NOS Nieuws - Algemeen

Ook in Rusland kijken veel mensen reikhalzend uit naar de topontmoeting vanavond tussen president Trump en president Poetin. Al enkele maanden schommelt het aantal Russen dat een einde wil aan de oorlog in Oekraïne in peilingen rond de 60 procent. Maar hoe die vrede moet worden bereikt op de inderhaast belegde top in Anchorage, daarover tast ook hier iedereen in het duister.

De officiële Russische commentaren bieden in ieder geval weinig houvast. Een week geleden liep het ultimatum af dat Trump aan Rusland had gesteld om met serieuze vredesvoorstellen te komen. Maar diverse Russische commentatoren, onder wie Poetin zelf en minister van Buitenlandse Zaken Lavrov, lieten keer op keer weten dat Moskou niet van zins was ook maar ergens water bij de wijn te doen.

Waslijst aan Russische eisen

Het Kremlin wil dat Oekraïne alle eerdere Russische eisen inwilligt. Dat betekent dat Kyiv zich moet neerleggen bij de annexatie door Rusland van vier Oost-Oekraïense provincies, plus de Krim, en dus ook dat het Oekraïense leger zich zou moeten terugtrekken uit die delen van Donetsk, Loehansk, Cherson en Zaporizja die nu nog niet in handen zijn van de Russen.

Eerdere suggesties dat Rusland bereid zou zijn Cherson en Zaporizja af te staan zijn nergens op gebaseerd. Volgens sommige Amerikaanse media zou die indruk zijn ontstaan tijdens het bezoek vorige week van Trumps gezant Steve Witkoff aan het Kremlin. Het Duitse Bild veronderstelde dat Witkoff Poetin verkeerd had begrepen. Een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken benadrukte eerder deze week nogmaals dat de vier geannexeerde provincies volgens de Russische grondwet deel uitmaken van Rusland en daarover is geen discussie mogelijk.

Rusland eist garanties dat Oekraïne nooit en te nimmer lid zal worden van de NAVO of een ander militair bondgenootschap. Het Oekraïense leger moet van de Russen danig worden ingekrompen. En ook de door Poetin in 2022 geëiste 'denazificatie' is nooit van de agenda verdwenen.

Volg het laatste nieuws via ons liveblog

De ontmoeting tussen Trump en Poetin vindt plaats rond 21.00 uur Nederlandse tijd. Via ons liveblog houden we je de hele avond en nacht op de hoogte van het laatste nieuws over de Alaska-top.

Rusland heeft ook altijd gezegd dat het van een staakt-het-vuren niets wil weten, omdat dat enkel in het voordeel van Oekraïne zou zijn. Dat zou daardoor de gelegenheid krijgen de wonden te likken, zich met westerse hulp te herbewapenen en een mobilisatie door te voeren.

Een staakt-het-vuren is voor het Kremlin pas een optie als een akkoord over duurzame vrede is bereikt. De opvatting van de leiding in Kyiv staat daar diametraal tegenover. Voor Oekraïne is een staakt-het-vuren juist een eerste voorwaarde voor onderhandelingen met Rusland.

Dat laat weinig ruimte voor enig compromis, ook al omdat het Russische leger in Oekraïne het initiatief behoudt en blijft oprukken, in de woorden van Poetin "soms meer, soms minder". De afgelopen dagen was zelfs sprake van een opmerkelijke doorbraak ten noorden van Pokrovsk. Het Kremlin heeft vooralsnog geen enkele indicatie gegeven dat Rusland van zins zou zijn die opmars te staken. Het hoogst haalbare zou dan mogelijk een opschorting zijn van luchtaanvallen over en weer, iets wat Trump zou kunnen presenteren als een succes.

Belangrijke top voor Rusland

Los van de inhoud is de top als zodanig voor Moskou een gebeurtenis van de eerste orde. Dat Trump bereid is Poetin te ontvangen op Amerikaans grondgebied wordt opgevat als het ultieme bewijs dat Rusland ondanks alle westerse inspanningen niet is geïsoleerd op het wereldtoneel. Dat verklaart ook de zware delegatie die vanuit Moskou naar de Verenigde Staten is gestuurd, met in het kielzog van Poetin de ministers van Buitenlandse Zaken, Defensie en Financiën. Daarom ook is een forse Russische mediadelegatie vooruit gereisd naar Alaska om minutieus verslag te doen van de ontmoeting.

Die zal niet alleen gaan over Oekraïne, maar ook over de onderlinge Amerikaans-Russische betrekkingen, economische samenwerking en ontwapening. Gisteren suggereerde Poetin tussen neus en lippen door dat strategische wapens ook op de agenda staan. Dat is niet voor niets: in februari 2026 loopt het laatste nog lopende kernwapenakkoord af, het door president Obama en president Medvedev in 2010 getekende New Start, en over een nieuw verdrag is zelfs nog niet gepraat. Poetin weet dat hij hiermee een gevoelige snaar raakt bij Trump, die herhaaldelijk heeft gezegd dat hij met Rusland en China wil onderhandelen over de reductie van kernwapens.

De relatie tussen Poetin en Trump kent een wispelturig verloop:

Jarenlang was Luxemburg het goedkoopste land om benzine te tanken enigszins in de buurt van Nederland. Maar nu ben je soms dichterbij goedkoper uit, namelijk in België.

Gemiddeld is Luxemburg nog steeds goedkoper dan België volgens cijfers van de ANWB. Namelijk voor benzine 1,45 euro tegenover 1,58 in België. Maar in België zijn er sommige prijsvechters die richting de 1,40 duiken. Vaak gaat het om onbemande tankstations weg van de snelweg.

Die lage prijzen zijn in Luxemburg niet te vinden op vergelijkingssite Carbu.com. In Luxemburg geldt een door de overheid vastgestelde maximumprijs voor benzine van 1,458 euro. Zo'n beetje alle pompstations zitten precies op die prijs.

CO2-belasting

Dat België nu soms goedkoper is komt doordat Luxemburg in 2021 een CO2-belasting heeft ingevoerd die jaarlijks stap voor stap ietsje hoger wordt. En dat terwijl in veel Europese landen de brandstofprijzen nu dalen doordat olie goedkoper is geworden. Ook is de euro nog eens meer waard geworden ten opzichte van de dollar. Olie wordt internationaal in dollars verhandeld, dus in euro's is olie nog goedkoper geworden.

Ook in Luxemburg zijn de benzineprijzen dan ook gedaald de afgelopen tijd, maar door die Luxemburgse CO2-belasting dus minder hard dan bij een aantal Belgische tankstations.

Ook hier dalende prijzen

Ook in Nederland is benzine wat goedkoper geworden. De gemiddelde landelijke adviesprijs is nu 2,11 euro. In maart was dat nog 2,19. Maar die bedragen zie je vooral op de snelweg. Gemiddeld betaal je volgens de ANWB nu 1,89. En met wat zoeken vind je ook tankstations waar je 1,79 betaalt.

Dat is dus nog altijd fors meer dan in België of Luxemburg. En ook Duitsland is met prijzen rond de 1,65 vaak goedkoper dan Nederland. De vraag is of mensen in de grensregio's dan gaan omrijden voor die prijsverschillen.

Onderzoekers meldden eerder deze week in economenblad ESB dat dat in het geval van Duitsland meevalt. Door accijnsmaatregelen was er in 2023 zowel een periode waarin er nagenoeg geen prijsverschil was tussen Nederland en Duitsland als een waarin Duitsland een stuk goedkoper was.

De onderzoekers bekeken de pingegevens van mensen in de grensregio en concludeerden dat meer dan de helft van de automobilisten amper extra ging tanken in Duitsland in de periode dat benzine daar goedkoper was. Het prijsverschil schommelde toen rond de 15 à 20 cent. Wel was er een kleine groep die extreem prijsgevoelig was en veel meer tankte in Duitsland.

Accijnsverhoging

Mensen herinneren het zich misschien niet meer, maar al een paar jaar geldt er in Nederland een accijnsverlaging op benzine en andere brandstoffen. In april 2022 verlaagde de overheid de accijnzen omdat de prijzen toen keihard waren gestegen nadat Rusland Oekraïne was binnengevallen.

In juli 2023 werd een deel van de accijnsverlaging al opgeheven. De resterende verlaging zou eerst in 2024 geschrapt worden, maar dat werd toen 2025 en nu staat inmiddels op de planning voor 1 januari 2026. Dan dreigt benzine in één klap zo'n 25 cent duurder te worden.

Zware regenbuien en overstromingen hebben in het noorden van Pakistan gisteren aan zeker 49 mensen het leven gekost.

Een wolkbreuk in de noordwestelijke provincie Khyber Pakhtunkhwa kostte in het Bajaur-district het leven aan zestien mensen. Zeventien anderen zijn vermist nadat ze door het water of modder waren meegesleurd. In dezelfde provincie verdronken in de buurt van Battagram zeker tien mensen en worden er nog achttien vermist.

In de regio Gilgit-Baldistan in het noordoosten van het land kwamen zeker tien mensen om het leven. In het Pakistaanse deel van Kashmir kwamen zeven mensen om.

Toeristen

Reddingwerkers hebben in Khyber Pakhtunkhwa 1300 toeristen in veiligheid kunnen brengen. Ze waren door overstromingen en aardverschuivingen vast komen te zitten in de Siran-vallei.

In een deze maand gepubliceerd meteorologisch onderzoek staat dat de regenval in het noorden van Pakistan als gevolg van klimaatverandering met 10 tot 15 procent is toegenomen. Die toename gaat gepaard met de toename van wolkbreuken, waarbij in korte tijd heel veel regen in een beperkt gebied valt.

Ook het Indiase deel van Kashmir werd gisteren door noodweer getroffen. Vandaag werd bekend dat het dodental is opgelopen naar zestig. Zo'n tweehonderd mensen worden nog vermist.

De doden vielen in het bergdorp Chasoti, waar een groep pelgrims op bezoek was:

Ouderenpartij 50Plus heeft zijn conceptkandidatenlijst bekendgemaakt. Lijsttrekker wordt oud-politiebondvoorzitter Jan Struijs. Daarnaast staan er twee oude bekenden op: de oud-Kamerleden Corrie van Brenk en Martine Baay.

Struijs (64) heeft een lange loopbaan bij de politie gehad. Hij werkte onder meer bij de gemeentepolitie Rotterdam, de recherche en de Criminele Inlichtingendienst. Hij kreeg landelijke bekendheid als voorzitter van de Nederlandse Politiebond (NPB).

50Plus, dat bij de verkiezingen in 2023 geen zetel in de Tweede Kamer meer kreeg, hoopt met Struijs weer terug te keren. Zijn voordracht door het partijbestuur moet nog worden bekrachtigd door de ledenvergadering op 30 augustus.

Oud-fractievoorzitters

Van Brenk zat van 2017 tot 2021 in de Tweede Kamer namens de partij. Baay was van 2013 tot 2014 Tweede Kamerlid en van 2017 tot en met 2023 lid van de Eerste Kamer voor 50Plus. Beiden waren een poosje fractievoorzitter.

De meeste andere kandidaten in de top tien zijn lokaal of provinciaal actief namens de ouderenpartij.

Interne conflicten

50Plus werd in 2011 opgericht op initiatief van Jan Nagel. De partij haalde met lijsttrekker Henk Krol eerst twee en bij de daaropvolgende verkiezingen vier zetels.

Nadat Krol in 2020 met ruzie vertrok ging het bergafwaarts. Er waren veel interne conflicten. In 2021 verliet lijsttrekker Liane den Haan haar eigen partij. Ze nam haar zetel mee, waardoor 50Plus niet meer vertegenwoordigd was in de Tweede Kamer.

In de Eerste Kamer heeft de partij één senator: Martin van Rooijen.

Een jongen van zeven jaar oud kijkt breed lachend in de lens. "Daar sta ik! Met die flaporen." Boudewijn van Oort herkent zichzelf op filmbeelden uit 1945.

De vijftien minuten film gemaakt in een interneringskamp in Indonesië zijn gebruikt in talloze reportages en documentaires over die tijd, omdat er verder nauwelijks bewegende beelden zijn. Uit onderzoek van de NOS blijkt voor het eerst wie er op de bijzondere beelden te zien zijn en wie ze maakte.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bezette Japan Indonesië, dat toen als Nederlands-Indië nog onderdeel was van het Nederlandse koninkrijk. Tienduizenden Nederlanders en Indische Nederlanders werden onder erbarmelijke omstandigheden opgesloten in interneringskampen. Velen overleefden de kampen niet.

Kort na de bevrijding in 1945 filmden twee Nederlanders het interneringskamp in de stadswijk Tjideng (tegenwoordig Cideng) in Jakarta. Tachtig jaar lang was niet bekend wie de kampgevangenen op de beelden zijn.

Op een oproep van de NOS kwamen tientallen reacties binnen, waaronder foto's, brieven en zelfs een paar minuten onbekend beeld. De verhalen van de mensen die zichzelf of familieleden herkennen op de beelden, zijn te zien in de documentaire Kamp Tjideng: Oorlog aan beide kanten van het prikkeldraad. De documentaire is vanavond te zien op NPO 2 om 20.30 uur, en wereldwijd via BVN vanaf 22.45 uur.

Nationale Herdenking 15 augustus 1945

De Nationale Herdenking 15 augustus 1945 in Den Haag is vanaf 18.45 uur te volgen op NPO 1 en de NOS-app en van 18.30 uur op NPO Radio 1.

"We zaten met 600 à 700 passagiers in een trein en hadden geen idee waar we naartoe gingen ", zegt Boudewijn van Oort over zijn aankomst in Tjideng. "Ik herinner me dat er twee doden uit de trein zijn gehaald. Toen we uitstapten zijn we per vrachtwagen naar Tjideng gebracht."

Hij kan zich de situatie in het kamp tachtig jaar later nog goed voor de geest halen. Vrouwen en kinderen moesten tweemaal per dag op appèl staan, urenlang in de soms snikhete zon.

Er was hongersnood. Van Oort vertelt hoe vrouwen eten probeerden te smokkelen en hoe dat soms misging. "Drie vrouwen werden betrapt en kort en klein geslagen."

De ruim tien minuten film van het kamp, tonen een ander beeld; glimlachende vrouwen en kinderen met pannen en rijst in de weer. De opnamen zijn twee maanden na de capitulatie van de Japanners gemaakt.

Er was ineens wel voedsel in het kamp. Dat was onder de Japanse bezetting heel anders. Er heersten veel ziektes, er waren geen medicijnen, het was er vies en de gevangenen leefden onder de terreur van de Japanse kampcommandant Sonei. Wie niet voor hem of de kampbewakers boog, werd kaalgeschoren. Kleine vergrijpen bestrafte Sonei met zware afranselingen.

De slechte omstandigheden in Tjideng herkent Rink Sandt uit verhalen die zijn moeder vertelde. Hij herkende haar ook op de filmbeelden. "Ze zat in een veel te warme kamer vol stank, honger en angst. Mijn moeder heeft dit nooit een plek kunnen geven. Haar jeugd was gestolen door de Japanners."

Nederlandse cameraman

Tijdens het onderzoek voor de documentaire ontdekte de NOS wie de bijzondere beelden van het kamp maakten: cameraman Frits Wassenburg en correspondent Henk Beishuizen van de Nederlandse marine.

"We dachten lang dat de beelden van kamp Tjideng gedraaid waren door een cameraman van de Britse geallieerden", zegt historicus Erwin van Loo van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie. "Maar op drie minuten na blijken ze afkomstig van Wassenburg en Beishuizen. Juist op díe beelden herkennen mensen nu zichzelf of hun familieleden."

Op het moment dat Wassenburg en Beishuizen in 1945 in Indonesië arriveerden, heerste er chaos. Kort na de Japanse capitulatie had Soekarno de onafhankelijkheid uitgeroepen, terwijl Nederland probeerde de controle terug te krijgen. Veel gevangenen bleven in de interneringskampen, omdat het buiten het kamp levensgevaarlijk was. Ook in Tjideng.

Beishuizen was diep geraakt door wat hij daar aantrof, dat schreef hij in een verslag: "Tjideng behoort wel tot de slechtste der interneringsoorden van West-Java. Hier huizen vrouwen en kinderen onder de erbarmelijkste hygiënische omstandigheden. In de kleine woningen, normaal voor een gezin van hoogstens vier personen, hebben tussen de 60 en 130 vrouwen, jonge meisjes en kinderen geleefd."

Wassenburg en Beishuizen wilden langer in het kamp filmen, maar na de eerste opnamedag belandden ze in een vuurgevecht met Indonesische nationalisten. De volgende ochtend besloten ze niet meer naar Tjideng te gaan.

Tachtig jaar later maken de beelden grote indruk op nabestaanden van de kampgevangenen, ook op Marijke Aveling, die haar moeder herkent. "Dit kan niet waar zijn. We hebben haar nooit gezien als 18-jarig meisje. Haar ogen, die benen, ze heeft mooie lange benen. Geen twijfel, het is haar!"

De moeder van Aveling heeft haar altijd veel over de tijd in het kamp verteld en dat laat sporen na. "Het heeft mij doordrongen, mijn hele leven."

Geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog?

Abonneer je dan hier op onze nieuwsbrief.

De wolf die eind vorige maand een kind beet in de bossen bij Austerlitz is inderdaad de 'probleemwolf' waarvoor een afschotvergunning is afgegeven. Een DNA-analyse door de Wageningen Universiteit bevestigt dat vermoeden.

"Het gedrag van deze specifieke wolf is al langere tijd afwijkend en zorgwekkend", schrijft de provincie Utrecht in een verklaring. Het bijtincident benadrukt volgens de provincie "de urgentie van de vorige maand afgegeven afschotvergunning voor deze wolf".

De wolf viel op 30 juli een kind aan op landgoed Den Treek. De jongen van 6 liep daarbij bijt- en schaafwonden op aan zijn rug en onder zijn oksel. Hij is daarvoor behandeld in het UMC Utrecht en kon diezelfde dag naar huis.

Dezelfde wolf, met de codenaam GW3237m maar in de volksmond Bram, kwam al vaker dicht bij mensen. Vorig jaar beet het dier een kind van 5 in het bosgebied bij Austerlitz.

'Mijd natuurgebieden tussen A12 en A28'

Vanwege het incident adviseren gemeenten en natuurorganisaties om niet meer te recreëren in bepaalde natuurgebieden op de Utrechtse Heuvelrug. Het gaat om gebieden tussen de snelwegen A12 en A28, die ten oosten van Utrecht 4 tot 6 kilometer uit elkaar liggen.

Dat advies blijft in stand totdat zeker is dat de wolf zich niet meer op de Utrechtse Heuvelrug bevindt.

De afschotvergunning voor de 'probleemwolf' werd in juli gegeven. De ontheffing geldt tot 1 januari. Natuurbeheerders en jagers "werken aan de zorgvuldige uitvoer hiervan", schrijft de provincie.

De autoriteiten hebben in Turkije 42 mensen opgepakt bij een nieuwe golf arrestaties. Onder hen is de bestuurder van het district Beyoglu in Istanbul, Inan Guney. Ze worden verdacht van corruptie.

Guney en 34 andere arrestanten zouden zich schuldig hebben gemaakt aan bedrijfsfraude, melden Turkse media. Ook de lijfwacht, adviseur en andere medewerkers van Guney zijn opgepakt.

Guney is lid van oppositiepartij CHP, de partij van voormalige burgemeester Imamoglu van Istanbul. De CHP is de belangrijkste oppositiepartij van Turkije en opponent van president Erdogans AK-partij. Imamoglu werd eerder dit jaar opgepakt op verdenking van onder meer omkoping en fraude.

Politiek gemotiveerd

De CHP ontkent de beschuldigingen tegen Guney en zegt dat het een poging is om een democratisch alternatief uit te schakelen.

Ook andere burgemeesters en leden van de CHP zijn eerder al opgepakt. Critici zeggen dat de arrestaties politiek gemotiveerd zijn en bedoeld om de oppositie van Erdogan de mond te snoeren.

Na de arrestatie van Imamoglu gingen duizenden aanhangers van CHP de straat op om te protesteren tegen zijn gevangenneming.

Correspondent Turkije Gülsah Ercetin

"In een maand tijd zien we opnieuw een arrestatiegolf in Turkije. Allemaal ambtenaren of bestuurders die lid zijn van de Republikeinse Volkspartij oftewel de CHP.

De partij die opgericht is door Atatürk, de eerste Turkse president en grondlegger van de Turkse Republiek, heeft tijdens de lokale verkiezingen van 2024 een grote zege geboekt.

Begin juli werden ook prominente leden van de CHP, onder wie drie burgemeesters van grote steden, opgepakt. In de stad Izmir waren meer dan honderd arrestaties, vooral mensen van de CHP. Op dit moment loopt er in Turkije een groot onderzoek naar onder meer corruptie, fraude en sjoemelen met aanbestedingen.

Volgens de Turkse regering is de rechtsstaat onafhankelijk, maar de oppositie zegt dat ze met deze arrestaties alle tegenstanders buitenspel willen zetten door de oppositie monddood te maken."

De tweede landelijke hittegolf van het jaar is een feit. Om 10.40 uur werd in De Bilt de grens van 25 graden bereikt, waarmee officieel aan alle criteria voor een hittegolf is voldaan.

Het is zeldzaam dat er in een jaar twee hittegolven zijn. Dat gebeurde alleen in de zomers van 1941, 2006, 2018 en 2019, aldus het KNMI.

De eerste hittegolf was begin juli. Dat was toen de eerste hittegolf in drie jaar tijd.

Regionaal is er ook sprake van een hittegolf, dat komt jaarlijks vaker voor. Alleen vorig jaar was er voor het eerst in jaren geen regionale hittegolf in Nederland. In 2023 waren er wel drie regionale hittegolven.

Tropisch heet

Voor een hittegolf is een reeks van minstens vijf dagen van 25 graden of meer nodig, met minstens drie uitschieters van 30 graden of meer. En dat is nu het geval. Maandag werd in De Bilt 28,1 graden gemeten, dinsdag, woensdag en donderdag werd de grens van 30 graden overschreden. Het KNMI verwachtte al dat het ook vandaag boven de 25 graden zou worden.

Vanwege de tropische hitte was vanaf woensdagochtend voor het hele land het Nationaal Hitteplan van kracht. Met dit waarschuwingssysteem roept het RIVM op om iedereen die voor een kwetsbaar persoon zorgt extra goed op te letten, en geef tips wat je kunt doen bij hitte.

In het noorden van het land werd het hitteplan gisteren al afgeschaald, omdat daar de temperaturen daalden.

Regionale hittegolf

In de provincie Noord-Brabant was er woensdag al sprake van een tweede, regionale hittegolf. Toen werd er op het weerstation in Eindhoven 30,5 graden Celsius gemeten. Gisteren volgde een record: op vliegbasis Volkel werd het met 34,2 graden de warmste lokale 14 augustus ooit gemeten.

De hittegolf komt waarschijnlijk morgen meteen ten einde, want dan wordt in De Bilt een temperatuur van maximaal 22 graden verwacht. De langste hittegolf in De Bilt duurde achttien dagen. Die werd gemeten van 29 juli tot en met 15 augustus in het jaar 1975.

Natuurbranden elders

Ook andere Europese landen hebben te maken met een hittegolf. In delen van Frankrijk en Spanje zijn deze week temperaturen van 40 graden of meer bereikt, en dat houdt dit weekend nog aan.

Beide landen, maar ook Albanië, Montenegro en Griekenland, gaan gebukt onder enorme natuurbranden. Dat gaat gepaard met doden. De kans op natuurbranden neemt toe door klimaatverandering: winters worden natter en milder, zomers warmer en droger.

In een woning in Amsterdam Nieuw-West is eerder deze week het lichaam van een 80-jarige vrouw gevonden. De politie vermoedt dat de bewoonster om het leven is gekomen door een misdrijf.

De vrouw kwam eergisteren niet opdagen bij een afspraak. De politie werd daarop ingeschakeld. Agenten troffen haar lichaam die dag rond 15.00 uur in haar woning aan.

De politie kan alleen melden dat mogelijk sprake is van een strafbaar feit, maar geeft verder geen details. Agenten doen onderzoek bij de woning. Ook wordt er gezocht naar getuigen.

Italië in augustus is anders dan Italië de rest van het jaar. Veel Italianen laten hun werk voor wat het is en ruilen de hitte in de stad in voor verkoeling aan zee. Sommigen huren wekenlang dezelfde parasol bij dezelfde strandtent, waar ze vaak al jaren komen.

Maar dit jaar zien veel stranden er anders uit dan normaal: een stuk leger, vooral doordeweeks.

Op sociale media gaan video's rond van lege lido's - strandtenten waar je betaalt voor een parasol en ligbedjes. Het zijn beelden van deze maand of van juli, een maand die normaliter ook populair is bij (Italiaanse) strandgangers. Mensen vragen zich af wat er aan de hand is.

"Lege stranden. Dit trof ik aan in Rimini, de eerste week augustus. Steeds hogere prijzen (en het weer hielp ook niet mee)", schrijft Valentina Panetta, journalist van Il Messaggero bij een video. "Sommige strandtenten hebben de parasols verder uit elkaar gezet."

Dure plekjes

In het zuiden zien we hetzelfde. "De stranden van Puglia zijn leeg. Alle lido's zijn leeg. Het is 5 augustus. In 28 jaar heb ik nog nooit zulke lege stranden gezien in Puglia", zegt influencer Lauren Quacquarelli in een Instagram-video. "Dit laat zien dat mensen er klaar mee zijn om absurd veel geld te betalen om comfortabel op het strand te liggen."

Die hoge prijzen lijken een belangrijke reden om weg te blijven. Gemiddeld betaal je deze zomer bijna 36 euro per dag voor een parasol en twee ligbedden, zes procent meer dan vorige zomer. Het kan ook nog veel duurder: in Rimini betaal je bij sommige lido's zo'n 150 euro per dag voor een goede plek. In populaire plaatsen als Capri, Positano en Taormina kan het nog gekker: daar betaal je soms wel honderden euro's per dag.

Italië-correspondent Angelo van Schaik

"De voornaamste redenen dat Italianen het betaalde strand laten voor wat het is, zijn de constante stijging van de kosten van levensonderhoud en de achterblijvende salarissen. De gemiddelde Italiaan is de afgelopen decennia alleen maar armer geworden.

Zeker de afgelopen vijf jaar is het hard gegaan. Het aantal middenklassegezinnen met een bruto inkomen van tussen de 22.500 en 60.000 euro is in die periode met vijf procent gedaald, zo blijkt uit onderzoek. Meer mensen zijn armer geworden. Tegelijk zijn de prijzen stevig gestegen. Vooral energie, transport en levensmiddelen als fruit en vis zijn flink duurder.

Reden om te bezuinigen op luxe zaken als dagjes naar het strand. In plaats van voor een strandbedje op een parasol en een bord pasta als lunch, kiezen steeds meer Italianen voor een broodje op een badhanddoek. Daarnaast zoeken ze vanwege de toenemende hitte steeds vaker de bergen op voor hun zomervakantie. Ondernemers in de bergen verwachten dit jaar een toename van ruim drie procent van het aantal toeristen.

Ook kiezen Italianen andere bestemmingen dicht bij huis. Na Griekenland en Kroatië is Albanië immens populair bij Italiaanse vakantiegangers. Albanië is dichtbij, ongerept en niet te vergeten: goedkoop. Ruim een half miljoen Italianen staken in de zomer van 2023 de Adriatische Zee over voor een vakantie in Albanië."

Strandtenthouders hebben last van de ongebruikte parasols. In juli is een daling van 15 procent gemeten ten opzichte van vorig jaar, op sommige plaatsen waren zelfs 25 procent minder mensen.

"Dit is het drukste seizoen van het jaar, maar er zijn geen mensen. We zijn schaapjes aan het tellen", zegt Riccardo Padovano, strandtenthouder en voorzitter van de vakbond van strandtenthouders, tegen persbureau ANSA. Volgens Padovano ligt dat niet aan de prijzen die zij hanteren. Zij wijzen naar de gestegen kosten voor levensonderhoud.

Politieke discussie

De lege stranden leiden ook tot discussie in de politiek. Leider Elly Schlein van de Partito Democratico spreekt van een 'toerisme-crisis'. "Lege stranden? De prijzen zijn gestegen, de salarissen niet. De middenklasse is armer geworden, daarom kunnen ze niet op vakantie", zei ze afgelopen weekend. Ze pleit opnieuw voor een minimumloon en voor de verlaging van bijvoorbeeld energiekosten.

Premier Meloni zegt dat er geen sprake is van een crisis. Toeristen blijven Italië vinden. Ze noemt het een "schande dat oppositieleden nepnieuws verspreiden".

Vandaag is het Ferragosto, een belangrijke feestdag in Italië en normaliter een piekdag voor strandtenthouders. De vraag is of meer Italianen vandaag toch een parasol komen huren, en de strandtenthouders de schade een beetje kunnen herstellen.

Gouverneur Newsom van Californië wil de grenzen van de kiesdistricten in zijn staat zo aanpassen dat zijn Democratische Partij vijf zetels extra kan winnen bij de tussentijdse verkiezingen volgend jaar voor het Huis van Afgevaardigden.

Newsom reageert daarmee op een soortgelijk plan van de Republikeinse gouverneur Abbott voor de staat Texas, waardoor juist de Republikeinen vijf extra zetels extra in het Huis zouden krijgen.

Die verkiezingen zijn belangrijk omdat de Republikeinse partij nu een krappe meerderheid van zeven zetels in het Huis heeft (219-212). Het is niet zeker of dat ze die bij de verkiezingen volgend jaar kunnen behouden.

Door de Republikeinse meerderheid in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat keurt het Congres op dit moment nog vrijwel alles goed wat president Trump voorstelt. Als de Democraten het in het Huis van Afgevaardigden voor het zeggen krijgen, wordt het voor president Trump een stuk moeilijker om zijn plannen erdoor te drukken.

Poked the bear

"Donald Trump, you have poked the bear", zei Newsom op een campagnebijeenkomst in Los Angeles. Dat was een verwijzing naar de vlag van Californië waarop een grizzlybeer is te zien.

To poke a bear betekent zoiets als de beer sarren. Newsom verzekerde het publiek in het congrescentrum dat 'de beer' zal terugslaan. "We gaan vuur met vuur bestrijden", zei hij.

Buiten het congrescentrum stonden meer dan twintig gehelmde en gemaskerde agenten van de grenspolitie-eenheid ICE opgesteld, die op dit moment in opdracht van Trump jacht maken op migranten zonder verblijfspapieren.

Newsom zag hun aanwezigheid als een poging van Trump om de bezoekers van de campagnebijeenkomst te intimideren. "Hij is een zwakke president. Wie anders zou ICE naar een bijeenkomst als deze sturen? Iemand die zwak is." De ICE-agenten vertrokken na een half uur.

Texas

In het parlement Texas blokkeren de Democraten de stemming over het plan van Abbott om de grenzen van de kiesdistricten daar aan te passen. Meer dan vijftig parlementsleden hebben tijdelijk de staat verlaten, zodat er in het Texaanse parlement geen quorum is, het minimale aantal leden dat nodig is om het voorstel van Abbott in stemming te brengen.

Abbott eist dat ze terugkomen en dreigt met arrestaties, boetes, beslaglegging op hun salarissen en uitfunctiezetting. Ze zelf terug halen naar hun staat vanuit Illinois is voor hem onmogelijk, omdat hij in die staat niets te zeggen heeft.

Voormalig president Obama prees zijn Texaanse partijgenoten, omdat zij in actie zijn gekomen tegen de "machtsgreep" van de Republikeinen.

4 november

Gouverneur Newsom wil zijn plan op 4 november in stemming brengen. Omdat de Democraten in beide kamers van het Californische parlement een zeer ruime meerderheid hebben, is het zo goed als zeker dat zijn voorstel wordt aangenomen.

In Amsterdam staat al bijna anderhalf jaar lang een inmiddels overwoekerde Porsche Carrera geparkeerd. Handelaren willen hem maar al te graag hebben, maar niemand kan de eigenaar vinden.

Meerdere bewoners van de Rivierenbuurt zeggen tegen AT5 dat de auto er zeker veertien maanden staat. "Het viel mij op omdat het een mooie auto is. Maar hij staat er maar en hij staat er maar", zegt een buurtbewoner.

"Het is vreemd. Ik heb nog nooit iemand hem zien aanraken. Hij is nog nooit verplaatst. Ik heb geen idee wat er aan de hand is", zegt een man die vanuit zijn woonkamer op de Porsche uitkijkt. De APK van het voertuig is al ruim een jaar verlopen, blijkt uit een kentekencheck.

Parkeervergunning

Meerdere autohandelaren hebben de afgelopen tijd kaartjes onder de ruitenwissers gestopt in de hoop in contact te komen met de eigenaar. "Ik kan mezelf herinneren dat hij in goede staat is neergezet", zegt een van de geïnteresseerde handelaren.

De handelaar schat dat de Porsche na een opknapbeurt zo'n twintig tot vijfentwintigduizend euro waard is. Wat er met de eigenaar is gebeurd, blijft gissen.

"Die man kan vastzitten, hij kan zijn overleden. Maar ja, hij betaalt wel zijn parkeervergunning, anders was die wel weggesleept", zegt de handelaar. De gemeente bevestigt dat de parkeerkosten inderdaad nog steeds worden betaald.

Bekijk hier hoe de auto langzaam overgroeid wordt door onkruid:

De autodealer die de auto verkocht aan de laatste eigenaar weet ook niet wat er aan de hand is. Op het bij hen bekende telefoonnummer wordt niet meer opgenomen.

Ook de gemeente probeert tevergeefs met de eigenaar in contact te komen. Wegslepen kan niet, omdat het voertuig geen wrak is.

Een inwoner is inmiddels gehecht geraakt aan de 'zwerfauto'. "Ik vind het wel mooi. Het wordt een beetje kunst nu. Gewoon laten staan."

Er is geen akkoord bereikt op de VN-top waar wordt gesproken over het tegengaan van de hoeveelheid plastic afval. In de vroege ochtend zeiden meerdere delegaties in de grote vergaderzaal in Genève dat het niet is gelukt om het eens te worden.

"We zullen hier in Genève niet tot een verdrag komen om een einde te maken aan plasticvervuiling", zei de onderhandelaar van Noorwegen. De Cubaanse delegatie zei dat "een historische kans is gemist".

Gisteren was de deadline voor een akkoord. Gisteravond laat had de Ecuadoraanse voorzitter van de top gezegd vandaag verder te willen onderhandelen, maar zo ver komt het dus niet meer.

Afgezwakt

Aan de top deden 184 landen mee. Doel was het om tot een akkoord te komen dat de hele cyclus van plastic omvat, van productie tot recycling en afval. Een van de grootste strijdpunten was een limiet op de productie van nieuw plastic. Vooral olieproducerende landen waren daar tegen.

Gedurende de top werden conceptteksten voor een mogelijk akkoord steeds verder afgezwakt, tot spijt van zo'n honderd landen die grote stappen willen zetten. In het laatste concept, dat is ingezien door persbureau Reuters, werd afgezien van een limiet op de productie van nieuw plastic.

Wel werd erin erkend dat het huidige productieniveau en de mate van plasticgebruik "onhoudbaar" zijn en dat er "gecoördineerde wereldwijde reactie noodzakelijk is om dergelijke trends te stoppen en om te keren". Nu wordt jaarlijks 400 miljoen ton nieuw plastic geproduceerd.

'Verschrikkelijk ingewikkeld'

Eurocommissiaris Roswall (Milieu) zegt dat de Europese Unie grotere verwachtingen had dan in het laatste conceptakkoord stond. Toch ziet Roswall voldoende aanknopingspunten voor verdere onderhandelingen. "De wereld heeft een akkoord nodig", zei Roswall. Hoe en wanneer nieuwe gesprekken gehouden kunnen worden, is niet duidelijk.

Demissionair staatssecretaris Aartsen (VVD), die de top ook een dag bezocht, is niet verbaasd over de uitkomst. "Je zag dat het verschrikkelijk ingewikkeld is om landen die veel plastic produceren te dwingen om aan tafel te komen en afspraken te maken. Tegelijkertijd zie je dat er een hele grote groep landen is die zeggen: als wij een schone economie willen, zullen wij een gelijk speelveld moeten hebben met onze bedrijven."

Aartsen wil uitzoeken of er toch nog iets mogelijk is. "Het mag vandaag mislukt zijn, maar we gaan wel kijken of op basis van wat er lag toch nog een laatste poging gedaan kan worden."

De conferentie in Genève was de zesde waarbij werd gesproken over plastic en de gevolgen voor ecosystemen en de gezondheid van mensen. De onderhandelingen begonnen al in 2022.

Willemijn Peeters van Searious Business, dat bedrijven helpt om slimmer om te gaan met plastic, noemt de uitkomst heel teleurstellend. "Dit was dé kans om tot een wereldwijd bindend akkoord te komen", zegt ze. "Dat dat nu weer niet gelukt is, met consensus, betekent in mijn ogen dat dat te veel gevraagd is."

Volgens Peeters zijn de meer dan honderd landen die bereid zijn tot vergaande afspraken nu aan zet. Die kunnen in een ander gremium dan de VN zelf afspraken maken en implementeren. "Dan bepaal je ook de markt", zegt Peeters, omdat plasticproducerende landen en bedrijven dan hun producten aanpassen omdat ze anders een grote afzetmarkt missen.

In onze special zie je hoe plastic steeds meer is opgerukt in onze huiskamers:

Op de feestdag van Maria Tenhemelopneming maakt Leo XIV zijn eerste honderd dagen vol als paus. Hij doet dat met een mis in Castel Gandolfo, het traditionele buitenverblijf van de pausen in de heuvels buiten Rome.

Het is al de tweede keer deze zomer dat hij daar de hitte van de stad ontvlucht. Daarmee herstelt hij de eeuwenoude traditie van de pauselijke zomervakanties, die door zijn voorganger Franciscus opzij was geschoven.

Tijdens zijn vakantie houdt Leo wel een nieuw gebruik, ingesteld door Franciscus, in stand. In de door Franciscus gecreëerde biologische boerderij in de pauselijke tuinen van Castel Gandolfo nodigt hij honderd armen uit voor een gezamenlijke lunch.

Het toont zijn betrokkenheid bij thema's die zo belangrijk waren voor de vorige paus. Net als Franciscus, en met even weinig succes, veroordeelt hij ook geweld en pleit hij voor een diplomatieke oplossing van conflicten.

Vorm en inhoud

Na zijn verkiezing leek Leo XIV door zijn kledingkeuze en voorliefde voor het Latijn terug te keren naar een meer traditionele kerkvorstelijke stijl. Tot opluchting van veel conservatieve katholieken die zich tijdens het radicale pausschap van Franciscus in de kou gezet voelden.

Maar op dit moment lijkt het erop dat Leo de vorm wellicht wat heeft teruggedraaid naar vroeger, maar de inhoud grotendeels wil behouden, al heeft hij tot nu toe niets van zich laten horen op het gebied van bijvoorbeeld de Latijnse mis en de positie van vrouwen en mensen uit de lhbtiq+-gemeenschap.

Franciscus' afwijzing van die traditionele mis en zijn benoeming van vrouwen op belangrijke posities plus de zegen voor homostellen hadden tot grote wrijving met de conservatieve flank geleid. Waar Leo op deze punten precies staat, is nog onduidelijk.

Inwerkperiode

In de afgelopen maanden heeft Leo XIV vooral met heel veel mensen gesproken: van topmensen binnen de Vaticaanse financiën tot hoofden van alle afdelingen van de Curie, het bestuursapparaat van de kerk.

Tot nu toe heeft hij nog geen belangrijke hoge functionarissen benoemd. Uit de benoemingen die hij wel heeft gedaan, blijkt dat hij het beleid van zijn voorganger volgt.

Volgens veel Vaticaan-watchers wil Leo eerst een beetje de kat uit de boom kijken. Helemaal vreemd is dat niet. De in de VS geboren Robert Francis Prevost, zoals hij eigenlijk heet, werd pas in 2023 door paus Franciscus naar Rome gehaald om hoofd te worden van de afdeling voor de benoemingen van bisschoppen. Daarvoor was hij missionaris en bisschop geweest in Peru en hoofd van de orde van Augustijnen.

Eenheid bewaren, hervormingen implementeren

Hoewel hij in die laatste functie ook in Rome verbleef, is zijn kennis van het bestuursapparaat beperkt. We weten wel dat hij vele zaterdagen urenlang met paus Franciscus doorbracht om te praten over de kandidaten voor een bisschopsbenoeming en, vermoedelijk, over de toestand van de kerk.

Naar nu naar buiten sijpelt, is er hard gewerkt aan zijn stille kandidatuur als opvolger van Franciscus. Niet in de laatste plaats door de overleden paus zelf. Dat resulteerde in een razendsnelle verkiezing met, volgens de geruchten, een zeer comfortabele meerderheid.

107 van de 133 kardinalen kozen hem, zo klinkt het in de wandelgangen. Zijn belangrijkste taken: het bewaren van de eenheid van de kerk en het implementeren van de hervormingen van Franciscus. Vooral op het gebied van de kerkvernieuwing: een nieuwe, evangeliserende manier van kerk-zijn met gedeelde verantwoordelijkheid, ook bestuurlijk, tussen geestelijken en gewone gelovigen. Mannen én vrouwen.

De verlegen paus

Vanaf de eerste balkonscène op de dag van zijn verkiezing blijkt dat paus Leo er moeite mee heeft om constant in de schijnwerpers te staan. In tegenstelling tot zijn zeer extraverte en impulsieve voorganger leest hij zijn toespraken voor en spreekt hij zelden uit de losse pols. Hij lijkt soms schuchter en verlegen en volgens sommigen zelfs wat saai.

Maar tijdens de jongerendagen van het Heilig Jaar bleek hij goed contact te maken met een miljoen jonge pelgrims in Rome. Bijzonder is dat hij moeiteloos kan switchen tussen het steeds beter uitgesproken Italiaans van de kerk, het Spaans dat hij in Peru voortreffelijk leerde en zijn moedertaal Engels. Het geeft zijn pausschap een internationale allure.

Hoewel hij voor nu de kaarten tegen de borst lijkt te houden, is de verwachting dat Leo XIV binnen afzienbare tijd zal laten blijken wat voor koers hij kiest voor de kerk.

Goedemorgen! In Alaska praten vandaag de presidenten Trump en Poetin met elkaar over de oorlog in Oekraïne. En in Den Haag vindt de jaarlijkse Indië-herdenking plaats. Het is tachtig jaar geleden dat er met de capitulatie van Japan een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog.

Maar eerst het weer: vandaag schijnt de zon flink en het wordt 27 tot 31 graden. Landinwaarts komen wel wat stapelwolken tot ontwikkeling. In de kustgebieden wordt het enkele graden koeler. Het blijft overal droog en er staat een zwakke tot matige wind uit west- tot noordwestelijke richting. Vanavond en vannacht trekken wolkenvelden vanaf de Noordzee van noord naar zuid over het land.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Stephan van Baarle stopt als lijsttrekker van politieke partij Denk. "Het handelen van het partijbestuur heeft mijn rol als lijsttrekker ondermijnd en onmogelijk gemaakt en dwingt mij tot deze stap", zegt hij op X.

Volgens ingewijden is er een conflict ontstaan over de kandidatenlijst. De ruzie zou niet gaan over de positie van Van Baarle zelf, maar over de verdere invulling. Ongeveer 700 leden zouden hun handtekening hebben gezet onder een oproep om de zaak met een algemene ledenvergadering te beslechten. Het partijbestuur heeft daar geen gehoor aan gegeven.

Fractiegenoten Ismail el Abassi en Doğukan Ergin steunen Van Baarle. Ze vinden dat hij moet blijven en dat het partijbestuur moet vertrekken.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Twee broers uit Utrecht vonden zo vaak lachgascilinders op straat, dat ze besloten de metalen tanks nieuw leven in te blazen. En wel in de vorm van plantenbakken. "Er moet gigantisch veel staal in zitten om de constructie sterk te maken", zegt Machiel Mastenbroek. "Dat moet dus wel goed materiaal zijn."

In deze video leggen de broers uit hoe ze te werk gaan:

Fijne vrijdag!

NSC-Kamerlid Diederik Boomsma stapt over naar JA21. Hij komt op de zesde plaats van de kandidatenlijst van die partij. Fractievoorzitter Nicolien van Vroonhoven, die eerder zei te willen stoppen, heeft zich bedacht. Zij krijgt alsnog een prominente plaats op de NSC-kandidatenlijst, die maandag wordt gepresenteerd.

Boomsma neemt zijn zetel niet mee, maar laat die achter bij NSC. De afgelopen maanden hebben meerdere Kamerleden van NSC zich bij andere partijen aangesloten. Zo wordt Aant Jelle Soepboer lijsttrekker van de Fryske Nasjonale Partij.

Pensioenwoordvoerder Agnes Joseph stapte eind vorige maand per direct over BBB. Zij nam haar zetel wel mee, waardoor NSC het tot aan de verkiezingen met negentien in plaats van twintig Kamerleden moet doen.

'Doe je toch niet?'

Naar aanleiding van het besluit van Joseph zegt Van Vroonhoven in Het Parool dat haar "strijdlust" om door te gaan is teruggekomen. "Een zetel afpakken van je coalitiegenoot, dat doe je toch niet?" NSC en BBB maken allebei deel uit van het demissionaire kabinet-Schoof.

Boomsma zat sinds vorig jaar voor NSC in de Tweede Kamer. In juni dit jaar kondigde hij aan dat hij lijsttrekker wilde worden van de partij. Sinds het vertrek van oprichter Pieter Omtzigt leek dat Van Vroonhoven te worden, maar zij liet in juni weten de functie niet te willen.

Het partijbestuur droeg vervolgens Eddy van Hijum voor als beoogde nieuwe lijsttrekker. Daarop trok Boomsma zich terug als kandidaat en nu verlaat hij de partij, die in 2023 voor het eerst meedeed aan de verkiezingen, dus helemaal.

'JA21 is heel andere partij'

Van Hijum, die behalve lijsttrekker ook demissionair minister is, zei vanmorgen voor aanvang van de eerste ministerraad na het zomerreces, dat hij het besluit van Boomsma teleurstellend vindt. "Ik moet constateren dat hij een ander huis is binnengelopen. Ik heb dat te respecteren. Ik respecteer het dat hij zetel niet meeneemt."

Van Hijum voegde daaraan toe dat hij zijn best heeft gedaan om Boomsma binnenboord te houden. Hij noemt JA21 een heel andere partij dan NSC. "Het is echt een rechtse partij", vindt hij. Hij benadrukt dat zijn partij ook een streng migratiebeleid voorstaat, maar dat het daarbij niet alleen om asiel- maar vooral ook om arbeidsmigratie gaat.

JA21 presenteerde vandaag de kandidatenlijst voor de verkiezingen van 29 oktober. Joost Eerdmans, die op dit moment de enige zetel in de Tweede Kamer bezet, wordt opnieuw de lijsttrekker. Op de tweede plek staat mede-oprichter Annabel Nanninga, gevolgd door de voormalige staatssecretaris Ingrid Coenradie. Coenradie verruilde eerder deze zomer de PVV voor JA21.

'Boven het hoofd gegroeid'

In de peilingen zit JA21 in de lift. De partij staat in de Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde, op vijf tot negen zetels. NSC doet het sinds het vertrek van stemmenkanon Omtzigt niet goed. Die komt op dit moment op nul tot twee zetels uit.

In haar interview in het Het Parool zegt Van Vroonhoven te begrijpen dat veel kiezers teleurgesteld zijn. Het is allemaal veel te snel gegaan zegt ze. Het nieuwe NSC kwam in één klap met twintig zetels in de Kamer en nam, na een poos de boot te hebben afgehouden, ook deel aan het kabinet.

"Het is ons boven het hoofd gegroeid", aldus Van Vroonhoven, die nog een keer wil laten zien "waarom we dit zijn begonnen". "Het werk is nog niet af. We willen een andere overheid die dienstbaar is aan de burger. We willen meer bestaanszekerheid voor mensen."

In Servië zijn gisteravond opnieuw op meerdere plekken in het land rellen uitgebroken. In Novi Sad plunderden demonstranten het kantoor van de partij van president Vucic. Ook in de hoofdstad Belgrado gingen betogers de straat op. Daarbij raakten anti-regeringsdemonstranten slaags met de oproerpolitie en aanhangers van de Servische president.

In totaal zijn er gisteravond 42 politieagenten gewond geraakt, citeert het Servische persbureau de minister van Binnenlandse Zaken. Zeker 37 mensen zijn gearresteerd, volgens de minister.

In Novi Sad sloegen de relschoppers de ramen van het partijkantoor van regeringspartij SNS in en richtten ook binnen vernielingen aan. Op beelden is te zien hoe sommigen documenten en meubels mee naar buiten nemen.

De oproerpolitie greep hard in bij de betogingen:

Woensdag braken er ook rellen uit tussen de aanhangers en tegenstanders van Vucic. Daarbij raakten tientallen demonstranten en agenten gewond.

In Servië wordt al maanden gedemonstreerd tegen de regering van Vucic. De demonstranten beschuldigen hem en zijn regering van corruptie. Directe aanleiding voor de protesten was het instorten van het dak van een treinstation in Novi Sad. Zestien mensen kwamen daarbij om het leven.

Volgens veel demonstranten kon het dak instorten door slecht renovatiewerk, als gevolg van wijdverbreide corruptie binnen de overheid, waarvoor ze Vucic verantwoordelijk houden. Ze eisen dan ook dat hij aftreedt en dat er nieuwe verkiezingen gehouden worden in het land.

De protesten werden georganiseerd door studenten en verliepen veelal vreedzaam. In maart dit jaar was de grootste demonstratie tot nu toe. Er kwamen zo'n 300.000 betogers naar Belgrado om hun onvrede te uiten.

Sinds juni dit jaar worden de betogers harder aangepakt. Vucic zei gisteravond in een televisietoespraak dat er hard zal worden opgetreden tegen de rellen. Ook herhaalde hij zijn eerdere uitspraken dat de protesten in het land vanuit het buitenland worden aangestuurd. Bewijzen leverde hij daar niet voor.

Seksueel geweld in conflictgebieden is het afgelopen jaar met 25 procent toegenomen ten opzichte van een jaar eerder. Dat stellen de Verenigde Naties in een nieuw rapport. De meeste meldingen komen uit de Centraal Afrikaanse Republiek, Congo, Somalië, Zuid-Sudan en Haïti.

Het rapport benoemt dat zeker 4600 gevallen bekend zijn van mensen in conflictgebieden die te maken kregen met seksueel geweld, al benadrukt de VN dat niet alles geregistreerd wordt. "Deze alarmerende cijfers geven geen goed beeld van de wereldwijde omvang en prevalentie van deze misdrijven." Het gaat voornamelijk om seksueel geweld door gewapende groeperingen, maar in sommige gevallen zijn het ook regeringstroepen die zich hieraan schuldig maken.

Marteling en vernedering

In veel gevallen, 92 procent, zijn het meisjes en vrouwen die worden aangevallen, al worden ook jongens en mannen soms slachtoffer van seksueel geweld. De leeftijden van de slachtoffers lopen uiteen van 1 tot 75 jaar.

De VN noemt daarnaast "een opvallende trend" waarbij seksueel geweld wordt gebruikt in formele en informele detentieplekken. Seksueel geweld wordt daar dan ingezet als marteling, om te vernederen of om informatie los te krijgen. Dit wordt vooral gebruikt tegen mannen en jongens, schrijft de VN.

Ook rapporteert de VN dat er een toename is van seksueel geweld "als tactiek om controle te krijgen en te versterken over grondgebied en lucratieve natuurlijke grondstoffen".

Zwarte lijst

In het rapport zijn 63 overheden en andere groepen op de zwarte lijst gezet. Een groot deel van hen, meer dan 70 procent, staat al jaren op die lijst.

Voor het eerst heeft de VN daarnaast een bijlage aan het rapport toegevoegd met landen die volgens de organisatie volgend jaar op de lijst belanden als ze geen stappen ondernemen om seksueel geweld tegen te gaan. Het gaat om Israël en Rusland.

Omdat beide landen VN-waarnemers weigeren in de bezette Oekraïense en Palestijnse gebieden, is het volgens de VN lastig om definitieve conclusies te treken over de patronen, trends en het systematisch gebruik van seksueel geweld in deze gebieden. Het gaat hierbij voornamelijk over berichten over seksueel geweld in detentiecentra van beide landen.

Ook terreurbeweging Hamas staat op de lijst voor seksueel geweld tegen gijzelaars in Gaza en seksueel geweld tijdens de terreuraanval op 7 oktober 2023.

Het dodental door een overstroming in het Indiase deel van Kashmir is opgelopen tot zeker 56. Nog zo'n tachtig mensen worden vermist, melden de autoriteiten. Vermoedelijk zijn zij door het water weggespoeld. Zeker 300 mensen zijn door de reddingsdiensten in veiligheid gebracht.

De doden vielen in het bergdorp Chasoti in de Himalaya na een wolkbreuk, die overstromingen en aardverschuivingen veroorzaakte. Het dorp is een tussenstop op een populaire pelgrimsroute naar een belangrijke hindoetempel. Een groot aantal pelgrims had zich daar verzameld voor de lunch in een gemeenschappelijke keuken. Zij werden meegevoerd door het water, zei een lokale woordvoerder gisteren tegen persbureau Reuters.

Reddingswerkers proberen de grote groep pelgrims weg te krijgen uit het verwoeste bergdorp:

Zo'n vijftig mensen zijn ernstig gewond geraakt door de modder en het puin en worden behandeld in ziekenhuizen in de buurt.

De reddingsacties zijn voorlopig gestaakt. Er wordt opnieuw hevige regenval verwacht, wat weer nieuwe overstromingen kan veroorzaken.

Stephan van Baarle stopt als lijsttrekker van politieke partij Denk. "Het handelen van het partijbestuur heeft mijn rol als lijsttrekker ondermijnd en onmogelijk gemaakt en dwingt mij tot deze stap", zegt hij op X.

Ingewijden zeggen tegen de NOS dat er een conflict is over de kandidatenlijst, maar dat dit conflict niet gaat over de positie van Van Baarle zelf. Er zou al wekenlang een patstelling zijn. Binnen de partij wordt aangedrongen op een algemene ledenvergadering om de zaak te beslechten. Ongeveer 700 leden zouden hun handtekening onder de oproep hiertoe hebben gezet, maar het partijbestuur heeft daar geen gehoor aan gegeven.

Zijn fractiegenoten Ismail el Abassi en Dogukan Ergin steunen hem. Ze vinden dat hij moet aanblijven als lijsttrekker en dat het partijbestuur moet vertrekken. "Onacceptabel dat voorzitter Köse onze politiek leider op grove en vernederende wijze heeft ondermijnd en hem tot deze stap heeft gedwongen", schrijft el Abassi op X. Het partijbestuur was vanavond niet bereikbaar voor commentaar.

Ook voormalig Denk-Kamerlid en mede-oprichter van de partij Tunahan Kuzu spreekt op X zijn steun uit voor Van Baarle. "Iemand die zich vanaf het allereerste begin zo heeft ingezet voor de partij op deze manier wegpesten is onacceptabel en niet te verkroppen", schrijft Kuzu. Hij roept het bestuur op morgen op te stappen.

Als parlementariër is Van Baarle inmiddels ruim vier jaar actief in de Tweede Kamer. Hij was bij de verkiezingen van 2023 lijsttrekker van Denk. Daarvoor was hij drie jaar fractievoorzitter voor Denk in de gemeenteraad van Rotterdam.

"Bij de oprichting van Denk was ik een van de eerste leden", staat bij zijn biografie op de website van de Tweede Kamer. De 33-jarige Van Baarle heeft sociologie gestudeerd en noemt het aanpakken van ongelijkheid en uitsluiting een van zijn beweegredenen om de politiek in te gaan.

Politiek verslaggever Ewoud Kieviet:

"Partijleider Van Baarle heeft zijn conclusies getrokken na verschillende stevige confrontaties met Denk-voorzitter Köse. Die zou hebben geschreeuwd dat Van Baarle de kandidatenlijst moet 'slikken of stikken'.

Met deze uiterste stap wil Van Baarle het bestuur dwingen tot opstappen en alsnog zijn zin krijgen in het conflict over de kandidatenlijst. De afweging die hij maakt is dat hij als gezicht van de partij de machtsstrijd uiteindelijk zal winnen van voorzitter Köse, omdat meer leden hem zullen steunen dan het bestuur. Iets dat twee jaar geleden ook gebeurde bij de Partij voor de Dieren, waar partijleider Ouwehand zich terugtrok en uiteindelijk de strijd met het bestuur won.

Gedoe in een partij vlak voor de verkiezingen betekent vaak niet veel goeds voor de verkiezingsuitslag, maar de achterban van Denk laat de partij niet snel in de steek. Bij achtereenvolgende Kamerverkiezingen haalde de partij steeds 3 zetels, ook al speelden er in het verleden conflicten tussen kopstukken Özturk en Kuzu."