Aggregator

"Ik werd door Ebru Umar gebeld. Ze zei: 'Het gerucht gaat dat er een Amsterdammer is vermoord in de Linnaeusstraat. Ik ben zo bang dat het Theo is, ik weet het bijna zeker.' Ik deed meteen de tv aan. Toen ben ik onder de douche gaan staan en heb ik ongelooflijk gehuild en gevloekt."

Dat vertelt Yoeri Albrecht, directeur van het Amsterdamse debatcentrum De Balie. Gisteren ging het daar, twintig jaar na de moord op Theo van Gogh, over de nalatenschap van de filmmaker en columnist, en de staat van het vrije woord.

Op klaarlichte dag

Op 2 november 2004 rond 08.30 uur werd regisseur en columnist Van Gogh van zijn fiets geschoten door de geradicaliseerde moslim Mohammed B. Hij sneed vervolgens de keel van Van Gogh door en liet een aan een mes geregen dreigbrief op zijn lichaam achter, gericht aan toenmalig VVD-Kamerlid Ayaan Hirsi Ali. Die bracht eerder dat jaar met Van Gogh de islamkritische documentaire Submission uit.

De laatste woorden van Van Gogh waren: "Genade, genade, we kunnen er toch over praten?" In diezelfde Linnaeusstraat waar hij twintig jaar geleden werd vermoord is vandaag een herdenking. Daarnaast is er in De Balie een herdenking.

Door zijn gewelddadige dood wordt Van Gogh door velen gezien als een icoon van het vrije woord. In een tv-interview zei Van Gogh ooit: "Zo gauw vrijheid van meningsuiting wordt ingeperkt is het afgelopen met het gezonde publieke debat." Hoe staat het er nu voor, twintig jaar na dato?

'Vertrut'

"Sommige dingen zijn hetzelfde gebleven", zei Balie-directeur Albrecht gisteren tijdens het debat. "Het is nog steeds levensgevaarlijk om iets over de islam te zeggen. Als kunstenaar of als opiniemaker."

Theo van Gogh was kritisch op de islam. Zo zei hij dat hij het geloof beschouwde als de "grootste vijand die we hebben, met name de fundamentalistische vleugel daarvan". Hij vond dat je je daar niet hard genoeg tegen kon verzetten. "Ik begrijp niet waarom ik wel het christendom belachelijk zou mogen maken en niet de islam".

Albrecht vindt dat het politieke debat nu een stuk pluriformer is dan twintig jaar geleden. "Je hebt op dit moment zelfs PVV-ministers, je hebt veel meer stemmen in de Tweede Kamer, je hebt veel meer kanten in het debat."

Toch vindt hij de discussie ook "vertrut", aan zowel de linker- als de rechterkant van de politiek. "Er heerst een gedachtepolitie. Iedereen moet op zijn tellen passen of je wel de juiste woorden gebruikt en of je niet verkeerde verlangens hebt."

JA21-senator Annabel Nanninga was ook aanwezig in De Balie. Ze benadrukte dat je in haar ogen alles mag zeggen wat je wil. "Als mensen daar beledigd door zijn dan is dat hun probleem", aldus Nanninga. "Je hebt het recht van het vrije woord. Je hebt niet het recht om niet gekwetst te worden."

Van Gogh was een provocateur. Hij noemde moslims onder meer "geitenneukers". "Hoe walgelijk je het ook vindt wat iemand zegt, geweld is in onze democratie en rechtsstaat taboe", zegt Ahmed Marcouch, tegenwoordig burgemeester van Arnhem. In 2002 was de PvdA'er bestuurder en woordvoerder van de Unie van Marokkaanse Moskeeën in Amsterdam en Omstreken (UMMAO). "Tegen lelijke woorden of lelijke ideeën zet je betere woorden of betere ideeën in."

Nieuwsuur maakte eerder deze video over Van Gogh, toen de biografie over de filmmaker en columnist uitkwam:

Job Cohen, die in 2002 burgemeester van Amsterdam was, herinnert zich nog goed hoe een korpschef hem twintig jaar geleden vertelde over de moord, vertelt hij in het NOS Radio 1 journaal. "Het is een van de weinige keren in mijn leven dat ik onmiddellijk kippenvel kreeg, ik kan het nog voelen."

Fan was hij niet van Van Gogh. "Als ik het vriendelijk uitdruk: het was mijn vriend niet. Ik vond het een nare en over het algemeen ook rare vent." Cohen vond dat de filmmaker aan de ene kant walgelijke dingen kon zeggen. "Maar aan de andere kant kon hij ook ongelooflijk lief, aardig en charmant zijn."

Op de dag van de moord werd 's avonds op de Dam een 'lawaaiprotest' gehouden. Cohen was daar een van de sprekers, net als toenmalig minister voor Integratie Rita Verdonk. "Ik had het gevoel, en dat begreep ik ook heel goed", zegt Cohen, "dat die volgestroomde Dam behoorlijk vijandig was in mijn richting. Ze dachten allemaal van: 'Godverdomme, dat heb jij allemaal laten gebeuren'." De moord noemt hij schandelijk en verschrikkelijk. "Een aantasting van het vrije woord."

Twintig jaar geleden speelde het internet nog een beperkte rol. Sociale media waren er nog amper. Theo van Gogh publiceerde zijn columns al wel online, op zijn website De gezonde roker. Kranten en tijdschriften wilden hem geen ruimte meer geven vanwege zijn provocerende uitspraken. Cohen: "Er zijn mensen die zeggen: als Theo van Gogh nu had geleefd zou hij de keizer van sociale media zijn."

De moeder van een 33-jarige man uit Almelo die vastzit in een Tunesische gevangenis maakt zich grote zorgen over zijn gezondheid. "Hij is enorm afgevallen. Heeft een spits snuitje gekregen en toen ik hem vastpakte, kon ik al zijn botten voelen", vertelt Trees van der Hoek aan regionale omroep Oost.

Van der Hoek bezoekt haar zoon drie keer per jaar in zijn cel. Onlangs was ze weer in Tunesië. "Hij zit nu bijna elf jaar vast in een cel van 50 vierkante meter. Samen met 34 anderen. Met één fatsoenlijk toilet, voor de rest zitten er alleen wat gaten in de grond", zegt ze.

Datingsite

Jurriën ten Cate uit Almelo is veroordeeld tot 20 jaar cel voor de moord op zijn Tunesische echtgenote Marwa eind 2013. De twee hadden elkaar via een datingsite leren kennen. Ze trouwden en wilden samen in Nederland gaan wonen. Maar de Immigratie- en Naturalisatiedienst wees het verzoek voor een toeristenvisum af. Daardoor mocht Marwa niet naar Nederland reizen.

Op 27 december 2013 kregen de twee ruzie op een hotelkamer in Tunesië. Marwa viel vervolgens vanaf een balkon op driehoog naar beneden en overleed kort daarop. Volgens Ten Cate is zijn vrouw zelf gesprongen en is hij onschuldig.

Daar ging de rechter niet in mee. Die legde Ten Cate 20 jaar cel op. Aanvankelijk waren de omstandigheden in de gevangenis nog relatief goed omdat hij in een 'Europese cel' zat, aldus Van der Hoek, maar na de coronapandemie werd hij samen met meer dan dertig anderen in een grote cel gevangengezet.

Tunnelvisie

Twee jaar geleden maakte Jessica Villerius een documentaire over zijn zaak. Ze bezocht Ten Cate daarvoor in zijn cel. Volgens Villerius heeft de Tunesische politie tijdens het onderzoek aantoonbare fouten gemaakt en zich laten leiden door tunnelvisie.

"Jurriën heeft geen schijn van kans gehad", aldus de documentairemaker destijds. "Bij een onnatuurlijke dood moeten er altijd drie scenario's worden onderzocht: moord, zelfmoord of een ongeluk. In het geval van Marwa's dood blijkt nu alleen het scenario van moord te zijn onderzocht."

Die uitspraak van Villerius werd ondersteund door een rapport van forensisch patholoog Frank van de Goot, die concludeerde dat Ten Cate zijn vrouw nooit van het balkon kan hebben gegooid.

Maar justitie in Tunesië zag tot nu toe geen reden om het vonnis tegen Ten Cate te herzien. Moeder Van der Hoek heeft nu haar hoop gevestigd op het advocatenechtpaar Geert-Jan en Carry Knoops. Dat onderzoekt de mogelijkheden om de zaak bij een internationaal gerechtshof aan te kaarten.

Hoe die procedure moet gaan verlopen is nog onduidelijk. Wel is zeker dat er veel geld nodig is. Vandaar dat Van der Hoek een inzamelingsactie is begonnen. "We hebben al ruim 50.000 euro binnen, maar hebben nog wel zo'n 30.000 euro te gaan. We zijn er dus nog lang niet."

Niet te doen

Ze zegt pas tot rust te komen als haar zoon weer naar Nederland mag terugkeren. Want het gaat volgens haar steeds slechter met haar zoon in de gevangenis.

"Nu zitten daar overwegend Tunesische straatschoffies met een Frans paspoort die er de scepter zwaaien. Hij probeert zich zoveel mogelijk af te zonderen, maar dat valt niet mee in een cel met 34 anderen", aldus Van der Hoek. "Zelf zegt Jurriën: 'Dit is echt niet te doen'."

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft contact weten te leggen met de Voyager 1 via een back-upradiotransmitter die voor het laatst in 1981 is gebruikt. De ruimtesonde schakelde zijn hoofdradiozender uit om energie te besparen, waardoor het contact met NASA werd verbroken.

De Britse Conservatieve Partij kiest voor een opvallend nieuw geluid: de oudste en tot voor kort machtigste politieke partij van het Verenigd Koninkrijk heeft vandaag een Brits-Nigeriaanse vrouw als nieuwe leider aangesteld. Vanuit de oppositiebanken zal zij de komende jaren de Conservatieve Partij leiden.

Kemi Badenoch, vaak kortweg 'Kemi' genoemd, staat bekend om haar rake, nuchtere taal. Ze is energiek, rebels en schuwt controversiële onderwerpen niet. Ze is een magneet voor journalisten die op zoek zijn naar een scherp en alternatief perspectief.

Haar benoeming als partijleider volgde op een maandenlange leiderschapsrace binnen de gedecimeerde Conservatieve Partij, waarin kandidaten een voor een als in een realityshow werden weggestemd.

Alweer, want het is de vijfde keer in acht jaar tijd dat de Britse Conservatieven een nieuwe leider kiezen. De twee overgebleven kandidaten, Kemi Badenoch en Robert Jenrick, behoren beiden tot de rechtervleugel van de partij die de afgelopen 14 jaar het land regeerde, maar in juli verloor van Labour en naar de oppositiebanken werd verbannen.

Met de aanstelling van Badenoch als leider van de partij breken de Conservatieven opnieuw een glazen plafond. Terug in de jaren 70 kozen ze voor het eerst een vrouwelijke leider, de latere premier Margaret Thatcher. Nu kiezen de Conservatieven voor het eerst een zwarte vrouw om de partij te leiden. De huidige Labour-premier Starmer spreekt van "een trots moment voor het land".

Werken bij McDonald's en in IT

Badenoch (44) staat bekend als een no-nonsense, vechtlustige Thatcherite. Ze won de laatste ronde van kandidaat Robert Jenrick, die zich profileerde als de anti-immigratiekandidaat. Als staatssecretaris van Immigratie nam hij eind vorig jaar ontslag omdat hij het asielbeleid niet streng genoeg vond.

Jenrick vindt dat de Britten uit het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens moeten stappen. Badenoch is ook voorstander van een strenger asielbeleid, maar heeft zich minder uitgesproken uitgelaten dan Jenrick.

Badenoch, voluit Olukemi Olufunto Adegoke Badenoch, werd geboren in 1980 in Wimbledon. Ze groeide op in Nigeria en de VS, waar haar moeder professor in de psychologie was. Op haar zestiende keerde ze terug naar Engeland, waar ze als tiener bij McDonald's werkte. Ze studeerde vervolgens computerwetenschappen en engineering.

Haar achtergrond in IT maakte haar naar eigen zeggen praktisch en oplossingsgericht. Na kort in de bankensector te hebben gewerkt, werd ze halverwege de twintig lid van de Conservatieve Partij. In 2017 werd ze verkozen als parlementslid.

Terug naar kenwaarden

Badenoch steunde Brexit, maakte snel carrière binnen de partij als economisch liberaal en groeide, onder de vleugels van politiek veteraan Michael Gove, uit tot een favoriet van de rechtervleugel. Als bewindspersoon bekleedde Badenoch diverse functies, waaronder die van minister van Bedrijfsleven en Handel en staatssecretaris voor Vrouwen en Gelijke Kansen.

In die laatste rol haalde ze geregeld de krantenkoppen met anti-woke uitspraken. Zo is ze uitgesproken over genderkwesties - ze is tegen genderneutrale toiletten - en rebelleert ze tegen wat zij beschouwt als overgevoeligheid rond racisme, seksisme en homofobie.

Badenoch vindt dat "onze vrijheden worden ondermijnd in een tijdperk waarin emotie en sentiment meer worden gewaardeerd dan logica en rationaliteit". Onlangs kwam ze in opspraak omdat ze leek te suggereren dat zwangere vrouwen een te genereuze verlofvergoeding krijgen. De kern van haar leiderschapspitch: minder overheidsinmenging en een "terugkeer naar conservatieve kernwaarden".

Slechtste verkiezingsresultaat ooit

De Conservatieve Partij, die onder Boris Johnson enkele jaren geleden nog een grote meerderheid in het Lagerhuis genoot, werd tijdens de Britse parlementsverkiezingen van 4 juli gereduceerd tot minder dan een kwart van de nationale stemmen. Voor de oudste en meest succesvolle partij in het VK was dit het slechtste verkiezingsresultaat ooit.

Onder de 121 Conservatieve parlementsleden die in het Lagerhuis hun zetel behielden, zijn nog maar weinig gematigde en centristische Tories over. Dat is een van de redenen dat de partij nu naar rechts trekt. Tegelijkertijd heeft de partij sterke concurrentie op rechts van Reform, de PVV-achtige partij van Nigel Farage. Op centrumlinks zijn ze hard verslagen door de Labour Partij.

Het is aan de nieuwe partijleider om de komende jaren de toekomst van het Britse conservatisme te definiëren en duidelijk te maken waar de partij in het politieke landschap thuishoort.

De regio Valencia, die eerder deze week werd getroffen door hevige regenval en overstromingen, heeft meer militairen, materieel en financiële middelen nodig. Dat zegt de Spaanse premier Sánchez. Hij beloofde dat Valencia alles krijgt waar het de overheid om vraagt. "We geven het meteen."

De Spaanse Defensie stuurt 5000 extra militairen naar de regio om te helpen met het puinruimen en het bergen van lichamen. In totaal zullen er dan zo'n 6000 militairen actief zijn in het gebied. Ook worden er 5000 nationale agenten naar Valencia gestuurd.

Vermisten

Het dodental na de ramp is inmiddels opgelopen tot 211. Er zijn ook nog vermisten, maar het is onduidelijk hoeveel dat er zijn. Mogelijk stijgt het dodenaantal nog verder. De hulpdiensten hebben nog lang niet alle huizen en auto's doorzocht en het werk wordt bemoeilijkt door de grote ravage.

Geborgen slachtoffers worden onder meer overgebracht naar het beursgebouw in Valencia, omdat er elders een tekort is aan plekken om lichamen te bewaren.

Water zakt

In de meeste getroffen gebieden is de waterstand inmiddels gezakt. Toch hebben de hulpdiensten nog steeds een aantal gebieden niet kunnen bereiken omdat wegen zijn geblokkeerd.

Volgens de netbeheerder heeft 90 procent van de huishoudens in het gebied weer stroom. Door het noodweer was bij bijna 150.000 huishoudens de stroom uitgevallen.

Naast de zoektocht naar slachtoffers heeft een snel herstel van de infrastructuur voor Sánchez prioriteit. Door het noodweer is er veel schade aan bruggen, wegen en spoorlijnen. Volgens de premier zijn de eerste reparaties al begonnen en is dit van belang om het getroffen gebied te kunnen bevoorraden.

Hulp vrijwilligers

In het centrum van de stad Valencia hebben zich duizenden vrijwilligers verzameld. Vanuit daar zullen ze per bus naar de zwaarst getroffen gebieden reizen om te helpen met het opruimen en schoonmaken van de straten en huizen.

Weerbureaus waarschuwen voor meer hevige regenval vandaag in Tarragona, Catalonië, Andalusië en een deel van de Balearen. Pas na het weekend wordt er stabieler weer verwacht.

In Servië zijn reddingswerkers gestopt met zoeken naar mogelijke overlevenden onder een ingestorte overkapping van een treinstation. Een stuk van het dak bij de ingang van het station in de noordelijke stad Novi Sad kwam gisteren plots naar beneden en viel op de mensen eronder. Hulpdiensten hebben zeker veertien doden onder het puin vandaan gehaald.

Reddingswerkers hebben tot diep in de nacht doorgewerkt met bouwmachines om de doden en gewonden onder de tonnen aan puin vandaan te halen. Onder de doden is een meisje van 6. Drie mensen raakten zwaargewond.

Onderzoek

Vandaag is een dag van nationale rouw afgekondigd. Inwoners van Novi Sad, de tweede stad van Servië, brandden kaarsen en hielden een wake voor de slachtoffers. De overheid belooft te onderzoeken hoe het dak kon instorten en de tonnen zware constructie op mensen terecht kon komen.

Het station in de stad, ongeveer 70 kilometer ten noordwesten van hoofdstad Belgrado, was onlangs gerenoveerd door Chinese bedrijven.

"Het onderzoek zal uitwijzen wie verantwoordelijk was voor het controleren van de kwaliteit van het geleverde werk", zei minister van Infrastructuur Vesic in een tv-toespraak.

Slordig bouwwerk

Critici van de regering van Servië schrijven de ramp toe aan corruptie en slordig bouwwerk. Leden van de oppositie zijn van plan om later vandaag voor het station te protesteren.

De overheid houdt vol dat de overkapping geen deel uitmaakte van de renovatiewerkzaamheden. Minister Vesic zei dat de tragedie niet zou hebben plaatsgevonden als de overkapping ook was gerenoveerd.

Intel gaat geen werkgeheugen in zijn komende processors integreren. Bij de Lunar Lake-cpu's werd 16GB tot 32GB aan on-package Lpddr5x-geheugenchips toegevoegd, maar omdat dit lagere marges opleverde, blijft het bij een eenmalig experiment.

Let’s say you’ve got a fun little organization that does things together under a collective branding or banner. Maybe you want to celebrate that fact with some visually appealing signage? …read more

Volgens de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Anthony Blinken staan er zo'n 10.000 Noord-Koreaanse militairen klaar om deel te nemen aan de oorlog in Oekraïne. Elk moment kunnen ze door de Russen naar de regio Koersk worden gestuurd, zegt Blinken.

Dat Noord-Korea dit aantal manschappen kan leveren komt mede door de omvang van het leger. Het leidt tot onrust in het Westen, maar ook dichterbij, aan de zuidelijke kant van het Koreaanse schiereiland, worden de gebeurtenissen in Oekraïne op de voet gevolgd.

"Noord-Korea heeft de dienstplicht en die kan al gauw tien jaar duren. Zelfs op een relatief kleine bevolking van 25 miljoen inwoners heb je het dan toch al snel over een leger van 1,5 miljoen", zei hoogleraar Korea-studies Remco Breuker deze week in de NOS-podcast De Dag.

Asymmetrische oorlogsvoering

Het grootste deel van deze manschappen zijn militairen die met een wapen kunnen omgaan, maar niet veel training hebben gehad. Ze worden vooral ingezet bij bouwprojecten, zoals de aanleg van wegen en tunnels in Noord-Koreaanse steden. Breuker legt uit dat er ook een kleinere groep van zo'n 180.000 man is die wel degelijk wat kan betekenen op het slagveld. Ze zijn opgeleid als elitetroepen of commando's.

"Ze kunnen infiltreren en zijn geoefend in een asymmetrische oorlogsvoering binnen een grotere oorlog. Dat zijn de mannen die je niet tegenover je wil vinden op het slagveld", zegt Breuker. Het is ook niet de eerste keer dat ze worden ingezet in conflicten in het buitenland. De laatste jaren vochten ze vooral mee in Syrië aan de zijde van president Assad, maar ook daar was veel onduidelijkheid binnen welke afdelingen ze actief waren.

Volgens Breuker zijn er aanwijzingen dat deze speciale troepen mogelijk ook in Rusland zijn, omdat de commandant die normaal leiding geeft aan deze groep in Moskou is gezien. De verwachting is dat zo'n 8000 van de Noord-Koreaanse militairen eerst op Russisch grondgebied ingezet gaan worden.

Oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif zei in het NOS Radio 1 Journaal dat dit in het narratief van Poetin past. "Hij zegt dat hij een soort NAVO-contract heeft met Noord-Korea, dat als een van beide landen wordt aangevallen ze dan elkaar helpen. Dat is meer een verdedigende inzet dan een offensieve inzet." Voor Poetin is dat de manier om de betrokkenheid van Noord-Koreaanse troepen te verkopen, denkt hij.

Toch denkt De Kruif dat de inzet van de Noord-Koreanen niet meteen veel zal veranderen aan het verloop van de oorlog. De aantallen zijn daar te klein voor en uiteindelijk hebben de meesten niet genoeg ervaring in oorlog voeren.

"Je moet weten dat er 600.000 Russen ingezet zijn aan de frontlinie, daar komen dan 10.000 Noord-Koreanen bij die weinig strijdervaring hebben." Volgens De Kruif verliezen de Russen nog eens 1200 mensen per dag omdat ze omkomen of zwaargewond raken. "Dan is 10.000 niet heel veel, dat gaat niet het verschil maken", zegt De Kruif.

De grootste winst van deze NAVO-achtige deal zoals De Kruif dat noemt lijkt toch bij Pyongyang te liggen. Voor inzet van hun militairen in Rusland krijgt Noord-Korea per maand 2000 dollar per man. "Ze krijgen meer geld, olie en gas binnen. Door deze deal komt de binnenlandse economie weer tot leven."

En ook belangrijk, zegt Breuker, is dat de minder getrainde troepen nu meer oorlogservaring opdoen. Noord-Korea laat zich internationaal gelden en verstrekt tegelijk de eigen macht.

Bewegingen monitoren

Vooral in Zuid-Korea zijn er zorgen over de groeiende strijdkracht van de buren in het noorden. Daarom overwegen ze nu zelfs om zich ook in de oorlog te mengen en Oekraïne te gaan steunen. Wapens leveren aan landen in oorlog is officieel verboden in Zuid-Korea, maar er wordt nu over gesproken om die beperkingen op te heffen.

Als het zo ver komt betekent dat niet veel goeds voor de Russen, denkt Breuker. "Het Zuid-Koreaanse leger is een van de meest geavanceerde legers ter wereld met de modernste wapensystemen, ongeveer 500.000 soldaten en daarbij zo'n 3,5 miljoen reservisten."

De Kyiv Independent schreef deze week dat Zuid-Korea nog geen beslissing heeft genomen over het leveren van munitie en wapens aan Oekraïne. Maar Zuid-Koreaanse media melden wel dat de overheid mensen wil gaat sturen om de bewegingen van de Noord-Koreaanse troepen te monitoren. Daarmee lijkt een mogelijke proxy-oorlog op Europees grondgebied, in ieder geval voor nu, nog geen realiteit.

De Arbeidsinspectie heeft de politie een dwangsom opgelegd vanwege de aanhoudende problemen met het communicatiesysteem C2000. De inspectie vindt het onveilig dat politiemedewerkers niet betrouwbaar onderling kunnen communiceren via dit systeem.

Kandidaten die duizenden kilometers afleggen, campagnes van honderden miljoenen dollars en peilingen met kleine marges: de eindfase van de Amerikaanse presidentsverkiezingen is ongemeen spannend. Lees in dit artikel de laatste ontwikkelingen.

Het laatste nieuws:

Een rechter in Erie County, Pennsylvania heeft vrijdag in een rechtszaak die door de Democratische Partij was aangespannen bepaald dat ongeveer 15.000 mensen een vervangend stembiljet kunnen krijgen. Ze hadden een briefstembiljet aangevraagd, maar dat niet ontvangen. Ze kunnen tot en met maandag naar het kiesbureau van de county voor een vervangend stembiljet.

Pennsylvania speelt als swing state een belangrijke rol bij de presidentsverkiezingen. Bij eerdere verkiezingen maakten voornamelijk Democraten gebruik van de briefstembiljetten.

In een nieuw rapport van de Secret Service over de moordaanslag op Donald Trump in juli staat dat de leiding van de dienst op de hoogte was van risico's wat betreft zogenaamde zichtlijnen. De Secret Service achtte die risico's "aanvaardbaar". Maar landbouwmachines die zouden worden ingezet om het zicht te belemmeren vanuit het nabijgelegen gebouw - waar de schutter uiteindelijk het vuur opende - zijn nooit gebruikt.

Dit onderzoek is een van de vele onderzoeken naar de aanslag van 13 juli tijdens een campagnebijeenkomst in Butler, Pennsylvania. Een man in het publiek kwam daarbij om het leven en twee anderen raakten gewond. Trump raakte gewond aan zijn oor en werd daarna van het podium gehaald. Een sluipschutter van de Secret Service schoot aanslagpleger Thomas Crooks dood.

Scholieren van een privéschool in New York hoeven de dag na de verkiezingsdag geen lessen te volgen als ze "zich te bedroefd voelen". Daarnaast zijn er gedurende de hele week psychologen beschikbaar voor hulp. Dat meldt The New York Times, dat een deel van een e-mail aan leden van de schoolgemeenschap heeft ingezien met de titel "Ondersteuning op de verkiezingsdag".

De directeur van de bovenbouw van de Ethical Culture Fieldston School zegt dat het voor leerlingen "een emotionele tijd" kan zijn, "ongeacht de verkiezingsuitslag". De school "zal ruimte creëren om leerlingen de ondersteuning te bieden die ze nodig hebben". De scholieren krijgen op de verkiezingsdag ook geen huiswerk.

In Milwaukee in de staat Wisconsin heeft rapper Cardi B tijdens een verkiezingsbijeenkomst het publiek toegesproken en uitgelegd waarom ze op Kamala Harris gaat stemmen:

De campagnes:

Kamala Harris vindt dat de woorden van Trump over oud-Congreslid van de Republikeinse partij Liz Cheney hem diskwalificeren voor het presidentschap. "Iedereen die president van de Verenigde Staten wil worden en dat soort gewelddadige retoriek gebruikt, diskwalificeert zichzelf en is niet geschikt om president te zijn", zei Harris.

Trump stelde donderdag in gesprek met de voormalige Fox News-presentator Tucker Carlson voor om Cheney eens te laten ervaren hoe het is als ze met negen geweren onder vuur wordt genomen. "Laten we eens kijken hoe ze zich voelt als er wapens op haar gezicht zijn gericht", zei hij.

"Cheney is een echte patriot die buitengewone moed heeft getoond door het land boven de partij te stellen", zei Harris. "Trump is juist steeds meer iemand die zijn politieke tegenstanders als de vijand beschouwt, permanent uit is op wraak en steeds onstabieler wordt en is losgeslagen."

Op een bijeenkomst in Milwaukee raakte Trump zichtbaar gefrustreerd door zijn haperende microfoon. Nadat een paar supporters "Maak die microfoon!" riepen, rukte Trump de microfoon uit de houder en probeerde hij het beste te maken van de situatie:

Groene politici uit heel Europa hebben presidentskandidaat Jill Stein van de Amerikaanse Groene Partij opgeroepen zich terug te trekken uit de race om het Witte Huis en in plaats daarvan Democraat Harris te steunen.

Ze wijzen erop dat Harris de enige kandidaat is die kan voorkomen dat Trump "zijn antidemocratische en autoritaire beleid" kan uitvoeren.

Stein staat in bijna elke kritieke Amerikaanse staat op het stembiljet en scoort tussen de 1,1 en 1,4 procent. Dat betekent dat haar kandidatuur Harris cruciale stemmen zou kunnen kosten in de krappe race om het Witte Huis. De kans is overigens klein dat de oproep aan Stein in de slotfase van de campagne nog iets uithaalt.

De komende dag

Zowel Trump als Harris reizen vandaag naar verschillende zuidelijke staten. Trump gaat naar Greensboro en Gastonia in North Carolina en in Salem in Virginia. Harris spreekt kiezers toe in Charlotte in North Carolina en in Atlanta in Georgia.

Georgia, Virginia en North Carolina zijn alle drie swing states, staten waar de twee presidentskandidaten traditioneel dicht bij elkaar liggen en waar het dus geen uitgemaakte zaak is wie er met alle kiesmannen vandoor gaat.

Tot de Amerikaanse verkiezingsdag op 5 november maken we dit dagelijkse verzamelartikel met laatste nieuws. Als er aanleiding is voor meer artikelen over de Amerikaanse verkiezingsstrijd lees je die uiteraard ook op NOS.nl. Tot morgen!

Twitch-streamers die het vaak hebben over politieke of 'gevoelige sociale kwesties', moeten dat voortaan aangeven via een contentlabel. Gebruikers kunnen streams met zo'n label verbergen en adverteerders kunnen ervoor kiezen om er geen reclame op te maken.

[David Shadoff] has a clear soft spot for the NEC console systems and has been collecting many tools and data about them. When developing with these old systems, having a …read more

Zeker dertig Nederlandse podcasts verspreiden structureel medische misinformatie en complottheorieën. Dat concludeert journalistiek platform Pointer (KRO-NCRV) na eigen onderzoek.

In de podcasts wordt bijvoorbeeld gesproken over de racistische omvolkingstheorie, hiv in coronavaccins en een elite die kinderbloed drinkt.

Een derde van de gevonden podcasts stond in de Nederlandse podcasthitlijsten, aldus Pointer. Het verspreiden van misinformatie en complottheorieën gaat in tegen de richtlijnen van Spotify, Apple Podcast en YouTube, maar de podcasts zijn vaak wel te beluisteren op de platforms.

Het gaat onder meer om de podcasts The Great Cosmic Show, De Nieuwe Wereld en Café Weltschmerz. Veel van de podcasts zitten in de hoek van wat Pointer 'anti-mainstream media' noemt, maar er staan ook podcasts in het rijtje die gaan over spiritualiteit en zelfontwikkeling, zoals Kukuru van Giel Beelen en Radio Gletsjer.

Analyse met AI

Pointer analyseerde met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) 150.000 podcastafleveringen uit 2022 en 2023. Ze zochten op termen die vaak worden gebruikt bij de verspreiding van medische misinformatie en complottheorieën. Vervolgens hebben de makers 7500 fragmenten zelf nader onderzocht.

Als de makers in een podcast drie afzonderlijke afleveringen met misinformatie aantroffen rekenden zij die podcast mee. Het onderzoeksprogramma denkt dat er eigenlijk nog meer podcasts zijn waarin misinformatie wordt gedeeld, omdat er voor dit onderzoek alleen naar specifieke zoekwoorden is gekeken.

'Een na de ander krijgt kanker'

Omdat de makers datasets uit 2022 en 2023 gebruikten, ging het veel over corona. In The Great Cosmic Show kwam de term 'vaccinatieschade' bijvoorbeeld ter sprake. Zo zegt youtuber Peter Bierhof in een aflevering: "Wij horen nu echt dat de een na de ander ziek wordt: kanker, last van het hartje, alles erop en eraan." Hij levert geen bewijs voor zijn claim. Het RIVM wijst erop dat "ernstige bijwerkingen van vaccinaties (...) zeer zeldzaam" zijn.

Pointer heeft de resultaten met YouTube, Spotify en Apple Podcast gedeeld. YouTube verwijderde video's van vier kanalen. Apple en Spotify reageerden niet, zegt het onderzoeksprogramma.

In Groningen zijn enkele appartementen onbewoonbaar verklaard na een grote brand. De brandweer rukte rond 05.30 uur uit voor de brand op de begane grond van het appartementencomplex aan de Oosterhamriklaan.

Omdat er ook veel senioren in het gebouw wonen, kwamen de hulpdiensten met veel eenheden ter plaatse.

Man aangehouden

Een 50-jarige man uit Groningen is aangehouden op verdenking van brandstichting, zegt de politie.

De veiligheidsregio meldt dat meerdere mensen door ambulancepersoneel zijn nagekeken. Dertien bewoners en hun huisdieren uit het ontruimde gebouw zijn in een flat de buurt opgevangen.

Goedemorgen! Vandaag wordt de in 2004 vermoorde Theo van Gogh herdacht in Amsterdam en in de Johan Cruijff Arena staat vanavond Ajax-PSV op het programma.

Eerst het weer: de dag begint op veel plaatsen grijs, maar vanuit het noordoosten breekt op steeds meer plaatsen de zon door. De temperatuur ligt rond 13 graden. Vannacht kan het landinwaarts een graadje vriezen. Vanaf zondag is het een paar dagen zonnig. In de nachten is het koud met waarden rond het vriespunt.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van files en werkzaamheden. Check hier waar wordt gewerkt aan het spoor en waar storingen zijn.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Het aandeel vrouwen dat omkomt bij gewapende conflicten is verdubbeld. Dat blijkt uit onderzoek van VN-mensenrechtenorganisatie UN Women. In 2023 waren vier op de tien doden bij gewapende conflicten vrouw, twee keer zoveel als het jaar daarvoor. De toename komt grotendeels door de vele burgerslachtoffers in de Gazastrook.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Geen staatsnoodrecht, wel nieuwe asielplannen. Hoe streng zijn de aangekondigde maatregelen van het kabinet, en hoe haalbaar? In de nieuwste aflevering van Rondje Binnenhof duiken politiek verslaggevers Marleen de Rooy en Xander van der Wulp samen met presentator Gerri Eickhof in de plannen:

Fijne dag!

Inheemse volkeren krijgen een permanente vertegenwoordiging bij de Verenigde Naties. Zij kunnen zo advies geven en meepraten over beleid voor natuurbescherming. Dat is besloten op een VN-top in Colombia over biodiversiteit.

De oprichting van het adviesorgaan wordt gezien als een doorbraak en erkenning voor inheemse volkeren wereldwijd en voor de rol die zij spelen bij natuurbehoud en biodiversiteit.

Biodiversiteit

Op de top in de stad Cali waren vertegenwoordigingen van 200 landen twee weken lang in gesprek om afspraken te maken om de biodiversiteit te beschermen. Het aantal verschillende soorten dieren, planten en bomen loopt de laatste jaren snel terug.

Twee jaar geleden was de top in Montreal. Toen maakten de aanwezige landen afspraken over het behoud van soorten. Ze spraken onder meer af dat in 2030 zeker 30 procent van al het land en water op aarde beschermd gebied moet zijn. Op de huidige top in Cali proberen de landen het eens te worden over de uitvoering van die afspraken.

Meer privégeld

In de laatste fase van de onderhandelingen speelt geld een grote rol, zegt Jelle Behagel, universitair hoofddocent bos- en natuurbeleid aan de Wageningen Universiteit. Hij was zelf bij de top in Cali.

Behagel: "De zuidelijke landen verwachten dat de noordelijke landen meer betalen, maar die vinden dat ze al heel veel doen. De noordelijke landen willen graag dat de privésector hier in het gat springt en ook dat landen in het zuiden meer hun best doen om financiële middelen te verzamelen om biodiversiteitverlies tegen te gaan."

De partijen zullen er wel uitkomen, verwacht hij, maar deels door besluiten door te schuiven naar de volgende top.

Onderwerp van gesprek is hoe landen de inkomsten verdelen die voortvloeien uit het delen van digitale DNA-informatie over planten en dieren. Die informatie komt van pas bij bijvoorbeeld de productie van medicijnen. Tropische landen met verhoudingsgewijs veel soorten willen dit terugzien in de verdeelsleutel. "Zo'n instrument gaat er denk ik wel komen", zegt Behagel.

De slotverklaring met de belangrijkste conclusies volgt vermoedelijk in de komende uren. Over twee jaar vindt de top plaats in Armenië.

Warping! It messes up your 3D printed parts, turning them into a useless, dimensionally-inaccurate mess. You can design your parts around it, or try and improve your printer in various …read more

Een federale jury in de Verenigde Staten heeft oud-politieagent Brett Hankison schuldig bevonden aan het gebruiken van excessief geweld tegen Breonna Taylor, die in 2020 in de staat Kentucky werd doodgeschoten bij een huiszoeking. De dood van de 26-jarige zwarte vrouw leidde, samen met de dood van George Floyd twee maanden later, tot grote protesten in het hele land tegen racistisch politiegeweld.

In de nacht van 12 op 13 maart vielen meerdere politieagenten zonder waarschuwing het huis van Taylor binnen in het kader van een drugsonderzoek naar haar ex, die niet in de woning aanwezig was.

De vriend van Taylor was wel binnen en opende het vuur toen de agenten onaangekondigd de woning binnenkwamen. De agenten schoten daarop terug. Taylor werd geraakt door zes politiekogels en overleed ter plaatse. Een agent raakte gewond, de vriend van Taylor bleef ongedeerd.

Agent Hankison vuurde tijdens het incident van buiten tien schoten af op Taylors glazen deur en ramen, maar raakte niemand. Sommige kogels kwamen terecht in het appartement van een buurman. De twee agenten die Taylor doodschoten, werden niet vervolgd omdat Taylors vriend eerst op hen schoot en zij volgens de aanklagers uit zelfverdediging handelden.

Hankison voerde in de rechtbank aan dat hij probeerde zijn collega's te beschermen omdat Taylors vriend op hen had geschoten. Aanklagers stelden dat hij roekeloos handelde door te schieten op een deur en ramen zonder een doelwit te zien.

20 uur overleg

De twaalfkoppige jury had meer dan twintig uur nodig, verspreid over drie dagen, om tot een oordeel te komen. Het is de eerste veroordeling van een agent die betrokken was bij de inval in de stad Louisville. Eerder op de avond werd Hankison door de jury vrijgesproken van de aanklacht dat hij buitensporig geweld had gebruikt tegen de buren van Taylor.

Een jury kon het vorig jaar niet eens worden over de aanklachten tegen Hankison, terwijl een jury hem in 2022 vrijsprak. Nu hij alsnog schuldig is bevonden kan hij maximaal een levenslange gevangenisstraf krijgen.

Het aandeel vrouwen dat omkomt bij gewapende conflicten is verdubbeld. Dat blijkt uit onderzoek van VN-mensenrechtenorganisatie UN Women. In 2023 waren vier op de tien doden vrouw bij gewapende conflicten, twee keer zoveel als het jaar daarvoor. De toename is grotendeels te verklaren door de vele burgerslachtoffers in de Gazastrook.

"Ik schrik van deze cijfers", zegt Thea Hilhorst, hoogleraar humanitaire studies. "Vrouwen beginnen de oorlog vaak niet en worden amper betrokken bij het praten over vrede. Wel worden ze steeds vaker seksueel misbruikt én gaan ze vaker dood. Daarmee betalen ze een dubbele prijs." Uit het onderzoek blijkt ook dat seksueel geweld jegens vrouwen wereldwijd met 50 procent is toegenomen.

Militaire macht

Ruim twintig jaar geleden nam de VN een unaniem besluit: "Vrouwen moeten volledig betrokken moeten worden bij vredesprocessen." Dat baseerde de VN toen op verschillende onderzoeken die uitwezen dat het betrekken van vrouwen bij vredesonderhandelingen zorgt voor meer veiligheid en stabiliteit op de lange termijn.

Maar in de praktijk is daar weinig van terechtgekomen: in 2023 was nog geen 10 procent van de vrede-onderhandelaars een vrouw. "Militaire macht en politieke besluitvorming over oorlog worden nog steeds gedomineerd door mannen", concludeert Sima Bahous, directeur van UN Women, in het rapport. "Vrouwen blijven de prijs betalen voor de oorlogen van mannen."

'Groeiende nalatigheid om vrouwen te beschermen'

Het VN-rapport wijt de verdubbeling van het aantal vrouwelijke slachtoffers aan "een groeiende nalatigheid om vrouwen en kinderen te beschermen tijdens oorlogen". Universitair docent politiek geweld en gender Meredith Loken zegt dat "strijdende partijen wereldwijd het internationaal oorlogsrecht compleet negeren. Plekken waar burgers verblijven, zoals scholen en ziekenhuizen, worden doelgericht aangevallen."

Zowel direct als indirect heeft dat dodelijke gevolgen voor burgers. Voor vrouwelijke slachtoffers speelt het gebrek aan gezondheidszorg vaak mee als doodsoorzaak, verklaart UN Women.

Zo bevielen er eind 2023 dagelijks 180 vrouwen in het door oorlog geruïneerde Gaza. Ruim 70.000 zwangere vrouwen kampen er met voedseltekorten en lopen risico op ziektes als gevolg van onhygiënische omstandigheden.

Terwijl bij de meeste conflicten vooral mannelijke burgers gedood worden, is de oorlog in Gaza een uitzondering. "Het Israëlische leger heeft in een jaar tijd meer vrouwen en kinderen gedood in Gaza, dan bij elk ander conflict in de afgelopen twee decennia is gebeurd in hetzelfde tijdsbestek", concludeerde mensenrechtenorganisatie Oxfam International eerder dit jaar.

Loken ziet een belangrijke verklaring: "Het hoge aantal getroffen vrouwen komt niet altijd door doelgericht vrouwengeweld, maar door het willekeurig aanvallen van burgers."

Israël zegt dat het burgerslachtoffers zo veel mogelijk wil voorkomen, maar uit onderzoeken van journalisten en mensenrechtenorganisaties blijkt iets anders. Het leger heeft een richtlijn die bepaalt hoeveel burgerdoden bij een aanval acceptabel zijn. Voor elk Hamas-lid zouden enkele tientallen burgers gedood mogen worden, bij een commandant meer dan honderd.

Een anonieme bron uit het Israëlische leger zei vorig jaar tegen de kritische Israëlische nieuwssite +972 dat "Israël precies weet hoeveel collateral damage er is in elke woning". Ofwel: bij vrijwel iedere aanval weet het leger ongeveer hoeveel levens er op het spel staan.

Wetten en normen

Een van de grootste uitdagingen bij het verbeteren van de positie van de vrouw in oorlogstijd is het tekort aan financiële middelen, concludeert de VN. Vrouwenrechtenorganisaties krijgen volgens hen wereldwijd te weinig geld en ruimte.

"In Sudan dringen bijvoorbeeld tientallen door vrouwen geleide organisaties aan op een inclusiever vredesproces. Deze inspanningen worden grotendeels niet ondersteund of niet erkend in formele vredesonderhandelingen", aldus UN Women.

Volgens Loken is financiële steun belangrijk, maar niet meteen de oplossing voor het probleem. Daarvoor is meer nodig: "Als de betreffende actoren niet bereid zijn om zich aan wetten en normen te houden, is het internationaal recht niet effectief. Er is geen som geld die dat kan oplossen."