NOS Nieuws - Algemeen

In België zoekt de politie naar een te vroeg geboren baby. Het jongetje met de naam Santiago verdween maandagavond uit een Frans ziekenhuis in de buurt van Parijs en is waarschijnlijk door zijn ouders meegenomen naar België.

Santiago is achttien dagen oud. Zijn ouders worden ervan verdacht hun kind te hebben ontvoerd uit de kraamkliniek, schrijft de Vlaamse omroep VRT. Waarom ze hem hebben meegenomen is onduidelijk.

Het jongetje werd maandagavond meegenomen uit de kraamkliniek bij een ziekenhuis in de plaats Aulnay-sous-Bois. Op bewakingsbeelden is te zien hoe de ouders vertrekken met een tas. Mogelijk zat de baby daarin verstopt. In de auto waarmee ze vertrokken zouden mogelijk nog drie mensen hebben gezeten.

Santiago heeft constant medische zorg nodig. Een bron bij de Franse politie zegt tegen persbureau AFP dat het jongetje zonder medische hulp slechts twaalf uur zou kunnen overleven.

Vrienden aangehouden

Het opsporingsbericht was vanochtend te zien op de digitale borden boven Belgische snelwegen. De politie riep mensen op om uit te kijken naar een blauwe Audi met Franse kentekenplaat. De auto werd volgens de VRT in de loop van de ochtend aangetroffen in de buurt van Charleroi. De baby en zijn ouders zijn nog niet gevonden.

De politie heeft in Frankrijk vijf mensen gearresteerd in verband met de zaak. Het gaat om goede vrienden van de ouders tussen de 16 en 29 jaar.

Bij een hevige regenbui komt een op de vijf ziekenhuizen in de problemen. Dat blijkt uit een onderzoek van Investico, in samenwerking met NU.nl, De Gelderlander, De Stentor en De Groene Amsterdammer.

Na noodweer kunnen 17 van de 77 ziekenhuizen die acute zorg verlenen volgens het onderzoekscollectief niet volledig functioneren. Bijvoorbeeld doordat ambulances en patiënten het ziekenhuis niet meer kunnen bereiken vanwege plassen op de weg of doordat de afdeling spoedeisende hulp overstroomt of onbereikbaar wordt.

De onderzoekers gebruikten een model van kennisinstituut Deltares dat kan simuleren hoeveel water er op straat blijft staan na een korte, hevige bui. Voor de simulatie die de onderzoekers hebben gebruikt, is uitgegaan van een bui waarbij 70 millimeter regen valt in twee uur tijd.

Slingeland Ziekenhuis

Bij een wolkbreuk raken zeven ziekenhuizen volgens de simulatie onbereikbaar voor ambulances. Een voorbeeld van een ziekenhuis dat daadwerkelijk is getroffen door noodweer is het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem.

Daar stroomde het water vorige maand naar binnen na hevige regen- en onweersbuien. De ingang van de afdeling spoedeisende hulp werd met zandzakken afgezet en met een pomp werd geprobeerd het water weg te halen. Medewerkers van het ziekenhuis probeerden met dweilen en bezems te voorkomen dat het water verder naar binnen stroomde.

Maar ook het Gelre Ziekenhuis in Apeldoorn loopt volgens de simulatie risico. De onderzoekers zeggen dat daar plassen kunnen ontstaan waar ambulances niet doorheen kunnen.

Toegangswegen

Het Gelre Ziekenhuis zegt in een reactie op de bevindingen dat het maatregelen neemt om het water op het eigen terrein op te vangen. Wel zegt het ziekenhuis dat het de verantwoordelijkheid is van de gemeente om de toegangswegen begaanbaar te houden.

Bij twee andere ziekenhuizen kunnen de ambulances volgens de onderzoekers misschien nog wel door de plassen heen rijden, maar personenauto's niet. En bij nog eens acht ziekenhuizen raakt de spoedpost geblokkeerd of onbereikbaar. Dat geldt bijvoorbeeld voor het OLVG in Amsterdam-Oost en het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd zegt tegen NU.nl dat ziekenhuizen zelf verantwoordelijk zijn voor het voorkomen van wateroverlast. "Als we signalen krijgen dat dit niet lukt, acteren we daarop. Dergelijke signalen hebben wij niet", zegt een woordvoerder.

Vorige week kondigde de Onderzoeksraad voor Veiligheid aan een onderzoek te beginnen naar de veiligheidsrisico's rondom wateroverlast. De raad benadrukte dat het overstromen van een spoedeisende hulp kan leiden tot "aanzienlijke veiligheidsproblemen".

Een voortuin vol halloweendecoratie zorgt voor verdeeldheid in Ouderkerk aan den IJssel. Meerdere inwoners van het overwegend christelijke dorp ten oosten van Rotterdam kunnen de skeletten, grafstenen en heksen in het straatbeeld niet waarderen.

Volgens het gezin zijn eerder deze week vernielingen aangericht in de voortuin, waar aanvankelijk nog een onthoofd figuur met bebloed overhemd te zien was en een pop aan een vlaggenmast bungelt. Ook is het huis bekogeld met eieren, zegt bewoner Kimberley Koelink tegen Omroep West.

Bekijk hier de Halloweentuin:

Andere omwonenden hebben rechtstreeks hun bezorgdheid geuit over de decoratie. Zo ontving het gezin naar eigen zeggen meerdere brieven en een bos rozen van mensen die willen dat het gezin de decoratie weghaalt. Ook vertelt Koelink dat iemand een wit kruis met daarop de tekst 'hoop, geloof en liefde' en het woord 'Jezus' in hun tuin heeft geplaatst.

Basisschool

De directeur van de christelijke basisschool Koningin Wilhelmina aan dezelfde straat merkte ook dat de halloweentuin onderwerp van gesprek is. Hij stuurde er deze week een mail over naar alle leerkrachten.

"Het leeft bij de leerlingen en ouders", zegt directeur Christiaan de Leeuw. "Naarmate de tuin meer werd ingericht, kwam ook op school het gesprek op gang en namen ouders contact met mij op. Jonge kinderen werden bang, terwijl oudere leerlingen juist nieuwsgierig werden naar wat er allemaal te zien is."

De school eist niet dat de buren de halloweenversieringen weghalen, maar heeft wel "gesprekken gevoerd in de klas". "Halloween wordt niet op school gevierd, wij vinden dat niet passen bij het christelijk geloof", aldus De Leeuw.

Koelink vindt de ophef veel te ver gaan. "In het dorp hebben ze het over kinderlijkjes in onze tuin. Ja, dat soort reacties krijgen wij. En nee, die liggen hier niet. Ik ga hier niet mee stoppen omdat het moet of omdat ze dit willen."

Bij een vuurgevecht in Mexico zijn maandag 19 doden gevallen. Vermoedelijk gaat het om leden van een drugskartel. Dat meldt het Mexicaanse ministerie van Defensie.

De schietpartij vond plaats op zo'n 10 kilometer van de stad Culiacan, in de westelijke deelstaat Sinaloa. Een groep van zo'n dertig schutters - waarschijnlijk lid van de drugsbende - schoot volgens het ministerie op militairen. Toen de militairen terugschoten, zou een deel van de groep zijn gevlucht.

De leider van een lokale tak van het Sinaloa-kartel is gearresteerd. Ook zijn bijna dertig vuurwapens in beslag genomen, plus munitie, militaire vesten en helmen.

Heviger geweld

Het bendegeweld in de deelstaat Sinaloa is sinds begin vorige maand toegenomen. Toen raakten rivaliserende takken van het Sinaloa-kartel met elkaar in gevecht. Sindsdien zijn er ongeveer 200 mensen gedood en meer dan 300 mensen vermist geraakt.

Aanleiding voor het conflict binnen het drugskartel is de aanhouding van de baas van het kartel, Ismael 'El Mayo' Zambada. Hij werd in juli gearresteerd in El Paso, Texas, kort nadat hij hier in een privévliegtuig was geland.

Zambada beweert dat een hooggeplaatst lid van Los Chapitos, een tak binnen het kartel, hem heeft ontvoerd en vervolgens tegen zijn wil naar de Verenigde Staten heeft gevlogen. De kartelbaas wordt verdacht van grootschalige drugssmokkel naar de VS.

De Wet betaalbare huur van voormalig minister De Jonge pakt verkeerd uit en kan daarom beter worden teruggedraaid. Dat zegt Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank (DNB). "Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald", concludeert hij.

Knot deed zijn uitspraken in een interview met persbureau ANP op de jaarvergadering van het Internationale Monetaire Fonds in Washington. De woonwet van De Jonge ging in juli in, met als doel om via meer regels voor de huurmarkt meer betaalbare huurwoningen beschikbaar te maken. Onder meer een maximale huurprijs moest hier aan bijdragen.

Maar volgens Knot is juist het tegenovergestelde gebeurd. Het aantal beschikbare huurwoningen is geslonken en huurprijzen zijn niet omlaag gegaan. Diverse verhuurders zouden hun woningen te koop hebben gezet vanwege de maximum huurprijs in het middensegment. Ook willen verschillende investeerders daarom geen nieuwe huurwoningen bouwen.

Consequenties

De DNB-baas voelt zich genoodzaakt om zich over deze specifieke wet uit te spreken. "Ik wil niet een politiek oordeel vellen over een wet die uiteindelijk ook door het parlement is aangenomen", zegt Knot. "Maar ik kijk wel naar de consequenties."

Huidig minister Keijzer van Volkshuisvesting meldde vorige week dat het aantal huurwoningen van private verhuurders met ongeveer 11.000 woningen is afgenomen in de eerste zes maanden van dit jaar.

Hoewel de nieuwe huurwet toen nog niet van kracht was, ziet zij wel dat in aanloop naar de nieuwe regels het aantal aankopen van particuliere investeerders "sterk achterblijft" in vergelijking met de afgelopen jaren. Ook stelt ze dat het het aantal verkopen "licht hoger lijkt".

Om "een beter beeld te krijgen" wil zij de ontwikkelingen op de huurmarkt nauwlettend in de gaten houden.

Goedemorgen! De voorzitters van de coalitiefracties praten met premier Schoof over asiel. En in de rechtbank op Schiphol begint het hoger beroep tegen alle verdachten in de zaak over de moord op Peter R. de Vries.

Eerst het weer: in de ochtend is er plaatselijk dichte mist, bij een graad of 8. In de middag lost de mist op en is er ruimte voor de zon. Het wordt ongeveer 15 graden.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Bij de nieuwe noodopvang in Ugchelen bij Apeldoorn hebben voor het eerst asielzoekers de nacht doorgebracht. Ze zijn gisteravond vanaf het aanmeldcentrum in Ter Apel per bus naar de nachtopvang overgebracht.

De komst van asielzoekers naar Ugchelen leverde eerder veel protest op. De tijdelijke opvanglocatie ligt dicht bij een basisschool. Daar werden spandoeken opgehangen en bij het pand zelf was een explosie.

De nachtnoodopvang is bedoeld voor asielzoekers voor wie geen slaapplek is in Ter Apel. Overdag worden ze weer naar het aanmeldcentrum gebracht.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Ali (11) uit Syrië woont al 2 jaar in de noodopvang, op een cruiseschip in Amsterdam-Noord. Hij woont er met zijn moeder en twee jongere broertjes. Het Jeugdjournaal sprak met Ali over het leven in de noodopvang.

Fijne woensdag.

Accu's van elektrische voertuigen, gereedschap, tablets, telefoons en speelgoed zijn vaker de oorzaak van woningbranden. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Verbond van Verzekeraars. Vorig jaar waren zulke batterijen de vermoedelijke oorzaak van 5 procent van het totale aantal woningbranden, het jaar ervoor was dit nog 3 procent.

Volgens Richard Weurding, algemeen directeur van het Verbond, heeft dit te maken met de toename van onder meer het aantal elektrische fietsen en scooters. "Het is belangrijk dat mensen zich bewuster worden van de risico's. Dat kan veel fysiek en emotioneel leed en bijkomende schade voorkomen."

Tegelijk lijkt het totale aantal woningbranden af te nemen. Uit het onderzoek blijkt dat verzekeraars in 2023 in totaal ruim 52.000 claims binnenkregen over woningbranden, een jaar ervoor waren dit er ruim 54.000.

Veilig laden

Dit jaar staan de Nationale Brandpreventieweken, een periode waarin de brandweer extra aandacht vraag voor brandveiligheid, in het teken van het veilig opladen van elektrische fietsen en scooters. Ook verzekeraars en de Nederlandse Brandwonden Stichting doen hieraan mee.

Veel mensen weten niet wat ze moeten doen als een batterij vlam vat, aldus de betrokken organisaties. "Onjuist handelen, zoals zelf blussen met water, leidt tot levensgevaarlijk situaties", zegt Rob Baardse, directeur Nederlandse Brandwonden Stichting.

Volgens de brandweer kunnen mensen bij een in brand gevlogen batterij het beste naar buiten gaan en 112 bellen. "Er zitten gevaarlijke stoffen in en de meeste burgers hebben niet de juiste middelen om zo'n ding naar buiten te brengen. Als het nodig is om zo'n accu te blussen, ben je eigenlijk al te laat en moet je ons hebben."

Verzekering afsluiten

Het Verbond wijst ook op het belang van het voorkomen van batterijbranden. Zoals het goed onderhouden van de accu, het gebruiken van erkende laders en een rookmelder ophangen in de ruimte waar een accu wordt opgeladen.

Ook raadt het Verbond mensen aan om een verzekering af te sluiten wanneer ze een e-bike of e-scooter in huis halen. Mensen kunnen bij een brand voor een schadevergoeding vaak terecht bij de verzekeraar.

Bill Gates, een van de rijkste mensen ter wereld, heeft in besloten kring gezegd dat hij onlangs ongeveer 50 miljoen dollar heeft gedoneerd aan een non-profitorganisatie die de campagne van Kamala Harris steunt. Dat meldt The New York Times op basis van bronnen uit de directe omgeving van de Microsoft-oprichter.

"Ik steun kandidaten die zich inzetten voor het verbeteren van de gezondheidszorg, het verminderen van armoede en het bestrijden van klimaatverandering in de VS en de rest van de wereld", zegt Gates tegen de Amerikaanse krant.

In die reactie sprak hij niet openlijk zijn steun uit voor Harris. "Ik heb een lange geschiedenis van samenwerking met leiders uit het hele politieke spectrum", zei hij, "maar deze verkiezing is anders, want die heeft een ongekende betekenis voor Amerikanen en de kwetsbaarste mensen ter wereld."

Het was waarschijnlijk niet de bedoeling dat deze donatie bekend zou worden, want Gates doneerde de miljoenen aan Future Forward. Die organisatie hoeft de namen van haar donoren niet bekend te maken.

Obama en Springsteen

Naast Gates dragen ook voormalig president Obama en rocklegende Bruce Springsteen hun steentje bij aan de campagne van Harris. De komende dagen sluiten zij zich bij haar aan in Atlanta en Philadelphia, steden in de voor de verkiezingen belangrijke staten Georgia en Pennsylvania.

Springsteen speelt waarschijnlijk donderdag een aantal nummers in Atlanta. Obama zal een speech geven. Het is de eerste keer dat Harris en Obama tijdens deze campagne samen in actie komen. Komende maandag zijn Springsteen en Obama in Philadelphia.

In de VS is het gebruikelijk dat beroemdheden hun steun uitspreken en zelfs campagne voeren. Van onder meer Taylor Swift, Pink, Oprah Winfrey, George Clooney en Stevie Wonder is bekend dat ze Harris steunen. Aan de kant van Trump staan onder andere Hulk Hogan, Kid Rock en Russell Brand.

'Politiek opsluiten'

President Biden was gisteren in New Hampshire om campagne te voeren. Daar zei hij dat Trump een bedreiging is voor de democratie en "politiek" moet worden opgesloten.

Trump was ondertussen bij een campagnebijeenkomst in North Carolina. Daar zei hij onder andere dat hij rente op autoleningen fiscaal aftrekbaar wil maken als de auto in de VS is geproduceerd. Ook noemde hij Harris "lui" en "een stom iemand".

Harris zelf gaf interviews in Washington aan diverse media. In het interview met NBC News zei Harris dat het land "absoluut" klaar is voor een vrouw als president.

NOS op 3 dook in het Amerikaanse kiessysteem het concept van The Winner Takes It All:

Inmiddels hebben al zeker 15 miljoen kiesgerechtigden hun stem vervroegd uitgebracht voor de verkiezingen. De officiële verkiezingsdag is 5 november.

Zo'n vijftig mensen hebben vannacht in de noodopvang in Ugchelen bij Apeldoorn geslapen. Volgens een beveiliger verliep alles rustig. "Over het algemeen is iedereen snel naar bed gegaan, ook omdat ze een lange rit achter de rug hadden en allemaal erg moe waren."

Vlak voor middernacht kwamen de eerste asielzoekers aan bij de noodopvang, meldt Omroep Gelderland. De asielzoekers zijn afkomstig van het aanmeldcentrum in Ter Apel, 140 kilometer verderop.

De komst van asielzoekers naar Ugchelen leidde eerder tot protest. De tijdelijke opvanglocatie ligt dicht bij een basisschool. Omwonenden hingen spandoeken op bij de school en bij het pand zelf was een explosie. Daarna werd er ook nog vuurwerk afgestoken.

De beveiligers willen met hun aanwezigheid "alle ouders, omwonenden en kinderen een fijn en veilig gevoel geven", zegt een van hen tegen de omroep.

Slaapplek

Ongeveer anderhalve week geleden was de noodopvang klaar voor gebruik. De deuren gingen later open dan bedoeld was door de explosie eerder die week. Er was meer tijd nodig voor de herstelwerkzaamheden. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers zei te betreuren wat er is gebeurd met het gebouw en noemde het aanrichten van vernielingen "onacceptabel".

De nachtnoodopvang is bedoeld voor ongeveer honderd asielzoekers voor wie geen plek is in het aanmeldcentrum in Ter Apel. Als het daar te druk wordt, kunnen asielzoekers naar Ugchelen voor een slaapplek. Overdag worden asielzoekers per bus weer teruggebracht naar Ter Apel, 140 kilometer verderop.

In de VS is iemand overleden en zijn tientallen anderen ziek geworden na een E. coli-uitbraak die in verband wordt gebracht met McDonald's. Het gaat om ten minste 49 gevallen, vastgesteld bij inwoners van tien verschillende staten. Dat meldt het Amerikaanse volksgezondheidsinstituut CDC.

Tien mensen zijn in het ziekenhuis opgenomen, onder wie een kind dat kampt met ernstige niercomplicaties. Verder meldt het instituut dat een oudere inwoner uit de staat Colorado is overleden.

Alle slachtoffers zeiden te hebben gegeten bij McDonald's voordat ze ziek werden. De meesten hadden een grote hamburger besteld, een Quarter Pounder, voordat ze symptomen kregen.

De meeste besmettingen zijn vastgesteld bij inwoners van de staten Colorado (26) en Nebraska (9), zegt het CDC. Ook mensen uit de staten Iowa, Kansas, Missouri, Montana, Oregon, Utah, Wisconsin en Wyoming werden ziek.

Uien en rundvlees

Het is nog niet zeker welk ingrediënt de uitbraak heeft veroorzaakt. Onderzoekers richten zich op twee specifieke ingrediënten: de gesneden uien en het rundvlees van de grote hamburger. De burgers zijn in afwachting van verder onderzoek niet verkrijgbaar in de tien staten waar mensen ziek zijn geworden.

McDonald's zegt in een verklaring dat de E. coli-uitbraak waarschijnlijk veroorzaakt is door gesneden uien van een bepaalde leverancier. De fastfoodketen zegt voorlopig ook geen Quarter Pounders te verkopen in delen van Idaho, Nevada, New Mexico en Oklahoma.

Naast het CDC doet onder andere ook het Amerikaanse ministerie van Landbouw onderzoek naar de uitbraak.

Nederland moet zijn houding en beleid ten aanzien van het Israëlisch-Palestijnse conflict veranderen, en zich meer inzetten voor een staakt-het-vuren in Gaza en Libanon. Ook moet ons land zich samen met andere Europese landen effectiever inspannen om een grotere regionale oorlog in het Midden-Oosten te voorkomen, zegt de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV), het adviescollege voor regering en parlement op het gebied van buitenlands beleid.

Volgens de adviesraad hebben Nederland en de internationale gemeenschap tot nu toe onvoldoende gedaan om het Israëlisch-Palestijnse conflict te de-escaleren. Dat moet veranderen, vindt de raad.

"Het grootschalige menselijke leed, de verslechterende situatie op de Westelijke Jordaanoever en de toenemende polarisatie in de samenleving vormden voor de AIV de aanleiding om dit briefadvies voor de Nederlandse regering en het parlement op te stellen", schrijft de raad in een toelichting.

Hoewel Nederland geen grote speler op het wereldtoneel is, moet het toch meer doen. Het moet onder meer actief bevorderen dat er aan een tweestatenoplossing wordt gewerkt, schrijft de raad. Bij voorkeur gebeurt dat in samenwerking met andere Europese landen.

Erkenning Palestijnse Staat

Dat actief bevorderen van een tweestatenoplossing is inclusief mogelijke erkenning van een Palestijnse staat, gaat de raad verder. Als voorwaarden hierbij moeten de ontwapening van Hamas, een nieuw gekozen en breed gedragen Palestijns leiderschap en de erkenning van de staat Israël gesteld worden.

De raad ziet ook vergaande gevolgen van het conflict in ons eigen land en spreekt van een "alarmerende groei van antisemitisme, islamfobie en polarisatie" in Nederland. De raad adviseert de Nederlandse regering te doen "wat in het vermogen ligt" om deze gevolgen van het conflict in ons land tegen te gaan. Een actieplan voor zowel de korte als lange termijn moet daarvoor worden opgesteld.

Bij een advocatenkantoor in Den Haag is vanavond een explosie geweest. Niemand raakte gewond, het gebouw is beschadigd.

De politie heeft nog niemand aangehouden en vraagt getuigen zich te melden.

Het gebeurde rond 22.00 uur bij Laan van Meerdervoort 329, een pand met meerdere advocatenkantoren.

Veel explosies

Eerder vanavond kwam de politie met een bericht over een flinke toename in het aantal incidenten met explosies. Vorig jaar was er een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor.

Dit jaar zet de stijgende trend zich door, met tot nu toe 768 incidenten met een explosief. Vorig jaar waren dat er in dezelfde periode 497.

Verloskundigen in Amsterdam willen vooraf betrokken worden bij verkeersingrepen in de stad. Waar andere hulpdiensten in geval van spoed de maximumsnelheid mogen overschrijden en de trambaan mogen gebruiken, geldt dat voor verloskundigen niet.

Daardoor wordt het steeds lastiger om op tijd bij bevallingen in de stad te komen, zegt Antje-Martje Bakker. Zij is directeur van de EVAA, een samenwerkingsverband van 140 verloskundigen in de regio. Dat komt niet alleen door de verlaging van de maximumsnelheid; ook door de wegopbrekingen en steeds grotere verkeersdrukte.

Bij spoedgevallen kunnen verloskundigen soms niet anders dan de maximumsnelheid van 30 kilometer per uur overschrijden. Met als gevolg een boete. "Het moet mogelijk worden om die boete kwijt te laten schelden", zegt Bakker. Daarnaast wil Bakker dat de gemeente ontheffingen gaat verlenen aan verloskundigen om over de trambaan te mogen rijden als dat nodig is. "Daar moeten snel afspraken over komen", zegt ze tegen stadsomroep AT5.

Bakker sprak bij de gemeente al eerder de wens uit om als verloskundige vooraf betrokken te worden bij verkeersingrepen in de stad.

Snel en veilig

De gemeente is met verschillende beroepsgroepen in gesprek over bereikbaarheid in de stad, zegt wethouder Melanie van der Horst (Verkeer). Zo ook met de zorgsector, onder wie de verloskundigen. Maar uitzonderingen zijn niet zomaar gemaakt, benadrukt Van der Horst. "We zijn gebonden aan landelijke regelgeving. Bijvoorbeeld welke nood- en hulpdiensten met sirene en zwaailichten mogen rijden."

"Tegelijk is het voor Amsterdammers heel belangrijk dat verloskundigen snel en veilig bij hun patiënten kunnen. Daarom gaan we in gesprek om te kijken hoe we kunnen zorgen voor goede bereikbaarheid, nu en in de toekomst."

Drie boetes

Daar is verloskundige Roos Neervoort blij mee. Zij doet bevallingen in het centrum van de stad. Ze heeft de afgelopen maanden drie boetes van in totaal 250 euro gekregen voor het overschrijden van de maximumsnelheid. Soms is 30 kilometer per uur niet voldoende om op tijd bij een bevalling te zijn, zegt ze tegen de stadsomroep.

"Er zijn uitzonderingen voor huisartsen, ambulances en veel andere zorgverleners", zegt ze. "Wij zijn daar niet in meegenomen, en dat maakt het werk soms wel lastig."

Steeds vaker redt Neervoort het niet om op tijd op plek van bestemming aan te komen. Dan is videobellen vanuit een stilstaande auto nog een oplossing. "De vrouw bevalt dan met mij op de Facetime. Dat gaat vaak ook goed, maar voor de ondersteuning is het gewoon fijn als ik erbij kan zijn."

"Ontzettend moeilijk en pijnlijk." Zo omschrijft dr. Moussa Ousman het besluit van Artsen zonder Grenzen om hun activiteiten tijdelijk te staken in Djibo, een stad in het noorden van Burkina Faso. Volgens Ousman, die voor de hulporganisatie werkt als projectcoördinator West- en Centraal-Afrika, ging de organisatie niet over één nacht ijs. "Want we nemen hiermee ook een zekere afstand tot de bevolking die onze hulp nodig heeft."

Djibo ligt in het noorden van Burkina Faso, dicht bij de buurlanden Mali en Niger. Dit drielandengebied is in het afgelopen decennium uitgegroeid tot broedplaats voor jihadisten en criminelen. Verschillende groepen, zoals het aan Al Qaida gelieerde JNIM, plegen er terreuraanslagen, massa-ontvoeringen en sabotageacties.

Artsen zonder Grenzen werkt sinds 2017 in Burkina Faso. In de kwetsbaarste gebieden, waaronder tot voor kort Djibo, ondersteunen zij onder meer zorgfaciliteiten en waterpunten. Basale zorg, aldus Ousman, die de plaatselijke autoriteiten niet zelf kunnen dragen. "Vanwege de regentijd zien we nu bijvoorbeeld veel gevallen van malaria."

Maar in Djibo werd de organisatie steeds vaker doelwit van het oplaaiende terreurgeweld. Zo werden het plaatselijke kantoor em de door hen ondersteunde klinieken en waterpunten regelmatig beschoten of in brand gestoken. Eerder besloten zij daarom hun activiteiten al af te schalen.

Genadeklap

De gewelddadige dood van een collega, een 37-jarige man die sinds 2020 voor hen werkte, was de genadeklap. "Toen zijn we gaan praten met de plaatselijke autoriteiten en met de gemeenschap," zegt Ousman. "We hebben hun uitgelegd dat we zo niet door konden gaan."

De hoop is dat de veiligheidssituatie op den duur verbetert, waardoor Artsen zonder Grenzen de veiligheid van hun werknemers beter kan waarborgen en activiteiten weer kunnen worden opgepakt. De klinieken waarmee zij samenwerken hebben ze voor hun vertrek extra bevoorraad. "We hebben grote donaties achtergelaten, zoals medicijnen en medische apparatuur", zegt Ousman. "Daarmee moeten ze zo'n drie tot zes maanden vooruit kunnen."

De cijfers stemmen alleen weinig optimistisch. Sinds terreurgroepen in 2015 voet aan de grond kregen, zijn volgens conflictmonitor ACLED meer dan 26.000 burgers en militairen om het leven gekomen, 6000 van hen dit jaar. Twee miljoen mensen zijn op de vlucht geslagen.

Burgers vechten mee

Een dubbele staatsgreep in 2022, waarbij militairen de macht overnamen, gaf een deel van de bevolking aanvankelijk hoop. De junta beloofde een krachtiger aanpak van de terreurgroepen, waarbij ook burgers werden opgetrommeld om mee te vechten. Wie kritiek levert, riskeert een gevangenisstraf of maakt kans om te verdwijnen. Het gevolg is dat nog maar weinig mensen zich durven uit te spreken.

Toch gaan burgers in Djibo, dat door het grote aantal ontheemden uit de regio enorm is gegroeid, regelmatig de straat op om te protesteren. Sinds twee jaar wordt de stad omcirkeld door terreurgroepen, waardoor alle belangrijke aanvoerroutes zijn afgesneden. Voedsel en medicijnen worden mondjesmaat via militaire konvooien of vliegtuigen geleverd, en zijn daardoor in prijs omhoog geschoten.

Volgens Ousman zoekt Artsen zonder Grenzen uit of zij hun partners in Djibo op afstand kunnen helpen, bijvoorbeeld door ze vanuit andere locaties in Burkina Faso te blijven bevoorraden. "We hopen voor hen nuttig te blijven, we zoeken in overleg uit wat er mogelijk is."

Tupperware is verkocht aan een groep kredietverstrekkers. Met de deal is 23,5 miljoen dollar (zo'n 21,8 miljoen euro) gemoeid. Ook wordt meer dan 63 miljoen dollar aan schulden kwijtgescholden. Het bedrijf maakte de deal bekend op een hoorzitting bij de faillissementsrechtbank in de Amerikaanse stad Wilmington.

Vorige maand werd duidelijk dat Tupperware in zwaar weer zat. Het bedrijf kondigde toen een zogeheten Chapter 11-procedure aan. Tijdens zo'n procedure kan er makkelijker worden gereorganiseerd.

In 2021 stopte het bedrijf in Nederland en de afgelopen jaren voerde het Amerikaanse moederbedrijf bezuinigingen door. In juni besloot het z'n Amerikaanse fabriek te sluiten en te verplaatsen naar Mexico.

Tupperware werd vlak na de Tweede Wereldoorlog opgericht door de Amerikaan Earl Tupper. Zijn kunststofbakjes waarin je luchtdicht voedsel kunt bewaren werden in huiskamers gedemonstreerd en verkocht. Huisvrouwen konden zich aanmelden als verkoper van de bakjes, waardoor zij via de Tupperware Home Party een nieuw verdienmodel kregen.

Een grote zoetwatervis die al sinds begin deze eeuw uitgestorven leek, is toch weer opgedoken. Voor de derde keer in relatief korte tijd is een reuzenzalmkarper gezien in de Mekongrivier in Cambodja.

De reuzenzalmkarper (aaptosyax grypus) is ruim een meter lang. Het dier is drie keer gezien tussen 2020 en 2023, is nu bevestigd in een wetenschappelijke studie. De vis werd drie keer aangetroffen buiten het gebied waar de reuzenzalmkarper oorspronkelijk voorkwam. Dat zou kunnen betekenen dat het leefgebied groter is dan gedacht, maar het kan er ook op wijzen dat de vissen gemigreerd zijn naar andere leefgebieden, denken onderzoekers.

Het 'spook van de Mekong', zoals de bijnaam van de vis luidt, had altijd al een ongrijpbaar en mysterieus imago. De soort is altijd zeldzaam geweest. Er zijn officieel nog geen 30 exemplaren van geteld. Aan het eind van de jaren negentig begon hun aantal af te nemen, en in 2005 werd hij voor de laatste keer gezien. Tot kort geleden.

Natuurbeschermers zijn blij met de vondst. Volgens hen is het een aanwijzing dat de Mekong minder vervuild is. Ze hopen dat het goede nieuws aanleiding is om meer te doen aan natuurbehoud in de regio.

94 procent minder grote vissen

In de Mekongrivier leven meer dan 1100 vissoorten. Veel daarvan komen nergens anders voor. Wetenschappers zien het aantal vissen de laatste jaren in hoog tempo afnemen. 113 soorten staan op het punt van uitsterven. Van de grote zoetwatervissen - vissen van 30 kilo of meer - is de populatie wereldwijd sinds 1970 met maar liefst 94 procent afgenomen, concluderen onderzoekers.

Dat is vooral te wijten aan klimaatverandering. Het gebied heeft steeds meer te maken met verdroging. Door de kap van bossen verdwijnen de kraamkamers van vissen, en ook hebben de dieren veel te lijden onder de aanleg van stuwdammen.

De politie ziet een sterke toename van het aantal incidenten met explosieven. Bij ruim de helft van die incidenten is volgens de politie geen link met criminaliteit. "Het lijkt een maatschappelijke trend te worden om ruzies met een aanslag te beslechten", zegt Jos van der Stap van de politie.

Het aantal aanslagen met explosieven in Nederland neemt sinds een paar jaar sterk toe, vooral bij woningen. Vorig jaar was er een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor. Dit jaar zet de stijgende trend zich door, met tot nu toe 768 incidenten met een explosief. Vorig jaar waren dat er in dezelfde periode 497.

Het idee dat de meeste aanslagen te maken hebben met een conflict in het criminele milieu, is volgens de politie achterhaald. "We schatten dat er bij ruim de helft van de incidenten geen link is met criminaliteit, zegt Van der Stap. "Een groot probleem is dat particulieren veel te gemakkelijk aan zwaar explosief materiaal kunnen komen en dat de drempel om het te gebruiken laag is."

Onlangs werd bijvoorbeeld Den Bosch opgeschrikt door een reeks explosies. De ontploffingen hebben volgens Omroep Brabant mogelijk te maken met een conflict onder dakdekkers in de stad. Ook een huis in Maassluis werd twee keer in korte tijd getroffen.

Vorig jaar zei criminoloog Jasper van der Kemp dat copycatgedrag mogelijk een rol speelt. "Het idee is: dit is iets wat werkt. Het is een relatief eenvoudige manier om angst te creëren." Je kunt een gevaarlijk explosief laten afgaan als je ruzie hebt met iemand, legt hij uit. "Dan laat je zien: we weten waar je bent, we kunnen je raken. Dat doen we niet, maar we laten een explosief afgaan om te laten zien dat dit het risico is dat je loopt."

In een academisch ziekenhuis in Uppsala in Zweden is bij 33 vrouwen onnodig de baarmoeder verwijderd. Ze kregen te horen dat bij hen een voorstadium van baarmoederkanker was vastgesteld, maar dat bleek niet te kloppen. Bij een groot aantal vrouwen werden ook de eierstokken weggehaald.

De fouten kwamen aan het licht nadat een onderzoek was ingesteld vanwege een opmerkelijke toename van het aantal diagnoses van baarmoederkanker. Volgens het ziekenhuis is niet een arts of laborant verantwoordelijk. Het ziekenhuis spreekt van "systematische overdiagnose". Men zou "te streng zijn geweest" bij het beoordelen van monsters.

De getroffen vrouwen zijn tussen de 38 en 85 jaar oud. Ze komen in aanmerking voor een schadevergoeding.

Het ziekenhuis heeft excuses aangeboden. "Operaties waren onnodig. Dit had nooit mogen gebeuren. Het verwijderen van de baarmoeder is een zware operatie met grote en onomkeerbare gevolgen. Ze hebben onze volledige steun", aldus het ziekenhuis in een verklaring.

Het ziekenhuis heeft een onderzoek aangekondigd, schrijft het Zweedse Aftonbladet. Volgens de krant had geen van de vrouwen een kinderwens meer.

Veertien gemeenten gaan door met de voorbereidingen om de meest vervuilende bedrijfsauto's per 1 januari uit de binnenstad te weren. Dit melden ze in een gezamenlijke verklaring in reactie op het voorstel van de VVD om de 'zero-emissiezones' voor alle gemeenten uit te stellen tot 2029.

Het voorstel kreeg vandaag in de Tweede Kamer steun van PVV, BBB, SGP, FvD, Denk, CDA en JA21, die samen met de VVD een meerderheid van 83 zetels hebben.

Vervuilende bestelbussen en vrachtwagens van emissieklasse 4, ouder dan vijftien jaar, worden per januari 2025 uit de veertien binnensteden geweerd. Wie wel met zo'n type de binnenstad inrijdt, riskeert straks een boete.

Uit cijfers die de NOS opvroeg bij de RAI-vereniging blijkt dat driekwart van de huidige bestelbusjes die op diesel rijden, tot ten minste 1 januari 2027 nog de 'zero-emissie zones' in mogen rijden. Grotere vrachtwagens kunnen tot 1 januari 2030 een ontheffing aanvragen.

'Bijsturen'

In het hoofdlijnenakkoord hebben de coalitiepartijen afgesproken om de mogelijkheden voor uitstel van de uitstootvrije zones te bekijken. Verantwoordelijk staatssecretaris Jansen van PVV liet donderdag weten dat gemeenten in hun recht staan als ze de beperkingen op 1 januari 2025 invoeren.

Wel wil hij ondernemers hulp bieden om gemeenten "bij te sturen". Hij zei niet wat de concreet inhoudt.

De Kamermeerderheid wil dat Jansen voor 1 november met een plan komt waarbij alle ondernemers uitstel kunnen krijgen. Maar de gemeenten zijn zelf bevoegd om de zero-emissiezones in te voeren en kunnen ook bepalen wanneer zij dat doen.

Onbegrip bij gemeenten

De veertien gemeenten die per 1 januari de uitstootvrije zone willen invoeren, gaan daarom door met de voorbereidingen. Het zijn Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Amersfoort, Zwolle, Delft, Utrecht, Tilburg, Leiden, Assen, Eindhoven, Gouda, Maastricht en Nijmegen.

"Dit voorstel van de Kamer staat haaks op onze plannen. Wij begrijpen niet dat de staatssecretaris twee maanden voor aanvang de stekker uit een proces van zorgvuldige communicatie wil trekken, terwijl alle ondernemers net weten waar ze aan toe zijn", zegt de Tilburgse wethouder Rik Grashoff (GroenLinks-PvdA) namens de veertien gemeenten.

"Daarnaast kan dit niet, want de bevoegdheid voor deze zones ligt lokaal. Het proces is klaar en de besluiten zijn in overleg met het Rijk en de ondernemersverenigingen genomen.

Als we deze besluiten in zouden moeten trekken, moeten we weer tijd nemen voor andere besluiten. Dit brengt verwarring met zich mee. Niemand zit daarop te wachten."

Onduidelijkheid

Brancheverenigingen zijn niet blij met de onduidelijkheid. "Tien jaar geleden is al begonnen met de voorbereiding van zero-emissiezones. Het kan niet zo zijn dat de invoering twee maanden voor de ingangsdatum wordt vertraagd omdat een nieuwe coalitie er anders over denkt", zegt Frits van Bruggen, voorzitter van de RAI-vereniging.

RAI vindt dat het kabinet beter kan inzetten op het oplossen van knelpunten. "Het aantal snellaadstations is nu simpelweg onvoldoende voor de vraag die er is. Ook de capaciteit bij energie- en netwerkbeheerders moet dringend worden uitgebreid. Wat ons betreft moet het kabinet daaraan alle aandacht geven."

MKB Nederland vindt dat ondernemers vooral gebaat zijn bij landelijk beleid. "Er zijn te weinig aansluitingen voor elektriciteit. We willen dat er landelijk beleid komt voor ontheffingen, zodat ondernemers niet in de knel komen en er geen lappendeken is aan regelgevingen, waardoor ondernemers in elke stad aan andere eisen moeten voldoen."

Branchevereniging Transport en Logistiek Nederland (TLN) baalt vooral van de nieuwe onduidelijkheid door het uitstel. "We hopen nog steeds dat het er niet van komt. Er zijn genoeg uitzonderingen en regelingen en veel ondernemers hebben al stappen gezet", laat een woordvoerder weten.

Druk op de ketel

Bloemist Ron Reukers uit Zwolle besloot niet lang geleden te investeren in een nieuw busje. Dat hij met zijn oude dieselbus per 1 januari niet meer de binnenstad in zou mogen rijden, speelde mee. "Deze stap had ik waarschijnlijk anders ook wel genomen, maar deze maatregel zorgde wel voor meer druk op de ketel", zegt Reukers. "Ik kan nu aan mijn klanten laten zien dat ik duurzaamheid belangrijk vind."

Helmi Faas van bloemenwinkel Faas est. 2016 uit Leiden hoopt op uitstel. "Een elektrische auto kost tussen de 40.000 en 60.000 euro. Ik heb na de coronapandemie het geld niet om een elektrische auto aan te schaffen."

Ze rijdt in een diesel uit 2000. Volgens haar kan die nog wel tien jaar mee. "Leiden wil het braafste jongetje van de klas zijn en voorop lopen met duurzaamheid in de binnenstad. Er zijn nu al te weinig oplaadpunten, dat zie je al met personenauto's in de straat."

De president van Oostenrijk heeft Karl Nehammer van de ÖVP opdracht gegeven een nieuwe regering te vormen. Daarmee breekt Alexander Van der Bellen (Groenen) met de traditie om de leider van de grootste partij daarvoor te vragen.

Nehammer, de zittende bondskanselier van Oostenrijk, wacht dan ook een ingewikkelde taak. De radicaal-rechtse FPÖ van Herbert Kickl won vorige maand de parlementsverkiezingen met bijna 29 procent van de stemmen, gevolgd door de conservatieve ÖVP met ruim 26 procent.

Alleen de ÖVP wil met de FPÖ samenwerken, en dan nog slechts onder voorwaarden die voor die partij niet aanvaardbaar zijn.

De weerstand tegen de FPÖ heeft onder meer te maken met Kickls rol in een Russisch spionageschandaal en de openlijk pro-Russische houding van de partij. Na de verkiezingsuitslag gingen duizenden mensen in Wenen de straat op om te demonstreren tegen een mogelijke regeringsdeelname van de radicaal-rechtse partij.

'Klap in het gezicht'

Herbert Kickl is ook persoonlijk omstreden. Hij ziet zichzelf als Volkskanzler, een titel die de nazi's vroeger voor Adolf Hitler gebruikten. Ook is hij bekend van zijn uitspraak dat de politiek niet het recht moet volgen maar het recht de politiek.

Over het besluit van de president om Karl Nehammer aan te wijzen, zegt Kickl in een bericht op Instagram dat zijn overwinning "voor veel van jullie een klap in het gezicht is". Hij verzekert zijn volgers ervan dat "het laatste woord nog niet gesproken is".

De ÖVP is de enige partij die de deur voor samenwerking op een kier heeft gehouden. Maar partijleider Nehammer heeft meerdere keren gezegd niet te willen samenwerken zolang Herbert Kickl de leider van de FPÖ is. Ook zei hij dat Kickl onder geen beding bondskanselier mag worden. Herbert Kickl zegt op zijn beurt dat zijn partij alleen in de regering zal stappen met hem als bondskanselier.

Derde partij nodig

Voor de hand ligt nu een samenwerking van de ÖVP met de sociaaldemocratische SPÖ, die 21 procent van de stemmen kreeg. De ÖVP en de SPÖ, de twee traditionele machtspartijen in Oosterrijk, hebben vaker samen een coalitie gevormd.

Nehammer zei vandaag dat er nog een derde partij nodig is voor een stabiele meerderheid in het parlement. Samen hebben de twee partijen een meerderheid van slechts één zetel.