Aggregator

According to the Sapir–Whorf hypothesis, our language influences how we think and experience the world. That’s easy to imagine. Certainly our symbolism of mathematics influences how we calculate. Can you …read more

Het hologram dat de politie in Amsterdam inzette om een 15 jaar oude moordzaak van een sekswerker op te lossen, heeft tientallen tips opgeleverd. Dat meldt de politie. De gouden tip, waar 30.000 euro voor is uitgeloofd, zit daar nog niet tussen.

Met het hologram werd in het Wallengebied aandacht gevraagd voor de moord op de 19-jarige Hongaarse sekswerker Bernadett 'Betty' Szabó. De vrouw werd op 19 februari 2009 in haar peeskamer op de Oudezijds Achterburgwal met tientallen messteken om het leven gebracht.

Een pand aan de Korte Stormsteeg stond een week lang volledig in het teken van de zaak. Vanaf een kruk achter het raam vroeg Betty voorbijgangers om hulp. Op de ramen waren stickers geplakt met informatie over de moord en het slachtoffer.

Wereldwijd aandacht

Volgens de politie heeft de cold case door het hologram wereldwijd aandacht gekregen. "Niet alleen in Nederland was er aandacht, maar echt ver daarbuiten. Tot aan landen als Amerika en Australië", zegt een woordvoerder van de politie tegen AT5.

Volgens de woordvoerder leverde het hologram bijzondere gesprekken op met de mensen die hier wonen en werken. "Natuurlijk doet het wat met ze. Het kan natuurlijk heel erg schrikken zijn als je Betty nog kent van vroeger, en nu ineens een hologram van haar ziet."

Het hologram was vanochtend voor het laatst te zien. "Betty gaat vandaag weg, maar dat betekent niet dat het onderzoek stopt", zegt de woordvoerder. Omdat de gouden tip er nog niet tussen zat, gaat het onderzoek door en blijft de oproep voor tips staan.

Zo zag het hologram eruit:

Twee hardlopers die een boete van 100 euro kregen vanwege het lopen over een ruiterpad hoeven deze niet te betalen. Dat heeft de rechter bepaald, meldt de regionale omroep NH.

De mannen liepen in februari hun zondagse hardloopronde door het Noordhollands Duinreservaat. Omdat het geregend had en het pad dat ze normaal gesproken lopen onder water stond, besloten ze over een pad te lopen waar ze normaal gesproken niet komen.

Dit bleek een ruiterpad te zijn dat verboden is voor voetgangers. De heren werden daarom staande gehouden door twee boswachters, waarvan een de boete uitschreef aan een van de mannen. Daarna mochten de hardlopers over hetzelfde pad hun weg vervolgen. Diezelfde boswachters beboetten een kwartier eerder een ander lid van dezelfde hardloopvereniging.

Bezwaar

Omdat de hardlopers dit een onterechte boete vonden, besloten ze in bezwaar te gaan. Vandaag kwamen ze voor de rechter om hun zaak toe te lichten. Ze zeiden dat ze het gek vinden dat ze maar één boete hadden gekregen met z'n tweeën en dat ze wel gewoon de route over het ruiterpad mochten vervolgen.

Ook "was er al weken wateroverlast waar het waterleidingbedrijf niets aan deed", zei een van hen. Volgens de mannen was er geen alternatieve route en had het waterleidingbedrijf dit moeten regelen.

De boswachter zei dat hij al weken opmerkte dat mensen over het ruiterpad liepen en dat hij dit een halt wilde toeroepen. Daarom was hij de boetes gaan uitschrijven.

Principekwestie

De rechter besloot dat de hardlopers wel schuldig zijn, maar dat een boete niet passend is. De mannen krijgen daarom een waarschuwing. Mochten ze weer op het ruiterpad worden betrapt, krijgen ze de boete alsnog.

De mannen zeggen tegen NH blij te zijn met het besluit en dat de zaak voor hen vooral een "principekwestie" was.

Terschelling kampt met een rattenplaag en laat de dieren afschieten, omdat ze niet op het eiland horen en schade kunnen veroorzaken.

Afgelopen zomer werden op het eiland voor het eerst in vijftig jaar ratten gevonden. Vermoedelijk zijn de knaagdieren meegekomen met een veerboot. De gemeente heeft sindsdien de populatie in kaart laten brengen. Ondanks eerdere maatregelen lijkt die niet af te nemen. Daarom is besloten de ratten af te schieten.

Volgens de gemeente is bestrijding nodig om vogels die op de grond broeden te beschermen. Ook moet het voorkomen dat ratten gangen graven in de dijken en deze daardoor verzwakken.

Eilandbewoners opleiden

Twee rattenbestrijders beginnen binnenkort met het aanpakken van de dieren op Terschelling. Daarnaast gaan ze eilandbewoners opleiden, zodat ze in de toekomst de ratten zelf kunnen doodschieten, meldt Omrop Fryslân.

Volgens de gemeente worden de ratten afgeschoten met lichte persluchtbuksen, uitgerust met nachtkijkers. "Dit is de meest effectieve en diervriendelijke manier om ratten te doden. Het gebruik van rattengif is niet verantwoord en sinds 1 januari 2023 verboden."

Delta verhoogt per 1 januari 2025 de prijzen en snelheden van internet- en tv-abonnementen via het glasvezelnetwerk, zo meldt de provider op zijn website. Ook gaan de snelheden van verschillende internetabonnementen op diezelfde datum omhoog.

De Russische balletdanser Vladimir Sjkljarov (39) is overleden. De ster van het Mariinski-theater in Sint-Petersburg stierf zaterdag na een val van het balkon van zijn woning op de vijfde verdieping van een flatgebouw in die stad.

Er is een onderzoek ingesteld, maar zijn collega's gaan uit van een ongeluk. "Hij ging het balkon op om een luchtje te scheppen en te roken, verloor zijn evenwicht en viel", zei zijn voormalige collega Irina Bartonovskaja op sociale media.

Een woordvoerder van het Mariinski-theater zegt dat hij pijnstillers slikte in verband met rugklachten. Vanwege die klachten zou hij vandaag worden geopereerd.

Meesterdanser

Sjkljarov trad in 2003 toe tot het balletgezelschap van het prestigieuze theater in Sint-Petersburg. Acht jaar later promoveerde hij tot meesterdanser of primo ballerino. Hij danste ook voor buitenlandse gezelschappen, zoals het Staatsballett uit München en het American Ballet Theatre in New York.

In 2009 was hij ruim een week in Koninklijk Theater Carré te zien in vier klassieke balletvoorstellingen: Romeo en Julia, Het zwanenmeer, De schone slaapster en Don Quichot.

De gemeente Eindhoven heeft 'uit voorzorg' een datalek gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Die melding draait om de ZwemApp van de gemeente. Er is vooralsnog geen indicatie dat er daadwerkelijk gegevens zijn uitgelekt.

Early computer kits aimed at learning took all sorts of forms, from full-fledged computer kits like the Altair 8800 to the ready-made MicroBee Computer-In-A-Book. For those just wanting to dip …read more

Het Openbaar Ministerie gaat 57 mannen vervolgen die betrokken waren bij rellen rondom de voetbalwedstrijd van FC Utrecht tegen Go Ahead Eagles. 26 mei van dit jaar ging het mis in en om stadion Galgenwaard.

Tijdens de wedstrijd gooiden hooligans vuurwerk over en weer en liep het na de wedstrijd verder uit de hand. Nadat FC Utrecht de wedstrijd had verloren liepen Utrechtfans het veld op om zo bij het vak van de supporters uit Deventer te komen.

Daarna zochten hooligans buiten de confrontatie met de politie, die probeerde te verhinderen dat thuis- en uitsupporters elkaar konden treffen. De hooligans vielen ME'ers aan met stenen, putdeksels en fietsen. Daarbij raakten omstanders en politieagenten gewond.

Opgespoord door beeldanalyse

De politie deelde naar aanleiding van de rellen beelden via het televisieprogramma Opsporing Verzocht, waarna verdachten zichzelf meldden. Andere verdachten zijn opgespoord na analyse van camerabeelden. Uit een eerste analyse bleek al dat er bij de onlusten mensen betrokken waren die niet bij de wedstrijd aanwezig waren of een stadionverbod hadden.

De rellende supporters worden verdacht van openlijke geweldpleging, maar sommigen worden ook beschuldigd van zware mishandeling of bedreiging. De zaken van degenen die verdacht worden van ernstige misdragingen, die zich beroepen op hun zwijgrecht of die ontkennen betrokken te zijn geweest, worden openbaar behandeld.

Minderjarig

De overige zaken, waarbij 24 verdachten bij betrokken zijn, worden in een zogenoemde OM-zitting behandeld. Bij dit soort zittingen voor lichte vergrijpen kan de officier van justitie zelf een straf opleggen.

Vier van de 57 verdachten zijn supporters van Go Ahead Eagles. Zij worden op een ander moment vervolgd voor hun gedrag tijdens de wedstrijd, zoals het gooien van vuurwerk naar de Utrechtsupporters.

Drie verdachten zijn minderjarig, daarom worden de zaken van deze jongens achter gesloten deuren behandeld.

In Denemarken wordt 15 procent van alle landbouwgrond omgezet naar natuur. Dat is afgesproken in een groot landbouwakkoord dat de regering heeft gesloten met boeren- en natuurorganisaties. Ook moeten boeren de stikstofuitstoot gaan terugdringen en een CO2-belasting gaan betalen. Volgens de regering leidt dit akkoord tot de grootste verandering van het landschap in 100 jaar.

De minister die speciaal voor de uitvoering van het akkoord werd aangesteld zegt daarover: "De Deense natuur zal veranderen op een manier die we niet hebben gezien sinds de wetlands in 1864 werden drooggelegd."

In het akkoord staat dat de landbouw de stikstofuitstoot al in 2027 fors moet verminderen met bijna 14.000 ton. De uitstoot zou daarmee in dat jaar een kwart minder zijn dan wanneer er geen maatregelen zouden worden genomen.

CO2-belasting voor boeren

Een noviteit is een belasting op de methaanuitstoot van vee, die CO2-belasting wordt genoemd omdat de uitstoot wordt omgerekend naar eenheden CO2. Vanaf 2030 betalen boeren iets meer dan 16 euro per ton CO2-equivalent. In 2035 gaat het bedrag omhoog naar ruim 40 euro. De CO2-belasting voor boeren is een wereldprimeur.

In Nieuw-Zeeland waren er ook plannen voor zo'n belasting, maar die werden eerder dit jaar door de nieuwe conservatieve regering geschrapt. Voor de Deense industrie geldt al een CO2-belasting.

Verder komt er veel meer bos bij in Denemarken, ten koste van landbouwgrond. In het akkoord staat dat er de komende twintig jaar bijna een miljard bomen worden geplant. Een groot deel van dat bos komt op grond dat nu nog wordt gebruikt voor de landbouw.

De regering trekt zo'n 43 miljard Deense kroon uit (ruim 5,7 miljard euro) voor het opkopen van al die grond. Uiteindelijk moet in 2045 ongeveer 10 procent van het land zijn omgezet in natuur en bos.

Waterkwaliteit flink verslechterd

Ook wordt er flink in de buidel getast voor innovatie in de landbouw. Hoe dat allemaal moet worden betaald, is nog niet duidelijk. De regering houdt er rekening mee dat er de komende jaren wat soepeler moet worden omgegaan met het begrotingsbeleid om daarmee de ontbrekende miljarden te kunnen opbrengen.

Met de maatregelen wil Denemarken de klimaatdoelstellingen halen en de kwaliteit van de natuur en het water verbeteren. De waterkwaliteit in de Deense fjorden en binnenwateren is de afgelopen jaren flink verslechterd.

Dat komt doordat stikstof die in de weilanden en akkers zit uiteindelijk via sloten en beken in de grote wateren terechtkomt. Dat leidt tot vermesting van het water, waardoor het water steeds minder zuurstof bevat en planten en vissen er uiteindelijk niet meer kunnen leven.

Het eiland Bornholm is uitgezonderd van de stikstofvermindering. Dat ligt zo'n 160 kilometer ten oosten van Kopenhagen in de Oostzee. De stikstofneerslag op het eiland komt met name uit Zweden en Duitsland.

Wel wil de Deense regering met die landen in gesprek over de stikstofuitstoot, hoewel de verantwoordelijk minister er nu al een hard hoofd in heeft dat het tot een overeenkomst zal komen.

Denemarken heeft veel landbouwgrond: ongeveer twee derde van het landoppervlak wordt gebruikt voor landbouw. Over dit akkoord is twee jaar gepraat. Het uitgangspunt was een rapport van een adviescommissie die in 2022 concludeerde dat het belasten van boeren de beste en goedkoopste manier was om de stikstofdoelen te halen. In juni werd er al een hoofdlijnenakkoord bereikt door de regering, landbouworganisaties en natuurorganisaties.

Tegenstemmers

Het akkoord wordt breed gedragen in de politiek. Ook de rechts-liberale partij Venstre, die traditioneel opkomt voor de boerenbelangen, steunt de plannen. Vier partijen zijn tegen.

Twee geven geen steun, omdat ze niet verantwoordelijk willen zijn voor een CO2-belasting op de landbouw. De andere tegenstanders vinden het akkoord niet groen genoeg en vinden dat er juist strengere eisen moeten worden gesteld aan de landbouw.

LG introduceert een nieuwe UltraGear OLED 27GX790A-gamingmonitor. Deze oledmonitor krijgt een refreshrate van 480Hz. De monitor ondersteunt ook DisplayPort 2.1. Het scherm krijgt een adviesprijs van 1000 dollar.

Ceci n’est pas une keyboard, sure. But it’s keyboard-adjacent, and how. [Joshua Bemenderfer]’s wrists are tired of moving off the keyboard in order to mouse, and he decided to create …read more

Minister Heinen van Financiën is "verdrietig" en "pisnijdig" over woorden die in de media zijn verschenen die door hem zouden zijn gebruikt in de ministerraad over het geweld in Amsterdam.

Heinen zegt die woorden niet te herkennen, maar wil ook niet ingaan op wat hij nu wel of niet precies zou hebben gezegd. "Ik heb heel veel woorden in de media gezien, die ik echt afgrijselijk vind, maar waar ik me niet in herken", zei Heinen vanmiddag in het gebouw van de Tweede Kamer. "Het raakt mij persoonlijk als mij dingen worden aangesmeerd die niet waar zijn."

Afgelopen vrijdag ontstond er een crisissfeer in Den Haag, nadat bronnen rond de coalitie meldden dat staatssecretaris Achahbar (Toeslagen) ging aftreden. Volgens de bronnen zouden er naar de mening van Achahbar racistische uitlatingen zijn gedaan door collega's, de maandag daarvoor. Het kabinet besprak toen de gebeurtenissen in Amsterdam rond de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv.

VVD-minister Heinen zou in de discussie over het bestrijden van antisemitisme een vergelijking hebben gemaakt met een puist die uitgeknepen moest worden, al zijn er verschillende lezingen van wat hij precies heeft gezegd. Premier Schoof deed er vrijdagavond het zwijgen toe. "Ik doe geen uitspraken over wat er is gezegd in de ministerraad. Dat moet geheim blijven."

Achahbar maakte vrijdag bekend dat zij uit onvrede over de integratiediscussie niet langer door wilde en kon als staatssecretaris. Ze zweeg over het vermeende racisme, maar zei dat de "toon en inhoud" van het debat in strijd was met "wie ik ben".

Leugens

Volgens Heinen helpt het niet "als bronnen leugens gaan verspreiden" rond de ministerraad. "Het zijn echt walgelijke termen, ik neem er afstand van." Hij ontkent ook dat het er "hard aan toe ging" in de bewuste ministerraad. Heinen zei verder het "heel erg te vinden" dat staatssecretaris Achahbar vertrokken is.

Kijk hier hoe Heinen zijn boosheid toelichtte:

Verschillende bewindslieden weten de gebeurtenissen in Amsterdam aan een gebrekkige integratie van Nederlanders met een migratieachtergrond. Staatssecretaris Nobel (VVD) sprak van een "groot integratieprobleem" omdat volgens hem "een groot deel van de islamitische jongeren" de Nederlandse normen en waarden niet onderschrijft. Moskeeverbond K7 deed later aangifte tegen hem.

Heinen zei dat dit kabinet een liberaal kabinet is. Hij zei er persoonlijk voor te blijven strijden om problemen te benoemen en te bespreken. "Als er zo'n discussie ontstaat, moet je elkaar altijd aanspreken en bespreken wat er is gebeurd. Wat het nu met mij als persoon doet, ga ik verder thuis bespreken, maar we moeten vooral kijken wat dit met mensen in het land doet. We hebben belangrijke zaken met elkaar op te lossen, ik ga door met mijn werk. Ik zal er in de discussie over antisemitisme op blijven wijzen dat het iets is dat breder speelt. Tegelijk moeten we geen bevolkingsgroepen aanspreken en in het algemeen geen groepen tegen elkaar opzetten."

De kans dat de woorden die in de ministerraad gebruikt zijn ooit openbaar worden, is klein. Van de ministerraad worden notulen gemaakt, maar dat is geen letterlijk verslag. De notulen zijn bovendien geheim en blijven 20 jaar in een kluis liggen.

Een 24-jarige man uit Almere is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 14 jaar en negen maanden voor het doden van zijn oom. Het 41-jarige slachtoffer werd in 2022 bij zijn woning in Amsterdam-Oost doodgeschoten.

Het schietincident was op 19 februari 2022 bij een woning aan de Fizeaustraat. Op de stoep troffen agenten de zwaargewonde man aan, die later aan zijn verwondingen bezweek.

Bij de schietpartij werd ook een andere man door een kogel in zijn arm geraakt. Hij verklaarde later dat hij in de woning was toen drie gemaskerde mannen binnenkwamen. Een van hen zou meteen op de bewoner hebben geschoten. Vervolgens zijn beide slachtoffers ook op straat beschoten. Volgens het Openbaar Ministerie werden in de woning drugs opgeslagen en verhandeld.

Onduidelijk wie schutter was

Volgens de rechtbank staat vast dat de verdachte met twee anderen op het moment van de schietpartij in de woning was en dat hij ook betrokken is geweest bij het schietincident. De rechtbank trekt die conclusie op basis van gegevens van zendmasten en camerabeelden waarop zijn auto rond het tijdstip van de schietpartij te zien is. Ook zijn in de auto bloedresten van het slachtoffer gevonden.

De rechtbank heeft op basis van het onderzoek niet kunnen vaststellen wie van de drie de schutter is geweest. Omdat de mannen volgens de rechtbank zowel voor, tijdens als na de schietpartij als groep samenwerkten, kan het volgens de rechtbank niet anders dan dat de verdachte medepleger is. Hij is daarom veroordeeld voor doodslag en poging tot doodslag, meldt AT5.

Een tweede verdachte die terechtstond werd vrijgesproken omdat niet zeker is of hij tijdens de schietpartij op de plaats delict was. Andere verdachten zijn nooit gevonden.

Thomas Eugene Kurtz is overleden. Dat melden meerdere media. Kurtz was een van de bedenkers van programmeertaal Basic. Die taal verscheen aan het begin van de jaren '60 en maakte het makkelijker om vroege computers te gebruiken.

Het is vrijdagavond tegen middernacht als premier Schoof achter zijn katheder stapt om de verzamelde pers te woord te staan. Hij heeft één boodschap, en herhaalt die keer op keer: Er wás en ís geen racisme in het kabinet.

Met die woorden bezweert Schoof de derde kabinetscrisis in drie maanden tijd, nadat voor de tweede week op rij een NSC-staatssecretaris naar eigen zeggen een streep in het zand had getrokken en opstapte. De rest gaat door. En Pieter Omtzigt keert terug.

Toch blijft de vraag: is het kabinet nog wel te redden?

Politiek verslaggever van Nieuwsuur Arjan Noorlander blikt in de podcast terug op opnieuw een bijzondere houdini-act van het kabinet en vraagt zich af: gaat de terugkeer van Omtzigt meer stabiliteit brengen?

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz.

Redactie: IJsbrand Terpstra.

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Het Openbaar Ministerie in België heeft 37 maanden celstraf geëist tegen Sven Pichal voor het bezitten en verspreiden van kinderporno. De oud-radiopresentator van de Belgische omroep VRT werd in augustus vorig jaar aangehouden in een onderzoek naar kindermisbruik en staat vandaag terecht voor de rechtbank in Antwerpen. Het OM eist ook 8000 euro boete. Pichal heeft schuld bekend.

Hoewel de 45-jarige Belg wilde dat de zitting achter gesloten deuren zou plaatsvinden, werd het een openbare zitting, waarbij ook pers en publiek aanwezig zijn. De presentator werkte ruim 20 jaar voor de VRT en maakte daar verschillende radioprogramma's. Daarnaast wordt hij gezien als een belangrijk pleitbezorger van lhbti-rechten.

'Walgelijke beelden'

Hij zou jarenlang beelden van kindermisbruik hebben uitgewisseld met andere verdachten via chatapps zoals WhatsApp. In die app-groepen zouden de verdachten ook fantasieën hebben gedeeld over het misbruiken van de minderjarigen. De andere verdachten in de zaak werden al eerder veroordeeld. Ze kregen gevangenisstraffen van 1,5 tot 8 jaar. De hoogste straf werd opgelegd aan een verdachte die niet alleen beelden deelde, maar ook twee minderjarigen verkrachtte.

De rechter sprak van "ronduit walgelijke beelden" op de telefoon van Pichal. Daarop werden 131 naaktfoto's en -video's van minderjarigen vanaf 1 jaar gevonden. Op sommige beelden werden seksuele handelingen uitgevoerd.

Hij zat drie maanden in de cel, maar werd onder voorwaarden vrijgelaten. Zo moest hij korte tijd een enkelband dragen, kreeg hij een internetverbod opgelegd, moest hij verplicht in therapie en mocht hij geen horeca bezoeken.

Pichal las op de zitting een tekst voor waarin hij zei zijn daden vreselijk te vinden. Hij zei dat hij dankbaar was dat hij gestopt is door de politie en dat hij bij zichzelf op zoek zal blijven gaan naar de reden waarom hij de beelden opzocht. Ook bood hij zijn excuses aan onder anderen de slachtoffers, de VRT en zijn familie aan.

Drugs

De oud-presentator werd ook beschuldigd van verkoop en bezit van drugs. In zijn kluisje bij de VRT was een kleine hoeveelheid cocaïne gevonden. Ook zou hij drugs hebben laten bezorgen bij de omroep en zou hij drugs hebben verkocht aan een collega. Kort voordat bekend werd dat hij was opgepakt, maakte zijn advocaat bekend dat Pichal ontslag had genomen bij de VRT.

Voor de beschuldigingen van drugsbezit en verkoop hiervan wordt Pichal niet vervolgd, tenzij hij nieuwe strafbare feiten pleegt. De radiopresentator zou verklaard hebben dat hij bijna altijd onder invloed van drugs was wanneer hij in de app-groepen actief was.

De rechter doet op 16 december uitspraak in de zaak.

Hardwarefabrikant ASRock gaat voor het eerst voedingen voor pc’s aanbieden. De psu’s worden toegevoegd aan de Taichi-, Phantom Gaming-, Steel Legend- en Challenger-productlijnen. Alle modellen bieden ondersteuning voor de ATX 3.1- en PCIe 5.1-standaarden en een 5V-boostmodus.

Officiële bevestiging is er nog niet, maar alles wijst erop dat Oekraïne van het Westen weer wat meer armslag krijgt om zich te weren tegen de Russische agressie. Kyiv mag door de VS geleverd langeafstandsraketten ook gaan gebruiken voor aanvallen in Rusland, zo berichtten Amerikaanse media dit weekend. Geen militaire gamechanger, maar het besluit kan Oekraïnes positie volgens experts wel versterken - ook als het uiteindelijk plaatsneemt aan de onderhandelingstafel.

Het gaat om ATACMS, ballistische raketten die doelen kunnen raken tot een afstand van 300 kilometer. Dat is verder dan de Britse Storm Shadow-raketten en de Franse Scalp, waarover Oekraïne ook al in beperkte mate beschikt. Die zijn voor zover bekend nog niet ingezet voor doelen in Rusland zelf.

Volgens Amerikaanse bronnen zou Washington aanvankelijk toestemming willen geven de langeafstandsraketten in te zetten in de regio-Koersk, die Oekraïne sinds een offensief in augustus nog altijd deels in handen heeft. President Biden zou overstag zijn gegaan nadat duidelijk was geworden dat er vermoedelijk 10.000 Noord-Koreaanse militairen meevechten met Rusland.

"Opslagplaatsen, verbindingsknooppunten, reserve-eenheden...", somt brigadegeneraal en hoogleraar aan de Nederlandse Defensie Academie Han Bouwmeester de doelen op die Oekraïne met de ATACMS kan treffen. "Daarmee voorkom je dat je tegenstander zijn troepen kan bevoorraden, leg je communicatie plat en schakel je reserve-eenheden uit. Als je oorlog voert moet je niet alleen naar het front kijken, maar de vijand ook dieper in het terrein pijn doen."

Bouwmeester verwacht dat de raketten Oekraïne vooral in staat stellen zijn verdediging beter te voeren. "Voor een tegenaanval heb je meer vermogen nodig."

Die mening deelt Peter Wijninga, defensiespecialist van de Haagse denktank HCSS. "Die ATACMS gaan geen strategisch verschil maken dat de oorlog gaat veranderen, maar ze kunnen wel helpen die troepenmacht van 50.000 in Koersk tegen te houden."

Als het Westen echt een verschil had willen maken, had het Kyiv meteen moeten toestaan de wapens in Rusland zelf te gebruiken, zegt Wijninga ."Daar had geen haan naar gekraaid. Met het bereik van die ATACMS, afgevuurd vanaf een Himars-systeem, heeft Oekraïne honderden Russische doelen binnen bereik. Zonder al die restricties was de oorlog heel anders verlopen." Ook The Institute for the Study of War, een Amerikaanse denktank, wees er gisteren op dat ATACMS in potentie veel meer schade kunnen veroorzaken dan alleen in Koersk.

Veel systemen en kalibers

Hoeveel langeafstandsraketten Oekraïne nog heeft en hoeveel er geleverd kunnen worden, is niet duidelijk. De Oekraïense president Zelensky rekent zich in elk geval niet rijk. "Vandaag heeft iedereen het erover dat we toestemming krijgen nodige acties te ondernemen. Maar klappen worden niet uitgedeeld door woorden. Zulke zaken worden niet aangekondigd. De raketten zullen voor zichzelf spreken."

Bouwmeester begrijpt zijn reactie. "Het Westen schenkt Oekraïne net genoeg wapens om zijn verdediging te voeren. Leveringen hadden een gamechanger kunnen zijn. Tanks, gevechtsvliegtuigen hadden dat verschil kunnen maken, maar dan moet je grotere aantallen leveren."

Ook de vele verschillende wapensystemen die Oekraïne ontvangt maken het er niet eenvoudiger op, zegt Bouwmeester. "Het gaat om wel 600 systemen, van een enkel pistool tot een F-16. Dat betekent dat je aparte logistieke stromen, reserveonderdelen moet hebben. Die grote diversiteit, ook met kalibers, roept de vraag op hoe effectief dat is."

Druk Trump om te onderhandelen

Zowel Bouwmeester als Wijninga verwacht dat er met het aantreden van president Trump beweging komt in het conflict. Trump heeft gezegd dat hij de oorlog snel wil beëindigen; wat hij voor ogen heeft is vooralsnog onduidelijk, maar de verwachting is dat hij de druk zal opvoeren om aan de onderhandelingstafel te gaan zitten.

Wijninga denkt dat president Poetin gaat inzien dat het in zijn belang is de oorlog volgend jaar te beëindigen. "De Russen verliezen veel materieel en kunnen dat niet meer aanvullen. Opslagplaatsen raken leeg."

Ook Oekraïne gaat ervan uit dat er volgend jaar onderhandeld zal worden, zegt hij. "Partijen hebben zich altijd in maximalistische termen geuit, maar ze weten dat ze een plan B moeten hebben. Dat je dat niet communiceert is logisch, want dan valt plan A meteen in duigen."

Bouwmeester ziet het ook snel tot gesprekken komen. Hij bespeurt dat de motivatie afneemt. "Oekraïense militairen met wie ik recent sprak gaven dat openlijk aan."

Ook Zelensky maakt volgens hem "de geesten rijp" voor toezeggingen. "Hij weet: van de VS hoeven we straks niet meer dezelfde steun te verwachten, laat ik daar maar voorzichtig uitlatingen over doen, dan is de schok straks niet zo groot."

De ATACMS kunnen volgens Bouwmeester voorkomen dat Oekraïne komende tijd meer terrein verliest. De hoogleraar verwacht weinig beweging aan het front, dat nog altijd dwars door het land loopt.

"Dat front kan op termijn weleens de demarcatielijn worden tussen het bezette deel van Oekraïne en een vrij deel, dat de belofte krijgt van westerse veiligheidsgaranties. De vorige NAVO-baas Stoltenberg liet bij zijn afscheid in september doorschemeren dat daar binnen het bondgenootschap al anderhalf jaar over wordt gesproken."

De politie heeft vandaag in de Belgische stad Verviers in het water gezocht naar spullen die door overvallers gebruikt zijn bij de sieradenroof tijdens de kunstbeurs Tefaf in Maastricht in juni 2022.

De Belgische en de Nederlandse politie zochten samen met speciale apparatuur een rivier en het waterbekken af. Daarbij werden magneten van ongeveer 1 meter breed gebruikt.

Bij de zoekactie werkte de Nederlandse politie samen met de Belgische scheepvaartpolitie:

Afgelopen maanden heeft het onderzoeksteam de vluchtroute van de overvallers in beeld kunnen brengen. "Uit een analyse van informatie en beelden is naar voren gekomen dat de verdachten tijdens hun vlucht kort gestopt zijn op een bepaalde plek in Verviers", meldt de politie.

'Grote puzzel'

"Na ruim 2 jaar zijn we al heel ver gekomen in het onderzoek", zegt de onderzoeksleider. "We hebben een groot deel van de voorbereidingen, de overval zelf, de vluchtroute, waar de verdachten hebben verbleven, welke auto's ze hebben gebruikt en waar ze zich nu vermoedelijk bevinden, in beeld."

Wel ontbreken er nog stukjes informatie. "We hopen dat we spullen terugvinden die gebruikt zijn bij de roof. Dat is dan weer een nieuw stukje dat gelegd kan worden in de grote puzzel."

Of de politie bij de zoekactie spullen heeft gevonden die bij de roof zijn gebruikt, is nog onbekend.

In mei werd nog een nieuwe verdachte gevonden. Ook vond de politie inmiddels twee diamanten terug. De bende komt uit Servië. Mogelijk bevinden de verdachten zich nog steeds daar, of in de omgeving van Belgrado.

Twee jaar geleden sloegen vermomde overvallers vitrines in met een moker en hielden het publiek op afstand met vuurwapens. Ze maakten kostbare juwelen buit ter waarde van tientallen miljoenen euro's. Vorig jaar nam de kunstbeurs extra beveiligingsmaatregelen.

Zo gingen de mannen in 2022 te werk bij de juwelenroof:

Een dag na de roof was het nog een raadsel hoe de netjes geklede mannen, gewapend met een sloophamer en waarschijnlijk vuurwapens, op klaarlichte dag de juwelen konden stelen.

"Ik heb nog nooit meegemaakt dat er met zo veel geweld op klaarlichte dag op een antiekbeurs mét publiek zo'n overval wordt gepleegd", zei kunsthistoricus Martijn Akkermans destijds. Het kon niet anders dan een uitgekiend plan zijn. "Vier heren met blazers aan en een petje op, alsof het de Peaky Blinders zijn."