Aggregator

De Oostenrijkse pianist en dichter Alfred Brendel is overleden. Hij wordt beschouwd als een van de grootste pianisten van de twintigste eeuw. Brendel was 94 jaar.

Brendel maakte naam met zijn uitvoeringen van werken van de grote klassieke componisten, zoals Beethoven, Schubert, Mozart en Haydn.

Brendel werd geboren in 1931 in wat nu Tsjechië is, toen Tsjecho-Slowakije. In de Tweede Wereldoorlog kwam hij na omzwervingen met zijn ouders terecht in de Oostenrijkse stad Graz.

Pianolessen kreeg hij slechts een paar jaar. Op zijn 16de stopte hij. "Een docent mag nooit te veel invloed op je spel krijgen", zei hij ooit daarover. "Ik wantrouw alles wat ik niet zelf heb uitgevonden." Hij leerde het zichzelf aan, door goed naar anderen te luisteren en door zijn eigen spel op band op te nemen.

'Een man die wist wat hij wilde'

Merlijn Kerkhof, redacteur klassieke muziek van de Volkskrant, noemt Brendel een grootheid. "Hij kon redelijk opsmukloos spelen, met veel respect voor de partituur. En dat niet alleen, het was ook een intellectueel pianist", aldus Kerkhof. "Hij kon heel goed vertellen over wat hij deed."

Hoewel Brendel werd geroemd om zijn pianotalent, kon hij volgens Kerkhof ook "heel hard" zijn in masterclasses. "Het was iemand die heel goed wist hoe hij het wilde hebben. Ook heeft hij ooit in het Concertgebouw de boel stilgelegd en het publiek toegesproken, hij vond dat ze te veel lawaai maakten."

Brendel stopte in 2008 met optreden. Hij was toen 77 jaar. "Dat was een goed besluit, het is nooit treurig geworden", zegt Kerkhof.

De Tweede Kamer gaat debatteren over de affaire-Arib en de rol van oud-Kamervoorzitter Bergkamp daarin. Een oproep daartoe van PVV-Kamerlid Markuszower kreeg steun van PVV, GL-PvdA, BBB, SP, PvdD, JA21 en FvD. Wanneer het 'Arib-debat' is, is nog niet bekend. De partijen hebben gevraagd of het zo snel mogelijk kan.

Voor die tijd wil Markuszower allerlei stukken ontvangen die nu nog vertrouwelijk zijn, zoals het strafdossier van de voormalige woordvoerder van Bergkamp wegens het lekken van vertrouwelijke informatie. De vrouw werd donderdag vrijgesproken vanwege gebrek aan bewijs.

Uit onderzoek van Nieuwsuur en Follow the Money blijkt uit dat strafdossier dat de rol van Bergkamp groter is dan gedacht. Zo verwijderde ze appjes en hield ze relevante informatie achter.

Ook wil Markuszower de brief met de anonieme klachten van medewerkers over Arib, alle adviezen van advocaten en landsadvocaat Pels Rijcken, de adviezen van adviesbureaus aan het managementteam van de Tweede Kamer, een overzicht van alle gemaakte kosten en wie deze vergoed heeft gekregen, en "een volledige lijst met beweringen van mevrouw Bergkamp die niet waar blijken te zijn".

Ontevreden over afhandeling

Markuszower stapte gisteren tijdelijk uit het Presidium, omdat hij ontevreden was over de afhandeling van de affaire-Arib. Daardoor kon hij vandaag zelf de kwestie op de agenda zetten.

De andere partijen zijn op zich niet tegen een debat, maar wilden een besluit afwachten van het Presidium, het dagelijks bestuur van de Tweede Kamer, en wilden de bespreking van het Arib-dossier combineren met een vergadering over de Kamerboekhouding, op 30 juni.

Bekijk hier een reconstructie van de affaire die Nieuwsuur heeft gemaakt:

Chemiebedrijf Westlake sluit al zijn fabrieken in industriegebied Pernis in Rotterdam. Daardoor verdwijnen er 230 banen. Het Amerikaanse bedrijf maakt onder meer de kunsthars epoxy.

Het was al bekend dat het Amerikaanse bedrijf stopt met het maken van chloorproducten in Rotterdam. Tegen verschillende media zegt Westlake te stoppen vanwege "de aanhoudende verslechtering van de zaken in Europa".

De afgelopen tijd kondigden ook andere bedrijven fabriekssluitingen aan vanwege moeilijke omstandigheden. Het gaat dan onder meer om de relatief hoge energieprijs in Nederland. Zo sluit LyondellBasell een fabriek op de Tweede Maasvlakte, waar onder meer plastics worden gemaakt. Daardoor verdwijnen 60 banen.

Tronox sluit een pigmentfabriek in het Botlekgebied, wat 240 banen kost, Indorama stopt de productie van PET, het basisproduct voor frisdrankflessen ten koste van 208 banen en raffinaderij Gunvor stopt de productie van motorbrandstoffen in de Europoort. Dat kost 150 banen.

Concurrentiepositie

De industrie klaagt al langer over de internationale concurrentiepositie van bedrijven in Nederland. Niet alleen ligt de energieprijs in Europa hoger dan in Azië en de VS, ook zijn de energiebelasting en de kosten voor het gebruik van het elektriciteitsnet hoger dan in onze buurlanden.

De vereniging van bedrijven in de Rotterdamse haven, Deltalinqs, wil dat de politiek maatregelen neemt om bedrijven hier te houden. "Dit is een nieuwe klap voor de Rotterdamse industrie en haven, en vooral voor de werknemers", zegt voorzitter Victor van der Chijs.

"Cruciaal is nu dat we zorgen dat we het speelveld met buurlanden gelijktrekken, bijvoorbeeld als het gaat om de nettarieven en elektraprijzen. Alleen zo geven we de industrie weer een eerlijke kans om te concurreren en worden we weer aantrekkelijker om hier juist te verduurzamen."

Er gaat een streep door de verlenging van de beslistermijn van 18.250 lopende asielaanvragen. Dat meldt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Het gaat daarbij om alle asielaanvragen voor bepaalde tijd vanaf 1 januari 2024.

Het besluit van de dienst volgt op een uitspraak van het Europese Hof van Justitie vorige maand. In een advies aan de Raad van State concludeerde het EU-hof dat Nederland de beslistermijn bij asielaanvragen in 2022 niet had mogen verlengen van zes naar vijftien maanden. In 2023 verlengde het kabinet die beslistermijn nog eens.

Het toenmalige kabinet besloot de termijn op te rekken, omdat er bij de IND grote achterstanden waren ontstaan en in veel gevallen dus de wettelijke beslistermijn werd overschreden. Daardoor liep ook het bedrag dat de IND moest betalen aan dwangsommen fors op.

Dwangsommen

Het hof oordeelde dat de termijn alleen verlengd mocht worden bij een substantiële toename van het aantal asielaanvragen. Dat was toen niet het geval in Nederland.

De Raad van State moet zelf nog uitspraak doen naar aanleiding van het advies, maar vermoedelijk zal die oordelen dat de verlenging onrechtmatig was.

Als een besluit in een asielprocedure later valt dan de termijn die daar maximaal voor staat, dan kan de dwangsom de eerste keer dat dat gebeurt, oplopen tot 7500 euro. Daarna kan een nieuwe dwangsom volgen.

'Lukt gewoon niet'

Nu de twee verlengingen worden teruggedraaid, rekent de IND op meer dwangsomprocedures. Rhodia Maas, directeur-generaal van de IND, noemt dat jammer. "Want dwangsommen zorgen er niet voor dat de IND sneller beslist", zegt Maas.

"We wíllen wel tijdig beslissen, maar het lukt ons gewoon niet. Dwangsommen werken juist contraproductief, omdat het behandelen van ingebrekestellingen en beroepszaken tijd vergt. Die tijd kunnen we veel beter gebruiken voor het behandelen van aanvragen", zegt Maas.

De IND laat weten dat de gemiddelde wachttijd voor asielaanvragen op dit moment zeventien maanden is.

Oud-minister en oud-PvdA-leider Lodewijk Asscher moet orde op zaken gaan stellen bij de vakbond FNV. Hij is door de Ondernemingskamer benoemd als tijdelijk voorzitter van de raad van toezicht van de vakbond.

De FNV zit in een bestuurlijke crisis. Het personeel van de bond stapte naar de Ondernemingskamer, de rechter die optreedt bij geschillen binnen organisaties. Die rechter benoemde naast Asscher ook oud-PvdA-senator Han Noten in de raad.

De Ondernemingskamer stelde vast dat de organisatie van de grootste vakbond van Nederland niet goed functioneert. Er ontstond onrust binnen de bond na een vermeend valse integriteitsmelding over toenmalig vicevoorzitter Zakaria Boufangacha.

'Graag helpen'

Het bestuur van de bond was in maart teruggetreden. Inmiddels is een tweede interim-bestuur aan het werk. De verkiezingen voor een nieuw bestuur en een nieuwe voorzitter zijn tot twee keer toe uitgesteld.

Hoe Asscher en Noten de crisis gaan aanpakken, is nog niet duidelijk. Ze laten het bij een korte schriftelijke reactie op hun benoeming: "Een sterke FNV is van groot belang voor de toekomst van Nederland. Wij willen graag helpen te zorgen dat de strijd weer gevoerd wordt vóór werknemers. In het belang van het proces laten we het voor nu bij deze verklaring."

The Franck–Hertz experiment was a pioneering physics observation announced in 1914 which explained that energy came in “packets” which we call “quanta”, marking the beginning of quantum physics. Recently, [Markus …read more

De gaswinning bij het Noord-Groningse Warffum moet stoppen, vindt de Tweede Kamer. Een voorstel daartoe van SP, GroenLinks-PvdA en Partij voor de Dieren kreeg een meerderheid, dankzij steun van PVV, D66, Volt, ChristenUnie en Denk.

Wat het kabinet gaat doen met de motie, is niet bekend. Eerder deze maand oordeelde de Raad van State nog dat gasbedrijf NAM mag doorgaan met de winning in de gasvelden bij Warffum en Grijpskerk.

Minister Hermans van Klimaat, inmiddels demissionair, gaf in maart toestemming aan de NAM om de winning tot en met 2031 en 2032 op beide plekken te hervatten. De gaswinning was er begin dit jaar komen stil te liggen, omdat de vergunning was verlopen.

Aardbeving

Tegen het hervattingsbesluit van Hermans gingen onder meer het college van Gedeputeerde Staten van Groningen, de Vereniging voor Dorpsbelangen Warffum en de Groninger Bodem Beweging in beroep. Maar de Raad van State oordeelde dat de belangen van de NAM en de minister zwaarder wegen.

In mei was er in Warffum een aardbeving van 2,1, die door veel mensen werd gevoeld. Dat de winning desondanks werd hervat, leidde tot onrust in Warffum.

'Duidelijk signaal'

De indiener van de motie, SP-Kamerlid Beckerman, is blij met "het duidelijke signaal van de Tweede Kamer". Ze is verrast dat haar voorstel een meerderheid heeft gehaald, mede dankzij de grootste Tweede Kamerfractie, die van de PVV.

Die partij was als coalitiepartner nog voor de winning in Warffum, maar nu het kabinet is gevallen niet meer. "Wij zijn daar niet voor nu", reageert PVV-leider Wilders. "De mensen daar hebben genoeg ellende meegemaakt."

Parlementaire enquêtecommissie

Vandaag nam de Kamer ook een ander voorstel aan dat betrekking heeft op kleinere gasvelden. Dat betreft onder meer de winning bij Grijpskerk, waarvan de RvS ook had gezegd dat die mag doorgaan.

In deze aangenomen motie staat dat de regering een nieuw advies moet vragen over winning op die plek aan de toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen. In dat nieuwe advies zou ook gekeken moeten worden naar "de impact op bewoners". Dit voorstel roept dus niet op om ook in Grijpskerk direct te stoppen met de gaswinning.

Sinds vorig jaar geldt er een verbod voor gaswinning uit het grote Groningenveld. Maar voor een aantal kleinere gasvelden, zoals die bij Warffum en Grijpskerk, geldt dat niet. Het Groningenveld, ook wel Slochterenveld, werd definitief gesloten na de uitkomsten van een vernietigend rapport van de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen.

De grote stroomstoring in Spanje en Portugal van eind april had een technische oorzaak. Ook zijn er fouten gemaakt in de planning. Daardoor ontstond de storing in het elektriciteitsnet, heeft de Spaanse minister Aagesen van Ecologische Transitie bekendgemaakt.

Verschillende kleine stroomstoringen in het zuiden van Spanje leidden tot een kettingreactie, waardoor een stroompiek ontstond die de storing veroorzaakte. Er was dus definitief geen sprake van een cyberaanval of buitenlandse inmenging.

De minister wijst netbeheerder Red Eléctrica en de elektriciteitscentrales aan als verantwoordelijken voor de storing. Een aantal elektriciteitscentrales die volgens de wet verplicht zijn het voltage op het stroomnetwerk te regelen, verzuimde dat te doen in de momenten voorafgaand aan de storing. Daardoor ontstond een stroompiek, die niet goed werd opgevangen.

Geen vervanging geregeld

De minister sluit niet uit dat de storing mede kwam door een gebrekkige planning bij de netbeheerder. Die had geen vervangende centrale ingeschakeld voor een centrale die die dag niet werkte. Binnen vijf seconden verloor Spanje daardoor 60 procent van zijn stroomvoorziening.

Op 28 april zaten miljoenen Spanjaarden en Portugezen vanaf 12.30 uur urenlang zonder stroom. Op twee plekken in het zuidwesten van Spanje zat er een dip in de opwekking van stroom. Een paar minuten eerder was het netwerk nog stabiel.

Door de stroomstoring raakte het luchtverkeer ontregeld en kwamen treinen en metro's stil te staan. Veel mensen konden niet thuiskomen en moesten de nacht doorbrengen op stations. Winkels moesten sluiten en evenementen werden afgebroken. Ook lag het internet stil en was er geen telefoonverkeer mogelijk. De stroomstoring kostte aan vijf mensen in Spanje het leven.

Zo zag Spanje eruit tijdens de stroomstoring:

In Portugal, waar het stroomnetwerk is gekoppeld aan het Spaanse netwerk, was de stroom 's avonds weer hersteld. In Spanje was er pas de volgende ochtend weer overal stroom.

Voorop in transitie

De landen staan juist bekend om hun stabiele elektriciteitsnetwerk. Daardoor ontstonden in de dagen na de storing allerlei theorieën over de oorzaak. Ook ontstond er discussie of de grote hoeveelheid hernieuwbare energie ermee te maken had. In de energietransitie loopt Spanje voorop. Vorig jaar werd 57 procent van de stroom er opgewekt door wind, zon en waterkrachtcentrales.

De begeleiding van kinderen door de William Schrikker Stichting (WSS), de grootste jeugdbeschermingsorganisatie van Nederland, is "grotendeels onvoldoende". Zo heeft de organisatie te weinig zicht op de ontwikkeling van de veiligheid van de jongeren die zij onder haar hoede heeft.

Maar omdat de stichting daar weinig aan kan doen, met name vanwege de aanhoudende personeelstekorten, komen er geen sancties. Dat concluderen de inspecties van de Gezondheidszorg, van Jeugd en van Justitie en Veiligheid op basis van onderzoek dat zij instelden na de zware mishandeling van een pleegzorgmeisje in Vlaardingen.

De William Schrikker Stichting bracht het meisje onder bij pleegouders die inmiddels worden verdacht van poging tot doodslag en zware mishandeling. Deze week werd bekend dat de moeder van het pleegmeisje onder andere de stichting aansprakelijk stelt voor de tekortschietende hulp aan haar dochter.

Geen vertrouwen in oplossing

De inspecties hebben al in detail naar dit drama gekeken en kwamen tot het oordeel dat het meisje door de betrokken instanties feitelijk aan haar lot is overgelaten. Het nieuwe onderzoek kijkt breder naar kwaliteit van de zorg door de William Schrikker Stichting. Die begeleidt duizenden gezinnen waar de ouders of de kinderen een (verstandelijke) beperking hebben en waar bijvoorbeeld een onveilige situatie is ontstaan. Later verschijnen er nog rapporten over vier andere instellingen.

Volgens de onderzoekers zijn de medewerkers van William Schrikker "betrokken en werken zij onder hoge druk in complexe situaties". Desondanks lukt het vaak niet om de begeleiding op het noodzakelijke niveau te krijgen. Er is onvoldoende regie in de hulpverlening, met name bij die gezinnen die geen vaste jeugdzorgwerker hebben.

Opvallend is dat de inspecties er ook geen vertrouwen in hebben dat dit opgelost gaat worden. Dat komt vooral doordat de oorzaken van alle tekortkomingen grotendeels buiten de schuld van de stichting liggen. Niet alleen is er onvoldoende gekwalificeerd personeel te vinden, ook is er onvoldoende gespecialiseerde hulp van buiten die kan worden ingeroepen.

'Niet berusten in onmacht'

De inspecties vinden het daarom voldoende als William Schrikker een 'verbeterplan' opstelt; verdere maatregelen komen er niet. Wel roepen zij het bestuur op er alles aan te blijven doen om de problemen aan te pakken en "niet te berusten in onmacht".

De harde conclusies over deze jeugdbeschermingsorganisatie staan niet op zich; drie jaar geleden concludeerden de inspecties al dat "de overheid faalt in zijn taak om kwetsbare kinderen te beschermen" en pleitten zij voor een "crisisaanpak". Zij kondigden toen al aan niet meer te zullen optreden als er bredere problemen spelen die de verantwoordelijkheid van betrokken organisaties te boven gaan.

Frans Timmermans is voorgedragen als lijsttrekker van GroenLinks-PvdA voor de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober. Hij werd voorgedragen door een lijsttrekkerscommissie met prominente politici van beide partijen: Andrée van Es, Nelleke Vedelaar, Ineke van Gent en Jeroen Dijsselbloem.

Zij noemen de huidige fractievoorzitter Timmermans een "overtuigend leider en een boegbeeld voor de nieuwe beweging" met een "uitgebreide ervaring" in de binnenlandse en buitenlandse politiek. Hij vindt de voordracht naar eigen zeggen een enorme eer.

De leden van beide partijen kunnen zich tot vrijdag uitspreken over de voordracht. Er wordt niet verwacht dat dat het lijsttrekkerschap van Timmermans nog zal belemmeren.

Volgend jaar fusie

Afgelopen week besloten de leden van GroenLinks en PvdA dat de partijen met één gezamenlijk verkiezingsprogramma en één kieslijst aan de verkiezingen gaan meedoen. Zo'n 95 procent van de GroenLinksers stemde hiermee in en bijna 94 procent van de PvdA'ers.

In hetzelfde referendum werd besloten dat de partijen volgend jaar opgaan in een nieuwe partij. Een naam is nog niet bepaald.

De zware Russische luchtaanvallen van vannacht op Oekraïens grondgebied tonen aan dat het steeds moeilijker wordt voor Oekraïne om zichzelf te verdedigen. De afgelopen maanden intensiveerden de Russische aanvallen tot het zwaarste niveau sinds het begin van de oorlog.

Regelmatig komt het voor dat honderden drones en tientallen raketten worden afgevuurd op Oekraïne. Waar eind februari het record voor een enkele nacht nog op 267 stond, werden er afgelopen nacht 440 drones gelanceerd. Bovendien lukt het de Oekraïense luchtafweer steeds minder vaak om drones uit de lucht te schieten. Vorig jaar werd geregeld 90 procent van de drones uit de lucht gehaald, maar dat percentage ligt tegenwoordig een stuk lager.

"Wat je nu ziet, is een verzadiging van de luchtafweersystemen van Oekraïne", zegt Erik Stijnman van Instituut Clingendael. "Het is net als bij het Israëlische Iron Dome: als je er maar genoeg op afvuurt, wordt niet alles meer tegengehouden."

Probleem met Oekraïense voorraden

"Tegelijkertijd begint de bodem een beetje in zicht te raken van de luchtafweerraketten die Oekraïne nog heeft", zegt hoogleraar Oorlogsstudies Frans Osinga, verbonden aan de Universiteit Leiden. "Dat is best een penibele situatie."

Met de intensivering van de luchtaanvallen is Rusland volgens Osinga bezig om de Oekraïense bevolking te terroriseren. Ze hopen de Oekraïners murw te beuken, in de hoop dat Zelensky zal capituleren of concessies aan de onderhandelingstafel zal doen."

President Zelensky vraagt al sinds het begin van de oorlog zijn bondgenoten om luchtafweer en extra munitie. De eenheden van het Amerikaanse Patriot-luchtafweersysteem die rond Kyiv staan, kunnen geen volledige dekking bieden tegen ballistische raketten.

"De Russen hebben ook manieren gevonden om de luchtafweer te omzeilen", zei een woordvoerder van de luchtmacht eind vorige maand tegen Le Monde. "De Iskander-raketten voeren een uitwijkende beweging uit, net voordat ze hun doel raken. De Patriot, die al een vluchtroute heeft berekend voor de raket, wordt daarmee misleid. Daarbij komt ook nog dat de Iskander lokaas kan lanceren als afleiding."

Verder zijn de Iraanse Shahed-drones ook een stuk doeltreffender geworden, weet Osinga. "Tot voor kort vlogen ze laag en konden ze onderschept worden met luchtafweerkanonnen. Nu vliegen ze langere tijd een stuk hoger en komen ze pas op het eind snel naar beneden."

De drones worden inmiddels massaal geproduceerd in de buurt van de Russische stad Kazan. Omdat Oekraïne zuinig moet omgaan met zijn luchtverdediging is neerschieten met raketten vaak een te dure optie.

Westen loopt achter

Daarbij loopt Europa relatief achter met het op peil brengen van de productiecapaciteit. "Wat je ook van de Russen en hun oorlogscampagne wil zeggen, ze produceren meer dan wij als hele NAVO bij elkaar", zegt Stijnman. Daarbij blijkt de wens van westerse landen om te zoeken naar technologisch superieure oplossingen volgens hem niet altijd even handig, omdat die relatief duur zijn.

"We zitten in een uitputtingsoorlog, één die je lange tijd moet volhouden. Dan is het belangrijk om het qua productie op een financieel efficiënte manier te doen. Het gaat niet alleen om de beste systemen, maar om systemen die goed genoeg zijn en waarvan je kunt blijven produceren. Daar vliegen we misschien wel een beetje uit de bocht, als je met een Patriotraket van 2 tot 4 miljoen dollar projectielen van 100.000 dollar uit te lucht gaat halen. Je moet dan keuzes maken welke projectielen je wel en niet aangrijpt."

Wat voor Oekraïne ook niet helpt, is dat niet alle beloofde hulp aankomt. De Amerikaanse minister Hegseth van Defensie gaf deze week toe enkele onderdelen van luchtverdedigingssystemen die voor Oekraïne bestemd waren, naar Israël te hebben gestuurd. "We gebruiken alle beschikbare middelen om onze mensen te beschermen", verwees hij naar Amerikanen in Israël.

De vijand 'slijten'

Voor de toename van het aantal luchtaanvallen is nog een andere reden: in de grondoorlog boeken beide partijen nauwelijks voortgang meer. "Ze kunnen hun vijand geen grote tik uitdelen, dus je gaat je focus verschuiven naar een luchtoorlog", zegt Stijnman.

"Een tijdlang wordt er al geroepen: als Rusland in dit tempo gebied blijft veroveren, doen ze er nog een paar honderd jaar over om enkele provincies in te nemen. Maar dat is te simplistisch. Rusland heeft niet zozeer als doel om snel veel terrein te veroveren, maar om de vijand 'te slijten', zoals dat heet in militair jargon. De vraag is of Oekraïne uiteindelijk het hele systeem in stand kan houden. Daar ben ik wel enigszins sceptisch over."

De snelle online radicalisering van jongeren is een gevaar voor de nationale veiligheid. Dat stelt de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het halfjaarlijkse rapport over het dreigingsbeeld in Nederland.

De kans op een terroristische aanslag in Nederland blijft volgens de nationaal coördinator Pieter-Jaap Aalbersberg reëel. Het dreigingsniveau blijft op 4 (substantieel). Dat is de op een na hoogste categorie. In het najaar van 2023 werd het niveau verhoogd van 3 naar 4.

Aalbersberg zegt dat "de snelheid waarmee tieners en jongvolwassenen in zowel jihadistische als rechts-terroristische milieus online radicaliseren, reden tot zorgen geeft". Hij noemt zowel het aanpakken van online radicalisering als het modereren van terroristische en extremistische inhoud door socialemediaplatforms "cruciaal".

Fysieke netwerken

Jihadisme is de grootste terroristische dreiging voor Europa, schrijft de NCTV. Wel ziet hij een afname in de dreiging van oudere fysieke jihadistische netwerken.

Daar staat tegenover dat een nieuwe generatie jihadisten onderdeel is van online groepen waarbij er een risico is dat zij geïnspireerd door online propaganda overgaan tot een geweldsdaad. Dat geldt voor zowel individuen als groepen. "Het blijft echter een uitdaging deze geweldsdreiging op waard te schatten", schrijft de NCTV. Het aantal minderjarigen dat in Nederland is gearresteerd in verband met terrorisme steeg de afgelopen jaren.

Ook bij rechts-terroristische dreiging ziet de NCTV een snelle groei van online radicalisering onder jongeren. Ook bij deze groep gaat het veelal om jongeren "die op zoek zijn naar hun identiteit en betekenis willen geven aan hun leven", schrijft Aalbersberg. Vaak kampen ze met psychiatrische of psychosociale problemen.

De NCTV ziet dat kwetsbare jongeren makkelijk in rechts-extremistische groepen en chats belanden. Er is een reële kans dat personen binnen deze groepen in hoog tempo radicaliseren en uiteindelijk overgaan tot terroristisch geweld, aldus de NCTV. Dat komt volgens hem mede doordat extremistische taal binnen deze groepen wordt aangemoedigd en geliket en corrigerend geluid juist ontbreekt.

Russische desinformatie

Ten slotte ziet de NCTV een toenemende "statelijke dreiging vanuit Rusland". Russische desinformatie vindt weerklank bij anti-institutionele en rechtse extremisten in Nederland.

Wel ziet Aalbersberg dat deze dreiging in Nederland minder vaak voorkomt dan in andere westerse landen. Uit inlichtingenonderzoek blijkt volgens hem dat Nederland kennelijk niet als een belangrijk doelwit wordt beschouwd voor "ondermijnende beïnvloeding". Vooralsnog bestempelt de NCTV de impact van die interacties dan ook als "beperkt".

Links-extremisme

Ook een beperkte geweldsdreiging vormt het links-extremisme. Die groep bestaat vooral uit anarchisten, communisten en antifascisten. "Daarnaast is er het afgelopen half jaar sprake van groeiend antimilitarisme en is de Gaza-oorlog een belangrijk onderwerp." Doorgaans zetten deze links-extremisten niet-gewelddadige middelen in, maar hun activiteiten hebben soms wel een intimiderend karakter.

De NCTV ziet "een groeiend antimilitarisme, een opkomend anti-NAVO-sentiment en toenemende actiebereidheid op deze thema's binnen de bredere radicaal-linkse en links-extremistische scene". Deze activisten richten zich vooral op vernielingen en sabotageacties, voornamelijk bij bedrijven in de defensie-industrie. Als voorbeeld noemt de NCTV de sabotage van twee kranen bij scheepswerf Damen in december vorig jaar.

Ook bij de NAVO-top, volgende week in Den Haag, bestaat er een risico dat links-extremisten in actie komen, schrijft de NCTV.

Wie nu op zoek is naar werk maakt grote kans in beroepen als kapper, tandtechnicus of zelfs beroepsmilitair. Dat blijkt uit de lijst met kansrijke beroepen van het UWV. De lijst laat zien in welke beroepen de kans op werk relatief groot is, door personeelstekorten of bredere arbeidsmarktontwikkelingen.

Het UWV brengt ieder jaar de beroepen waar veel mensen worden gevraagd in beeld. Volgens arbeidsmarktadviseur Stef Molleman van de uitkeringsinstantie komen er ieder jaar nieuwe beroepen bij op de lijst. "In een veranderende arbeidsmarkt is het belangrijk om telkens opnieuw te bekijken waar de kansen liggen."

Een opvallende nieuwkomer is het kappersvak. "Veel kapperszaken zijn hard op zoek naar nieuwe aanwas," zegt Molleman. Ook in de mondzorg is er extra vraag, onder meer door vergrijzing, en in lijn met het tekort aan tandartsen is er ook vraag naar tandtechnici.

Daarnaast vallen dit jaar alle militaire functies onder de kansrijke beroepen. Dat is volgens Molleman een directe gevolg van de toegenomen geopolitieke spanningen. Waar eerder alleen enkele functies op de lijst stonden, zijn ze dat nu allemaal: van mbo tot wo-niveau.

Creatieve beroepen en AI

Niet in alle sectoren gaat het even goed. Voor het eerst worden creatieve en taalkundige beroepen geraakt door kunstmatige intelligentie. "Creatieve handelingen worden soms overgenomen door AI," zegt Molleman. "We zien dat het aantal vacatures in deze sectoren afneemt."

Het UWV verwacht binnenkort met meer inzichten te komen over de langetermijneffecten van AI op de arbeidsmarkt.

Specifieke eisen

Hoewel veel beroepen op de lijst te maken hebben met personeelstekorten kijkt het UWV breder dan dat, legt Molleman uit. "Het is goed om te beseffen dat het niet altijd eenvoudig is om een baan te vinden, zelfs in kansrijke sectoren. Concurrentie en specifieke eisen van werkgevers maken de zoektocht soms toch lastig."

Beroepen in sectoren als de zorg, techniek, het onderwijs en de logistiek staan al jarenlang op de lijst. "De zorgberoepen zijn oneindig, die kunnen bijna allemaal op de lijst", zegt Molleman daarover.

Considered by many to be just a dull output for sequential text, the command-line terminal is a veritable canvas to the creative software developer. With the cursor as the brush, …read more

Rokers halen veel sigaretten en shag in het buitenland, omdat het daar goedkoper is. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM na de accijnsverhogingen op tabak in 2024.

Ruim 60 procent van de tabak wordt sinds vorig jaar in het buitenland gekocht. Dat is 20 procent meer dan het jaar ervoor en opvallend veel meer dan na eerdere accijnsverhogingen.

Het RIVM concludeert dat rokers nog steeds prijsgevoelig zijn en omdat tabak in het buitenland goedkoper is, is het Nederlands prijsbeleid steeds minder effectief.

De regering heeft in het Nationaal Preventieakkoord afgesproken om onder meer de accijns op tabak stapsgewijs te verhogen, om zo het gebruik ervan terug te dringen. In opdracht van het ministerie van Volksgezondheid heeft het RIVM daarom rokersgedrag onderzocht. Mensen werd gevraagd om vragenlijsten in te vullen.

Accijns heeft effect

Volgens het RIVM heeft het verhogen van de accijnzen op tabak wel degelijk effect op het gebruik ervan. Van de ondervraagden gaf 7 procent aan te zijn gestopt met roken, 16 procent deed een stoppoging en 22 procent ging minder roken.

Zolang de prijzen in het buitenland niet omhoog gaan, is de verwachting dat het aantal mensen dat stopt of een stoppoging doet kleiner wordt.

Het RIVM adviseert beleidsmakers om zich te richten op maatregelen die de aankopen in het buitenland kunnen terugdringen, bijvoorbeeld door het invoeren van een limiet op de hoeveelheid tabak die iemand mag meenemen.

Voetbalbond KNVB telde het afgelopen seizoen minder zware tuchtzaken in het amateurvoetbal, terwijl er juist meer wedstrijden werden gespeeld. Dat schrijft de voetbalbond in een verslag. Een jaar geleden steeg het aantal zaken en daarop nam de bond maatregelen om het aantal incidenten terug te dringen.

Vorig seizoen werden er 781.942 wedstrijden gespeeld en waren er 1.161 zware tuchtzaken. In dit seizoen, 2024/2025, waren er 821.034 wedstrijden en 1.058 zware tuchtzaken.

Jan Dirk van der Zee, directeur amateurvoetbal KNVB, ziet de nieuw cijfers als signaal dat ze op de goede weg zijn. Maar er is nog geen reden om de vlag uit te hangen: "Elk incident heeft grote impact op de betrokkenen. Wij gaan onze maatregelen grondig evalueren, want er is nog genoeg werk te doen."

Dat het nog niet helemaal goed gaat, bleek ook afgelopen weekend. Bij een promotiewedstrijd tussen WKE'16 uit Emmen en FC Surhústerfean gingen voetballers en publiek massaal met elkaar op de vuist.

Wangedrag bestraft

Zware tuchtzaken gaan over wangedrag, bijvoorbeeld verbaal of fysiek geweld. Als dat wordt bewezen, wordt iemand minimaal vier maanden geschorst. De maximumstraf is vijf jaar schorsing en het opzeggen van het KNVB-lidmaatschap. Bij collectief wangedrag kunnen boetes worden uitgedeeld vanaf 300 euro en kunnen er wedstrijdpunten in mindering worden gebracht. Ook kan een elftal uit de competitie worden gehaald.

De KNVB had al verschillende maatregelen genomen om wangedrag in het amateurvoetbal tegen te gaan. Zo moeten spelers een spelregelbewijs halen. Kennis van de spelregels voorkomt onnodig discussiëren, is de gedachte daarachter.

Opdringen aan de scheids

Ook mogen nu alleen nog aanvoerders overleggen met de scheidsrechters. Zo wordt voorkomen dat een hele groep zich opdringt aan de scheids. Spelers die de scheidsrechter niet respectvol benaderen, kunnen een gele kaart krijgen. Na verbaal of fysiek geweld tegen een scheidsrechter mag een team twee weken niet meer meedoen aan de competitie. In die tijd moeten ze een plan maken om herhaling te voorkomen. Het afgelopen seizoen is dit 431 keer voorgekomen. In de meeste gevallen vond er daarna geen herhaling plaats, zegt de KNVB.

De voetbalbond is ook meer verenigingen intensief gaan begeleiden. Het gaat om 95 verenigingen, terwijl het er een seizoen eerder nog 23 waren. Het gaat om clubs waar met enige regelmaat problemen zijn. Een vereniging wordt dan gemonitord door de KNVB, met als doel de problemen te verhelpen. In totaal zijn er 2.780 voetbalverenigingen in Nederland.

Noord-Korea gaat militair specialisten naar Rusland sturen. Volgens Russische staatsmedia heeft de Russische veiligheidschef Sergej Sjojgoe dat gezegd na een ontmoeting met de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Het zou gaan om zesduizend gespecialiseerde militairen, onder wie genietroepen.

De militairen gaan in Rusland helpen met de wederopbouw van de regio Koersk. Oekraïne viel dat deel van Rusland vorig jaar binnen. Rusland zegt dat het Koersk weer helemaal in handen heeft, maar volgens het Oekraïense leger wordt er nog steeds gevochten.

Twee weken geleden bezocht Sjojgoe Noord-Korea ook al. Kim Jong-un zegt dat de vaak voorkomende ontmoetingen een teken zijn dat de landen steeds meer naar elkaar toe trekken.

Verbond

Noord-Korea en Rusland werken al langer samen op militair gebied. De Russische president Poetin en de Noord-Koreaanse leider sloten vorig jaar een militair verbond. Daarna werden Noord-Koreaanse manschappen en wapens naar het buurland gestuurd. De Noord-Koreaanse regering gaf twee maanden geleden voor het eerst toe dat het troepen naar Rusland had gestuurd.

Zuid-Korea en de Europese Unie hebben hun zorgen geuit over de samenwerking. Zij zijn bang dat Rusland atoomtechnologie aan Noord-Korea geeft in ruil voor de militaire steun.

De slaapstrandhuisjes in het Zeeuwse dorp Dishoek worden met het jaar duurder. De huisjes zijn zodanig in trek dat de prijs is gestegen naar gemiddeld 16.400 euro per vierkante meter. Dat is hoger dan die van een woning in hartje Amsterdam, waar de gemiddelde prijs zo'n 9000 euro per vierkante meter is.

Op dit moment hebben de huisjes op het strand, meestal ter grootte van 3 bij 6 meter, een vraagprijs tot zo'n 300.000 euro. Ter vergelijking: in 2016 was het nog 112.000 euro. "Dit zijn de duurste vierkante meters van Nederland, zo simpel is het", zegt makelaar Colin Hoondert tegen Omroep Zeeland. "Blijkbaar is het dat waard, want er zijn genoeg mensen die het willen betalen."

Er zijn niet veel van dergelijke huisjes en er komen er ook weinig op de markt. De hoge prijs is dus een kwestie van vraag en aanbod, zegt Hoondert. "We bewegen met de woningmarkt mee en bij slaapstrandhuisjes is dat iets extremer door de schaarste."

Magische plek

Verkopen is voor eigenaresse Wilma uit Vlissingen nog ver weg. "Geen haar op mijn hoofd die daaraan denkt", zegt ze. "Onze kinderen zijn hier opgegroeid en het blijft een magische plek. We zitten 's avonds heerlijk op ons terras en genieten van de rust en het uitzicht."

De prijzen van nu staan volgens haar niet in verhouding tot vroeger. "Ik zou het niet eens hebben", lacht ze.

Niet alleen aan de Zeeuwse kust staan dit soort strandhuisjes. Ook in andere kustplaatsen zijn de hutjes populair en niet goedkoop, met vraagprijzen tussen de 150.000 en 200.000 euro. "In veel gevallen worden huisjes in rijen van drie neergezet, waardoor maar één rij vrij uitzicht heeft op het strand en de zee", zegt Hoondert.

De standplaatsen worden jaarlijks gerouleerd, dus als eigenaar heb je eens in de drie jaar het vrije zicht. In Dishoek is er slechts één rij aan huisjes. "Daarnaast is het een unieke plek. Het strand ligt op het zuiden en de zee is een levend schilderij."

Allerlei soorten en maten

Wie een strandhuisje koopt, heeft tijdelijk recht om daar te mogen overnachten. De grond huur je voor zo'n 4000 euro per jaar, die je betaalt aan Stichting Strandexploitatie Veere.

Bij Dishoek zijn er huisjes in allerlei soorten en maten. Het moet voldoen aan bepaalde bouwvoorschriften, vertelt Hoondert. "Het mag bijvoorbeeld niet langer zijn dan tien meter en niet hoger dan 3,5 meter." De eigenaar mag verder zelf bijvoorbeeld het materiaal en de indeling bepalen.

De huisjes mogen een aantal maanden per jaar op het strand staan, van 1 april tot 1 oktober. In de tussentijd worden ze elders opgeslagen.

De organisaties die zich bezighouden met de meest kwetsbare kinderen hebben grote zorgen over de jeugdzorgplannen van het demissionaire kabinet. Niet omdat ze te ver gaan, maar juist omdat ze tekortschieten. Kinderen en jongeren zijn er niet mee geholpen, schrijven de jeugdbeschermingsorganisaties gezamenlijk in een manifest.

De organisaties waren al uit het overleg met de landelijke overheid gestapt en alleen bij een verandering van de Haagse koers willen ze weer meewerken. Om de boodschap kracht bij te zetten, bieden ze vandaag aan de Tweede Kamer een manifest aan. Donderdag vindt daar een debat plaats over het onderwerp.

Al lange tijd gaat het niet goed in de jeugdbescherming. Kinderen en jongeren komen op een wachtlijst en als ze hulp krijgen, is dat geregeld niet de juiste. Tien jaar geleden is daarom het stelsel veranderd en kwam de organisatie bij gemeenten te liggen. De gedachte was dat die dichter bij de kinderen staan dan de landelijke overheid en daarom effectievere en efficiëntere jeugdzorg konden bieden. Dat is een mislukking gebleken, concludeerden de inspectie en de Algemene Rekenkamer eerder al.

Het Rijk, de gemeenten en de sector besloten vier jaar geleden dat het stelsel weer op de schop moest. Er kwam een nieuw plan, het Toekomstscenario. Dat moest een antwoord zijn op de versnippering in de jeugdbescherming die is ontstaan door de vele reorganisaties.

Doel is een kind of jongere één vast gezicht te geven en verschillende problemen in het hele gezin aan te pakken. Die hulpverlener is onderdeel van een groter team dat zich bezighoudt met het gezin. De vele betrokken organisaties, zoals de jeugdbeschermingorganisaties, de Raad voor de Kinderbescherming en Veilig Thuis, gaan in elkaar op.

Experimenten op onderdelen

Het plan heeft zich sindsdien ontwikkeld. Zo is er op allerlei plekken geëxperimenteerd met onderdelen uit het plan. Aan de hand van zogenoemde proeftuinen en verder onderzoek kwam het kabinet afgelopen november met een nieuwe koers.

Die nieuwe koers luidt: de meeste taken van de jeugdbeschermingsorganisaties en Veilig Thuis gaan in elkaar op, maar niet allemaal. De organisaties moeten samensmelten en landelijk komen er 25 verschillende regio's. Voor de Raad voor de Kinderbescherming moet nog worden bekeken welk deel regionaal wordt ondergebracht en welk deel landelijk georganiseerd blijft.

Een ander belangrijk punt: de jeugdreclassering. Minderjarigen die een misdaad hebben begaan, krijgen daarmee te maken. Nu valt dat nog onder de jeugdbeschermingsorganisaties, straks moet die landelijk worden aangestuurd.

Kritiek op alle punten

De nieuwe koers leidt tot grote frustratie bij de jeugdbeschermingsorganisaties. Zo staat in het manifest: "De uitgangspunten van het Toekomstscenario worden hiermee verlaten. We moeten jaren werken aan de nieuwe koers, terwijl we nu al weten dat het niet bijdraagt aan de bescherming van kinderen. Stop ermee."

Op alle punten van de nieuwe koers hebben de organisaties kritiek: het is niet gericht op het gezin, niet gericht op een goede samenwerking en te versnipperd over het land georganiseerd.

En wat betreft de jeugdreclassering, die moet niet landelijk, maar regionaal worden ondergebracht, vinden de organisaties. Als een minderjarige een misdaad begaat, is dat vaak een teken dat er meer misgaat in een gezin. Er is dan meer hulp nodig dan alleen het straffen van een kind of jongere.

Door de vele kritiek op de nieuwe koers stapten de jeugdbeschermingsorganisaties afgelopen januari al uit het overleg over de veranderingen, Veilig Thuis maakte dezelfde keuze twee maanden geleden. Ze willen pas weer meewerken als de koers wordt gewijzigd, richting het gezamenlijke plan dat vier jaar geleden is gemaakt.

Reactie staatssecretaris

Toch gaat dat niet gebeuren, laat demissionair staatssecretaris Struycken (rechtsbescherming) weten in reactie aan de NOS. "Ik betreur het zeer dat de jeugdbeschermingsorganisaties en Veilig Thuis uit het overleg zijn gestapt. Maar de koers is na een zorgvuldige inhoudelijke en bestuurlijke afweging tot stand gekomen."

Er moet worden afgeweken van het gezamenlijke plan van vier jaar geleden, omdat de jeugdbescherming te breed is om alles samen te voegen, aldus Struycken. "Er is niet één organisatie verantwoordelijk voor het gehele stelsel en ook niet één ministerie, het rijk of de gemeenten. Weliswaar is de inzet om het aantal organisaties te verminderen en het stelsel te versimpelen, maar nog altijd zullen alle betrokken partijen moeten worden meegenomen in de beoogde beweging."

Een 13-jarige jongen uit Valkenswaard die sinds begin dit jaar vermist was, is terecht. Hij meldde zich gisteravond bij een getuige, die daarop de politie belde. Volgens de politie lijkt de jongen in goede gezondheid. Het is onbekend waar hij al die tijd is geweest.

De jongen is op een veilige plek ondergebracht, laat de politie weten.

Vorige week werden een 50-jarige man en 40-jarige vrouw aangehouden in verband met de vermissing. Volgens de politie komt het tweetal uit de "directe kring" van de jongen. Zij zitten vast en worden vandaag voorgeleid aan de rechter-commissaris. Ze worden verdacht van onttrekking aan het wettelijk gezag.

Onder de radar

De jongen vertrok op de avond van 14 januari vanaf zijn verblijfadres in Eindhoven, schrijft Omroep Brabant. Sindsdien was hij spoorloos. De politie doet onderzoek naar waar de 13-jarige vijf maanden lang is geweest en wie hem mogelijk heeft geholpen om "onder de radar te blijven", aldus een woordvoerder. De politie zocht ook in België. Het is niet duidelijk waar de jongen uiteindelijk is gevonden.

Omwille van privacy en om het onderzoek niet in gevaar te laten komen, wil de politie verder geen uitspraken doen over de stand daarvan. Wel worden mensen die informatie hebben opgeroepen zich te melden.