NOS Nieuws - Algemeen

Het leger van Syrië krijgt in de strijd tegen de islamitische rebellen in het noordwesten van het land steun van pro-Iraanse strijdgroepen uit Irak. Zeker 300 strijders zijn vannacht de grens overgestoken, zeggen Iraakse en Syrische bronnen tegen persbureaus.

"Dit zijn verse versterkingen voor onze kameraden aan het front", zei een bron bij het Syrische leger tegen persbureau Reuters. Om luchtaanvallen te vermijden zouden ze niet allemaal tegelijk maar in kleine groepjes en via een niet-officiële grensovergang Syrië zijn binnengetrokken.

Dat deze pro-Iraanse milities het Syrische leger te hulp schieten, komt niet onverwacht. Iran is een bondgenoot van de Syrische dictator Assad. Pro-Iraanse milities hielpen Assad bij het onderdrukken van de opstand tegen hem die in 2011 uitbrak.

Het regeringsleger krijgt ook hulp van de Russische gevechtsvliegtuigen die al bijna tien jaar in Syrië gestationeerd zijn. Volgens een Syrische mensenrechtenorganisaties vallen de Russische vliegtuigen niet alleen rebellen aan, maar ook woonwijken en ziekenhuizen in stedelijke gebieden in Aleppo en Idlib.

Onverwacht

Strijders van de islamitische rebellenbeweging HTS verbraken in de noordwestelijke provincie Idlib vorige week het staakt-het-vuren met het regeringsleger. Zo kregen ze Aleppo in handen, de tweede stad van het land die ze in 2016 na een lange strijd hebben moesten opgeven. Daarna begonnen ze aan een opmars naar de provincie Hama. Het is onduidelijk hoe die verloopt.

Bij hun offensief hebben de rebellen ook Tel Rifaat in handen gekregen, een plaats ten noorden van Aleppo die in handen was van de Syrische Democratische Strijdkrachten. Deze door Koerden geleide groep wist in 2019 in het noordoosten van Syrië de terreurgroep Islamitische Staat te verslaan.

De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Araghchi reisde gisteren naar Damascus voor overleg met de regering-Assad. Hij zei vandaag dat het Syrische leger zelf in staat is om de rebellen aan te pakken, maar ook dat Iran het Syrische leger alle steun zal geven die het nodig heeft.

Araghchi sprak vandaag in Ankara ook met de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Fidan. De rebellen uit Idlib worden gesteund door Turkije. Fidan zei na afloop dat Turkije niet wil dat de al veertien jaar durende burgeroorlog verder oplaait en een nieuwe vluchtelingenstroom op gang komt. Ook zei hij dat dat de ontwikkelingen aantonen dat de regering-Assad tot een akkoord met de oppositie moet komen.

De Iraanse president Pezeshkian besprak de situatie in Syrië vandaag per telefoon met de Russische president Poetin. Het Kremlin laat weten dat de Syrische regering op onvoorwaardelijke steun kan rekenen bij het herstel van de orde en stabiliteit.

Assad hoeft niet te rekenen op steun van de pro-Iraanse Hezbollah-militie in buurland Libanon. Bronnen bij Hezbollah zeiden tegen persbureau Reuters dat de groep zo kort na het staakt-het-vuren met Israël niet klaar is om mensen naar het noorden van Syrië te sturen.

Burgeroorlog

Net als in andere Arabische landen brak in 2011 in Syrië een opstand uit tegen het dictatoriale regime. Dat leidde tot een bloedige burgeroorlog die aan honderdduizenden mensen het leven heeft gekost. Miljoenen mensen sloegen op de vlucht.

Met hulp van Rusland en Iran wist Assad de Arabische en Koerdische rebellengroepen terug te dringen, maar die wisten toch grote gebieden in handen te houden. In 2020 kwam het na bemiddeling van Rusland en Turkije tot een staakt-het-vuren met de rebellen in Idlib dat tot vorige week standhield.

Het verkeersongeluk waarbij de Belgische presentator Tom Waes zwaargewond raakte, is vastgelegd met verkeerscamera's. Dat bevestigt het Openbaar Ministerie in Antwerpen aan Vlaamse media.

Justitie hoopt dat die beelden helpen om vast te stellen of Waes te snel reed en waarom hij de wegafzetting waarop hij inreed laat heeft opgemerkt.

Ook is er bloed afgenomen voor onderzoek. Normaal gesproken wordt dat zo snel mogelijk na een ongeval gedaan, maar door de zware verwondingen was dat niet mogelijk. Justitie zegt tegen de Vlaamse omroep VRT dat de resultaten van het bloedonderzoek nog niet bekend zijn.

Intensive care

Acteur en presentator Tom Waes raakte in de nacht van vrijdag op zaterdag ernstig gewond bij een verkeersongeval. Hij botste toen met zijn oldtimer vlak voor de Kennedytunnel op de Antwerpse ring op een zogenoemde botsabsorbeerder. Dat is een aanhanger die bij wegwerkzaamheden wordt gebruikt om botsingen op te vangen.

Waes ligt nog altijd op de intensive care. In een verklaring meldt de VRT namens zijn familie dat de toestand van Waes stabiel is en dat hij buiten onmiddellijk levensgevaar is. De komende dagen proberen artsen via een scan een beter zicht te krijgen op mogelijke botbreuken.

Bij bewustzijn

In de verklaring staat ook dat Waes niet is gereanimeerd. In een eerder bericht meldde de VRT dat er sprake was geweest van reanimatie, maar dat blijkt niet te kloppen.

Zaterdag liet de familie al via de VRT weten dat Waes bij bewustzijn is, zelfstandig ademt en dat ze hem kort konden spreken en vasthouden.

Inmiddels heeft Waes op Instagram van zich laten horen. Hij reageerde met "Dank u lieve vriend xxx" op een post waarin zanger Bart Peeters tijdens een concert iedereen in het publiek vroeg om het lampje van hun smartphone aan de zetten. Peeters wilde daarmee Waes beterschap wensen.

Tom Waes is bekend van het programma Reizen Waes, dat ook in Nederland wordt uitgezonden. Ook speelde hij in de serie Undercover en presenteert hij het geschiedenisprogramma Het verhaal van Vlaanderen.

De Franse premier Barnier heeft een beroep gedaan op een grondwetsartikel om een begrotingsvoorstel zonder stemming goedgekeurd te krijgen in het parlement. Door het omzeilen van het parlement hangt Barnier een motie van wantrouwen boven het hoofd die de regering ten val kan brengen. Die beschikt niet over een meerderheid in het parlement.

Het parlement kan de wetgeving dan alleen nog tegenhouden door de regering naar huis te sturen, wat wordt verwacht. Het links-radicale Nieuwe Volksfront heeft al aangekondigd een motie van wantrouwen in te dienen wanneer de premier zijn wetgeving op deze manier probeert door te drukken. Marine Le Pen van het rechts-radicale Rassemblement National eist dat Barnier de voorgenomen pensioenhervormingen aanpast, anders laat ook zij het kabinet vallen.

Het gaat allemaal om miljardenbezuinigingen die Barnier noodzakelijk noemt om het begrotingstekort en de staatsschuld terug te dringen. De linkse oppositie vindt de plannen veel te ver gaan en ook de radicaal-rechtse oppositie heeft grote twijfels.

Als het kabinet valt komt Frankrijk in een ernstige politieke crisis. Vijf maanden geleden waren er verkiezingen en dat leverde een zeer verdeeld parlement op, met drie grote machtsblokken (links, centrum en radicaal-rechts) zonder dat één van die blokken een absolute meerderheid van de zetels kreeg. Er moest dus worden samengewerkt om een meerderheid te krijgen, maar geen van de machtsblokken wilde met de anderen samenwerken.

De VS neemt voor de derde keer maatregelen om te voorkomen dat China geavanceerde computerchips in handen krijgt. Op die manier hoopt Washington China's opmars op het gebied van AI (kunstmatige intelligentie) zoveel mogelijk af te remmen en daarmee een machtigere positie van China op militair vlak te voorkomen.

De nieuwe maatregelen zijn gericht op 24 types chipmachine-apparatuur die tot nu toe niet onder de restricties vielen. De VS zal gebruikmaken van een speciale maatregel om ook niet-Amerikaanse bedrijven, die in hun machines wel Amerikaanse software of hardware hebben, te dwingen mee te werken.

Ook worden er 140 Chinese partijen toegevoegd aan een zwarte lijst. Chipbedrijven die handel willen drijven met partijen op deze lijst, moeten een licentie aanvragen. In de praktijk is het de verwachting dat dit niet zal worden afgegeven.

De afgelopen keren kreeg de Nederlandse chipmachinemaker ASML ook met restricties te maken. Normaal hebben zulke regels ook gevolgen voor niet-Amerikaanse bedrijven, via de zogeheten foreign direct product rule. Via deze regel heeft Washington iets te zeggen over machines van buitenlandse bedrijven op het moment dat er Amerikaanse hard- of software inzit.

Rugdekking uit Den haag

In dit geval hebben de Amerikaanse sancties geen rechtstreekse gevolgen voor de hightechgigant uit Veldhoven. Er is een uitzondering gemaakt, zo meldt onder meer de Financial Times. In een verklaring zegt ASML dat als de Nederlandse overheid tot eenzelfde analyse komt als de Amerikanen nu, de export van bepaalde soort chipmachines naar gespecificeerde locaties geraakt kunnen worden.

Daarmee krijgt ASML een zekere vorm van rugdekking van de Nederlandse overheid. In plaats van dat het bedrijf een licentie moet aanvragen in Washington, moeten er zaken worden gedaan met Den Haag. Dat heeft de voorkeur van ASML.

Op de vraag of Nederland de Amerikanen gaat volgen, komt geen antwoord. Buitenlandse Handel wil daar niet op "vooruitlopen". Al wordt wel benadrukt dat Nederland "de Amerikaanse zorgen deelt over ongecontroleerde export van geavanceerde halfgeleiderapparatuur".

ASML verwacht dat de nieuwste restricties geen directe financiële gevolgen hebben en dat voor komend jaar de impact valt binnen de marges die het eerder heeft genoemd. Dat betekent dat het bedrijf nog altijd uitgaat van een omzet van tussen de 30 en 35 miljard euro. De omzet uit China bedraagt 6 tot 7 miljard, zo is de verwachting.

De maatregelen zouden ook gevolgen kunnen hebben voor een ander Nederlands chipbedrijf, ASM uit Almere, schreef persbureau Reuters eerder. Het bedrijf laat weten de nieuwe maatregelen nog te bekijken en kan nog niet inhoudelijk reageren.

De islamitische rebellenbeweging HTS rukt sinds vorige week woensdag op in Syrië. De beweging heeft al delen van Aleppo ingenomen en nadert de stad Hama. In een land verdeeld over verschillende facties is er ineens een grote speler bij.

Hayat Tahrir al-Sham, "Organisatie voor de bevrijding van de Levant", is voortgekomen uit de terreurbeweging Jabhat al-Nusra, die aan al-Qaida en andere islamitische groeperingen gelieerd is. "Als IS 100 procent extremistisch is, zit HTS zeker op 80 procent", zegt arabist Leo Kwarten.

De organisatie is dan ook niet "tolerant", zoals de leider en oprichter van de groep, Abu Mohammad al-Jolani, graag wil doen voorkomen. Veel van de strijders van al-Nusra komen uit Irak en hebben daar gevochten tegen de Verenigde Staten.

Jolani zelft vocht als twintiger samen met al-Qaida in Irak. "Er wordt aangenomen dat hij daar kennis maakte met Abu Bakr-al-Baghdadi, die later IS oprichtte", zegt Kwarten.

Al-Nusra mengde zich in de Syrische burgeroorlog die in 2011 voortkwam uit de Arabische Lente. De burgerprotesten die hard werden neergeslagen door Assad mondden uit in een slepend gewapend conflict tussen meerdere partijen.

Zo waren er de soldaten van het Vrije Syrische Leger, dat werd opgericht door een gedeserteerde kolonel. Het Vrije Syrische Leger, dat zich sinds 2019 het Syrisch Nationale Leger noemt, heeft nauwe banden met Turkije.

"Na 9 maanden voegde Jabhat al-Nusra zich bij de strijd. Deze terreurbeweging hield er heel andere methoden op na en voerde ook ook bom- en zelfmoordaanslagen uit." In de loop van 2012 won de beweging meer terrein in Syrië. Het doel van al-Nusra was om een islamitische staat op te richten op basis van de sharia, het islamitische recht.

Minder fel dan IS

Al-Nusra ging daarbij wel anders te werk dan Islamitische Staat. Kwarten: "Al-Nusra onderdrukte andere organisaties minder hevig dan bijvoorbeeld IS dat deed. Er werden, wellicht mede daardoor, meer successen geboekt."

Wel maakte ook Al-Nusra maakte zich schuldig aan mensenrechtenschendingen. Meisjes werden bijvoorbeeld in het openbaar terechtgesteld wegens 'onzedelijk gedrag'. "Dat komt vaak neer op het simpelweg hebben van een vriendje", vertelt Kwarten.

Ook werden christenen door al-Nusra ontvoerd en vermoord, waarop de Verenigde Staten en de VN besloten de organisatie te beschouwen als terroristisch.

'Witwassen'

In 2013 rukte de groep op naar Raqqa in het noorden van Syrië, waar Al-Nusra op IS stuitte. "Aanvankelijk werkten al-Nusra en IS samen, maar IS wilde Al-Nusra aansturen, wat leidde tot gevechten en de terugtrekking van Al-Nusra naar Idlib."

Al-Nusra probeerde van de terrorismelijst te komen door de naam een aantal keer te veranderen tot het uiteindelijk op Hayat Tahrir al-Sham (HTS) uitkwam. Ook werkte de organisatie samen met andere rebellengroepen om zo de groep "wit te wassen", aldus Kwarten.

In 2016, kondigde HTS aan de banden te verbreken met al-Qaida en zich enkel op Syrië te richten. Het leiderschap is niet enkel Syrisch. Zo heeft de radicale Saudische prediker Abdullah al-Muhaysini een rol als leider en zijn er ook Egyptische leiders.

'Afvoerputje van rebellengroepen'

Het gouvernement Idlib veranderde volgens Kwarten in "een afvoerputje van iedereen die zich niet onderwerpt aan het regime van Assad". HTS is de eigenlijke machthebber in het gebied, samen met aangesloten rebellengroepen. Ook het Vrije Syrische Leger is gevestigd in Idlib en is aangesloten bij HTS. Dit leger krijgt uniformen, wapens en geld van Turkije.

De situatie in Syrië op een kaart:

Turkije heeft er belang bij dat de bufferzone tussen Syrië en Turkije bewaakt wordt. Erdogan wil dat de Koerden in Syrië en Turkije van elkaar gescheiden blijven.

"Beide Koerdische groepen streven naar onafhankelijkheid, wat Turkije gevaarlijk vindt voor de eigen staat", legt Kwarten uit. Deze scheiding of bufferzone wordt bewaakt door groeperingen zoals het Syrisch Nationale Leger. Kwarten: "HTS is misschien officieel onafhankelijk van Turkije, maar er wordt wel degelijk samengewerkt."

Verrassing

"De aanval van woensdag kwam voor mij en eigenlijk iedereen als een verrassing", zegt Kwarten. Toch is het volgens hem geen gek moment dat HTS en de rebellengroepen aan het offensief zijn begonnen. "Het Vrije Syrische Leger en HTS zijn samen toch aardig groot, en het regime van Assad is verzwakt. Dat leger kampt met deserteurs en soldaten die moe zijn van de oorlog."

Daarbij hebben Rusland en Iran, van wie het regime van Assad veel steun genoot, hun handen vol met andere conflicten. Rusland hielp Assad de rebellen terugdringen in 2016, maar is inmiddels zelfs verwikkeld in het slepende conflict in Oekraïne. Iran en bondgenoten als Hezbollah werden na de aanvallen van 7 oktober hard aangepakt door Israël.

Volgens Kwarten is het niet duidelijk wat voor machtsstructuur HTS voor ogen heeft als het meer gebieden verovert, maar "het is in ieder geval niet democratisch". HTS zal waarschijnlijk een regering proberen te vormen met rebellen om van het label terreurgroep af te komen.

Erasmusschutter Fouad L. zegt dat hij tot zijn daden werd gedwongen door een computer in zijn hoofd. De rechtbank wees extra onderzoek hiernaar af, tot grote opluchting van nabestaanden.

Fouad L. staat terecht voor de moord op zijn buurvrouw, zijn 14-jarige buurmeisje en een docent in het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam, in september vorig jaar. Vandaag was hij voor het eerst zelf aanwezig in de rechtbank.

De extra beveiligde zittingszaal zat bomvol, onder andere met nabestaanden. De rechtbank vond het belangrijk dat zij de verdachte alvast een keer gezien zouden hebben. Zo'n 150 mensen van het Erasmus MC konden meekijken via een videoverbinding.

"Hoe is het voor u om hier zo binnen te komen?", wilde de rechtbankvoorzitter weten, toen de nu 33-jarige Fouad L. plaatsnam in de zaal. "Ik hou niet zo van zalen vol mensen, dus laten we beginnen", antwoordde de verdachte, gehuld in een trui van de gevangenis in Vught. Inhoudelijk wilde hij over de zaak niets kwijt.

Denkbeeldige computer

Zijn advocaten vroegen de rechtbank opnieuw onderzoek te doen naar zijn geestesgesteldheid. Fouad L. heeft namelijk verteld dat hij tot zijn daden is gedwongen door een denkbeeldige computer in zijn hoofd. Die heeft hij in zijn jeugd uit eenzaamheid verzonnen om mee te praten.

Volgens zijn advocaten heeft Fouad L. aangegeven dat hij geen weerstand kon bieden tegen deze computer. Die was soms "dwingend en commanderend", waardoor hij dingen moest doen die hij zelf niet wilde.

Het OM gelooft daar niet in. "Hij was zich er heel goed van bewust dat het plan dat hij maakte een gruwelijk plan was", zei de officier van justitie. "Hij voerde een innerlijke discussie hoeveel mensen hij zou gaan vermoorden en of daar ook kinderen bij zouden zitten."

Applaus van nabestaanden

Deskundigen hebben bij Fouad L. al stoornissen vastgesteld, waardoor ze adviseren hem tbs met dwangverpleging op te leggen. De rechtbank vond verder psychologisch onderzoek niet nodig.

De beslissing van de rechtbank leidde tot applaus uit de zaal van nabestaanden. "Zij vonden het een lulverhaal, bedoeld om de boel te rekken en te traineren", reageert hun woordvoerder Niels Dekker. "Zij hopen dat deze zaak zo snel mogelijk achter de rug is."

De zitting van vandaag was voor nabestaanden erg zwaar, zegt Dekker. "Zij vonden het erg spannend en confronterend om hem te zien."

Wraak

Fouad L. handelde uit wraak, denkt het Openbaar Ministerie. Zijn buurvrouw had meldingen over hem gedaan vanwege overlast en dierenmishandeling. Voor dat laatste is Fouad L. ook veroordeeld.

Ook was hij gebrouilleerd geraakt met de Erasmus Universiteit, waar hij geneeskunde studeerde. Hij stond op het punt zijn diploma te krijgen, maar de universiteit wilde dat hij eerst zou meewerken aan psychologisch onderzoek. Het OM had namelijk gewaarschuwd voor "zorgwekkend en psychotisch gedrag" en wilde voorkomen dat hij als arts aan de slag zou gaan.

Op een internetforum beschreef Fouad L. zijn woede over zowel de universiteit als zijn buurvrouw. Ook zei hij te worstelen met alcoholisme. Een maand voor de schietpartij kreeg hij te horen dat hij zijn huis uit moest, omdat hij de huur al maanden niet meer had betaald.

Intelligent en berekenend

In de jaren die voorafgingen aan de drievoudige moord, kwam Fouad L. in aanraking met allerlei zorgverleners en instanties. Toch hadden die het drama niet kunnen voorkomen, bleek uit onderzoek naar hun betrokkenheid.

De verdachte is zeer intelligent en berekenend en wist zo alle hulpverlening op afstand te houden. Intussen bereidde hij de schietpartij maandenlang voor, vermoedt het OM.

De zaak wordt eind januari inhoudelijk behandeld.

Tijdens het najaarscongres van de VVD dit weekend klonken er bij leden zorgen over de samenwerking met PVV, NSC en BBB. Uit een enquête van jongerenafdeling JOVD blijkt zelfs dat bijna 70% van de leden denkt dat het voor de VVD meer kwaad dan goed doet om deel te nemen aan het huidige kabinet. Ook partijleider Dilan Yesilgöz erkende op het congres dat ze "nog niet echt heel erg enthousiast" is over wat het kabinet tot nu toe heeft geleverd.

In deze podcast hoor je drie leden uit verschillende lagen van de partij over wat de kabinetsdeelname de partij wat hen betreft brengt. Oud VVD-voorzitter van de provincie Zeeland Jaco van den Berge, JOVD-voorzitter Mauk Bresser en voormalig VVD-raadslid in Leiden Dorien Verbree vertellen wat het voor hen in deze tijd betekent om een liberaal te zijn. Hoe hoog is wat hen betreft de prijs van kabinetsdeelname?

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: IJsbrand Terpstra en Sanne Toebes

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

De persoonsgegevens van zo'n duizend inwoners van de Twentse gemeenten Tubbergen en Dinkelland zijn gelekt bij een hack. Het gaat onder meer om namen, geslachten en telefoonnummers, laat de gemeente Tubbergen weten. Omdat dat "geen zeer gevoelige" gegevens zijn, is de kans op misbruik volgens de gemeente klein.

Het lek ontstond bij een externe leverancier die diensten verleent aan de afdeling Burgerzaken van beide gemeenten. De naam van die leverancier is niet bekendgemaakt.

Hackers konden gegevens downloaden van inwoners die een afspraak maakten voor zaken als het afhalen van een identiteitskaart of het aangeven van een geboorte, schrijft regionale omroep Oost. Door het lek hebben hackers nu toegang tot bijvoorbeeld het type afspraak en de naam van de inwoner, maar ook het e-mailadres en telefoonnummer.

Schade onbekend

Het is nog niet bekend wat voor schade de hackers kunnen aanrichten met de gegevens. Tot nu toe zijn er geen signalen van problemen.

De gemeenten adviseren betrokkenen alert te blijven op mogelijke phishingmails op neptelefoontjes. Inwoners kunnen daar doelwit van zijn nu hackers toegang hebben tot hun gegevens.

De Informatiebeveiligingsdienst (IBD) doet onderzoek naar het lek, en brengt binnenkort advies uit om herhaling te voorkomen.

Twee mannen die in september een ambulance stalen in Antwerpen en ermee gingen joyriden, zijn veroordeeld tot celstraffen van 18 maanden.

Het gaat om de man die reed en een passagier. Een derde betrokkene is minderjarig en kreeg geen straf. Hij zat in een gesloten jeugdinstelling, maar is ondertussen voorwaardelijk vrijgelaten.

Op dashcambeelden is te zien hoe drie personen het voertuig in stapten en met de zwaailichten aan lachend wegreden:

De chauffeur zei dat hij zich door de anderen onder druk gezet had gevoeld en achteraf spijt had van wat hij gedaan had. De andere verklaarde dat hij niet wist dat de eerste verdachte daadwerkelijk met de ambulance zou wegrijden, meldt VRT. De twee waren allebei onder invloed van drank en drugs.

De rechtbank in Antwerpen sprak van "verregaand asociaal gedrag". De joyride duurde uiteindelijk 40 seconden. Een advocaat van het ambulancebedrijf Vyvex die bij de rechtszaak aanwezig was, zei dat de verdachten hun straf aan zichzelf te wijten hadden.

"Ze hebben zelf beslist om in de wagen te stappen en het gaspedaal in te drukken. Ze hebben 40 seconden gereden, daar kunnen ze nu 18 maanden over nadenken."

E-bikemerk Stella Fietsen maakt een doorstart in afgeslankte vorm. Dat heeft de curator bekendgemaakt. Het is nog niet bekend welk bedrijf Stella overneemt en hoe dat er precies uit gaat zien. De nieuwe eigenaar gaat dit vandaag zelf bekendmaken op de site van Stella.

Het bedrijf uit Nunspeet werd vorige maand door de rechter failliet verklaard. De schulden liepen zo hoog op dat Stella de rekeningen niet meer kon betalen.

Bij Stella werkten zo'n 440 mensen en het bedrijf had bijna 50 locaties in Nederland en België. De curator heeft aan de NOS laten weten dat de doorstart waarschijnlijk met minder medewerkers en vestigingen zal zijn.

Uitstel van betaling

De fabrikant van elektrische fietsen had eerder al uitstel van betaling aangevraagd, voordat het faillissement werd uitgesproken. Het ging al langer slecht met het bedrijf: de afgelopen twee jaar leed Stella een verlies van 13 miljoen euro. Vorig jaar werd het bedrijf overgenomen door een investeringsmaatschappij die 13,4 miljoen euro inlegde. Dat bedrijf wil niet nog meer geld steken in Stella.

Stella is niet de enige fietsenfabrikant die de afgelopen tijd failliet is gegaan. VanMoof en Qwic vielen eind vorig jaar al om. VanMoof werd overgenomen en Qwic maakte uiteindelijk een doorstart.

De eilandstaat Vanuatu wil een krachtig antwoord van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag om de gevolgen van de opwarming van de aarde tegen te gaan. Dat zei Ralph Regenvanu, speciaal gezant van Vanuatu, in de eerste rechtszitting in de klimaatzaak die vandaag is begonnen bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag.

In de zaak die Vanuatu heeft aangespannen wordt gekeken welke verplichtingen landen hebben om klimaatverandering tegen te gaan. Het eiland wil ook duidelijk krijgen wat de juridische gevolgen zijn als landen niet genoeg doen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.

"We bevinden ons in de frontlinie van een crisis die we niet zelf hebben veroorzaakt, een crisis die ons bestaan bedreigt", zei Regenvanu. "Er is dringend behoefte aan een collectief antwoord op de klimaatverandering, niet gebaseerd op politiek gemak maar op internationaal recht."

Schadeherstel

Vanuatu vraagt als initiatiefnemer van de zaak aan het hof om een zogeheten adviserend oordeel te vellen. De komende twee weken krijgen naast Vanuatu nog bijna honderd andere landen en enkele organisaties de kans om te getuigen voor de rechtbank van de Verenigde Naties. Vanuatu is vandaag het eerste land dat gaat spreken in de zaak.

Regenvanu verzocht de rechtbank te oordelen dat staten die tientallen jaren broeikasgassen uitstootten, de bevolking van Vanuatu al enorme schade hebben toegebracht. Die schade moet worden hersteld, zei hij.

"Ik kies mijn woorden zorgvuldig als ik zeg dat dit misschien wel de zaak is met de meeste gevolgen in de geschiedenis van de mensheid. Laat het niet gebeuren dat toekomstige generaties straks terugkijken en zich afvragen waarom hun ondergang werd goedgekeurd."

Tientallen betrokkenen en sympathisanten volgen de rechtszaak op een scherm buiten het Internationaal Gerechtshof:

Het advies van het Internationaal Gerechtshof is niet bindend, maar zowel juridisch als politiek gezien relevant. "Het Internationaal Gerechtshof is het meest gezaghebbende rechtsorgaan van de wereld. Het is het hoogste orgaan van de Verenigde Naties", zegt André Nollkaemper, hoogleraar internationaal recht en duurzaamheid aan de Universiteit van Amsterdam. "Een uitspraak van dit hof dat bepaalde regels van toepassing zijn op klimaatverandering is uiterst gezaghebbend. Alle staten in de wereld zullen dat dan ook erkennen als de juridische stand van zaken."

Het kan daarna wereldwijd worden aangehaald in rechtszaken over klimaatverandering. Nu vindt het mondiale gesprek over klimaatverandering vooral op politiek niveau plaats. Dat kan door deze zaak veranderen, denkt Nollkaemper. "De boodschap zal zijn: dit is niet alleen een kwestie van politiek overeenstemming zoeken, maar ook van uitvoering geven aan verplichtingen die al jarenlang gelden voor alle staten in de wereld." Dat zou op termijn zelfs kunnen leiden tot rechtszaken over schadevergoedingen, denkt Nollkaemper.

In de zaak wordt speciaal gekeken naar de gevolgen van klimaatverandering voor kwetsbare landen, zoals kleine eilandstaten. Naast kleine eilandstaten, westerse landen en ontwikkelingslanden worden ook de twee grootste uitstoters van broeikasgassen ter wereld gehoord in de zaak: de Verenigde Staten en China. En de OPEC, het kartel van olieproducerende landen, komt eveneens aan het woord.

De hoorzittingen duren tot 13 december. Naar verwachting doet de rechtbank in de loop van 2025 uitspraak.

Een 36-jarige politiemedewerker uit Utrecht die wordt verdacht van ontucht met minderjarige jongens blijft langer vastzitten. Dat meldt het Openbaar Ministerie (OM) vandaag, na de eerste inleidende zitting in de zaak tegen de man. Hij werd eind augustus aangehouden.

De Utrechter is een medewerker van de politie-eenheid Midden-Nederland. Hij wordt niet alleen verdacht van ontucht, maar ook van grooming; een proces waarbij een dader het vertrouwen wint van een slachtoffer met als doel die persoon (online) seksueel te misbruiken. Daarnaast zou hij kinderpornografisch materiaal in bezit hebben.

Seksueel getinte berichten

Op dit moment zijn drie slachtoffers van 14 en 15 jaar bekend. De man zou hen hebben benaderd via sociale media.

In mei meldde een van de minderjarigen bij de politie dat hij seksueel getinte berichten had ontvangen van een volwassene. De politie begon een onderzoek, wat leidde naar de verdachte, schrijft RTV Utrecht.

De man werd aangehouden en zijn telefoons werden in beslag genomen. Daarop werden chats met de melder en andere minderjarigen gevonden. Ook stond er kinderporno op het toestel. Namens een van de minderjarigen is aangifte gedaan van fysiek seksueel misbruik.

Uitgebreid

Een woordvoerder van het OM laat weten dat er nog volop onderzoek wordt gedaan naar de zaak. Het kan zijn dat de aanklacht de komende tijd wordt uitgebreid, zegt zij, waardoor meer slachtoffers op de aanklacht vermeld zullen worden.

Sinds zijn aanhouding op 28 augustus zit de man in voorarrest. Vandaag is besloten dat dat voorlopig zo blijft. De volgende zitting is op 28 februari volgend jaar.

Twee Nederlandse mannen zijn in België veroordeeld tot celstraffen van vier en twee jaar voor de verdrinkingsdood van een 53-jarige inwoner van Gent. De twee hadden de man, die niet kon zwemmen, tijdens een festival in de zomer van 2022 in een gracht gegooid.

Het incident gebeurde op de vroege zondagochtend van de Gentse Feesten, een tiendaags festival in de Oost-Vlaamse stad. Het slachtoffer had de Nederlanders, die onder invloed van drugs en alcohol waren, vlak daarvoor ontmoet.

De rechter neemt het de Nederlanders kwalijk dat zij niet ingrepen toen bleek dat de dronken Gentenaar niet kon zwemmen. "Het was licht, beide daders konden op elk moment zien dat het slachtoffer niet kon zwemmen. Ze hebben niet ingegrepen", zei de rechter volgens de Vlaamse omroep VRT.

Spijt

De daders zijn 27 en 25 jaar oud en komen uit Goes. De 25-jarige Nederlander krijgt een zwaardere straf, omdat hij de man uiteindelijk over de reling duwde. De Nederlanders werden na aanhouding in eigen land aan België overgeleverd. Ze kwamen na enige tijd en het betalen van een borgsom onder voorwaarden vrij.

Beide Nederlanders betuigden spijt tijdens de rechtszaak. De mannen zijn schuldig bevonden aan de onopzettelijke dood van Hakim Mutyaba (53) en nalatigheid door geen hulp te bieden. De familie van het slachtoffer had gevraagd ze terecht te laten staan voor doodslag, maar daar ging de rechtbank niet in mee.

Het voorstel om op een andere manier belasting te gaan heffen op spaargeld en beleggingen moet de prullenbak in. Dat adviseert de Raad van State aan het kabinet. Volgens het adviesorgaan maakt het nieuwe voorstel het alleen maar complexer voor burgers en de Belastingdienst. Hiermee is de invoering van een nieuwe spaartaks verder weg dan ooit.

Het vorige kabinet moest met een nieuw belastingvoorstel komen nadat de Hoge Raad, het hoogste rechtsorgaan, in juni had geoordeeld dat de manier waarop belasting werd geheven op spaargeld en beleggingen in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. De belasting in deze schijf (box 3) werd altijd berekend op basis van een vaste winst op spaargeld, aandelen en vastgoed, zoals een vakantiehuis. De rechter oordeelde dat dit moet op basis van wat iemand er echt aan heeft verdiend.

Daarom kwam voormalig staatssecretaris Van Rij van Financiën met een voorstel om de belasting in box 3 te gaan heffen op basis van het rendement dat iemand daadwerkelijk heeft behaald in een jaar. De Raad van State vindt nu dat het belastingstelsel er hierdoor alleen maar nóg complexer op wordt: "Het zal leiden tot slechtere dienstverlening, beperkte mogelijkheden tot vooroverleg met een belastinginspecteur en onvoldoende toezicht."

Te veel zelf

Ook moeten burgers te veel zelf doen: "Er wordt een groot beroep gedaan op het zogenoemde 'doenvermogen' van belastingplichtigen, vanwege de verplichting om een ingewikkelde vermogensvergelijking te maken en de administratieplicht voor 1,6 miljoen belastingplichtigen."

Daarnaast gaat het kabinet ervan uit dat de belastingopbrengst in het nieuwe stelsel voor box 3 net zo veel zal zijn als voorheen. Dat kan volgens de Raad van State leiden tot nieuwe discussies tussen burgers en de Belastingdienst. "Het strikt vasthouden aan dit uitgangspunt belemmert het maken van een zorgvuldige en integrale afweging tussen de verschillende belangen." Bij die afweging moet volgens de Raad rechtmatigheid vooropstaan.

Eerder bleek al dat de computersystemen van de Belastingdienst het nieuwe belastingstelsel voor box 3 helemaal niet aankunnen. De instantie heeft te weinig personeel om de systemen op tijd geschikt te maken.

Het ministerie van Financiën zegt in een reactie dat "het ideale stelsel niet bestaat". "Tegen het huidige stelsel zijn grote bezwaren, die weggenomen moeten worden. Een stelsel op basis van werkelijk rendement is rechtvaardiger, maar vraagt ook meer van belastingplichtigen. Het kabinet gaat het advies goed bestuderen en gaat later uitgebreid in op het advies."

De kans is groot dat de Franse regering het einde van de week niet haalt. De oppositie wil het kabinet met een motie van wantrouwen naar huis sturen. Het zou voor het eerst in meer dan zestig jaar zijn dat een Franse regering vanwege zo'n motie gedwongen wordt ontslag te nemen.

Inzet is de rechtse koers van de nieuwe premier Michel Barnier. Hij wil tientallen miljarden bezuinigen om het begrotingstekort en de staatsschuld terug te dringen.

De linkse oppositie vindt de plannen veel te ver gaan en ook de radicaal-rechtse oppositie heeft grote twijfels. Samen hebben ze een meerderheid en kunnen ze de plannen dus tegenhouden. Maar Barnier wil zijn rug recht houden. Hij heeft gezegd dat hij desnoods zijn plannen zal invoeren zónder stemming in de Franse Tweede Kamer. De Franse grondwet biedt daartoe de mogelijkheid.

Motie van wantrouwen

Als de premier dat doet, willen de linkse oppositiepartijen een motie van wantrouwen tegen hem indienen. De radicaal-rechtse Marine Le Pen dreigt die linkse motie te steunen als Barnier geen concessies doet. Als links en radicaal-rechts de handen ineenslaan hebben ze een grote meerderheid en wordt de motie van wantrouwen aangenomen. De regering-Barnier moet dan opstappen.

Frankrijk komt daarmee in een ernstige politieke crisis terecht. Vijf maanden geleden waren er verkiezingen en dat leverde een zeer verdeeld parlement op, met drie grote machtsblokken (links, centrum en radicaal-rechts) zonder dat één van die blokken een absolute meerderheid van de zetels kreeg. Er moest dus worden samengewerkt om een meerderheid te krijgen, maar geen van de machtsblokken wilde met het andere samenwerken.

Oplopende spanning

President Macron besloot in september om Barnier aan te wijzen als premier. Het lukte Barnier met moeite om een minderheidsregering samen te stellen. Die kreeg alleen steun van de centrumpartijen die Macron steunen en van gematigd rechtse partijen. Maar om wetten en maatregelen aangenomen te krijgen in het parlement moet Barnier dus ook elders steun zoeken. Dat probeerde hij vooral bij de partij van Marine Le Pen.

De laatste weken begon het te wringen. Barnier presenteerde de begroting voor 2025 en de begroting voor de sociale zekerheid, inclusief de tientallen miljarden aan bezuinigingen.

Toen Le Pen liet weten sommige plannen niet te steunen, deed Barnier concessies. Hij beloofde bijvoorbeeld de belastingen op elektriciteit minder te verhogen dat hij van plan was en hij zei minder medische hulp aan illegalen te willen geven. Maar voor Le Pen was dat niet genoeg. Ze eist bijvoorbeeld ook dat er meer geld komt voor gepensioneerden en dat Fransen meer vergoed krijgen voor hun medicijngebruik.

Daarover wordt nu achter de schermen druk gepraat en onderhandeld. Le Pen dreigt de regering naar huis te sturen als ze haar zin niet krijgt. Maar Barnier wil niet als het schoothondje van de rechts-radicale Le Pen de geschiedenisboeken ingaan.

Beslissende week

Deze week is beslissend. Er wordt vandaag gestemd over de plannen voor de sociale zekerheid. Barnier moet beslissen of hij het parlement zal passeren als hij geen steun krijgt. Doet hij dat, dan zal links de motie van wantrouwen indienen, waarover dan waarschijnlijk woensdag of donderdag wordt gestemd.

De sleutel van die stemming heeft Le Pen in handen. Links wil sowieso van de regering van Macron af en stemt vóór haar eigen motie van wantrouwen. De partijen in het midden willen Macrons regering juist houden: zij gaan tégen de motie stemmen. Dus de stem van Le Pen bepaalt of Barnier weg moet of mag blijven.

Toekomst ongewis

Als de regering ontslag moet nemen is ongewis wat er daarna gebeurt. Nieuwe parlementsverkiezingen mogen wettelijk gezien pas een jaar na de vorige worden gehouden, dus in juli 2025. De verdeeldheid in de Assemblée blijft dus bestaan. De vraag is of een opvolger van Barnier wel zijn of haar hoofd boven water kan houden, en niet wordt weggestemd.

De oppositie wijst nog naar een andere mogelijkheid: dat president Macron zijn ontslag indient en dat er nieuwe presidentsverkiezingen komen. Zowel links als radicaal-rechts hoopt die verkiezingen te winnen. Le Pen maakt er geen geheim van president te willen worden.

Maar dan moet Macron wel eerst de handdoek in de ring gooien. Volgens ingewijden is hij dat niet van plan. Bovendien zit een nieuwe president van links of radicaal-rechts nog steeds met hetzelfde verdeelde parlement opgescheept.

De Britse zanger Elton John is het grootste deel van zijn gezichtsvermogen kwijt. Dat vertelde de 77-jarige wereldster gisteravond bij de Londense première van de musical The Devil Wears Prada, waarvoor hij de muziek schreef.

John liep afgelopen zomer een ooginfectie op en ziet sindsdien niets meer met zijn rechteroog. Omdat de zanger ook problemen heeft met zijn linkeroog, kan hij "niets meer lezen of kijken", zei hij vorige week al in een Amerikaanse talkshow.

Zijn oogproblemen belemmeren hem ook als muzikant, vertelde John. Maar "er is hoop dat het goedkomt".

Op het podium bij de musical zei John gisteravond dat hij de voorstelling niet heeft kunnen zien. "Maar ik vind het heerlijk om te luisteren. En jongens, wat klonk het goed vanavond", zei hij. Ook bedankte hij zijn echtgenoot David Furnish voor alle steun.

Rocket Man

Elton John is een van de bestverkopende artiesten ter wereld. Hij scoorde in het verleden grote hits met nummers als Your Song (1970) en Rocket Man (1972). Maar de zanger maakt nog steeds muziek: in 2022 bracht hij nog een nummer uit met de Amerikaanse zangeres Britney Spears.

In 2019 verscheen een speelfilm over het turbulente leven van Elton John: Rocketman. Die film werd genomineerd voor meerdere prijzen en won een Oscar voor Best Original Song. Binnenkort is de zanger te zien in de documentaire Elton John: Never Too Late, die wordt uitgezonden op het streamingplatform Disney+.

De Japanse politie heeft een zwarte beer gedood die zich twee dagen schuilhield in een supermarkt in de stad Akita. De beer had daarvoor een supermarktmedewerker verwond in de stad in het noorden van het eiland Honshu.

De 47-jarige medewerker moest naar het ziekenhuis met meerdere verwondingen, onder meer aan zijn gezicht. Zijn verwondingen zijn niet levensbedreigend, aldus lokale media.

De medewerker werd zaterdagochtend vroeg aangevallen in de buurt van de delicatessenafdeling van de supermarkt, nog voordat de winkel openging. De medewerker kon door een collega worden ontzet en naar een opslagruimte vluchten.

Onder narcose

Om de beer te kunnen vangen schakelde de politie jagers in. Zij legden vallen bij ingangen van de supermarkt. Ook werd een drone met een camera ingezet om de beer te lokaliseren. Toen een alarm afging bij een van de vallen, werd de oproerpolitie naar de supermarkt gestuurd om te kijken of de beer echt gevangen was.

Toen dat kon worden bevestigd, werd de beer eerst onder narcose gebracht en daarna gedood, meldt het persbureau Kyodo. Het zou gaan om een beer van ongeveer een meter lang en zo'n 70 kilo.

Bekijk hier hoe de gevangen beer uit de supermarkt werd gereden:

Er zijn de afgelopen dagen meermaals meldingen gedaan door mensen die beren hebben gezien in de buurt van het centrum van Akita. Vorig jaar waren er twee incidenten met beren in de gelijknamige provincie. In één geval verloor een man een deel van zijn oor nadat hij in zijn garage werd aangevallen door een beer. Bij een ander incident liepen meerdere mensen verwondingen op toen ze werden aangevallen bij een bushalte.

Groeiende populatie

In 2020 werd een zwarte beer doodgeschoten toen die in een supermarkt terecht was gekomen in de stad Kaga, in het midden van Honshu. Berenaanvallen worden een steeds groter probleem in Japan, vooral in het noorden.

Door klimaatverandering worden de natuurlijke voedselbronnen van beren aangetast, waardoor ze gedwongen worden naar stedelijke gebieden te trekken op zoek naar voedsel, zeggen deskundigen.

De gevel van een woning in Leeuwarden is vannacht flink beschadigd geraakt door een explosie. De brandweer vermoedt dat er sprake was van een gaslek. Niemand raakte gewond.

Rond 01.15 uur kwam bij de brandweer een melding binnen over een woningbrand, schrijft Omrop Fryslân. Eenmaal aangekomen bleek er geen brand te zijn. "De bewoners stonden toen al buiten", zegt een woordvoerder van de brandweer.

Geen aanvullend onderzoek

Ook de politie rukte uit; die trok al snel de conclusie dat er geen sprake was van een misdrijf. Er waren volgens de politie ook geen derden bij het incident betrokken.

De veiligheidsdiensten doen daarom geen aanvullend onderzoek naar de zaak, vertelt de brandweerwoordvoerder. "Er zijn geen gewonden, er is geen instortingsgevaar en ook geen brand. Voor ons is het incident dus afgesloten."

Het is niet bekend of de bewoners vannacht thuis konden blijven of dat ze elders zijn opgevangen. De eigenaar van het pand, een woningbouwvereniging, zal de zaak verder afhandelen.

De Iraanse rapper Toomaj Salehi is gisteren vrijgelaten uit de gevangenis. De 33-jarige Salehi zat in de cel omdat hij in zijn muziek steun betuigde aan de protestbeweging tegen de overheid. Eerder dit jaar werd hij nog ter dood veroordeeld.

Hij groeide met zijn muziek uit tot stem van de protestbeweging die maandenlang demonstreerde tegen het regime, nadat de 22-jarige Koerdisch-Iraanse Mahsa Amini in 2022 na een gewelddadige arrestatie om het leven was gekomen. Zij werd door de Iraanse zedenpolitie aangehouden omdat ze zich niet zou hebben gehouden aan de kledingvoorschriften.

Doodstraf geschrapt door hoge raad

Salehi werd al voor de massale protesten veroordeeld voor "het verspreiden van propaganda". In oktober 2022 werd hij opgepakt en tot zes jaar gevangenisstraf veroordeeld. In 2023 werd hij plotseling korte tijd vrijgelaten. In april van dit jaar kreeg hij alsnog de doodstraf opgelegd door een rechtbank in Isfahan.

Verschillende prominenten uit de cultuursector, zoals schrijver Margaret Atwood en zanger Sting, tekenden een petitie waarin ze opriepen tot de vrijlating van de Iraniër. De opgelegde doodstraf werd in juni dit jaar alsnog geschrapt door het Iraanse hooggerechtshof.

Volgens Salehi heeft hij 252 dagen in eenzame opsluiting gezeten. Ook zou hij zijn gemarteld tijdens zijn gevangenschap en zouden zijn armen en benen zijn gebroken.

Het werd eerder uitgesteld vanwege orkaan Milton in de Verenigde Staten, maar nu gaat hij toch eindelijk op bezoek. De Amerikaanse president Biden is de komende dagen, op de valreep van zijn presidentschap, in Angola.

Sinds 2015 heeft geen enkele Amerikaanse president voet gezet op het Afrikaanse continent. Toen ging Obama naar Kenia en Ethiopië. Wel was vicepresident Kamala Harris vorig jaar in Zambia. Biden gaat nu iets westelijker, naar Angola.

De keuze voor Zambia en Angola heeft te maken met een project waar de VS in investeert: de Lobito Corridor, een 1300 kilometer lange spoorlijn die vanaf Zambia via de Democratische Republiek Congo (DRC) naar de havenstad Lobito in Angola loopt. Het eerste transport was afgelopen augustus van de DRC naar Lobito en vanuit daar naar het Amerikaanse Baltimore.

De spoorlijn is belangrijk in de race om grondstoffen, onder meer voor elektrische auto's en de energietransitie. Zambia is rijk aan koper en kobalt, de Congolese regio Katanga ligt vol met vrijwel alle denkbare grondstoffen en die kunnen via Angola de Atlantische Oceaan over, voor de export.

Hoewel Biden onder meer ook langs het slavernijmuseum gaat in de Angolese hoofdstad Luanda, staat de Lobito Corridor centraal in zijn bezoek. De spoorlijn geldt als het belangrijkste Amerikaanse infrastructuurproject in Afrika. Ook de Europese Unie investeert erin. In Angola ontmoet Biden alle regionale leiders die bij het project betrokken zijn.

Tegenwicht bieden aan China

De VS en de EU willen met het project tegenwicht bieden aan China, de belangrijkste handelspartner van veel Afrikaanse landen. China steekt al decennialang veel geld in infrastructuur op het continent, geeft landen leningen en heeft er ook veel mijnbouwvergunningen.

China wil juist een spoorlijn herstellen die precies de andere kant op loopt: vanuit het koperrijke Zambia naar het oosten toe, naar de Tanzaniaanse stad Dar es Salaam aan de Indische Oceaan. Met hetzelfde doel.

Angola is historisch ook een partner van Rusland, maar heeft aangegeven open te staan voor iedereen die wil helpen met economische groei. Veel Afrikaanse landen, ook Zambia en de DRC, vinden dat ze prima zaken kunnen doen met veel verschillende landen tegelijk, ook als die op het wereldtoneel tegenover elkaar staan.

Gemeenschap profiteert ook

Angola krijgt hulp uit Amerika bij het herstel van een oude spoorlijn, die ook gebruikt kan worden voor ander transport. De VS benadrukt dat het opties geeft voor de export van grondstoffen, maar ook van landbouwproducten. Er wordt ook geld gestoken in andere projecten op het gebied van bijvoorbeeld onderwijs, waardoor gemeenschappen die bij de corridor wonen ook zouden moeten profiteren.

Tijdens het bezoek van Biden worden verder beloftes verwacht op het gebied van gezondheidszorg en over samenwerking op het gebied van veiligheid. De VS is op zoek naar nieuwe partners, vooral omdat westerse landen in de Sahel steeds meer bondgenoten kwijtraken na een reeks van staatsgrepen. Veel van die landen leunen nu op Rusland. De VS is bijvoorbeeld ook zijn basis in Niger kwijtgeraakt.

Mensenrechtenschendingen

De vraag is wel wie echt beter wordt van de Lobito Corridor. Zambia, DRC en Angola zijn rijk aan grondstoffen, maar een groot deel van de bevolking is arm. Bovendien is Angola een land met repressie. Bij activisten bestaat de angst dat de VS coulanter wordt in de kritiek op Angolese leiders en mensenrechtenschendingen eerder door de vingers gaat zien, puur omdat ze hun ogen hebben gericht op de relaties in de race om grondstoffen.

Hoewel de aankomende Amerikaanse president Trump het Afrikaanse continent in zijn vorige regeerperiode niet interessant vond, is de verwachting dat hij wél geïnteresseerd is in de Lobito Corridor omdat het om grondstoffen draait en om de rivaliteit met China.