In het noorden van Syrië heeft een aannemer per toeval een eeuwenoud tempelcomplex gevonden. Hij was aan het graven om de restanten van een verwoest huis weg te halen toen hij op de resten van het ondergrondse grafcomplex stuitte, schrijft persbureau AP. Waarschijnlijk is het ruim 1500 jaar oud en afkomstig uit het Byzantijnse Rijk, de voortzetting van het Romeinse Rijk.
De aannemer deed de ontdekking in mei in Maarat al-Numan in de provincie Idlib, ongeveer 80 kilometer ten zuiden van Aleppo.
Tijdens de jarenlange oorlog onder het regime van dictator Assad raakten miljoenen Syriërs hun huis kwijt. Ook in Maarat al-Numan werden huizen geplunderd en gesloopt. AP meldt dat in het gebied nog wel veel huizen overeind staan, maar dat ze geen dak meer hebben.
Bewoners keren terug naar Syrië na de val van het regime-Assad in december en starten met de wederopbouw. Tijdens die werkzaamheden werden stenen openingen ontdekt. Bewoners waarschuwden de oudheidkundige dienst. Een gespecialiseerd team kwam om de locatie te inspecteren en te beveiligen.
Naast het gebouw leidt een kuil naar de openingen van twee grafkamers. In elke kamer bevinden zich zes stenen graven:
"Gezien de aanwezigheid van het kruis, stukken aardewerk en glasscherven, dateert dit graf uit de Byzantijnse tijd", zegt de directeur van oudheden in Idlib.
In de bovenkant van een stenen zuil is een kruis gegraveerd:
In Idlib zijn al honderden archeologische vindplaatsen. Inwoners zien in de ruïnes een teken van hoop.
"Vroeger kwamen veel buitenlandse toeristen speciaal naar Maarat om de ruïnes te bekijken", zegt een van hen. Hij kwam met zijn zoon kijken naar de pas ontdekte graven. "We moeten de oudheden goed verzorgen, restaureren en terugbrengen in hun oorspronkelijke staat. Dat zal helpen om het toerisme en de economie te herstellen."
Opnieuw op de vluchtNa de val van het Assad-regime keerden eind vorig jaar de eerste mensen terug naar huis. In maart sloegen duizenden mensen opnieuw op de vlucht, toen in het noordwesten van Syrië het geweld oplaaide.
Volgens een Nederlands ambtsbericht over de veiligheid van Syrië is er sinds de val van het Assad-regime nog steeds sprake van "verschillende, actieve gewapende conflicten in het land".
Opwarming, vervuiling, onderwaterlawaai, verzuring en nog veel meer: de oceaan en het leven daarin kampen met tal van problemen. Twee jaar geleden sloten landen een door velen als historisch bestempeld verdrag voor betere bescherming van de oceaan.
Toch boeken landen in hun pogingen om de wereldzeeën te beschermen maar langzaam vooruitgang. Op een oceaantop in het Franse Nice komen zij vanaf vandaag bij elkaar om te praten over nieuwe stappen.
Mensen profiteren op diverse manieren van de oceanen. We eten vis en schaaldieren, verdienen geld met toerisme, winnen zand en vervoeren goederen met schepen. Bovendien helpen de zeeën klimaatverandering te beperken. Zo nemen oceanen een kwart van de broeikasgassen op die mensen uitstoten, plus een groot deel van de extra warmte die de aarde vasthoudt.
KraamkamerEerder spraken landen af om over vijf jaar 30 procent van de oceanen te gaan beschermen. Het aanwijzen van reservaten werkt volgens wetenschappers goed om oceanen en het leven daarin te beschermen. Bijvoorbeeld met beperkingen voor visserij, scheepvaart en ander menselijk ingrijpen.
"Als je de oceaan enigszins met rust laat, dus zonder menselijk ingrijpen als visserij, dan herstelt die zich snel", zegt Han Dolman, directeur van Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ). Onderzoek laat zien dat niet alleen het beschermde gebied zelf profiteert. "Het gaat echt als kraamkamer functioneren voor de omgeving."
Maar het aanwijzen van beschermde gebieden gaat langzaam. Slechts een beperkt deel, ruim 8 procent van de totale zee, is nu beschermd. En ongeveer een derde daarvan krijgt de meest strikte bescherming. Afgelopen jaren nam dit maar langzaam toe. Dit tempo lijkt niet voldoende om het doel voor 2030 te halen.
Reservaten zijn effectiefBeschermde gebieden liggen tot dusver vooral dicht bij de kust, in de zone waar aangrenzende landen het voor het zeggen hebben. Natuurparken stichten op volle zee is lastig. Niet één land heeft het daar voor het zeggen. Tot dusver zijn er pas een paar van zulke gebieden.
Dit moet veranderen door het twee jaar geleden gesloten oceaanverdrag. Maar dat is nog altijd niet in werking getreden. Dat gebeurt pas als zestig landen het officieel aannemen. Ruim dertig landen hebben dat nu gedaan. "Het is de verwachting dat in Nice meer landen gaan bekendmaken dat ze ratificeren", zegt Klaudija Cremers, oceaanonderzoeker bij de onafhankelijke denktank IDDRI in Parijs.
Nederland hoorde bij een groep landen die tijdens de onderhandelingen streed voor een ambitieus verdrag. Toch is de tekst nog altijd niet goedgekeurd door de Tweede Kamer. Het is onduidelijk wanneer dit gaat gebeuren, laat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat weten. De val van het kabinet zal dit proces niet versnellen.
Steeds meer dwarsliggersSowieso lijken de omstandigheden voor internationale samenwerking niet gunstig. "Twee jaar geleden werd het verdrag met consensus aangenomen, dat werd gezien als een groot succes", zegt Cremers. "Maar inmiddels is Rusland openlijk het verdrag aan het saboteren."
De Verenigde Staten kwamen bij een tussentijdse top - nota bene in New York - niet eens opdagen. Wat volgens Cremers bij diplomaten vooral tot opluchting leidde, omdat het land voortgang dan ook niet kon frustreren. President Trump stond intussen commerciële visvangst juist weer toe in een Amerikaans beschermd natuurgebied.
Desondanks is Cremers hoopvol. Ze ziet dat veel landen al bezig zijn met de voorbereidingen van nieuwe beschermde gebieden. Chili wil een groot park oprichten rond het afgelegen Paaseiland en ook in de internationale wateren voor de kust van West-Afrika zijn plannen. Zodra het verdrag in werking treedt, liggen er mogelijk meteen plannen klaar.
Als de parken eenmaal bestaan moet de bescherming ook worden gehandhaafd. Dat is best lastig. "Het verdrag heeft geen internationaal handhavingsagentschap opgericht dat kan ingrijpen", zegt Cremers. "Volgens het zeerecht is het aan landen te zorgen dat schepen die onder hun vlag varen geen illegale dingen doen."
Doen landen dat niet, dan kunnen andere landen klagen bij een comité. Maar dat comité kan geen landen straffen. "In dat opzicht moet je het hebben van naming and shaming van landen."
Wel is het in de gaten houden van grote stukken oceaan makkelijker dan vroeger, zegt Cremers. Er zijn meer en goedkopere waarnemingen van satellieten, die in combinatie met AI ook makkelijker zijn te monitoren.
Een 25-jarige man die sinds zondagmiddag vastzat in een grot in het zuiden van Frankrijk is gered. De speleoloog, ofwel grotonderzoeker, was bedolven onder rotsblokken. Vanochtend wisten reddingswerkers hem te bevrijden en uit de grot te halen, meldt de Franse tv-zender BFM TV.
Het gaat naar omstandigheden goed met de man en hij is niet in levensgevaar. In de grot raakte hij wel gewond aan zijn arm en was hij onderkoeld, zegt de leider van de reddingsoperatie gisteravond.
De man was samen met twee andere onderzoekers de grot aan het verkennen toen er rotsblokken naar beneden kwamen. Daar kwam hij onder vast te zitten. De twee anderen werden gisteravond al gered. De drie mannen bevonden zich op anderhalf uur van de ingang.
Sinds gistermiddag 14.30 uur probeerden hulpdiensten de man te redden. Twee artsen en een verpleegkundige bereikten de man gisteravond rond 19.30 uur. Zo'n twaalf uur later kon hij worden gered.
Tientallen hulpverlenersHet gaat om een grot in de gemeente Saint-Pierre-de-Chartreuse, een kleine dertig kilometer ten noorden van Grenoble. De grot maakt deel uit van een grottennetwerk onder de Dent de Crolles, een berg in het departement Isère.
Bijna tachtig hulpverleners waren betrokken bij de reddingsactie, onder wie 50 brandweerlieden en 15 leden van de speleologische reddingsvereniging van het departement.
Drie dagenEind vorig jaar gebeurde in het noorden van Italië iets soortgelijks. Toen werd een vrouw, ook speleoloog, na drie dagen gered uit een grot. Daar waren ruim 150 gespecialiseerde reddingswerkers bij betrokken. Zij zei toen dat ze nooit meer een voet in een grot wil zetten en dat ze speleologie, de studie van grotten, voorgoed wilde opgeven. De geredde onderzoeker zat een jaar eerder ook al eens vast in diezelfde grot.
Goedemorgen! Het is vandaag Tweede Pinksterdag en dus een extra lang weekend voor de meeste mensen. In Nice begint vandaag een VN-conferentie over de toestand van de oceanen. En in Rosmalen begint voor de tennissers het grastoernooi Libéma Open.
Eerst het weer: zon en wolken wisselen elkaar vandaag af. Landinwaarts ontstaan enkele buien. Bij een overwegend matige westenwind wordt het 17 tot 20 graden.
Ga je vandaag op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.
Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?Het Israëlische leger heeft het schip met activisten tegengehouden dat op weg was naar de Gazastrook. Volgens het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken is het schip onderweg naar de Israëlische kust en zijn de opvarenden ongedeerd.
"Naar verwachting zullen ze terugkeren naar hun eigen land", aldus het ministerie. De boot, met daarop onder anderen de bekende Zweedse activist Greta Thunberg en de Nederlandse kapitein Mark van Rennes, was onderweg naar Gaza om daar hulpgoederen af te leveren.
Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:Carlos Alcaraz heeft op sensationele wijze zijn titel geprolongeerd op Roland Garros. De Spanjaard toonde in een schitterende finale van 5 uur en 29 minuten indrukwekkende veerkracht tegen zijn grote rivaal Jannik Sinner. Bekijk hieronder een samenvatting van de finale:
Fijne maandag!
Een ongeluk met een bus in het noorden van Maleisië heeft aan zeker vijftien mensen het leven gekost. Drieëndertig mensen raakten gewond, van wie er zeven in kritieke toestand zijn, aldus de hulpdiensten.
Door nog onbekende oorzaak kwam een bus met studenten 's nachts in botsing met een auto. De bus kantelde en de auto gleed in een greppel.
Dertien slachtoffers overleden ter plaatse, twee stierven in het ziekenhuis. Zes mensen moesten door de hulpdiensten uit de bus worden geknipt. De Maleisische premier Anwar schrijft op Facebook dat hij en zijn vrouw "diepbedroefd" zijn door het ongeluk.
De botsing was bij de plaats Gerik, op de snelweg die van de westkust naar de oostkust loopt. Het traject is berucht om de vele ongelukken, met name tussen voertuigen en dieren.
In heel Maleisië komt volgens dagblad The Star elke twee uur iemand om in het verkeer.
Bij de finale van de Nations League in München is een supporter om het leven gekomen nadat hij van de tribune was gevallen. Het gaat om een man uit het zuiden van de deelstaat Beieren, meldt de Duitse politie.
Het incident gebeurde tijdens het eerste deel van de verlenging van de wedstrijd tussen Spanje en Portugal. De toeschouwer kwam door nog onbekende oorzaak vanaf een hoger gelegen tribune in het persvak op de onderste ring terecht, een val van zo'n acht meter.
Stewards, politieagenten en medisch personeel boden hulp, maar dat mocht niet meer baten. De man overleed kort na de wedstrijd. De politie doet onderzoek naar de toedracht, maar heeft geen aanwijzingen dat het om iets anders gaat dan een ongeluk.
MedelevenDe trainers van beide landen betuigden na afloop hun medeleven met de nabestaanden. De Portugese bondscoach Roberto Martinez sprak van een "zeer verdrietig bericht". Zijn Spaanse collega Luis de la Fuente begon zijn persconferentie met condoleances. Ook zei hij dat het "ons herinnert aan wat er belangrijk is in het leven".
De wedstrijd werd gewonnen door Portugal. Na de reguliere speeltijd en de verlenging stond het 2-2, waarop penalty's de beslissing moesten brengen. Omdat Spanje eenmaal miste, ging de Nations League voor de tweede keer naar Portugal.
Het Israëlische leger heeft het schip met activisten tegengehouden dat op weg was naar de Gazastrook. Volgens het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken is het schip onderweg naar de Israëlische kust en zijn de opvarenden ongedeerd.
"Naar verwachting zullen ze terugkeren naar hun eigen land", aldus het ministerie. De boot, met daarop onder anderen de bekende Zweedse activist Greta Thunberg en de Nederlandse kapitein Mark van Rennes, was onderweg naar Gaza om daar hulpgoederen af te leveren.
Eerder vannacht meldde de organisatie achter het schip dat Israëlische militairen aan boord waren gegaan.
Via Telegram verspreidde de Freedom Flotilla Coalition een foto waarop het moment te zien was dat de bemanning werd overmeesterd:
Kort voordat de militairen aan boord kwamen, meldde het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken dat de Israëlische marine de zeilboot opdracht had gegeven de koers te wijzigen. Op welke locatie de militairen aan boord zijn gegaan is niet duidelijk.
LichtenEerder vannacht werd op de Madleen al alarm geslagen vanwege een mogelijke omsingeling door de Israëlische krijgsmacht. De activisten deden daarop reddingsvesten aan. Later berichtte de Freedom Flotilla Coalition dat er drones rond de zeilboot vlogen, die het schip besproeiden met een "witte irriterende vloeistof". Israël heeft daar niet op gereageerd.
De Israëlische minister van Defensie Katz had het leger opdracht gegeven te voorkomen dat een schip met activisten aan boord daadwerkelijk naar Gaza zou varen. De boot was sinds vorige week zondag vanuit Sicilië onderweg.
Katz schrijft op X dat hij het leger de instructie heeft gegeven om de opvarenden bij aankomst in de haven van Ashdod video's van de terreuraanslagen van 7 oktober te laten zien. Volgens Katz steunen de opvarenden de terroristische organisatie Hamas en moeten ze zien welke wreedheden die heeft begaan.
SymbolischDe activisten hadden onder meer babyvoeding, meel, rijst, luiers en medische benodigdheden aan boord. Die beperkte voorraad was vooral symbolisch, zei de Frans-Palestijnse Europarlementariër Rima Hassan. Greta Thunberg zei tegen de NOS met de vaartocht "de ogen op Gaza gericht te willen houden".
Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken sprak van een "selfiejacht" met "beroemdheden". "Er zijn manieren om hulp naar de Gazastrook te krijgen, maar dan zonder Instagram-selfies", schreef het ministerie op X.
Israël hield lange tijd de grenzen van de Gazastrook volledig gesloten en ook hulpgoederen werden bijna drie maanden tegengehouden. Inmiddels laat Israël beperkt hulp toe, dat met name via de omstreden hulporganisatie GHF moet worden gedistribueerd. De VN en hulporganisaties wijzen erop dat dit veel te weinig is om de nood te lenigen.
De spanningen in Los Angeles zijn verder opgelopen na de inzet van de Nationale Garde in de stad. Op de derde dag van de protesten tegen de arrestatie en deportatie van migranten zijn duizenden betogers de straat op gegaan. Ze blokkeerden een snelweg en staken auto's in brand.
President Trump besloot na de tweede dag de Nationale Garde in te zetten, tegen de zin van de Democratische gouverneur van Californië, Gavin Newsom. Zondag arriveerden zo'n 300 leden van de Nationale Garde.
De reservisten stonden opgesteld voor een detentiecentrum voor migranten en andere gebouwen van de federale overheid. In de middag verzamelden zich daar honderden demonstranten.
Enkele betogers naderden de reservisten en riepen leuzen als "schaam je" en "ga naar huis". De politie greep in met traangas. De Nationale Garde zelf gebruikte voor zover bekend geen geweld. Een onbekend aantal mensen is aangehouden.
Het kwam tot meer confrontaties. Op X meldt de politie dat betogers met straatmeubilair en flessen gooiden. Met stoelen en vuilnisbakken werden barricades opgeworpen.
Na verloop van tijd liep het protest steeds verder uit de hand. Duizenden demonstranten trokken door de straten en stichtten autobranden.
De snelweg 101, een belangrijke verkeersader door het centrum van Los Angeles werd geblokkeerd:
De lokale politie greep in met rubberkogels, traangas, flitsgranaten en agenten te paard. Aan het eind van de middag (lokale tijd) waren de betogers van de snelweg verjaagd.
De afgelopen dagen was er in Los Angeles een golf aan invallen door de immigratiedienst ICE om illegale immigranten op te pakken. Honderden betogers proberen dat te verhinderen. Trump heeft goedkeuring gegeven voor het sturen van in totaal 2000 leden van de Nationale Garde om de medewerkers van de immigratiedienst te "beschermen".
Gouverneur Newsom heeft de regering Trump in een brief gevraagd de inzet van de gardisten terug te draaien en de autoriteiten in Californië het weer over te laten nemen. "Met het besluit om de Nationale Garde in te zetten, zonder de juiste aansturing, riskeer je dat de situatie ernstig escaleert." Volgens Newsom was er geen probleem "totdat Trump zich ermee bemoeide."
Steun van andere gouverneursNewsom ziet zich gesteund door Democratische gouverneurs in andere staten. Ook een Californische Democraat in het Huis van Afgevaardigden vindt dat de regering in Washington de Nationale Garde naar huis moet sturen. "De politie in Los Angeles heeft de situatie onder controle", aldus Nanette Barragán.
Ook Karen Bass, de burgemeester van Los Angeles, vindt dat de situatie door de Nationale Garde juist verergert. "Wat we zien in Los Angeles is chaos die is veroorzaakt door de regering", aldus Bass. "Dit gaat over een agenda, niet over publieke veiligheid."
Trump vindt de inzet van de Nationale Garde noodzakelijk om de onrust te beteugelen. Hij spreekt van rellen in de stad en dreigt met geweld tegen demonstranten die agenten bespugen. "Als we gevaar zien voor ons land en onze burgers, tonen we ons heel, heel sterk op het gebied van de openbare orde", zei de president in gesprek met journalisten.
Minister Hegseth van Defensie zei in een post op sociale media dat er wel ruimte is voor vreedzaam protest, "maar NUL tolerantie voor aanvallen op federale agenten die hun werk doen."
Bij de grens tussen Ter Apel en het Duitse Rütenbrock heeft zich afgelopen avond opnieuw een groep burgers verzameld. Net als zaterdagavond waren er 'grenscontroles' aangekondigd, maar uiteindelijk zijn er geen auto's gecontroleerd. Wel waren er mensen met reflecterende jassen en lampen, meldt RTV Noord.
Er was verder een flink aantal Duitse en Nederlandse agenten aanwezig. Ze stonden met politieauto's aan beide kanten van de grens op de Rütenbrockerweg. Volgens RTV Noord werd van alle actievoerders het identiteitsbewijs gecontroleerd. Het bleef voor zover bekend rustig.
LevensgevaarlijkEen dag eerder was een groep mensen naar dezelfde plek gekomen met reflecterende jassen en lichtgevende stokken om bestuurders van de weg te leiden. Ze inspecteerden voertuigen die vanuit Duitsland de Nederlandse grens overstaken, om te weten te komen of er asielzoekers bij waren.
De gemeente Westerwolde noemde de actie levensgevaarlijk en wees erop dat het verboden is om op eigen houtje op die manier auto's tegen te houden.
De actie leidde ook tot reacties in Den Haag. PVV-leider Wilders sprak op X van een "fantastisch initiatief" dat "overal aan de grens" zou moeten gebeuren. Demissionair minister Van Weel van Justitie zei via een woordvoerder de frustratie van de actievoerders te begrijpen, maar hij riep ze op "dit niet te doen" en zich aan de wet te houden.
Afgelopen week vertrok Wilders met zijn ministers, onder wie Asielminister Faber, uit het kabinet. VVD, NSC en BBB wilden volgens hem niet akkoord gaan met zijn strengere asielplannen, wat de andere drie partijen bestrijden.
AsielportefeuilleIntussen is een ruzie losgebarsten over wie de asielportefeuille van de PVV moet overnemen. Alle drie de overgebleven partijen willen dat, om aan de kiezer te laten zien dat zij het beter kunnen dan de PVV. Tot die tijd neemt minister Van Weel (VVD) de taken waar. Zondag noemde BBB-leider Van der Plas het "onacceptabel" dat haar partij niet de overgebleven ministerspost Asiel en Migratie krijgt.
De NOS heeft het ministerie van Justitie en Veiligheid om een reactie gevraagd op de tweede avond van onrust aan de grens en de aanmoediging daartoe van Wilders, maar daar is nog geen reactie op gekomen.
In Colombia zijn honderden mensen de straat opgegaan om de aanslag op senator Miguel Uribe te veroordelen. Hij werd dit weekend neergeschoten in de hoofdstad Bogota tijdens een campagnebijeenkomst voor de presidentsverkiezingen.
Uribe (39) verkeert volgens CNN Colombia nog steeds in kritieke toestand. In het ziekenhuis in Bogota onderging hij neurochirurgische ingrepen en werd hij geopereerd aan zijn linkerdij.
De demonstranten riepen in Bogota op tot een afname van gewelddadige retoriek in de politiek. Daardoor zouden de spanningen in het hele land zijn toegenomen. De activisten droegen een meterslange vlag van Colombia en riepen leuzen als "Miguel, mijn vriend, Colombia staat aan je zijde".
Uribe, die in de race is als kandidaat voor de presidentverkiezingen van volgend jaar, werd neergeschoten in een openbaar park in Bogota. Hij zou van achteren zijn beschoten en hierbij twee keer in het hoofd en een keer in een knie zijn geraakt.
De politicus is lid van conservatieve partij Centrum Democraten, die in de oppositie zit. Hij staat bekend als een fel criticus van de huidige linkse president Petro.
Petro heeft de veiligheidsdiensten in het land opdracht gegeven om te achterhalen wie de opdrachtgever van de aanslag was en of er anderen bij betrokken waren.
