NOS Nieuws - Algemeen

Kinderopvang heeft positief effect, kinderen minder druk en minder depressief

2 months 3 weeks ago

Kinderen die naar een centrum voor kinderopvang gaan, hebben als ze opgroeien minder last van zaken die psychologen 'externalisatie' en 'internalisatie' noemen: druk, onaangepast en confronterend gedrag komen minder voor, evenals depressieve gevoelens, angsten en fobieën.

Dat blijkt uit een groot onderzoek in vijf Europese landen, waaronder Nederland, dat is gepubliceerd in The Lancet. Behalve in Nederland werd de studie uitgevoerd in Denemarken, Groot-Brittannië, Spanje en Frankrijk. Voor de studie werden in totaal meer dan 80.000 kinderen langdurig gevolgd.

Het positieve effect van kinderopvang kwam naar voren in alle deelnemende landen. Als de kinderen voor hun vierde levensjaar naar de opvang waren geweest, profiteerden ze daar in de jaren daarna van. De studie keek daarbij naar kinderen tot en met 13 jaar.

"De resultaten van eerdere studies liepen behoorlijk uiteen, van positief tot negatief", vertelt Hanan El Marroun, een van de onderzoekers. "Dus hebben we besloten tot een goede, grootschalige Europese studie. Daarom durven we nu wel te zeggen: het effect van kinderopvang is niet slecht, zelfs gunstig".

Ook ouders zelf zijn positief over de effecten van kinderopvang:

Ze benadrukt dat de verschillen niet enorm zijn, maar dat de studie wel een significant effect liet zien. Hoewel de data niets zeggen over de oorzaak van het positieve effect van kinderopvang, hebben de onderzoekers wel een vermoeden.

"Kinderen in de opvang leren wellicht om beter met hun emoties om te gaan, samen te werken en conflicten op te lossen", zegt El Marroun. "Ook kunnen er voor de kinderen betere faciliteiten zijn om zich te ontwikkelen, faciliteiten die ze thuis niet hebben."

De sociaal-economische positie van de ouders had geen invloed op de uitkomsten, vertelt mede-onderzoeker Maria Melchior. "We hebben gekeken of het opleidingsniveau en het inkomen van de ouders een rol speelden, maar we vonden geen verschillen."

Eén Europees geluid

"Een doorbraak" noemt bijzonder hoogleraar kinderopvang Ruben Fukkink het onderzoek, zelf niet betrokken bij de studie. "Uit Amerikaanse studies is gebleken dat kinderopvang juist een negatief effect had op het gedrag en welzijn van kinderen."

Dat beeld was in Europa al anders, vertelt Fukkink. "Vanaf 2000 waren uit Europese studies al andere geluiden gekomen, maar nu is voor het eerst het positieve effect aangetoond van Scandinavië tot Spanje. We zagen al een paar lichtpuntjes, maar nu is er één Europees geluid."

Daarnaast is het toezicht op de kinderopvang in Europa ook goed geregeld, voegt de bijzonder hoogleraar daaraan toe. "Het is precies bekend hoe het geregeld is in alle 27 EU-landen. Die Europese lijst is openbaar en landen willen niet de slechtste zijn."

We moeten in Nederland dan ook zuinig zijn op de kwaliteit en kwantiteit van onze kinderopvang, zegt Fukkink. Dat is ook de intentie, maar "het nieuwe kabinet maakt de kinderopvang nu eerst weer duurder. Dan snap ik het niet meer. Mensen gaan nu opa en oma weer bellen".

Natuurlijke opvang

Ook ontwikkelingspsycholoog Annemie Ploeger van de Universiteit van Amsterdam vindt het een goed uitgevoerde studie en is niet verrast door de resultaten.

"Er wordt vaak beweerd dat het 'natuurlijk' is dat jonge kinderen verzorgd worden door de biologische moeder. Maar zelfs bij jager-verzamelaars zie je veel 'alloparenting', waarbij andere mensen dan de biologische moeder voor jonge kinderen zorgen. Ik denk dat een combinatie van ouderlijke zorg en kinderopvang 'natuurlijker' is dan opvoeding door de ouders alleen."

Niet alle mensen hebben een groot sociaal vangnet om zich heen, benadrukt Fukkink. "Veel moeders zitten daardoor soms alleen met hun kind thuis. Zulke kinderen zijn specialist in thuiszijn. Als die opeens met 30 andere kinderen en een vreemde mevrouw in een kleuterklasje komen, dan hebben ze het moeilijk."

Hij is er overigens geen voorstander van om al te vroeg te beginnen met opvang. "We moeten niet beginnen bij drie maanden, maar kinderopvang overslaan is niet meer van deze tijd. Dan zet je kinderen op achterstand."

Onderzoeker Maria Melchior sluit zich daarbij aan. "Goede toegang tot centra voor kinderopvang is een logische aanbeveling, op basis van onze bevindingen."

Tot 15 jaar cel voor leden van Brabantse drugsbende

2 months 3 weeks ago

Vijf leden van een Brabantse drugsbende zijn veroordeeld tot gevangenisstraffen oplopend tot vijftien jaar. Het Openbaar Ministerie omschreef de bende in de rechtszaak als "de Champions League van de internationale cocaïnehandel". Onder de veroordeelden zijn familieleden van de veroordeelde wapen- en drugshandelaar Martien R. uit Oss.

De vier mannen en een vrouw hebben ruim zeven jaar lang duizenden kilo's cocaïne en grote hoeveelheden MDMA internationaal verhandeld. Ze betaalden loon uit aan tientallen mensen en wasten geld wit via ondergrondse bankiers die geld naar Engeland en Dubai wegsluisden, schrijft Omroep Brabant.

De handel beperkte zich niet tot één continent. De drugs werden verhandeld van Zuid-Amerika en Dubai tot Engeland en andere Europese landen. De bende stuurde eigen uithalers naar havens om drugs uit containers te halen. Kosten en baten werden netjes genoteerd door de leden, alsof er een bedrijf werd gerund.

De leider van de bende krijgt met vijftien jaar cel de hoogste straf. Ook moet hij 12,5 miljoen euro terugbetalen. Deze Chris R. (42) is echter voortvluchtig. Zijn partner Paulina R. is veroordeeld tot een jaar celstraf waarvan zes maanden voorwaardelijk.

Zoon

Hun zoon, de 20-jarige Martien R. (die zijn naam dus deelt met de drugsbaas uit Oss), hielp volgens de rechter mee met allerlei hand- en spandiensten. Hij hoeft echter niet meer de cel in. De rechtbank hoopt dat hij vanwege zijn jonge leeftijd het criminele pad verlaat, schrijft Omroep Brabant. Hij kreeg wel een taakstraf van 240 uur. De rechter zei hem dat de rechtbank "een volgende keer uit een ander vaatje zal tappen".

Twee andere 'helpers', die bijvoorbeeld geldkoerier waren, werden veroordeeld tot 2,5 en 3,5 jaar cel. Een van hen werd onlangs nog vrijgesproken van het doodschieten van een man van 30 op een woonwagenkamp in Oss.

Berichtjes

De bewijzen tegen de leden van de drugsbende komen uit onderschepte berichten die via versleutelde telefoons waren verstuurd. Daarin stuurden de leden elkaar bijvoorbeeld berichten over de handel in onder meer boli (cocaïne uit Bolivia) en colo (coke uit Colombia).

Marechaussee kan op alle locaties weer noodpaspoorten uitgeven

2 months 3 weeks ago

De Koninklijke Marechaussee kan op alle locaties weer noodpaspoorten uitgeven. Ook de locatie in Hoek van Holland werkt weer, schrijft de organisatie op X. De andere locaties waren al eerder weer werkend. De uitgifte was vandaag urenlang niet mogelijk door een storing in het systeem.

Staatssecretaris Tuinman van Defensie zei eerder vandaag dat het probleem voortkwam uit de grote ICT-problemen van afgelopen woensdag. De systemen die toen uitvielen, zijn de afgelopen dagen opnieuw opgestart. "Daar hebben we in een systeem, in ons eigen netwerk, wat problemen mee. Het loopt niet lekker", zei hij. "Het oplossen heeft onze hoogste prioriteit."

Noodpaspoorten zijn er vooral voor mensen die een reis moeten maken die niet uitgesteld kan worden, maar die erachter komen dat hun paspoort verlopen of kwijt is. De marechaussee verstrekt ongeveer 65 noodpaspoorten per dag, vanuit acht locaties in Nederland.

Netwerk van Defensie

Afgelopen woensdag hadden verschillende organisaties problemen door een softwarefout op een van de IT-netwerken van Defensie. Ook die dag konden geen noodpaspoorten afgegeven worden. Daarnaast waren er nog veel meer problemen. Zo waren hulpdiensten slecht bereikbaar en werd het vliegverkeer op Eindhoven Airport stilgelegd.

Kabinet: vroegpensioen zware beroepen bespreekbaar, ook signaal naar stakende agenten

2 months 3 weeks ago

Het kabinet wil met vakbonden en werkgevers het gesprek aangaan over een blijvende vroegpensioenregeling voor mensen met zware beroepen. De uitnodigingen daarvoor gaan binnenkort de deur uit, zei minister Van Hijum van Sociale Zaken na afloop van de wekelijkse ministerraad.

De Regeling Vervroegd Uittreden (RVU) loopt tot en met 2025, voor daarna is er nog niets geregeld. Via de RVU kunnen mensen met een zwaar beroep maximaal drie jaar lang voor de pensioengerechtigde leeftijd een uitkering van zo'n 1500 euro krijgen. Wat een zwaar beroep is, bepalen werkgevers en werknemers onderling zelf per sector.

Van Hijum heeft van het kabinet een "mandaat" gekregen voor de onderhandelingen met bonden en werkgevers, maar hij wil niet zeggen hoeveel geld het kabinet voor de regeling denkt te kunnen uittrekken. De overheid betaalt als werkgever ook mee aan zo'n regeling.

De politiebonden organiseren verschillende stakingen voor een vroegpensioenregeling, vooral rond voetbalwedstrijden. Naar aanleiding van de aankondiging om komende zondag actie te voeren bij Feyenoord-Ajax hebben de autoriteiten in Rotterdam de wedstrijd verboden.

Ook tijdens een door Extinction Rebellion aangekondigde blokkade van de A12 in Den Haag op 14 september zal de politie niet ingrijpen, kondigde de Nederlandse Politiebond vandaag aan. "De politie niet zal reageren op verzoeken van burgemeesters om de mars te beëindigen", schrijft de bond. Agenten zullen niet bij de blokkade aanwezig zijn, maar elders een bijeenkomst houden.

'Acties gaan gewoon door'

Het kabinet hoopt dat door de beginnende onderhandelingen over het vroegpensioen de politiebonden de staking misschien niet meer nodig vinden. "Ik hoop dat dit nu aangeeft dat wij van goede wil zijn", zegt minister Van Weel van Justitie en Veiligheid. "Agent zijn op straat is vaak een zwaar beroep. Dan moet je gelegenheid hebben om uit te treden op een moment dat je nog op een normale manier van je pensioen kunt genieten."

Volgens Ramon Meijerink, waarnemend voorzitter namens de vier politievakbonden, is de handreiking van minister Van Hijum niet voldoende om af te zien van de aangekondigde acties dit weekend. "We hebben nog geen formele uitnodiging ontvangen. Deze aankondiging biedt ons nog geen enkele context. De acties gaan dus gewoon door."

Ook de geplande acties van FNV zijn pas van de baan als aan de eisen van de vakbond voor het vroegpensioen tegemoet wordt gekomen, zegt vakbondsbestuurder Piet Rietman tegen het ANP. In de tweede week van september zijn stakingen aangekondigd bij de politie, bouw, stads- en streekvervoer, NS, schoonmaak en grote metaalbedrijven.

Gratis schoolmaaltijden blijven, aftrekregeling giften minder versoberd

2 months 3 weeks ago

Scholen kunnen volgend jaar doorgaan met het uitdelen van gratis schoolmaaltijden. Haagse ingewijden bevestigen een bericht van De Telegraaf dat het kabinet daar in de begroting voor volgend jaar geld voor wil vrijmaken. Oorspronkelijk zou de regeling na dit jaar aflopen.

Bronnen bevestigen ook berichten uit De Telegraaf dat het kabinet de versobering van de expatregeling, het fiscale voordeel voor werknemers uit het buitenland, grotendeels wil terugdraaien. Verder gaat de overdrachtsbelasting voor een huis waarin de koper niet zelf gaat wonen omlaag en gaat er extra geld naar de politie.

Compensatie voor schoolboeken; giftenaftrek minder versoberd

Verder lekte vandaag uit dat het plan om de btw op boeken te verhogen doorgaat, maar dat er een compensatie komt voor schoolboeken. Ook wordt de aftrek van giften in de inkomstenbelasting minder versoberd dan oorspronkelijk de bedoeling was. Dat laatste is een tegemoetkoming aan een deel van de oppositie, die hier grote moeite heeft.

Bovendien werd vandaag bekend dat het kabinet openstaat voor overleg over gesprekken over een vroegpensioenregeling voor mensen met een zwaar beroep.

Schoof: gebalanceerde begroting

Het kabinet werd het vandaag officieel eens over de begroting. Over de meeste inhoudelijke punten wilden de betrokkenen na de ministerraad niks zeggen, maar premier Schoof sprak van een "goede gebalanceerde begroting". Hij onderstreepte dat het kabinet binnen de "budgettaire kaders" blijft en dat de mensen er volgend jaar in hun portemonnee op vooruitgaan.

En minister Heinen zei dat de tegenvallers zijn verwerkt en ook wat specifieke problemen van collega-bewindslieden zijn opgelost. De minister herhaalde dat hij heel vaak nee heeft moeten zeggen tegen wensen van collega-bewindslieden, maar hij erkende dat hij dat niet steeds heeft gedaan: "De marges zijn klein. Er zitten investeringen bij, en lastenverlichtingen." Volgens Heinen is het "koopkrachtplaatje" evenwichtig.

'Overleg met fracties volstrekt normaal'

Het kabinet heeft de afgelopen weken gebruikt om de begroting op te stellen. Woensdag en donderdag werden de plannen ook besproken met de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB en dat heeft hier en daar tot aanpassingen geleid. Dat overleg met de fracties duurde onverwacht lang en was pas rond 04.00 uur vannacht afgelopen.

Schoof zei dat de besprekingen vooral waren bedoeld om te toetsen of de begroting past bij de uitgangspunten uit het 'hoofdlijnenakkoord' uit mei en dat dat ook voor een extraparlementair kabinet "een volstrekt normaal proces is". Volgens hem waren het intensieve gesprekken, maar heeft het kabinet in grote lijnen steun gekregen.

De begrotingsvoorstellen gaan nu voor advies naar de Raad van State en de definitieve plannen worden op Prinsjesdag, de derde dinsdag in september, voorgelegd aan de Tweede Kamer.

Duitsland waarschuwt voor explosieve pakketten in heel Europa

2 months 3 weeks ago

Duitse veiligheidsdiensten hebben een waarschuwing naar logistieke bedrijven gestuurd waarin staat dat onbekenden explosieve postpakketten hebben gestuurd naar locaties in heel Europa. Dat meldt het Duitse persbureau DPA.

Postbedrijf DHL heeft na twee eerdere incidenten de veiligheidsmaatregelen aangescherpt. In juli vloog een pakket met daarin een brandgevaarlijk apparaat in het logistieke centrum van DHL in Leipzig in brand. Vervolgens ontstond er brand in de hele vrachtcontainer, die snel geblust kon worden.

Of medewerkers gewond zijn geraakt, wil DHL niet zeggen. Het zou gaan om pakketten met daarin "ongebruikelijke apparaten". Het pakketbedrijf wil ook niets vertellen over het andere voorval.

Volgens een woordvoerder van DHL waren de incidenten bij het bedrijf mede aanleiding voor de veiligheidsdiensten om de bredere waarschuwing te versturen. Die diensten zelf zeggen er niets over.

DHL heeft naar eigen zeggen inmiddels extra veiligheidsmaatregelen genomen in alle Europese landen. Het is niet bekend door wie de poststukken zijn verstuurd, maar de bronnen van de veiligheidsdiensten zeggen tegen DPA dat ze Russische sabotage niet uitsluiten.

PostNL zegt na vragen van de NOS dat het Nederlandse post- en pakketbedrijf geen waarschuwing van de Duitse veiligheidsdiensten heeft ontvangen, maar dat de veiligheidsafdeling wel extra alert is.

Kindje (1) dat uit raam viel in Rotterdam overleden

2 months 3 weeks ago

Het 1-jarige kind dat meer dan twee weken geleden uit een raam viel in Rotterdam, is overleden. Dat bevestigt de politie na berichtgeving in het AD. De politie ging al uit van een noodlottig ongeval en onderzoek heeft dat bevestigd.

Het kind viel op 13 augustus vanaf de vierde verdieping uit een raam aan de Mathenesserdijk en werd met ernstige verwondingen naar een ziekenhuis gebracht. Volgens de regionale omroep Rijnmond was een van de ouders thuis toen het gebeurde.

De politie startte een onderzoek naar de val van de dreumes en ging daarmee ook onderzoeken of het mogelijk ging om een misdrijf. Getuigen werden opgeroepen om zich te melden. Voor de mensen die de val hadden zien gebeuren werd slachtofferhulp geregeld.

Inmiddels laat een woordvoerder van de politie weten dat na onderzoek is gebleken dat er geen sprake is van een misdrijf en dat de val van het kind een ongeluk was.

Het is niet duidelijk hoe het ongeluk heeft kunnen gebeuren. De politie heeft het onderzoek gesloten.

Drukte op snelwegen rond Utrecht, 'gaat langzaamaan de goede kant op'

2 months 3 weeks ago

Zoals verwacht is het vandaag opnieuw druk op de wegen rond Utrecht vanwege de afsluiting van de A2 tussen de knooppunten Oudenrijn en Everdingen. Volgens de ANWB neemt de vertraging op de meeste wegen af nu de vrijdagmiddagspits op zijn einde loopt. Maar vooral op de A27 in zuidelijke richting blijft het erg druk.

Rond het middaguur liep de vertraging op de A27 al tegen de drie kwartier en de drukte hield daar de hele middag aan. Een woordvoerder van Rijkswaterstaat zegt tegen RTV Utrecht dat de drukte zelfs nog steeds toeneemt.

Op de A12 bij Utrecht waren er problemen na een ongeluk. Een van de rijbanen werd gesloten, wat leidde tot een lange file. Inmiddels is de rijstrook vrijgegeven en neemt de vertraging af.

Rijkswaterstaat had voorspeld dat vandaag de drukste dag tot nu toe zou kunnen worden, omdat de vakantie in het midden van het land voorbij is en veel vakantiegangers uit de regio Noord terugkomen. De grootste drukte werd verwacht tussen 14.00 en 18.00 uur, en er werd dan ook geadviseerd om tussen die tijdstippen niet de weg op te gaan.

Volgens een woordvoerder van de ANWB is het druk op de wegen, maar was de situatie vandaag niet vergelijkbaar met het eerste werkzaamhedenweekend. "Wat dat betreft valt het mee", aldus de woordvoerder.

Inmiddels gaat het volgens de woordvoerder de goede kant op. "Je merkt dat mensen rekening hebben gehouden met de wegwerkzaamheden. Je ziet dat er flinke files staan, maar het is niet de drukste week tot nu toe zoals Rijkswaterstaat voorspeld had."

Navigatie

Ook in Nieuwegein is er oponthoud, maar ook daar minder dan eerder. Het Rode Kruis deelt water en fruit uit aan automobilisten die daar vast zijn komen te staan.

In het eerste werkzaamhedenweekend werden veel mensen door hun navigatie door de bebouwde kom van onder meer Nieuwegein gestuurd, waardoor het daar volledig vastliep. Sommige automobilisten stonden daar toen wel vijf uur in de file.

Nieuwegein en Rijkswaterstaat hebben maatregelen genomen na de chaos van het eerste weekend. Zo zijn de verkeerslichten in Nieuwegein anders afgesteld "om het verkeer wat af te remmen", zei omgevingsmanager Melanie Goemans van Rijkswaterstaat in het Radio 1 Journaal. "Daardoor worden ze wat minder populair in de navigatiesystemen."

De werkzaamheden zorgen ook voor problemen bij lokale ondernemers:

Massaal wegblijven, met het openbaar vervoer reizen of op de fiets gaan, adviseerde Rijkswaterstaat vooraf. Maar dat is niet voor iedereen een optie.

Aan wie in de file terechtkomt, adviseert Rijkswaterstaat: "Blijf op de snelwegen en volg de omleidingsroutes." Na dit weekend zijn er nog twee weekendafsluitingen, maar dan gaat de weg pas vanaf vrijdagavond dicht.

Dit gebeurt er tijdens de afsluiting van de A2:

Politie linkt onbekende schedel aan sinds 2010 vermiste Filipijnse zeeman

2 months 3 weeks ago

De Nederlandse politie heeft een schedel die door een visser werd gevonden in de Noordzee kunnen linken aan een sinds 2010 vermiste zeeman uit de Filipijnen. Dat meldt de politie vandaag, op de Internationale dag van de Vermiste Personen. De match werd begin dit jaar al gemaakt.

De zeeman, Andrew Dona, raakte in mei 2010 vermist. Hij voer op de Filipijnse tanker Aegen Myth, die rond die tijd boven Texel voer en verdween. Over hoe hij vermist kon raken, is weinig bekend. De kapitein van het schip maakte melding van de vermissing, waarna een zoekactie met meerdere helikopters en boten door zowel de Nederlandse als Duitse politie werd gestart.

Van Dona was geen spoor meer te bekennen. Zijn tandenborstel en kam werd met nog een aantal andere persoonlijke spullen door de kapitein verzegeld en naar het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) opgestuurd. Vervolgens werd een DNA-profiel van de man gemaakt.

Schedel in vissersnet

Iets meer dan een jaar later, in 2011, vond een visser van een vissersboot op de Noordzee een schedel in de netten. De schedel werd meegenomen en in Rotterdam overhandigd aan de politie. Omdat er geen volledig DNA-profiel uit het bot kon worden gehaald en omdat de technieken nog niet zo geavanceerd waren als nu, verdween de schedel in de opslag.

Daardoor duurde het jaren voordat vastgesteld kon worden van wie de schedel was. Om er zeker van te zijn dat het inderdaad om de vermiste zeeman ging, werd de familie in de Filipijnen gevraagd om wangslijm af te geven voor een DNA-match. Daarmee werd de laatste twijfel weggenomen.

Een repatriëringsbedrijf heeft de schedel vervolgens terug naar de Filipijnen gebracht.

Urker gezin overleefde instorten Duits hotel: 'Het bleef doodstil'

2 months 3 weeks ago

Drie weken na het instorten van het hotel in het Duitse Kröv, maakt Mark Hoefnagel het goed. Hij kwam samen met zijn vrouw Edi en hun zoontje vast te zitten onder het puin. Die bewuste nacht staat op hun netvlies gebrand.

In de nacht van 6 augustus stortte een deel van het hotel in. Twee mensen overleefden het niet. In totaal zaten er veertien mensen vast onder het puin, onder wie het Nederlandse gezin uit Urk.

Het stel herinnert zich het moment van de instorting nog goed. "Ik rende over de rode vloerbedekking op mijn blote voeten. Toen ik halverwege de gang was, voelde ik de vloer onder mij wegzakken en alles op mij afkomen. Dat was het laatste moment dat ik zag en toen was het pikkedonker", zegt Edi tegen Omroep Flevoland.

Het stel vertelt voor het eerst wat er is gebeurd:

De twee lagen afzonderlijk van elkaar in de duisternis, maar ze konden elkaar horen als ze schreeuwden. In het begin gaf het ze rust, omdat ze van elkaar wisten dat ze nog leefden. Dat gevoel veranderde snel, zegt Edi. "Na een uur gaf Mark aan: ik red dit niet. Dat was heel heftig om te horen. Dat het eigenlijk helemaal niet goed gaat."

Mark heeft in totaal dertien uur onder het puin gelegen, in een benauwde positie. "Ik zat echt vast. Mijn benen lagen onder mijn buik. Ik zat een soort van dubbelgeklapt. Een bidhouding kun je wel zeggen." Hij herinnert zich dat moment nog goed: "Alleen mijn rechterarm was vrij."

Edi was bang dat haar man het niet zou halen. "Ik heb ook geroepen: red eerst mijn man, want hij gaat dood." Ze konden allebei niets anders dan afwachten. "Drie uur later hoorden we nog steeds helemaal niks. Het bleef doodstil." Wat ze allebei niet doorhadden dat dat er ondertussen een grootschalige reddingsactie gaande was. Doordat ze precies in het midden van het hotel vastzaten, hoorden ze er niks van.

Uiteindelijk werd het gezin bevrijd. De beelden van Edi die samen met haar zoon uit het hotel werd getild, gingen de wereld over.

Bij kennis

Edi en Jamie bleven vrijwel ongedeerd doordat er een deur op hen viel. Onder de deur werden ze beschermd tegen de brokstukken. Mark werd later die dag ernstig gewond onder het puin vandaan gehaald. Naast een gebroken arm had hij ook ernstig inwendig letsel opgelopen.

Vanwege zijn verwondingen werd hij kunstmatig in coma gehouden. Later, toen zijn situatie verbeterde, werd hij overgevlogen naar het UMC in Groningen, waar hij inmiddels twee weken verblijft. Inmiddels is hij bij kennis en het gaat steeds wat beter. "Hij kan voor het eerst in drie weken weer een normaal T-shirt aan", zegt Edi met een lach.

Marks nieren waren uitgevallen door de positie waarin hij bekneld zat. Nu beginnen de organen weer langzaam te werken. "Verder heb ik geen gevoel in mijn voeten en mijn linkerarm, daar kan ik nog niks mee", zegt hij. "Mijn pols was gebroken en dat hebben ze geopereerd, maar er zit weinig beweging in. Dus dat zal ook tijd nodig hebben om goed te kunnen herstellen."

Beloofd

Het stel hoopt in de toekomst de gebeurtenissen zo goed mogelijk af te sluiten. Mark heeft lang nagedacht over hoe hij dat wil doen. "Zo wil ik nog terug naar Kröv en de mensen ontmoeten die ook onder het puin lagen", zegt hij. "En ik zou ook graag de reddingswerkers willen spreken die ons hebben bevrijd."

Hij moet namelijk nog een belofte nakomen aan één van de reddingswerkers: "Ik had degene die mij bevrijd heeft beloofd om een ijskoud biertje te drinken als ik weer terug zou zijn."

Rabobank voorziet faillissementsgolf, 'maar erg is dat niet'

2 months 3 weeks ago

De komende vier jaar trekt een golf van faillissementen over bedrijven in Nederland. Economen van Rabobank voorspellen dat in een nieuwe studie. De piek aan bedrijven die omvallen is naar verwachting uiteindelijk vergelijkbaar met de kredietcrisis in 2008, maar dit hoeft volgens Rabobank helemaal geen slecht nieuws te zijn voor de economie.

Sterker: het zal juist goed uitpakken als een grote groep al lang ploeterende bedrijven het veld ruimt, zo vat Rabo-econoom Hugo Erken het samen. "Een faillissementsgolf hoeft niet samen te gaan met oplopende werkloosheid", benadrukt hij. "Er moet echt een forse schok zijn in het aantal faillissementen wil je dat terugzien in de werkloosheid."

Voor de ondernemers zelf is het natuurlijk een ramp, financieel en psychisch", zegt Erken ook. "Maar voor groeiende bedrijven houden zij wel financiering en vooral personeel vast. Er is een groot personeelstekort. Dat de arbeidsproductiviteit vorig jaar is gedaald is een teken aan de wand. Dat is zorgelijk."

Enkele honderden

De economen van Rabobank maakten een nieuw rekenmodel om te voorspellen hoeveel bedrijven de komende jaren de deuren zouden kunnen sluiten. Het aantal faillissementen loopt al zes kwartalen op rij op, maar is met zo'n 1100 per kwartaal historisch bekeken nog altijd laag.

Na het knappen van de internetzeepbel rond de millenniumwisseling gingen ruim 2000 bedrijven per kwartaal op de fles. Tijdens de kredietcrisis in 2008 waren dat er 2700 tot zelfs 3400. Door de massale overheidssteun na het uitbreken van het coronavirus in 2020 daalde het aantal faillissementen tot slechts enkele honderden per kwartaal.

Door de coronasteun konden veel bedrijven die het voor de crisis al moeilijk hadden een faillissement lange tijd uitstellen. Maar deze zogenoemde zombiebedrijven zitten gezonde ondernemingen juist in de weg, stelt Erken.

Nu de coronasteun wordt afgebouwd en de Belastingdienst uitgestelde belasting betaald wil zien, loopt het aantal faillissementen langzaam op. Dat blijft volgens de berekeningen van de Rabo-economen verder oplopen tot en met 2027. In dat jaar rekenen zij op een piek van 1700 tot 1900 bedrijven per kwartaal die omvallen. Dat is een stijging van 35 procent vergeleken met vorig jaar.

Vanaf 2029 verwachten de Rabo-economen dat het aantal faillissementen weer daalt. Erken vindt dat het verstandig is om de marktdynamiek met bedrijven zijn werk te laten doen. "Het kabinet moet vooral terughoudend zijn. Verschillende brancheorganisaties zullen zeker de noodklok gaan luiden als er meer bedrijven in hun sector omvallen. Maar daar moet je niet aan beginnen. De arbeidsmarkt is al krap. Er moet echt een normalisatie plaatsvinden. Je ziet dat er veel bedrijven met structurele problemen kampen, zoals schulden en een verouderd businessmodel. Het is beter als die plaatsmaken voor nieuwe bedrijven."

Minister laat COA deel asielzoekers Ter Apel verspreiden

2 months 3 weeks ago

Het ministerie van Asiel en Migratie heeft het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) de opdracht gegeven om vanuit het aanmeldcentrum in Ter Apel asielzoekers te verplaatsen naar alle opvanglocaties in Nederland. Het gaat om één of twee asielzoekers per locatie, stelt het ministerie. Alleen opvanglocaties voor minderjarige asielzoekers zijn uitgesloten van de maatregel.

Het gaat om 200 opvanglocaties waaraan gevraagd wordt om extra plekken vrij te maken, aldus een woordvoerder van het COA. Dit moet gebeuren voor aanstaande zondag.

Volgens minister Faber van Asiel en Migratie is er geen sprake van dwang. "Nee hoor, ik ga echt geen dwang toepassen, het is in overleg", zei ze na afloop van de wekelijkse ministerraad. "Het COA moet de afspraak nakomen met Ter Apel en de rechter heeft uitgesproken dat het onder de 2000 personen moet blijven. Ik heb geen zin om nog een keer een boete te betalen."

Grens overschreden

Het ministerie noemt het een "last-resort-maatregel". De afgesproken grens van 2000 mensen wordt dit jaar bijna elke dag overschreden. De gemeente Westerwolde wil vanaf 1 september - aanstaande zondag dus - opnieuw naar de rechter stappen als het aantal nog steeds wordt overschreden.

In januari van dit jaar bepaalde een rechter al dat het COA 15.000 euro moet betalen per dag dat er te veel mensen in het aanmeldcentrum zijn. In juni was het maximale bedrag van de boete bereikt, 1,5 miljoen euro. Ook de afgelopen dagen overnachtten er nog steeds te veel mensen in de opvang in Ter Apel.

'Uiterst verzoek'

De maatregel is volgens het ministerie een "uiterst verzoek", in de hoop duidelijk te maken dat er geen andere opties zijn.

"We vragen niet iets extreems van gemeenten, maar we realiseren ons dat we al veel van ze vragen", aldus een woordvoerder van het ministerie. "Maar je moet je afvragen of je het als overheid wil, om steeds voor de rechter te moeten komen omdat het in Ter Apel te vol is."

Asielminister Faber heeft met de veelbesproken spreidingswet de mogelijkheid om gemeenten te dwingen asielzoekers op te nemen, maar die wil ze juist niet gebruiken. Haar partij, de PVV, is een van de felste tegenstanders van de wet en het nieuwe kabinet wil de wet snel afschaffen.

Maori-koning Tuheitia (69) overleden

2 months 3 weeks ago

De Maori-koning van Nieuw-Zeeland, Tuheitia, is overleden. De koning was 69 jaar oud. Tuheitia onderging recent nog een hartoperatie en stierf in het bijzijn van zijn familie.

Tuheitia, die volledig Tuheitia Pootatau Te Wherowhero VII heette, was de zevende Maori-koning en stond achttien jaar aan het hoofd van de Maori-gemeenschap.

Hoewel de titel van Maori-koning geen juridische status heeft, is de rol symbolisch en politiek belangrijk. Hij maakte zich onder meer hard voor de rechten van Maori's, de positie van jongeren en behoud van Maori-tradities. De soeverein volgde zijn moeder op, die veertig jaar het hoofd van de Maori-gemeenschap was.

Onuitwisbare stempel

De Nieuw-Zeelandse premier Christopher Luxon zegt te rouwen om het overlijden van de Maori-koning. "Ik zal me zijn betrokkenheid, toewijding en passie voor de Maori-wereld herinneren., zei Luxon.

Ook hebben de inspanningen van Tuheitia volgens de premier "een onuitwisbare stempel op ons land gedrukt". De vlaggen in het land hangen halfstok.

Ook de Nieuw-Zeelandse oud-premier Jacinda Ardern zegt op Instagram dankbaar te zijn voor het werk van het hoofd van de Maori's. De Britse koning Charles zegt in een verklaring diep bedroefd te zijn om het overlijden van Tuheitia.

De Maori's zijn de oorspronkelijke bewoners van Nieuw-Zeeland. De eerste Maori's kwamen in de 13de eeuw vanuit Polynesië naar Nieuw-Zeeland, dat daarvoor nog onbewoond was. Vanaf het moment dat kapitein James Cook de Britse vlag plantte op Nieuw-Zeeland in 1769 kreeg de inheemse bevolking te maken met onderdrukking.

Toch hebben de Maori-stammen geprobeerd om de eigen taal en cultuur zoveel mogelijk te waarborgen. Zo staat de Maori-gemeenschap bekend om de traditionele (gezichts)tatoeages en de rituele haka-dans.

Veiligheidsmaatregelen Amsterdamse universiteiten bij opening academisch jaar

2 months 3 weeks ago

De Universiteit van Amsterdam (UvA) en de Vrije Universiteit (VU) starten het nieuwe academisch jaar met extra veiligheidsmaatregelen. Bij beide universiteiten worden toegangscontroles gehouden met QR-codes en moeten jassen en tassen buiten blijven. Dat zeggen de universiteiten tegen de NOS.

De onderwijsinstellingen nemen deze maatregelen, omdat dit studiejaar weer pro-Palestijnse demonstraties worden verwacht, zoals ook het geval was voor de zomer. Tijdens de recente introductieweek van de VU blokkeerden demonstranten al kort de deuren van de universiteit.

Toegangscodes

De UvA gaat bij de opening van het academisch jaar voor het eerst werken met toegangscontroles. "Aanwezigen moeten zich van tevoren aanmelden en krijgen een persoonlijke QR-code waarmee ze naar binnen kunnen", aldus een woordvoerder van de universiteit. Bij meerdere evenementen is de universiteit van plan dit systeem te handhaven.

Jassen en tassen mogen niet mee naar binnen. "Dit is voor aanwezigen niet altijd fijn, omdat je dan langer in de rij moet staan. Maar helaas vinden we dat het nodig is." Over verdere veiligheidsmaatregelen wil de woordvoerder niets kwijt: "We willen andere mensen niet wijzer maken dan nodig."

De VU neemt deze maatregelen ook, maar zegt tegen de NOS dat ze in mei - toen er ook protesten waren - al werkten met toegangscontroles. Ook zegt de universiteit in eerdere jaren ook al gewerkt te hebben met QR-codes bij de opening van het academisch jaar. Wel is het voor het eerst dat jassen en tassen buiten moeten blijven.

Zorgen joodse studenten

Gisteren meldde de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding dat de zorgen over antisemitisme op universiteiten groeit en dat Joodse studenten en docenten de demonstraties intimiderend vinden. "Wij zien dat het oplaaiende Israëlisch-Palestijnse conflict helaas gepaard gaat met antisemitische uitingen op onze universiteiten", aldus Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding Eddo Verdoner.

Verdoner stelde dat het "ontoelaatbaar" is dat studenten en docenten zich niet veilig voelen. "Demonstreren mag, maar wij mogen onze ogen niet sluiten voor antisemitisme dat wordt verhuld als kritiek op Israël."

De woordvoerder van de UvA stelt dat de zorg bij Joodse en Israëlische studenten en medewerkers absoluut leeft. De maatregelen worden genomen om de campus voor iedereen een veilige plek te houden. Ook de VU stelt zowel met Joodse studenten als met studenten die protesteren in gesprek te blijven.

Schoof over nachtelijk begrotingsoverleg: ook tiende procent gaat om harde euro's

2 months 3 weeks ago

Premier Schoof vindt dat "er goed geluisterd is naar elkaar". Dat zei hij vanmorgen voor de vergadering van het kabinet. Hij kreeg de vraag waarom het overleg tussen de top van het kabinet en de vier coalitiepartijen over de begroting vannacht zo lang heeft geduurd.

"The devil is in the details. Een tiende van een procent klinkt in koopkrachtplaatjes als niet relevant, maar dat gaat gewoon om harde euro's in de portemonnee van mensen", onderstreepte Schoof.

Volgens hem was het overleg onder meer bedoeld om te kijken of de begroting voldoet aan de criteria uit het 'hoofdlijnenakkoord'. Hij noemde daarbij solide begrotingsbeleid, loon naar werken en armoede: "En als je luistert, ga je ook wat dingetjes veranderen."

'Ook voor extraparlementair kabinet steun belangrijk'

Schoof herhaalde dat het ook voor een extraparlementair kabinet belangrijk is "je op hoofdlijnen verzekerd te weten van steun van de partijen die dit kabinet dragen". Hij wilde niet spreken van onderhandelingen.

De gesprekken duurden tot 04.00 uur vannacht en de premier noemde het vanochtend goed nieuws dat er een begroting is en dat die gesteund wordt door de coalitiepartijen.

Heinen: een complexe puzzel en scherpe keuzes

Minister Heinen van Financiën noemde het logisch dat de fracties wilden weten of het hoofdlijnenakkoord nog overeind staat. Hij herhaalde dat de marges klein zijn en hij sprak over een hele complexe puzzel en scherpe keuzes: "We hebben serieuze tegenvallers, die dekken we. Daar komen vragen uit voort en je hebt pas een akkoord als iedereen tevreden is. We moeten het samen doen."

Het is de bedoeling dat het kabinet de begroting vandaag officieel vaststelt en voor advies naar de Raad van State stuurt. De definitieve plannen gaan op Prinsjesdag naar de Tweede Kamer, de derde dinsdag van september.

Opnieuw ICT-problemen: marechaussee kan geen noodpaspoorten afgeven

2 months 3 weeks ago

Opnieuw kan de marechaussee in het hele land geen noodpaspoorten afgeven. Dat schrijft de organisatie op X. Er zijn problemen door een storing in een systeem.

Staatssecretaris Tuinman van Defensie zegt dat het probleem voortkomt uit de grote ICT-problemen van afgelopen woensdag. De systemen die toen uitvielen, zijn de afgelopen dagen opnieuw opgestart. "Daar hebben we in een systeem, in ons eigen netwerk, wat problemen mee. Het loopt niet lekker", zegt hij. "Het oplossen heeft onze hoogste prioriteit."

De marechaussee weet nog niet hoelang het duurt tot het probleem weer verholpen is. "De balies zijn op dit moment nog wel open, maar we kunnen niet zo veel doen", zegt een woordvoerder van de marechaussee. Het oplossen van het probleem is volgens de woordvoerder "aan andere partijen".

Noodpaspoorten zijn er vooral voor mensen die een reis moeten maken die niet uitgesteld kan worden, maar die erachter komen dat hun paspoort verlopen of kwijt is. De marechaussee verstrekt ongeveer 65 noodpaspoorten per dag, vanuit acht locaties in Nederland.

Netwerk van Defensie

Afgelopen woensdag hadden verschillende organisaties problemen door een softwarefout op een van de IT-netwerken van Defensie. Ook die dag konden geen noodpaspoorten afgegeven worden. Daarnaast waren er nog veel meer problemen. Zo waren hulpdiensten slecht bereikbaar en werd het vliegverkeer op Eindhoven Airport stilgelegd.

Andere organisaties die woensdag ook door de storing getroffen waren, zoals Eindhoven Airport en Defensie, zeggen op dit moment geen problemen te hebben. De kustwacht meldt dat sommige mensen inlogproblemen hebben, "maar over het algemeen is iedereen gewoon aan het werk".

Eurovisie Songfestival volgend jaar vanuit Zwitserse Basel

2 months 3 weeks ago

Het Eurovisie Songfestival komt volgend jaar vanuit de Zwitserse stad Basel. Dat heeft de Zwitserse publieke omroep SRG SSR besloten na een competitie waar ook de stad Genève aan meedeed. Eerder vielen Bern en Zürich al af.

De finale van de 69ste editie van het Eurovisie Songfestival is op 17 mei. De halve finales zijn op 13 en 15 mei. Locatie is de St. Jakobshalle, een indoorarena met een capaciteit voor ruim 12.000 toeschouwers.

Songfestivalbaas Martin Österdahl noemt Basel ideaal voor het liedjesfestijn. "Met zijn unieke mix van traditie en innovatie weerspiegelt Basel de geest van het Eurovisie Songfestival."

Terug naar de oorsprong

Zoals de traditie voorschrijft, is het winnende land van de afgelopen editie verantwoordelijk voor de organisatie van het Eurovisie Songfestival. In mei won de Zwitserse artiest Nemo met het nummer The Code na een beladen finale. Nederland was daar niet bij, vanwege de diskwalificatie van Joost Klein.

Bekijk hier het afsluitende optreden van de winnaar van het Songfestival in Malmö:

Met de organisatie van Zwitserland keert het Eurovisie Songfestival terug naar de oorsprong van het evenement. De allereerste editie in 1956 was namelijk ook in het Alpenland, in de stad Lugano. Die eerste editie werd trouwens ook gewonnen door het gastland zelf.

Daarna was het wachten tot 1988, het jaar waarin de Canadese Céline Dion met het nummer Ne Partez Pas Sans Moi de winst voor Zwitserland binnensleepte.

De organisatie van het Eurovisie Songfestival is voor veel steden een uitgelezen kans om reclame te maken, maar tegelijk ook een ingewikkelde operatie. In minder dan negen maanden zijn de gaststad en landelijke publieke omroep namelijk verantwoordelijk voor het opzetten van de grootste televisieproductie in Europa.

Daarnaast is het Eurovisie Songfestival een kostbare aangelegenheid. De bedragen lopen uiteen, maar het organiseren kost een land zeker zo'n 30 miljoen euro. Een deel van dit bedrag is afkomstig van de gaststad. Zo droeg Liverpool in 2023 ruim zes miljoen euro bij.

Niet nog een keer organiseren

Basel wacht geen gemakkelijke klus. Afgelopen editie van het Songfestival in Malmö was vanwege dreigingen de meest beveiligde editie in jaren. Dat kwam mede door de deelname van Israël, wat leidde tot protesten met enkele duizenden deelnemers. De Zweedse politie riep zelfs de hulp in van agenten uit buurlanden Denemarken en Noorwegen om alles te kunnen bolwerken.

Vanwege die forse veiligheidsmaatregelen liet de gemeente Malmö na afloop van het evenement weten niet open te staan het festival in de nabije toekomst opnieuw te organiseren. "Als Zweden volgend jaar wint en ons aanbiedt de wedstrijd te organiseren, zullen we dit zeker weigeren! We hebben niet de kracht en het uithoudingsvermogen om de wedstrijd opnieuw te organiseren", luidde toen een statement.

Duitsland stuurt Afghaanse criminelen terug naar land van herkomst

2 months 3 weeks ago

In Duitsland zijn vanmorgen voor het eerst 28 Afghanen op het vliegtuig naar Afghanistan gezet. Dat meldt tijdschrift Der Spiegel. Het gaat om veroordeelde criminelen.

Duitsland had al langer plannen om Afghanen met een criminele achtergrond uit te zetten. Het is voor het eerst sinds de machtsovername van de Taliban in Afghanistan in 2021 dat dit nu weer gebeurt.

Vanmorgen in alle vroegte vertrok een vliegtuig van Qatar Airways vanaf Leipzig naar de Afghaanse hoofdstad Kabul, met daarin onder meer een arts en vluchtbegeleiders. De Afghanen aan boord zijn uit verschillende delen van Duitsland naar het vliegveld gebracht. Sommigen zaten in de gevangenis. Volgens Der Spiegel kreeg iedereen 1000 euro mee.

Het uitzetten van criminelen naar het land van herkomst is in Duitsland al langere tijd onderwerp van gesprek. De regering kijkt daarbij vooral naar mensen uit Syrië en Afghanistan. Onder meer de recente aanslagen met messen in Solingen en Mannheim zijn daar volgens Der Spiegel aanleiding voor.

Bij de aanslag in Solingen werd een 26-jarige Syriër aangehouden met een tijdelijke verblijfsvergunning, die in een vluchtelingenopvang woonde. In Mannheim is een 25-jarige Afghaan verantwoordelijk voor de aanslag. Hij woonde ook als asielzoeker in Duitsland.

Begin juni zei bondskanselier Scholz al Afghanen en Syriërs die veroordeeld zijn voor zware misdrijven op het vliegtuig te willen zetten. Ook het verheerlijken van terrorisme is voor de Duitse autoriteiten reden tot uitzetting.

De Duitse regering heeft volgens bronnen aan Der Spiegel niet zelf met de Taliban gesproken, mede omdat iedere vorm van onderhandeling internationaal gevoelig ligt.

Qatar, dat wel goede banden onderhoudt met de Taliban, heeft volgens Der Spiegel een rol gespeeld in de onderhandelingen met de Taliban.

Schiphol investeert miljarden: van bagagekelder tot arbeidsomstandigheden

2 months 3 weeks ago

Schiphol gaat de komende vijf jaar 6 miljard euro investeren om de arbeidsomstandigheden, dienstverlening en infrastructuur van de luchthaven te verbeteren. Het gaat volgens Schiphol om het grootste investeringsplan ooit in de geschiedenis van de luchthaven.

Topman Pieter van Oord stelt dat Schiphol onder meer de bagagekelder, klimaatinstallaties, roltrappen, vliegtuigopstelplaatsen en taxibanen onder handen gaat nemen. Tegelijk moeten de arbeidsomstandigheden van alle medewerkers worden verbeterd. Eerder stak Schiphol al 3 miljard euro in uitbreiding en verbetering van de terminals.

Schiphol maakte het plan vanmorgen bekend bij de presentatie van de cijfers over de eerste zes maanden van dit jaar. Daarin vervoerde de luchthaven met 31,8 miljoen ruim 10 procent meer passagiers dan een jaar eerder. Onderaan de streep bleef een nettowinst van 224 miljoen over.

Minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat reageert verheugd op het besluit van Schiphol om miljarden te investeren in betere arbeidsomstandigheden. "Het is uiterst belangrijk dat Schiphol de faciliteiten op orde heeft. Het is zwaar werk", aldus de minister.

Zorgen

Topman Van Oord heeft ook zorgen over Schiphol. Hij spreekt van een succesvolle meivakantie, waarin reizigers "helaas niet werden geholpen door de staat van de infrastructuur" op Schiphol. "Dat is op dit moment verre van wat we als kwaliteitsluchthaven in Nederland willen bieden."

Hij noemt het investeringsplan van 6 miljard euro cruciaal. "Om de tevredenheid van onze passagiers en goede dienstverlening aan onze luchtvaartmaatschappijen terug te brengen."

Zo kampt Schiphol nog altijd met een groot personeelstekort. Eerder bleek uit een enquête van vakbond FNV dat een groot deel van de werknemers, zoals beveiligers en bagage-afhandelaren, zich zorgen maakt over de werkdruk, het ziekteverzuim en veiligheidsrisico's.

Kofferchaos

Ook zal er worden geïnvesteerd in een betere bagageafhandeling. Twee jaar geleden haalde Schiphol nog het nieuws met flinke problemen, toen duizenden koffers achterbleven op de luchthaven en veel passagiers een tijdlang moesten zoeken naar hun bagage.

Onlangs haperde het systeem weer, en dat leidde opnieuw tot honderden achtergebleven koffers en veel gefrustreerde reizigers.

Geen krimp

"Hoewel het bemoedigend is om te zien dat onze financiële resultaten verbeteren, zijn onze algehele financiële prestaties nog niet naar onze tevredenheid", zei financieel directeur Robert Carsouw in een toelichting. "Het realiseren van onze ambities vereist een aanzienlijke toename en versnelling van onze operationele kasstromen, zonder de focus op onze concurrentiepositie te verliezen."

Het vorige kabinet wilde Schiphol aanvankelijk in twee stappen laten krimpen. Vanaf eind 2023 moest er naar maximaal 460.000 vluchten per jaar worden gegaan en dan later naar 440.000. In november vorig jaar werd dat plan in de ijskast gezet, omdat het juridisch op bezwaren stuitte. Ook de Hoge Raad bepaalde vorige maand dat het kabinet niet zomaar het aantal vluchten kan verminderen.

Vroegpensioen al tientallen jaren ter discussie: vijf vragen over eerder stoppen met werken

2 months 3 weeks ago

Zondag gaat de Klassieker Feyenoord-Ajax niet door omdat agenten staken. Ze eisen behoud van het vroegpensioen. Vijf vragen over wat er op het spel staat.

Vroegpensioen: bestaat dat nog?

In de jaren 70 was de werkloosheid hoog in Nederland en werd de regeling Vervroegde uittreding (VUT) in het leven geroepen. Als je eerder stopt, krijg je via je werkgever een maandelijkse uitkering tot aan je pensioen. Zo moest er plek ontstaan voor jongeren op de arbeidsmarkt.

"Een aanbod dat je amper kan afslaan," zegt hoogleraar economie Marike Knoef over de populaire VUT. Volgens Knoef, ook verbonden aan de SER en pensioendenktank Netspar, heeft de VUT alleen niet het gewenste effect gehad. "Het heeft er niet toe geleid dat jongeren makkelijker werk vonden of sneller doorstroomden."

Door de vergrijzing was de VUT niet langer houdbaar en daarom maakte het kabinet-Balkenende II er in 2006 een einde aan. Eerder stoppen met werken kon nog wel via de Regeling Vervroegd Uittreden (RVU), maar vanaf nu zou een werkgever fors belasting betalen over het eerder laten gaan van medewerkers.

Wat is de inzet van de vakbond nu?

Met die werkgeversbelasting wordt het vroegpensioen in feite de nek omgedraaid, in ieder geval voor mensen die niet zelf een extra zakcentje hebben.

Tot 2021. Een stakingsgolf leidde ertoe dat de werkgeversbelasting op vroegpensioen tijdelijk werd afgeschaft, van 2021 tot en met 2025. Hierdoor kunnen mensen met een zwaar beroep maximaal drie jaar lang voor de pensioengerechtigde leeftijd een uitkering van zo'n 1500 euro krijgen. Wat een zwaar beroep is bepalen werkgevers en werknemers onderling zelf per sector.

Nu eist de vakbond dat de regeling permanent wordt. Juist mensen met een relatief laag salaris hebben vaak een zwaar beroep, redeneert de vakbond.

Waarom horen we vooral de politieagenten over vroegpensioen?

"We zijn gewoon heel goed georganiseerd," zegt Ramon Meijerink, waarnemend voorzitter van politievakbond ACP. "Daarnaast hebben wij aan de CAO-tafel detailleerde afspraken gemaakt over het vroegpensioen."

Zo hanteert de politie een puntensysteem voor wat wel of niet als zwaar beroep wordt gezien. Onregelmatigheid, fysieke zwaarte en emotionele belasting zijn zaken die meetellen. Van de 90 politiefuncties zijn er 58 bestempeld als zwaar. Daar zitten agenten bij, maar ook beveiligers, korpschefs en directeuren.

Vakbond FNV pleit voor een vergelijkbare puntensysteem bij andere sectoren. Knoef vindt het een goed idee dat wordt geprobeerd om een "zwaar beroep" te definiëren. Toch ziet ze nadelen: "We moeten juist nadenken over hoe we het werk minder langdurig zwaar kunnen maken. Zo'n predicaat "zwaar beroep", kan er juist voor zorgen dat je langer blijft hangen als dat een voordeel met zich meebrengt."

Willen mensen eigenlijk wel eerder met pensioen?

Het ontmoedigen van het vroegpensioen is gelukt, want de gemiddelde pensioenleeftijd loopt sinds het afschaffen van de VUT op. Sterker nog, het aantal mensen dat doorwerkt na het bereiken van hun AOW-leeftijd neemt zelfs toe.

Daar heeft de tijdelijke, fiscaal aantrekkelijke RVU geen verandering in aangebracht. Van 2021 tot 2024 maakten 27.000 mensen gebruik van de regeling, meldt het ministerie van Sociale Zaken.

Dat de regeling niet zo veel wordt gebruikt zegt niet zo veel, denkt Knoef. Het betekent niet dat er geen behoefte is aan eerder stoppen met werken. "Het kan ook betekenen dat het voor mensen met een relatief laag inkomen nog steeds niet financieel haalbaar is om drie jaar te moeten leven van een uitkering ter hoogte van een AOW."

Ze maakt zich zorgen mensen met een zwaar beroep en wijst op UWV-cijfers over toenemend verzuim bij 60-plussers. Ook het feit dat de gezonde levensverwachting van rijkere en armere Nederlanders steeds verder uit elkaar loopt, baart haar zorgen.

Toch denkt zij aan een andere oplossing: "Werkgevers moeten samen met werknemers op zoek naar passend werk en duurzame inzetbaarheid."

Wat gaat er nu gebeuren?

GroenLinks-PvdA en de SP willen dat de RVU wordt verlengd, zodat het voor werkgevers aantrekkelijk blijft om mensen eerder te laten vertrekken. Minister Van Hijum van Sociale Zaken heeft aangegeven niet afwijzend tegenover dit plan te staan.

Desondanks staan er meerdere stakingen gepland. Er wordt dus geen politie ingezet bij Feyenoord - Ajax en op 10 september staken de gemeentelijke bus- en tramchauffeurs. Een dag later zijn de NS en het streekvervoer aan de beurt.

Checked
1 hour 45 minutes ago
NOS Nieuws - Algemeen
NOS Nieuws
Subscribe to NOS Nieuws - Algemeen feed