NOS Nieuws - Algemeen

Vakantieparkbedrijf Europarcs heeft een potentieel dure nederlaag geleden in de rechtbank. Dat schrijft het FD op basis van een vonnis uit juni.

De zaak draait om een recreatiewoning op de Europarcs-locatie in Kaatsheuvel. Op het kantoor van dat park tekende een vrouw drie jaar geleden een koopovereenkomst voor een vakantiehuisje dat nog gebouwd moest worden. Ze betaalde ruim 205.000 euro en dacht dat ze eigenaar zou worden van het huisje.

In de praktijk liep het anders. Zodra het huisje er stond, werd het automatisch eigendom van grondeigenaar Europarcs. De vrouw had dus alleen het gebruiksrecht 'gekocht'. Maar dat had niemand haar van tevoren verteld.

Blijvende koopopties

Toch had de vrouw alle kansen gehad om wel volledig eigenaar te worden, zegt Europarcs- bestuurslid Andries Bruil. "Het al dan niet meekopen van de grond is een doelbewuste keuze van de koper", zegt hij. "Het overgrote deel van onze klanten koopt direct de grond."

Dat sommige klanten dat inderdaad niet doen, bevestigt hij. "Voor deze mensen bouwt Europarcs wel maximale zekerheid in door middel van opstalrechten en blijvende koopopties." Het hoeft volgens hem dus niet te leiden tot problemen.

Ondanks de koopopties die ook deze vrouw heeft gekregen, noemt de rechter de 'koopovereenkomst' uit 2021 misleidend. De rechtbank oordeelt dat het een "oneerlijke handelspraktijk" was en vernietigt de overeenkomst. Het geld moet het bedrijf terugbetalen.

Massaclaim?

Europarcs noemt de uitspraak "onbegrijpelijk" en gaat dan ook in hoger beroep. Als het dat wint is er niets aan de hand voor de parkenuitbater, maar als het verliest kan het forse financiële gevolgen hebben, schrijft het FD.

Zo'n 800 andere recreanten zitten namelijk in dezelfde situatie bij Europarcs. Wanneer de vrouw ook bij het gerechtshof gelijk krijgt, zouden zij een massaclaim kunnen indienen. En dat zou een nieuwe klap betekenen voor het toch al kwakkelende Europarcs.

Leerkrachten en andere medewerkers in het basisonderwijs krijgen er vanaf volgende maand 4,9 procent salaris bij. Dat staat in het onderhandelingsakkoord tussen de vakbonden en de PO-Raad, waarin werkgevers in het basisonderwijs samenwerken.

In de nieuwe cao is verder afgesproken dat een aantal toelagen wordt samengevoegd of vervangen, waardoor veel medewerkers er iedere maand nog iets meer op vooruitgaan. Ook onderwijsondersteuners kunnen vanaf nu sneller doorgroeien naar een hoger salaris.

De PO-Raad vindt dat medewerkers van basisscholen een "goede loonsverhoging" krijgen waarmee "het werken in de sector nog aantrekkelijker wordt". De organisatie vindt het belangrijk dat er afspraken zijn gemaakt om medewerkers meer regie te geven over hun inzetbaarheid en professionele ontwikkeling.

Er verandert daarnaast iets aan de zogeheten arbeidsmarkttoelage. Die toelage moet het werken op scholen in achterstandswijken aantrekkelijker maken. In de nieuwe cao is afgesproken dat opnieuw bepaald zal worden welke scholen in aanmerking komen voor de regeling. En omdat er twijfels zijn over de effectiviteit van de toelage, volgen in 2026 waarschijnlijk meer aanpassingen.

De vakbonden gaan het onderhandelingsakkoord nu voorleggen aan hun leden, die er wel of niet akkoord mee kunnen gaan.

Nog geen akkoord voor voortgezet onderwijs

Voor docenten en ander personeel op middelbare scholen is er nog geen witte rook. Vorige week liepen de cao-onderhandelingen stuk. Volgens vakbond FNV zijn de partijen het "op fundamenteel niveau oneens" over de aanpak van werkdruk. De Algemene Onderwijsbond AOb heeft acties aangekondigd.

Voor vakbond CNV is het bovendien belangrijk dat de "loonkloof" tussen leerkrachten op basisscholen en middelbare scholen niet terugkeert. Dat verschil in beloning werd in 2022 opgeheven door cao-afspraken.

Radiologen willen dat vrouwen met dicht borstklierweefsel zo snel mogelijk een aanvullende MRI-scan krijgen bij het bevolkingsonderzoek borstkanker. Ze willen niet wachten op de uitkomsten van nieuw onderzoek hiernaar, omdat eerder onderzoek al heeft uitgewezen dat het veel gezondheidswinst oplevert en levens redt. Dat benadrukt de Nederlandse Vereniging voor Radiologie (NVvR) in reactie op een artikel in de Volkskrant afgelopen zaterdag.

"Dit is een methode die echt werkt en kosteneffectief is", zegt Wouter Veldhuis van de NVvR. Volgens hem moet er zo snel mogelijk begonnen worden met de extra screening. "Nu gaan er vrouwen dood omdat we niets doen."

'Tientallen reacties'

Ongeveer een op de twaalf vrouwen heeft dicht borstklierweefsel, waarbij er relatief veel klieren in de borst zitten en weinig vet. Dat betekent dat per screeningsronde bij het bevolkingsonderzoek 80.000 vrouwen tussen de 50 en 75 jaar met dicht borstweefsel worden uitgenodigd.

In het artikel van de Volkskrant wordt erop gewezen dat bij dit onderzoek vaak tumoren gemist worden bij deze vrouwen. Die zijn bij hen veel slechter te zien op een mammografie. Dat is extra bezwaarlijk omdat deze vrouwen tot twee keer zo veel kans op borstkanker hebben.

De afgelopen dagen ontving de Borstkankervereniging Nederland tientallen berichten van ongeruste vrouwen, zegt directeur Cristina Guerrero Paez. Zij vindt het goed dat dit nu opnieuw in de belangstelling komt te staan. "Wij roepen al jaren dat vrouwen met dicht klierweefsel een aanvullend onderzoek moeten krijgen."

Tumoren gemist

Vijf jaar geleden werd uit onderzoek van het UMC Utrecht duidelijk dat er jaarlijks honderden gevallen van borstkanker eerder kunnen worden opgespoord door bij het bevolkingsonderzoek aanvullend MRI-onderzoek te laten uitvoeren bij vrouwen met dicht borstklierweefsel.

Toch besloot het ministerie van Volksgezondheid hier niets mee te doen, nadat de Gezondheidsraad had geconcludeerd dat er te weinig capaciteit is om de MRI's te kunnen uitvoeren. Dat is ook de reden dat vrouwen niet worden geïnformeerd over het feit dat ze dicht borstklierweefsel hebben wanneer dat blijkt uit het bevolkingsonderzoek, schreef staatssecretaris Karremans begin deze maand in een brief aan de Tweede Kamer. Als er vanwege het dichte klierweefsel niets te ontdekken is op de mammografie, krijgen ze alleen te horen dat er geen aanwijzingen zijn gevonden voor borstkanker.

'Vrouwen niet mee belasten'

"Doordat er geen vervolgaanbod beschikbaar is, is er een gebrek aan handelingsopties, waardoor vrouwen met informatie over de borstdichtheid (in veel gevallen onnodig) ongerust gemaakt worden zonder dat ze iets kunnen doen met deze informatie", aldus Karremans in de brief. Hij wil vrouwen hier "niet mee belasten".

Aanleiding voor de Kamerbrief was de situatie van een vrouw bij wie borstkanker werd ontdekt vlak na een bevolkingsonderzoek. Zij ontdekte zelf achteraf dat er tijdens het onderzoek niets te zien was geweest omdat ze dicht klierweefsel bleek te hebben.

Radioloog Veldhuis vindt de argumentatie van de staatssecretaris onzin. "Zouden vrouwen die het stressvol vinden om naar de tandarts te gaan, daar ook niet naartoe moeten? Vrouwen kunnen dat prima aan als je ze goed informeert en begeleidt."

Levens redden

Samen met Carla van Gils, hoogleraar klinische epidemiologie van kanker bij het UMC Utrecht, start hij dit najaar een vervolgonderzoek om te kijken of er ook goedkopere methodes zijn om de vrouwen met dicht borstklierweefsel beter te kunnen onderzoeken. Daarbij richten ze zich op verkorte MRI's en contrastmammografieën. Maar het is niet goed om daarop te wachten, zegt hij, want de resultaten komen pas in 2030.

"Natuurlijk gaan we verder onderzoek doen naar snellere en goedkopere scans. Maar dat is geen reden om nu niets te doen. Er is geen discussie over dat dit levens gaat redden." Volgens de radiologenvereniging is er wel voldoende capaciteit vrij te maken. Dat kan bijvoorbeeld door vrouwen met dicht klierweefsel niet om de twee tot drie jaar een MRI te laten ondergaan, wat nu de gangbare termijn is voor het bevolkingsonderzoek, maar om de vier jaar. "Het is een keuze: vinden we het waard om dit te doen?"

Van Gils benadrukt dat het ondertussen belangrijk is dat ook vrouwen met dicht klierweefsel blijven meedoen aan het bevolkingsonderzoek. "Daar wordt toch nog altijd 60 procent van de tumoren gevonden bij deze vrouwen." Wel moeten ze "extra alert" zijn en niet aarzelen om naar de dokter te gaan als ze iets denken te voelen of pijn hebben. "Ook al is het vlak na een bevolkingsonderzoek."

In de podcast vertelt Vaticaan-correspondent Andrea Vreede over een voor de paus bewogen reis in de Lage Landen. Hij had zich volgens haar niet gerealiseerd hoe diep de wonden van het seksueel misbruik in de kerk in België nog zijn. "Ik denk dat hij daar misschien van wordt afgeschermd."

Ook zijn houding ten opzichte van de positie van vrouwen in de kerk en hoe hij zich opstelt tegenover de lhbti-gemeenschap is voor velen teleurstellend - zowel voor de progressieven als de conservatieven. "Iedereen is ontevreden, iedereen is boos."

Wat is er nog over van het imago van de paus als hervormer? Wat heeft hij in de ruim tien jaar dat hij aan het hoofd van de katholieke kerk staat bereikt?

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: Judith van de Hulsbeek

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

De gemeente Hilversum laat historisch onderzoek doen naar het handelen van Willem Vogt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat meldt omroep NH. Het oorlogsverleden van de AVRO-oprichter, tevens ereburger van Hilversum, kwam onlangs aan bod in de documentaire Het Verraad van Hilversum.

Vogt ontsloeg volgens de makers van de EO-documentaire geheel vrijwillig zijn Joodse personeel om de Duitsers te vriend te houden. Een van hen was radioverslaggever Han Hollander, die in 1928 als eerste verslag deed van een voetbalwedstrijd. Hij werd in 1943, drie jaar na zijn ontslag, vermoord in vernietigingskamp Sobibór.

Eerder deze maand besloot de AVROTROS al dat de Willem Vogt-zaal in het voormalige hoofdkantoor van de AVRO een nieuwe naam krijgt vanwege de aantijgingen in de documentaire.

Ereburger

Willem Vogt is sinds de jaren 50 opgenomen in het Gulden Boek van Hilversum en werd daarmee ereburger vanwege zijn verdiensten voor de publieke omroep en de stad. Er was al eerder discussie over het handelen van Vogt tijdens de oorlog, maar toch werd zijn naam niet geschrapt uit het ereboek.

"Het onderzoek waartoe het college opdracht heeft gegeven moet op basis van historische bronnen uitwijzen of Vogt tijdens de oorlogsjaren antisemitisch, Duits-vriendelijk of verraderlijk handelde", schrijven burgemeester en wethouders in een brief aan de gemeenteraad.

Het onderzoek moet voor maart 2025 klaar zijn. Daarna neemt het college een besluit over Vogts ereburgerschap.

Bekijk hieronder de special De Ooggetuigen, waarop te zien is hoe een Canadese soldaat, een oorlogscorrespondent, een Joods meisje, een verzetsstrijder, een schooljuf en vele anderen het bevrijdingsjaar beleefden.

Israël heeft de Verenigde Staten geïnformeerd over plannen voor een aankomend grondoffensief tegen Hezbollah in Libanon. Dat melden Amerikaanse media op basis van een Amerikaanse functionaris. CNN en The Washington Post schrijven dat het gaat om een beperkt grondoffensief in het zuiden van het land, kleiner van omvang dan het offensief in de vorige oorlog tegen Hezbollah in 2006. De aanval kan volgens CBS News vanavond nog beginnen.

Vanavond heeft het Israëlische leger drie gebieden in het noorden van Israël aangewezen als "afgesloten militaire zone". Metula, Misgav Am en Kfar Giladi zijn nu verboden gebied voor burgers. Het Israëlische veiligheidskabinet kwam vanavond bijeen, naar verluidt om een besluit te nemen over het grondoffensief.

De Israëlische minister Gallant van Defensie zei vanmiddag dat "de volgende fase van de oorlog spoedig zal beginnen". Hij maakte niet expliciet duidelijk of hij daarmee doelt op een grondoffensief.

De nieuwe fase zal een "belangrijke factor zijn in het veranderen van de veiligheidssituatie", zei Gallant. Ook zal die volgens hem Israël in staat stellen om bewoners te laten terugkeren naar hun dorpen. "We zullen dit doen. We zullen de situatie veranderen en inwoners laten terugkeren naar huis."

Hezbollah vuurt al maandenlang raketten af op het noorden van Israël, naar eigen zeggen om Hamas in de Gazastrook te steunen. Het wil daar pas mee ophouden als er een staakt-het-vuren voor Gaza is afgesproken.

Terugkeer ontheemde Israëliërs 'officieel oorlogsdoel'

Vanwege de Hezbollah-beschietingen moesten tienduizenden Israëliërs hun huizen in het noorden van het land verlaten. Twee weken geleden bestempelde Israël de terugkeer van duizenden geëvacueerde inwoners naar Noord-Israël als officieel oorlogsdoel.

Enkele uren later ontploften de piepers die duizenden Hezbollah-leden gebruikten voor communicatie nagenoeg gelijktijdig. Israël heeft de verantwoordelijkheid voor de aanval niet opgeëist, maar Hezbollah en zijn bondgenoten houden het land wel verantwoordelijk. Zeker 1000 Hezbollah-militanten raakten gewond, aan ogen, oren en handen.

Sindsdien heeft Israël de organisatie slag na slag toegebracht. Vrijdag werd de hoogste leider, Hassan Nasrallah, gedood bij een grote luchtaanval in het zuiden van Beiroet. Behalve Nasrallah kwamen ook andere hoge leiders van de beweging om het leven, onder wie Ali Karaki, commandant van Hezbollah in Zuid-Libanon.

Hoe weet Israël Hezbollah keer op keer te raken? NOS op 3 maakte deze video over de Mossad, het geheime wapen van Israël:

Door de Israëlische aanvallen kwamen honderden burgers om het leven. Honderdduizenden inwoners van het zuiden van Libanon moesten hun huizen verlaten en vluchtten halsoverkop naar het noorden. De gevolgen zijn enorm voor de burgers van het land, dat al jaren in een diepe crisis verkeert.

Sinds het opvoeren van de aanvallen wordt volop gespeculeerd over een mogelijk Israëlisch grondoffensief in Libanon. Op 18 september verplaatste Israël al troepen naar de noordgrens. Het ging om de 98ste divisie. Die eenheid vocht maandenlang tegen Hamas in de Gazastrook.

Eerder vandaag meldde The Wall Street Journal al op basis van anonieme bronnen dat Israëlische commando's de afgelopen maanden kleine, doelgerichte aanvallen hebben uitgevoerd in het zuiden van Libanon. De special forces verzamelden volgens de Amerikaanse krant inlichtingen en deden verkenningen voor een mogelijk grondoffensief.

Oorlog in 2006 een open wond

Amerikaanse media schrijven dus dat het waarschijnlijk gaat om een kleiner offensief dan in 2006. Toen brak een oorlog uit nadat Hezbollah drie Israëlische militairen had gedood en twee andere militairen hadden gegijzeld. Tien dagen later begon Israël een grondoffensief met het terugdringen van Hezbollah achter de rivier Litani als doel.

De schade in Libanon was enorm. Aan Libanese zijde werden er naar schatting 1200 mensen gedood, onder wie honderden Hezbollah-leden. Ook kwamen 120 Israëlische militairen om het leven. Er werden ook tientallen Israëlische burgers gedood door raketten van Hezbollah op Israël. De oorlog duurde 34 dagen.

Wat is Hezbollah en wat willen ze?

De Russische overheid heeft het gemunt op het Nederlandse moederbedrijf van sigarettendistributeur Megapolis. Via een juridische procedure heeft Rusland de zakelijke rechten van de Haagse bv afgenomen. En dat kan grote gevolgen hebben voor de aandeelhouders.

Megapolis is een gigant in Rusland. Het voorziet winkels van bier, energiedrankjes en vooral sigaretten. Dat levert jaarlijks een omzet van miljarden euro's op.

Het bedrijf is eigendom van een Haagse brievenbusfirma, die als moederbedrijf fungeert. Zo'n 40 procent van de aandelen van dat moederbedrijf zijn in handen van de Russische miljardair Igor Kesaev. Verder bezitten sigarettenfabrikanten Philip Morris en Japan Tobacco grote plukken aandelen.

'Gedwongen lokalisatie'

Onder de bestuurders van het Haagse moederbedrijf is onrust ontstaan, blijkt uit een recent jaarverslag. De Russische activiteiten zijn namelijk in juni op een speciale lijst van "economisch significante activiteiten" gezet.

Dat opende de weg naar een onteigening van het Russische dochterbedrijf, of zoals de bestuurders het noemen een "gedwongen lokalisatie". Niet veel later begon het Russische ministerie voor Industrie en Handel een rechtszaak tegen de Haagse bv. Een rechtbank in Moskou gaf het ministerie in augustus gelijk, waardoor de gedwongen lokalisatie in gang werd gezet.

Cosmetisch?

"Het klopt dat een Russische rechtbank de bedrijfsrechten van Megapolis Distribution in zijn dochteronderneming heeft opgeschort", zegt een woordvoerder van aandeelhouder Japan Tobacco International (JTI). JTI "evalueert de situatie" en stelt dat "deze zaak geen verdere gevolgen heeft voor de activiteiten van JTI in Rusland".

Of dat ook voor Philip Morris geldt, is onduidelijk. De Amerikaanse sigarettenproducent wilde geen antwoord geven op vragen van de NOS.

Toch zijn er wel degelijk gevolgen, zeggen experts. Het Nederlandse moederbedrijf verliest niet alleen het stemrecht en het recht op winstuitkeringen uit de Russische dochter, maar ook de aandelen zelf. Het Russische bedrijf wordt tijdelijk bezitter van de eigen aandelen.

Vervolgens worden die aandelen herverdeeld onder de aandeelhouders van de Nederlandse bv. Dat klinkt als een puur cosmetische ingreep. De Rus Kesaev bijvoorbeeld krijgt zijn bezit gewoon weer terug.

Onvriendelijke landen

Maar voor het Amerikaanse Philip Morris en het Japanse JTI is dat nog maar de vraag. Want de Russische wet maakt een uitzondering voor aandeelhouders uit zogenoemde 'onvriendelijke landen', schrijven de advocaten Valentina Semenikhina en Vasilisa Strizh, die niet bij deze zaak betrokken zijn, in een blog over de procedure. "Zij kunnen geen aandeelhouders worden van het Russische dochterbedrijf."

Zowel Nederland als de Verenigde Staten en Japan zijn in Ruslands ogen onvriendelijke landen. De kans is dus aanwezig dat de twee sigarettenbedrijven hun aandelen in de Russische distributiegigant niet meer terug zullen zien.

Westerse bedrijven kunnen niets doen tegen deze procedure, die feitelijk neerkomt op onteigening, zegt Thom Dieben, sanctierechtadvocaat bij JahaeRaymakers. Sinds Rusland zich heeft teruggetrokken uit internationale mensenrechtenverdragen, kunnen benadeelde bedrijven alleen nog terecht bij de Russische rechter. "En daar hoef je niets van te verwachten als westers bedrijf."

Volgens Dieben bieden oude investeringsverdragen met Rusland wellicht nog enige hoop. "Dergelijke verdragen worden afgesloten om buitenlandse investeerders te beschermen, bijvoorbeeld tegen discriminatoire onteigeningen."

Bij onenigheid hierover kunnen bedrijven onafhankelijke arbiters vragen om een bindende uitspraak, bijvoorbeeld over een schadevergoeding. "Nederland en Japan hebben beide nog zo'n investeringsverdrag met Rusland, maar de Verenigde Staten weer niet."

In Parijs is het proces begonnen tegen onder anderen Rassemblement National-leider Marine Le Pen over mogelijk misbruik van geld van fondsen van het Europees Parlement. In totaal zijn 26 medewerkers en leden van de radicaal-rechtse partij aangeklaagd.

Het proces draait om geld bestemd voor werk in het Europees Parlement dat, jaren geleden al, onwettig gebruikt zou zijn om partijmedewerkers in Frankrijk mee te betalen.

Bij aankomst bij de rechtbank zei Le Pen dat ze ervan overtuigd is dat de partij geen regels van het Europees Parlement heeft overtreden en dat ze de jury daarvoor "zeer serieuze en stevige argumenten" zal geven.

Nep-assistenten

De zaak kwam in 2015 aan het rollen door een rapport van toenmalig EP-voorzitter Martin Schulz. Hij schreef dat Rassemblement National (RN), toen nog Front National geheten, tussen 2004 en 2014 geld uitkeerde aan medewerkers die te boek stonden als assistenten van Europarlementariërs maar dat niet waren.

Het Europees Parlement stelde eerder voor 6,8 miljoen euro gedupeerd te zijn, al had de advocaat van het parlement het in de rechtszaal over een schadepost van ruim 3,5 miljoen euro.

Als Le Pen schuldig wordt bevonden aan misbruik van publieke fondsen, zou ze voor tien jaar onverkiesbaar verklaard kunnen worden. Dat betekent dat ze niet aan de Franse presidentsverkiezingen van 2027 kan meedoen. Ze riskeert ook maximaal tien jaar cel en een miljoen euro boete. Haar partij spreekt zelf van een politiek proces.

Nieuwe paspoorten en identiteitskaarten zien er vanaf nu iets anders uit. Naast aanpassingen tegen namaak, zit er ook een wijziging in waardoor slechtzienden het paspoort en de ID-kaart makkelijker kunnen gebruiken.

Op de nieuwe legitimatiebewijzen zitten voortaan drie schuine ribbels, onder meer bij de pasfoto. Met die ribbels kunnen mensen die slecht zien, voelen hoe ze de pas moeten vasthouden. Ook kunnen ze door de ribbels het verschil tussen een ID-kaart en bijvoorbeeld een pinpas of een klantenkaart voelen.

De Rijksdienst voor Identiteitsgegevens zegt dat de aanpassing belangrijk is voor mensen met een visuele beperking. "Het is onze verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat elk individu in Nederland toegang heeft tot betrouwbare en gebruiksvriendelijke identificatiemiddelen."

De Rijksdienst heeft bij de ontwikkeling van de nieuwe passen overlegd met experts en mensen die een visuele beperking hebben.

Als extra beveiliging zitten er in het paspoort voortaan drie pasfoto's. Op de pas zelf zitten er twee en op de bladzijde erboven zit een derde pasfoto. Twee van de drie foto's zijn voortaan in kleur.

Oude paspoorten en ID-kaarten die nog niet verlopen zijn, blijven gewoon geldig.

De man uit Den Haag die vastzit voor misbruik van meerdere jonge meisjes, heeft volgens justitie meer slachtoffers gemaakt dan aanvankelijk werd gedacht. De man (26) wordt nu officieel verdacht van misbruik van 31 meisjes, zo werd vandaag bekend op een tussentijdse zitting in de rechtbank.

Ibrahim A. werd op 6 februari aangehouden. Op zijn computer werden zeker 4000 bestanden met kinderporno gevonden. Volgens het Openbaar Ministerie was de kinderporno voor eigen gebruik en om verder te verspreiden.

Het misbruik speelde van januari 2021 tot juni vorig jaar. A. zou zich hebben voorgedaan als modellenscout en zo meisjes van 6 tot 14 jaar oud online hebben misbruikt. Hij deed zich voor als vrouwelijke medewerker van een modellenbureau die op zoek was naar nieuwe modellen. Hij vroeg de meisjes om foto's en haalde ze vervolgens ertoe over om ontuchtige handelingen met zichzelf uit te voeren en dit te filmen. Zeker 24 meisjes deden uiteindelijk aangifte tegen hem.

De verdachte legde eerder een bekentenis af en zegt zo'n 50 tot 100 meisjes te hebben benaderd. 27 mogelijke slachtoffers zijn nooit geïdentificeerd. Van de 31 bekende slachtoffers komen er 7 uit België, de rest komt uit Nederland. Van de slachtoffers zijn er 25 jonger dan 12 jaar, schrijft Omroep West.

Berouw

Ibrahim A. legde een korte verklaring op bij de tussentijdse zitting. "Ik kijk uit naar de inhoudelijke behandeling van mijn zaak en zie er ook tegenop. Ik kom dan oog in oog te zitten met de slachtoffers en dat zal ik heel moeilijk vinden. Ik weet ook niet of ik dan de juiste woorden zal vinden, maar zal mijn best doen."

De inhoudelijke behandeling van de zaak is volgend jaar en zal meerdere dagen in beslag nemen.

Erasmusschutter Fouad L. moet verminderd toerekeningsvatbaar worden verklaard. Dat adviseren gedragsdeskundigen van het Pieter Baan Centrum (PBC) aan de rechtbank. Zij hebben bij L. een autistische stoornis vastgesteld die hem zou hebben beïnvloed bij de schietpartijen op 28 september vorig jaar in Rotterdam.

Vanwege de ernst van zijn stoornis en van de feiten adviseren de deskundigen de rechtbank om L. tbs met dwangverpleging op te leggen.

De officier van justitie maakte dit vandaag bekend in de rechtbank in Rotterdam tijdens de vierde voorbereidende zitting. Het Openbaar Ministerie zal de rapportage van de deskundigen meenemen in de inhoudelijke behandeling van de strafzaak, die volgend jaar begint.

Fouad L. wordt verdacht van het doodschieten van zijn buurvrouw Marlous (39) en haar dochter Romy (14) in hun woning in Rotterdam-Delfshaven. Daarna ging hij naar het Erasmus MC waar hij docent en huisarts Jurgen Damen (43) doodschoot.

Herdenking

Het was zaterdag een jaar geleden dat dit gebeurde. Op verschillende plaatsen in Rotterdam zijn de drie slachtoffers herdacht. Tot zaterdagavond was op het gebouw van het Erasmus MC een lichtprojectie te zien van een hartje met daarin twee handen die elkaar vasthouden. "Dit zijn ongetwijfeld pijnlijke dagen voor iedereen die hierbij betrokken is", zei de officier van justitie op de zitting.

De officier zei ook dat Fouad L. in zijn gesprekken met deskundigen van het PBC uitvoerig heeft gesproken over de feiten van 28 september vorig jaar. In verhoren met de politie heeft hij dat niet gedaan. "We willen hem zelf ook confronteren met alle resultaten en bevindingen."

L. was niet aanwezig bij de zitting. De volgende voorbereidende zitting is op 2 december. Dan dient de verdachte wel aanwezig te zijn.

De paus start de procedure voor een zaligverklaring van koning Boudewijn. De in 1993 overleden Koning der Belgen was diep religieus en fel tegen abortus, net als paus Franciscus.

Het is ongebruikelijk dat een paus zelf de procedure voor een zaligverklaring in gang zet. Meestal gebeurt dat van onderaf en zijn er lokale gelovigen die pleiten voor een zaligverklaring. Ook na het overlijden van koning Boudewijn werd daar door vrome katholieken in België op aangedrongen. Maar een officiële procedure is toen niet van de grond gekomen. Nu dus wel, door toedoen van de paus zelf.

'Moedige man'

Franciscus kwam gisteren met de aankondiging aan het einde van de mis in het Koning Boudewijnstadion in Brussel. Volgens de omroep VRT kwam die opmerking als een verrassing, zowel voor de Belgische bisschoppen als voor het koninklijk paleis.

Paus Franciscus stak bij het bezoek aan België zijn bewondering voor Boudewijn niet onder stoelen of banken. Hij bezocht de Koninklijke Crypte van de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Laken, waar Boudewijn en zijn vrouw Fabiola zijn bijgezet. Hij noemde hem een "moedig man die weigerde om een moorddadige wet te ondertekenen".

Daarmee doelde de paus op de weigering van Boudewijn om de wet te ondertekenen waarmee abortus tot de twaalfde week na de bevruchting niet meer strafrechtelijk wordt vervolgd. In 1990 zei Boudewijn tegen de toenmalig vicepremier: "Het is voor mij als gelovige totaal onverenigbaar met wat jullie willen. Dus dring niet aan. Het is neen."

Via een omweg kwam de abortuswet er toch. De koning werd voor een periode van 36 uur 'ongeschikt verklaard om te regeren'. Vervolgens kon de regering de wet zelf ondertekenen en was die rechtsgeldig.

'Huurmoordenaars'

De paus noemde de koning gisteren in gesprek met journalisten in het vliegtuig terug naar Rome een man met ruggengraat. "Hij is een heilige, en de procedure om hem zalig te verklaren wordt in gang gezet."

Dit besluit kan ook worden gezien als een signaal. De paus noemde in hetzelfde gesprek, niet voor de eerste keer, medici die een abortus uitvoeren "huurmoordenaars". "Daar is geen discussie over mogelijk. Een menselijk leven wordt vernietigd. Dat is moord."

Een procedure voor een zaligverklaring kan vele jaren duren. Een vereiste is dat voor de kerk vaststaat dat er een wonder aan de betrokkene kan worden toegeschreven. Ook wordt er uitgebreid en grondig onderzoek gedaan naar de handel en wandel van de persoon.

Congo

Daarbij wordt alles tegen het licht gehouden. En dan zijn er bij Boudewijn kritische kanttekeningen te plaatsen. Zo noemde hij de controversiële Belgische koning Leopold II "een geniaal brein" en "brenger van de beschaving".

Leopold II voerde in Congo een schrikbewind. Hij beschouwde de 'Congo-Vrijstaat' aan het eind van de 19de eeuw als persoonlijk wingewest. Bij de winning van kostbaarheden als ivoor en rubber werd de bevolking onder druk gezet om zo hard mogelijk te werken, door middel van martelingen, executies en andere terreurmaatregelen.

Bij de grote datadiefstal bij de politie zijn in enkele gevallen ook privégegevens van agenten buitgemaakt. Sommige medewerkers zeggen dat hun privételefoonnummer onderdeel is van de gestolen data, bevestigt de politie aan de NOS. Hoe vaak dat precies het geval is, wordt nog onderzocht.

Afgelopen week wisten hackers de visitekaartjes van het mailprogramma Outlook te stelen, dat bij de politie wordt gebruikt. Daarbij zijn de namen en e-mailadressen van vrijwel alle medewerkers buitgemaakt. In de visitekaartjes van veel medewerkers stonden ook hun diensttelefoonnummer, afdeling en functie vermeld.

Inmiddels zijn er signalen dat er soms ook privételefoonnummers bij de gegevens zaten. "In het verleden kon je deze gegevens zelf bewerken", verklaart een woordvoerder. "Het kan ook mogelijk zijn dat ze niet goed hebben gestaan in een van onze gebruikte systemen."

De politie benadrukt dat het vooralsnog lijkt te gaan om incidentele gevallen. "Bij de meeste collega's gaat het uitsluitend om de werkgerelateerde gegevens."

Ongerustheid

De hack veroorzaakt veel ongerustheid onder politiemedewerkers. Zij zijn bijvoorbeeld bang dat ze worden lastiggevallen als hun telefoonnummer openbaar wordt, of dat mensen hen nu makkelijker online kunnen traceren.

Voor bezorgde agenten en andere politiemensen is afgelopen weekeinde een speciaal meldpunt opgezet. Daar hebben zich tot nu toe enkele tientallen medewerkers gemeld. Daarnaast komen er volgens de politie vragen binnen bij leidinggevenden en via intranet, de interne website van de politie.

Wie achter de hack zit, is nog altijd onbekend. Wel is duidelijk dat de inbrekers binnen konden komen door een van de politieaccounts te hacken.

De gestolen gegevens zijn nog niet opgedoken. De politie heeft de 65.000 medewerkers opgeroepen extra alert te zijn op verdachte mails, telefoontjes of appjes.

In Nederland zijn 672.000 mensen chronisch ziek door roken. Zij lijden aan ziektes zoals kanker, COPD en hart- en vaatziekten, blijkt uit onderzoek van het RIVM. Het is voor het eerst dat is berekend hoeveel gevallen van chronische ziekte door roken zijn veroorzaakt.

Het RIVM deed het onderzoek in opdracht van Rookvrije Generatie. Deze stichting (opgericht door de Hartstichting, het KWF en het Longfonds) wil dat kinderen de kans krijgen om rookvrij op te groeien.

De berekeningen gaan over vijftien chronische ziekten waarbij roken een rol speelt. Bij sommige van deze ziektes is roken de belangrijkste veroorzaker. Zowel bij strottenhoofdkanker als longkanker worden ruim acht op de tien gevallen veroorzaakt door roken. Bij de longziekte COPD is roken in ruim driekwart van de gevallen de oorzaak.

Volgens het onderzoek hebben bijna 400.000 mannen een chronische ziekte die is veroorzaakt door roken. Dit geldt voor bijna 300.000 vrouwen.

Ook Chasmaine Winter-Schmidt heeft COPD en is daardoor ernstig beperkt bij alledaagse inspanningen:

Rookvrije Generatie noemt de tabaksindustrie de schuldige van deze chronisch zieken. "Als we de tabaksindustrie uitbannen zouden bepaalde ziekten die nu honderdduizenden mensen treffen fors afnemen", zegt de directeur van het Longfonds Károly Illy namens Rookvrije Generatie.

Het aantal volwassenen dat rookt neemt volgens hem af, maar hij ziet een toename bij tieners en jongeren. "De tabaksindustrie wil dezelfde hoeveelheid tabaksproducten blijven verkopen en richt zich daarom op jongeren om de volwassen klanten te vervangen."

Hij zegt dat vapes "een opstapje naar het gewone roken zijn", omdat 69 procent van de jongeren die deze e-sigaretten gebruikt ook gewone sigaretten roken. Zo krijgt de tabaksindustrie er "een klant voor het leven bij", stelt de directeur van het Longfonds.

De overheid zou daarom alles op alles moeten zetten om mensen te beschermen tegen tabak en andere nicotineproducten, vindt Rookvrije Generatie. Dat zou de overheid moeten doen door gezonde dingen te promoten en ongezonde dingen als roken te ontmoedigen. Daarom pleit de organisatie er onder meer voor dat de prijzen van tabak worden verhoogd. "De overheid moet alles op alles zetten om mensen zo lang mogelijk gezond te houden."

Over vapen en de tabaksindustrie maakte NOS op 3 eerder onderstaande video:

De productie van een speelfilm over het leven van 'iceman' Wim Hof is voorlopig stilgelegd vanwege beschuldigingen van huiselijk geweld. Dat meldt productiemaatschappij Genesius Pictures aan de NOS na berichtgeving van de Volkskrant.

De krant publiceerde afgelopen weekend een artikel waarin Hof werd beschuldigd van het dertien jaar lang fysiek en psychisch mishandelen van zijn ex-vriendin, hun zoon en haar twee kinderen. Genesius Pictures zegt dat de productie gestopt is "vanwege de ernst van de beschuldigingen". Volgens de productiemaatschappij stond de film nog in de kinderschoenen en was er nog geen materiaal geschoten. De film was aangekondigd als een 'inspirerend', 'ontroerend' en 'bij vlagen oergeestig' verhaal.

Mishandeling

De Volkskrant baseert zich onder meer op gesprekken met de ex-vriendin van Hof en hun zoon, maar ook op gerechtelijke vonnissen, een rapport van de Raad voor de Kinderbescherming en een aangifte tegen Hof vanwege onder meer de mishandeling van een eerdere partner.

Hof werd in 2012 veroordeeld voor de mishandeling van zijn toenmalige stiefzoon. Hij kreeg toen een werkstraf en geldboete opgelegd. Vervolgens kreeg hij een tijdelijk huisverbod van de gemeente Amsterdam, schrijft de Volkskrant. Hof mocht niet meer in de buurt van het gezin komen.

Een paar jaar later mocht Hof van de rechtbank niet meer omgaan met zijn zoon, nadat de Kinderbescherming volgens de krant had geconstateerd dat de jongen zich altijd onveilig bij hem had gevoeld door de hoeveelheid psychisch geweld.

PTSS

De ex-partner van Hof zegt dat ze onder meer mishandeld werd toen ze zwanger was van hun kind. Ook zou Hof haar hebben geprobeerd te wurgen en seksueel hebben misbruikt. De ex-partner zegt dat hun zoon een posttraumatische stressstoornis (PTSS) heeft overgehouden aan zijn jeugd.

Hof heeft tegen de Volkskrant de beschuldigingen tegengesproken. "Het is duidelijk dat ze (de ex-vriendin, red.) op oorlogspad is en het nu allemaal anders wil doen voorkomen dan het was." Hof zegt niet gewelddadig te zijn.

Tegenover RTL Boulevard zegt Hof dat hij en zijn ex-partner "zeker hun verschillen hadden" tijdens hun relatie. Hij noemt de beschuldigingen "een leugen" en "eenzijdig". De beschuldigingen van huiselijk geweld zijn volgens Hof "verzonnen verhalen". "Het is jaloezie, bitterheid en afgunst."

Wereldberoemd

De 65-jarige Hof is een spraakmakende gezondheidsgoeroe in binnen- en buitenland. Hij maakte miljoenen mensen over de hele wereld enthousiast voor koudwatertrainingen en ademhalingsoefeningen. Een zelfhulpboek kreeg 44 vertalingen. Hof kwam over de vloer bij Amerikaanse sterren als Oprah Winfrey, Orlando Bloom en Barbra Streisand.

Hof heeft ook diverse (extreme) kouderecords op zijn naam staan. Zo beklom hij meermaals op blote voeten en dun gekleed besneeuwde bergen en zwom hij onder een ijslaag door op de Noordpool in alleen een zwembroek.

De politie tast nog in het duister over de oorzaak van het ongeluk waarbij vannacht in Amersfoort drie mannen om het leven kwamen. De auto raakte van de weg, reed door de berm over het fietspad, botste tegen een boom en belandde in het water.

Agenten die toevallig langsreden, ontdekten de auto. Ze zagen bandensporen en brokstukken aan de rand van het water. "Vervolgens zagen ze de auto in het water liggen met de mensen erin", zegt een politiewoordvoerder.

Hulpdiensten werden opgeroepen, waaronder een duikteam van de brandweer. De mannen werden eruit gehaald en er werd begonnen met reanimatie. "Maar dat mocht niet meer baten", zegt de politie.

Buurtbewoners hadden rond 01.30 uur een harde klap gehoord. "Ik werd er wakker van", zegt een vrouw. "Alsof iemand tegen een muur reed. En daarna werd het helemaal stil."

Meerdere scenario's

De politie deed de hele nacht onderzoek. Veel is nog onduidelijk. Meerdere scenario's worden onderzocht, zoals rijden onder invloed van drank of drugs.

De weg waar het ongeluk gebeurde, staat niet bekend als gevaarlijk, zeggen buurtbewoners. Daarom wordt ooggetuigen en buurtbewoners gevraagd zich te melden. Ook wil de politie graag beelden van bijvoorbeeld deurbelcamera's in de omgeving van de Stadsring.

De drie slachtoffers zijn 21, 25 en 27 jaar uit Amersfoort. Wat de relatie is tussen het drietal, zegt de politie niet.

De politie heeft vanochtend een inval gedaan op een woonwagenkamp in Eindhoven. Daarbij zijn vijf mannen aangehouden. Volgens Omroep Brabant is het bewuste kamp te zien in de tv-serie Bij Ons Op Het Kamp.

De inval is onderdeel van een onderzoek naar de productie van en handel in harddrugs, zegt de politie. Een arrestatieteam heeft meerdere woonwagens doorzocht. Daarbij zijn ook spullen in beslag genomen.

De mannen die zijn aangehouden zijn tussen de 27 en 53 jaar oud en komen allemaal uit Eindhoven. Drie van hen zijn op het woonwagenkamp aangehouden, één man werd elders in een huis in Eindhoven opgepakt. De vijfde man werd gearresteerd in een huis in Zaltbommel.

Meer details wil de politie nog niet geven vanwege het lopende onderzoek.

Donald Trump heeft in een toespraak in Pennsylvania gezegd dat misdaad afneemt als de politie eenmalig keihard zou mogen optreden. Een woordvoeder zei later tegen de website Politico dat de uitspraken over politiegeweld "overduidelijk als grap bedoeld waren".

Trump betreurde het dat "de politie niet zijn werk mag doen" als het gaat om vergrijpen als winkeldiefstal. "Agenten mogen hun werk niet doen. Dan wordt hun gezegd: 'Als je optreedt, raak je je pensioen kwijt, je gezin, je huis, je auto."

Hij legde de schuld daarvan bij "progressief links, dat de politie en ons land kapot wil maken".

'Eén ruig uurtje'

De oplossing zou volgens de Republikein zijn om een keer hard terug te slaan tegen verdachten. "Als je één echt gewelddadige dag zou hebben...", mijmerde hij voordat zijn betoog afdreef naar lof over een plaatselijk politicus.

"Eén ruig uurtje maar, en dan echt ruig", pikte hij later zijn redenering weer op. "Dat zou rondgaan als een lopend vuurtje en alles zou meteen over zijn."

Op X wordt het voorstel al vergeleken met The Purge, de film waarin één dag per jaar alle misdaad is toegestaan om de samenleving een uitlaatklep voor burgerlijke onvrede te bieden. Overigens haalt Politico FBI-cijfers aan waaruit blijkt dat het misdaadcijfer het afgelopen jaar met ruim 2 procent is gedaald.

Gevraagd door Politico of dit een serieus voorstel van Trump was, reageerde een woordvoerder dat "Trump de president van orde en gezag was en blijft hameren op het belang bestaande wetten te volgen". Zijn Democratische rivaal Kamala Harris, een oud-aanklager, zou er juist verantwoordelijk voor zijn dat criminelen niet hard genoeg aangepakt worden.

Volgens Trump zou de politie harder moeten optreden:

Tijdens de toespraak in de swingstate haalde Trump ook persoonlijk uit naar Harris, die volgens hem "geestelijk gestoord" is. "Corrupte Joe Biden is geestelijk gestoord geworden - triest. Maar die liegende Kamala Harris is volgens mij echt zo geboren."

"Ik weet niet wat het is, maar er ontbreekt zeker iets. En weet je: iedereen heeft dat door."

Trumps aanvallen op Harris zijn persoonlijker geworden sinds zijn debat met haar. Commentatoren waren het er achteraf over eens dat Harris het daarbij beter had gedaan dan Trump. Zo haalde de Republikein de ontkrachte samenzweringstheorie aan dat vluchtelingen in Springfield huisdieren eten.

Kritiek van partijgenoten

Veel partijgenoten zien liever dat hun kandidaat zich richt op de inhoud. In plaats van te schelden zou Trump Harris beter kunnen aanvallen op haar economische resultaten, grensbeleid en de onrust in de wereld.

"Ik zou liever de zaak maken dat haar beleid het land verwoest", reageerde de invloedrijke senator Lindsey Graham op de scheldpartij.

Trump zei eerder dat hij persoonlijke aanvallen gerechtvaardigd vindt. "Ik ben heel boos op haar, op wat ze ons land aandoet", zei hij in een persgesprek vorige maand. "Ik vind dat ik recht heb op persoonlijke aanvallen."

Autofabrikant Stellantis behaalt dit jaar minder winst dan verwacht. Voor de beurzen vanochtend opengingen, kwam het bedrijf met een winstwaarschuwing.

Met de winstwaarschuwing volgt Stellantis (moederbedrijf van onder meer Citroën, Fiat en Jeep) andere Europese autofabrikanten.

Stellantis wijt de tegenvallers aan hogere kosten, sterke concurrentie en minder verkopen, met name in de Verenigde Staten. Na de winstwaarschuwing kelderde de beurskoers van het aandeel Stellantis met 13 procent in Milaan en Parijs.

Ook tegenvallers Duitse autobranche

Vrijdag kwam Volkswagen voor de tweede keer dit jaar met een winstwaarschuwing. Het Duitse concern verwacht nu 9 miljoen voertuigen aan klanten te leveren in plaats van 9,5 miljoen. Ook Mercedes-Benz en BMW kwamen eerder met tegenvallend nieuws.

Vorige week was er in Duitsland crisisoverleg over de autobranche tussen de regering, autobedrijven, toeleveranciers en de vakbonden. Concrete besluiten over steun aan de branche werden niet genomen. De regering zegt dat maatregelen nodig zijn met het oog op de lange termijn.

Er is onder meer veel concurrentie vanuit China met elektrische auto's. De Duitse autobranche wil onder meer dat de overheid de consument met subsidies prikkelt om een in Duitsland gemaakte e-auto te kopen. Er bestond in Duitsland een subsidieregeling, maar die werd eind vorig jaar afgeschaft.

Jonge kinderen zijn nog niet genoeg beschermd tegen kinkhoest. Daarover schrijft de Gezondheidsraad in een advies aan het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daarom zouden mensen die op hun werk in contact komen met kinderen jonger dan zes maanden nog steeds een kinkhoestvaccinatie aangeboden moeten krijgen van hun werkgever.

Het gaat volgens het adviesorgaan in ieder geval om medewerkers van ziekenhuisafdelingen als pediatrie, neonatologie of de spoedeisende hulp. Ook verloskundigen en mensen die in de kraamzorg, bij een consultatiebureau of kinderopvang werken worden genoemd.

De Gezondheidsraad gaf hier zeven jaar geleden ook al advies over, en ziet dus geen reden om dat advies aan te passen. "Hoewel kinkhoestvaccinatie sinds 2019 wordt aangeboden aan alle zwangere vrouwen, is er nog steeds een groep kinderen onvoldoende beschermd tijdens de eerste levensmaanden", schrijft de raad. "De vaccinatie van werknemers is bedoeld ter bescherming van deze groep."

Gratis prik

Volgens de raad heeft het invoeren van die zogenoemde maternale kinkhoestvaccinatie nog niet het gewenste effect, terwijl die pasgeborenen wel "de beste bescherming biedt". Vrouwen die 22 weken zwanger zijn, kunnen gratis een prik halen. De vrouwen krijgen geen oproep, maar moeten zelf een afspraak maken.

In principe zou de invoering hiervan ervoor kunnen zorgen dat het niet meer nodig is om werknemers te vaccineren, maar dat is nu nog niet het geval.

"Dat komt doordat niet alle moeders zich laten vaccineren (de deelnamegraad is zo'n 70 procent) en doordat er soms onvoldoende antistoffen worden overgedragen, bijvoorbeeld als het kind te vroeg wordt geboren", schrijft de Gezondheidsraad.

'Gevaarlijk voor de kleintjes'

Kinkhoest is vooral voor de allerkleinsten gevaarlijk, legde Pim van Gool, voorzitter van de Gezondheidsraad, eerder al eens uit. "Het is een vervelende ziekte, ook voor volwassenen. Maar voor hen is het niet gevaarlijk. Het zijn juist de kleintjes die te maken hebben met ernstige complicaties."

"Bij gezonde volwassenen verloopt kinkhoest meestal mild of zonder klachten", meldt de raad. "Bij baby's kan kinkhoest echter ernstig verlopen en in uitzonderlijke gevallen zelfs leiden tot de dood."

Afgelopen zomer overleed er een baby aan kinkhoest. Het was het vijfde kindje dit jaar. Gemiddeld overlijden er in Nederland een tot twee baby's per jaar aan kinkhoest.

Verloskundigen

Sinds een paar weken kunnen zwangere vrouwen in Den Haag worden ingeënt tegen kinkhoest bij een verloskundigenpraktijk. Nog niet eerder namen verloskundigen deze taak op zich.

In het hele land zijn er zorgen over de lage vaccinatiegraad tegen besmettelijke ziektes als kinkhoest. Voor het eerst in tientallen jaren werden minder dan 90 procent van de jongste kinderen (tot 2 jaar) gevaccineerd.

NOS op 3 maakte eerder deze explainer over besmettelijke ziektes en vaccinatie: