmpje van 21 minuten. "Het kostte heel veel moeite om deze opnames op te sporen, maar toen ik ze vond, bleken ze erg vermakelijk."
In de video probeert Technoblade met honderd andere Minecraft-spelers te overleven in een wereld die door verschillende rampen wordt geplaagd. TommyInnit: "Ik heb een montage gemaakt die volgens mij aan de standaard van Technoblade zou voldoen."
Bekijk hier de video:
Fans reageren blij verrast en positief op de video. Binnen enkele uren was die al bijna 3 miljoen keer bekeken. De filmpjes die Technoblade van zichzelf maakte tijdens het gamen werden geregeld tientallen miljoenen keren bekeken op YouTube.
Veel kijkers reageren met "o7", een emoticon dat een saluut voorstelt, met de o als hoofd en de 7 als saluerende hand. Ook zijn populaire slogan "Technoblade never dies" komt voorbij.
Anderen merken op hoe fijn het is na al die tijd weer zijn stem te kunnen horen. Meerdere personen zijn ook geraakt door een terloopse opmerking dat hij maar een kwartiertje kan gamen omdat een chemokuur wacht.
OverlijdensberichtTechnoblade, die na zijn dood verklapte dat hij Alex heette maar geen achternaam gaf, overleed in 2022 op 23-jarige leeftijd. Een jaar eerder was bij hem een sarcoom vastgesteld in zijn rechterarm. Behandeling mocht niet baten, omdat die kanker uitgezaaid bleek naar zijn longen.
De vader van de youtuber maakte het overlijden van Technoblade enkele uren na zijn dood bekend met een boodschap die hij zelf nog kort daarvoor had geschreven. "Als ik nog honderd levens zou hebben, zou ik er iedere keer voor kiezen Technoblade te zijn."
Ruim 1 op de 9 jongens gokt wel eens online, hoewel dat verboden is. Uit de ScholierenMonitor 2023 van het Trimbos Instituut blijken sportweddenschappen het populairst te zijn, maar ook casino's worden online bezocht.
"Deze cijfers zijn verontrustend", zegt onderzoeker Tony van Rooij van het Trimbos-instituut. "Elke online gokker onder de 18 die gokt voor geld is er een te veel."
De onderzoekers vroegen kinderen tussen de 10 en 16 jaar of ze het afgelopen jaar wel eens online gegokt hadden. Jongens zeiden veel vaker van wel dan meisjes: 11,4 procent van de jongens tegen 1,9 procent van de meisjes. Het is voor het eerst dat deze vraag werd gesteld.
Gokbedrijven zijn verplicht de leeftijd te checken, maar de jongeren weten dat te omzeilen door een account van iemand anders te gebruiken of illegale websites uit het buitenland te gebruiken.
Volgens de onderzoekers van het Trimbos Instituut zijn jongeren extra kwetsbaar voor het ontwikkelen van een verslaving. En als een verslaving eenmaal wordt ontwikkeld in de jeugd, is het nog moeilijker om ervan af te komen.
VapenUit de ScholierenMonitor blijkt ook dat het aantal kinderen dat vapet flink is gestegen. In 2023 antwoordde 14,3 procent van de kinderen de afgelopen maand een vape te hebben gebruikt, 4 procent deed dat dagelijks.
Zelfs in de laatste klassen van de basisschool blijken al vapes te worden gebruikt: 8 procent van die kinderen heeft er wel eens eentje gehad.
Het Trimbos vroeg daarnaast ook naar ouderwets roken: 8,5 procent van de ondervraagden heeft de afgelopen maand tabak gerookt, 2,2 rookt dagelijks. Het instituut noemt het verontrustend dat het aantal scholieren dat rookt ondanks maatregelen sinds 2017 niet meer daalt.
LachgasBeter gaat het met het lachgasgebruik onder jongeren. Slechts 2 procent van de kinderen gebruikte dat in het voorgaande jaar, tegen 6,7 procent vier jaar geleden.
Het Trimbos denkt dat het verbod op verkoop en bezit van het roesgas geholpen heeft het gebruik terug te dringen. Ook zou mogelijk voorlichting over gezondheidsrisico's als verlamming afschrikwekkend hebben kunnen werken.
Duizenden Fransen zijn gisteravond de straat op gegaan om te protesteren tegen de verkiezingsuitslag. In onder meer Parijs, Nantes, Lille en Marseille werd betoogd tegen de winst van het rechts-radicale Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen.
RN kreeg de afgelopen dag de meeste stemmen in de eerste ronde van de Franse parlementsverkiezingen. Volgens een prognose kreeg de partij 33 procent van de stemmen. Een coalitie van linkse partijen werd met 28 procent tweede, de partij van president Macron bleef daar ver bij achter met 21 procent.
Om hun onvrede over de uitslag kenbaar te maken riepen de linkse partijen hun achterban op om naar het Place de la République in de hoofdstad te komen. Daar voegden zich ook enkele partijleiders bij het protest.
"Het doet pijn. Ik heb hoofdpijn, buikpijn. Ik kreeg mijn eten niet op", reageert een betoger. "Ik heb maar een protestbord gemaakt en ben hier meteen naartoe gekomen."
Dit zijn beelden van de demonstratie in Parijs:
In Lyon kwam het bij zo'n betoging tot ongeregeldheden: de politie raakte slaags met betogers. Vanaf barricades werden agenten met flessen en vuurwerk bekogeld. Ook sneuvelden enkele ramen.
Ook in Parijs grepen agenten in toen er ruiten werden ingegooid en vuilnisbakken in brand bestoken. Met wapenstok en traangas werden relschoppers uiteen gedreven.
Pact tegen RNNa de winst van Le Pen riep president Macron andere partijen op om samen te voorkomen dat RN in de tweede ronde de grootste wordt. Het is de bedoeling in sommige districten kandidaten terug te trekken om ervoor te zorgen dat de stem tegen RN niet versplintert over meerdere partijen.
Kandidaten die gisteren meer dan 12,5 procent van de stemmen van geregistreerde kiezers haalden, mogen uitkomen in de tweede ronde. De opkomst gisteren was opvallend hoog: Ipsos schat die op 66 procent. Dat is 18 procentpunt hoger dan in 2022 en het hoogste sinds 1997.
Le Pen hoopt juist volgend weekend genoeg stemmen binnen te halen voor een absolute meerderheid in het parlement, zodat haar partij ongehinderd wetgeving kan doorvoeren. "De Fransen hebben duidelijk gemaakt dat ze verandering willen na zeven jaar verachtelijk beleid."
In Jeruzalem is een demonstratie tegen dienstplicht voor ultraorthodoxe joden uitgelopen op geweld. Betogers staken op straat vuren aan, gooiden objecten naar de politie en belaagden auto's van politici.
Meerdere agenten raakten gewond bij het geweld. Zeker vijf mensen zijn opgepakt: drie voor het gooien met spullen, twee voor aanvallen op agenten.
Enkele duizenden mannen protesteerden afgelopen dag in een orthodoxe wijk tegen plannen om ook ultraorthodoxe joden in de toekomst op te roepen voor het leger.
Het protest begon vreedzaam:
Zij werden bij de oprichting van de staat Israël in 1948 vrijgesteld van dienstplicht om te garanderen dat hun levenswijze ondanks de Holocaust zou blijven voortbestaan. Door de oorlog in Gaza is die uitzondering onder druk komen te staan.
De betogers blokkeerden aanvankelijk geweldloos een kruispunt met borden als "Liever dood dan in het leger". Later op de dag begaf de menigte zich richting het centrum van de stad. Daarbij werden vuren aangestoken en gooide men met objecten.
Ook werd de auto van de toevallig passerende minister Goldknopf aangevallen: demonstranten bekogelden het voertuig met stenen, sloegen erop en schreeuwden beledigingen. De politie moest het voertuig uiteindelijk ontzetten. Bij een tweede politicus werden de ramen van zijn auto ingeslagen.
Betogers nemen het de politici kwalijk dat zij het kabinet steunen dat de dienstplicht wil invoeren, hoewel zij zelf van een ultraorthodoxe partij zijn. Premier Netanyahu heeft de steun van de orthodoxe partij UTJ nodig om politiek te overleven.
Later op de avond werd geprobeerd de menigte uiteen te drijven door bereden politie en waterkanonnen in te zetten. Aan het begin van de nacht was de rust echter nog altijd niet teruggekeerd.
Orkaan Beryl is in de loop van de avond uitgegroeid tot een orkaan van categorie 4, de op een na hoogste rang in de schaal van 5. De storm bereikt in de loop van de dag de Bovenwindse Eilanden in het Caraïbisch gebied. Nederlandse eilanden als Saba en Sint-Maarten lijken niet direct in het pad ervan te liggen.
Nooit eerder bereikte een orkaan in de Atlantische Oceaan zo vroeg de vierde categorie als Beryl. De orkaan verslaat hiermee Dennis, die in 2005 op 8 juli deze kracht bereikte. Orkanen in deze categorie hebben windsnelheden van boven de 200 kilometer per uur.
Bovendien groeide Beryl in slechts 42 uur uit van een tropische depressie naar een grote orkaan, iets wat slechts zes andere orkanen eerder lukte. Ook was er in de maand juni nog nooit zo oostelijk een orkaan.
Deskundigen hadden al voorspeld dat er door het warme zeewater dit orkaanseizoen records zouden sneuvelen. Meteorologen verwachten een bijzonder actief seizoen, met dertien orkanen waarvan vier grote. Gemiddeld zijn er jaarlijks zeven orkanen, waarvan drie grote.
Rijen bij de pompAutoriteiten op de eilanden hebben bewoners opgeroepen zich voor te bereiden op het noodweer. Op bijvoorbeeld Barbados wordt naast harde wind ook tot 15 centimeter regen verwacht. Bovendien kan het water tot 3 meter worden opgestuwd.
"Neem dit serieus en bereid jezelf voor", waarschuwde de premier van St. Vincent en Grenadines. "Dit is een vreselijke orkaan."
Ook het Amerikaanse orkaancentrum noemde Beryl extreem gevaarlijk.
Internationale bezoekersOp Barbados waren zondag lange rijen in winkels en bij benzinestations. Veel bewoners bereidden zich ook voor door ramen dicht te spijkeren.
De premier zegt dat er extra aandacht is voor de duizenden internationale bezoekers van het Twenty20 crickettoernooi. Dat liep zaterdag af, maar nog niet iedereen kon sindsdien wegkomen. "Sommigen hebben nog nooit zo'n storm meegemaakt, we zullen voor ze zorgen."
Na de Bovenwindse Eilanden krijgen de zuidkust van Haïti en Dominicaanse Republiek last van Beryl en trekt de orkaan door naar Jamaica en de Kaaimaneilanden.
Aruba en Curaçao zullen naar verwachting niet direct geraakt worden, maar kunnen aan de rand van het stormgebied wel overlast krijgen.
De Taliban willen een einde aan internationale sancties maar weigeren te praten over vrouwenrechten. Dat bleek op de eerste dag van een internationale top in Qatar. Het is voor het eerst dat de Taliban betrokken zijn bij gesprekken over Afghanistan sinds ze in 2021 de macht grepen.
Een einde aan de sancties stond bovenaan het lijstje waarmee onderhandelaar Zabihullah Mujahid naar Doha was afgereisd. Ook wil hij dat bevroren Afghaanse tegoeden in het buitenland worden vrijgegeven en er hulp komt om opiumboeren in zijn land te helpen overschakelen op andere gewassen.
"We zijn dankbaar voor alle humanitaire hulp, maar de belangrijkste oplossing voor de economische obstakels van Afghanen is het verwijderen van unilaterale en multilaterale sancties", meent Mujahid.
Vrouwenrechten 'interne aangelegenheid'Westerse gezanten willen op de top ook de positie van vrouwen en meisjes in het land bespreken. Onder de Taliban zijn strikte kledingvoorschriften ingevoerd, is vrouwenonderwijs na de basisschool verboden, worden vrouwen geweerd van straat en zijn bepaalde beroepen voor hen verboden.
Eerder dit jaar spraken we met deze Afghaanse vrouw over hoe het leven onder de Taliban vrouwen inperkt:
In zijn opmerkingen op de eerste dag van de tweedaagse conferentie maakte Mujahid echter duidelijk dat de Taliban het daar niet over willen hebben. Zonder vrouwenrechten expliciet te noemen benadrukte hij dat andere landen zich niet met "interne aangelegenheden" moeten bemoeien.
"Ik geef toe dat sommige landen misschien problemen hebben met sommige van onze maatregelen. Er zijn uiteraard beleidsverschillen tussen verschillende staten. Het is aan ervaren diplomaten om dan samenwerking en begrip te zoeken in plaats van confrontatie."
'Verkeerde signaal'Twee keer eerder organiseerde de VN een bijeenkomst in Qatar over de situatie in Afghanistan na de machtsovername door de Taliban. De eerste keer waren de moslimextremisten niet uitgenodigd voor de gesprekken, de tweede keer stelden ze eisen waar de VN niet op in wilde gaan, zoals een officiële erkenning van hun regime. Dat heeft geen enkel land tot nu toe gedaan.
Bij deze ronde zijn naast de VN en de Taliban ook vertegenwoordigers uit onder meer de VS, Rusland, China en de Europese Unie aanwezig. Doordat er dit keer geen hulporganisaties uit Afghanistan zelf aanwezig zijn, zal de Taliban-delegatie niet met vrouwen uit eigen land aan tafel komen te zitten.
Mensenrechtenorganisaties noemden dat voor de bijeenkomst een knieval voor de Taliban en spraken er schande van. Malala Yousufzai, zelf verwond bij een Talibanaanslag, zei "verontrust en teleurgesteld" te zijn, omdat dat dit "totaal het verkeerde signaal geeft" aan de Taliban: "Wereldleiders zwichten voor Talibaneisen, vrouwenrechten zijn geen topprioriteit."
Begin van procesVN-gezant Roza Otunbayeva bezweert dat het thema hoog op de agenda blijft in Doha, maar nu hiervoor gekozen is om een dialoog te kunnen beginnen. "Dit is wat er nu mogelijk is. Het is een proces. Laten we het gesprek starten."
"Voor het eerst komen de gezanten nu oog in oog met de Taliban. Zij zullen hen zeggen: 'Luister, dit werkt niet, er moeten ook vrouwen aan tafel komen."
Bij een explosie in de Turkse stad Izmir zijn vanmiddag zeker vijf mensen om het leven gekomen. 63 personen raakten gewond. Sommigen van hen waren er slecht aan toe, maar het merendeel mocht het ziekenhuis na een behandeling verlaten.
Het restaurant waar de explosie plaatsvond stortte deels in. Ook gebouwen in de omgeving raakten beschadigd.
Oorzaak was waarschijnlijk een gaslek: een medewerker van het restaurant had eerder vandaag een propaantank in het restaurant vervangen. De politie heeft hem opgepakt om te kijken of hij strafrechtelijk vervolgd moet worden.
Een dag voor de Nationale Herdenking Slavernijverleden hebben de gemeenten Arnhem en Dordrecht excuses gemaakt aan de nazaten van tot slaaf gemaakten voor de betrokkenheid van hun stad bij slavernij.
Burgemeester Marcouch van Arnhem sprak vandaag bij de Keti Koti-herdenking in het stadspark Zypendaal. Een zeventiende-eeuwse voorganger van Marcouch hielp bij de oprichting van de West-Indische Compagnie, die zich vol op de trans-Atlantische slavenhandel stortte. Een andere voorganger investeerde in het startkapitaal van de onderneming.
Marcouch bood vorig jaar als burgemeester al zijn excuses aan, nu deed hij dat namens het hele college. "Het Arnhemse stadsbestuur was actief en rechtstreeks betrokken bij het opzetten, uitbouwen en exploiteren van een onmenselijk economisch systeem", zei hij.
DordrechtIn Dordrecht was vandaag een Keti Koti-herdenking in de tuin van het Dordrechts Museum. De gemeente heeft het afgelopen jaar onderzoek gedaan naar de eigen betrokkenheid bij slavernij. Dat is nog niet afgerond, maar nu al staat onomstotelijk vast dat de rol van het Dordtse stadsbestuur "aanzienlijk en specifiek" was, zei burgemeester Wouter Kolff.
"De stad gold binnen Holland als een van de aanjagers", aldus Koff. "Stadsbestuurders investeerden enorme bedragen om de economie van de stad te versterken en het eigen vermogen te vergroten." Hij maakte daarom excuses en sprak de hoop uit dat dat zou bijdragen aan de heling van de wonden bij de nazaten van tot slaaf gemaakten.
De burgemeesters van onder meer Amsterdam, Rotterdam, Vlissingen en Middelburg boden in eerdere jaren al hun excuses aan.
Wat voor een toespraak was de laatste van Mark Rutte, als demissionair premier van Nederland? "Mij deed het denken aan de jaarlijkse kerstboodschap van de koning", zegt taaldeskundige Sarah Gagestein, die op verzoek van de NOS Ruttes speech vanmiddag bekeek. "Het was een soort bezinningsmoment: waar staan we, wie zijn we en hoe laat ik jullie achter? Het frame was: we maken veel heftige dingen mee, maar uiteindelijk zijn we een vindingrijk land en komen we er altijd wel uit."
Gagestein viel vooral op dat Rutte alle Nederlanders bedankte, zoals zorgwerkers, militairen en zijn eigen ambtenaren, maar het vrijwel niet had over zijn collega-politici of het nieuwe kabinet dat dinsdag wordt beëdigd. "Je zou tussen de regels kunnen lezen: het komt wel goed, wie er ook zit. In zijn woorden zat ook een soort opdracht aan het nieuwe kabinet: samen sta je sterker dan alleen. Dat kwam naar voren bij alles wat hij zei: MH17, corona, slavernij, maar ook in de samenwerking tussen EU- en NAVO-landen. Je redt het alleen als je het samen doet. En we weten dat er in het nieuwe kabinet mensen zitten die daar niet zo enthousiast over zijn als hij."
Daarmee "lijkt hij dingen over de toekomst te zeggen zonder dat hij het expliciteert, op Ruttiaanse wijze heel veilig: als je hem erop aanspreekt zal hij dat ontkennen."
Ook uiterlijk leek Rutte goed te hebben nagedacht over hoe hij naar voren zou komen: persoonlijker en losser dan eerder, en dus zonder das. "Hij was niet toevallig zijn das kwijt, hier denkt hij over na". zegt Gagestein. "Hij zwaait af hierna en probeert dus dichtbij te komen, daarom heeft hij het ook over zijn grijze haren en rimpels, en dat het onwerkelijk aanvoelt."
Qua beeldvorming viel verder op dat het Torentje al bijna leeggehaald was: alleen een portret van Thorbecke was nog overgebleven, de 19e-eeuwse politicus die gezien wordt als grondlegger van de parlementaire democratie in Nederland.
Rechtsfilosoof en jurist Bastiaan Rijpkema viel ook op dat van alle boeken en attributen die jaren geleden in het Torentje te zien waren, alleen nog twee grondwetscommentaren te zien waren, zo meldt hij via sociale media. De afgelopen maanden dook onder commentatoren meermaals de vrees op dat het nieuwe kabinet plannen zou maken die in strijd zijn met de grondwet.
Het verschil tussen een Torentje in vol bedrijf (2020) en een dat is leeggehaald (2024). Rechtsgeleerde Bastiaan Rijpkema merkt via sociale media op dat de enige boeken die zijn blijven liggen, twee boeken over de Nederlandse grondwet zijn:
Ook politiek speechschrijver Nancy Olthoff zag de laatste speech van Rutte, voor wie ze speeches schreef toen hij staatssecretaris van OCW was, pakweg 20 jaar geleden. Zij vond Rutte "eerlijk en zichzelf in de toespraak van vanmiddag. Je zag zijn ogen een beetje twinkelen toen hij weer begon over dat Nederland zo'n 'gaaf land' is. Hij heeft daar eerder kritiek op gekregen omdat het een beetje jolig klonk, maar hij fietst dat woord er gewoon nóg een keer in. Daar heb ik respect voor, dat hij zo zichzelf blijft. Vooral omdat hij het ook goed uitlegt: de koppeling met de rechtsstaat, vrijheid van meningsuiting, dat je in Nederland mag zijn wie je bent en houden van wie je wilt."
Verder viel het Olthoff op "dat Rutte nergens zei waar hij nou eigenlijk zelf trots op was. Hij benoemde de dieptepunten, zoals Groningen en de toeslagenaffaire, maar bij de hoogtepunten zei hij toch vooral dat hij trots was op alle Nederlanders, die samen uit de coronacrisis en de economische crisis waren gekomen."
Aan de zware kantZe noemt de opstelling van Rutte in deze speech dan ook "bescheiden, dienstbaar, en wat aan de zware kant - op een luchtige terzijde na over grijze haren. Bijvoorbeeld in zijn opmerking dat hij hoopt dat het 'af en toe gelukt is' om 'iets te betekenen, iets goeds te doen' voor andere mensen. Op veel momenten klonk hij eigenlijk meer als CDA'er, inclusief het 'let een beetje op elkaar'. Maar één keer merkte je echt zijn VVD-achtergrond, toen hij zei dat Nederland 'barst van de creativiteit en ondernemerschap'; het bedrijfsleven als motor van de economie."
Volgens Olthoff merkte je dan ook dat Rutte probeerde afscheid te nemen als een staatsman die boven de partijen staat. "Hij probeerde echt de partijen te overstijgen, met al die opmerkingen over dat we het 'samen' moeten doen in Nederland, maar ook dat landen elkaar nodig hebben om veilig te blijven. Op die manier merkte je dat hij zijn 'NAVO-petje' al op had, al zat dit verbindende altijd al in hem."
