NOS Nieuws - Algemeen

Er zijn veel meer kaaswinkels in Nederland dan tien jaar geleden. De grootste stijging van het aantal kaasspeciaalzaken was in Friesland met 88 procent. In Brabant steeg het aantal met 57 procent, zo blijkt uit cijfers van de Kamer van Koophandel.

Mensen willen vooral kazen "met een verhaal", zegt Martin Pors van een kaaswinkel in Oosterhout bij Omroep Brabant. "De vraag is vooral enorm gegroeid sinds mensen in coronatijd niet uit eten of borrelen konden gaan."

In totaal is Brabant met 88 bedrijven de derde provincie in de lijst met de meeste zaken na Noord-Holland (166) en Zuid-Holland (154). In Friesland zijn er nu 32. De stijging van het aantal kaaswinkels maakt deel uit van een bredere trend, waarbij het aantal voedselspeciaalzaken landelijk toeneemt. Zo stijgt volgens de Kamer van Koophandel ook het aantal winkels dat zich specialiseert in buitenlandse voedingsmiddelen.

Opscheppen over kaas

Kaasboer Pors verklaart dat door de veranderende behoefte van mensen. Volgens hem wordt het avondje uit, zeker sinds corona, ingeruild voor een compleet verzorgde borrelavond thuis, waar mensen kunnen "opscheppen over die ene speciale kaas uit de buurt".

Dat speciale kaas misschien wat meer kost, is voor mensen meestal geen probleem. Ze vergelijken het volgens de kaasboer uit Oosterhout met uiteten in een restaurant. "Daar kan je 100 euro per persoon uitgeven op een avond. Voor dat bedrag haal je ook een borrelavond voor iedereen in huis."

Zijn collega Otto-Jan Bokma in het Friese buurtschap It Heidenskip verkoopt niet alleen kaas, hij maakt de kazen ook zelf. "Wat ik hoor van de klanten is dat zij weer terug willen naar de basis. Niet alle kazen van de grote fabrieken met massaproductie, maar ook gewoon kaas", zegt hij bij Omrop Fryslân. "En dat verkoopt heel goed."

Groentewinkels

De stijging van het aantal kaasspeciaalzaken staat in schril contrast met de daling van het aantal groentewinkels en slagers. Het aantal winkels gespecialiseerd in aardappelen, groenten en fruit daalde landelijk van 1229 in 2014 naar 947 dit jaar, terwijl het aantal slagers afnam met 228 tot het huidig totaal van 2136 winkels. De daling in deze sectoren wordt toegeschreven aan de toenemende voorkeur van consumenten voor gemak, waarbij zij steeds vaker al hun boodschappen bij een supermarkt doen.

Volgens Patricia Hoogstraaten van Vakcentrum, de koepel van zelfstandige retailondernemers, vormen de supermarkten uiteindelijk ook een bedreiging voor de kaasspeciaalzaken. Tegelijkertijd, zo zegt ze, zorgen de supermarkten ook voor extra klanten in winkelgebieden, wat de aanwezigheid van delicatessenzaken weer kan bevorderen.

Als een tierelier

Kaasboer Bokma in It Heidenskip maakt zich geen zorgen. Hij heeft de volgende stap al genomen: "Wij maken ook boter. Dat gaat ook als een tierelier. We vallen bijna van de ene verbazing in de andere."

Premier Schoof blijft erbij dat mensen er volgend jaar op vooruit gaan. Het kabinet sprak ook vandaag over de begroting en Schoof zei voor de vergadering dat hij ervan overtuigd is dat de hoofdpunten uit het 'hoofdlijnenakkoord' van PVV, VVD, NSC en BBB kunnen worden gerealiseerd.

Kort na de presentatie van de plannen, in mei, berekende het Centraal Planbureau dat de koopkracht van huishoudens iets stijgt. En in de recente 'augustusraming' van het CPB wordt gesproken van een koopkrachtstijging die "aanzienlijk hoger" is dan bij een eerdere raming.

Schoof wees erop dat er sinds het afsluiten van het coalitieakkoord ook tegenvallers zijn. Een daarvan is de compensatie die de staat vermogenden moet bieden die te veel belasting hebben betaald. Maar de premier voegde eraan toe dat er ook wat meevallers zijn. "Dat proberen we bij elkaar te brengen."

Heinen: tegenvallers structureel oplossen

Minister Heinen van Financiën noemde de puzzel complex, maar "oplosbaar". Hij benadrukte dat de tegenvallers "structureel moeten worden opgelost", maar dat het kabinet nu vooral kijkt naar volgend jaar: "We doen het in stappen."

Het kabinet moet er vrijdag uit zijn: dan gaan de begrotingsstukken voor advies naar de Raad van State. Volgens Schoof is het kabinet "bijna klaar", al komt er ook nog overleg met de fractievoorzitters van de coalitiepartijen.

De definitieve plannen worden op Prinsjesdag ingediend bij de Tweede Kamer. Dat is over drie weken.

De politie Midden-Nederland heeft een politievrijwilliger aangehouden die wordt verdacht van seksueel contact met een minderjarige. De 36-jarige zou daarnaast in het bezit zijn van kinderporno. De man is geschorst, in ieder geval zolang de politie de zaak onderzoekt.

De politie kreeg in mei een melding over mogelijk seksueel getint contact tussen een minderjarige jongen en de politievrijwilliger uit de eenheid Midden-Nederland. Het Openbaar Ministerie gaf vervolgens de afdeling Zeden van politie de opdracht om verder onderzoek te doen. Deze afdeling houdt zich bezig met seksueel misbruik, zoals onder meer aanranding, verkrachting en het bezit van kinderporno.

De politie zegt dat na de melding gegevensdragers, zoals bijvoorbeeld een telefoon of laptop, in beslag zijn genomen om deze technisch te onderzoeken. Na dit onderzoek is de man vandaag aangehouden en geschorst.

De politie wilde vragen over de politievrijwilliger en het onderzoek niet beantwoorden zolang het onderzoek bezig is.

Een jongen van 4 heeft per ongeluk een 3500 jaar oude kruik in kleine stukjes laten vallen in een museum in Israël. Het museumstuk was zeldzaam omdat het nog volledig intact was, zegt het Hecht Museum tegen de BBC. "Hij wilde weten of er iets in zat", zegt zijn vader.

De kruik stond open en bloot bij de ingang van het museum, dat gespecialiseerd is in het verzamelen van archeologische stukken. Volgens een woordvoerder is het voor bezoekers " extra bijzonder" om stukken zonder obstructie te kunnen bekijken.

De vader van de jongen zegt dat zijn zoon een klein beetje aan de kruik trok omdat hij wilde weten of er iets in de kruik zat. Vader Alex was naar eigen zeggen in shock toen hij zijn zoon naast de gebroken kruik zag staan. "In eerste instantie dacht ik: dat kan mijn zoon toch niet hebben gedaan?"

Alsnog welkom

Het museum had al snel door dat het om een ongeluk ging. "Er zijn situaties dat stukken bewust worden vernield. Dan schakelen we altijd de politie in. Maar daar was nu geen sprake van", zegt een woordvoerder tegen de Britse omroep.

De jongen en zijn vader zijn uitgenodigd om deel te nemen aan een georganiseerde tour wanneer de kruik weer gerepareerd is. Een specialist gaat zich nu over de archeologische vondst ontfermen.

Volgens het museum zal het stuk "op korte termijn" weer op zijn plaats staan. Vader Alex zegt opgelucht te zullen zijn als de pot hersteld is, maar voelt zich wel schuldig dat het niet langer "hetzelfde stuk is".

De kruik, die dateert uit de bronstijd 2200 en 1500 voor Christus, werd vermoedelijk gebruikt om lokale producten zoals wijn of olijfolie in te bewaren. Het stuk is van voor de tijd van de bijbelse koning David en koning Salomon. De kruik staat al 35 jaar in het museum.

Het is kenmerkend voor de regio Kanaän en de oostelijke Middellandse Zeekust. Soortgelijk aardewerk dat tijdens opgravingen wordt gevonden is meestal kapot of onvolledig. Toen deze kruik werd gevonden sprak het museum van "een indrukwekkende vondst", juist omdat die nog intact was.

Ondanks het "zeldzame ongeluk" zal het museum nog steeds "waar mogelijk" stukken zonder barrières of glazen wanden tentoonstellen.

Door een storing in het IT-systeem van het ministerie van Defensie zijn verschillende overheidsdiensten getroffen. De storing veroorzaakte problemen bij onder meer hulpdiensten, de Kustwacht, de Koninklijke Marechaussee, DigiD, een aantal gemeentelijke diensten en de GGD. Bij een deel van de diensten zijn de problemen inmiddels weer verholpen.

Door de storing was de hele dag geen vliegverkeer mogelijk van en naar Eindhoven Airport. Inmiddels meldt de luchthaven dat de processen voor het hervatten van het vliegverkeer weer worden opgestart. In de praktijk betekent dit dat de luchthaven gaan kijken welke vliegtuigen als eerste kunnen vertrekken en welke passagiers door de veiligheidscontrole mogen. Eindhoven Airport is het civiele gedeelte van de militaire vliegbasis Eindhoven en valt daarom onder beheer van Defensie.

Hulpdiensten kregen als gevolg van de storing problemen met hun communicatie- en alarmeringssysteem, waardoor ze onderling moeilijker kunnen communiceren. Veiligheidsregio Utrecht meldt dat alle systemen binnen hun regio inmiddels weer werken zoals gebruikelijk. Andere veiligheidsregio's hebben nog niet gemeld dat hun systemen weer werken.

Al sinds 22.30 uur

Het lijkt erop dat de storing gisteravond al rond 22.30 uur begon. De oorzaak is nog onduidelijk. Ook is niet duidelijk of het gaat om een doelbewuste aanval of dat het gaat om een technisch probleem, al dan niet veroorzaakt door een menselijke fout. Het ministerie van Binnenlandse Zaken zegt dat omvang en impact nog in kaart worden gebracht.

Het kabinet doet nog geen uitspraken over de toedracht. Op de vraag wat de oorzaak is antwoordde premier Schoof: "Geen idee". Ook minister van Defensie Brekelmans wil niet speculeren over de oorzaak totdat die "met honderd procent zekerheid is vastgesteld". Brekelmans wil ook niet zeggen of uitgesloten is dat het een cyberaanval is.

Nationaal Cyber Security Centrum plat

Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) schreef eerder vandaag op X dat verschillende gebruikers van het datacenter en hun IT-diensten zijn getroffen. Hierdoor was het voor de overheidsorganisatie niet mogelijk om beveiligingsadviezen uit te sturen, wat bijvoorbeeld gebeurt als een kwetsbaarheid wordt gevonden in software. Inmiddels schrijft het NCSC dat de beveiligingsadviezen weer voor iedereen bereikbaar zijn.

Onafhankelijk techexpert Bert Hubert noemt het "heel opmerkelijk" dat de storing al zo lang duurt. "Gisteravond was al duidelijk dat dit een groot probleem was."

Hij vermoedt dat het gaat om een probleem met de software. "Er breken om de haverklap kabels, maar dan horen we altijd snel over plannen om ze te repareren. Daar horen we nu niets over."

We zijn veel te afhankelijk van een netwerk dat we niet binnen twaalf uur kunnen repareren, vindt hij. "Ik lees net dat het Nationaal Cyber Security Centrum niet in staat is om beveiligingsberichten te versturen. Hun hele kantoor is dus uit de lucht, omdat ze geen alternatieven hebben. Het is alsof de brandweer zegt dat ze niet kunnen komen blussen omdat de kazerne in brand staat."

P2000 en C2000

Volgens een woordvoerder van de veiligheidsregio Utrecht veroorzaakte de storing problemen met het alarmeringssysteem P2000 en het communicatiesysteem C2000. Via C2000 staan agenten op straat in verbinding met elkaar en met de meldkamer. Ook andere hulpdiensten die het netwerk gebruiken, waaronder de kustwacht, boa's en de Koninklijke Marechaussee, hebben last van de storing.

Met P2000 kunnen meldkamers hulpverleners oproepen. Onder meer de brandweer, politie en ambulance zijn op het meldsysteem aangesloten.

In de Veiligheidsregio Utrecht werken alle systemen dus weer. Volgens een woordvoerder waren er geen problemen tijdens de storing. De hulpdiensten communiceerden tijdelijk telefonisch of via SMS.

Ook DigiD getroffen

Ook DigiD kampt met een storing. Het is niet duidelijk of die dezelfde oorzaak heeft. Mensen kunnen de dienst nog wel gebruiken, maar het is niet mogelijk om een SMS-code te ontvangen om mee in te loggen. Ook is het momenteel niet mogelijk om een DigiD-account aan te vragen.

Minister van Justitie Van Weel reageert dat het in het digitale tijdperk wel vaker voor zal komen dat cruciale systemen uitvallen door storingen. Hij vindt dat burgers en instellingen weerbaarder moeten worden tegen storingen als deze. Door betere cybersecurity, zoals het regelmatig maken van backups, kunnen situaties als deze worden voorkomen, aldus de minister.

Een importeur van roze Red Bull-blikjes heeft een boete gekregen voor het verkopen van blikjes zonder statiegeld. Het Openbaar Ministerie geeft deze boete omdat dit strafbaar is. Het statiegeld op blikjes geldt in Nederland sinds vorige zomer.

Omdat het om een eenmanszaak gaat, is de boete met 500 euro niet heel hoog. "Maar deze persoon moet rekening houden met een strafblad. Grotere ondernemingen kunnen veel hogere boetes krijgen", aldus de handhaver Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT).

In Nederland worden de energiedrankjes in verschillende kleuren verkocht, maar de roze variant is hier niet uitgebracht. En juist deze werd door filmpjes op sociale media als Instagram en TikTok ineens populair. Afgelopen maart meldde RTL Nieuws al dat verschillende importeurs de roze blikjes uit onder meer uit Duitsland haalden en - zonder statiegeld dus - via kanalen als marktplaats verkochten.

De ILT zegt al veel importeurs te hebben gevonden die zich dus niet aan de statiegeldwet houden. Dat gebeurt niet altijd kwaadwillend, maar soms ook vanuit onwetendheid. "De importeurs krijgen een bepaalde termijn om de statiegeldregels door te voeren. Doen ze dit niet, dan krijgen ze een last onder dwangsom." Als het om grote hoeveelheden gaat, kan er ook strafrechtelijk worden opgetreden.

Het Israëlische leger voert de grootste inval uit op de Westelijke Jordaanover sinds het begin van de oorlog in Gaza. Bij de zware vuurgevechten zijn tien militanten gedood, meldt terreurorganisatie Hamas. Een Palestijnse hulporganisatie spreekt van 22 gewonden.

Op zeker drie plekken begon het leger vanmorgen met antiterreuracties: Jenin, Tulkarm en Tubas. Aan het begin van de avond was de inval nog steeds gaande, schrijft Al Jazeera. De nieuwszender noemt het de grootste Israëlische inval op de Westoever in bijna twintig jaar.

'Hulpverleners opgepakt'

Een aantal medische klinieken is binnengevallen door Israëlische militairen. Hulpverleners van de Palestijnse Rode Halve Maan zijn volgens de organisatie gearresteerd. Ziekenhuizen zijn omsingeld en ambulances kunnen niet uitrijden, meldt het Palestijnse persbureau Wafa.

Het leger heeft een grote troepenmacht, drones en sluipschutters ingezet, melden diverse media. Ook zou met bulldozers infrastructuur vernietigd zijn en de toegangswegen tot Jenin en Tulkarm afgesloten.

Minister Katz van Buitenlandse Zaken zegt op X dat Iran op de Westoever een front wil vormen tegen Israël. "We moeten met de dreiging exact hetzelfde omgaan als met de terroristische infrastructuur in Gaza", schijft Katz, "inclusief tijdelijke evacuaties van Palestijnse burgers en wat er dan ook nodig is".

The New York Times meldde eerder dit jaar een Iraanse operatie om wapens naar de Westoever te smokkelen. Doel zou zijn om onrust te veroorzaken en het gebied te "overvloeden" met wapens.

Invallen van het Israëlische leger op de Westoever zijn sterk toegenomen sinds het begin van de oorlog in Gaza in oktober vorig jaar. Volgens cijfers van de VN zijn daarbij meer dan 600 Palestijnen gedood en duizenden gearresteerd. Ook werden er zeker 1400 huizen en andere gebouwen van Palestijnen gesloopt. Bij aanvallen van Palestijnen zijn in dezelfde periode vijftien Israëliërs, militairen en kolonisten, gedood.

Apartheid

Het International Gerechtshof stelde vorige maand in een niet-bindend advies vast dat de Israëlische aanwezigheid op de Westelijke Jordaanoever in strijd is met internationaal recht en dat Israël zich daar schuldig maakt aan rassenscheiding en apartheid. De Israëlische nederzettingen op de Westoever moeten worden ontmanteld, stelde het hof.

Sinds het begin van de oorlog heeft Israël meer land op de Westoever als staatseigendom verklaard en zijn er plannen aangekondigd voor nieuwe nederzettingen. Met regelmaat worden Palestijnse burgers in het gebied aangevallen door kolonisten, vaak onder toeziend oog van het Israëlische leger.

Een man die bij de bestorming van het Capitool in Washington als eerste het parlementsgebouw binnendrong, is veroordeeld tot ruim vier jaar cel. Ook krijgt hij een boete van 2000 dollar.

De nu 47-jarige Michael Sparks uit de Amerikaanse staat Kentucky was volgens de aanklagers "de allereerste relschopper die het Capitool betrad". Hij sprong door een kapotgeslagen raam naar binnen.

Pepperspray

Een politieagent die de man met pepperspray probeerde tegen te houden, omschreef hem als een katalysator voor de opstand op 6 januari 2021. Volgens de agent, die getuigde in het proces, werd de actie van Sparks door de relschoppers gezien als een "groen licht" waarop zij hem volgden.

Een andere agent van de Capitoolpolitie werd door Sparks en andere relschoppers in het parlementsgebouw achterna gezeten. Ze eisten van de agent dat hij zou zeggen waar het parlement vergaderde.

Voor Sparks zijn straf hoorde, vertelde hij de rechter dat hij nog steeds gelooft dat er bij de presidentsverkiezingen van 2020 is gefraudeerd en dat die zijn "afgepakt van het Amerikaanse volk". In een brief aan de rechtbank schreef hij dat er maar een ding is waar hij spijt van heeft, en dat is dat de gebeurtenissen van 6 januari niets hebben veranderd.

In de weken voorafgaand aan 6 januari deelde hij via sociale media complottheorieën over verkiezingsfraude en riep hij op tot een burgeroorlog. Zo schreef hij: "Het is tijd om ze uit het Congres te slepen. Het is tirannie."

Demonstratie

Donald Trump verloor in 2020 de presidentsverkiezingen van Joe Biden. Op 6 januari 2021 was er in Washington een demonstratie tegen de uitslag. Trump gaf er een toespraak waarin hij opnieuw beweerde dat zijn nederlaag onterecht was en dat er was gefraudeerd door de Democraten. Bewijs daarvoor is nooit geleverd en meerdere onderzoeken wezen uit dat de verkiezingen eerlijk waren verlopen.

Trump drong er bij zijn aanhangers op aan om naar het Capitool te marcheren, omdat daar op dat moment de verkiezingsoverwinning van Biden officieel werd bekrachtigd. Het protest liep uit op de bestorming van het Capitool, wat door onder meer de FBI is bestempeld als binnenlands terrorisme.

Tot zeker 17.00 uur vanmiddag is er geen vliegverkeer mogelijk vanaf Eindhoven Airport. Al de hele dag kunnen vliegtuigen niet landen of opstijgen op de luchthaven vanwege een storing.

De Koninklijke Luchtmacht laat via X weten dat het gaat om een netwerkstoring, waardoor vluchten niet afgehandeld kunnen worden. Naar verluidt zit het probleem bij de verkeerstoren.

De oorzaak van de storing zit bij Defensie, meldt het ministerie. Eindhoven Airport is het civiele gedeelte van de militaire vliegbasis Eindhoven en valt daarom onder het beheer van Defensie. Ook diverse hulp- en overheidsdiensten kampen met problemen door de netwerkstoring bij Defensie.

Impact onbekend

Het is niet duidelijk hoelang de storing op de luchthaven gaat duren. Meerder vluchten worden omgeleid via Schiphol, Brussel of Weeze. Ook zijn verschillende vluchten geannuleerd. Het Rode Kruis heeft een noodteam ingezet om gestrande passagiers op te vangen.

In de vertrekhal is het nog altijd erg druk en chaotisch. Op de luchthaven worden flessen water uitgedeeld aan gestrande reizigers. Eindhoven Airport laat reizigers weten de eigen website goed in de gaten te houden en contact te zoeken met hun luchtvaartmaatschappij.

Volgens een woordvoerder van de luchthaven zouden vandaag in totaal zo'n 20.000 reizigers vertrekken of aankomen in Eindhoven. "We weten nog niet wat de impact van de storing zal zijn en hoe het vliegverkeer er de rest van de dag uitziet. We raden reizigers aan onze website en sociale media in de gaten te houden voor updates over hun vlucht."

Reizigers komen niet verder dan de aankomsthal:

"Het is een chaos op de luchthaven", zegt Omroep Brabant verslaggever Noël van Hooft die in Eindhoven is. "De security is helemaal afgesloten. Honderden, misschien wel een paar duizend mensen staan hier te wachten en krijgen eigenlijk geen informatie."

Op sociale media klagen reizigers daarover: "Er wordt al een aantal uur niet verteld wat er aan de hand is."

Op andere luchthavens in Nederland lijkt geen sprake te zijn van een storing. Een woordvoerder van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) zegt ook geen last te hebben van een storing en te kunnen opereren als gebruikelijk.

Goedemorgen! Kabinetsleden komen weer samen op het Catshuis om te praten over de begroting, SpaceX gaat opnieuw proberen een 'toeristenvlucht' de ruimte in te krijgen en de Paralympische Spelen worden geopend in Parijs.

Eerst het weer: Het wordt zonnig en 27 tot lokaal 31 graden. Vanavond blijft het nog lang warm. Morgen draait de wind naar het westen en stroomt koelere lucht het land in. Dan wordt het 20 tot 27 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het aantal incidenten met nepagenten is flink toegenomen. Oplichters doen zich daarbij voor als politie. In 2023 ging het om ongeveer 400 incidenten. Dit jaar staat de teller al op ruim 2400, meldt de politie in het programma Opsporing Verzocht.

Volgens de politie zijn vooral ouderen slachtoffer. "Zij worden gebeld over dat er inbraken in hun buurt plaatsvinden. Op dat moment stelt de beller voor om een agent snel ter plaatse te sturen om alle sieraden van de mensen op te halen." Op die manier zijn mensen al hun spaargeld, erfstukken of kunst kwijtgeraakt, zegt de politie, omdat ze hun spullen in goed vertrouwen meegeven aan de nepagenten.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Vijf jaar stond de Dom voor de restauratie in de steigers. Nu is het symbool van Utrecht, en de hoogste kerktoren van het land, weer in volle glorie te zien.

Fijne dag!

Ongeveer duizend mensen zijn gisteravond in Montpellier de straat op gegaan om te demonsteren tegen antisemitisme. Dat deden ze drie dagen nadat er brand werd gesticht bij een synagoge in de badplaats La Grande-Motte, vlak bij Montpellier. Een agent raakte daarbij gewond.

De honderden demonstranten verzamelden zich op het centrale plein in het centrum van Montpellier: Place de la Comédie, meldt La Gazette. De koepelorganisatie van Joodse organisaties in Frankrijk had opgeroepen tot de demonstratie.

"Uw aanwezigheid hier is een belediging voor de voorstanders van haat", zei de voorzitter tegen de menigte volgens Le Monde. Onder de demonstranten bevonden zich ook veel functionarissen en vertegenwoordigers van verschillende godsdiensten.

De Franse autoriteiten gaan ervan uit dat de verdachte van de aanslag dit weekend alleen handelde, meldde de Franse nieuwssite BFM-TV. Er werden twee auto's bij het joodse gebedshuis in brand gestoken en bij twee toegangsdeuren werd brand gesticht. Even later volgde een explosie. Bij een van de auto's is een gasfles gevonden.

De man kon worden aangehouden op basis van beelden van een bewakingscamera bij de Beth Yaacov-synagoge.

Het aantal incidenten met nepagenten is flink toegenomen. Oplichters doen zich daarbij voor als politie. In 2023 ging het om ongeveer 400 incidenten, maar dit jaar staat de teller al op ruim 2400, meldt de politie in het programma Opsporing Verzocht.

Vooral oudere mensen zijn slachtoffer, zegt de politie. "Zij worden gebeld over dat er inbraken in hun buurt plaatsvinden. Op dat moment stelt de beller voor om een agent snel ter plaatse te sturen om alle sieraden van de mensen op te halen. Vervolgens zijn die dan alles kwijt."

Het gaat om schrijnende gevallen, zegt een woordvoerder in de tv-uitzending van gisteravond. Zo zijn er mensen die op deze manier al hun spaargeld, erfstukken of kunst kwijt zijn geraakt. Zij geven hun spullen namelijk in goed vertrouwen mee aan de nepagenten.

"Dit zijn nog voorzichtige cijfers, want niet iedereen die dit overkomt meldt het ook daadwerkelijk bij de politie." De politie roept mensen op dit wel te doen en waarschuwt ook voor meerdere bendes die actief zijn in heel Nederland.

Legitimeren

De politie benadrukt dat echte agenten nooit zomaar spullen meenemen. Ook kan een agent zich altijd legitimeren met een fysieke politiepas en kan het officiële politienummer (0900-8844) gebeld worden ter controle.

In juli waarschuwde de politie nog voor nepagenten aan de deur. Toen kwamen daar in een week tijd tientallen aangiftes over binnen. Ook Opsporing Verzocht besteedde in juni al aandacht aan het onderwerp.

In de VS heeft speciaal aanklager Jack Smith een herziene aanklacht ingediend tegen Trump in de zaak rondom verkiezingsinmenging, onder meer door zijn rol bij de Capitoolbestorming op 6 januari 2021. De oud-president wordt nog steeds aangeklaagd voor dezelfde vier misdrijven, maar de beschuldigingen zijn iets aangepast door een recente uitspraak van het Hooggerechtshof.

Vorige maand oordeelde het hof namelijk dat Trump niet vervolgd kan worden voor acties die binnen zijn bevoegdheden als president vielen. Dat betekent dat Trump deels immuun is voor strafvervolging. De rechters besloten dat een voormalige president niet veroordeeld kan worden voor "officiële handelingen" tijdens zijn regeerperiode. Voor "niet-officiële handelingen" vindt het hof immuniteit niet op zijn plek.

Nu heeft de speciaal aanklager Jack Smith in de megazaak tegen Trump de aanklacht op een aantal punten aangepast. De aanklacht beschuldigt Trump nog steeds ervan zijn eigen verkiezingsnederlaag ongedaan te willen maken, maar een aantal zaken zijn weggelaten.

Zo is de beschuldiging dat Trump het ministerie van Justitie onder druk wilde zetten geschrapt. De aanklacht telt nu 36 pagina's in plaats van 45, meldt CNN.

Eerst verkiezingen

Op basis van de verkiezingsuitslag in november zal moeten blijken of Smith daadwerkelijk een zaak tegen Trump kan voeren. Die kans is nihil als Trump opnieuw president wordt. Als de zaak doorgaat, moet duidelijk worden of de rechter van de aanklager accepteert dat Trump geen officiële taak uitvoerde, maar uit privébelang - en dus strafbaar - handelde.

Als Trump de verkiezingen wint en president wordt, kan hij een minister van Justitie benoemen die een poging doet om de zaak te seponeren. Ook zou hij kunnen proberen zichzelf gratie te verlenen.

Kamala Harris en haar running mate voor de presidentsverkiezingen, Tim Walz, geven donderdag hun eerste officiële interview sinds het begin van hun campagne. Dat meldt CNN, dat het interview afneemt en uitzendt.

Het interview wordt donderdag uitgezonden om 21.00 uur lokale tijd. Dat is vrijdag om 03.00 uur Nederlandse tijd.

Het is de eerste keer dat Harris met een journalist aan tafel zit voor een diepgaand, 'on the record' gesprek als presidentskandidaat, luidt de omschrijving van de nieuwszender. In juli schoof Biden Kamala Harris naar voren als kandidaat.

Toespraken

Harris krijgt al weken kritiek, omdat ze geen interviews of persconferenties gaf. Die kritiek kwam onder andere van de Republikeinen en van verschillende media.

De presidentskandidaat namens de Democratische partij gaf eerder al wel verschillende toespraken, zoals vorige week. Toen gaf ze een 40 minuten durende speech op het partijcongres in Chicago.

Daarin presenteerde ze zichzelf als een kandidaat die er voor alle Amerikanen wil zijn, "die mensen verenigt en luistert, met gezond verstand":

CNN-presentatrice Dana Bash neemt donderdag het interview met Harris en Walz af. Bash was ook een van de presentatoren die eind juni het eerste debat tussen Trump en Biden leidde.

Op 10 september staat het eerste debat tussen Harris en Trump gepland. De presidentskandidaten debatteren dan bij ABC News.

Het is wetenschappers nog niet gelukt een manier te vinden om relatief kleine projecten vrij te stellen van strenge stikstofregels. De provincies hadden wetenschappers van TNO en de Universiteit van Amsterdam opgedragen om op zoek te gaan naar een grens waaronder geen stikstofvergunning hoeft te worden aangevraagd. Die hebben ze niet gevonden, al zeggen de wetenschappers wel dat er aanleiding is om meer onderzoek te doen om zo'n grens alsnog te vinden.

Tot frustratie van boeren en bedrijven moet nu voor vrijwel elke nieuwe stikstofuitstoot een vergunning worden aangevraagd. Als bijvoorbeeld bij de uitbreiding van een boerderij meer dan 0,005 mol stikstof per hectare per jaar terechtkomt in stikstofgevoelige natuur, dan is voor die uitbreiding een nieuwe vergunning nodig. In de praktijk betekent dit dat voor vrijwel elk project, of het nu om boerenbedrijven, industrie of bijvoorbeeld wegenbouw gaat, zo'n vergunning nodig is.

Tot 2019 was dat anders. Toen was er een zogenoemde drempelwaarde die 200 keer hoger lag dan de huidige grens. Alleen als een nieuw project 1 mol per hectare per jaar zou bijdragen aan de uitstoot, moest er een vergunning worden aangevraagd, anders volstond een melding.

De overheid meende toen dat dat kon, omdat er in de toekomst maatregelen zouden komen die zouden leiden tot minder stikstofuitstoot. Maar de Raad van State zette een streep door die regeling na procedures van verschillende natuurorganisaties, onder meer Mobilisation. Een voorschot nemen op een toekomstige verlaging van de uitstoot kon niet door de beugel, stelde de Raad van State.

Toch een ondergrens

Sindsdien is de vraag dus of het juridisch mogelijk is om toch een ondergrens te hanteren. Minister van Landbouw Femke Wiersma (BBB) noemde het invoeren van een nieuwe grens als één van haar belangrijkste prioriteiten. De Tweede Kamer riep het kabinet in december nog op om de grens opnieuw op 1 mol per hectare per jaar te leggen, mits dat door de Raad van State wordt goedgekeurd.

Dat laatste is het probleem. Extra stikstofuitstoot kan nu juridisch alleen door de beugel als tegelijk elders minder stikstof wordt uitgestoten.

De wetenschappers die nu onderzoek deden, stellen dat de huidige grens niet wetenschappelijk is onderbouwd. In de modellen die worden gebruikt is ook niet met zekerheid vast te stellen dat de stikstofuitstoot van bijvoorbeeld een boerderij daadwerkelijk terechtkomt in de natuur twintig kilometer verderop, terwijl het model daar wel van uitgaat.

Toch vinden de wetenschappers nu niet genoeg bewijs voor een nieuwe, hogere ondergrens. Ze verwachten dat het wel mogelijk is om zo'n nieuwe grens wetenschappelijk te onderbouwen, maar daarvoor is meer onderzoek nodig.

De modellen die nu worden gebruikt bevatten geen wetenschappelijke fouten, zeggen de onderzoekers, maar ze zijn wel gemaakt op basis van beperkte kennis. Nieuw onderzoek kan daar verandering in brengen, maar dat zal jaren duren.

Minister Wiersma is blij dat er een vervolgonderzoek kan komen, al geeft ze toe dat het "helaas nog geen ondergrens heeft opgeleverd." "Hiermee ga ik daarom samen met de provincies aan de slag. Ik ben van mening dat we alle mogelijkheden moeten aangrijpen om tot een ondergrens te komen."

Ook als zo'n ondergrens wel gevonden wordt, blijft een oplossing voor de Nederlandse stikstofproblemen ver weg. De ondergrens zal leiden tot extra nieuwe uitstoot, terwijl niet duidelijk is hoe aan de andere kant stikstofuitstoot wordt teruggedrongen.

De 11-jarige Mikael en zijn moeder hebben een nieuwe aanvraag ingediend bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) om in Nederland te mogen blijven. Dat bevestigt kinderrechtenorganisatie Defence for Children aan de NOS na berichtgeving in Het Parool. Daarmee is hun uitzetting naar Armenië voorlopig van de baan.

Vandaag verloopt de wettelijke termijn van 28 dagen na het oordeel van de Raad van State, waarbinnen de twee het land hadden moeten verlaten. De hoogste bestuursrechter oordeelde vorige maand dat de in Nederland geboren Armeense jongen en zijn moeder te lang uit beeld geweest zijn van betrokken instanties, en dat de minister van Asiel en Migratie daarom geen verblijfsvergunning hoeft af te geven.

De IND en de advocaat van Mikael en zijn moeder willen tegenover de NOS niet reageren.

Een Haagse ingewijde zegt tegen Het Parool dat er een aanvraag is ingediend voor verblijf bij de vader van Mikael. Die woont niet bij zijn zoon in Amsterdam, maar volgens de ingewijde woont hij wel elders in Nederland. De vader zou een voorlopige verblijfsvergunning hebben en proberen om Mikael in Nederland te houden op basis van het recht op gezinsleven, schrijft de krant.

Als Utrechters in het centrum van de stad naar boven keken zagen ze vijf jaar een toren in de steigers. De afgelopen maanden werd de Domtoren al stukje bij beetje uitgepakt. Nu is het symbool van Utrecht, en de hoogste kerktoren van het land, weer in volle glorie te zien.

Toeristen kunnen weer foto's maken en Utrechters zijn tevreden. "Nu is het echt weer Utrecht, het voelt als thuiskomen hier", zegt een Utrechtse bij de Dom tegen de NOS.

Na vijf jaar restauratie is de toren weer in alle pracht te zien:

10.000 nieuwe blokken natuursteen en de hoogste steiger van Nederland kwamen te pas aan de restauratie, die binnen de geplande tijd van vijf jaar is volbracht. Ook bleven de werkzaamheden binnen het budget van bijna 40 miljoen euro.

De laatste opknapbeurt kreeg de Domtoren, die voor een groot deel uit natuursteen bestaat, een eeuw geleden. "Natuursteen is een prachtig product, maar het gaat ook weer niet eeuwig mee", zegt projectleider Arjen Witjes. "Wel een aantal eeuwen, maar niet eeuwig." De eerste steen van de Domkerk is in 1254 gelegd, met de bouw van de toren werd begonnen in 1321.

Schuine muren en 10.000 handgemaakte stukken

Elk van de 10.000 nieuwe blokken en stukjes is handgemaakt. Witjes: "Geen een blokje is hetzelfde. Alles inmeten, uittekenen en dat verwerken." En dat meten, is volgens de projectleider iets prachtigs. Witjes: "Het lijkt allemaal recht, maar dat is het niet. Als je er een waterpas tegenhoudt is het allemaal net iets schuin. Daar moet je in de maatvoering rekening mee houden: dat je het ook weer net iets schuin terugbrengt." Hij noemt het een heel gepuzzel, maar wel een leuke puzzel.

De oude stenen van de Domtoren zijn terechtgekomen bij Utrechters, via veilingen en loterijen. Zo is er met brokstukken een bankje gemaakt voor een flat in de wijk Hoograven en hebben mensen stenen als versiering in de tuin. Bij een tuincentrum in de stad ligt nog een grote partij van de oude stenen. De opbrengst daarvan gaat naar een nieuw lichtsysteem voor de kerktoren.

Er hangt een donkere wolk boven de seizoenspresentatie van de nieuwe programma's van de publieke omroep: de eerder aangekondigde bezuinigingen van 100 miljoen euro, ongeveer 10 procent van het totale budget van de NPO. De kijker merkt daar in het seizoen 2024-2025 nog niet zoveel van, zegt NPO-voorzitter Frederieke Leeflang, maar de programmering wordt uiteindelijk wel geraakt.

Ook de focus op online en de streamingdienst NPO Start gaat de samenstelling van de programma's veranderen. "We zullen niet meer heel veel programma's bestellen die puur en alleen voor lineaire televisie zijn bedoeld", zegt Leeflang. De NPO wil steeds meer publiek bereiken op NPO Start, zegt ook NPO-bestuurder voor digitale transitie Lucien Brouwer. "Jongeren kijken steeds minder traditionele media, dus we moeten voor hen vindbaar blijven."

Dat is ook een van de punten die de coalitiepartijen VVD, PVV, NSC en BBB in het hoofdlijnenakkoord aanstippen: de NPO moet inzetten op digitalisering en het bereiken van een jonger publiek.

Frenna en Laura H.

Zo werd voor NPO Start op de presentatie onder meer de NTR-serie Frenna - All Inn aangekondigd. De serie moet een diepgaande kijk in het "opmerkelijke leven van rapper Frenna" geven, aldus de omroep. Frenna groeide op in de Haagse Schilderswijk en koos "in plaats van allerlei verleidingen" voor "de moeilijke weg naar succes".

Ook de nieuwe HUMAN/VPRO-serie Laura H. wordt speciaal voor NPO Start gemaakt. Die serie vertelt het op waarheid gebaseerde verhaal over de tiener uit Zoetermeer die met haar man en twee kinderen naar het 'kalifaat' van IS in Syrië reisde.

Oude schoenen weggooien

De publieke omroep laat zich bij de seizoenspresentatie nog niet uit over de vraag waar het mes in de programmering gaat. Dat tv-zender NPO3 wordt opgedoekt, een maatregel die al vaker geopperd is, werd eerder door de NPO ontkend.

De NPO heeft "een groot aantal lineaire zenders en netten", zegt Leeflang. "Dus daar gaan we ook zeker keuzes in moeten maken. Als je naar online en on demand gaat, dan moet je ook deels afscheid nemen van het lineaire. Je moet je oude schoenen weggooien als je nieuwe hebt gekocht." Ook moet er volgens haar een einde komen aan de "wildgroei aan apps en websites".

De NPO moet niet alleen bezuinigen op de programmering, maar ook intern zien te besparen. Zolang het niet de "pluriforme output" van de NPO raakt, dus de verscheidenheid aan programma's, kan de NPO veel meer samenwerken, zegt Leeflang. "Dus samenwerken op het gebied van HR, marketing en het gebruik van studio's. Daar kan je al heel veel doen."

Het lijkt al met al een zware opdracht: een versnelde digitale transitie in een tijd van bezuinigingen en onder toeziend oog van een nieuw kabinet met partijen die kritisch tegenover de NPO staan (PVV-Kamerlid Van der Velde noemde de publieke omroep "een nutteloos ding waar veel te veel geld naartoe gaat").

Op de achtergrond speelt ook nog het onderzoek naar de werkcultuur binnen de publieke omroep. Daaruit bleek dat grensoverschrijdend gedrag breed speelt bij de landelijke publieke omroepen en dat signalen hierover jarenlang niet voldoende zijn opgepakt. Meerdere omroepdirecteuren hebben daarom de afgelopen twee jaar hun werk neergelegd.

Met het oog op de bezuinigingen voelt Leeflang naar eigen zeggen in ieder geval geen bewijsdrang. "We zijn absoluut niet bang dat we onszelf moeten bewijzen om voort te bestaan." In het regeerakkoord staat dan ook dat de NPO "echt van wezenlijk belang is voor de democratie", benadrukt ze.

Een middelbare school in Bladel heeft een Indonesische prins op bezoek gehad. Prins Wironegoro van Yogyakarta bezocht het Pius X-College vanwege een uitwisselingsproject met Indonesië.

Prins Wironegoro is de man van kroonprinses Mangkubumi, de dochter van de sultan van Yogyakarta. De sultan heeft een bijzondere positie in het Indonesische staatsbestel. Vanuit zijn positie is hij ook gouverneur van de regio Yogyakarta, terwijl in alle andere provincies de gouverneur gekozen wordt.

De prins bezocht de school met een groep leerlingen van de Tumbuh Hogeschool uit Yogyakarta. Prins Wironegoro is beschermheer van het Pius X-College. Het bezoek is onderdeel van een grotere rondreis, waarbij Duitsland ook bezocht zal worden.

Tentoonstelling

Het gezelschap kwam vanmorgen aan bij de school. Het bezoek begon in een van de klaslokalen om daar kennis te maken met de leerlingen en leerkrachten.

De uitwisseling met Indonesië is een initiatief van docent Henny Damen. Hij vindt het belangrijk dat leerlingen andere culturen beter leren kennen. "Dat deze prins de beschermheer is van deze school, maakt het extra gaaf", zegt hij tegen Omroep Brabant.

De prins opende op de school een tentoonstelling van kunstwerken, gemaakt door Indonesische scholieren. Daarbij stond hij stil bij het belang van de uitwisseling. Het bezoek werd afgesloten met een traditionele Indonesische dansvoorstelling in de aula.

In het Duitse Moers heeft de politie een man van 26 doodgeschoten. Hij zou met twee messen agenten hebben aangevallen. Eerder kwam er een melding binnen dat hij een voorbijganger had aangevallen en anderen had bedreigd. Zijn motief is nog onduidelijk.

Het Openbaar Ministerie en de lokale politie melden dit in een gezamenlijke verklaring. Het onderzoek loopt naar wat er precies is gebeurd. Het incident komt vier dagen na de aanslag in Solingen. Vanwege die dodelijke steekpartij kondigde bondskanselier Scholz gisteren strengere wapenwetten aan.

Fataal verwond

Het incident in Moers, net over de grens bij Venlo, gebeurde rond 14.45 uur. De politie heeft bekendgemaakt dat de verdachte een Duitser was, maar gaf verder geen details. "Agenten gebruikten hun vuurwapen en de man werd fataal verwond", staat in de verklaring. De autoriteiten zeggen niet of er rekening wordt gehouden met een mogelijke terreurdaad.

Bij de aanslag in Solingen werden vrijdagavond drie mensen gedood. De Syrische Issa al H. meldde zichzelf later bij de politie. De autoriteiten gaan ervan uit dat hij handelde met een terroristisch motief. De aanslag is opgeëist door terreurorganisatie Islamitische Staat.

Omdat H. asiel had aangevraagd in Duitsland, is de politieke discussie over migratie aangewakkerd. Oppositiepartij CDU heeft ervoor gepleit om geen vluchtelingen meer op te nemen uit Afghanistan en Syrië. De uiterst rechtse partij AfD roept al langer op tot zulke maatregelen.