NAVO-top met goed resultaat voor Rutte, Trump en Zelensky
De lach van Mark Rutte was de afgelopen dagen nooit ver weg. Als secretaris-generaal van de NAVO kan hij terugkijken op een geslaagde top in zijn geboorteplaats Den Haag.
Het lukte Rutte om alle kikkers in de kruiwagen te houden en ervoor te zorgen dat alle NAVO-landen instemden met de verhoging van het defensiebudget naar 5 procent van het bruto binnenlands product. Dat was een belangrijke eis van de Amerikaanse president Trump, de grootste betaler aan de NAVO.
Spanje bleef als enige tegenstribbelen. Het land blijft van mening dat de militaire doelen van de NAVO behaald kunnen worden voor een lager bedrag dan de NAVO nu probeert af te dwingen, maar ondertekende wel de verklaring. Op de persconferentie na afloop toonde Trump zich wraakzuchtig: "Ze gaan hoe dan ook betalen, anders via de handel."
Uit alles bleek dat Trump de belangrijkste gast was voor Rutte. Meermaals sprak de NAVO-chef lovende woorden over de leider van het belangrijkste land binnen de NAVO. Alles werd gedaan om ervoor te zorgen dat Trump op de topontmoeting in opperbeste stemming zou zijn.
Dat kwam, met opzet of niet, perfect tot uiting in een bericht van Rutte dat Trump voorafgaand aan de top deelde op sociale media. "Europa gaat op een GROOTSE manier betalen, zoals ze zouden moeten doen, en het zal jouw succes zijn." Daarna volgde een koninklijke ontvangst, een unieke logeerpartij op paleis Huis ten Bosch en een opgewekt confererende Trump.
Na afloop was hij tevreden met wat er was bereikt: "Niemand dacht dat het kon, maar ik heb het erdoorheen gekregen. We hebben dit nodig en dus mooie dingen bereikt", zei hij op zijn kenmerkende manier.
De Nederlandse organisatie deed er tegelijkertijd alles aan om de Oekraïense president Zelensky ook aandacht te geven. Aanvankelijk was Zelensky alleen welkom bij het diner met het koninklijk paar en de regeringsleiders, maar uiteindelijk was zijn agenda beide dagen in Den Haag goed gevuld.
Zo sprak hij onder meer op het Catshuis met demissionair Schoof, hield hij een toespraak in de Tweede Kamer en sprak hij een flink aantal Europese regeringsleiders. Toch zal Zelensky vooral blij zijn geweest met zijn ontmoeting met Trump.
Zelensky sprak de Amerikaanse president zo'n vijftig minuten en dat gesprek lijkt tot meer begrip te hebben geleid. Zowel Trump als Zelensky waren na afloop positief. "Het was een fijn gesprek. Ik wil echt van het conflict af en wil het graag beëindigen", zei Trump op zijn afsluitende persconferentie. "Ik ga praten met Poetin om te kijken of we dat kunnen doen. Maar het is een moeilijke strijd."
Ook in de slotverklaring van de top is Oekraïne terug te vinden. De NAVO benadrukt opnieuw de onwrikbare steun van het bondgenootschap voor Oekraïne. Daarnaast werd herhaald dat het land op een "onomkeerbaar pad" naar het NAVO-lidmaatschap zit.
Eenheid uitgestraald"Historisch", was het woord dat viel bij alle leiders voorafgaand, tijdens en na de top. Het substantieel verhogen van het defensiebudget wordt door iedereen gezien als de start van een nieuwe fase binnen het bondgenootschap.
Rutte en de andere leiders wilden eenheid uitstralen tijdens de top. Dat lijkt gelukt. Niet alleen is elk land akkoord met de verhoging van de defensie-uitgaven, ook benadrukte elk land nogmaals volledig achter artikel 5 van het NAVO-handvest te staan: een aanval op een van ons is een aanval op ons allemaal. Dat is de kern van de alliantie.
Onderweg naar de top zaaide Trump in de Air Force One verwarring over dat basisprincipe. Op de vraag of hij nog achter het artikel stond, zei Trump: "Dat ligt aan de definitie. Er zijn talrijke manieren waarop je artikel 5 kunt interpreteren." Maar ook daar lukte het Rutte dus om Trump volledig binnenboord te houden.
Bij de persconferentie na afloop zei Trump dit over artikel 5:
Het leidde tot een een vlekkeloos verlopen top. Met een goedgehumeurde Trump aan tafel waren er geen discussies en was er aan het eind van de beraadslagingen applaus in de zaal.
Aan de vooraf opgestelde conceptverklaring lijkt geen letter te zijn veranderd, precies zoals Rutte in zijn eerste jaar als secretaris-generaal in zijn eigen stad wilde laten zien. "Hij doet het geweldig", complimenteerde Trump hem ook nog.
De Amerikaanse president kan nu nagenieten van zijn "koninklijke behandeling" en zijn "goede vriend" Rutte kan breed lachend terug naar Brussel. Het resultaat is behaald.