Aggregator

COA: driekwart van opvangplekken spreidingswet 1 juli beschikbaar

1 week 4 days ago

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) verwacht dat er per 1 juli 75.000 opvangplekken beschikbaar zijn. Volgens het COA is daarmee driekwart van het aantal gerealiseerd dat in de Spreidingswet is vastgelegd.

De organisatie stelt dat de uitvoering van de wet een "duidelijk werkbaar perspectief biedt op een stabiel opvanglandschap". Het COA zegt met veel gemeenten in gesprek te zijn over de opvang van asielzoekers.

Van de 75.000 plekken die in beeld zijn, zijn er ongeveer 40.000 voor een langere periode beschikbaar en 35.000 voor noodopvang.

'Goed nieuws'

"Dit is goed nieuws want dat brengt meer rust en stabiliteit", zegt COA-bestuursvoorzitter Milo Schoenmaker. Hij wijst op het belang van een goede verbinding met de omgeving. "Dat dit belangrijk is, blijkt ook uit de actualiteit. We zien nu op een aantal plekken heftige weerstand tijdens het besluitvormingsproces. Dat is voor iedereen zeer onwenselijk."

De afgelopen weken was het op meerdere plekken in het land onrustig wegens de komst van een azc. Gisteravond nog liep een informatiebijeenkomst over de komst van drie opvanglocaties in Uden uit de hand. De ME kwam in actie om de rust te herstellen. Meerdere mensen zijn aangehouden.

In Best probeerde eerder deze maand een groep demonstranten met geweld een sporthal binnen te dringen waar een informatieavond bezig was. Ook werd de burgemeester bedreigd. Ook in Berlicum kwam het tot rellen. Daar werd het gemeente huis bekogeld met eieren. Verder waren er demonstraties van boze bewoners in Bussum, Bedum en Roosendaal.

Schoenmaker zegt dat het COA met de betrokken gemeenten in gesprek blijft. "Wij weten uit ervaring dat er zelden nog weerstand is wanneer onze locaties eenmaal langer geopend zijn."

Spreidingswet

De Spreidingswet werd in januari vorig jaar aangenomen door de Eerste Kamer. Hij is bedoeld om het aanmeldcentrum in Ter Apel te ontlasten en asielzoekers beter te spreiden over Nederland. De bedoeling was om per 1 juli bijna 100.000 plekken te hebben gerealiseerd.

Minister Faber van Asiel en Migratie wil de spreidingswet intrekken. Tot op heden is haar dat niet nog gelukt.

Coalitie nog niet eens over voorjaarsnota, zondag onderhandelingen over financiële keuzes

1 week 4 days ago

De vier coalitiepartijen zijn het bij de onderhandelingen over de voorjaarsnota nog niet eens geworden over de financiële keuzes die ze willen maken, melden Haagse bronnen. Ze zijn het over verschillende vragen nog oneens: hoe moet er geld worden vrijgemaakt, hoeveel geld moet het zijn en waar moet het aan worden besteed? Waarschijnlijk praten de partijen zondagochtend verder.

Tot nu toe werd er vrijwel nooit onderhandeld op zondag omdat christelijke regeringspartijen de zondagsrust in ere wilden houden.

De onderhandelingen begonnen maandag. De partijen spraken toen nog de hoop uit de gesprekken vrijdag af te ronden, maar dat was wel al een optimistische inschatting, want ze zijn het over veel oneens.

Zo vindt NSC dat er tot nu toe veel te voorzichtig begroot wordt, er ieder jaar geld op de plank blijft liggen en dat het dus ook anders kan door meer extra geld vrij te maken.

De BBB wijst erop dat nu de staatsschuld vanwege de internationale ontwikkelingen wat verder op mag lopen daar ook gebruik van gemaakt zou kunnen worden voor bijvoorbeeld investeringen in de infrastructuur.

De PVV heeft geen uitgesproken voorkeur over hoe het extra geld er moet komen als het er maar komt, vooral om de koopkracht van mensen te verbeteren.

De VVD wil graag extra investeren in veiligheid en defensie, maar hangt veel meer dan de andere drie partijen aan de huidige manier van begroten met strenge regels, om te voorkomen dat de schulden voor toekomstige generaties oplopen.

Nog voor de partijen dus keuzes gaan maken over de verdeling van extra middelen voor bijvoorbeeld defensie, zorg of koopkrachtverbetering moeten ze het er eerst over eens worden hoeveel geld ze extra willen vrijmaken en op welke manier.

Ook wordt er verschillend gedacht over het al dan niet vrijmaken van miljarden voor het oplossen van de stikstofproblemen. Er is geen overeenstemming over of dit geld nu al moet worden vrijgemaakt of later in het jaar. Een speciale ministeriële commissie buigt zich over de stikstofproblematiek. Aanvankelijk was de verwachting dat die commissie rond deze tijd met iets zou komen, maar dat is vertraagd. Het wordt mogelijk pas na het mei-reces.

Ontzettende klus

Vandaag spraken de partijen voor de derde keer met elkaar en met minister Heinen van Financiën. Ook premier Dick Schoof deed een aantal uur mee. Het afgelopen jaar werden meerdere grote problemen op de lange baan geschoven en zijn er ook een nieuwe bijgekomen, zoals de grote geopolitieke onzekerheid.

Dinsdag, één dag na de start van de gesprekken, lieten PVV en BBB weten dat de verschillen tussen partijen groot zijn en het een "ontzettende klus" wordt.

Mochten de partijen volgende week overeenstemming bereiken dan zullen de partijleiders de resultaten nog in hun fractie willen bespreken. Die tijd is volgende week ook meer beperkt dan anders: vanwege Pasen is de ministerraad volgende week al op donderdag, in plaats van op vrijdag.

De voorjaarsnota: normaal gesproken een abc'tje, maar dit jaar is dat wel anders. Politiek verslaggever Marleen de Rooy legt het uit in de onderstaande video:

De draai van Trump: waarom hij de wereldwijde heffingen pauzeerde

1 week 4 days ago

Volgens het Witte Huis past de pauze van negentig dagen op importheffingen in een zorgvuldig uitgedachte strategie van Donald Trump. Maar volgens Trump zelf besloot hij pas gisterochtend tot de koerswijziging. "We hebben het vanuit ons hart opgeschreven", aldus de president. Eerder deze week diskwalificeerde het Witte Huis een pauze nog als "nepnieuws".

De werkelijke reden voor Trumps ommezwaai is anders dan zijn vertrouwelingen willen doen geloven. Beleggers begonnen de afgelopen dagen Amerikaanse staatsobligaties te dumpen. Deze staatsleningen gelden normaal gesproken als een zeer veilige belegging. Bij dalende aandelenkoersen, zoals de afgelopen week, 'vluchten' beleggers vaak naar deze waardepapieren.

Nu was het tegendeel het geval, een teken dat beleggers hun vertrouwen in de kredietwaardigheid van de Amerikaanse overheid aan het verliezen waren. Daardoor steeg ook de rente die Amerika aan beleggers moet betalen als die geld aan de VS uitlenen. Immers, beleggers nemen meer risico en willen daar iets voor terugzien. Daardoor wordt het voor de VS duurder om geld te lenen, een financiële nachtmerrie voor Donald Trump die geld wil laten rollen.

Staatschuld

In zijn eerste regeringsperiode liet hij de staatsschuld met acht biljoen dollar (8.000.000.000.000 dollar) oplopen. Ook nu wil hij door het schuldenplafond heen breken om zijn peperdure plannen - hogere uitgaven en belastingverlagingen - te bekostigen.

Als zakenman is Trump zich er als geen ander van bewust dat duur krediet een cruciaal obstakel is. "Ik keek naar de obligatiemarkt, ik zag gisteravond dat mensen een beetje nerveus werden", gaf hij toe.

De president sprak er gisteren over met zijn ministers van Financiën en Economie, en de directeur van de Nationaal Economische Raad. Trumps handelsadviseur Peter Navarro, een belangrijke architect van zijn agressieve handelsbeleid, was niet uitgenodigd.

Maandagavond belde Trump al een uur met bezorgde Republikeinse senatoren. Grote beleggers waarschuwden de regering-Trump achter de schermen al eerder voor de economische risico's van zijn handelsoorlog.

'Art of the Deal'

De pauze van negentig dagen werd eerder deze week al geopperd door Bill Ackman, een schatrijke investeerder die de campagne van Trump sponsorde. Afgelopen week waarschuwde de Wall Street-tycoon dat de president een "zelf veroorzaakte economische nucleaire winter" tegemoet ging.

Direct nadat het Witte Huis de importheffingen pauzeerde veranderde Ackman ineens van toon. Hij schreef op X: "Dit was briljant uitgevoerd door Donald Trump". Critici zien het als bewijs dat Trump Wall Street in zijn zak heeft, maar Ackman zegt "zich te focussen op de uitkomst, niet hoe de worst gemaakt wordt".

Hij noemde Trumps stap 'Textbook, Art of the Deal', een verwijzing naar de autobiografie van Trump die gisteren ook werd gebruikt door zijn woordvoerder Karoline Leavitt. "Veel media hebben duidelijk The Art of the Deal gemist", aldus Leavitt.

'Instinctief'

Maar Trump zei op zijn persconferentie gisteren dat hij 'instinctief' had gehandeld. Leavitt bleef ondertussen volhouden dat het een vooropgezet plan was. De minister van Financiën die aan haar zijde stond, Scott Bessent, vulde aan: "Dit was altijd al de strategie." Maar achter de schermen speelde Bessent een grote rol in het bijsturen van Trump. Hij vloog zondag in het regeringsvliegtuig met Trump naar Washington en benadrukte dat de president een duidelijke eindstrijd moest bepalen. De Wall Street-miljardair adviseerde Trump zich te focussen op onderhandelingen met andere landen, en prees hem als "de meest behendige onderhandelaar".

Trump schepte gisteravond tijdens een gala op dat bondgenoten hem nu opbellen en "zijn kont kussen" om afspraken te maken.

Voorkennis

Enkele uren voor zijn aankondiging schreef Trump in kapitalen op Truth Social: "Dit is een goed moment om te kopen!". Daaruit bleek zijn voorkennis, want even schoten de koersen scherp omhoog.

Maar nu vandaag het besef indaalt dat de chaos onder Trump zal aanhouden, openen de beurzen weer met verlies. Economen verwachten dat de schade die Trump heeft aangericht aan de economie niet makkelijk hersteld zal worden.

Kort voordat Trump zijn opzienbarende besluit nam, keek hij op Fox News nog naar een interview met Jamie Dimon, de CEO van zakenbank JPMorgan Chase. Die schat de kans op een recessie in de VS op 60 procent. Trumps ommezwaai, enkele uren daarna, mocht niet baten: de analisten van de grootste financiële instelling van de VS blijven bij hun verwachting.

Harddrugs gevonden tussen bananen in meerdere supermarkten

1 week 4 days ago

In meerdere supermarkten in Noord-Brabant zijn de afgelopen dagen drugs gevonden tussen de bananen. Gisteren ging het om enkele kilo's harddrugs, vandaag werd er cocaïne gevonden tussen een lading bananen bij een filiaal van Albert Heijn.

Het ging om de supermarkt aan het Jack van Gilsplein in Bavel. "We weten dat er cocaïne is gevonden in de supermarkt en dat de drugs zijn vernietigd. Meer kunnen we niet melden", zegt het Openbaar Ministerie tegen Omroep Brabant.

Gisteren werden er enkele kilo's harddrugs gevonden bij een Albert Heijn-filiaal in Best. Medewerkers vonden de drugs daar verdeeld in dichtgetapete blokken tussen de bananen. Waarschijnlijk gaat het daar ook om cocaïne, maar de politie wil daar niets over kwijt. "Officieel kunnen we zeggen dat het om harddrugs gaat."

De medewerkers van de supermarkt hebben niets met de drugs te maken. Nadat ze de vondst deden, schakelden ze de politie in. Die heeft de drugs vervolgens opgehaald.

Maatregelen na aangekondigde actie XR met boterzuur, groep spreekt van grap

1 week 4 days ago

Verschillende gemeenten nemen komende zaterdag maatregelen na aangekondigde demonstraties van klimaatactiegroep Extinction Rebellion (XR), waarbij boterzuur gebruikt zou gaan worden. Blootstelling aan boterzuur kan leiden tot hoofdpijn, misselijkheid en irritatie aan onder meer de ogen en de huid. Ook stinkt de vloeistof heel erg.

Onder meer de gemeenten Nijmegen en Eindhoven verbieden het gebruik van boterzuur. Gouda waarschuwt ondernemers en adviseert winkeliers om bijvoorbeeld extra beveiligers in te zetten. De gemeenten benadrukken dat demonstreren een grondrecht is en dat ze de aangekondigde acties niet kunnen verbieden.

1 aprilgrap

XR zegt dat het gaat om een 1 aprilgrap. De actiegroep wil zich inzetten tegen fast fashion, goedkope kleding van mindere kwaliteit die vaak wordt geproduceerd in ontwikkelingslanden. XR had in een brief aan 29 gemeenten aangekondigd om zaterdag boterzuur te verspreiden in winkels die fast fashion verkopen, maar ze wilden dat maar op één plek daadwerkelijk doen.

Nu laat de actiegroep weten dat nog niet duidelijk of en waar zaterdag eventueel alsnog demonstraties plaatsvinden. Daarnaast wil XR niet zeggen of de acties ook zonder boterzuur zijn. Het zou gaan om kleine hoeveelheden die niet schadelijk zijn, mocht het gebruikt worden.

'Terroristische organisatie'

BBB noemt Extinction Rebellion een terroristische organisatie vanwege het plan om boterzuur te gebruiken. Kamerlid Marieke Wijen-Nass vraagt minister Van Weel van Justitie om een verbod van de groepering te onderzoeken. De BBB ziet "steeds zichtbaarder" parallellen met de linkse actiegroep RaRa, die in de jaren 80 en 90 bomaanslagen pleegde.

VVD-Kamerlid Michon spreekt van een "zieke actie" van XR. "Wanneer pakken we deze club kleuters nu eens aan?", schrijft ze op sociale media. De PVV noemde XR al eerder een terroristische organisatie. Maar XR zegt niet onder de indruk te zijn van de reacties uit Den Haag.

Onwel na boterzuur

Eind januari werden in Naaldwijk enkele mensen onwel, nadat klimaatactivisten van Extinction Rebellion boterzuur in een kledingwinkel hadden gegooid. Twee mensen werden toen aangehouden. Na onderzoek van de politie bleek dat de stof niet schadelijk was.

Kabinet wil hogere huren toch weer toestaan, meer ruimte voor particuliere verhuurder

1 week 4 days ago

Als het aan het kabinet ligt, krijgen verhuurders toch weer mogelijkheden om hogere huren te vragen. Minister Keijzer van Volkshuisvesting wil op die manier voorkomen dat nog meer particuliere verhuurders hun woningen van de hand doen, omdat ze het niet meer rendabel vinden.

Het door het vorige kabinet ingevoerde puntensysteem voor de middenhuur, op basis waarvan de hoogte van de huur bepaald wordt, krijgt een aanpassing. Zo gaat de WOZ-waarde van een woning zwaarder meetellen en mogen voor kleine monumenten hogere huurprijzen worden gevraagd.

Ook komen er meer tijdelijke huurcontracten voor studenten, zodat verhuurders eerder de huur kunnen verhogen. "Met deze maatregelen wil ik middenhuur aantrekkelijker maken voor verhuurders, zodat ze hun woningen niet verkopen", zegt Keijzer. De versoepelingen moeten op 1 januari volgend jaar in gaan.

30.000 woningen verkocht

Sinds vorig jaar de Wet betaalbare huur inging en er een verbod kwam op tijdelijke huurcontracten, zijn er meer dan 30.000 huurwoningen verkocht, blijkt uit cijfers van het Kadaster. Er kwamen ook wel weer woningen bij, maar netto is het aanbod in de particuliere markt afgenomen met 413 woningen, schrijft de minister aan de Tweede Kamer.

Daarmee neemt de druk op de woningmarkt steeds verder toe, terwijl het kabinet het juist eenvoudiger wil maken om een huis te vinden.

Vooral in de steden is volgens haar het probleem groot. Omdat de WOZ-waarde van huizen daar over het algemeen hoger is, gaat die zwaarder meetellen in het puntensysteem. Dat kan per woning zo'n honderd euro per maand meer huur opleveren.

"Daarmee sluit de huur beter aan bij de waarde van het pand", zegt de BBB-bewindsvrouw. De nieuwe huurprijs gaat pas in bij nieuwe huurcontracten.

Geen aftrek meer bij ontbreken balkon

Als een woning geen balkon of tuin heeft, betekent dat tot nu toe minpunten en dus een lagere huur. Maar die aftrek verdwijnt in de plannen van Keijzer. In steden is het vaak niet mogelijk om een tuin of balkon te realiseren, is haar redenering. Daardoor zijn verhuurders in steden te veel in het nadeel.

De versoepeling van de regels betekent aan de ene kant meer winst voor particuliere verhuurders, en aan de andere kant dus hogere lasten voor huurders. De Woonbond, die de belangen van huurders behartigt, vindt dat Keijzer haar doel lijkt te willen behalen "over de ruggen van huurders".

"Als het doel is om het verhuren van woningen aantrekkelijker te maken, dan moet de minister iets doen aan de belasting die verhuurders aan haar moeten afdragen. Dit is veel effectiever en gaat niet ten koste van de woonlasten van huurders", zegt een woordvoerder van de Woonbond.

Verhuurders: liever lagere belasting

Die belastingen zijn ook veel verhuurders een grotere doorn in het oog dan de huurbeperkingen. Voor komend jaar ligt er zelfs nog een belastingverhoging in box 3 in het verschiet voor hen. Zij betalen liever minder belasting dan dat ze de huren verhogen.

Verhuurdersorganisatie Vastgoed Belang waardeert de inspanningen van minister Keijzer, "maar de maatregelen zijn onvoldoende". "Het blijft ons verbazen dat er zo weinig politieke wil is om de wooncrisis echt aan te pakken. Als de overheid wil dat er voldoende betaalbare huurwoningen blijven, dan moet de belastingdruk echt omlaag. Dit helpt verhuurders én huurders".

Keijzer erkent dat de hoge belastingen ook een grote rol spelen bij de overwegingen van verhuurders om hun panden 'uit te ponden' en te stoppen met verhuren. Maar de discussie over een nieuwe invulling van box 3 is nog niet afgerond in het kabinet en de coalitie. "Dit kan ik wel snel doen. Concrete maatregelen om verlichting te geven."

De minister moet voor haar plannen wel nog een meerderheid krijgen. De Tweede Kamer stemde vorig jaar nog met een grote meerderheid voor de plannen om de huren juist binnen de perken te houden.

Israëlische reservisten keren zich tegen de oorlog en krijgen ontslag

1 week 4 days ago

De Israëlische luchtmacht gaat alle reservisten ontslaan die een open brief hadden getekend tegen de oorlog in de Gazastrook. Vanochtend stond er in verschillende kranten in Israël een advertentie waarin bijna duizend (oud-)reservisten van de luchtmacht oproepen tot een einde aan de oorlog en de terugkeer van de gegijzelden.

De reservemilitairen schrijven dat de oorlog op dit moment "politieke en persoonlijke belangen dient" in plaats van de nationale veiligheid. Ze willen dat iedereen in Israël in actie komt om een einde aan de oorlog te eisen. "Zoals het verleden heeft aangetoond, leidt alleen een deal tot de veilige terugkeer van de gegijzelden. Militaire druk leidt juist tot hun dood en brengt onze militairen in gevaar."

De bevelhebber van de luchtmacht had volgens Israëlische media de actieve reservisten al gewaarschuwd dat ze ontslagen zouden worden als ze de brief tekenden. De krant Haaretz schrijft dat er ook officieren en piloten bij zitten. Volgens de krant hebben slechts 25 van de 970 oorspronkelijke ondertekenaars zich na de waarschuwing teruggetrokken, terwijl er ook acht nieuwe reservisten hun handtekening plaatsten uit protest tegen het dreigement.

Ontoelaatbaar

Het leger stelt dat de brief voornamelijk door oud-reservisten is getekend en zegt dat het niet is toegestaan om onder de vlag van de luchtmacht te protesteren tegen politieke besluiten. Ook leidt de brief tot een vertrouwensbreuk tussen commandant en reservist, vindt het leger.

Premier Netanyahu staat achter het besluit van het leger. Hij zegt dat het gaat om een kleine, maar extreme groep die deze brief heeft opgesteld. "Uitspraken die het leger verzwakken en onze vijanden versterken zijn ontoelaatbaar in tijden van oorlog."

Ook enkele Israëliërs die hoge posities hebben bekleed hebben de protestbrief ondertekend, zoals een oud-stafchef van het leger en een voormalige CEO van een van de grootste bedrijven in de Israëlische defensie-industrie.

In tegenstelling tot eerdere protestacties roept de brief van de reservisten niet op tot een algemene dienstweigering. Vorige maand ontsloeg het leger meerdere reservisten die niet meer wilden dienen omdat Israël een einde had gemaakt aan het staakt-het-vuren in Gaza. Een van hen, luchtmacht-navigator Alon Gur, zei toen dat hij niet meer ging vechten omdat de staat "zijn burgers in het volle daglicht in de steek laat."

Uit legerrapporten over dat incident blijkt dat er binnen de legertop zorgen bestaan dat dienstweigering een breder fenomeen kan worden onder reservisten.

Ten tijde van de massaprotesten tegen de juridische hervormingen van premier Netanyahu, in 2023, weigerden honderden reservisten hun reserveplicht. Desondanks kwamen na de terreuraanslagen van Hamas op 7 oktober 2023 bijna 300.000 reservisten opdagen. Daarmee was het de grootste opkomst van reservisten in het bestaan van Israël.

Versnelde paraatheid: bereidt het leger zich voor op oorlog?

1 week 4 days ago

Ruim 76.000 medewerkers van defensie hebben een zogenoemde dagorder op de mat gekregen. De boodschap: sta "zo snel als mogelijk" paraat voor een eventuele inzet. Dat betekent dat ze moeten checken of ze klaar zijn om ingezet te worden, zoals bijvoorbeeld het nagaan van vaccinaties. Waarom komt het leger nu met deze oproep?

Bereidt het leger zich voor op een oorlog?

De NAVO ziet nog altijd Rusland als grootste dreiging van het militaire bondgenootschap, waar ook Nederland onderdeel van is. Generaal Onno Eichelsheim, Commandant der Strijdkrachten, zegt dat er de laatste tijd niet iets drastisch is veranderd in de dreiging. "Maar ik heb wel gezien dat we kunnen versnellen."

De grote vrees voor oorlog zit vooral bij de landen rond Oekraïne. Die voelen de dreiging van Rusland. De Baltische staten vrezen dat ze het volgende slachtoffer van de Russen zullen worden, na Oekraïne.

Defensiedeskundige Dick Zandee van Instituut Clingendael zegt dat de zorgen daar groot zijn. Hij denkt alleen niet dat Rusland zich op korte termijn op andere landen zal focussen, omdat het leger nog zijn handen vol heeft aan de oorlog in Oekraïne. "Maar als er een bestand zou komen, ontstaat er een andere situatie", zegt hij, verwijzend naar de pogingen van de VS om een staakt-het-vuren af te spreken met Rusland.

Waarom doet defensie deze oproep nu?

Nederland moet hoe dan ook klaarstaan om in actie te komen, zegt Eichelsheim. Als er zo'n bestand komt, moet Nederland bijvoorbeeld mee kunnen doen met een coalitie van andere landen die de vrede moet bewaken, afhankelijk van er uiteindelijk wordt afgesproken in zo'n bestand.

Maar er zijn ook andere opties. Zo werkt defensie ook aan een plan dat bedoeld is voor het geval een van de landen binnen de NAVO zelf bedreigd wordt.

Voor deze twee scenario's moet volgens Eichelsheim sowieso "de motor aanstaan". Het is volgens hem tijd voor "een volgende versnelling", daarom stuurde hij een dagorder naar al het defensiepersoneel. Daarnaast wordt de aanschaf van materiaal als drones, wapens en kleding versneld.

Aan wie is deze oproep gericht?

Een dagorder is binnen het leger bedoeld voor "bijzondere mededelingen". Ruim 76.000 medewerkers van defensie ontvingen de brief gisteren. "Deze is bedoeld om de boodschap relevantie en urgentie mee te geven", zegt voorzitter Jean Debie van de Vakbond voor Burger en Militair Defensiepersoneel.

Hij omschrijft de brief als een soort wake-upcall aan het personeel. Ze krijgen de opdracht om zich versneld in gereedheid te brengen voor een eventuele inzet. Iedereen moet bijvoorbeeld checken of ze aan alle basisvaardigheden voldoen, hun vaccinaties op orde zijn en of ze fit genoeg zijn.

"Wij dragen dit ook uit", zegt Debie van de vakbond. "Houd rekening met een eventuele inzet en bereid je daar ook op voor. Ook als je ouderschapsverlof hebt of vakantieplannen, alle verloven kunnen dan worden ingetrokken. De hele organisatie moet op scherp."

Komt er een dienstplicht?

De dienstplicht bestaat nog steeds in Nederland, voor iedereen vanaf 17 tot 45 jaar. Iedereen wordt ingeschreven en de overheid kan in uitzonderlijke situaties een beroep op je doen. Ook vrouwen worden sinds vijf jaar ingeschreven.

De opkomstplicht is echter in 1997 afgeschaft. Je wordt vanaf je zeventiende dus niet meer opgeroepen om je te melden. Nederlanders krijgen wel een dienstplichtbrief waarin de inschrijving wordt vermeld. Sinds 2023 is de brief langer en wordt er ook in verwezen naar de oorlog in Oekraïne.

Staatssecretaris Tuinman van Defensie wil het leger flink uitbreiden, naar zo'n 200.000 mensen. Hij denkt nog niet aan een volledige dienstplicht, maar sluit het niet uit. "Wellicht als de escalatie in de wereld nog een fase verder gaat, maar vooralsnog niet", zei hij tegen de Volkskrant.

Tuinman wil mensen eerst enthousiasmeren om zichzelf bij defensie te melden. Alle jongeren die nu op hun zeventiende de dienstplichtbrief krijgen, zouden bijvoorbeeld ook een enquête moeten invullen.

Zoiets gebeurt al in Zweden. Daar krijgen jongeren een vragenlijst over hun vaardigheden, motivatie en affiniteit met defensie, die ze verplicht moeten invullen.

Daarnaast wil Tuinman jongeren nog verder enthousiasmeren om een dienjaar te doen, een jaar waarin je bij het leger gaat werken. Tuinman wil verder volwassenen stimuleren om reservist te worden. Dan werk je naast je gewone baan ook bij defensie.

Al lang droog en zonnig, hoe komt dat?

1 week 4 days ago

De afgelopen tijd was het weer in Nederland veel van hetzelfde. De zon scheen vaak en het bleef droog. Het is in een paar maanden tijd al de tweede lange periode met weinig verandering. Is het toeval of speelt klimaatverandering een rol?

Van het mooie weer wordt enorm genoten. Zonder jas naar buiten en in de zon op het terras te zitten zonder angst voor een bui. Dat gaat niet snel vervelen, zou je zeggen. Minder gelukkig waren we in december vorig jaar met dagenlang hetzelfde grijze weer. Toen scheen de zon elf dagen op rij niet en werd het de somberste periode sinds 1990.

Ook hadden we verspreid over vorig jaar vaak dagen achtereen veel en heftige regenbuien.

Relatief kort achter elkaar dus perioden waarbij het weer nauwelijks verandert. Het weersysteem dat dit veroorzaakt wordt door meteorologen een blokkerend hogedrukgebied genoemd.

De straalstroom

Om te verklaren waarom de atmosfeer zo op slot raakt, moeten we naar de wind en warmte kijken. Er valt meer zonnestraling op de evenaar dan op de polen, omdat onze planeet een gekantelde bol is. Dat is ook waarom we op aarde seizoenen hebben. Door het verschil in zonneschijn aan de polen en op de evenaar ontstaan temperatuurverschillen. Lucht- en oceaanstromen herverdelen dat verschil in warmte.

In de buurt van Nederland komt koude lucht vanaf de Noordpool en warme lucht vanuit de subtropen samen. Precies op deze overgang ontstaat hoog in de atmosfeer een krachtige wind. Dit heet de straalstroom.

Soms recht, soms met bochten

Deze snelle luchtstroom, die altijd van west naar oost gaat, kan je het best vergelijken met een rivier. Soms stroomt hij vrij recht en op andere momenten zitten er veel bochten in. Als je op een vlucht zit van New York naar Amsterdam en het vliegtuig meelift met deze stroom wordt de totale reistijd een stuk korter.

Hoe recht of kronkelend de straalstroom ligt heeft enorme impact op het weer dat wij ervaren. Het verschilt van lange perioden van droogte tot zware regenval, hittegolven of aanhoudend winterweer in het geval van veel bochten. Of juist het omgekeerde met sterk veranderend en zelfs stormachtig weer, als de wind redelijk ongeremd van west naar oost stroomt. Op dit moment heerst dus droogte.

Hier zie je hoe de ligging van de straalstroom kan variëren:

Net als andere weersverschijnselen is de straalstroom gevoelig voor effecten van klimaatverandering. Uit wetenschappelijke onderzoeken komt naar voren dat vooral opwarming van de poolgebieden ervoor kan zorgen dat de straalstroom zich grilliger gaat gedragen, met meer weersextremen als gevolg.

Het is lastig om te zeggen of dat in dit geval de enige oorzaak is. Tussen de atmosfeer, het land en de oceanen zitten zo veel schakels in de keten dat de oorzaak zich lastig laat ontrafelen. In de chaotische ontwikkeling van de atmosfeer is toeval ook goed mogelijk.

Regen en wisselvallig

Vanaf zondag zit er voor het eerst sinds lange tijd weer regen in de verwachting en daarna blijft het waarschijnlijk aan de wisselvallige kant. De atmosfeer gaat dus weer van het slot.

Eerder maakte NOS op 3 deze explainer over de straalstroom: