NOS Nieuws - Algemeen

Goedemorgen! Geert Wilders komt zelf aan het woord bij de rechtszaak tegen twee Pakistanen die hem dood wilden. En vakbonden en oppositiepartijen in Israël hebben opgeroepen tot een staking.

Eerst het weer: het wordt warm met maxima tussen 25 en 30 graden. Vanochtend valt plaatselijk een bui. Vanmiddag wordt het klam en neemt de buiigheid toe. Vooral vanavond kunnen de buien zwaar uitpakken met onweer en hagel.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Vrijwel alle Nederlanders vinden dat je altijd moet checken of de ander seks wil. Het gaat om 96 procent, blijkt uit een groot periodiek onderzoek van Rutgers naar seksuele gezondheid van volwassenen in Nederland.

De organisatie noemt als "zorgwekkende ontwikkeling" dat Nederlanders minder vaak een condoom gebruiken tijdens seks. Ook het gebruik van de pil als anticonceptiemiddel is afgenomen. Daar staat tegenover dat de spiraal juist iets vaker wordt gebruikt. Verder hebben de meeste mensen één tot drie keer per maand seks met een partner.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Zomervakantie voorbij, buitenzwembaden dicht. Zo ging het jarenlang in de eerste week van september. Maar dat begint langzaam aan te veranderen. Door het warmere weer in september blijven steeds meer buitenzwembaden langer open.

Fijne dag!

Vrijwel alle Nederlanders vinden dat je altijd moet checken of de ander seks wil (94 procent). Dat blijkt uit een groot periodiek onderzoek van Rutgers naar seksuele gezondheid van volwassenen van 18 tot en met 80 jaar in Nederland.

Voor het eerst zijn er in de Monitor Seksuele Gezondheid vragen over consent (instemming) opgenomen in het onderzoek. Een klein deel (mannen 6 procent, vrouwen 2 procent) geeft aan dat ze weleens seks hebben gehad met iemand terwijl ze niet zeker wisten of de ander dat wilde.

Een grote meerderheid vindt dat seksuele voorlichting op scholen verplicht moet zijn (88 procent) en dat een vrouw zelf moet kunnen kiezen of ze een abortus wil (86 procent). Binnen het thema "opvattingen over seksualiteit" blijkt dat de meningen over andere onderwerpen meer verdeeld zijn.

Zo vindt 35 procent dat er te veel aandacht is voor homo- en biseksualiteit. Ook vindt nog altijd 19 procent dat het iemands eigen schuld is als er een naaktfoto van hem of haar online komt. Wel is dat percentage gedaald. In 2017 vond een op de drie mannen en een op de vier vrouwen dat.

Rutgers noemt als "zorgwekkende ontwikkeling" dat Nederlanders steeds minder vaak een condoom gebruiken tijdens seks, ook bij een onenightstand (eenmalig sekscontact) of seks met een losse partner. Ook het aantal mensen met een soa blijft de laatste jaren stijgen.

Binnen de groep mensen voor wie de laatste sekspartner een onenightstand was, gebruikte 43 procent van de mannen en 56 procent van de vrouwen geen condoom. Het condoomgebruik neemt over de hele linie ook af. In 2017 zeiden twee op de vijf mensen nooit een condoom met hun laatste sekspartner te gebruiken, In 2023 was dat gegroeid naar de helft.

Test je kennis over condooms en soa's in deze special van NOS op 3:

Ook het gebruik van de pil als anticonceptiemiddel is de afgelopen zes jaar afgenomen. Onder vrouwen van 18 tot en met 49 jaar daalde het van 30 naar 24 procent. De spiraal wordt juist meer gebruikt, van 17 procent naar 21 procent.

Van de vrouwen van 18 tot en met 49 jaar die helemaal geen anticonceptiemiddel gebruiken, geeft een op de drie aan dat dit is omdat ze geen hormonen willen gebruiken.

NOS Stories sprak eerder met jongeren die hormonen verruilden voor 'natuurlijke anticonceptie':

Het bevestigt het beeld dat de WHO vorige week schetste voor heel Europa. In veel Europese landen is dezelfde trend zichtbaar, meldde de Wereldgezondheidsorganisatie. Ongeveer een derde van de Europese seksueel actieve vijftienjarigen gebruikt geen condoom.

En in januari van dit jaar bleek uit onderzoek van Rutgers en Soa Aids Nederland ook al dat het gebruik van condooms en de pil onder Nederlandse jongeren tussen de 13 en 25 jaar afnam.

Mannen en vrouwen even tevreden

Rutgers heeft ook cijfers over het seksuele gedrag en het plezier van Nederlanders. Opvallend is dat zowel mannen als vrouwen hun seksleven gemiddeld beoordelen met een 7, maar dat de groep die tevreden zegt te zijn over het seksleven relatief klein is, met 56 procent.

"Mogelijk zijn mensen meer tevreden over de kwaliteit dan over de kwantiteit van hun seksleven. Driekwart van de mensen is bijvoorbeeld tevreden over de mate van verbondenheid met de ander tijdens seks, terwijl minder dan de helft tevreden is over hoe vaak ze seks hebben", concludeert Rutgers.

Het aantal mannen dat tevreden is met zijn seksleven is gedaald van 93 procent naar 57 procent. Bij de vrouwen is dat percentage gedaald van 77 naar 56 procent. Hierdoor zijn mannen en vrouwen in 2023 ongeveer even tevreden over hun seksleven.

Eén tot drie keer per maand

En hoe vaak doen Nederlanders "het"? 41 procent van de vrouwen en 37 procent van de mannen zei de afgelopen vier weken geen seks te hebben gehad. De meeste mensen hebben één tot drie keer per maand seks met een partner.

In Italië heeft een jongen van 17 zijn ouders en zijn 12-jarige broertje doodgestoken. Volgens Italiaanse media heeft de dader bekend.

De moorden vonden in de nacht van zaterdag op zondag plaats in een huis in de buurt van Milaan. Een getuige zegt dat hij wakker is geworden van geschreeuw. De slachtoffers werden allemaal gevonden in de slaapkamer van de 12-jarige jongen. Het is onbekend wat eraan vooraf is gegaan.

De dader heeft zelf de politie gebeld. De jongen zei in eerste instantie dat hij de kamer was binnengelopen waar hij de lichamen van zijn moeder en broertje aantrof en zijn vader zittend op een stoel met een mes naast hem. Daarna zou hij het mes van zijn vader hebben afgepakt en hem hebben doodgestoken. Tijdens het verhoor bleek zijn verhaal niet te kloppen en bekende de jongen dat hij zijn gezinsleden heeft gedood met een keukenmes.

Een paar uur eerder had het gezin nog de verjaardag van de vader gevierd. Buurtbewoners beschrijven het gezin als rustig en sociaal en zeggen dat ze rijk waren. De 51-jarige vader was een aannemer en de 49-jarige moeder had een winkel.

In Israël wordt vanochtend op verschillende plekken gestaakt om te eisen dat de regering een deal sluit met Hamas om de Israëlische gijzelaars vrij te krijgen. Oppositiepartijen en vakbonden hebben tot de staking opgeroepen nadat het Israëlische leger dit weekend de lichamen van zes gedode gegijzelden had gevonden in de Gazastrook.

Het hoofd van Histadrut, de grootste vakbond in Israël, heeft opgeroepen om vanaf 6.00 uur vanochtend lokale tijd te staken. "Een deal is belangrijker dan wat dan ook", zegt hij over de gijzelaars.

Het Hostages and Missing Families Forum, een groep die de belangen van de gijzelaars in Gaza behartigt, heeft ook opgeroepen tot een grote landelijke staking om het land economisch stil te leggen. "De vertraging in het ondertekenen van de deal heeft geleid tot hun dood en die van vele andere gijzelaars", schrijft de groep in een verklaring. Ook oppositieleider en oud-premier Yair Lapid heeft zich aangesloten bij de oproepen om het land lam te leggen.

Onder meer het vliegveld Ben Gurion, het grootste Israëlische vliegveld, zal vanaf 8.00 uur gesloten zijn. De Israëlische Orde van Advocaten roept alle advocaten op te staken. Verder hebben de Israëlische fabrikantenvereniging en aantal grote techbedrijven laten weten de actie te steunen.

In een poging de actie te blokkeren heeft de minister van Financiën Bezalel Smotrich een brief aan procureur-generaal gestuurd met een dringend verzoek om een gerechtelijk bevel tegen de staking te krijgen. Smotrich betoogt dat een staking schadelijk is voor de economie.

Massale protesten

De staking volgt na een dag van massale protesten in Israël. Bijna 300.000 mensen hebben gisteren deelgenomen aan het protest in Tel Aviv. Volgens de organisatoren was de opkomst het hoogst van alle demonstraties sinds 7 oktober. Sommigen scandeerden onder meer "Bibi vermoordt de gijzelaars!"

Een deel van de demonstranten in Tel Aviv blokkeerde urenlang een snelweg en zette spullen in brand:

Israëlische media melden dat ze ook onder meer met stenen naar de politie gooiden. 30 mensen werden opgepakt. De politie zette rubberkogels in om de menigte verdrijven. Een aantal betogers raakte gewond, onder wie een parlementslid van de Arbeiderspartij. Uiteindelijk maakte de autoriteiten de weg vrij en kon het verkeer doorrijden.

Ook op andere plekken in Israël werd er gedemonstreerd, onder meer in Jeruzalem. Daar werden vijf mensen opgepakt vanwege ongeregeldheden. The Times of Israel meldt op basis van bronnen dat premier Netanyahu zich zorgen maakt over de massale anti-regeringsprotesten.

Er worden nog steeds 101 Israëlische gijzelaars vastgehouden in Gaza. Israël denkt dat een derde niet meer leeft.

De Britse minister van Cultuur heeft kritiek op de verkoop van kaartjes voor de reünieconcerten van de band Oasis. Zo werden de tickets vanwege de grote vraag voor veel hogere prijzen aangeboden dan waarmee werd geadverteerd. Fans moesten voor een standaardticket omgerekend 421 euro betalen in plaats van de oorspronkelijke 175 euro.

Minister Lisa Nandy is niet te spreken over de gang van zaken door kaartjesaanbieder Ticketmaster. "Na het ongelooflijke nieuws over de terugkeer van Oasis, is het deprimerend om te zien dat sterk verhoogde prijzen gewone fans uitsluiten van de kans om hun favoriete band live te zien."

Dynamische prijzen

Nandy heeft een onderzoek ingesteld naar het "dynamische prijsmechanisme", zoals Ticketmaster het noemt. "Deze regering is vastbesloten om fans weer centraal te stellen in de muziekwereld", zegt ze. De minister pleit voor een transparanter systeem.

Naast de prijzen hadden de Oasis-fans ook kritiek op de digitale wachtrij op de site van Ticketmaster. Zaterdagochtend ging de kaartverkoop van start. Maar hondderduizenden kregen de melding dat ze in de wachtrij stonden. Velen van hen kregen vervolgens een foutmelding en werden uitgelogd. De cultuurminister wil daarom ook onderzoek laten doen naar de technologie achter de wachtrijsystemen.

Dinsdag maakte Oasis bekend dat ze weer gaan optreden. Er komen in juli en augustus veertien optredens in Cardiff, Manchester, Londen, Edinburgh en Dublin. Inmiddels zijn alle concerten uitverkocht.

Edwin Broeders, oprichter, drummer en zanger van de Brabantse band Bertus Staigerpaip, is zaterdag op 57-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn broer Ruud, die ook in de band zit, laten weten aan het ANP. Edwin Broeders is overleden aan de gevolgen van een hartinfarct.

De band Bertus Staigerpaip werd in 1984 in Geertruidenberg opgericht door Edwin Broeders die destijds kraanmachinist was. Ze maakten bekende nummers waarmee ze in de Top 40 stonden, zoals Wij zijn de jongens van den bouw, Ik zat effe niet op te lette en Rits.

Op dat laatste nummer, dat op de melodie van de hit Kiss van Prince is gemaakt, zong Edwin. Bertus Staigerpaip stond ook meerdere keren in het voorprogramma van Normaal.

In 1987 trad de band op bij het tv-programma Toppop met het nummer Rits:

De nieuwe zuidelijke ringweg bij Groningen is rond 20.00 uur opengesteld voor het autoverkeer. Sinds 2017 werd er al in Groningen gewerkt aan de ringweg, maar nu is die dan officieel in gebruik genomen.

In verband met de laatste opruimwerkzaamheden was een rijbaan vanaf het Julianaplein richting Hoogezand nog afgesloten. Hierdoor stond het verkeer op de toegangswegen richting Groningen helemaal vast, meldde RTV Noord in een liveblog naar aanleiding van de opening.

Zowel vanuit Haren als vanuit Hoogezand stond het verkeer stil, waardoor de vertraging opliep tot meer dan een half uur. Ruim twee uur na de officiële opening waren alle rijbanen vrijgemaakt en was de grootste drukte voorbij.

Bekijk hoe de eerste auto's over de ringweg reden:

De werkzaamheden hebben de afgelopen jaren tot flink wat overlast geleid. Als goedmakertje kregen omwonenden deze zomer al eens een gratis concert aangeboden in de de nieuwe tunnelbak aan de zuidelijke ringweg.

Gisteren kwamen duizenden mensen af op een open dag op de ringweg. Mensen kwamen te voet een kijkje nemen op de nieuwe snelweg. Dat leidde tot flinke drukte.

Er ontstonden volgens RTV Noord zowel bij de in- als bij de uitgang van de ringweg files van wandelaars die de weg wilden bekijken of er juist van af wilden.

De eerste dag van de meerdaagse vaccinatiecampagne tegen polio in Gaza is goed verlopen, zegt een woordvoerder van Unicef tegen de BBC. Israël en Hamas hebben een overeenkomst bereikt over meerdere gevechtspauzes om gezondheidswerkers de gelegenheid te geven vaccins toe te dienen aan 640.000 Palestijnse kinderen.

In drie dagen moeten 156.000 kinderen van onder de tien jaar gevaccineerd worden in Centraal-Gaza. Daarna volgen Zuid-Gaza en het noorden.

De Wereldgezondheidsorganisatie krijgt per zone drie dagen de tijd, met indien nodig een dag uitloop. Het is de bedoeling dat minstens 90 procent van alle kinderen onder de tien jaar gevaccineerd wordt.

'Enorme operatie'

"Het is een enorme operatie", vertelt WHO-arts Rik Peeperkorn vanuit Deir al-Balah in Centraal-Gaza. Hij is als WHO-vertegenwoordiger voor Palestina verantwoordelijk voor de vaccinatiecampagne. "Ten eerste moesten we genoeg vaccins naar Gaza krijgen. Er zijn ruim 2100 gezondheidsmedewerkers getraind om de vaccins te verstrekken, maar ook om de burgers te informeren over de campagne."

Eind juni werd polio aangetroffen in afvalwater in de Gazastrook. Het was de eerste keer in 25 jaar dat het poliovirus werd vastgesteld in het gebied. Vorige week kwam de bevestiging dat er een jongetje van tien maanden oud besmet was. Hij was niet gevaccineerd.

Het virus kreeg weer een kans doordat het rioolstelsel en de waterleidingen door de oorlog zijn verwoest. Als gevolg van de oorlog zijn honderdduizenden vluchtelingen gedwongen om dicht op elkaar te leven in gebieden waar nauwelijks sanitaire voorzieningen zijn.

"We werken samen met een aantal partners, waaronder het Gazaanse ministerie van Volksgezondheid, Unicef en een grote groep NGO's", vervolgt Peeperkorn. "In totaal zijn er 513 teams actief."

De omstandigheden voor de campagne zijn niet ideaal, benadrukt hij. "Maar na alle onderhandelingen vinden we dit werkbaar. Bij een ideale vaccinatiecampagne ga je van deur tot deur, maar in Gaza zijn nauwelijks huizen meer over. Daarom werken we met een groot aantal mobiele teams."

De kinderen krijgen twee druppeltjes van het vaccin nOPV2 op hun tong. Een paar weken later moet dat nog een keer herhaald worden.

Philippe Lazzarini, hoofd van de VN-organisatie UNRWA voor Palestijnse vluchtelingen, sprak op X van een "race tegen de klok". Op beelden is te zien dat er lange rijen stonden voor een UNRWA-kliniek:

In Deir al-Balah heerste blijdschap op straat vanwege de vaccinatiecampagne, zag Peeperkorn vandaag. "In de klinieken die ik heb bezocht waren duizenden ouders en kinderen gekomen. Ouders in Gaza willen het allerliefst hun kinderen beschermen. Daarom heerste vandaag ondanks alle ellende toch een soort van enthousiasme op straat."

Voor 7 oktober was de vaccinatiegraad in Gaza hoger dan 95 procent, maar na de aanslagen van Hamas en de daaropvolgende oorlog konden er nog nauwelijks vaccins worden toegediend. Peeperkorn: "De vaccinatiebereidheid is heel hoog, daar zit het probleem niet. Dat niet-gevaccineerde jongetje van tien maanden oud was voor 7 oktober nooit besmet geraakt."

Het is volgens Peeperkorn ook belangrijk dat de vaccinatiecampagne slaagt, om te voorkomen dat het virus zich verspreidt naar omliggende landen. "Als het virus zich verspreidt naar een plek met een lage vaccinatiegraad, kan dat daar problemen veroorzaken. Dat moet natuurlijk voorkomen worden."

Peeperkorn is positief gestemd over de vaccinatiecampagne tegen polio, maar benadrukt dat de algehele gezondheidssituatie in Gaza nog altijd dramatisch is. "We zien een enorme toename in andere besmettelijke ziekten. Meer dan een miljoen mensen hebben last van acute luchtweginfecties. Ook huidziekten en Hepatitis A komen steeds meer voor."

En dus stelt Peeperkorn dat een langdurig staakt-het-vuren nodig is om de gezondheidssituatie in Gaza echt te verbeteren. "Dan kan de humanitaire hulp weer echt worden opgebouwd."

Bij de Duitse deelstaatverkiezingen in Thüringen is de radicaal-rechtse partij AfD met afstand de grootste partij geworden. De AfD krijgt volgens voorlopige uitslagen tussen 32 en 33,2 procent van de stemmen. De christendemocratische CDU komt daar ver achter met ongeveer 24 procent. In Saksen won de AfD ook, maar werd er naar alle waarschijnlijkheid niet de grootste.

Opvallend is dat de nieuwe partij BSW van de links-populistische Sahra Wagenknecht in Thüringen derde wordt met 15,7 procent van de stemmen.

De winst van de AfD en de BSW gaat ten koste van Die Linke, die de vorige keer met 31 procent van de stemmen in deze deelstaat nog de grootste partij werden, maar nu niet verder komen dan 12 procent.

Andere partijen willen niet met de AfD regeren, maar met eenderde van de stemmen krijgen de rechts-radicalen een blokkerende minderheid bij bijvoorbeeld benoemingen van rechters.

AfD in Saksen net niet grootste

In Saksen heeft de AfD met 30 procent van de stemmen flink gewonnen, maar daar lijkt de CDU van deelstaatpremier Michael Kretschmer nog net iets groter te blijven, met ruim 31 procent van de stemmen.

Wagenknecht krijgt hier 12 procent, Die Linke, die hier al niet zo sterk waren, lijken hier zelfs de kiesdrempel niet te halen, al zullen dankzij zogenoemde 'Direktmandate' waarschijnlijk toch niet uit het deelstaatparlement verdwijnen.

In Thüringen wordt het lastig een regering te vormen, in Saksen ziet het ernaar uit dat Kretschmer zijn coalitie met de SPD en de Groenen kan voortzetten.

Reacties op exitpoll

Lijsttrekker Björn Höcke van de AfD in Thüringen zegt "enorm trots en gelukkig" te zijn met het resultaat. "Veel mensen hier zijn ontevreden en dat komt ook door dat gezwets over de brandmuur, hou daarmee op. Verandering komt alleen als de AfD gaat regeren", zei hij, waarbij hij refereerde aan de partijen die hebben gezegd nooit met de AfD samen te willen werken.

Secretaris-generaal Carsten Linnemann van de CDU zegt in een eerste reactie: "We blijven erbij dat we niet gaan samenwerken met de AfD. Dat hebben we vooraf gezegd en dat blijft zo."

Mede-partijvoorzitter Alice Weidel van de AfD spreekt van een historisch succes. "We zijn voor het eerst de grootste geworden op deelstaatniveau. Het is tegelijk ook een enorme afstraffing voor het politieke establishment. We zullen met uitgestoken hand naar de CDU gaan, wij willen graag samenwerken."

Secretaris-generaal Kevin Kühnert van regeringspartij SPD haalt uit de exitpoll vooral dat zijn partij meer moet luisteren naar de kiezer. "Het is geen feestavond voor de SPD", zegt hij. "Tegelijk waren deze deelstaten al niet onze grootste deelstaten. Het leek erop dat we eruit zouden kunnen vliegen en dat is niet gebeurd, dus strijden loont." De SPD staat in de exitpoll van de ARD in Thüringen op 6,4 procent en in Saksen op 8,2 procent.

De kiesdrempel is 5 procent. Die wordt niet gehaald door de liberalen, in Saksen lijken de Groenen de kiesdrempel nog net te halen.

Bündnis Sahra Wagenknecht

De partij Bündnis Sahra Wagenknecht (BSW) bestaat pas sinds januari en heeft een partijprogramma van vier pagina's, bestaande uit economisch-linkse en cultureel-rechtse standpunten.

Wagenknecht zei na de bekendmaking van de exitpoll dat de mensen in Thüringen politieke stabiliteit én de aanpak van hun problemen willen. "Ze zijn voor vrede en diplomatie en niet voor plaatsing van Amerikaanse raketten in Duitsland."

Ze weersprak de aantijging dat ze close is met Poetin. "We zijn geen vrienden van Poetin, hij voert een misdadige oorlog, zoals elke oorlog misdadig is. Wij willen dat de oorlog stopt en oorlog stop je niet met meer raketten. Wel met diplomatie. Dat is wat wij willen en dat moet ook terugkomen in een nieuwe regering."

Het is officieel de warmste 1 september in Nederland sinds het begin van de metingen. Om 15.30 uur werd een temperatuur van 29,4 graden gemeten in De Bilt. Het oude record komt uit 1926, toen werd het 28,4 graden.

Op andere plekken in het land werd het nog warmer. Zo was het in Maastricht om 16.20 uur 32 graden. Daar werd in het 1926 31,4 graden, schrijft L1 Nieuws.

In De Bilt zijn op meerdere data later in september hogere records genoteerd. De warmste septemberdagen waren 14 september 2016 en 15 september 2020, toen werd het 31,4 graden.

Druk op strand

Vanwege de hoge temperaturen is het op de eerste dag van september heel druk op de stranden, schrijft Omroep West. "Er zijn bijna geen parkeerplekken meer in Kijkduin en de parkeergarages op Scheveningen zijn bijna vol", aldus de gemeente Den Haag om 14.15 uur op X.

Omdat de meeste parkeerplaatsen langs de Haagse kust bezet zijn, staat het verkeer in Scheveningen vast. De gemeente vraagt strandgangers om niet meer met de auto naar Scheveningen en Kijkduin te komen.

De handhavers op het strand van Hoek van Holland schrijven op X dat het ook bij hen erg druk is vandaag.

Een mysterieuze en speelse witte dolfijn dook in 2019 op voor de Noorse kust met een tuigje om zijn nek en werd daardoor al snel wereldberoemd. De beloega werd door de Noren Hvaldimir genoemd. Gisteren zag de organisatie die zich bezighield met het beschermen van de beloega Hvaldimir dood drijven voor de kust van het zuidwesten van Noorwegen. Het is nog niet duidelijk waaraan de witte dolfijn is doodgegaan.

Vijf jaar geleden troffen vissers de tamme beloega aan bij het uiterste noorden van Noorwegen. Het dier schuurde steeds langs de kiel van hun boot en vergezelde hen dagenlang. Hij was duidelijk gewend aan de aanwezigheid van mensen.

'Russische spionage-dolfijn'

Vanwege het tuigje waar een onderwatercamera aan gehangen kon worden werd al snel aangenomen dat het ging om een 'spionagedolfijn'. Bovendien stond op het label van het tuigje 'Sint-Petersburg', wat de verdenking versterkte dat het een Russische spionagedolfijn was. Dolfijnen zijn goed te trainen en kunnen daardoor worden ingezet voor spionagepraktijken.

In 2016 kocht het Russische ministerie van Defensie vijf witte dolfijnen voor "trainingsdoeleinden". Rusland heeft ontkend te maken te hebben met Hvaldimir.

De Beloega was er in 2019 slecht aan toe en moest bijgevoerd worden. De afgelopen jaren werd de witte dolfijn intensief gevolgd en werd zijn gezondheid bijgehouden. "Hij was een gezonde jonge walvis zonder tekenen van ziekte", zegt de oprichter van de organisatie One Whale tegen de Noorse omroep Norsk Rikskringkasting.

Hvaldi

Hvaldimir is een samentrekking van het Noorse woord voor walvis en de Russische naam Vladimir. In 2022, na de Russische invasie in Oekraïne, kreeg de witte dolfijn de bijnaam Hvaldi, om de gelijkenis met de voornaam van Vladimir Poetin te verzwakken.

De dode dolfijn is met touwen naar de kust gesleept en daar op een vrachtwagen gehesen.

In Solingen is in aanwezigheid van de Duitse president Steinmeier de dodelijke mesaanval van vorige week herdacht. Hij pleitte ervoor om het migratiebeleid beter te handhaven.

Bij de aanslag tijdens een feest rond het 650-jarig bestaan van de stad werden drie mensen gedood. Acht mensen raakten gewond. Geen van hen verkeert nog in levensgevaar, zei Steinmeier.

Ook de burgemeester van Solingen sprak op de herdenking:

De verdachte van de aanslag is de 26-jarige Syrische asielzoeker Issa al H., die zich in 2022 in Duitsland meldde. Omdat hij via Bulgarije naar Duitsland reisde, had hij naar Bulgarije teruggestuurd moeten worden, maar dat gebeurde niet.

Volgens Steinmeier is Duitsland een land dat mensen opvangt die bescherming zoeken tegen politieke vervolging en oorlog. Hij voegde daaraan toe: "We willen dat land blijven, maar uiteindelijk kunnen we dat alleen als het aantal mensen dat geen recht heeft op deze speciale bescherming ons niet overweldigt."

"We moeten alles in het werk stellen om de bestaande toelatingsregels en de nieuwe regels die nu worden opgesteld, te handhaven," zei hij. Volgens hem moet dit de komende jaren prioriteit krijgen, en is dat iets wat de politieke partijen moet overstijgen.

Asielmaatregelen

Eerder deze week werd de Duitse regering het eens over nieuwe asielmaatregelen. Daartoe behoort dat asielzoekers die zich al in een ander EU-land hebben gemeld geen recht hebben op een uitkering in Duitsland. Ook wil de regering dat asielzoekers en vluchtelingen hun verblijfsstatus verliezen als ze "zonder dwingende reden" zijn teruggereisd naar hun thuisland

Steinmeier zegt dat de mesaanval ook het zelfbeeld van "de Duitsers als natie" heeft geraakt. "Fanatieke islamisten willen vernietigen wat wij liefhebben. Terroristische geweldplegers willen de rede, waarop de democratie is gebaseerd, doen wankelen", zei Steinmeier, die opriep dit niet toe te staan.

De president roept burgers op om waakzaam te zijn. "Laten we handelen waar dat nodig is. Dat zijn we de slachtoffers van Solingen verschuldigd."

Deelstaatverkiezingen

Na de aanslag in Solingen is het asieldebat in Duitland hevig opgelaaid. Bij deelstaatverkiezingen in Thüringen en Saksen lijkt de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) daarvan te profiteren. De AfD pleit voor de deportatie van asielzoekers.

Bedrijven die de textielbakken legen, krijgen hun voorraad niet meer kwijt. Een probleem dat volgens de Vereniging Herwinning Textiel (VHT) in de hele sector speelt. Het komt doordat de vraag naar gebruikte kleding wereldwijd is afgenomen, met het gevolg dat de textielinzameling hier op knappen staat.

Bij inzamel- en sorteerbedrijf Sympany in Assen staan de balen textiel opgestapeld tot aan het plafond. Inmiddels ligt er bijna 2 miljoen kilo aan ingezamelde kleding en weten ze niet meer waar ze het moeten laten. Tussen de karren met uitpuilende kleding constateert directeur Charles Graft de zorgelijke ontwikkeling. "Dit is veel meer dan eerst. Normaal kunnen we al het ingezamelde textiel snel verkopen, maar nu wil niemand het meer hebben."

Ultrafastfashion

Dat de kleding zich maar blijft opstapelen, komt volgens Graft onder andere door de politieke onrust in de wereld. "Een heel groot deel van onze afzet ging bijvoorbeeld naar Rusland en Oekraïne, maar door de oorlog zijn die landen weggevallen."

Het is niet voor het eerst dat de tweedehandskledingmarkt een dip heeft, al is er volgens secretaris van de branchevereniging Lennert Vermaat wel sprake van een andere situatie. Dat komt vooral door de opmars van ultrafastfashion.

"Chinese bedrijven zoals Shein of Temu hebben nu ook voet aan de grond gekregen in Afrikaanse landen." Dat waren landen waar veel van de kleding die we hier weggooiden naartoe ging. "Maar die ultrafastfashionbedrijven produceren hun kleding nu zo goedkoop, dat mensen die eerst tweedehandskleding kochten nu goedkoper nieuwe kleding kunnen kopen. Daardoor wordt de gebruikte kledingmarkt helemaal weggeconcurreerd", zegt Vermaat.

Slechte kwaliteit

"Dat dit soort bedrijven zo goedkoop hun kleding kunnen aanbieden, is ook omdat die gemaakt is van hele goedkope materialen", vertelt modepsycholoog Anke Vermeer. Zij geeft online tips om bewustere kledingkeuzes te maken. "De producten worden bijvoorbeeld vaak van plastic gemaakt. Die vallen na een paar keer dragen uit elkaar en dan belanden ze dus al snel in de textielbak."

De terugloop in kwaliteit merken ze ook op de sorteerband in Assen. "De kleding die we binnenkrijgen is steeds vaker van hele dunne stoffen gemaakt, die na een paar keer dragen al kapot zijn. Dat kunnen wij dan niet meer verkopen", zegt Graft. Het alternatief is dat de producten gerecycled worden. "Maar zelfs voor recycling is het heel moeilijk, omdat het zulke laagwaardige stoffen zijn."

Inzameling textiel

Het is de vraag hoelang de bedrijven zo door kunnen gaan, want de hoeveelheid textiel die ingezameld wordt neemt niet af. Bij de drie vestigingen van Sympany rijden er per dag ongeveer twintig vrachtwagens binnen die zo'n 400.000 stuks aan kleding vervoeren.

Het bedrijf heeft nu extra ruimtes gehuurd om het textiel op te slaan. Dat is een tijdelijke oplossing die volgens de branchevereniging niet oneindig kan doorgaan. "We moeten voorkomen dat we straks in een situatie terechtkomen dat het textiel überhaupt niet meer opgehaald kan worden", zegt Vermaat van de branchevereniging.

Al is het volgens Graft op dit moment geen optie om te zeggen dat ze niet meer gaan inzamelen. "Maar als de voorraden blijven oplopen en het scenario ontstaat dat we het textiel niet meer kunnen ophalen, dan betekent dat dat we uiteindelijk moeten gaan verbranden. Dat is iets waar we niet naartoe willen."

Bewustere keuzes

Het liefst zou hij consumenten langs laten komen in de opslagloods. Op die manier kunnen ze zien wat er met hun afdankertjes gebeurt en zo mogelijk bewuster zijn van wat ze kopen en wegdoen.

Dat bewustzijn is volgens modepsycholoog Vermeer juist met de populariteit van ultrafastfashion nog belangrijker. "Deze bedrijven zetten in om consumenten te beïnvloeden om te kopen, dus ben je hier bewust van. Word je bijvoorbeeld beïnvloed door nieuwsbrieven waarin staat dat er een sale gaande is, meld je er dan voor af. Blijf je ook afvragen waarom en wat je koopt. En van welke kwaliteit het gemaakt is."

Naast de verantwoordelijkheid van de consument hoopt de branchevereniging ook dat de politiek ingrijpt om de sector te ondersteunen. En bovendien in gaat zetten op betere regelgeving.

Een 35-jarige man in Polen wordt ervan verdacht meer dan vijf jaar lang een vrouw te hebben vastgehouden in een varkensstal. De vrouw werd daar fysiek en psychisch zwaar mishandeld en regelmatig verkracht.

De nu 30-jarige vrouw leerde de man vijf jaar geleden via internet kennen. Hij hield haar jarenlang gevangen in een ruimte zonder verwarming, stromend water of elektriciteit. Ook had ze geen toegang tot daglicht of sanitaire voorzieningen en kreeg ze maar beperkt te eten en te drinken, zegt het Poolse Openbaar Ministerie.

De man gebruikte regelmatig hevig fysiek geweld tegen de vrouw; ze werd geslagen, geschopt, geduwd en gewurgd. Ook vernederde hij haar verbaal en mocht de vrouw geen contact hebben met de buitenwereld.

Gedwongen seks

Wanneer de vrouw de varkensstal verliet gebeurde dit met een bivakmuts over haar hoofd. Tegen de Poolse nieuwssite Myglogow zegt de vrouw dat ze geregeld gedwongen werd tot seks met de man.

"Wanneer ik niet aan zijn seksuele verwachtingen voldeed, werd ik geslagen en kreeg ik geen eten. Ik kreeg alleen eten als ik geen kracht meer had omdat hij bang was dat ik zou sterven." De vrouw raakte een paar jaar geleden ook zwanger van de man en beviel in het ziekenhuis. Direct daarna is het kind afgestaan ter adoptie.

In de Poolse media geeft de vrouw voorbeelden van hoe ze mishandeld is. "Hij gaf mij van alles de schuld. Vervolgens stak hij bijvoorbeeld een zaklamp in mijn mond en scheurde mijn lippen open."

Meermaals naar ziekenhuis

In de vijf jaar dat ze gevangen zat bracht de man haar meermaals naar het ziekenhuis. De vrouw moest onderweg naar het ziekenhuis een bivakmuts op zodat ze niet kon zien waar ze verbleef. In het ziekenhuis werd ze onder meer behandeld aan een gebroken arm, gebroken been en een beschadigde anus.

Uit angst dat de mishandelingen erger zouden worden durfde de vrouw in het ziekenhuis niets te zeggen over haar situatie. Naar eigen zeggen geloofde ze niet meer in vrijheid.

De situatie van de vrouw kwam aan het licht toen ze recent naar het ziekenhuis moest vanwege een ontwrichte schouder. De artsen waren geschokt door alle andere verwondingen van de vrouw. Nadat ze alsnog haar verhaal had gedaan, werd de politie ingeschakeld.

De verdachte is aangehouden en ontkent de beschuldigingen.

In het Friese dorp Aldeboarn gaan kinderen van de christelijke basisschool én de openbare basisschool vanaf morgen samen naar een nieuwe school. Twee verschillende vormen van onderwijs samenvoegen bleek best een uitdaging, zegt directeur Nynke Venema tegen Omrop Fryslân.

Op beide scholen zaten vorig jaar zo'n 70 kinderen. Omdat het aantal leerlingen terugliep en de twee schoolgebouwen verouderden, werd onderzocht of een fusie tussen de twee mogelijk was.

Pittig

"Er werd een identiteitscommissie opgericht, die zich daar vooral mee bezighield", zegt Venema. Die keek vooral naar het onderwijs en de identiteit. "Dat was een pittig jaar, waarin we gesprekken voerden over wat we los moesten laten. Maar ook over wat we daarvoor terugkrijgen."

De oplossing werd gevonden in een volledig nieuwe onderwijsvorm die volgens de directeur dus geen middenweg is. De kinderen van de christelijke basisschool krijgen daardoor wat minder levensbeschouwelijk onderwijs dan eerst. De kinderen van de openbare school juist meer.

"Drie keer per week lezen we de kinderen een verhaal voor. Dat kan uit de bijbel zijn, maar ook uit een andere godsdienst."

Eén docent gaat niet mee

Bijna alle docenten gaan mee naar de nieuwe school. "Eén docent van de christelijke school heeft bewust de keuze gemaakt om niet mee te gaan naar de nieuwe school, omdat die liever niet op een samenlevingsschool wil werken." Op een samenlevingsschool zijn kinderen met verschillende levensbeschouwingen welkom.

120 kinderen starten morgen aan hun nieuwe vorm van onderwijs in een nieuw gebouw. Dat wordt spannend voor de kinderen, denkt Venema. "Vooral als je in groep 8 zit. Dan zit je bij andere kinderen dan bij wie je de afgelopen zeven jaar zat. We hebben van ouders geen wanklanken gehoord, dus ik heb het idee dat zij ook denken: kom maar op!"

Een vrouw van 25 is gisteren gewond geraakt bij een schietpartij in Vlissingen. De politie heeft later drie verdachten gearresteerd in Rotterdam.

Het slachtoffer werd rond 16.30 uur beschoten in de Van Dishoeckstraat en werd daarna in een andere nabijgelegen woning door hulpdiensten gevonden. Ze was aanspreekbaar en is naar het ziekenhuis gebracht. Hoe het nu met de vrouw gaat, is onduidelijk.

Agenten vonden rond de Van Dishoeckstraat een bloedspoor en lege kogelhulzen. Het slachtoffer heeft verklaard dat ze buiten op straat door mannen in een auto was beschoten.

Gevlucht

Getuigen hadden de verdachten in een grijze auto zien vluchten. Later op de middag werden in Rotterdam drie mannen in een grijze Seat Leon onder schot gehouden door agenten. Het gaat om mannen van 23, 27 en 30 uit Vlissingen. Zij worden verdacht van betrokkenheid bij de beschieting en zitten vast.

De aanhouding werd gefilmd door een omstander:

Het drietal zit in beperking, wat betekent dat ze alleen contact mogen hebben met hun advocaat.

In Vlissingen waren dit jaar al meerdere beschietingen, schrijft Omroep Zeeland. Volgens de omroep is dit de zevende keer dat mensen of panden zijn beschoten.

Volgens Russische staatsmedia heeft Oekraïne afgelopen nacht een grote drone-aanval uitgevoerd. Als gevolg daarvan is een olieraffinaderij in de regio Moskou in brand gevlogen, stelt de burgemeester op Telegram. Het Kremlin beweert dat ruim 150 drones werden neergehaald, verspreid over vijftien regio's.

Kyiv heeft niet gereageerd op de berichten uit Moskou, maar voert met regelmaat drone-aanvallen uit op bijvoorbeeld munitie- en oliedepots in Rusland. Sinds de Russische invasie heeft Oekraïne fors geïnvesteerd in de productie van legerdrones.

Op beelden is de brand door de drone-aanval van veraf goed te zien:

Doden gemeld in Oekraïne

Afgelopen dag werden opnieuw Oekraïense stellingen en steden door het Russische leger beschoten. In de noordoostelijke stad Soemy viel volgens de lokale autoriteiten gisteren minstens een dode. Aan het oostfront werd in de plaats Tsjasiv Jar een flatgebouw geraakt. Volgens de gouverneur werden daarbij vijf mannen gedood.

Voor zover bekend zijn er geen slachtoffers gemeld bij de drone-aanval op Rusland. De olieraffinaderij waar volgens staatsmedia brand heeft gewoed, ligt op een industrieterrein ten noordwesten van de hoofdstad.

'Brand olieraffinaderij onder controle'

Er is geen onafhankelijke informatie over de situatie, maar de burgemeester stelt dat een gebouw was beschadigd door brokstukken van een neergehaalde drone. Video's op sociale media waarop het onbemande toestel de installatie direct treft, lijken dat tegen te spreken.

Aanvankelijk gold voor de brand het hoogst mogelijke dreigingsniveau. Kort daarna werd het risiconiveau verlaagd van vijf tot twee. Volgens de laatste berichten zou de brand onder controle zijn.

Volgens Russische staatsmedia waren energiecentrales en infrastructuur het doelwit van de grote drone-aanval. De meeste drones werden gemeld in Koersk, de regio waar Oekraïne Russisch grondgebied heeft bezet.

Gevechten in Koersk

In dat gebied worden dagelijks zware gevechten gemeld. Oekraïne geeft daarover geen gedetailleerde informatie vrij. Russische staatsmedia, die fungeren als spreekbuis van het regime, beweren vandaag dat tientallen getroffen mensen zijn opgenomen in het ziekenhuis. Het zou gaan om onder anderen twaalf kinderen, maar bewijs voor deze claim wordt niet geleverd.

Het lijkt erop dat de Oekraïense opmars in Koersk nagenoeg tot stilstand is gekomen. Volgens het dagelijkse verslag van de Amerikaanse denktank ISW werd gisteren geen Oekraïense terreinwinst gemeld.

Rusland rukt op richting Pokrovsk

De analisten schrijven dat Rusland eenheden heeft weggehaald aan het oostfront om te vechten in Koersk. Hoewel het gaat om beperkte aantallen, laat deze ontwikkeling volgens ISW zien dat de Oekraïense invasie over het hele front invloed heeft.

Maar vooralsnog blijft het Russische leger oprukken in de Oekraïense regio Donetsk. Het Kremlin beweert vandaag dat er weer twee dorpen zijn ingenomen op weg naar de logistiek belangrijke stad Pokrovsk. Volgens de BBC zijn Russische troepen de stad op enkele kilometers genaderd. De Oekraïense legertop bevestigt dat de situatie aan het oostfront 'moeilijk' is.

Een zomer in Nederland die zo gemiddeld was dat hij er bijna uitspringt qua gemiddeldheid. Dat is het beeld dat je krijgt als je de weergrafieken over de afgelopen drie maanden bekijkt. Dat wil niet zeggen dat er geen uitschieters waren in temperatuur en dat er niet hier en daar extreme slagregens vielen. En het zegt al helemaal niets over de komende jaren, zegt klimaatexpert Peter Siegmund van het KNMI.

Met een gemiddelde temperatuur van 17,8 graden tegen 17,5 graden was de zomer net iets warmer dan het langjarig gemiddelde.

"Het was eigenlijk een hele normale zomer", onderschrijft Siegmund. "Als je hem vergelijkt met zomers in de periode van 1991 tot en met 2020, zit deze zomer qua temperaturen vrijwel op het gemiddelde. Het scheelt zo'n 0,3 graden. Iets erboven. Als je naar de losse maanden kijkt zie je trouwens wel dat augustus echt een warme maand is geweest."

Op 13 augustus werd het 34,9 graden in het Groningse Nieuw Beerta. Dat is de hoogste temperatuur die deze zomer in Nederland is gemeten. Bijzonder, want dat gebeurde bij dat weerstation pas één keer eerder sinds 1990. Meestal lopen de temperaturen in het zuiden verder op.

De 'normale' waarden voor deze zomer gelden ook voor de neerslag (222 millimeter), de hoeveelheid zonuren (695), het aantal tropische dagen van minstens 30 graden (4), het aantal zomerse dagen van minstens 25 graden (19 of 20) en het aantal warme dagen van 20 graden of meer (65). Allemaal vrijwel gelijk aan het huidige klimaatgemiddelde.

Zo'n gemiddelde zomer komt natuurlijk wel vaker voor. Aan de andere kant sprongen bijvoorbeeld de zomers van 2018 en 2019 eruit met hittegolven en soms extreem hoge temperaturen. "Het ligt eraan waar de wind vandaan komt, dat laat zich niet voorspellen. Als de wind uit de warme hoek komt, uit het zuiden, dan verwacht ik de komende jaren weer dat soort hoge temperaturen. Hoewel 2019 wel heel extreem was." Op 25 juli 2019 werd het op sommige plaatsen meer dan 40 graden.

De grote verschillen laten zien dat weer en klimaat wel met elkaar samenhangen, maar niet hetzelfde zijn. Om klimaatverandering aan te tonen moet je of naar een langere periode kijken of naar een groter gebied.

Natuurbranden

Want extreme temperaturen waren er elders op de wereld natuurlijk wel deze zomer. In de buurt van de Indiase hoofdstad New Delhi werd het bijvoorbeeld bijna 52 graden en Zuid-Europa zuchtte in juli onder temperaturen boven de 40 graden, wat leidde tot droogte en hevige natuurbranden in Frankrijk, Griekenland, Turkije en op het Portugese eiland Madeira.

In Nederland hebben we door klimaatverandering ook vaker te maken met extreem weer en ook dat was op sommige plaatsen goed te merken deze zomer. Op 9 juli gaf het KNMI code oranje uit voor zware onweersbuien in het hele land. Vooral in Noord-Brabant en Gelderland viel plaatselijk 30 tot 70 mm. Op 13 augustus gold code oranje voor zware onweersbuien in Limburg en Overijssel en op 24 augustus was dat voor het zuidoosten en oosten het geval.

"We hebben in mei al Buitenpost gehad, met die hagel. We hebben het ook in het zuiden gezien, en in de buurt van de zee, in Noordwijk, en natuurlijk ook in het binnenland, in Twente, meerdere keren zelfs. Dus verspreid over het hele land en dat was zeer heftig. Lokaal is er soms wel 70 millimeter gevallen. In zijn algemeenheid kun je zeggen dat het warmer wordt en in warme lucht zit meer vocht. Dus als er dan een regenbui ontstaat, komt er ook meer regen naar beneden en dat gebeurt ook nog eens een keer in kortere tijd."

Droogte en nattigheid

Wat de droogte betreft viel het deze zomer mee. Vorig jaar was daar ondanks alle regen in mei en juni toch te weinig regen. "Dit jaar is het neerslagtekort in het voorjaar en in de zomer nooit hoog geweest. Dat lijkt niet zo in de trend van steeds vaker voorkomende droogtes te passen, maar zo simpel is het niet, legt Siegmund uit. "Klimaatverandering zorgt zowel voor meer droogte, in die jaren dat je wind uit droge gebieden krijgt. En ook voor meer nattigheid als de wind uit zee komt. Het zijn de contrasten die toenemen door klimaatverandering."

Volgend jaar kan het dus net zo goed weer heel droog worden. "Dat klopt, dat is volledig ontkoppeld. Het weer heeft geen geheugen."

In de Oost-Duitse deelstaten Thüringen en Saksen gaan kiezers vandaag naar de stembus voor de belangrijkste deelstaatverkiezingen in jaren. Er wordt winst verwacht voor de radicaal-rechtse Alternative für Deutschland (AfD), die in beide deelstaten door de binnenlandse veiligheidsdienst als rechts-extremistisch is bestempeld.

De AfD kan voor de eerste keer de grootste worden in een deelstaat. In Thüringen lijkt de partij volgens peilingen verzekerd van de winst, in Saksen is de AfD in een nek-aan-nekrace verwikkeld met de christendemocratische CDU. Ook in het Oost-Duitse Brandenburg, waar over drie weken wordt gestemd, gaat de AfD aan kop.

De stembusgang in de regio's rond Leipzig, Dresden en Erfurt zal hoe dan ook een beroerd resultaat voor de Duitse regeringspartijen opleveren. De SPD van bondskanselier Scholz wordt in beide deelstaten op 6 procent gepeild, terwijl coalitiegenoten de Groenen en de liberale FDP de kiesdrempel van 5 procent niet eens lijken te halen.

Die grote ontevredenheid met het huidige beleid is ook te zien in het succes van de Ruslandgezinde anti-establishmentpartij van Sahra Wagenknecht. Haar BSW lijkt in beide deelstaten de derde partij te worden.

Remigratie

De AfD scoort in Thüringen en Saksen met een campagne die een gitzwart beeld schetst van Duitsland. Het land zou "ten ondergaan aan illegale immigratie, een drastische toename van geweld en onmenselijke gendergekte". De Thüringse AfD wil klimaatplannen schrappen, de Thüringse veiligheidsdienst afschaffen en op scholen meer nadruk leggen op de Duitse cultuur en minder op 'linkse identiteitspolitiek'.

Na de aanslag in Solingen door een Syrische asielzoeker is het asieldebat hevig opgelaaid. Ten gunste van de AfD, dat graag campagne voert voor 'remigratie', de deportatie van asielzoekers. Het vluchtelingenbeleid ligt in handen van de federale overheid, maar volgens politicologen zou een AfD-geleide deelstaatregering asielopvang kunnen blokkeren en rechten van vluchtelingen kunnen inperken.

Verkiezingswinst of niet, het lijkt niet waarschijnlijk dat de AfD zal meeregeren. Vooralsnog sluiten alle andere partijen samenwerking uit, maar deze 'brandmauer' staat onder druk. Op lokaal vlak wordt steeds vaker door zowel rechts als links samengewerkt met de AfD. Ook onder rechtse kiezers neemt de bereidheid toe om de brandmuur op te heffen.

De AfD zelf staat open voor een coalitie, zegt de Thüringse AfD-kandidaat Ringo Mühlmann. "Zolang de belangrijkste AfD-punten overeind blijven, zoals onze asielplannen en het schrappen van de financiering van de publieke omroep MDR." Het liefst zou de partij alleen regeren, met een absolute meerderheid. Dat is mogelijk bij 40 à 45 procent van de stemmen en wanneer kleine partijen de kiesdrempel niet halen. Onwaarschijnlijk, maar niet onmogelijk.

Onbestuurbaarheid

De kans is groter dat de AfD een derde van de zetels zal halen. Dat is genoeg voor een Sperrminorität, een blokkerende minderheid. In Saksen en Thüringen is namelijk een tweederde meerderheid nodig voor allerlei benoemingen, van rechters tot de rekenkamer. De vrees is dat de AfD zulke besluiten zal blokkeren, tenzij er concessies worden gedaan op andere dossiers.

Het maakt dat ook de landelijke politiek ongerust is over deze verkiezingen. Al wekenlang waarschuwen politieke kopstukken voor het gevaar van de AfD. Ook het Duitse bedrijfsleven mengt zich in de campagne: grote namen als Miele, Stihl en Edeka nemen openlijk stelling tegen de partij.

Onbestuurbaarheid van Saksen en Thüringen ligt op de loer. Voor een meerderheid zal BSW cruciaal zijn, maar die partij heeft een afwijzing van het Oekraïnebeleid door de nieuwe regering als breekpunt gesteld. Deelstaten gaan niet over buitenlandbeleid, maar een pro-Russische deelstaatregering zal symbolisch een grote stap zijn en door Moskou worden verwelkomd.

Na vandaag kunnen de zegevierende AfD en BSW zich waarschijnlijk vol vertrouwen voorbereiden op de Bondsdagverkiezingen van volgend jaar. De vraag is of de Ampel-partijen na een slechte uitslag elkaar blijven vasthouden, of dat de al gespannen onderlinge verhoudingen verder ontsporen.

Om 18.00 sluiten de stemlokalen. Daarna volgt een exitpoll.

Goedemorgen! In Gaza gaat de grootschalige inentingscampagne tegen polio van start. Ook worden er deelstaatverkiezingen gehouden in de Duitse deelstaten Thüringen en Saksen en vindt de Grand Prix plaats in Italië.

Eerst het weer: het is vandaag vrijwel de hele dag zonnig. Bij een matige wind uit het oosten wordt het 26 tot 31 graden. Alleen op de Waddeneilanden is het wat koeler met temperaturen rond de 23 graden. De komende dagen gaat het steeds vaker regenen en koelt het af.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Het Israëlische leger heeft in de Gazastrook de lichamen van zes gegijzelden gevonden. Ze zijn gevonden in een tunnel onder Rafah, in het zuiden van de Gazastrook. Onder de doden is ook de Israëlisch-Amerikaanse Hersh Goldberg-Polin.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Het duurde 57 jaar, maar een gezonken Kotter uit Urk is door duikers gelokaliseerd in de Duitse Noordzee. Het visserschip verging in 1967 in een zware storm.

De vijf bemanningsleden kwamen daarbij om het leven. Van twee opvarenden werd later het lichaam gevonden, van de drie anderen niet. De nabestaanden noemen de vondst van het wrak "aangrijpend en heel bijzonder".

Fijne dag!