Buitenlandse journalisten over onze verkiezingen: 'Iedereen schreeuwt tegen elkaar'
Er was de laatste weken vrijwel geen journaaluitzending waar geen nieuws over de Nederlandse verkiezingscampagne in zat. Ook buitenlandse media schrijven erover. Zo was er al over te lezen in Duitse, Belgische en ook Engelse media. Er zijn ook veel buitenlandse correspondenten naar Nederland gekomen om de uitslagenavond te verslaan.
"Als Geert Wilders niet wint, zou dat door sommigen gezien kunnen worden als het begin van een nieuwe golf aan Europese verkiezingen waarbij populisten verliezen", zegt Valentina Brini. Ze is journalist bij het Italiaanse persbureau ANSA, vergelijkbaar met het Nederlandse ANP. Speciaal voor de verkiezingen komt ze vanuit Brussel, haar gebruikelijke standplaats, naar Nederland.
Volgens Brini zijn Italianen niet echt op de hoogte van de Nederlandse politiek. "In Italië zijn er maar twee Nederlandse politici bekend. Dat zijn Wilders en Timmermans. Veel mensen kennen Timmermans omdat hij fan is van voetbalclub AS Roma."
Brini legt uit dat Nederlandse campagnes anders zijn dan in Italië: "Bij ons is het bijna onmogelijk dat partijen zo dicht bij elkaar staan in de peilingen." En ze ziet dat de Nederlandse politieke stijl begint te veranderen. "Het is nu heel vergelijkbaar met Italië, iedereen schreeuwt tegen elkaar in debatten."
Voordat Brini zich verdiepte in de Nederlandse verkiezingen had ze andere verwachtingen. "Ik dacht dat de oorlog in Gaza en het klimaat een grotere rol zouden spelen in de campagne."
Het valt haar op dat het onderwerp migratie juist hoog op de agenda staat. "Dat snap ik niet helemaal. Ik vraag me af hoe veel migranten nou echt problematisch zijn." Italië heeft al jaren te maken met migranten uit voornamelijk Noord-Afrika die bijvoorbeeld met kleine bootjes naar het land varen.
Johannes Perterer herkent wat zijn Italiaanse collega zegt. "Ik denk niet dat veel Oostenrijkers de Nederlandse campagne actief volgen, maar ze zullen wel kijken naar de uitkomst, vooral naar wat er met Wilders gebeurt. Naast hem kennen sommige Oostenrijkers alleen Frans Timmermans." Perterer werkt voor ORF, de Oostenrijkse evenknie van de NOS.
Wilders is een voorbeeld voor sommige Oostenrijkse politici, legt Perterer uit. "Onze rechtse populisten hebben Geert Wilders de afgelopen decennia vaak genoemd als een pionier van hun ideologie."
In Oostenrijk won de rechts-populistische partij FPÖ de laatste verkiezingen, maar toch kwam de partij daarna niet in de regering van het land. "Mensen in Oostenrijk zijn geïnteresseerd in deze verkiezingen omdat de politieke situatie zo vergelijkbaar is. Wat bij ons gebeurde, kan nu ook in Nederland gebeuren."
Perterer doelt daarmee op de mogelijkheid dat de PVV geen onderdeel wordt van de volgende regering, omdat veel andere partijen samenwerking al uitsloten.
De Oostenrijker ziet, net als zijn Italiaanse collega, de toon van het debat in Nederland verharden. "Het gebruik van AI-afbeeldingen wijst op de polarisatie in het politieke debat", zegt hij. "Die is enigszins vergelijkbaar met die in Oostenrijk, maar omdat de laatste verkiezingen bij ons al meer dan een jaar geleden zijn, hebben we het gebruik van AI-gegenereerde content nog niet in dezelfde mate gezien."
De Nederlandse verkiezingen zijn niet alleen interessant voor Europese journalisten. "In Japan zijn mensen vooral geïnteresseerd omdat jullie uitslag de steun aan Oekraïne kan beïnvloeden", zegt Sachiyo Sugita. Ze werkt voor de Japanse publieke omroep NHK.
Sugita vraagt zich af of de samenstelling van de nieuwe Nederlandse regering invloed gaat hebben op onze defensie-uitgaven. "Ik was ook op de NAVO-top in Den Haag, ik ben benieuwd of de instelling in Nederland nu gaat veranderen."
Wat de Japanse journalist het meest opviel aan onze verkiezingen is de grote hoeveelheid partijen die op het stembiljet staat. "Het is best raar dat er 27 partijen aan jullie verkiezingen meedoen, in Japan zijn dat er vaak minder dan 10", zegt ze. "Het zegt iets over de vrijheid in jullie land om je mening over te brengen."