De politie en het Openbaar Ministerie maken zich zorgen om extreem gewelddadige online chatgroepen waar ook Nederlandse jongeren deel van uitmaken. Zij delen daar gruwelijk materiaal en dwingen leeftijdsgenoten tot misbruik en geweld.
Onderzoeksprogramma Zembla achterhaalde dat de politie in juni een 24-jarige man uit Eindhoven heeft gearresteerd die een belangrijke rol zou hebben gespeeld in dit sadistische milieu. Hij zou meerdere groepen hebben geleid binnen het online netwerk '764', ook bekend als 'Com'.
Leden van dit wereldwijde netwerk ronselen kwetsbare jongeren, om hen vervolgens te dwingen tot zelfverminking, dierenmishandeling, seksueel misbruik en zelfs suïcide. Beelden hiervan worden gedeeld in tientallen chatgroepen op platforms als Telegram en Discord. Ook gaat er ander extreem materiaal rond, van martelingen tot kinderporno.
Het Openbaar Ministerie maakt zich grote zorgen over de "extreem schadelijke" inhoud van deze groepen. Volgens de politie is het beeldmateriaal dat rondgaat zo gruwelijk dat zelfs gespecialiseerde rechercheurs er soms niet naar kunnen kijken.
Tientallen slachtoffers
De politie zegt tegen Zembla dat er al meerdere strafrechtelijke onderzoeken zijn geweest naar leden van '764'-groepen. Deze zomer wees onderzoek van NRC al uit dat er 25 jongeren uit Nederland betrokken lijken te zijn. Wereldwijd zijn er naar schatting enkele duizenden leden.
Volgens de politie zijn er in Nederland inmiddels al tientallen slachtoffers geïdentificeerd. Zij zouden onder invloed staan van leden van de online groepen.
Zo zou de Eindhovense verdachte meerdere slachtoffers hebben gedwongen om zijn bijnaam in hun lichaam te kerven. Volgens Zembla zijn daar in chatgroepen verschillende foto's van te zien.
Terrorisme
In de groepen die de verdachte beheerde, werden ook beelden van gewelddadige aanvallen op mensen gedeeld. Verder werden er handleidingen verspreid om bijvoorbeeld bommen te maken en moorden te plegen.
Het Openbaar Ministerie vervolgt de 24-jarige man voor deelname aan een terroristische organisatie. Hij zit momenteel vast op de terroristenafdeling van de gevangenis in Vught. Dinsdag begint de rechtszaak tegen hem.
Naast de verdachte uit Eindhoven, heeft Zembla nog drie andere Nederlandse deelnemers aan gewelddadige chatgroepen geïdentificeerd. Het gaat om een 28-jarige man uit Amsterdam en twee jongens uit Sittard en Zaandam.
De jongen uit Sittard is al veroordeeld tot jeugddetentie, bij de jongen uit Zaandam heeft de politie alleen huiszoeking gedaan. De Amsterdammer erkent in de uitzending van Zembla dat hij actief is in het beruchte netwerk, maar niemand ergens toe dwingt.
Geweld in Europa
De '764' of 'Com'-gemeenschap is ontstaan in de Verenigde Staten en heeft daar de afgelopen jaren al meerdere slachtoffers gemaakt. De FBI zou meer dan 250 zaken koppelen aan het sadistische online milieu.
Ook in Europa zijn er al voorbeelden van geweld dat voortkomt uit deze gemeenschap. In 2022 stak een 17-jarige jongen tijdens een livestream een vrouw dood in een Roemeens dorp. In Zweden staken tieners willekeurige voorbijgangers neer en in Duitsland zou een geneeskundestudent een 13-jarige jongen hebben aangezet tot zelfmoord tijdens een online uitzending.
Het ronselen van slachtoffers gebeurt op spelplatforms die populair zijn bij jonge kinderen, maar ook op fora waar jongeren praten over hun problemen. Vaak persen de daders hun slachtoffers eerst af met naaktfoto's.
Verschillende buitenlandse diensten hebben dit jaar al gewaarschuwd voor het '764'-netwerk. In het meest recente dreigingsbeeld van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) staat dat de beweging zich richt op willekeurig geweld, chaos en ineenstorting van de maatschappij. De invloed van de groepen in Nederland is klein, maar volgens de NCTV is alertheid geboden.
De politie roept ouders op om met jongeren over de problematiek te praten.