Aggregator

Nederland hoopt dat Spanje verzet tegen NAVO-norm van 5 procent staakt

1 week 6 days ago

Nederland denkt dat het lukt om Spanje toch te overtuigen van een verhoging van hun defensie-uitgaven naar 5 procent. Over een paar dagen komen de 32 NAVO-landen naar Den Haag om een akkoord te bereiken over verhoging van het defensiebudget van 2 naar 5 procent van het bruto binnenlands product (bbp).

"Ik ga ervan uit dat we er met Spanje uitkomen", zei demissionair premier Schoof op een aparte persconferentie over de NAVO-top van dinsdag en woensdag. Hij wees op het belang van het uitstralen van "eenheid" van de NAVO. 5 procent is volgens hem daarbij noodzakelijk, vanwege de "reële dreiging" van Rusland.

Minister Veldkamp van Buitenlandse Zakenzei: "Ik hoop zeer dat Spanje daarvan doordrongen is." Op dit moment onderhandelen diplomaten achter de schermen nog druk met Spanje en Veldkamp heeft ook met zijn Spaanse collega gebeld. "Ik heb een beroep gedaan op hun solidariteit."

Belastingen

Gisteren nam de kans op een geslaagde top behoorlijk af. Spanje zei niet van plan te zijn om zich vast te leggen op die 5 procent. De Spaanse regering vreest voor de gevolgen voor hun "verzorgingsstaat" als hun land miljarden euro's extra moet vinden voor de verdediging tegen Rusland. De belastingen zouden dan omhoog moeten en er zou geen geld meer zijn voor allerlei publieke voorzieningen.

De Spaanse tegenstand is een grote tegenvaller voor NAVO-topman Rutte en andere landen, die wel bereid zijn om zich te committeren aan een verhoging van het defensiebudget met miljarden euro's, zoals Nederland.

Het punt is namelijk dat álle 32 landen akkoord moeten gaan met een verhoging. Als één land niet tekent, is er geen akkoord en kunnen de regeringsleiders onverrichter zake naar huis.

Staatsdiner

De tijd dringt: over vier dagen komen de regeringsleiders aan en die avond krijgen ze een staatsdiner bij koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Een dag later, woensdag, start de echte vergadering in het zwaar beveiligde World Forum, onder leiding van oud-premier Rutte. Schoof spreekt over een "historisch moment" in de geschiedenis van de NAVO.

De NAVO wil dat Europese landen zich beter kunnen verdedigen tegen toenemende Russische agressie - zeker nu de Amerikaanse president Trump veel minder solidariteit uitstraalt binnen de NAVO.

Luchtafweer

Trump heeft de druk opgevoerd om de NAVO-norm naar 5 procent van het bbp te verhogen. Rutte heeft gezegd dat 3,5 procent voor defensie-uitgaven zijn, zoals artillerie, luchtafweer en personeel. De overige 1,5 procent mag besteed worden aan defensie-gerelateerde zaken, zoals cyberveiligheid en de verbetering van wegen en bruggen.

Schoof zegt wel de discussie over de miljarden-uitgaven in Spanje te begrijpen, omdat het voor alle landen veel geld is dat ergens van betaald moet worden. Maar uit zijn woorden is te concluderen dat hij vindt dat Spanje het belang van Europese veiligheid ook moet zien.

"Veiligheid en vrede is de basisvoorwaarde van ons bestaan", aldus de premier. "En afschrikking is in het belang van die veiligheid."

Steeds meer Franse kinderen plegen seksueel geweld

1 week 6 days ago

Seksueel geweld tegen Franse kinderen wordt voor een heel groot deel én steeds vaker gepleegd door andere kinderen. Een op de drie daders is minderjarig. Het zijn bijna allemaal jongens, blijkt uit cijfers die zijn gepresenteerd op een tweedaags congres in Parijs over seksueel geweld.

"Tussen 2017 en 2024 werden jaarlijks gemiddeld 11.500 minderjarigen verdacht van seksueel geweld, met name verkrachting", zegt onderzoeker Thierry Ziliotto, verbonden aan het ministerie van Justitie.

Situatie verergerd

Maar dat gemiddelde vertekent het beeld: de situatie is verergerd. In 2017 waren er 8900 minderjarige verdachten. In 2024 waren dat er 15.700. Bij verkrachting is meer dan 25 procent van de daders zelf ook minderjarig.

De meeste daders zijn niet bijna-volwassen, maar juist nog erg jong. Zo'n 60 procent van de minderjarige daders is 13 tot 15 jaar oud. En nog eens 16 procent is zelfs nog jonger.

De oorzaken van de toename van het aantal minderjarige daders zijn divers, zeggen betrokkenen. Voor een deel heeft het ermee te maken dat er meer 'openheid' is. "Mede door de #MeToo-beweging spreken slachtoffers zich vaker uit. Overheidsinstanties worden aangemoedigd om zaken aan te kaarten. En politie en justitie doen effectiever hun werk", aldus het ministerie van Justitie.

Dat laatste wordt genuanceerd door onderzoeker Ziliotto. In slechts 13 procent van de gevallen worden minderjarige verdachten ook daadwerkelijk veroordeeld. "En dat cijfer is sinds 2017 nauwelijks veranderd."

Een andere oorzaak van de groei van het aantal minderjarige daders is de toename van online seksueel geweld. Dan gaat het bijvoorbeeld om ongewenst exhibitionisme, sexting, of om pesten en afpersing met naaktfoto's. "Digitaal seksueel geweld komt steeds vaker voor", zei oud-staatssecretaris Adrien Taquet voor jeugdbeleid op de conferentie.

Uit de gepresenteerde cijfers valt op te maken dat jaarlijks 160.000 Franse kinderen te maken hebben met seksueel geweld, inclusief incest. "Elke drie minuten wordt een kind slachtoffer", vatte dagblad Le Figaro het samen.

Opnieuw evenementen afgelast of aangepast om voorspelde hitte

1 week 6 days ago

Op meerdere plekken in het land zijn dit weekend evenementen afgelast vanwege de voorspelde hitte. Op andere locaties nemen organisatoren maatregelen om bezoekers en deelnemers te beschermen tegen temperaturen die kunnen oplopen tot 35 graden.

In Groningen gaat een herdenkingsfietstocht voor verzetsstrijder Anda Kerkhoven niet door, en in Eelde is een autocross-evenement op zondag afgelast.

De Pride Walk in Groningen, onderdeel van Pride Groningen, gaat wel door. Op de route worden zaterdag waterpunten geplaatst bij zowel de start als de finish. Ook rijdt er een ambulance mee voor het geval iemand onwel wordt. Daarin is ook water en ijs aanwezig, meldt RTV Noord.

'Niet blootstellen aan zulke temperaturen'

De triatlon in Luttenberg en de Run Bike Run in Deurningen zijn eveneens uit de agenda gehaald, net als de Wiezoloop in Wierden en de Dom Verdan Loop in Reutum. De organisatie van het evenement in Reutum zegt tegen RTV Oost deelnemers en vrijwilligers niet te willen blootstellen aan zulke temperaturen. Inschrijfgelden worden daar niet geïncasseerd.

De Triathlon Holten, die vandaag en morgen plaatsvindt, gaat in aangepaste vorm door. De organisatie beslist morgen of het hardlooponderdeel wordt ingekort of geschrapt.

Twee hardloopevenementen in Gelderland, de Havenloop in Elburg en de Hernense Stratenloop, gaan morgen niet door. De Ronde van Ede, een wielerevenement, vindt wel plaats. Volgens Omroep Gelderland zijn er extra maatregelen getroffen, zoals waterpunten langs het parcours.

Toch niet geschrapt

In Noord-Brabant is de halve marathon van Roosendaal toch niet geschrapt. Aanvankelijk leek het erop dat het evenement niet zou doorgaan, maar omdat het zondag minder warm wordt dan verwacht, blijft het op het programma staan.

Wel is de opzet aangepast: de routes zijn korter, het wedstrijdelement vervalt, tijden worden niet geregistreerd en er zijn geen huldigingen. Ook beginnen de deelnemers later dan oorspronkelijk gepland. In Oss is de Maasdijk-estafettemarathon ingekort tot een halve marathon, meldt Omroep Brabant.

In Amsterdam worden extra maatregelen genomen bij het festival Op de Ring, dat zaterdag op de A10 plaatsvindt vanwege het 750-jarig bestaan van de stad. De afstand van het hardloopevenement is gehalveerd zodat deelnemers in de koelere ochtenduren kunnen lopen. De gemeente had eerder al besloten het aantal bezoekers te beperken tot 253.000. Tijdens het festival zijn extra EHBO'ers, waterpunten en insmeerplekken aanwezig.

Slechte luchtkwaliteit door smog

In het zuiden en midden van Nederland is de luchtkwaliteit zaterdag slecht door smog, waarschuwt het RIVM. Vooral in de namiddag en vroege avond is de lucht verontreinigd.

Mensen die gevoelig zijn voor smog, zoals kinderen, ouderen en mensen met luchtwegaandoeningen, doen er volgens het RIVM goed aan binnen te blijven en zware inspanning te vermijden. De smog kan klachten veroorzaken als hoesten, kortademigheid en irritatie aan ogen, neus en keel.

De smog ontstaat door ozon, die gevormd wordt als vervuilende stoffen zich bij zonnig en windstil weer ophopen in de lucht.

Niet meer rijden tot reparatie, 5 vragen over de Citroën-terugroepactie

1 week 6 days ago

Gisteren riep Citroën 33.000 Nederlandse automobilisten op om niet meer in hun auto te rijden. Het gaat om de tweede generatie Citroën C3 en eerste generatie DS3. Die werden gemaakt tussen 2009 en 2019.

De terugroepactie is vanwege mogelijk gevaarlijke airbags. Terugroepacties heb je wel vaker, maar de oproep om de auto niet meer te gebruiken is zeldzaam. De NOS sprak meerdere Citroën-dealers en die zeggen overspoeld te worden met vragen en afspraakverzoeken. Vijf vragen en antwoorden over deze bijzondere terugroepactie.

Wat is er precies mis?

De airbag in deze modellen kan in zeldzame gevallen ontploffen bij een botsing. Dat komt door het apparaatje dat de airbag vol moet blazen met lucht. De chemicaliën in dat apparaat kunnen na verloop van tijd verslechteren. Dat gebeurt vooral in een warm en vochtig klimaat en bij oudere auto's.

Heel soms gaat het mis en dan ontploft dat apparaat en vervolgens ook de airbag. Metalen stukken van het apparaat kunnen dan inzittenden keihard raken en verwonden of zelfs doden.

Komt dit als een verrassing?

Niet echt, het gaat hierbij om airbags van het Japanse merk Takata. De problemen daarmee zijn al meer dan tien jaar bekend. Die airbags zitten in tientallen miljoenen auto's wereldwijd, gemaakt tussen 1998 en 2019 van wel dertig verschillende merken.

Sommige terugroepacties, bijvoorbeeld bij BMW, Toyota en Honda, begonnen al in 2014.

De Amerikaanse verkeersveiligheidsdienst NHTSA maakte deze uitlegvideo over de Takata-airbags:

De terugroepactie van deze Citroën-modellen was ook al begonnen. Maar daar is gisteren de oproep bij gekomen om de auto's per direct niet meer te gebruiken tot de reparatie. Dat is omdat er recent in Noord-Frankrijk een vrouw is overleden door een ontploffende airbag van een C3 uit 2014.

Er is geen wereldwijd overzicht van hoeveel mensen er gestorven of verwond zijn door de Takata-airbags. Autoriteiten in de Verenigde Staten melden dat er daar tot nu toe 28 mensen zijn overleden. Wereldwijd gaat het volgens verschillende media om minstens 36 mensen.

Waarom nu pas deze oproep?

Stellantis, het moederbedrijf van Citroën, had tot nu toe prioriteit gegeven aan het terugroepen van auto's in Zuid-Europa. Want door het warme klimaat is de kans op een ontploffing daar groter.

Daar werd een jaar geleden al de oproep gedaan om niet meer in de auto's te rijden en ze te laten repareren. Vanwege het incident in Noord-Frankrijk geldt dat nu voor heel Europa.

Wat moet je nu doen als je in zo'n auto rijdt?

Mensen kunnen hier checken of hun auto onder de terugroepactie valt. Dat wordt al op grote schaal gedaan. Sommige rijders melden dat ze pas over een aantal weken bij een dealer terechtkunnen.

En Citroën wil dus dat je niet meer in de auto rijdt. Maar om die naar de dealer te brengen, moet je er dus nog wel een keertje in rijden. Dat is ook niet verboden.

Citroën benadrukt dat de airbags niet spontaan ontploffen. Het kan alleen gebeuren bij een botsing, als het airbagmechanisme in werking wordt gezet. En dan nog alleen in zeldzame gevallen. Dus als je het spannend vindt om er nog een keertje in te rijden, rij dan extra voorzichtig en rustig.

Vervangend vervoer?

Het kan voor mensen dus nog weken duren voordat hun auto gerepareerd wordt. En tot die tijd worden ze dus geacht hem niet te gebruiken.

Volgens de Consumentenbond is Citroën wettelijk verplicht om vervangend vervoer te regelen. Bijvoorbeeld door een andere auto uit te lenen. Of, als dat niet lukt en mensen zelf een huurauto regelen, die te vergoeden.

Maar Citroën is daar niet zo duidelijk over. "Wij adviseren mensen contact op te nemen met hun dealer. En in overleg te bepalen wat de beste oplossing is. mocht de klant mobiliteitsproblemen krijgen", zegt een Citroën-woordvoerder tegen de NOS.

31 tegen 1 op NAVO-top: kan Rutte Spaanse premier Sánchez nog overhalen?

1 week 6 days ago

NAVO-ambassadeurs zijn vandaag in een spoedvergadering bijeengekomen in Brussel. Aanleiding was de brief van de Spaanse premier Sánchez van gisteren, waarin hij NAVO-baas Rutte liet weten niet te kunnen instemmen met de verhoging van de NAVO-norm naar 5 procent. Het was een onverwachte wending in de aanloop naar de NAVO-top van volgende week.

En dat terwijl eigenlijk gisteravond alles al vastlag, zeggen diplomaten tegen de NOS. De slotconclusies zijn al grotendeels afgehamerd, hoewel het nog vijf dagen duurt voordat Rutte de NAVO-top zal afsluiten met een persconferentie in het World Forum in Den Haag. De NAVO-landen beloven fors meer geld te gaan investeren in defensie, en de NAVO belooft Oekraïne te blijven steunen in de toekomst.

Na het bezwaar van Spanje is het de vraag of die conclusies in zijn geheel overeind blijven. Nederland hoopt dat Spanje op het laatste moment nog bijdraait. "Ik ga ervan uit dat we er met Spanje uitkomen", stelde demissionair premier Schoof.

Afspraken over nieuwe NAVO-norm

Vanmiddag om 12.00 uur verliep de deadline voor de 32 NAVO-landen om bezwaar te maken tegen de tekst die secretaris-generaal Rutte heeft voorgelegd.

Alleen Spanje deed dat, met de brief van gisteren. Dat betekent dus dat de overige 31 lidstaten hebben ingestemd met een verklaring van in totaal vijf paragrafen.

De belangrijkste paragraaf gaat over het geld. En die belofte zal verwoord worden in wat in NAVO-kringen het 'Den Haag Plan' is gaan heten. "We zullen ten minste 3,5 procent van het bruto binnenlands product besteden aan defensie", staat nu in de tekst. De landen moeten die verhoging "stapsgewijs" realiseren en ieder jaar over de voortgang rapporteren aan de NAVO.

Daarbovenop beloven landen 1,5 procent van het bbp uit te geven aan defensiegerelateerde zaken. Aanvankelijk wilde Rutte dat de landen uiterlijk in 2032 aan die nieuwe norm zouden voldoen, maar dat vonden veel landen te snel. In de slotverklaring staat nu 2035 als streefdatum.

In de special zie je hoe NAVO-landen naar andere grote thema's kijken:

Het was lang onzeker of de dreiging van Rusland benoemd zou worden in de slotverklaring. Voor de meeste landen was dat belangrijk, ook om de bevolking te kunnen uitleggen waarom er zo massaal geïnvesteerd zal moeten worden in defensie.

In de verklaring komt nu te staan dat Rusland een langetermijnbedreiging vormt. Dat is een afzwakking ten opzichte van de slotverklaring vorig jaar in Washington. Toen noemde de NAVO Rusland nog "de meest significante en directe bedreiging".

Dat de VS hiermee akkoord gaat is toch winst, zeggen diplomaten. Want door te accepteren dat Rusland als dreiging wordt gezien, toont president Trump dat hij niet alleen maar vriendjes wil zijn met president Poetin, oordelen bronnen binnen de NAVO.

Steun aan Oekraïne

In de tekst staat ook dat de NAVO langdurige steun toezegt aan Oekraïne. Maar over het eerder beloofde toekomstige lidmaatschap van de NAVO komt niets in de slotverklaring te staan.

In de conclusies van de NAVO-top vorig jaar in Washington was nog te lezen dat Oekraïne een onomkeerbaar pad naar lidmaatschap was ingeslagen. Diplomaten benadrukken nu dat teksten uit eerdere slotverklaringen blijven gelden, zolang die niet worden weersproken. Een toekomstig NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne is daarmee dus niet van tafel.

Toch roept het wel de vraag op waarom die tekst dan niet opnieuw in de conclusies is opgenomen. Diplomaten verwachten dat Rutte deze belofte wel mondeling zal herhalen op zijn persconferentie woensdag aan het einde van de top in Den Haag.

Druk op Spanje

Rest de vraag of het Rutte gaat lukken om de Spaanse premier Sánchez te laten tekenen. De tactiek richting Spanje zal zijn: duidelijk maken dat het land volledig geïsoleerd staat.

Alle overige 31 lidstaten zullen tegen Spanje zeggen: kom aan boord, draag bij aan de eenheid van de alliantie en zorg dat deze top een succes wordt. Een opt-out voor Spanje lijkt heel onwaarschijnlijk. Als Spanje een uitzondering krijgt, zullen andere landen die ook alsnog willen.

Of diplomatieke druk alleen voldoende zal zijn om Spanje over te halen, is onzeker. Het gaat een bumpy ride worden, voorspellen betrokkenen.

Voor Nederland is de NAVO-top de grootste veiligheidsoperatie ooit. In deze video zie je waarom:

Verheerlijken terrorisme moet strafbaar worden, vindt demissionair kabinet

1 week 6 days ago

Het demissionaire kabinet bereidt wetgeving voor om de verheerlijking van terrorisme strafbaar te stellen. Het gaat bijvoorbeeld om het prijzen van een terroristische aanslag in een speech of een tekst, het verspreiden van videobeelden waarin terroristisch geweld wordt verheerlijkt of het zwaaien met vlaggen of afbeeldingen van verboden terroristische organisaties.

Terroristische groeperingen proberen met het verspreiden van dit soort uitingen anderen mee te trekken in een gevaarlijke ideologie, zegt demissionair minister Van Weel van Justitie en Veiligheid. "De verspreiding van deze boodschappen, bijvoorbeeld door het zwaaien met vlaggen van verboden terroristische organisaties, kan eraan bijdragen dat anderen ideologisch rijp worden gemaakt voor het ondersteunen of uiteindelijk deelnemen aan terroristische misdrijven."

Terroristische groeperingen proberen met het verspreiden van intolerante en gewelddadige boodschappen meer aanhangers te krijgen, die op hun beurt ook weer zulke boodschappen verspreiden en dat kan snel grote invloed hebben, zet Van Weel. "We stellen een norm en beschermen zo onze samenleving en democratische rechtsstaat."

Het gaat om gevangenisstraffen tot maximaal drie jaar of een geldboete.

Jongere is met 18 te jong om eigen financiën te regelen, vinden hulporganisaties

1 week 6 days ago

Jongeren zijn met 18 jaar nog te jong om hun financiën te regelen. Daarom zou de leeftijd waarop ze verantwoordelijk worden voor hun financiële zaken omhoog moeten. Dat komt naar voren uit een rondgang van de NOS bij dertien organisaties die te maken hebben met jongeren met geldzorgen.

Wie 18 wordt, is volgens de wet volwassen en dat brengt allerlei verplichtingen met zich mee. Zo ben je ineens verantwoordelijk voor je eigen geldzaken en moet je een zorgverzekering afsluiten. Je krijgt ook veel vrijheid: zonder toestemming van je ouders kun je een lening afsluiten en online bestellen op afbetaling. Je bent in één klap op je achttiende, zoals de wet dat noemt, "financieel handelingsbekwaam".

Maar op die handelingsbekwaamheid valt wel wat af te dingen. Uit tal van onderzoeken blijkt dat jongeren financiële risico's veel minder goed kunnen inschatten dan ouderen. Daarom moeten de regels rond 'financiële handelingsbekwaamheid' worden aangepast, vinden hulporganisaties, gespecialiseerd in het ondersteunen van jongeren met geldproblemen.

Verantwoordelijkheid is geen knop

De NOS vroeg dertien organisaties, die op een of andere manier te maken hebben met jongeren met geldzorgen, naar de leeftijdgrens van 18 voor de handelingsbekwaamheid. De organisaties die het nauwst betrokken zijn bij jongeren met schuldenproblemen, zijn het meest uitgesproken in hun antwoorden.

"We vinden het onverantwoord dat we op basis van een willekeurige seconde - de overgang van 17 naar 18 jaar - van jongeren verwachten dat ze ineens als volwassen burgers opereren. Verantwoordelijkheid is geen knop die je aanzet zodra iemand 18 wordt", zegt Jamal Oulel van Socialdebt. Met zijn stichting ondersteunt hij jongeren die kampen met schulden en geldstress.

Ook bij Money Start, een organisatie die jongeren met lesprogramma's begeleidt naar financiële zelfstandigheid, zien ze dat veel jongeren nog niet voorbereid zijn op de verantwoordelijkheden die op ze afkomen.

"We merken dat het ontbreekt aan financieel overzicht, kennis en zelfvertrouwen", zegt directeur Loes van Geffen. Ze ziet ook een toenemend gebruik van 'koop nu, betaal later'-diensten.

"Veel jongeren denken dat ze iets 'gewoon kopen', zonder zich ervan bewust te zijn dat de betaling nog moet gebeuren. Tegen de tijd dat de rekening komt, is die vaak al vergeten of niet ingepland, met betalingsachterstanden als gevolg."

Melvin vertelt op scholen over zijn tijd in de schulden en wat de gevolgen kunnen zijn:

Cognitief wetenschapper Mirre Stallen (Universiteit Leiden en Hogeschool van Amsterdam) onderschrijft grotendeels de argumenten voor het verhogen van de leeftijd waarop jongeren als financieel handelingsbekwaam worden gezien.

"Op je 18e zijn je hersenen nog niet volledig ontwikkeld, dat gebeurt pas rond je 25e. Dat betekent dat jongeren zich anders gedragen als ze risico's nemen. Over het algemeen ligt de focus op de korte termijn en daardoor zijn jongeren gevoeliger voor aanbiedingen die commerciële partijen bieden."

Ook de plek in de (vrienden)groep speelt een rol in hoe jongeren keuzes maken, zegt Stallen. "Zo verschillen ze van volwassenen. En daar kunnen verkopende partijen gebruik van maken en op inspelen. Jongeren hebben dat zelf niet altijd door."

Geen studiefinanciering

De leeftijd waarop je financieel handelingsbekwaam bent ligt vast in de wet en is in 1988 verlaagd van 21 naar 18. Voor een hogere leeftijd is een wetswijziging nodig. "Als je dat zou doen en de leeftijd bijvoorbeeld weer zou verhogen naar 21 jaar, heeft dat wel grote gevolgen", zegt een woordvoerder van het ministerie van Sociale Zaken.

"Zo zou de overheid jongeren voor hun 21e geen studiefinanciering kunnen geven. Ook het afsluiten van een telefoonabonnement, of op kamers gaan: dat kan dan allemaal niet meer zonder de toestemming van een ouder."

Dat maakt het aanpassen van de leeftijd complex. En er zijn ook jongeren van 18 bij wie het wel goed gaat, zegt Stallen. "We moeten niet alle jongeren over één kam scheren."

Financiële educatie

Jongeren moeten zelf leren om met geld om te gaan, maar begeleiding is belangrijk, vervolgt Stallen. "Je leert door het zelf uit te proberen, zelf de consequenties te ervaren. Maar als er al een schuld van 500 euro is opgebouwd, kan die door extra kosten snel oplopen. Dan moet je jongeren snel helpen, voordat ze verder in de problemen komen."

Alle organisaties die de NOS benaderde, vinden dat het schort aan educatie en begeleiding van jongeren bij het maken van financiële keuzes.

Bij Stichting ONSbank zien ze veel jongeren die van huis uit geen financiële opvoeding meekregen en ook uit gezinnen komen met financiële problemen. "Ze hebben in zo'n geval vaak niemand om op terug te vallen als het misgaat."

Daar wil de overheid iets aan doen. De afgelopen twee jaar heeft het kabinet financiële educatie op scholen meer prioriteit gegeven. Met subsidies kunnen scholen binnen het mbo, voortgezet- en basisonderwijs ermee aan de slag gaan.

Niet alle scholen hebben een beroep kunnen doen op de subsidieregeling. Dit jaar bekijkt het demissionaire kabinet of er ruimte is om nog meer onderwijsinstellingen te kunnen laten aansluiten.

Schiphol stapt naar de rechter om verblindend zonnepark weg te krijgen

1 week 6 days ago

Schiphol spant een kort geding aan tegen de eigenaar van een zonnepark langs de A9, niet ver van het vliegveld. Bij helder weer hindert de schittering van de zonnepanelen piloten en veroorzaakt daarmee een "onaanvaardbaar risico voor de veiligheid", laat de luchthaven weten bij de regionale omroep NH.

Het zonnepark werd eerder dit jaar opgeleverd. Het gaat om 10.000 zonnepanelen met een totale oppervlakte van zo'n 100 hectare.

Al snel bleek dat vooral landende piloten op de Polderbaan last hadden van de weerkaatsing van de zonnestralen. Schiphol zei daardoor genoodzaakt te zijn om de Polderbaan bij zonnig weer te sluiten tussen 10.00 en 12.00 uur.

Grondeigenaren

In maart kondigde de gemeente aan dat de eigenaar van het park - een alliantie van vier grondeigenaren - de helft van de panelen zou moeten weghalen. Maar de eigenaar stemde daar niet mee in.

De eigenaar heeft altijd benadrukt dat de panelen voldoen aan de normen voor anti-reflectie zonnepanelen. Het liefst had de eigenaar gekozen voor panelen waarvan in 2020 bleek dat ze nóg minder licht weerkaatsen omdat ze wat dikker zijn, maar die waren ten tijde van de aanleg niet meer verkrijgbaar.

De Polderbaan iedere dag een paar uur sluiten, zoals in maart en april gebeurde, is in ieder geval geen houdbare oplossing, benadrukt de luchthaven nu. "Dit heeft vervolgens weer impact op de bereikbaarheid van de luchthaven en op de omwonenden, doordat Schiphol banen moet inzetten die voor meer overlast zorgen."

Zwanenburg

Met omwonenden doelt Schiphol in dit geval op Zwanenburgers. Als vliegtuigen niet op de Polderbaan kunnen landen, is de vrijwel parallelle Zwanenburgbaan het aangewezen alternatief. Intensiever gebruik van de Zwanenburgbaan betekent dat er meer toestellen over Zwanenburg komen.

Onderzoek van het Nederlandse Lucht- en Ruimtevaartcentrum heeft bovendien uitgewezen dat de verblindende schittering in augustus - als de zon weer wat lager staat - een groot deel van de dag kan optreden. In dat geval zouden ook piloten die de Zwanenburgbaan naderen, hinder kunnen ervaren.

Vandaar dat Schiphol nu een kort geding aanspant. De rechter moet zich snel uitspreken want het verwijderen van de panelen duurt een paar maanden en moet dus wat de luchthaven betreft snel beginnen.

Serieschutter IJsselmonde Sendric S. ook verdacht van steekpartij

1 week 6 days ago

De man die bekend heeft dat hij drie mensen doodschoot in de Rotterdamse wijk IJsselmonde, heeft mogelijk nog een ander willekeurig slachtoffer gemaakt. Een half jaar eerder zou Sendric S. iemand hebben neergestoken in het centrum van Rotterdam.

Zijn advocaat bevestigt dat deze verdenking wordt toegevoegd aan de zaak tegen Sendric S., die al terechtstaat voor drievoudige moord. Ook bij de steekpartij lijkt het te gaan om een willekeurig gekozen slachtoffer, aldus raadsman Marco Bos.

Het slachtoffer werd juni vorig jaar aangevallen op straat en op meerdere plekken gestoken. Het slachtoffer overleefde de steekpartij, wat leidt tot een extra verdenking van poging tot doodslag.

Onderzoek

Het Openbaar Ministerie wil daar verder nog niet op ingaan en verwijst naar de zitting van dinsdag. Dan gaat de zaak tegen Sendric S. verder. De verdachte zal daar zelf niet bij zijn.

De vorige zitting is bepaald dat S. voor psychiatrisch onderzoek moet worden opgenomen in het Pieter Baan Centrum. Hij staat nog altijd op de wachtlijst voor opname.

Wapenleverancier

Begin dit jaar ontstond grote onrust in de wijk IJsselmonde, toen daar drie willekeurige voorbijgangers werden doodgeschoten. Na een klopjacht pakte de politie verdachte Sendric S. op, een 24-jarige wijkbewoner.

Hij heeft de drie moorden bekend. Waarom hij zijn slachtoffers (mannen van 58, 63 en 81 jaar) neerschoot, blijft nog onduidelijk. De verdachte heeft hier zelf geen heldere verklaring voor gegeven.

Dinsdag wordt ook de zaak behandeld tegen een 20-jarige man die het wapen zou hebben geleverd waarmee Sendric S. zijn slachtoffers neerschoot. Hij had het wapen verkocht via Snapchat. Toen bleek dat er onschuldige slachtoffers vielen, vertelde hij de politie uiteindelijk aan wie.

OM onderzoekt of wethouder Rotterdam eigen huis in brand liet steken

1 week 6 days ago

Het Openbaar Ministerie (OM) onderzoekt of de Rotterdamse wethouder Faouzi Achbar (Denk) zelf opdracht heeft gegeven om zijn woning in brand te steken. Het zou draaien om verzekeringsfraude.

Dat maakte de officier van justitie vandaag bekend in de rechtszaak tegen de 36-jarige Rudney E., meldt de regionale omroep Rijnmond. E. heeft bekend dat hij de brand in de woning van de wethouder vorig jaar juli heeft aangestoken. De woning liep grote schade op.

E. zegt dat hij was benaderd door twee jongens in een snackbar in Rotterdam. Hij zou 150 euro krijgen voor de brandstichting. "Ze vertelden mij dat de wethouder hen had gevraagd het huis in brand te steken voor de verzekering. Hij was zelf met vakantie", aldus E.

"De wethouder zou een raampje openlaten. Ik ben over het hek geklommen en boven naar binnen gegaan. Ik heb eerst gecheckt of er niemand thuis was, anders zou ik het niet hebben gedaan."

Voetbalwedstrijd

De verdachte verklaarde dat de bovenste hendel van het raam inderdaad openstond. Faouzi Achbar was op 6 juli 2024 in Berlijn bij de EK-wedstrijd Nederland-Turkije. Ook zijn vrouw en kinderen waren op dat moment niet in de woning.

Het OM laat weten dat het onderzoek naar de wethouder wordt gedaan door de Rijksrecherche. Die baseert zich op de verklaring van Rudney E. Of er daarnaast meer aanwijzingen zijn dat de wethouder zelf opdracht zou hebben gegeven tot brandstichting, moet volgens het OM blijken uit het onderzoek.

Formeel gezien is de wethouder nu verdachte, aldus het OM. Dat geeft Achbar het recht op een advocaat als hij gehoord wordt.

Heftig

Het college van burgemeester en wethouders van Rotterdam noemt de aantijging richting Achbar heftig. "Het heeft een grote impact op hem en zijn gezin. We denken aan Faouzi Achbar en zijn familie", staat in een verklaring weten. "Het college inclusief wethouder Achbar heeft alle vertrouwen in de rechtsgang en het onderzoek dat volgt."

De wethouder blijft gewoon in functie. Hij was niet in de rechtszaal en wil ook niet reageren op de beschuldiging. Achbars vrouw was vandaag wel in de rechtszaal aanwezig. Ook zij weigerde commentaar.

Directe aanval

Achbar is sinds juni 2022 wethouder in Rotterdam voor Welzijn, Samenleving, Sport en Digitale Inclusie. Denk, de partij van Achbar, sprak meteen na de brand van een "directe aanval op de democratie en onze rechtsstaat".

In de zaak tegen brandstichter Rudney E. heeft het OM twee jaar cel geëist, waarvan acht maanden voorwaardelijk. Na zijn detentie moet de verdachte onder toezicht komen van de reclassering en die richt zich dan met name op de psychiatrische behandeling van de man. De rechtbank doet op 4 juli uitspraak tegen E.

Wanneer het onderzoek naar de wethouder resultaat moet opleveren is niet bekendgemaakt.

Politie houdt verdachte aan voor illegale controles bij Ter Apel

1 week 6 days ago

De politie heeft vandaag een verdachte aangehouden vanwege zijn betrokkenheid bij grenscontroles bij de Duitse grens bij Ter Apel en Sellingen, beide in de Groningse gemeente Westerwolde.

De afgelopen weken hielden groepen burgers meermaals op eigen houtje grenscontroles bij de Duitse grens. Ze inspecteerden daarbij auto's en vroegen mensen of er asielzoekers in de voertuigen zaten. Organisator Jan Huzen van de controles zei nadien tegen NRC dat ze "helaas geen asielzoekers aantroffen. Ook geen donkere mensen, of iets wat erop lijkt."

RTV Drenthe meldt dat het Huzen is die nu is aangehouden. De politie wil niet zeggen of dat inderdaad de 54-jarige verdachte is, alleen dat de man uit Emmen wordt verdacht van poging tot ambtsdwang omdat hij grenscontroles uitvoerde terwijl deze alleen door de Koninklijke Marechaussee mogen worden gedaan.

'Geen ruimte voor eigenrichting'

De politie benadrukt dat grensbewaking een taak van de Koninklijke Marechaussee is. "Daarom treden we daartegen op. Er is geen ruimte voor eigenrichting."

De verdachte wordt vandaag verhoord en vervolgens wordt zijn dossier naar het Openbaar Ministerie gestuurd. Dat zal de zaak verder behandelen.

Het is niet de eerste keer dat Huzen in aanraking komt justitie. Zo werd hij vorig jaar veroordeeld voor laster en opruiing omdat hij via Facebook opriep kinderen die door de toeslagenaffaire uit huis zijn geplaatst, terug te brengen naar hun ouders. Ook kreeg hij een boete van 500 euro voor gevaarlijk rijgedrag tijdens een demotour op de A28.

De lokale driehoek van burgemeester, politie en Openbaar Ministerie vindt dat onvrede van burgers over het asielbeleid er niet toe mag leiden dat groepen zelf "het recht in eigen hand nemen en aan de grens voertuigen en personen controleren. Dat is onacceptabel", schrijft de politie.

Opruiing, bedreiging en discriminatie

Ook demissionair justitieminister Van Weel riep op "dit niet te doen", hoewel hij begrip had voor de frustraties van de betrokkenen. PVV-leider Wilders sprak juist van een "fantastisch initiatief".

De politie stelt dat er zowel fysiek als online toezicht is op mensen die oproepen tot grenscontroles. "Waar sprake is van strafbare feiten, zoals controles door burgers, opruiing, bedreiging, discriminatie of poging tot ambtsdwang, wordt opgetreden."

Dit kan erop wijzen dat meer aanhoudingen of verdenkingen volgen. Zo meldde BNNVARA-programma BOOS maandag dat er in appgroepen van de actievoerders racistische en opruiende berichten werden verspreid.

Voorlopig geen verbod op uitzendkrachten ondanks misstanden in slachthuizen

1 week 6 days ago

Het duurt nog minstens een jaar voordat er een verbod op uitzendkrachten in de vleessector kan worden ingevoerd. Demissionair minister Van Hijum heeft bekendgemaakt dat dit kabinet het verbod niet meer gaat invoeren maar wel voorbereidingen treft. "We moeten onder meer nog uitzoeken wat de economische gevolgen kunnen zijn."

Op de vraag of het door de weerstand van BBB komt dat het besluit naar een volgend kabinet wordt doorgeschoven, antwoordt Van Hijum: "Nee, we doen wat we nu kunnen."

Over de arbeidsomstandigheden in de vleessector, zoals slachthuizen, wordt al jaren aan de bel getrokken. In de sector werken vooral arbeidsmigranten, die vaak lange uren maken onder zware omstandigheden. De Arbeidsinspectie rapporteerde over duizenden uitzendkrachten die de afgelopen jaren waarschijnlijk ten onrechte op staande voet zijn ontslagen.

De slachterijen hoefden hierdoor geen achterstallig loon of vakantiegeld te betalen. De werknemers liepen hierdoor een werkeloosheidsuitkering mis, en in sommige gevallen ook nog hun woonplek, die geregeld werd door de werkgever.

Mensen in vaste dienst

Vanwege de misstanden was de voorganger van Van Hijum, oud-minister van Sociale Zaken Van Gennip, begonnen met een onderzoek naar de (juridische) mogelijkheden van een uitzendverbod. De gedachte erachter is dat misstanden verdwijnen als mensen in vaste dienst genomen moeten worden.

In mei 2024 riep Van Gennip de sector tot de orde en stelde na gesprekken afspraken op met de vleessector voor verbeteringen. "Laat dit niet wachten tot mijn opvolger", zei Van Gennip. Van Hijum nam het onderzoek naar een uitzendverbod over, en kreeg daarvoor groen licht van de Tweede Kamer. Van Hijum noemde het toen een "laatste redmiddel".

Hij beloofde de Kamer begin 2025 met details over een verbod te komen. Hij wees erop dat Duitsland al sinds 2021 met zo'n verbod werkt en dat dat de arbeidsomstandigheden heeft verbeterd. In maart 2025 riepen verschillende vakbonden op zo'n verbod nu eindelijk in te voeren.

BBB en VVD huiverig

Regeringspartijen BBB en VVD blijven huiverig voor zo'n verbod, omdat het alle bedrijven in de sector raakt. Volgens BBB-fractievoorzitter Van der Plas is er ook "veel goede wil" in de sector. De VVD wil liever gerichte straffen tegen individuele bedrijven die de regels overtreden. Volgens de minister is dat echter onmogelijk om goed te handhaven, er zijn daar te weinig inspecteurs en rechercheurs voor bij de Arbeidsinspectie.

Ondertussen zijn de misstanden nog onvoldoende aangepakt, constateert Van Hijum. Hij noemt het voornemen "een stok achter de deur". Maar het is aan een volgend kabinet en de nieuwe Tweede Kamer om er over te beslissen.

Het kabinet wil de komende maanden wel strengere afspraken maken met andere sectoren waar misstanden worden geconstateerd, zoals de teeltsector, de schoonmaakbranche en transportbedrijven.

'Advertenties in WhatsApp komen op zijn vroegst in 2026'

1 week 6 days ago

WhatsApp-gebruikers in Nederland krijgen dit jaar nog geen advertenties te zien, zegt de Europese toezichthouder tegen de NOS. Begin deze week maakte WhatsApp bekend dat er reclames komen in de app, maar het was nog onduidelijk wanneer dat het geval zou zijn voor Nederland.

De advertenties zijn "op zijn vroegst in 2026" zichtbaar in Europa, zegt de toezichthouder. WhatsApp wil niet zeggen of dat inderdaad zo is. Het bedrijf weigert die vraag van de NOS te beantwoorden.

Meta, het bedrijf achter WhatsApp, is Amerikaans maar moet zich in Europa aan Europese regels houden. Het toezicht daarop vindt plaats in Ierland, omdat het Europese hoofdkantoor van Meta daar staat.

De Ierse toezichthouder zegt dat het de komst van advertenties in WhatsApp "de komende maanden" met WhatsApp gaat bespreken. Waarschijnlijk wil de waakhond meer weten over hoe WhatsApp daarbij persoonlijke gegevens gaat gebruiken.

Advertenties niet tussen chats

De advertenties zullen niet tussen de chatberichten verschijnen, maar in een apart tabblad waar gebruikers een WhatsApp-status kunnen delen. Een status is een foto of bericht dat na 24 uur verdwijnt. De functie is vergelijkbaar met verhalen op Facebook en Instagram, twee apps die net als WhatsApp eigendom zijn van Meta.

Reclame zal niet gebaseerd zijn op de chatgesprekken. De inhoud van gesprekken is namelijk afgeschermd: alleen de verzender en ontvanger kunnen lezen wat er in chats wordt gezegd. Het is technisch zo ingesteld dat ook WhatsApp zelf niet kan meelezen.

Met de komst van advertenties breekt WhatsApp een jarenlange belofte. Bijna tien jaar geleden zei het bedrijf al dat er geen reclame in de app zou verschijnen. In 2018 zei een WhatsApp-topman dat de advertenties er toch wel zouden komen, maar daarna werd het stil over wanneer dat dat het geval zou zijn.

Quincy Promes uitgeleverd aan Nederland

1 week 6 days ago

Profvoetballer Quincy Promes is uitgeleverd aan Nederland door Dubai. Dat bevestigt het OM na berichtgeving van De Telegraaf. De krant schrijft dat hij met een door justitie gecharterd toestel wordt overgevlogen. Bronnen melden aan de krant dat hij tijdens de vlucht wordt bewaakt door de Koninklijke Marechaussee.

Vorige week werd Promes in Dubai aangehouden. De voetballer (33) is in Nederland bij verstek veroordeeld tot twee gevangenisstraffen. Hij kreeg begin 2024 zes jaar cel opgelegd voor betrokkenheid bij de smokkel van ruim 1350 kilo cocaïne via de haven van Antwerpen. Daarnaast kreeg hij een celstraf van anderhalf jaar voor het steken van zijn neef op een familiefeest. Het hoger beroep in beide zaken loopt nog.

Toen Promes werd veroordeeld, was hij in Rusland. Daar voetbalde hij voor de club Spartak Moskou. Daarna woonde en voetbalde hij in Dubai.

Voorstel

Promes had voor zijn aanhouding in een interview gezegd dat hij bereid was om van Dubai naar Nederland te komen en het hoger beroep van de twee zaken bij te wonen, mits hij zijn vrijheid kon behouden. Hij had daarvoor een verzoek ingediend, maar het gerechtshof in Amsterdam ging daar niet mee akkoord.

Het OM kan aan de NOS alleen bevestigen dat Promes "binnenkort" aan Nederland uitgeleverd zal worden. De Telegraaf meldt dat in eerste instantie Promes in een KLM-toestel naar Nederland gevlogen zou worden. Daar werd uiteindelijk van afgezien omdat de kans bestond dat hij door medepassagiers zou worden gefotografeerd. Daarnaast waren er veiligheidsrisico's, stelt de krant.

Belangrijke Rwandese oppositieleider Victoire Ingabire gearresteerd

1 week 6 days ago

Rwanda heeft de prominente oppositieleider Victoire Ingabire gearresteerd. Ze zit vast in een detentiecentrum in de hoofdstad Kigali op beschuldiging van opruiing en het opzetten van een criminele organisatie, aldus de autoriteiten.

Ingabire was in 2012 al eens veroordeeld wegens samenzwering met als doel een gewapende groep te vormen en het bagatelliseren van de genocide van 1994. Ze werd in 2018 vrijgelaten nadat ze zes jaar van haar vijftienjarige gevangenisstraf had uitgezeten.

Ze wordt er nu van beschuldigd "een rol te hebben gespeeld in het opzetten van een criminele organisatie en zich bezig te houden met handelingen die de openbare orde verstoren", aldus het Rwanda Investigations Bureau in een verklaring. Wanneer ze voor de rechter moet verschijnen, is niet vermeld.

Ingabire (56), leider van de niet-geregistreerde oppositiepartij DALFA-Umurinzi, keerde in 2010 terug naar Rwanda nadat ze bijna 17 jaar in ballingschap in Nederland had gewoond. Ze keerde terug om mee te doen aan de presidentsverkiezingen, maar mocht zich niet verkiesbaar stellen nadat ze ervan werd beschuldigd de genocide te ontkennen.

Geprezen en kritiek

Zittende president Paul Kagame is al 25 jaar aan de macht. Hij is de zoon van een in de jaren vijftig uit Rwanda verdreven Tutsi. Voordat hij in 2000 oud-president Bizimungu afzette, had Kagame ook al grote politieke invloed. Hij maakte met zijn guerrillabeweging Rwandees Patriottisch Front een einde aan de genocide.

Het Rwandees Patriottisch Front ging na de burgeroorlog verder als politieke partij. Kagame was sindsdien minister van Defensie en vicepresident onder Bizimungu. In de praktijk was hij, en niet de president, de machthebber.

Kagame wordt geprezen omdat hij vrede en economische groei bracht in het land. Hij krijgt ook kritiek, vanwege onderdrukking van de oppositie en het beknotten van de persvrijheid. Volgens mensenrechtenactivisten is hij een autoritaire president en heeft hij een klimaat van angst gecreëerd.

Nieuwe bewindspersonen nu echt aan de slag, wat zijn hun plannen?

1 week 6 days ago

Aan de tafel in het Catshuis zaten vandaag heel wat nieuwe gezichten, want voor het eerst zijn daar ook de nieuwe, demissionaire ministers en staatssecretarissen aanwezig. Het zijn de vervangers van de PVV'ers, die vertrokken na de val van het kabinet.

De nieuwe bewindslieden zijn gisteren officieel geïnstalleerd en kunnen dus meteen aanschuiven bij de ministerraad. Door de demissionaire staat van het kabinet zal er de komende tijd waarschijnlijk geen grote rol voor hen zijn weggelegd.

Tot er na de verkiezingen en de formatie een nieuw kabinet zit, kunnen ze eigenlijk alleen hier en daar wat accenten leggen. Wat zijn hun plannen?

'Ik ga bovenop het zorggeld zitten'

Met het vertrek van de PVV was er vooral op het ministerie van Gezondheid een groot gat geslagen. De enige overgebleven staatssecretaris Vincent Karremans (VVD) verwisselde ook van baan, hij is nu minister van Economische Zaken.

Op het gezondheidsministerie zijn daardoor nu drie nieuwe bewindslieden: minister Daniëlle Jansen (NSC) en staatssecretarissen Judith Tielen (VVD) en Nicki Pouw-Verweij (BBB). Zij hebben alle drie een achtergrond in de zorg.

Voor Jansen, die hiervoor voor NSC in de Kamer zat, staat de halvering van het eigen risico in ieder geval niet bovenaan haar lijstje. Zij wil zich allereerst richten op het afsluiten van het zorgakkoord, dat de gezondheidszorg toekomstbestendiger moet maken. "Daar zit het hele veld op te wachten", zei ze aan het begin van de Ministerraad.

Net als haar voorganger Fleur Agema vreest Jansen dat er komende tijd nog meer geld van het zorgbudget zal worden afgesnoept om de Navo-norm te kunnen betalen. Ze is niet van plan dat te laten gebeuren: "Ik ga er bovenop zitten, dat gaat niet zomaar van mijn portefeuille af", belooft ze.

Demissionair staatssecretaris Tielen (Jeugd, Preventie en Sport) zit al jaren in de Tweede Kamer voor de VVD. Zij maakt zich vooral zorgen om de dalende vaccinatiegraad en wil die komende tijd omhoog krijgen.

Haar collega Pouw-Verweij (Langdurige en Maatschappelijke Zorg) was achtereenvolgens lid van Forum voor Democratie, JA21 en BBB. Voor die laatste partij is ze nu afgevaardigd als staatssecretaris. "Ouderenhuisvesting is speerpunt voor mij", zei ze aan het begin van de Ministerraad.

'Een mooie klus'

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werd tot de val van het kabinet volledig door PVV'ers bemand. Daar zijn dus twee nieuwe gezichten te vinden: minister Robert Tieman (BBB) en staatssecretaris Thierry Aartsen (VVD).

Tieman moet meteen aan de bak om het verkeer rond de NAVO-top en het 750-jarige jubileum van Amsterdam in goede banen te leiden. Voor hem is daarnaast de luchtvaart het belangrijkste thema, Tieman zat zelf in het verleden ook in de Maatschappelijke Raad van Schiphol.

Voormalig VVD-Kamerlid Aartsen krijgt als kersverse demissionair staatssecretaris ook lastige dossiers op zijn bord, zoals de stakingen bij de NS en de giftige staalslakken. Toch vindt hij het "een mooie klus om te doen".

Zelf noemt hij, met de verkiezingscampagne waarschijnlijk in het achterhoofd, het aantal mensen dat zich onveilig voelt in het ov als belangrijk thema. Hij zegt "geschrokken" te zijn van verhalen van conducteurs die bespuugd en geslagen worden en vrouwen die niet meer alleen in de trein durven te zitten.

"Daar zullen wij echt een stap moeten zetten", vindt Aartsen. Concrete plannen heeft hij nog niet: "Ik ben nu nog niet eens 24 uur staatssecretaris, dus daar gaan we nog naar kijken."