NOS Nieuws - Algemeen

Pieter Omtzigt keert morgen toch niet terug in de Tweede Kamer. Afgelopen zaterdag meldde zijn partij, NSC, dat de fractievoorzitter mogelijk dinsdag weer zijn zetel in zou nemen, maar vandaag liet een woordvoerder weten dat dat toch niet gaat gebeuren. Wanneer Omtzigt wel weer terugkomt, is nog onduidelijk.

In september deed de oprichter van NSC om gezondheidsredenen tijdelijk een stap terug. Hij meldde zich niet ziek, maar zijn functie als fractievoorzitter en partijleider wordt waargenomen door Nicolien van Vroonhoven.

Omtzigt liet zich niet vervangen als Kamerlid, waardoor NSC bij stemmingen een zetel minder heeft. Wel heeft hij achter de schermen veel contact met zijn fractiegenoten. Wat zijn functie precies wordt als hij weer terugkeert, is ook nog niet duidelijk.

Aftreden staatssecretarissen

De partij verkeert op dit moment in zwaar weer. In twee weken tijd stapten twee staatssecretarissen van NSC op, Idsinga en Achahbar. Afgelopen vrijdag was er de dreiging dat alle NSC-bewindslieden het voorbeeld van Achahbar zouden volgen en zouden opstappen vanwege de discussie in het kabinet over antisemitisme.

Uiteindelijk werd die crisis bezworen en bleven de andere ministers en staatssecretarissen aan. Mogelijk volgt er deze week nog een debat over het aftreden van Achahbar.

Aanstaande zaterdag houdt NSC een congres voor de leden. Onduidelijk is nog of Omtzigt daar zal spreken.

In het waterbekken van een rivier bij het Belgische Verviers is niets gevonden dat zou kunnen leiden naar de overvallers achter de sieradenroof tijdens de kunstbeurs Tefaf in Maastricht in juni 2022.

Specialisten van de Belgische en Nederlandse politie zochten vandaag zo'n vier uur in de rivier de Vesder. Daarbij werd speciale apparatuur gebruikt, waaronder grote magneten. Er werd gehoopt op de vondst van onder meer een stepje dat was gebruikt bij de kunstroof. De bewuste zoekplek kwam naar voren "als een aanknopingspunt in het onderzoek", schrijft de politie in een persbericht.

Vooraf werd er al rekening mee gehouden dat er ruim twee jaar na de roof op die plek niets meer in het water zou liggen. "Maar deskundigen gaven aan, dat afhankelijk waar naar gezocht wordt, de mogelijkheid toch aanwezig was dat zich nog iets op de bodem van het waterbekken/beek zou kunnen bevinden. Maar dat is helaas niet het geval", aldus de politie.

Onderzoek gaat door

Er werd wel een ander voorwerp aangetroffen bij de zoekactie, waarvan niet direct duidelijk was wat het precies is. Dat zal nu worden onderzocht, maar volgens de politie is het voorwerp "in eerste aanleg" in ieder geval niet direct in verband te brengen met de Tefaf-overval.

De politie benadrukt dat het onderzoek naar de kunstroof doorgaat en dat het volgend jaar waarschijnlijk wordt afgerond. "En er is goede hoop dat tot aanhouding van de verdachten overgegaan kan worden", aldus de officier van justitie die de zaak onder zich heeft.

Bij de Tefaf-overval werd voor tientallen miljoen euro's aan sieraden meegenomen. Er zijn meerdere verdachten in kaart gebracht: de bende komt volgens de politie uit Servië. Ook zijn er twee diamanten uit een van de gestolen halssnoeren teruggevonden.

Zo gingen de mannen in 2022 te werk bij de juwelenroof:

In Washington D.C. is de verslagenheid voelbaar. De politieke wind in de stad, waar ruim 92 procent Democratisch heeft gestemd, is gedraaid. Donald Trump won niet alleen de verkiezingen, maar heeft ook een meerderheid gekregen in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Veel ambtenaren vrezen voor hun toekomst. De aankomend president heeft aangekondigd de bureaucratie in de hoofdstad op de schop te willen nemen.

"Ik voel nu al dat veel ambtenaren met wie ik werk nerveus zijn of ze hun baan mogen houden onder Trump", zegt Silvana Dias. "Velen kijken nu al naar ander werk."

Dias is een makelaar van luxueuze panden in Washington. In een centraal deel van de stad is ze bezig met een huisverkoop. In de straat prijken lhbti-vlaggen en hangen de blauwwitte bordjes met 'Harris-Walz' nog voor de ramen.

Dias heeft sinds de verkiezingen van 5 november telefoontjes gekregen van zowel ambtenaren van de huidige Biden-regering die hun huis willen verkopen, als medewerkers van de toekomstige Trump-regering, die zich voorbereiden op hun verhuizing naar de stad.

Het is normaal dat ambtenaren komen en gaan met de verandering van de macht: een president benoemt ongeveer 4000 'eigen' ambtenaren. Dat zou kunnen veranderen als Trump het zogenoemde Schedule F herinvoert: een regeling waardoor tienduizenden ambtenaren ontslagbescherming verliezen. Dat is volgens critici een manier om kritische ambtenaren te kunnen vervangen door loyalisten.

"Het is niet zozeer dat hij alle ambtenaren gaat ontslaan, maar hij gaat ambtenaren reclassificeren, zodat het makkelijker is om hen te ontslaan", zegt Janos Szani. Hij is de voorzitter van de Republikeinse studentenclub in Washington D.C. en werkte mee aan de Trump-campagne. Szani is enthousiast over het vooruitzicht van een roodgekleurd Witte Huis en Congres en een influx van Republikeinen in de stad.

"De meeste ambtenaren zijn Democraten, en zij werkten Trump actief tegen om zijn beleid in 2016 mogelijk te maken", zegt de jonge Republikein. "Ik denk dat we hoognodige verandering met ons meebrengen, en een nieuw perspectief."

Aan het einde van Trumps eerste termijn in 2020 probeerde hij Schedule F al in gang te zetten, maar toen Joe Biden de verkiezingen won, werd de regeling snel teruggedraaid. Het plan is vier jaar later niet van tafel verdwenen. "Ik denk dat Trump nog wrok koestert tegen de bureaucratie", zegt Szani. "Hij is nu meer vastbesloten dan ooit om deze uit te roeien."

In een interview in augustus zei Trump dat ambtenaren "verantwoordelijk zullen worden gehouden" en "corrupte mensen" zijn. Trump heeft tech-gigant Elon Musk en ondernemer Vivek Ramaswamy aangesteld als adviseurs om efficiëntie binnen de overheid te bevorderen. De twee zouden ervoor moeten zorgen dat er "twee biljoen dollar" bespaard gaat worden binnen de overheid.

Klaarmaken voor de storm

Cory Bythrow, de stafchef van de nationale ambtenarenvakbond, bereidt zijn leden voor op een "strijd". "Mensen zijn nerveus, omdat we ervoor kiezen Donald Trump op zijn woord te geloven als hij zegt dat hij biljoenen dollars gaat bezuinigen op de overheid."

Bythrow denkt dat de regering-Trump dit keer beter voorbereid is dan in de eerste termijn. Ze hebben meer kennis en meerderheden in zowel de Senaat als het Huis van Afgevaardigden, en steun van het Hooggerechtshof. "Ze weten nu hoe beleid werkt en ze zullen geen tijd willen verliezen", aldus Bythrow.

Trump liet eerder dit jaar ook weten dat hij van plan is om minstens 100.000 overheidsfuncties uit Washington D.C. te verplaatsen. Van de twee miljoen ambtenaren is ongeveer 20 procent werkzaam in en rondom de hoofdstad. In zijn vorige regeerperiode verplaatste Trump het hoofdkantoor van het Bureau voor Landbeheer al naar Colorado.

Zware opgave

"Het is extreem ontwrichtend om het hoofdkantoor van een overheidsinstantie van Washington naar een ander deel van het land te verhuizen", zegt Bythrow. "En we verwachten dat daarbij expertise verloren gaat en persoonlijke levens van ambtenaren ontregeld worden."

Ondanks deze dreigingen stelt de ambtenarenvakbond zich strijdbaar op. Bythrow benadrukt dat ook zijn organisatie de afgelopen jaren niet heeft stilgestaan. De vakbond overweegt juridische stappen, spreekt zich uit in de media en spoort ambtenaren aan lid te worden van een vakbond. "Het wordt een zware opgave", geeft Bythrow toe. "Maar we zijn klaar om welke storm dan ook te weerstaan."

Het hologram dat de politie in Amsterdam inzette om een 15 jaar oude moordzaak van een sekswerker op te lossen, heeft tientallen tips opgeleverd. Dat meldt de politie. De gouden tip, waar 30.000 euro voor is uitgeloofd, zit daar nog niet tussen.

Met het hologram werd in het Wallengebied aandacht gevraagd voor de moord op de 19-jarige Hongaarse sekswerker Bernadett 'Betty' Szabó. De vrouw werd op 19 februari 2009 in haar peeskamer op de Oudezijds Achterburgwal met tientallen messteken om het leven gebracht.

Een pand aan de Korte Stormsteeg stond een week lang volledig in het teken van de zaak. Vanaf een kruk achter het raam vroeg Betty voorbijgangers om hulp. Op de ramen waren stickers geplakt met informatie over de moord en het slachtoffer.

Wereldwijd aandacht

Volgens de politie heeft de cold case door het hologram wereldwijd aandacht gekregen. "Niet alleen in Nederland was er aandacht, maar echt ver daarbuiten. Tot aan landen als Amerika en Australië", zegt een woordvoerder van de politie tegen AT5.

Volgens de woordvoerder leverde het hologram bijzondere gesprekken op met de mensen die hier wonen en werken. "Natuurlijk doet het wat met ze. Het kan natuurlijk heel erg schrikken zijn als je Betty nog kent van vroeger, en nu ineens een hologram van haar ziet."

Het hologram was vanochtend voor het laatst te zien. "Betty gaat vandaag weg, maar dat betekent niet dat het onderzoek stopt", zegt de woordvoerder. Omdat de gouden tip er nog niet tussen zat, gaat het onderzoek door en blijft de oproep voor tips staan.

Zo zag het hologram eruit:

Twee hardlopers die een boete van 100 euro kregen vanwege het lopen over een ruiterpad hoeven deze niet te betalen. Dat heeft de rechter bepaald, meldt de regionale omroep NH.

De mannen liepen in februari hun zondagse hardloopronde door het Noordhollands Duinreservaat. Omdat het geregend had en het pad dat ze normaal gesproken lopen onder water stond, besloten ze over een pad te lopen waar ze normaal gesproken niet komen.

Dit bleek een ruiterpad te zijn dat verboden is voor voetgangers. De heren werden daarom staande gehouden door twee boswachters, waarvan een de boete uitschreef aan een van de mannen. Daarna mochten de hardlopers over hetzelfde pad hun weg vervolgen. Diezelfde boswachters beboetten een kwartier eerder een ander lid van dezelfde hardloopvereniging.

Bezwaar

Omdat de hardlopers dit een onterechte boete vonden, besloten ze in bezwaar te gaan. Vandaag kwamen ze voor de rechter om hun zaak toe te lichten. Ze zeiden dat ze het gek vinden dat ze maar één boete hadden gekregen met z'n tweeën en dat ze wel gewoon de route over het ruiterpad mochten vervolgen.

Ook "was er al weken wateroverlast waar het waterleidingbedrijf niets aan deed", zei een van hen. Volgens de mannen was er geen alternatieve route en had het waterleidingbedrijf dit moeten regelen.

De boswachter zei dat hij al weken opmerkte dat mensen over het ruiterpad liepen en dat hij dit een halt wilde toeroepen. Daarom was hij de boetes gaan uitschrijven.

Principekwestie

De rechter besloot dat de hardlopers wel schuldig zijn, maar dat een boete niet passend is. De mannen krijgen daarom een waarschuwing. Mochten ze weer op het ruiterpad worden betrapt, krijgen ze de boete alsnog.

De mannen zeggen tegen NH blij te zijn met het besluit en dat de zaak voor hen vooral een "principekwestie" was.

Terschelling kampt met een rattenplaag en laat de dieren afschieten, omdat ze niet op het eiland horen en schade kunnen veroorzaken.

Afgelopen zomer werden op het eiland voor het eerst in vijftig jaar ratten gevonden. Vermoedelijk zijn de knaagdieren meegekomen met een veerboot. De gemeente heeft sindsdien de populatie in kaart laten brengen. Ondanks eerdere maatregelen lijkt die niet af te nemen. Daarom is besloten de ratten af te schieten.

Volgens de gemeente is bestrijding nodig om vogels die op de grond broeden te beschermen. Ook moet het voorkomen dat ratten gangen graven in de dijken en deze daardoor verzwakken.

Eilandbewoners opleiden

Twee rattenbestrijders beginnen binnenkort met het aanpakken van de dieren op Terschelling. Daarnaast gaan ze eilandbewoners opleiden, zodat ze in de toekomst de ratten zelf kunnen doodschieten, meldt Omrop Fryslân.

Volgens de gemeente worden de ratten afgeschoten met lichte persluchtbuksen, uitgerust met nachtkijkers. "Dit is de meest effectieve en diervriendelijke manier om ratten te doden. Het gebruik van rattengif is niet verantwoord en sinds 1 januari 2023 verboden."

De Russische balletdanser Vladimir Sjkljarov (39) is overleden. De ster van het Mariinski-theater in Sint-Petersburg stierf zaterdag na een val van het balkon van zijn woning op de vijfde verdieping van een flatgebouw in die stad.

Er is een onderzoek ingesteld, maar zijn collega's gaan uit van een ongeluk. "Hij ging het balkon op om een luchtje te scheppen en te roken, verloor zijn evenwicht en viel", zei zijn voormalige collega Irina Bartonovskaja op sociale media.

Een woordvoerder van het Mariinski-theater zegt dat hij pijnstillers slikte in verband met rugklachten. Vanwege die klachten zou hij vandaag worden geopereerd.

Meesterdanser

Sjkljarov trad in 2003 toe tot het balletgezelschap van het prestigieuze theater in Sint-Petersburg. Acht jaar later promoveerde hij tot meesterdanser of primo ballerino. Hij danste ook voor buitenlandse gezelschappen, zoals het Staatsballett uit München en het American Ballet Theatre in New York.

In 2009 was hij ruim een week in Koninklijk Theater Carré te zien in vier klassieke balletvoorstellingen: Romeo en Julia, Het zwanenmeer, De schone slaapster en Don Quichot.

Het Openbaar Ministerie gaat 57 mannen vervolgen die betrokken waren bij rellen rondom de voetbalwedstrijd van FC Utrecht tegen Go Ahead Eagles. 26 mei van dit jaar ging het mis in en om stadion Galgenwaard.

Tijdens de wedstrijd gooiden hooligans vuurwerk over en weer en liep het na de wedstrijd verder uit de hand. Nadat FC Utrecht de wedstrijd had verloren liepen Utrechtfans het veld op om zo bij het vak van de supporters uit Deventer te komen.

Daarna zochten hooligans buiten de confrontatie met de politie, die probeerde te verhinderen dat thuis- en uitsupporters elkaar konden treffen. De hooligans vielen ME'ers aan met stenen, putdeksels en fietsen. Daarbij raakten omstanders en politieagenten gewond.

Opgespoord door beeldanalyse

De politie deelde naar aanleiding van de rellen beelden via het televisieprogramma Opsporing Verzocht, waarna verdachten zichzelf meldden. Andere verdachten zijn opgespoord na analyse van camerabeelden. Uit een eerste analyse bleek al dat er bij de onlusten mensen betrokken waren die niet bij de wedstrijd aanwezig waren of een stadionverbod hadden.

De rellende supporters worden verdacht van openlijke geweldpleging, maar sommigen worden ook beschuldigd van zware mishandeling of bedreiging. De zaken van degenen die verdacht worden van ernstige misdragingen, die zich beroepen op hun zwijgrecht of die ontkennen betrokken te zijn geweest, worden openbaar behandeld.

Minderjarig

De overige zaken, waarbij 24 verdachten bij betrokken zijn, worden in een zogenoemde OM-zitting behandeld. Bij dit soort zittingen voor lichte vergrijpen kan de officier van justitie zelf een straf opleggen.

Vier van de 57 verdachten zijn supporters van Go Ahead Eagles. Zij worden op een ander moment vervolgd voor hun gedrag tijdens de wedstrijd, zoals het gooien van vuurwerk naar de Utrechtsupporters.

Drie verdachten zijn minderjarig, daarom worden de zaken van deze jongens achter gesloten deuren behandeld.

In Denemarken wordt 15 procent van alle landbouwgrond omgezet naar natuur. Dat is afgesproken in een groot landbouwakkoord dat de regering heeft gesloten met boeren- en natuurorganisaties. Ook moeten boeren de stikstofuitstoot gaan terugdringen en een CO2-belasting gaan betalen. Volgens de regering leidt dit akkoord tot de grootste verandering van het landschap in 100 jaar.

De minister die speciaal voor de uitvoering van het akkoord werd aangesteld zegt daarover: "De Deense natuur zal veranderen op een manier die we niet hebben gezien sinds de wetlands in 1864 werden drooggelegd."

In het akkoord staat dat de landbouw de stikstofuitstoot al in 2027 fors moet verminderen met bijna 14.000 ton. De uitstoot zou daarmee in dat jaar een kwart minder zijn dan wanneer er geen maatregelen zouden worden genomen.

CO2-belasting voor boeren

Een noviteit is een belasting op de methaanuitstoot van vee, die CO2-belasting wordt genoemd omdat de uitstoot wordt omgerekend naar eenheden CO2. Vanaf 2030 betalen boeren iets meer dan 16 euro per ton CO2-equivalent. In 2035 gaat het bedrag omhoog naar ruim 40 euro. De CO2-belasting voor boeren is een wereldprimeur.

In Nieuw-Zeeland waren er ook plannen voor zo'n belasting, maar die werden eerder dit jaar door de nieuwe conservatieve regering geschrapt. Voor de Deense industrie geldt al een CO2-belasting.

Verder komt er veel meer bos bij in Denemarken, ten koste van landbouwgrond. In het akkoord staat dat er de komende twintig jaar bijna een miljard bomen worden geplant. Een groot deel van dat bos komt op grond dat nu nog wordt gebruikt voor de landbouw.

De regering trekt zo'n 43 miljard Deense kroon uit (ruim 5,7 miljard euro) voor het opkopen van al die grond. Uiteindelijk moet in 2045 ongeveer 10 procent van het land zijn omgezet in natuur en bos.

Waterkwaliteit flink verslechterd

Ook wordt er flink in de buidel getast voor innovatie in de landbouw. Hoe dat allemaal moet worden betaald, is nog niet duidelijk. De regering houdt er rekening mee dat er de komende jaren wat soepeler moet worden omgegaan met het begrotingsbeleid om daarmee de ontbrekende miljarden te kunnen opbrengen.

Met de maatregelen wil Denemarken de klimaatdoelstellingen halen en de kwaliteit van de natuur en het water verbeteren. De waterkwaliteit in de Deense fjorden en binnenwateren is de afgelopen jaren flink verslechterd.

Dat komt doordat stikstof die in de weilanden en akkers zit uiteindelijk via sloten en beken in de grote wateren terechtkomt. Dat leidt tot vermesting van het water, waardoor het water steeds minder zuurstof bevat en planten en vissen er uiteindelijk niet meer kunnen leven.

Het eiland Bornholm is uitgezonderd van de stikstofvermindering. Dat ligt zo'n 160 kilometer ten oosten van Kopenhagen in de Oostzee. De stikstofneerslag op het eiland komt met name uit Zweden en Duitsland.

Wel wil de Deense regering met die landen in gesprek over de stikstofuitstoot, hoewel de verantwoordelijk minister er nu al een hard hoofd in heeft dat het tot een overeenkomst zal komen.

Denemarken heeft veel landbouwgrond: ongeveer twee derde van het landoppervlak wordt gebruikt voor landbouw. Over dit akkoord is twee jaar gepraat. Het uitgangspunt was een rapport van een adviescommissie die in 2022 concludeerde dat het belasten van boeren de beste en goedkoopste manier was om de stikstofdoelen te halen. In juni werd er al een hoofdlijnenakkoord bereikt door de regering, landbouworganisaties en natuurorganisaties.

Tegenstemmers

Het akkoord wordt breed gedragen in de politiek. Ook de rechts-liberale partij Venstre, die traditioneel opkomt voor de boerenbelangen, steunt de plannen. Vier partijen zijn tegen.

Twee geven geen steun, omdat ze niet verantwoordelijk willen zijn voor een CO2-belasting op de landbouw. De andere tegenstanders vinden het akkoord niet groen genoeg en vinden dat er juist strengere eisen moeten worden gesteld aan de landbouw.

Minister Heinen van Financiën is "verdrietig" en "pisnijdig" over woorden die in de media zijn verschenen die door hem zouden zijn gebruikt in de ministerraad over het geweld in Amsterdam.

Heinen zegt die woorden niet te herkennen, maar wil ook niet ingaan op wat hij nu wel of niet precies zou hebben gezegd. "Ik heb heel veel woorden in de media gezien, die ik echt afgrijselijk vind, maar waar ik me niet in herken", zei Heinen vanmiddag in het gebouw van de Tweede Kamer. "Het raakt mij persoonlijk als mij dingen worden aangesmeerd die niet waar zijn."

Afgelopen vrijdag ontstond er een crisissfeer in Den Haag, nadat bronnen rond de coalitie meldden dat staatssecretaris Achahbar (Toeslagen) ging aftreden. Volgens de bronnen zouden er naar de mening van Achahbar racistische uitlatingen zijn gedaan door collega's, de maandag daarvoor. Het kabinet besprak toen de gebeurtenissen in Amsterdam rond de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv.

VVD-minister Heinen zou in de discussie over het bestrijden van antisemitisme een vergelijking hebben gemaakt met een puist die uitgeknepen moest worden, al zijn er verschillende lezingen van wat hij precies heeft gezegd. Premier Schoof deed er vrijdagavond het zwijgen toe. "Ik doe geen uitspraken over wat er is gezegd in de ministerraad. Dat moet geheim blijven."

Achahbar maakte vrijdag bekend dat zij uit onvrede over de integratiediscussie niet langer door wilde en kon als staatssecretaris. Ze zweeg over het vermeende racisme, maar zei dat de "toon en inhoud" van het debat in strijd was met "wie ik ben".

Leugens

Volgens Heinen helpt het niet "als bronnen leugens gaan verspreiden" rond de ministerraad. "Het zijn echt walgelijke termen, ik neem er afstand van." Hij ontkent ook dat het er "hard aan toe ging" in de bewuste ministerraad. Heinen zei verder het "heel erg te vinden" dat staatssecretaris Achahbar vertrokken is.

Kijk hier hoe Heinen zijn boosheid toelichtte:

Verschillende bewindslieden weten de gebeurtenissen in Amsterdam aan een gebrekkige integratie van Nederlanders met een migratieachtergrond. Staatssecretaris Nobel (VVD) sprak van een "groot integratieprobleem" omdat volgens hem "een groot deel van de islamitische jongeren" de Nederlandse normen en waarden niet onderschrijft. Moskeeverbond K7 deed later aangifte tegen hem.

Heinen zei dat dit kabinet een liberaal kabinet is. Hij zei er persoonlijk voor te blijven strijden om problemen te benoemen en te bespreken. "Als er zo'n discussie ontstaat, moet je elkaar altijd aanspreken en bespreken wat er is gebeurd. Wat het nu met mij als persoon doet, ga ik verder thuis bespreken, maar we moeten vooral kijken wat dit met mensen in het land doet. We hebben belangrijke zaken met elkaar op te lossen, ik ga door met mijn werk. Ik zal er in de discussie over antisemitisme op blijven wijzen dat het iets is dat breder speelt. Tegelijk moeten we geen bevolkingsgroepen aanspreken en in het algemeen geen groepen tegen elkaar opzetten."

De kans dat de woorden die in de ministerraad gebruikt zijn ooit openbaar worden, is klein. Van de ministerraad worden notulen gemaakt, maar dat is geen letterlijk verslag. De notulen zijn bovendien geheim en blijven 20 jaar in een kluis liggen.

Een 24-jarige man uit Almere is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 14 jaar en negen maanden voor het doden van zijn oom. Het 41-jarige slachtoffer werd in 2022 bij zijn woning in Amsterdam-Oost doodgeschoten.

Het schietincident was op 19 februari 2022 bij een woning aan de Fizeaustraat. Op de stoep troffen agenten de zwaargewonde man aan, die later aan zijn verwondingen bezweek.

Bij de schietpartij werd ook een andere man door een kogel in zijn arm geraakt. Hij verklaarde later dat hij in de woning was toen drie gemaskerde mannen binnenkwamen. Een van hen zou meteen op de bewoner hebben geschoten. Vervolgens zijn beide slachtoffers ook op straat beschoten. Volgens het Openbaar Ministerie werden in de woning drugs opgeslagen en verhandeld.

Onduidelijk wie schutter was

Volgens de rechtbank staat vast dat de verdachte met twee anderen op het moment van de schietpartij in de woning was en dat hij ook betrokken is geweest bij het schietincident. De rechtbank trekt die conclusie op basis van gegevens van zendmasten en camerabeelden waarop zijn auto rond het tijdstip van de schietpartij te zien is. Ook zijn in de auto bloedresten van het slachtoffer gevonden.

De rechtbank heeft op basis van het onderzoek niet kunnen vaststellen wie van de drie de schutter is geweest. Omdat de mannen volgens de rechtbank zowel voor, tijdens als na de schietpartij als groep samenwerkten, kan het volgens de rechtbank niet anders dan dat de verdachte medepleger is. Hij is daarom veroordeeld voor doodslag en poging tot doodslag, meldt AT5.

Een tweede verdachte die terechtstond werd vrijgesproken omdat niet zeker is of hij tijdens de schietpartij op de plaats delict was. Andere verdachten zijn nooit gevonden.

Het is vrijdagavond tegen middernacht als premier Schoof achter zijn katheder stapt om de verzamelde pers te woord te staan. Hij heeft één boodschap, en herhaalt die keer op keer: Er wás en ís geen racisme in het kabinet.

Met die woorden bezweert Schoof de derde kabinetscrisis in drie maanden tijd, nadat voor de tweede week op rij een NSC-staatssecretaris naar eigen zeggen een streep in het zand had getrokken en opstapte. De rest gaat door. En Pieter Omtzigt keert terug.

Toch blijft de vraag: is het kabinet nog wel te redden?

Politiek verslaggever van Nieuwsuur Arjan Noorlander blikt in de podcast terug op opnieuw een bijzondere houdini-act van het kabinet en vraagt zich af: gaat de terugkeer van Omtzigt meer stabiliteit brengen?

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz.

Redactie: IJsbrand Terpstra.

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Het Openbaar Ministerie in België heeft 37 maanden celstraf geëist tegen Sven Pichal voor het bezitten en verspreiden van kinderporno. De oud-radiopresentator van de Belgische omroep VRT werd in augustus vorig jaar aangehouden in een onderzoek naar kindermisbruik en staat vandaag terecht voor de rechtbank in Antwerpen. Het OM eist ook 8000 euro boete. Pichal heeft schuld bekend.

Hoewel de 45-jarige Belg wilde dat de zitting achter gesloten deuren zou plaatsvinden, werd het een openbare zitting, waarbij ook pers en publiek aanwezig zijn. De presentator werkte ruim 20 jaar voor de VRT en maakte daar verschillende radioprogramma's. Daarnaast wordt hij gezien als een belangrijk pleitbezorger van lhbti-rechten.

'Walgelijke beelden'

Hij zou jarenlang beelden van kindermisbruik hebben uitgewisseld met andere verdachten via chatapps zoals WhatsApp. In die app-groepen zouden de verdachten ook fantasieën hebben gedeeld over het misbruiken van de minderjarigen. De andere verdachten in de zaak werden al eerder veroordeeld. Ze kregen gevangenisstraffen van 1,5 tot 8 jaar. De hoogste straf werd opgelegd aan een verdachte die niet alleen beelden deelde, maar ook twee minderjarigen verkrachtte.

De rechter sprak van "ronduit walgelijke beelden" op de telefoon van Pichal. Daarop werden 131 naaktfoto's en -video's van minderjarigen vanaf 1 jaar gevonden. Op sommige beelden werden seksuele handelingen uitgevoerd.

Hij zat drie maanden in de cel, maar werd onder voorwaarden vrijgelaten. Zo moest hij korte tijd een enkelband dragen, kreeg hij een internetverbod opgelegd, moest hij verplicht in therapie en mocht hij geen horeca bezoeken.

Pichal las op de zitting een tekst voor waarin hij zei zijn daden vreselijk te vinden. Hij zei dat hij dankbaar was dat hij gestopt is door de politie en dat hij bij zichzelf op zoek zal blijven gaan naar de reden waarom hij de beelden opzocht. Ook bood hij zijn excuses aan onder anderen de slachtoffers, de VRT en zijn familie aan.

Drugs

De oud-presentator werd ook beschuldigd van verkoop en bezit van drugs. In zijn kluisje bij de VRT was een kleine hoeveelheid cocaïne gevonden. Ook zou hij drugs hebben laten bezorgen bij de omroep en zou hij drugs hebben verkocht aan een collega. Kort voordat bekend werd dat hij was opgepakt, maakte zijn advocaat bekend dat Pichal ontslag had genomen bij de VRT.

Voor de beschuldigingen van drugsbezit en verkoop hiervan wordt Pichal niet vervolgd, tenzij hij nieuwe strafbare feiten pleegt. De radiopresentator zou verklaard hebben dat hij bijna altijd onder invloed van drugs was wanneer hij in de app-groepen actief was.

De rechter doet op 16 december uitspraak in de zaak.

Officiële bevestiging is er nog niet, maar alles wijst erop dat Oekraïne van het Westen weer wat meer armslag krijgt om zich te weren tegen de Russische agressie. Kyiv mag door de VS geleverd langeafstandsraketten ook gaan gebruiken voor aanvallen in Rusland, zo berichtten Amerikaanse media dit weekend. Geen militaire gamechanger, maar het besluit kan Oekraïnes positie volgens experts wel versterken - ook als het uiteindelijk plaatsneemt aan de onderhandelingstafel.

Het gaat om ATACMS, ballistische raketten die doelen kunnen raken tot een afstand van 300 kilometer. Dat is verder dan de Britse Storm Shadow-raketten en de Franse Scalp, waarover Oekraïne ook al in beperkte mate beschikt. Die zijn voor zover bekend nog niet ingezet voor doelen in Rusland zelf.

Volgens Amerikaanse bronnen zou Washington aanvankelijk toestemming willen geven de langeafstandsraketten in te zetten in de regio-Koersk, die Oekraïne sinds een offensief in augustus nog altijd deels in handen heeft. President Biden zou overstag zijn gegaan nadat duidelijk was geworden dat er vermoedelijk 10.000 Noord-Koreaanse militairen meevechten met Rusland.

"Opslagplaatsen, verbindingsknooppunten, reserve-eenheden...", somt brigadegeneraal en hoogleraar aan de Nederlandse Defensie Academie Han Bouwmeester de doelen op die Oekraïne met de ATACMS kan treffen. "Daarmee voorkom je dat je tegenstander zijn troepen kan bevoorraden, leg je communicatie plat en schakel je reserve-eenheden uit. Als je oorlog voert moet je niet alleen naar het front kijken, maar de vijand ook dieper in het terrein pijn doen."

Bouwmeester verwacht dat de raketten Oekraïne vooral in staat stellen zijn verdediging beter te voeren. "Voor een tegenaanval heb je meer vermogen nodig."

Die mening deelt Peter Wijninga, defensiespecialist van de Haagse denktank HCSS. "Die ATACMS gaan geen strategisch verschil maken dat de oorlog gaat veranderen, maar ze kunnen wel helpen die troepenmacht van 50.000 in Koersk tegen te houden."

Als het Westen echt een verschil had willen maken, had het Kyiv meteen moeten toestaan de wapens in Rusland zelf te gebruiken, zegt Wijninga ."Daar had geen haan naar gekraaid. Met het bereik van die ATACMS, afgevuurd vanaf een Himars-systeem, heeft Oekraïne honderden Russische doelen binnen bereik. Zonder al die restricties was de oorlog heel anders verlopen." Ook The Institute for the Study of War, een Amerikaanse denktank, wees er gisteren op dat ATACMS in potentie veel meer schade kunnen veroorzaken dan alleen in Koersk.

Veel systemen en kalibers

Hoeveel langeafstandsraketten Oekraïne nog heeft en hoeveel er geleverd kunnen worden, is niet duidelijk. De Oekraïense president Zelensky rekent zich in elk geval niet rijk. "Vandaag heeft iedereen het erover dat we toestemming krijgen nodige acties te ondernemen. Maar klappen worden niet uitgedeeld door woorden. Zulke zaken worden niet aangekondigd. De raketten zullen voor zichzelf spreken."

Bouwmeester begrijpt zijn reactie. "Het Westen schenkt Oekraïne net genoeg wapens om zijn verdediging te voeren. Leveringen hadden een gamechanger kunnen zijn. Tanks, gevechtsvliegtuigen hadden dat verschil kunnen maken, maar dan moet je grotere aantallen leveren."

Ook de vele verschillende wapensystemen die Oekraïne ontvangt maken het er niet eenvoudiger op, zegt Bouwmeester. "Het gaat om wel 600 systemen, van een enkel pistool tot een F-16. Dat betekent dat je aparte logistieke stromen, reserveonderdelen moet hebben. Die grote diversiteit, ook met kalibers, roept de vraag op hoe effectief dat is."

Druk Trump om te onderhandelen

Zowel Bouwmeester als Wijninga verwacht dat er met het aantreden van president Trump beweging komt in het conflict. Trump heeft gezegd dat hij de oorlog snel wil beëindigen; wat hij voor ogen heeft is vooralsnog onduidelijk, maar de verwachting is dat hij de druk zal opvoeren om aan de onderhandelingstafel te gaan zitten.

Wijninga denkt dat president Poetin gaat inzien dat het in zijn belang is de oorlog volgend jaar te beëindigen. "De Russen verliezen veel materieel en kunnen dat niet meer aanvullen. Opslagplaatsen raken leeg."

Ook Oekraïne gaat ervan uit dat er volgend jaar onderhandeld zal worden, zegt hij. "Partijen hebben zich altijd in maximalistische termen geuit, maar ze weten dat ze een plan B moeten hebben. Dat je dat niet communiceert is logisch, want dan valt plan A meteen in duigen."

Bouwmeester ziet het ook snel tot gesprekken komen. Hij bespeurt dat de motivatie afneemt. "Oekraïense militairen met wie ik recent sprak gaven dat openlijk aan."

Ook Zelensky maakt volgens hem "de geesten rijp" voor toezeggingen. "Hij weet: van de VS hoeven we straks niet meer dezelfde steun te verwachten, laat ik daar maar voorzichtig uitlatingen over doen, dan is de schok straks niet zo groot."

De ATACMS kunnen volgens Bouwmeester voorkomen dat Oekraïne komende tijd meer terrein verliest. De hoogleraar verwacht weinig beweging aan het front, dat nog altijd dwars door het land loopt.

"Dat front kan op termijn weleens de demarcatielijn worden tussen het bezette deel van Oekraïne en een vrij deel, dat de belofte krijgt van westerse veiligheidsgaranties. De vorige NAVO-baas Stoltenberg liet bij zijn afscheid in september doorschemeren dat daar binnen het bondgenootschap al anderhalf jaar over wordt gesproken."

De politie heeft vandaag in de Belgische stad Verviers in het water gezocht naar spullen die door overvallers gebruikt zijn bij de sieradenroof tijdens de kunstbeurs Tefaf in Maastricht in juni 2022.

De Belgische en de Nederlandse politie zochten samen met speciale apparatuur een rivier en het waterbekken af. Daarbij werden magneten van ongeveer 1 meter breed gebruikt.

Bij de zoekactie werkte de Nederlandse politie samen met de Belgische scheepvaartpolitie:

Afgelopen maanden heeft het onderzoeksteam de vluchtroute van de overvallers in beeld kunnen brengen. "Uit een analyse van informatie en beelden is naar voren gekomen dat de verdachten tijdens hun vlucht kort gestopt zijn op een bepaalde plek in Verviers", meldt de politie.

'Grote puzzel'

"Na ruim 2 jaar zijn we al heel ver gekomen in het onderzoek", zegt de onderzoeksleider. "We hebben een groot deel van de voorbereidingen, de overval zelf, de vluchtroute, waar de verdachten hebben verbleven, welke auto's ze hebben gebruikt en waar ze zich nu vermoedelijk bevinden, in beeld."

Wel ontbreken er nog stukjes informatie. "We hopen dat we spullen terugvinden die gebruikt zijn bij de roof. Dat is dan weer een nieuw stukje dat gelegd kan worden in de grote puzzel."

Of de politie bij de zoekactie spullen heeft gevonden die bij de roof zijn gebruikt, is nog onbekend.

In mei werd nog een nieuwe verdachte gevonden. Ook vond de politie inmiddels twee diamanten terug. De bende komt uit Servië. Mogelijk bevinden de verdachten zich nog steeds daar, of in de omgeving van Belgrado.

Twee jaar geleden sloegen vermomde overvallers vitrines in met een moker en hielden het publiek op afstand met vuurwapens. Ze maakten kostbare juwelen buit ter waarde van tientallen miljoenen euro's. Vorig jaar nam de kunstbeurs extra beveiligingsmaatregelen.

Zo gingen de mannen in 2022 te werk bij de juwelenroof:

Een dag na de roof was het nog een raadsel hoe de netjes geklede mannen, gewapend met een sloophamer en waarschijnlijk vuurwapens, op klaarlichte dag de juwelen konden stelen.

"Ik heb nog nooit meegemaakt dat er met zo veel geweld op klaarlichte dag op een antiekbeurs mét publiek zo'n overval wordt gepleegd", zei kunsthistoricus Martijn Akkermans destijds. Het kon niet anders dan een uitgekiend plan zijn. "Vier heren met blazers aan en een petje op, alsof het de Peaky Blinders zijn."

De politie looft 50.000 euro uit voor de tip die leidt naar Sami Bekal Bounouare, die wordt gezocht voor betrokkenheid bij moord en pogingen daartoe. De politie heeft hem vandaag op de Nationale Opsporingslijst gezet en hij komt ook op de lijst van Interpol en de EU Most Wanted-lijst.

Bounouare zou in juni betrokken zijn geweest bij een poging om een Iraanse activist en publicist in Haarlem te liquideren. Daarvoor zijn al drie verdachten voor de rechter gekomen.

Twee mannen, uit Tunesië en Colombia, zouden gewapend bij het huis van de Iraniër zijn geweest. Een vrouw, die uit Den Bosch komt, zou betrokken zijn geweest bij de voorbereiding. Ze zou onder meer de omgeving hebben verkend. De drie zitten nog vast, hun zaak is in behandeling. Het Openbaar Ministerie hintte in de rechtbank op de mogelijkheid dat de Iraanse overheid hierin een rol speelt.

Daarnaast zou Bounouare betrokken zijn geweest bij de liquidatie van de 37-jarige Wisam Al-Abbasi in Capelle aan den IJssel in 2021. Al-Abbasi werd doodgeschoten toen hij zijn hond uitliet.

Moordaanslag Spanje

In Spanje wordt hij verdacht van betrokkenheid bij een moordaanslag op een oud-politicus en oud-Europarlementariër vorig jaar november in Madrid. Het slachtoffer, Alejo Vidal-Quadras van de rechts-populistische Vox-partij, raakte zwaargewond door een kogel in zijn gezicht.

In deze zaak worden ook twee van de drie verdachten van de aanslagpoging in Haarlem verdacht, de vrouw en een van de mannen. Spanje heeft om hun uitlevering gevraagd.

Bounouare heeft een Marokkaans en een Spaans paspoort en woonde vanaf 2010 in Nederland. Hij woonde langere tijd in Rotterdam, maar heeft ook in Schiedam en Den Bosch gewoond. De afgelopen jaren is hij in meerdere landen gezien, onder meer in Colombia, Brazilië, Turkije, Spanje en Qatar.

Morgen besteedt het tv-programma Opsporing Verzocht aandacht aan deze zaak.

De man die is opgepakt in de Belgische coldcase-zaak rond Annie De Poortere wordt niet vervolgd voor doodslag omdat de zaak is verjaard. Dat heeft het Belgische Openbaar Ministerie bekendgemaakt. Het lichaam van de vrouw uit Vlaanderen, die in 1994 vermist raakte, werd in april toevallig gevonden in een tuin vlak bij het huis van haar ouders in Sint-Martens-Latem.

Naar aanleiding van de vondst werd haar voormalige echtgenoot Hans D. aangehouden. De 78-jarige man bekende toen dat hij haar had begraven, maar zei dat hij haar niet gedood had. Volgens hem kwam hij thuis van een voetbalwedstrijd, waar hij haar aantrof nadat ze zichzelf om het leven had gebracht.

Het Openbaar Ministerie gelooft dit verhaal niet en is ervan overtuigd dat D. zijn ex-vrouw doodde. Wel tekent het OM daarbij aan dat het vermoedelijk geen doodslag met voorbedachten rade was en daarom geen moord.

D. was de laatste persoon die de vrouw in leven had gezien. Hij vertelde in 1999 in een televisieprogramma dat hij op de dag dat zijn vrouw verdween boodschappen had gedaan en een voetbalwedstrijd had bezocht. Toen hij thuiskwam was zijn vrouw verdwenen, zei hij toen. Volgens hem was ze vertrokken omdat hij haar had willen laten opnemen in een psychiatrische kliniek, omdat de vrouw een alcoholprobleem zou hebben.

Valsheid in geschrifte

Eigenlijk zou D. voor vorige week voor de rechter moeten verschijnen, maar dit is niet doorgegaan. Nu blijkt dat dit niet gebeurde omdat de misdaad tien jaar geleden verjaard is, en hij dus niet vervolgd kan worden voor doodslag. De uiteindelijke beslissing om hem niet te vervolgen moet nog door de Gentse raadkamer worden genomen.

Wel wil justitie de 78-jarige vervolgen voor valsheid in geschrifte. De man liet zijn vrouw namelijk "afwezig" verklaren, waardoor hij van haar kon scheiden en de erfenis regelen. Omdat nu blijkt dat hij haar in de tuin had begraven, legde hij toen dus een valse verklaring af.

Voor die misdaad kan hij vijf tot tien jaar cel krijgen. Op 6 december beslist justitie of hij hiervoor vervolgd wordt.

Amsterdam geldt niet langer als veiligheidsrisicogebied. Burgemeester Halsema had die maatregel ingesteld in de nasleep van ongeregeldheden rond de wedstrijd van Ajax tegen Maccabi Tel Aviv.

Volgens de gemeente Amsterdam is het niet nodig om de maatregel te verlengen. De gemeente ziet geen concrete aanleidingen om het veiligheidsrisicogebied in de hele stad van kracht te houden. In een veiligheidsrisicogebied kan de politie preventief fouilleren.

Tot afgelopen donderdag was er ook een noodverordening, inclusief een demonstratieverbod, van kracht in de stad.

Volgens de gemeente Amsterdam zijn alle demonstraties die sinds donderdag hebben plaatsgevonden vreedzaam verlopen. Ook wil de stad dat de situatie weer zo snel als mogelijk naar normaal gaat.

Onrustig in de stad

Rond de wedstrijd van Ajax tegen Maccabi Tel Aviv op 7 november was het dagenlang onrustig in de hoofdstad. Zo misdroegen de supporters van Maccabi zich door onder meer een Palestijnse vlag van de gevel te trekken en beledigende leuzen te zingen.

In de nacht na de wedstrijd werden Israëlische supporters slachtoffers van gewelddadige hit-and-run-acties. In de dagen daarna moest de politie meermaals ingrijpen om het demonstratieverbod, wat op dat moment gold, te handhaven.

Gisteren maakte de politie bekend dat het 45 verdachten in beeld heeft voor het plegen van strafbare feiten rondom de wedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv op 7 november. Negen van hen, allen met de Nederlandse nationaliteit, zitten in voorlopige hechtenis. De politie verwacht dat het aantal verdachten nog gaat toenemen.

Vogelaars vermoedden het al langer, maar nu is het officieel: de dunbekwulp is uitgestorven. De vogel kwam onder meer voor in Europa, Centraal-Azië en Noord-Afrika, maar is nu echt alleen nog maar in musea te zien. Het is voor zover bekend de eerste keer dat een vogel uitsterft op het Europese vasteland.

Onderzoekers van Naturalis, de Britse vogelbescherming, de internationale organisatie Birdlife International en het Natural History Museum in Londen publiceerden vandaag een artikel in het wetenschappelijk vakblad IBIS dat de dunbekwulp (Numenius tenuirostris) is uitgestorven.

Op basis van rekenmodellen concluderen de auteurs dat de kans dat de vogel nu nog leeft verwaarloosbaar is. "Van de dunbekwulp weten we dat deze al heel lang in aantallen afnam. Er werd al in 1912 voor gewaarschuwd", zegt Pepijn Kamminga tegen het NOS Radio 1 Journaal.

Kamminga is onderzoeker en collectiebeheerder bij Naturalis in Leiden en is niet verrast door het uitsterven van de dunbekwulp. "Hij is al bijna dertig jaar niet meer gezien. Er is een model opgesteld wat meer wetenschappelijke waarde geeft aan de waarschijnlijkheid dat hij is uitgestorven." Die werd berekend op 0,994, net niet volledig dus.

De dunbekwulp is voor het laatst gezien en vastgelegd in februari 1995 in het moerasgebied Merja Zerga in Marokko. Hoe het komt dat het dier nu echt is uitgestorven, is lastig te zeggen, stelt Kamminga.

"Waar het precies aan heeft gelegen, is moeilijk te achterhalen. Het is een combinatie van factoren waarbij de leefomgeving afneemt en er veranderingen in het broedgebied zijn."

De dunbekwulp lijkt op de wulp die nog wel rondvliegt: een steltloper met een lange kromme snavel. De steltloper heeft in de afgelopen decennia veel van zijn leefgebied verloren. Er is over de dunbekwulp weinig kennis, want de vogel kwam niet veel voor. Wel is bekend dat het dier in het Middellandse Zeegebied overwinterde. Ook in Nederland zijn de dunbekwulpen vastgesteld.

Bij Naturalis hebben ze vijftien opgezette dunbekwulpen. Ze staan op een aparte plek voor recent uitgestorven dieren. "Helaas blijft dat aantal dieren groeien", zegt Kamminga. "Het gaat met heel veel diersoorten echt niet goed. De dunbekwulp is daar dus nu ook heen verhuisd."

Hoewel het nu voor het eerst is dat er in de regio Europa, Noord-Afrika en Centraal-Azië op het vasteland een vogel officieel is uitgestorven, zijn eerder al wel twee eilandvogels uitgestorven. Halverwege de 19e eeuw stierf de reuzenalk uit, de vogel die veelal in de Noord-Atlantische oceaan verbleef en overwinterde in het zuidelijke deel van de Noordzee. Een eeuw later kwam ook de Canarische scholekster op de lijst van uitgestorven dieren.

De Britse zanger Ed Sheeran zegt dat de liefdadigheidsgroep Band Aid geen toestemming heeft gevraagd voor het gebruik van zijn stem in de nieuwe versie van de kersthit Do they know it's Christmas? Was dat wel gebeurd, dan had hij geweigerd: zijn blik op het nummer zou in de afgelopen tien jaar zijn veranderd.

Het popnummer kreeg na de release in 1984 kritiek omdat het een "westerse kijk op Afrika" zou hebben en een "denigrerende toon" richting het continent. In 1989, 2004 en 2014 werd het nummer opnieuw uitgebracht. Vanwege de aanhoudende afkeuring van het lied werd in 2014 een deel van de tekst herschreven.

Aan die derde versie werkte Sheeran mee, net als popgrootheden Coldplay, Sinead O'Connor, Sam Smith, One Direction en Rita Ora. Maandag komt de Do they know it's Christmas- 2024 Ultimate Mix uit waarin stukken van de vorige versies zijn meegenomen. Daarin werd ook de stem van Sheeran gerecycled, zonder expliciete toestemming dus.

Schadelijk voor Afrika

Een zin waar kritiek op bleef was "Well tonight thank God it's them, instead of you" ("Prijs je maar gelukkig dat het hen overkomt en niet jou"). Dat werd in de versie van 2014 aangepast naar: "Well tonight we're reaching out and touching you" ("Vanavond reiken we je de hand en raken je aan").

Ondanks die herschreven tekst ging de kritiek niet liggen. De Brits-Ghanese zanger Fuse ODG weigerde in 2014 mee te werken aan de derde versie. "Ik zie hoe schadelijk een initiatief als dit nummer is voor Afrika."

Ondanks dat ODG erkent dat het nummer "sympathie opwekt en donaties binnenharkt", kan hij niet wegkijken van de "schadelijke stereotypes die de economische groei, toerisme en investeringen van Afrika in de weg staan". Die stereotypes zouden het continent biljoenen euro's kosten en de eer, trots en identiteit van Afrika schaden.

Andere kijk op het nummer

Sheeran schrijft op Instagram dat als Band Aid hem dit jaar om goedkeuring had gevraagd, hij "beleefd had geweigerd". "Als ik de keuze had gehad, had ik geen toestemming gegeven voor het gebruik van mijn stem." De reden hiervan is dat hij inmiddels een andere visie heeft op het nummer en ontwikkelingshulp.

"In de afgelopen tien jaar is mijn kijk op het lied veranderd na een uitleg van Fuse ODG", schrijft de zanger. "Dit is mijn persoonlijke mening. Ik hoop dat we kunnen groeien."

'Miljoenen mensen gered'

Bob Geldof, die samen met Midge Ure het nummer schreef, reageerde dit weekend op kritiek na de bekendmaking van een nieuwe versie. "Dit popnummer heeft honderdduizenden, zo niet miljoenen mensen gered."

Band Aid zou dit weekend nog geld hebben gedoneerd om vluchtelingen in Sudan te helpen en meer dan 8000 kinderen in dezelfde getroffen gebieden in Ethiopië als in 1984, eten te kunnen geven. "Ik zou willen dat het anders was maar helaas. Koloniaal gedachtegoed mijn reet," aldus Geldof.

Volgens Fuse ODG is de grootste huidige inkomstenstroom van het continent de wijdverspreide diaspora en niet Band Aid of andere liefdadigheidsdoelen.