NOS Nieuws - Algemeen

De politiebonden hebben opnieuw acties aangekondigd rond een eredivisiewedstrijd. Op zondag 15 september zal er geen politie aanwezig zijn bij Ajax tegen FC Utrecht in de Johan Cruijff Arena.

De kans bestaat daarom dat het duel, dat wordt beschouwd als een risicowedstrijd, niet doorgaat. De bestuurlijke driehoek van Amsterdam (burgemeester, politie en Openbaar Ministerie) neemt daar begin volgende week een besluit over.

Al maanden voert de politie actie voor een betere vroegpensioenregeling. De acties zijn volgens het Landelijk Actiecentrum Politieacties nodig omdat vanuit het kabinet onvoldoende signalen gekomen zijn dat er hard genoeg wordt gewerkt aan het vroegpensioen voor zware beroepen. Volgens de politiebonden worden de acties ook harder.

De politiebonden staakten al meermaals rond eredivisiewedstrijden. Vorige maand was er geen politie aanwezig bij FC Twente-Sparta en NAC-Ajax. Die wedstrijden gingen overigens wel door. Vorige week werd besloten dat de Klassieker tussen Feyenoord en Ajax (ook een risicowedstrijd) in Rotterdam niet door kon gaan vanwege de politieacties.

Onvrede over huidige regeling

De politiebonden voeren actie omdat ze niet tevreden zijn met de huidige vroegpensioenregeling, die volgend jaar afloopt. Met die regeling kunnen agenten (en andere mensen met een zwaar beroep) drie jaar eerder stoppen, maar vaak moeten ze hun inkomen dan met spaargeld aanvullen. Bovendien stopt op dat moment ook de pensioenopbouw, terwijl de laatste jaren daarin juist zwaar meewegen. De politiebonden hameren op betere afspraken.

Voetbalbond KNVB zei eerder flink te balen dat voetbal wordt betrokken bij de acties. Volgens Maarten Brink van Politie in Actie is die reactie niet gepast omdat wedstrijden juist door kunnen gaan vanwege de inzet van agenten.

"Het is wel degelijk een bewijs waarom wij die vroegpensioenregeling willen. Er is vaak veel geweld rond voetbalwedstijden, waar ook politiemensen bij gewond raken", zegt Brink. "Dat laat zien dat politiewerk zwaar werk is. Vandaar ook dat we ons mede richten op voetbalwedstrijden."

Ook premier Schoof baalt

Premier Schoof baalt dat de politiebonden opnieuw gaan staken en hebben besloten van tafel weg te gaan. "De minister van Sociale Zaken (Van Hijum, red.) heeft mandaat om met de bonden te spreken. Hij heeft de ruimte om een goed gesprek te voeren met de bonden over dit belangrijke onderwerp."

Schoof erkent dat de bonden zelf hun strategie bepalen. "Ik hoop dat ze snel weer aan tafel komen."

Vorige week zei het kabinet dat het met vakbonden en werkgevers in gesprek wil over de vroegpensioenregeling voor zware beroepen.

Het kabinet scherpt de regels aan voor ASML voor de export van hoogwaardige chipmachines. Daarmee volgt Nederland voortaan de lijn van de regels de Verenigde Staten. Voor meer machines moet eerst een vergunning worden aangevraagd voor ze naar landen buiten de Europese Unie mogen worden gestuurd, zo heeft minister Klever voor Buitenlandse Handel bekendgemaakt.

Nederland ligt onder het vergrootglas omdat ASML een van de belangrijkste producenten van de nieuwe chipmachines is. "We hadden al een vergunningplicht voor zeer geavanceerde apparatuur voor de productie van chips. Gezien de technologische ontwikkelingen is het nu zo dat ook de oudere machines geavanceerdere chips kunnen maken dan voorheen", zegt Klever.

Het gaat om om chipmachines voor halfgeleiders, de zogenoemde deep ultra violet lithografische apparatuur. Europa en de Verenigde Staten vrezen met name dat China de chipmachines gebruikt om de Europese en Amerikaanse economie en defensie te ontregelen. "Ik neem deze beslissing voor onze veiligheid", zegt Klever. "Die geavanceerde chips kunnen gebruikt worden voor militaire toepassingen."

Supercomputers

Europa en de VS vrezen dat China de geavanceerde chips van producenten als ASML gebruikt om een economisch en militair overwicht op te bouwen. De angst is groot dat Chinese bedrijven straks niet alleen voorlopen op Europese concurrenten, maar dat China ook een voorsprong krijgt met supercomputers en op kunstmatige intelligentie draaiende wapens.

"Gezien de technologische ontwikkelingen is het nu ook zo dat de oudere machines geavanceerdere chips kunnen maken dan voorheen", stelt minister Klever in gesprek met de NOS. "En dat kan een risico zijn voor onze veiligheid, want die geavanceerde chips kunnen gebruikt worden voor militaire toepassingen. En daarom heb ik besloten ook oudere apparatuur onder de vergunningsplicht te brengen."

Als ASML de chipmachines naar China wil sturen, hakt ook hiervoor het kabinet eerst een knoop door over een vergunning. "Er is dus geen sprake van een exportverbod", benadrukt het kabinet.

ASML zegt in een reactie dat er weinig voor het bedrijf verandert en de exportregels van Amerika en Nederland "worden geharmoniseerd".

Bij een brand in een slaapzaal op een kostschool in Kenia zijn ten minste 17 leerlingen omgekomen. Ook zijn er 13 slachtoffers met zware brandwonden, meldt de Keniaanse politie. De autoriteiten doen onderzoek naar de oorzaak. De vrees bestaat dat het dodental verder oploopt.

De brand woedde vannacht in een school voor kinderen tot 14 jaar in de stad Nyeri. In het deel van de school waar de brand uitbrak, sliepen zo'n 150 jongens.

Het vuur in het gebouw van hout greep snel om zich heen:

De Keniaanse president Ruto spreekt op X van een verschrikkelijke en verwoestende brand en zegt dat "de verantwoordelijken ter verantwoording worden geroepen".

Bezorgde ouders hebben zich bij de school verzameld. Het Keniaanse Rode Kruis biedt de leerlingen, leraren en getroffen families hulp aan.

Vaker schoolbranden

Bij een brand in 2017 kwamen op een middelbare school in Nairobi tien studenten om het leven.

IJsbaan Thialf in Heerenveen gaat schaatsers verplichten om een helm te dragen op het ijs. Het ijsstadion kiest daarvoor "na een toenemend aantal incidenten met aanzienlijk letsel".

Thialf noemt de helmplicht een noodzakelijke stap om het risico op ernstig (hoofd)letsel te voorkomen en een veiligere schaatsomgeving te creëren.

Directeur Minne Dolstra zegt dat het merendeel van de schaatsers het gebruik van de helm toejuicht. "We zien steeds meer verenigingen die het dragen van een helm verplicht stellen en recreatieve bezoekers die het ijs betreden met een helm op." Volgens Dolstra gebeuren de meeste ongelukken onder recreanten, schrijft Omrop Fryslân.

Topsporters

Topsporters zijn deels uitgezonderd van de regel. In Nederland is een helm al jaren verplicht bij shorttrack, marathonschaatsen en massastart. Ook bij de teamsprint en ploegenachtervolging moeten schaatsers van de Internationale Schaatsunie (ISU) een helm dragen. Langebaanschaatsers kiezen zelf of ze een helm willen dragen of verenigingen stellen dat verplicht. IJsbaan Thialf wil zich niet mengen in het beleid van de ISU.

Langebaanschaatsster Femke Kok: "Als professionals zijn wij goed getraind en weten we hoe we hiermee om moeten gaan. Het is vooral enorm schrikken als we een minder ervaren sporter een harde klap zien maken." Ze vindt de helmplicht voor recreanten in Thialf een goed idee. "Een ongeluk zit in een klein hoekje."

Ook schaatsbond KNSB juicht de helmplicht in Thialf toe. "Als je schaatst, kun je vallen. Hoe drukker het is op het ijs, des te groter de kans op een valpartij. Vandaar dat dringende advies: draag een helm! Dat doe je niet voor ons, maar voor je eigen veiligheid."

De nieuwe regel gaat in op 23 september, bij de start van het nieuwe schaatsseizoen.

Op een industrieterrein in De Meern is vanochtend brand uitgebroken in een bedrijfsverzamelgebouw. De brandweer rukte groot uit en schaalde direct op naar 'zeer grote brand'. Grote rookpluimen waren van veraf te zien.

In het gebouw zaten meerdere bedrijven en loodsen, waaronder die van fietsenwinkel Fietsvoordeelshop.nl.

De brand aan de Strijkviertel werd rond 06.00 uur ontdekt door buurtbewoners, die de brandweer belden. Het bedrijfspand stond volledig in brand en de brandweer wist te voorkomen dat de brand oversloeg naar andere gebouwen.

Inmiddels is de brand onder controle en de brandweer is de rest van de dag bezig met nablussen, meldt de Veiligheidsregio Utrecht. Er wordt daarbij onder meer een hijskraan ingezet.

NL-alert

De rook trok richting de wijk Veldhuizen. Mensen in de buurt kregen een NL-alert en het advies om ramen en deuren dicht te houden en hun mechanische ventilatie uit te zetten.

Door de woonwijk lagen verbrande resten die waren meegekomen met de rook. De Veiligheidsregio laat weten dat de resten als normaal afval opgeruimd kunnen worden.

Op 26 augustus woedde er ook een grote brand op het industrieterrein aan de Strijkviertel. Daarbij ging een kantoorpand grotendeels in vlammen op.

Dit zijn foto's van het gebouwencomplex voor en na de brand:

Goedemorgen! Bij de Universiteit van Amsterdam wordt opnieuw gedemonstreerd tegen de samenwerking van de UvA met Israëlische onderwijsinstellingen en in New York besluit de rechter of de uitspraak in de zwijggeldzaak tegen oud-president Trump wordt uitgesteld.

Eerst het weer: in het noorden, midden en oosten is het opnieuw zomers warm met 25 tot 27 graden. In het noorden en oosten is er veel zon. In het zuiden en zuidwesten zijn er meer wolken en kans op een (onweers)bui. Later in de middag en avond is het overal weer droog.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Inlichtingendiensten van verschillende landen waarschuwen voor cyberaanvallen van de Russische geheime dienst GROe. Ook de MIVD waarschuwt ervoor. De GROe is een van de beruchtste eenheden binnen de Russische militaire geheime dienst. Die zou het hebben gemunt op vitale infrastructuur en overheidsinstellingen in westerse landen.

Volgens de veiligheidsdiensten is het belangrijkste doel van de Russische eenheid nu om de steun aan Oekraïne te verstoren. Zo probeert de GROe zicht te krijgen op westerse wapenleveranties. Ook zouden de cyberoperaties erop zijn gericht om fysieke sabotageacties te ondersteunen.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Bijbaantjes, niks bijzonders voor de meeste studenten, vaak in de horeca of ergens anders. Steeds meer studenten kiezen ervoor een bijbaantje bij defensie te nemen. Niet per se om de personeelstekorten op te lossen, maar met een andere reden.

Fijne dag!

De vader van de Amerikaanse tiener die woensdag vier mensen doodschoot op een middelbare school is gearresteerd. Colin Gray wordt onder meer verantwoordelijk gehouden voor de dood van de vier omdat hij wist dat zijn 14-jarige zoon een wapen bezat en dat toestond.

Colt Gray vermoordde op een school in de Amerikaanse staat Georgia twee scholieren en twee docenten. Daarnaast raakten nog negen andere mensen, een docent en acht leerlingen, gewond. Gray werd na de schietpartij aangehouden. Hij zal volgens het volwassenenstrafrecht worden berecht.

Dreiging op Discord

Volgens de krant The Washington Post was de jongen al eerder in beeld bij de opsporingsdiensten. Gray zou online hebben gedreigd met een schietpartij op een school op het gameplatform Discord. De vader en de zoon werden naar aanleiding daarvan door de politie gehoord, maar daar bleef het bij.

De politie zegt geen fouten te hebben gemaakt, omdat er op dat moment niet genoeg bewijs was dat de Grays achter het Discordaccount zaten.

Uit verslagen die door de politie zijn vrijgegeven blijkt dat er ook geen aanleiding werd gezien voor inbeslagname van de wapens van het gezin. De vader van Gray vertelde de politie tijdens het verhoor dat er jachtgeweren in een kluis lagen en dat zijn zoon er niet bij kon.

35 schietpartijen

In de Verenigde Staten zijn scholen geregeld het doelwit van schietpartijen. Tot 11 juli registreerde CNN dit jaar 35 schietpartijen op scholen, waarbij zeventien doden vielen. De schietpartij in Georgia was de eerste van het nieuwe schooljaar. Eerder dit jaar werden voor het eerst ook ouders van een schutter veroordeeld.

Een vader en moeder uit Amerikaanse staat Michigan werden veroordeeld tot tien jaar celstraf, nadat hun zoon vier leerlingen van een middelbare school had doodgeschoten. De ouders werd verweten dat zij niet ingrepen toen hun zoon verontrustende teksten opschreef en zijn mentale gesteldheid achteruitging. Ook had de vader samen met zijn zoon een wapen gekocht, waarmee hij een paar dagen later de moorden pleegde.

Hunter Biden heeft donderdag schuld bekend in de belastingzaak tegen hem. Dat is een verrassing, omdat de zoon van de Amerikaanse president Joe Biden de aanklachten eerder nog formeel ontkende.

De bekentenis is geen onderdeel van een deal met justitie. Dat gebeurt vaak in ruil voor een lagere straf, maar de aanklagers waren in dit geval niet op de hoogte van Bidens bekentenis. Eigenlijk stond op de eerste dag van het proces alleen de jury-selectie op het programma, toen de advocaten van Biden vertelden dat hij schuld bekent.

Hunter Biden is aangeklaagd omdat hij zo'n 1,4 miljoen dollar aan belastingen niet betaald heeft. Het zou gaan om belastingen tussen 2016 en 2019, naar eigen zeggen worstelde hij in die periode met zijn drugsverslaving. Volgens de aanklacht gaf hij in die periode enorme bedragen uit aan "drugs, escorts en vriendinnen, luxehotels en huurwoningen, luxeauto's, kleding en andere items van persoonlijke aard".

De uitspraak is op 16 december. Biden riskeert een celstraf van maximaal 17 jaar en een boete van 450.000 dollar.

Eerder veroordeeld

Eerder dit jaar werd Biden al veroordeeld voor het overtreden van de wapenwet. Het was de eerste keer dat een kind van een zittende president werd veroordeeld en dat had veel invloed op de verkiezingscampagne van, toen nog presidentskandidaat, Joe Biden. Dat proces draaide om een wapenaanvraag die Hunter Biden in 2018 deed.

Bij die aanvraag vulde hij in dat hij geen drugs gebruikte, terwijl hij in die tijd dus met een drugsverslaving kampte. Biden werd schuldig bevonden aan de aanklachten, maar het is nog niet bekend welke straf hij hiervoor krijgt.

Het aantal vrouwen in bestuursposities van grote bedrijven is afgelopen jaar toegenomen. Bijna een derde van de nieuwe bestuurders bij beursgenoteerde bedrijven was een vrouw. Een jaar eerder was dit nog maar 13 procent. Dit blijkt uit de jaarlijkse Female Board Index.

Die index houdt al 18 jaar de percentages vrouwelijke bestuurders en commissarissen bij de 82 Nederlandse beursondernemingen bij. Volgens Mijntje Lückerath-Rovers, hoogleraar en samensteller van de index, maken vooral bedrijven die in de AEX staan werk van genderdiversiteit: "In de AEX doen ze het gemiddeld veel beter. Daar is 25 procent van bestuurders al een vrouw. Zij worden er ook meer op aangesproken, want ze zijn veel zichtbaarder dan de kleine bedrijven die niemand kent. Veel mensen werken bij de AEX-bedrijven en die willen uitdragen dat ze modern zijn."

Tegenover die grote bedrijven, waar het aantal vrouwelijke bestuurders toeneemt, zijn er ook 57 ondernemingen met geen enkele vrouw in de Raad van Bestuur. Bij die bedrijven werden wel 14 nieuwe mannelijke bestuurders aangenomen. Voor bestuursfuncties is er geen quotum voor een percentage mannen en vrouwen waar het bedrijf zich aan moet houden.

Helft commissaris vrouw

Sinds 2022 is het wel wettelijk verplicht voor beursbedrijven om minimaal een derde vrouw (en ook minimaal een derde man) in de raden van commissarissen te hebben. 73 van de 82 bedrijven voldoen daar nu aan. Het aantal vrouwelijke commissarissen is al langer bijna gelijk aan het aantal mannelijke commissarissen. In 2024 zijn er, met 53%, net iets meer mannelijke commissarissen dan vrouwen.

Bij de overige negen bedrijven gaat het om relatief kleine lokale beursondernemingen die gezamenlijk elf vrouwen moeten benoemen. Zij voldoen daar nu niet aan, maar zijn ook niet in overtreding, omdat ze het afgelopen jaar geen nieuwe commissarissen hebben benoemd.

Vrouw vervangt vrouw

Dat het verschil in genderdiversiteit tussen commissarissen en bestuurders zo groot is, ligt volgens Lückerath-Rovers niet alleen aan het quotum, maar ook aan het aanbod van mensen. "Bij commissarissen zoek je altijd van buiten, dat betekent dat de vijver waar je in zoekt vele malen groter is. Een bestuursfunctie is vaker een fulltime baan en vaak stromen nieuwe bestuurders door vanuit andere lagen in de organisatie. Als de rest van het bedrijf dan divers genoeg is, dan komt het wel goed."

Als er eenmaal diversiteit is in de bestuurslaag is dat volgens Lückerath-Rovers in veel gevallen blijvend. Zo lijkt een van de redenen van het hogere aantal nieuwe vrouwelijke bestuurders dat er ook best wat vrouwelijke bestuurders gestopt zijn afgelopen jaar: "Vrouwen die aftreden worden ook steeds meer vervangen door vrouwen. Eerst was het groepje vrouwelijke bestuurders zo klein, maar nu zie je bijvoorbeeld bij ABN AMRO dat er een vrouw aftreedt en er een nieuwe vrouw voor in de plaats komt."

Goed nieuws

Staatssecretaris Paul van Emancipatie vindt het goed nieuws dat het aantal vrouwen in bestuursfuncties bij grote bedrijven is gestegen. "Er is steeds meer aandacht voor diversiteit in bedrijven. Het zou echt heel raar zijn om goede vrouwen aan de zijlijn te laten staan. Maar er is nog steeds werk aan de winkel. Dus ik zou tegen bedrijven zeggen: pak door en blijf goede vrouwen aanstellen."

Wat Paul betreft komt er geen wettelijk verplicht aantal vrouwen in besturen van grote bedrijven, zoals er dus wel is voor raden van commissarissen: "Ik heb liever dat bedrijven vanuit overtuiging vrouwen aanstellen dan dat ze dat doen om een lijstje af te vinken en te voldoen aan wetgeving."

In Rwanda is de door Nederland uitgeleverde Rwandees Venant Rutunga veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf voor zijn rol bij de genocide van 1994. Er was levenslang tegen hem geëist.

De 75-jarige Rwandees werd in 2019 opgepakt in Leersum en twee jaar later door Nederland uitgeleverd.

Rutunga was dertig jaar geleden de regionale directeur van een landbouwinstituut waar na het begin van de moordpartijen meer dan duizend Tutsi's naartoe waren gevlucht. Rutunga zou militairen naar het terrein hebben geleid om de vluchtelingen te laten doden.

Bij de genocide zijn in ongeveer honderd dagen zo'n 800.000 Tutsi's en gematigde Hutu's omgebracht.

Rutunga vroeg in 2000 asiel aan in Nederland. Drie jaar later trok de immigratiedienst IND zijn verblijfsvergunning in na een waarschuwing van Buitenlandse Zaken. In de jaren daarna bleef Rutunga procederen om een verblijfsvergunning te krijgen.

In 2019 vaardigde Rwanda een internationaal arrestatiebevel tegen hem uit en werd hij opgepakt door de Nederlandse politie. Rutunga vocht zijn uitlevering meerdere malen tevergeefs aan.

Er worden vaker Rwandezen opgepakt in Nederland die worden verdacht van genocide. Er zijn elf gevallen bekend, van wie een aantal aan Rwanda is uitgeleverd. Sommigen konden om hun dubbele nationaliteit niet worden overgedragen en zijn berecht in Nederland of door het Internationaal Rwandatribunaal.

Oneerlijke rechtsgang Rwanda

Juristen en mensenrechtenorganisaties hebben in het verleden herhaaldelijk gewaarschuwd voor een oneerlijke rechtsgang in Rwanda, waar processen vaak politiek gemotiveerd zouden zijn en aan verdachten bekentenissen worden ontlokt door hen te martelen.

De rechtbank in Den Haag zette twee jaar geleden ook een streep door een voorgenomen uitlevering omdat de rechter niet zeker wist of de verdachte een eerlijk proces zou krijgen in Rwanda.

Een van de beruchtste eenheden binnen de Russische militaire geheime dienst GROe heeft zich ook gestort op cyberaanvallen op vitale infrastructuur en overheidsinstellingen in westerse landen. Hiervoor waarschuwen verschillende inlichtingendiensten, waaronder de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD).

Volgens de veiligheidsdiensten is het belangrijkste doel van de eenheid nu om de steun aan Oekraïne te verstoren. Zo proberen ze zicht te krijgen op westerse wapenleveranties. Ook zouden de cyberoperaties erop zijn gericht om fysieke sabotageacties te ondersteunen.

Het gaat om Eenheid 29155, die bekendstaat om fysieke sabotageacties en beïnvloedingsoperaties. Zij waren vermoedelijk verantwoordelijk voor de vergiftiging van oud-dubbelspion Sergej Skripal. Daarnaast worden ze gelinkt aan een couppoging in Montenegro en het veroorzaken van mysterieuze gezondheidsklachten bij Amerikaanse ambassademedewerkers in onder meer Cuba.

Aanklacht

Het is voor het eerst dat door de veiligheidsdiensten naar buiten wordt gebracht dat deze Russische eenheid zich ook richt op cyberaanvallen, maar de hackactiviteiten zouden al plaatsvinden sinds 2020.

Zo wordt de eenheid gelinkt aan de zogenoemde Whispergate-aanvallen, die gericht waren op het vernietigen van computersystemen in Oekraïne en NAVO-landen in aanloop na Russische inval van Oekraïne in 2022. De Verenigde Staten hebben vandaag vijf Russen aangeklaagd die hierbij betrokken zouden zijn geweest. Het gaat om leden van de militaire geheime dienst.

De waarschuwing van de MIVD komt voort uit een samenwerking tussen verschillende geheime diensten. Onder meer het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Estland, Australië en de Verenigde Staten komen vandaag met dezelfde waarschuwing voor de Russische eenheid.

Voor zover bekend is Nederland nog geen slachtoffer geweest van de operaties van eenheid 29155. Toch is de dreiging reëel, stelt MIVD-viceadmiraal Peter Reesink. "Ze zijn gericht op de logistieke sector in landen die hulp aan Oekraïne leveren of daar een rol in hebben. En Nederland is een belangrijk doorvoerland."

Defensieminister Ruben Brekelmans hoopt dat instellingen zich wapenen tegen "deze ingrijpende aanvallen en spionage". "We kiezen er samen met partners voor de werkwijze van deze beruchte Russische cybereenheid bloot te leggen. Zo kan iedereen zien hoe zij te werk gaan."

In Nieuwsuur zei Brekelmans dat de Russische militaire geheime dienst zich "dagelijks schuldig maakt aan sabotage- en spionagepogingen en gericht cyberaanvallen uitvoert om de steun aan Oekraïne te verstoren. Zeker in het digitale domein is er continu strijd."

Een deel van de opvarenden van het vorige maand voor de kust van Sicilië gezonken superjacht is niet overleden door verdrinking, maar door verstikking. Dat melden Italiaanse media op basis van bronnen dicht bij het onderzoek.

Het gaat om vier slachtoffers die werden gevonden in een hut aan de linkerkant van het schip. Uit autopsie zou zijn gebleken dat zij geen water in hun longen hadden. Ook hadden ze geen andere verwondingen.

Onderzoekers denken nu dat het viertal is gestikt doordat de zuurstof opraakte in de hut. Waarschijnlijk werd de ruimte door het stijgende water steeds kleiner en vulde de lucht zich met koolstofdioxide.

Omdat het schip tijdens het zinken naar rechts overhelde, bestaat het vermoeden dat de vier bewust naar de hut zijn gevlucht. In de ruimte zat waarschijnlijk een van de laatste luchtbellen met zuurstof.

Onderzoek

Het 56 meter lange jacht verging vorige maand toen het voor anker lag in de buurt van Palermo. Het schip met 22 mensen aan boord kwam terecht in slecht weer, waarna het kapseisde en zonk.

Vijftien mensen konden worden gered, maar zeven opvarenden zonken met het schip naar de bodem. Onder hen was ook de eigenaar van het schip, de 56-jarige techmiljardair Mike Lynch, en zijn 18-jarige dochter. De autopsie van hun lichamen is nog niet afgerond.

Het Openbaar Ministerie in Italië onderzoekt wie verantwoordelijk kan worden gehouden. Hierbij wordt vooral gekeken naar de rol van de 51-jarige kapitein, James Cutfield uit Nieuw-Zeeland, die het incident overleefde. Hij was als gezagvoerder verantwoordelijk voor de veiligheid aan boord.

Een man uit Rotterdam wordt ervan verdacht zijn echtgenote om het leven te hebben gebracht tijdens hun vakantie in Suriname. Dat bevestigt de politie in Suriname na een bericht op de lokale nieuwssite Waterkant.net.

Het Rotterdamse stel zou afgelopen week terugkeren naar Nederland, maar dat gebeurde niet. De familie van de vrouw maakte zich zorgen en stapte naar de politie. Die begon een onderzoek en vond het lichaam van de vrouw gisterochtend in het district Saramacca, ten westen van de hoofdstad Paramaribo.

Een familielid meldt aan Waterkant.net dat de man zijn echtgenote, met hulp van een andere vrouw, zou hebben vermoord. Hierna zouden ze het lichaam hebben begraven.

De Rotterdammer en de vrouw zijn gisteren aangehouden. Mogelijk hadden de twee een buitenechtelijke relatie, schrijft Waterkant.net. Volgens de Surinaamse politie ging het om "een koppel".

Onder het stof, met een volgepakte rugtas en om hun nek een plastic hoesje met een paspoort en Amerikaanse dollars stapt een groep migranten rond het middaguur de zanderige oever op. Het laatste deel van hun oversteek door de Dariénkloof hebben ze met de boot gedaan.

Nu een nachtje op adem komen in het dorpje Bajo Chiquito, gelegen aan een kronkelende rivier in de jungle van Panama, en dan kunnen ze door richting het VN-vluchtelingenkamp op het vasteland. En van daaruit door richting het noorden, richting de Verenigde Staten.

Het dorpje Bajo Chiquito heeft ervaring met migranten als die uit deze groep. Enigszins verdwaasd ondergaan ze de routine na aankomst: eerst een registratie bij de militaire politie, die vlak bij de steiger staat te wachten. Wie medische assistentie nodig heeft, kan naar de tent van het Rode Kruis.

Vervolgens kunnen ze een slaapplek zoeken, in een van de tentjes onder de houten huisjes op palen. Die worden verhuurd door de inwoners van Bajo Chiquito.

Wie dat wil, kan vervolgens bij een van de winkeltjes aan de rommelige hoofdstraat voor een paar dollar een uur wifi krijgen, de batterij van de telefoon opladen, of schoenen kopen voor de duizenden kilometers die nog voor hen liggen op weg naar het noorden.

Kidnapping en seksueel geweld

Dagelijks komen er honderden migranten aan in dit dorpje in de jungle van Panama. Ze komen uit Venezuela, uit Haïti, uit Ecuador, maar ook uit Senegal, Bangladesh en Syrië. Naar schatting hebben al ruim 200.000 migranten in 2024 de Dariénkloof, een onherbergzaam gebied tussen Panama en Colombia, doorkruist. Vorig jaar waren het er ruim een half miljoen.

Onder hen zijn veel vrouwen en kinderen. Kwetsbare vluchtelingen, die op de route door de jungle slachtoffer kunnen worden van kidnapping en seksueel geweld. Het gebied is een wetteloze regio, waar volgens hulporganisaties op grote schaal mensenrechtenschendingen plaatsvinden.

In dit belangrijke verkiezingsjaar is er de Verenigde Staten, en met name vicepresident Kamala Harris, veel aan gelegen om migratie via de Dariénkloof te beteugelen. Harris, namens de Democraten de presidentskandidaat in november, heeft migratie in Midden-Amerika in haar portefeuille. Vorige maand nog vloog Panama migranten terug naar Colombia, op kosten van de VS.

Terug in de tijd

De onlangs aangetreden president van Panama José Raúl Mulino heeft beloofd, onder meer met hekken, de kloof af te sluiten. Inwoners van Bajo Chiquito, het dorpje dat sinds het begin van de crisis dagelijks honderden migranten ontvangt, hopen dat het niet zo ver komt. Zij verdienen juist aan de migratiecrisis.

Rómulo Apochito is het traditionele, inheemse dorpshoofd van Bajo Chiquito. "Als de regering dit gebied gaat afsluiten voor migratie, gaan wij 50 jaar terug in de tijd. Wij hebben ons weten te ontwikkelen, wij zijn gegroeid en vooruitgegaan dankzij de migranten die hier doorheen komen."

Apochito wijst op de voorzieningen die organisaties als Unicef en het Rode Kruis hebben geregeld in zijn dorp. De hele dag elektriciteit. Schoon drinkwater. Een medische post.

Volgens de inheemse leider was deze regio vergeten door de regering van Panama en kreeg het gebied pas aandacht toen er migranten doorheen kwamen. Dat zonder die crisis zijn dorp geen basisvoorzieningen zou hebben, noemt hij een harde realiteit.

Tomás Chami woont al zijn hele leven in Bajo Chiquito. Sinds 2012, het jaar dat Nicolás Maduro aan de macht kwam in Venezuela, heeft hij zijn dorp zien veranderen. "Hier woonden tachtig mensen. Toen kwamen de migranten, het werden er steeds meer", zegt Chami.

"Op het hoogtepunt kregen we 3000 migranten in één dag. Maar we hebben altijd gezorgd dat iedereen een plek om te slapen had." Hij wijst naar een stalen constructie, waar een groot golfplaten dak op ligt. Een herberg waar migranten, die geen geld hebben om een tent of hangmat te huren, kunnen overnachten.

Op weg naar de hoofdstraat, waar Chami een winkeltje heeft, wijst hij op de huizen. Vroeger waren ze van hout, nu worden ze van beton gemaakt. "De mensen die profiteren van de crisis kunnen nu steeds beter wonen. Mijn winkel loopt ook goed, de migranten nemen nu eenmaal veel geld mee voor onderweg."

Hij neemt plaats achter de toonbank. Voor zijn winkel kijkt een groepje jonge Venezolaanse kinderen naar een film op een oud televisiescherm. Hun ouders drinken een blikje frisdrank op de veranda van de winkel van Chami. Ze komen bij van de Darién en verzamelen energie voor de lange tocht die hen nog wacht.

Een automobilist is vannacht met de schrik vrijgekomen na een ongeval op de ringweg A10 bij Amsterdam. Een ijzeren staaf doorboorde de voorruit van de auto, maar de bestuurder bleef ongedeerd. De politie heeft een man aangehouden.

Het incident gebeurde rond 04.00 uur op het noordelijke deel van de snelweg, ter hoogte van Tuinpark Buikslotermeer. Volgens de politie werd de bestuurder "op enkele centimeters na niet geraakt".

Toen agenten ter plaatse kwamen zagen ze dat de snelweg bezaaid lag met puin. "Er lagen diverse houten balken, stukken boomstronk en metalen voorwerpen", zegt de politie.

Spoor van puin

Behalve de auto bleek ook een ander voertuig zwaar beschadigd te zijn geraakt, maar ook hier raakte niemand gewond. Een berger heeft de twee auto's afgevoerd, meldt AT5.

Agenten hebben het spoor van puin gevolgd en kwamen in de buurt uit bij een 39-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats. Hij is aangehouden.

Wat er is gebeurd is niet duidelijk. De politie zegt dringend op zoek te zijn naar getuigen en roept mensen die iets gehoord of gezien hebben op zich te melden. Ook mensen die vannacht op de A10 reden en dashcambeelden hebben, wordt gevraagd om beeldmateriaal met de politie te delen.

Ook de politie is bezorgd over het stoppen met de opvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers. PVV-minister Faber (Asiel) maakte gisteren bekend dat de opvang van deze groep via de 'bed-bad-brood-regeling' per 1 januari volgend jaar niet meer gefinancierd wordt.

In Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Groningen en Eindhoven worden uitgeprocedeerde vreemdelingen nu nog op sobere wijze opgevangen om te voorkomen dat ze op straat gaan zwerven en voor overlast zorgen.

"Dit kan zorgen voor meer onveiligheid, zowel voor deze groep als voor de samenleving", zegt de politie. "Onze ervaring leert dat als mensen geen hulpstructuren meer hebben om op terug te vallen, ze zeer kwetsbaar worden, dat geldt zeker ook voor ongedocumenteerden. Ze belanden mogelijk op straat en lopen een groter risico om in de criminaliteit of in een uitbuitingssituatie terecht te komen."

Eerder liet de Vereniging van Nederlandse Gemeenten al weten dat het stoppen van de regeling zal "leiden tot overlast en ervaren onveiligheid door de inwoners van onze gemeenten".

"Alleen de man op deze foto heeft de Russische aanval overleefd", schrijft de burgemeester van Lviv op X bij een foto van een gezin. Te zien zijn een lachende vader, moeder en drie dochters.

Hun huis, gelegen in de stad ver van het front, werd gisteren geraakt door een Russische raket. Vader Yaroslav werd levend onder het puin vandaan gehaald, maar zijn vrouw en dochters hebben de aanval niet overleefd.

Terwijl hulpverleners hem probeerden te troosten, keek Yaroslav vol ongeloof toe hoe de lichamen van zijn vrouw Yevheniya (43) en dochters Emiliya, Daryna en Yaryna in lijkzakken werden weggedragen.

Volgens ooggetuigen is de vader de enige overlevende omdat hij op het moment van de inslag naar hun appartement was gegaan om water te halen. De rest schuilde in het trappenhuis, dat als een veiliger plek werd beschouwd.

Kort na de aanval is te zien hoe hulpverleners de aangeslagen vader Yaroslav troosten:

De dood van de drie zusjes en hun moeder heeft veel losgemaakt in Lviv en de rest van het land.

In de post op X deelt burgemeester Andriy Sadovyi dat oudste dochter Yaryna een collega van hem was. "Ze werkte in ons stadhuis aan een project om Lviv de Europese jongerenhoofdstad van 2025 te maken."

Daryna, de middelste dochter van 18, studeerde Oekraïense cultuur aan de universiteit van Lviv en was net aan haar tweede jaar begonnen. "Er zijn geen woorden voor dit immense verdriet," reageerde de universiteit op haar dood. "Laten we bidden voor de onschuldige slachtoffers en voor Jaroslav, de vader."

In haar sollicitatiebrief voor de universiteit omschreef Daryna haar familie als "ongelooflijk hecht en harmonieus". Ze schreef over de onvoorwaardelijke steun van haar ouders en hoe zij hun dochters verhalen vertelden over de Oekraïense geschiedenis.

De scouting, waar de moeder en twee oudere dochters lid van waren, beschrijft de moeder als een "creatieve, intelligente en positieve persoonlijkheid."

Ver van het front

Lviv, dicht bij de Poolse grens, werd lange tijd beschouwd als een van de veiligste plekken van het land. De stad is een toevluchtsoord voor honderdduizenden Oekraïners sinds het uitbreken van de oorlog.

Door de afstand tot het front heeft de Oekraïense luchtafweer meestal wel tijd om raketten en drones die richting Lviv worden afgevuurd uit de lucht te halen.

In Rotterdam is vanmiddag een tram beschoten. Twee mensen raakten hierbij gewond. De schutter sloeg op de vlucht en is nog niet aangehouden. Ook een van de gewonden is ervandoor gegaan, meldt de politie.

Het schietincident gebeurde rond 13.15 uur op de Groene Hilledijk. Volgens de politie schoot toen een man op de tram, en raakten twee mensen in het voertuig gewond.

Een van de gewonden is met onbekende verwondingen naar het ziekenhuis gebracht, meldt Rijnmond. "Het andere slachtoffer is de tram uit gegaan en tot nu toe onvindbaar", zegt de politie. "Ook van de verdachte ontbreekt nog elk spoor."

De politie laat weten dat de zoektocht naar de man nog in volle gang is. Ook is het gebied afgezet voor onderzoek. Agenten hebben in de omgeving meerdere kogelhulzen gevonden. De politie roept getuigen en mensen met camerabeelden op zich te melden.

De Britse mededingingswaakhond CMA is een onderzoek gestart naar de kaartverkoop voor de reünieconcerten van Oasis volgend jaar. Er wordt met name gekeken naar hoe de zogenoemde dynamische prijsstelling is gebruikt. Daarbij wordt een kaartje duurder naarmate de vraag ernaar stijgt.

Veel fans klaagden achteraf dat ze vanwege dit systeem meer dan het dubbele voor een kaartje moesten betalen dan de oorspronkelijke prijs. Zo kostte een standaardticket omgerekend 421 euro, in plaats van de oorspronkelijke 175 euro. De toezichthouder nodigt fans uit om hun ervaringen over de aankoop, of poging daartoe, van de tickets te delen.

De CMA onderzoekt of de verkoop van kaartjes in strijd was met de regels voor consumentenbescherming en of platform Ticketmaster zich schuldig heeft gemaakt aan oneerlijke handelspraktijken. Ook wordt onderzocht of mensen duidelijk en tijdig informatie kregen over dynamic pricing.

Dynamische prijsstelling is niet automatisch onwettig, stelt CMA, maar het kan onder bepaalde omstandigheden wel een inbreuk vormen op de consumentenbescherming of het mededingingsrecht.

Extra concerten

Gisteren maakte Oasis bekend dat er extra concerten worden toegevoegd aan de 17 uitverkochte concerten van de reünietour. Op 27 en 28 september 2025 staat de Britpopband uit de jaren 90 nog twee keer in het Wembleystadion in Londen.

De kaartverkoop voor deze concerten gaat via een lotingssysteem. Britse fans die er in eerste instantie niet in slaagden bij de verkoop op Ticketmaster een kaartje te bemachtigen, komen als eerste in aanmerking voor een kaartje.

'Niet betrokken bij prijzen'

Oasis heeft voor het eerst gereageerd op de kritiek over de kaartverkoop. De band zegt niet actief betrokken te zijn geweest bij het vaststellen van de prijzen.

"We willen benadrukken dat Oasis alle beslissingen over kaartverkoop en prijzen volledig heeft overgelaten aan de promotors en het management", staat in het bericht. De band rond de broers Noel en Liam Gallagher voegt eraan toe dat ze niet wisten dat er een dynamische prijsstelling zou gelden.

Na jaren uitstel lijkt de zzp-wet tegen schijnzelfstandigheid dan toch praktijk te worden. Deze Wet deregulering beoordeling arbeidsrelatie (DBA) bestaat al acht jaar, maar de Belastingdienst hoefde die van de politiek tot nu toe niet echt te handhaven. Het kabinet wil daar op 1 januari 2025 toch mee gaan beginnen.

Het kabinet weet dat er veel zorgen leven in ondernemend Nederland. Ingewijden vertellen dat het kabinet waarschijnlijk morgen na de ministerraad de Tweede Kamer zal informeren hoe de bedrijven, sectoren en zzp'ers de komende maanden worden meegenomen en geïnformeerd om "de landing zo zacht mogelijk te maken".

In de Tweede Kamer kwamen vandaag verschillende betrokkenen vragen van Kamerleden beantwoorden over de gevolgen voor zzp'ers en hun opdrachtgevers. De Algemene Bond voor Uitzendondernemingen waarschuwt ervoor dat de regels nog niet duidelijk zijn. Dat kan leiden tot "willekeurige" controles, boetes en juridische conflicten.

De Vereniging Zelfstandigen Nederland zegt dat er door de deadline van 1 januari onrust ontstaat en dat zelfstandigen nu al opdrachten kwijtraken, omdat hun opdrachtgevers bang zijn dat ze niet aan de nieuwe wet voldoen.

Niet opnieuw uitstellen

De VVD deelt die zorg, maar vindt dat het handhaven van de wet moet doorgaan. "Maar laten we daarbij vooral kijken naar de probleemgevallen en probleemsectoren", zegt Kamerlid Aartsen. "Het moet niet zo zijn dat per 1 januari een miljoen zelfstandigen hun brood niet meer kunnen verdienen door een onduidelijke wet."

Ook NSC vindt het tijd voor handhaving, vooral eerst bij bedrijven en zzp'ers die bewust de wet niet naleven. "Het is van de knotse om een deel van de belastingwetgeving niet te handhaven, maar als je negen jaar lang op nul staat moet je eerst een klein beetje warmdraaien", zegt Kamerlid Van Oostenbruggen.

Hij betwijfelt of het nu echt zo is dat de wet voor alle opdrachtgevers en zelfstandigen te ingewikkeld is. Van Oostenbruggen: "Er zullen vast ondernemers zijn die de wetgeving ingewikkeld vinden, maar ingewikkeld is iets anders dan het niet zo leuk vinden."

De Belastingdienst, die de wet van de minister van Sociale Zaken uitvoert, is al jaren bezig met het uitleggen van de wet. Het gaat daarbij om de criteria waaraan een werkende moet voldoen om de opdracht als zelfstandig ondernemer te mogen uitvoeren, en niet als werknemer in loondienst. Volgens de Belastingdienst is het mogelijk om de wet per 1 januari te gaan handhaven zonder dat er chaos ontstaat.

Vakbond FNV, die naast werknemers ook voor kleine zelfstandigen opkomt, zegt dat het tijd wordt dat de wet in praktijk gebracht gaat worden. De oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt tussen mensen in loondienst en zzp'ers, en de ontduiking door werkgevers van arbeidsvoorwaarden en sociale premies duurt al veel te lang, vindt de vakcentrale.

Dat vindt ook Kamerlid Patijn van GL-PvdA. "In de zorg en het onderwijs komt juist de rust terug omdat werknemers nu betere afspraken maken over aantrekkelijker arbeidsvoorwaarden." Zzp'ers met meer vrijheid en een hogere beloning voor hetzelfde werk als werknemers in vaste dienst zijn slecht voor de verhoudingen op de werkvloer.