NOS Nieuws - Algemeen

De politie heeft alle klimaatdemonstranten van de A12 in Den Haag gehaald. Er zijn 370 mensen aangehouden. 350 op grond van de Wet openbare manifestaties en twintig voor belemmering en vernieling, waaronder het aanbrengen van graffiti. De ontruiming begon kort na 17.00 uur en duurde in totaal zo'n twee uur.

De weg wordt momenteel schoongemaakt. De verwachting is dat de Utrechtsebaan niet voor 21.00 uur wordt vrijgegeven.

Rond het middaguur hadden honderden activisten van onder meer Extinction Rebellion (XR) de Utrechtsebaan bezet, uit protest tegen overheidssubsidies op fossiele brandstoffen. Een deel van de demonstranten had tenten bij zich, omdat ze zeiden van plan te zijn om op de snelweg te blijven slapen.

Politie voert ook actie

Omdat de politiebonden vandaag ook actievoerden, voor een nieuwe vroegpensioenregeling, had de politie van tevoren gezegd tot 17.00 uur niet te zullen ingrijpen bij de demonstratie. Er waren ook veel minder agenten aanwezig dan bij eerdere XR-demonstraties op de A12 bij het Malieveld.

Iets na 17.00 uur meldde de politie op X dat ze van burgemeester Van Zanen de opdracht hadden gekregen om de actievoerders weg te sturen. Demonstranten die daar geen gehoor aan gaven werden aangehouden. De actievoerders werden op brancards naar stadsbussen gebracht, die hen vervolgens afvoerden.

Een aantal activisten had zich vastgeketend aan hekken:

Voormalig EO-voorzitter en presentator Arie van der Veer is op 82-jarige leeftijd overleden. Hij is vandaag in het bijzijn van zijn vrouw en kinderen overleden, meldt de EO.

Van der Veer was tussen 1990 en 2008 voorzitter van de Evangelische Omroep en tussen 1991 en 1998 ook vicevoorzitter van de NOS. Bij de EO was hij ook actief als presentator van onder meer Nederland Zingt, De Kapel en Nederland Zingt op Zondag.

De laatste tijd kampte hij met verschillende gezondheidsproblemen. Zo kreeg hij in 2018 een herseninfarct en werd bij hem meermaals kanker geconstateerd. In augustus zei Van der Veer: "De chemo's hebben mijn lichaam gesloopt. Ik kan niet ver meer lopen. Ik ben intens moe."

Workaholic

De omroepman zei dat hij zo lang mogelijk wilde blijven werken. In een interview in Visie, de programmagids van EO, zei hij daarover in 2020: "Nu ben ik sowieso een werkezel, maar daarom blijf ik misschien ook wel zo lang mogelijk werken. Ik ben een beetje een workaholic. Des te groter zou de straf zijn als ik moet stoppen."

Behalve bestuurder en presentator was Van der Veer predikant bij de Christelijk Gereformeerde Kerken. Toen hij in 2008 afscheid nam bij de omroep, werd hij onderscheiden als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Een man die afgelopen nacht met onbekende verwondingen naar een ziekenhuis is gebracht in Dendermonde, is daar doodgeschoten door de politie.

De man keerde zich tegen de agenten nadat hij door hen naar het ziekenhuis was gebracht, melden Belgische media. De man uit Berlare, ten westen van Dendermonde, werd naar de spoedeisende hulp gebracht "na een incident tussen familieleden", meldt de krant De Morgen.

Eenmaal aangekomen in het ziekenhuis werd de man agressief. Wat er toen is gebeurd is niet geheel duidelijk, maar een van de agenten heeft de man neergeschoten. Die overleed ter plaatse aan zijn verwondingen.

Het Nieuwsblad meldt dat de man geboeid zou zijn tijdens het incident, maar dat is niet officieel bevestigd. Justitie doet verder onderzoek.

In de straten van Iraanse steden worden steeds meer vrouwen zonder hoofddoek gezien. Dat valt volgens persbureau AP op te maken uit video's die op sociale media worden geplaatst met beelden uit het alledaagse leven van Iraniërs. Het valt op dat vrouwen en meisjes langslopen met hun haar onbedekt, met name na zonsondergang.

In Iran regeert een streng islamitisch regime dat hard optreedt tegen wat het ziet als misdrijven en demonstraties. Sinds de revolutie in 1979 zijn vrouwen verplicht om hun haar te bedekken en lange, loszittende kleding te dragen. De handhaving ervan gaat echter met golfbewegingen.

Moraalpolitie

Maandag is het twee jaar geleden dat de 22-jarige Mahsa Amini in een ziekenhuis overleed, nadat ze met veel geweld was gearresteerd door de moraalpolitie. Ze zou haar hoofddoek te los hebben gedragen. Haar dood leidde tot maandenlange massale protesten die door het regime hard werden neergeslagen.

Daarbij zijn volgens een Iraanse mensenrechtenorganisatie in de VS meer dan 500 mensen om het leven gekomen. Meer dan 22.000 mensen belandden in de gevangenis. Meerdere Iraniërs zijn ter dood veroordeeld en opgehangen vanwege hun deelname aan de protesten.

Vorig jaar pakte het regime in aanloop naar de sterfdag van Amini veel activisten op. Ook werden er extra camera's rond haar graf geplaatst om betogingen op die plek te voorkomen.

Ook dit voorjaar handhaafde de moraalpolitie de kledingvoorschriften nog. In april verschenen er op sociale media nog video's waarin te zien was dat agenten hardhandig optraden tegen vrouwen die zich niet aan de voorschriften hielden.

Nieuwe president

In juli werd Masoud Pezeshkian gekozen tot nieuwe president van het land. Hij won van de conservatieve hardliner Saeed Jalili. Pezeshkian volgde president Raisi op, die in mei om het leven kwam bij een helikoptercrash.

Hij staat bekend als gematigder dan Raisi. Wel is hij loyaal aan de hoogste geestelijk leider ayatollah Khamenei, die de belangrijkste lijnen uitzet. De president heeft binnen die kaders wel bewegingsruimte, bijvoorbeeld over hoe de kledingregels worden gehandhaafd.

Van Pezeshkian wordt gezegd dat hij wil werken aan een betere relatie tussen de regering en het volk en dat hij de handhaving van de kledingregels wil versoepelen. Het lijkt erop dat vrouwen nu ook die ruimte krijgen.

Erfenis van Mahsa Amini

Persbureau AP concludeert op basis van recente beelden dat meer vrouwen hun haar onbedekt hebben, of het nu gaat om de chique noordelijke buitenwijken van Teheran of de arbeiderswijken in het zuiden van de hoofdstad. Dat gebeurt dus vooral na zonsondergang, maar ook steeds meer overdag en in het weekend in de grote parken.

Azadeh, een 25-jarige studente aan de Teheran Sharif-universiteit durft inmiddels ook weer zonder hoofddoek de straat op. "Mijn zogenaamde moed om geen hoofddoek te dragen is de erfenis van Mahsa Amini." Toch is de angst voor vervolging nog niet verdwenen, want tegenover AP wil ze alleen haar voornaam noemen uit angst voor represailles.

Politiek klimaat

Hoewel het Iraanse regime niks zegt over de toename van het aantal vrouwen dat zonder hoofdbedekking de straat op gaat, zijn er wel andere tekenen dat het politieke klimaat verandert. Zo werd vorige maand een universitair docent ontslagen die zich op de staatstelevisie neerbuigend had uitgelaten over Mahsa Amini.

Ook liet de hoofdaanklager weten dat ordediensten geen geweld mogen gebruiken tegenover vrouwen die zich niet aan de kledingregels houden. "Niemand heeft het recht om zich ongepast te gedragen, ook al begaat iemand een overtreding."

Rusland en Oekraïne hebben opnieuw gevangenen geruild. Dat meldt zowel de Oekraïense president Zelensky als het Russische ministerie van Defensie. De Verenigde Arabische Emiraten (VAE) hebben bemiddeld bij de onderhandelingen. Beide landen hebben 103 krijgsgevangenen vrijgelaten.

De vrijgelaten Russische militairen bevinden zich nu in Belarus, meldt het Russische ministerie van Defensie. "Daar krijgen ze psychische en medische hulp en kunnen ze contact opnemen met hun familie." Oekraïne kreeg onder meer militairen, politiemensen en grenswachten terug.

Sommige Oekraïense krijgsgevangenen belden meteen na hun vrijlating hun familie:

Rusland en Oekraïne wisselen regelmatig krijgsgevangenen uit. Dat gebeurde sinds de inval in februari 2022 al tientallen keren. Hoeveel gevangenen er in totaal zijn geruild is niet te verifiëren.

Spanningen

De Verenigde Naties stellen dat de meeste Oekraïense gevangenen niet de juiste medische zorg hebben gekregen tijdens hun gevangenschap. Ze werden soms mishandeld of gemarteld door middel van elektrische schokken. Andersom zijn er ook meldingen van mishandelde Russische krijgsgevangenen in Oekraïne.

De laatste tijd zijn de spanningen tussen Rusland en het Westen over Oekraïne opgelopen. De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk overwegen langeafstandsraketten te leveren aan Oekraïne. Daarmee zouden doelen dieper in Rusland geraakt kunnen worden.

De Duitse politie heeft meer details gegeven over hoe de grenscontroles er vanaf maandag zullen uitzien. Bij de deelstaat Noordrijn-Westfalen, die aan Nederland grenst, zal er steekproefsgewijs gecontroleerd worden op identiteitsbewijzen. Daarmee moet het verkeer zo min mogelijk verstoord worden.

De paspoortcontroles beginnen maandag om middernacht. "Dit zijn nadrukkelijk geen volledige controles van al het grensoverschrijdende personen- en goederenverkeer. Eventuele hinder moet zo beperkt mogelijk worden gehouden", schrijft de Bundespolizei.

Agenten zullen zowel in uniform als in burger controles uitvoeren, niet alleen aan de grens zelf, maar ook in een gebied van 30 kilometer rond de grens. "We zullen steekproefsgewijs, op wisselende plekken en tijdelijk bewakings- en controlemaatregelen uitvoeren."

De politie roept reizigers op om hun paspoort of ID-kaart mee te nemen als ze de grens over gaan, om de controles zo soepel mogelijk te laten verlopen.

Zonder visum

De Duitse regering besloot maandag om voor zeker een half jaar langs alle landsgrenzen paspoorten te controleren. De maatregel moet het aantal mensen terugdringen dat het land zonder geldig visum inreist. Ook wil de regering Duitsland met de controles beter beschermen tegen dreigingen zoals terrorisme.

Minister Madlener van Infrastructuur zei gisteren te verwachten dat de controles aan de grens enige overlast zullen geven. "Het is niet anders."

Extra kosten

De transportbranche maakt zich grote zorgen over de gevolgen van de paspoortcontroles. De ANWB verwacht dat het extra druk zal worden op de weg richting de grens. Transportbedrijven vrezen dat dat zal leiden tot extra kosten.

De Duits-Nederlandse Handelskamer zegt bijvoorbeeld dat er elke dag ongeveer 100.000 vrachtwagens de grens passeren. Een uur vertraging kost een enkele vrachtwagen ongeveer 100 euro.

In Uganda is marathonloopster Rebecca Cheptegei begraven. Ze werd vorige week vermoord door haar ex-partner, die haar met benzine overgoot en in brand stak.

Het lichaam van Cheptegei werd gisteren overgebracht van Kenia, waar de atlete woonde, naar haar familiedorp net over de grens met Uganda. Tientallen mensen sloten zich aan in een stoet om aandacht te vragen voor geweld tegen vrouwen. In het Ugandese dorp was vervolgens een dienst om de atlete te herdenken.

De aanval vond vorige week plaats in het huis van Cheptegei in Kenia, waar de atlete naartoe was verhuisd om te trainen. Haar ex overleed deze week ook aan zijn verwondingen. Ze zouden ruzie hebben gehad over het stuk land dat de atlete in Kenia had gekocht.

'Laffe, zinloze daad'

De dood van Cheptegei leidde tot geschokte reacties in Kenia. Daar komt femicide geregeld voor. Volgens Amnesty International zijn er tussen 2016 en 2023 in Kenia meer dan 500 vrouwen vermoord.

De meeste vrouwen zijn onder de 35 jaar en worden gedood door hun partner of door bekenden. Zo'n 4 op de 10 Keniaanse vrouwen die een relatie hebben of getrouwd zijn, hebben daarnaast te maken gehad met fysiek of seksueel geweld door hun (ex-)partner.

Ook in Uganda werd geschokt gereageerd. Don Rukare, voorzitter van de Nationale Sportraad van Uganda, schreef op X dat de aanval "een laffe en zinloze daad was die heeft geleid tot het verlies van een groot atleet".

Een paar weken voor de aanval deed Cheptegei (33) nog mee aan de marathon op de Olympische Spelen in Parijs. Ze eindigde op de 44ste plaats.

De paus heeft katholieken in de VS geadviseerd bij de presidentsverkiezingen in november "het minste kwaad te kiezen". Dat zei hij nadat hij zich uiterst kritisch uitliet over zowel de Democratische kandidaat Kamala Harris als de Republikein Donald Trump.

Paus Franciscus zei dat beide Amerikaanse presidentskandidaten een beleid voeren dat "tegen het leven" is. In het vliegtuig van Singapore terug naar Rome keurde hij het abortusstandpunt van vicepresident Harris af en noemde hij abortus "moord".

Tegelijkertijd zei de paus dat het plan van Trump om miljoenen immigranten te deporteren een "ernstige" zonde is, om vervolgens de Amerikaanse katholieke kiezer op te roepen om "het minste kwaad te kiezen" als ze in november naar de stembus gaan. De paus ging niet verder in op wat of wie hij daarmee bedoelde.

Groeigebied

Paus Franciscus bezocht van 3 tot en met 13 september achtereenvolgens Indonesië, Papoea-Nieuw-Guinea, Oost-Timor en Singapore. Het was in kilometers en in duur verreweg de langste reis van zijn pontificaat.

Naast het Afrikaanse continent is vooral Zuidoost-Azië een belangrijk groeigebied voor de Rooms-Katholieke Kerk. Franciscus hoopte met de tournee het rooms-katholieke geloof in de regio een krachtige impuls te geven. Daarnaast wilde hij wereldwijd de kernthema's van zijn pausschap in de schijnwerpers zetten.

Actievoerders van Extinction Rebellion (XR) blokkeren vandaag opnieuw de Utrechtsebaan in Den Haag uit protest tegen overheidssubsidies op fossiele brandstoffen.

De bezetting van de A12 is klokslag 12.00 uur begonnen. Naar schatting staan er nu zeker 500 betogers op het stuk snelweg tussen het gebouw van de Tweede Kamer en het ministerie van Economische Zaken.

Sommige demonstranten zetten tentjes op om op de snelweg te kunnen overnachten:

De klimaatorganisatie heeft al verschillende keren gedemonstreerd op dat deel van de A12, wat leidde tot verkeersoverlast en volgens de politie ook tot onveilige situaties.

Omdat de politiebonden vandaag ook actievoeren voor een nieuwe vroegpensioenregeling zijn er een stuk minder agenten op de been. Een verslaggever ter plaatse ziet een handvol agenten bij de demonstratie, een stuk minder dan bij vorige blokkades.

Een demonstrant zegt tegen de NOS het fijn te vinden dat er geen grote politemacht op de been is. "Als er veel gedoe is met mensen die worden opgepakt, dan gaat het alleen daar over. Maar het gaat over dat het niet goed gaat met het klimaat en dat ik me heel erg zorgen maak over de wereld waar mijn kleinkinderen straks in moeten leven."

Preventief afsluiten

Een deel van de XR-betogers kwam vandaag in Den Haag aan na een meerdaagse protestmars vanuit Arnhem.

Even leek het erop dat Rijkswaterstaat de weg preventief zou afsluiten. Die aankondiging werd later ingetrokken. "Dit is eerder niet goed door ons gecommuniceerd", liet minister Madlener van Infrastructuur en Waterstaat weten.

De gemeente Den Haag schrijft op X dat het blokkeren van de Utrechtsebaan verboden is. "Het Malieveld ernaast is beschikbaar om te demonstreren." Een woordvoerder meldt dat de politie de situatie in de gaten houdt. Aan de hand daarvan wordt er bepaald of er wordt ingegrepen.

Burgemeester

De politie komt sowieso niet in actie tot 17.00 uur, hebben woordvoerders van het Landelijk Actiecentrum Politieacties gezegd. De burgemeester zou na die tijd wel een beroep kunnen doen op de politie. Of dat ook meteen zal gebeuren, is niet duidelijk. "Of de politie al dan niet wordt ingezet, is aan de burgemeester", zegt stakingsleider Maarten Brink tegen Omroep West.

In heel Nederland hebben duizenden monumenten hun deuren geopend voor Open Monumentendag. Dit weekend kunnen bezoekers gratis een kijkje nemen in landhuizen, kastelen, molens en forten die niet altijd open zijn voor publiek. Het thema is dit jaar "Routes, netwerken en verbindingen", met als slogan "Onderweg!".

In Amsterdam was onder meer een afgesloten voetgangerstunnel onder de Keizersgracht geopend die voormalige bankgebouwen met elkaar verbindt. De tunnel is buiten gebruik gesteld, maar voor Open Monumentendag is hij tijdelijk toegankelijk voor publiek.

De belangstelling was zo groot dat mensen in de rij moesten wachten om de zogenoemde 'Poentunnel' te bezoeken. In de middag werd het zelfs zo druk dat de gemeente adviseerde om niet meer te komen. Volgens lokale tv-zender AT5 bedroeg de wachttijd toen zo'n twee uur.

Bekijk hier de beelden van de 'Poentunnel':

In Maastricht was de oostcrypte van de Sint-Servaasbasiliek geopend, die normaal gesproken niet toegankelijk is voor publiek. Het is een van de oudste delen van de kerk, meldt 1Limburg.

Bij Arnhem was de brandtoren op het Rozendaalse Veld open voor publiek. De toren maakt deel uit van een netwerk van torens die na de Tweede Wereldoorlog op de Veluwe zijn gebouwd om bos- en heidebranden snel te ontdekken.

Bezoekers konden nu voor het eerst de toren van ruim dertig meter hoog beklimmen:

Voor de gelegenheid liet de NS twee monumentale treinen uit het Spoorwegmuseum rijden. De Mat '46, ook wel bekend als de Muizeneus, en de Mat '54, met de bijnaam Hondekop, worden aan elkaar gekoppeld om als één trein van Utrecht Maliebaan naar Den Dolder, Bilthoven en Amersfoort Centraal te rijden.

Reizigers werden aan boord begeleid door medewerkers in historische uniformen. Behalve de historische treinen zijn dit weekend ook de koninklijke wachtkamers op drie NS-stations te bezoeken.

Verder zijn er zoals elk jaar in het hele land activiteiten bij monumenten georganiseerd. Zo is er onder meer een orgelconcert in de Domkerk in Utrecht en zijn er rondleidingen bij poppodium Vera in Groningen. Dat bestaat 50 jaar, daarom is het hele pand te bekijken tijdens Open Monumentendag.

Gaat de samenstelling van permanente leden van de VN-Veiligheidsraad na decennia aan gesteggel veranderen? Al sinds 1945 hebben vijf landen een permanente zetel, maar de Verenigde Staten pleiten er nu voor om daar twee Afrikaanse landen aan toe te voegen.

De VS, China, Rusland, Groot-Brittannië en Frankrijk zitten permanent in de Veiligheidsraad, de bezetting van tien andere plekken rouleert. Wereldleiders en academici pleiten er al langer voor om de samenstelling van de raad te veranderen om de VN-lidstaten beter te representeren en recht te doen aan veranderende machtsposities.

De Amerikaanse VN-ambassadeur Linda Thomas-Greenfield sprak de steun voor de twee Afrikaanse zetels uit in een toespraak bij de Amerikaanse denktank Council on Foreign Relations. Zonder permanente zetels voor Afrikaanse landen benut de Veiligheidsraad volgens Thomas-Greenfield niet "het volledige voordeel van hun kennis en stem", zei ze.

Rechtvaardig

"Dit is wat onze Afrikaanse partners willen, en wat wij geloven dat rechtvaardig is", lichtte ze toe. Afrikaanse landen zouden zelf moeten beslissen welke lidstaten gaan toetreden tot de Veiligheidsraad.

De VS pleit ook voor aanpassingen rond de tien tijdelijke zetels die lidstaten per toerbeurt toebedeeld krijgen. Daarvoor geldt een verdeling naar werelddeel. Nederland trad in 2018 voor het laatst tijdelijk toe tot de raad.

De VS vindt dat een van die zetels standaard naar een eilandnatie moet gaan, zoals de Bahama's, Barbados of Jamaica. "Zij hebben allemaal kritische inzichten over een reeks vraagstukken over internationale vrede en veiligheid, en met name de impact van klimaatverandering", aldus Thomas-Greenfield.

Winnaars Tweede Wereldoorlog

De huidige samenstelling is gebaseerd op de verhoudingen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, zegt Ron Ton, directeur van de Clingendael Academy, de opleidingstak van de Haagse denktank. Toen werd de de Veiligheidsraad opgericht. "Het begon met de winnaars van WO II, die landen hadden toen bepaalde machtsposities waardoor ze een permanent lidmaatschap kregen."

Maar sindsdien zijn machtposities veranderd en staat de samenstelling van de Veiligheidsraad al jaren ter discussie, vertelt de expert in internationale betrekkingen. "India is bijvoorbeeld een grotere macht geworden en naar Japan en Duitsland wordt niet meer gekeken als enkel de verliezer van de Tweede Wereldoorlog, maar als landen in de top 10 van economieën."

De Amerikaanse president Biden heeft twee jaar geleden ook al opgeroepen om meer permanente leden aan de raad toe te voegen. Hij sprak toen over "Afrikaanse landen, Latijns-Amerikaanse landen en landen uit de Cariben". De VS wil daarnaast al langer dat Duitsland, Japan en India ook een permanente zetel krijgen.

Eén zetel voor de EU

In de academische wereld zijn er al heel veel voorstellen gedaan om de samenstelling te veranderen, zegt Ton. Zo is er voorgesteld om de zetels van het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk in de VN-Veiligheidsraad te vervangen door een gezamenlijke zetel voor de Europese Unie. "Maar het zit politiek vast. Met name omdat de huidige leden hun vetopositie niet willen delen of opgeven."

Het zou goed zijn als de huidige permanente leden beseffen dat de mondiale machtsverhoudingen veranderen, zegt onderzoeker Kars de Bruijne van Clingendael. "Europese landen worden aan alle kanten voorbijgelopen. We dreigen meer en meer irrelevant te worden."

Permanente zetels voor Afrikaanse landen zouden daarom niet alleen goed zijn voor Afrika, maar ook vanuit het belang van Europa en Nederland, zegt De Bruijne. "Het lijkt paradoxaal omdat je macht verwatert. Maar we moeten realiseren dat de macht van Afrika, het continent van de toekomst, gaat groeien."

Tweederangs lid

De VS is er wel op tegen om de twee Afrikaanse landen vetorecht te geven, iets dat de vijf permanente landen wel hebben. Volgens Thomas-Greenfield maakt het vetorecht het werk van de Veiligheidsraad "disfunctioneel".

De Bruijne snapt dat dat idee praktisch is, maar "het geeft wel een dubbel signaal". "Je mag erbij, maar toch niet helemaal. Als een soort tweederangs permanent lid."

Op de achtergrond speelt daarbij de vraag wat de Veiligheidsraad nog kan uitrichten. Het aantal veto's dat wordt uitgesproken op resoluties is de laatste jaren toegenomen. De Veiligheidsraad heeft wel een resolutie aangenomen voor een plan voor een staakt-het-vuren in Gaza, maar dat heeft nog niet geleid tot een doorbraak.

Belangrijk signaal

Maar juist het feit dat resoluties worden tegengehouden onderstreept het nut van veto's, zegt De Bruijne. "Als de Veiligheidsraad zich uitspreekt, is het een ontzettend belangrijk signaal."

Bovendien draait het in de Veiligheidsraad om meer dan het aannemen van resoluties, benadrukt Ton. Er wordt volgens Ton vaak onderschat hoeveel er gebeurt achter de schermen, zoals de inzet op vredesmissies en het garanderen van veiligheid in andere gebieden.

Daarnaast heeft de Veiligheidsraad een unieke positie in de wereld, zegt Ton. "Op het gebied van mondiale multilaterale samenwerking bestaat er geen alternatief."

Bij overstromingen in het oosten van Roemenië zijn vier mensen omgekomen. Hun lichamen zijn in verschillende dorpjes in de buurt van de grens met Moldavië gevonden, hebben de autoriteiten laten weten.

In totaal zijn er vijf lichamen gevonden, maar een van de slachtoffers was al twee dagen dood. Diegene is niet door het noodweer gestorven, melden autoriteiten. Het gaat om drie bejaarde vrouwen en om twee mannen. Verder hebben hulpdiensten een kleine honderd inwoners in het gebied in veiligheid gebracht.

Zeker acht districten in Roemenië kregen te maken met noodweer. Daarbij viel niet alleen veel regen, een sterke wind haalde ook bomen neer. Daardoor raakten auto's en ongeveer 5000 huizen beschadigd en werden wegen geblokkeerd.

In Roemenië worden dorpsbewoners geëvacueerd:

Ook in Polen en Tsjechië leidt extreme regenval tot overlast. In het zuiden van Polen zijn vanwege overstromingen twee dorpen geëvacueerd. In de Tsjechische stad Brno is uit voorzorg een ziekenhuis ontruimd. Meer dan 180 patiënten zijn met ambulances en brandweerwagens geëvacueerd naar andere ziekenhuizen en klinieken. In Praag zijn barrières geplaatst om het water tegen de houden.

Honderden inwoners van Glucholazy, vlak bij de grens met Tsjechië, moesten vannacht hun huis uit, schrijft de Poolse minister van Binnenlandse Zaken op X. Dat werd besloten nadat de rivier die door het dorp loopt buiten zijn oevers trad.

Ook in Tsjechië veroorzaakten hevige regenbuien overstromingen. Tsjechische media publiceerden beelden van het dorp Mikulovice, vlak bij de grens met Polen. Daarop is te zien hoe huizen, garages en straten onder water staan. Het noodweer leidde in Tsjechië ook tot een grote stroomstoring. Plaatselijke media berichten dat meer dan 63.000 huishoudens zonder elektriciteit zitten.

Gisteren was al duidelijk dat er voor dit weekend veel regen wordt verwacht. In Praag zijn daarom metalen barrières en zandzakken geplaatst om de stad te beschermen. In de rivieren worden waterstanden verwacht die maar eens in de 100 jaar voorkomen.

'Onzekere dagen'

Tussen vandaag en morgen wordt op sommige plekken in Tsjechië een derde van de hoeveelheid regen verwacht die daar doorgaans in een heel jaar valt. "Data laten zien dat we onzekere dagen tegemoet gaan", zei de Tsjechische premier Fiala op televisie.

Op verschillende plekken in Centraal- en Oost-Europa leiden overstromingen tot problemen:

De Poolse premier Tusk zei dat reddingsdiensten paraat staan, en dat er geen reden is voor paniek. In de zuidwestelijke stad Wroclaw, waar overstromingen worden voorspeld, hebben autoriteiten bewoners opgeroepen om voedsel in te slaan en zich voor te bereiden op stroomuitval.

Duitsland en Oostenrijk

Ook in Oostenrijk en delen van Duitsland maken ze zich op voor een nat weekend. Door de hevige regenval ten oosten van de Elbe en de Spree zal ook het waterpeil van de Elbe in de regio Saksen naar verwachting stijgen.

In de Duitse plaats Dresden zijn zorgen of de sloopwerkzaamheden van de Carolabrug op tijd afgerond zijn. De brug stortte afgelopen woensdag in en in de rivier ligt nog veel puin. "We hebben bijna geen tijd meer", zei de brandweer gisteravond. De werkzaamheden zouden zondagavond afgerond moeten zijn.

Drie rivieren in Passau

Ook in Passau, een Duitse stad op de grens met Oostenrijk, worden zandzakken neergelegd. In de oude binnenstad komen drie rivieren samen: de Donau, de Inn en de Ilz. De gemeente verwacht de binnenstad vanavond af te moeten sluiten vanwege overstromingen.

Volgens de Beierse weerdienst stond het peil van de Donau in Passau om 09.00 uur op 6,35 meter. Donderdagavond was het een kleine 5 meter. De hoogste stand - bijna 8 meter - wordt zondag rond 07.00 uur verwacht. Duitse hulpdiensten waarschuwen dat bij die waterstand huizen kunnen onderlopen.

Hulpdiensten bereiden zich ook in Oostenrijk voor op overstromingen langs de Donau, die ongeveer elke tien tot vijftien jaar voorkomen. Er zijn onder meer mobiele beschermingssystemen opgesteld en zandzakken neergelegd. Ook worden er in verschillende plaatsen al inwoners geëvacueerd.

Welk verhaal vertelt een trouwjurk? Vaak is dat een verhaal over verwachtingen, over cultuur en tijdsbeeld, en over de identiteit van de bruid. Daarmee zegt bruidsmode ook iets over Nederland. Dat is te zien in een tentoonstelling over de trouwjurk van de afgelopen 250 jaar die begint in het Fries Museum.

Het museum in Leeuwarden bracht voor Ja, ik wil! zestig bijzondere trouwjurken en de verhalen van de draagsters bij elkaar. Het gaat om zeer uiteenlopende trouwjurken, vertelt Eveline Holsappel, conservator toegepaste kunst en textiel bij het Fries Museum.

"We hebben geprobeerd een grote verscheidenheid aan jurken te selecteren. Van bruiden rijk en arm, uit de stad en van het platteland, uit Friesland en de rest van Nederland. Er zitten ook jurken tussen van vrouwen met een Surinaamse, Antilliaanse en Marokkaanse achtergrond. Zo'n groot historisch overzicht van bruidsmode in Nederland is er sinds de jaren 70 niet meer geweest."

Niet altijd wit

De trouwjurken komen niet alleen uit de collectie van het museum. Andere Nederlandse musea leenden bruidsjaponnen uit voor de tentoonstelling en veel hedendaagse trouwjurken komen van modeontwerpers en particulieren.

Zoals die van de hand van ontwerper Edwin Oudshoorn waarin zangeres Anouk op een vol Malieveld haar ja-woord gaf, en de baljurk die ontwerpersduo Viktor & Rolf maakte voor presentatrice Nikkie de Jager. Een ander topstuk is de trouwjurk van koningin Máxima, een creatie van het Italiaanse modehuis Valentino.

In de tentoonstellingsruimte is ook het atelier van modeontwerper Claes Iversen nagebouwd. "Ik leg daar uit hoe een trouwjurk op maat tot stand komt", zegt Iversen. "Mensen zien op paspoppen de verschillende stappen in dat proces. Ik wil laten zien hoe bewerkelijk het is, van tekening tot eindresultaat."

Van een andere orde is de trouwjurk waar de conservator de afgelopen tijd naarstig naar op zoek was: een jurk gedragen in het televisieprogramma Ron's Honeymoonquiz. Het museum deed een oproep op sociale media om oud-deelnemers te vinden met een trouwjurk die de trends van eind jaren 80 en begin jaren 90 weerspiegelt. "En die vonden we bij een stel uit Friesland. Zij deed mee in een soort Jomanda-jurk met veel plooien."

De trouwjurk is met gemak een van de belangrijkste kledingstukken die een vrouw in haar leven draagt. Maar de witte droomjurk waarin de meeste bruiden nu naar het altaar schrijden werd pas halverwege de 20e eeuw de standaard.

"Voor die tijd trouwde een vrouw gewoon in haar beste jurk, die ze daarna nog veel vaker droeg. En dat was meestal geen witte jurk. Zwart was veel praktischer, zo'n jurk kon ze ook aan naar de kerk of een begrafenis."

Rebelleren

Dat betekent niet dat trouwjurken van toen eenvoudig waren, zegt Holsappel. "Vaak waren ze uitgevoerd in zijde. Bruiden droegen er ook wel een sluier of corsage bij. Ze maakten er iets heel moois van." Zo trouwde doktersdochter Isabella Stinstra uit Harlingen in de zomer van 1782 in een oudroze japon van luxueuze zijde met bloemmotief.

De keuzes die bruiden maakten waren lange tijd zeer nauw verbonden met sociale klasse en regionale tradities. In de jaren 60 en 70 begonnen veel vrouwen daartegen te rebelleren. Ineens werd gekozen voor een mantelpak, een mini-jurk of iets kleurrijks - soms in hippiestijl.

Het valt Holsappel op dat de meeste bruiden vandaag de dag juist weer teruggrijpen op iets traditioneels. "Misschien omdat er nog maar weinig over is van de kleding en rituelen die vroeger bij geboorte, trouwen en de dood hoorden."

Meest verkocht

De huidige trends in de bruidsmode worden in de tentoonstelling geïllustreerd met een jurk die voor veel Nederlandse bruiden alles lijkt te hebben: een strak lijfje met geborduurde bloemen en strassteentjes en een wijd uitlopende rok van glinsterend tule. Het is dit jaar de meest verkochte trouwjurk bij bruidsmodehuis Koonings in Deurne, dat bekend werd door de Nederlandse versie van het televisieprogramma Say Yes to the Dress.

"Ik merk dat bruiden soms zo'n romantisch beeld hebben van hoe de dag moet zijn en hoe perfect ze eruit moeten zien, dat de zoektocht naar een jurk haast onmogelijk wordt", zegt Iversen. "De trouwjurk moet Instagramwaardig zijn, want de bruiloft wordt online met de hele wereld gedeeld."

"Misschien zijn de meeste trouwjurken daarom een beetje op elkaar gaan lijken, het laatste decennium", vervolgt hij. "Het is vrij traditioneel, weinig modieus. Blijkbaar delen heel veel mensen nu dezelfde visie op hoe een bruid eruitziet."

In Groningen is vannacht iemand neergestoken. Het 30-jarige slachtoffer uit Groningen raakte ernstig gewond en ligt in het ziekenhuis.

Het steekincident gebeurde volgens de politie rond 05.00 uur in de Peperstraat. Dat is een uitgaansstraat in het centrum van de stad. Politieagenten verleenden eerste hulp.

Even later heeft de politie een verdachte, een Groninger van 28 jaar oud, aangehouden. Hij wordt verdacht van betrokkenheid bij het steekincident. "Hij zit vast en zal worden verhoord", zegt een woordvoerder tegen RTV Noord. De politie doet nog verder onderzoek naar het motief.

Goedemorgen! Extinction Rebellion is vandaag opnieuw van plan de A12 bij Den Haag te blokkeren. En de vrouwen trappen het EK Wielrennen af in Belgisch Limburg.

Eerst het weer. Het blijft droog. Zon en stapelwolken wisselen elkaar af. Het wordt maximaal 18 graden. Morgen ook geregeld zon en zo'n 19 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

De Amerikanen en de Britten hebben nog geen besluit genomen over het gebruik van westerse langeafstandswapens op Russisch grondgebied door Oekraïne. Dat zei de Britse premier Starmer gisteravond na een gesprek met de Amerikaanse president Biden.

Het Verenigd Koninkrijk wil dat Biden de beperkingen voor het inzetten van Britse Storm Shadow-raketten opheft. Daarmee zou het Oekraïense leger doelen kunnen raken die 300 kilometer diep in Rusland liggen. Voor zo'n besluit is Bidens goedkeuring nodig, omdat onderdelen van de raket in de VS worden gemaakt.

Biden reageerde voorafgaand aan de ontmoeting op een dreigement van de Russische president Poetin. Die zei dat als NAVO-landen Oekraïne toestaan Russisch grondgebied aan te vallen met westerse langeafstandswapens, de landen "een directe oorlog met Rusland voeren". De Amerikaanse president liet blijken dat hij niet onder de indruk is. "Ik denk niet veel aan Vladimir Poetin", zei Biden.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In Thailand heeft een dierentuin maatregelen genomen om een jong dwergnijlpaardje te beschermen. Het schattige diertje ging viraal, waardoor bezoekers massaal naar het kalfje komen kijken en haar lastigvallen. Er zijn zelfs beelden gemaakt van bezoekers die dingen naar het nijlpaardje gooien om haar wakker te maken. Lees hier het hele verhaal.

Fijne zaterdag!

"Het strengste asielregime ooit." Daarmee wil het kabinet-Schoof het aantal asielzoekers dat naar Nederland komt beperken. Een van de plannen is om snel een asielcrisis uit te roepen. Daardoor zijn direct meer maatregelen mogelijk zonder dat de Tweede en Eerste Kamer er eerst mee akkoord moeten gaan.

Experts met verschillende achtergronden zijn kritisch op het plan en vragen zich af of het juridisch wel standhoudt. "Dit plan druist voor het grootste gedeelte in tegen het recht", zegt asieladvocaat Wil Eikelboom die gespecialiseerd is in het voeren van procedures voor internationale mensenrechteninstanties.

"Feitelijk is er geen asielcrisis", zegt Eikelboom. "Het aantal asielzoekers is niet bovengemiddeld of veel hoger dan in andere Europese landen. Er is geen sprake van een crisis die niet beheerst kan worden zoals een oorlog of een natuurramp."

Parlement omzeilen

Hoogleraar staatsrecht Ingrid Leijten van de Tilburg University vindt het zorgwekkend dat het kabinet met het uitroepen van een asielcrisis het parlement probeert te omzeilen.

"Ze zoeken de randjes op van de rechtsstaat. Het recht wordt hier gezien als iets wat in de weg staat en moet worden omzeild. En daarmee niet alleen ons recht, maar ook de invloed van ons gekozen parlement, dat zeker bij ingrijpende maatregelen de kans moet krijgen om hierover mee te praten."

Bekijk hier wat premier Schoof zegt over het uitroepen van een asielcrisis:

Ook Eikelboom vindt dat de maatregelen van het kabinet te ver gaan. "Iets als een asielcrisis uitroepen is een heel bijzondere bevoegdheid en daar moet je voorzichtig mee omgaan", zegt de advocaat. "Dit kabinet gebruikt dat gewoon. Het is ondemocratisch en tegen de rechtstaat. Daar schrik ik wel van."

'Motivatie steekt heel nauw'

Premier Schoof gaf tijdens de presentatie van het regeerprogramma toe dat het uitroepen van de asielcrisis lastig is om goed te motiveren. Volgens Schoof "steekt de motivatie heel nauw".

Desondanks heeft hij er vertrouwen in dat het kabinet met een goed onderbouwd verhaal naar de Raad van State kan. Die moet beoordelen of de crisiswet van het kabinet wel of niet deugt. Volgens de premier moet het kabinet nog wel "discussie hebben" over hoe de motivatie er precies uit gaat zien.

"Dat er nog een onderbouwing moet komen laat zien dat het niet een zodanig buitengewone acute situatie is waarop gehandeld moet worden", zegt Leijten.

"Ook als je hardere maatregelen wilt nemen dan vorige kabinetten moet je binnen de regels van de wet blijven. Dat betekent niet dat je een strengere wet niet kan aannemen, maar die moet dan wel democratisch gelegitimeerd zijn en volgens de procedures zijn aangenomen. Dit ondergraaft de spelregel zodanig."

Toestroom asielzoekers

Het overgrote deel van het asielbeleid wordt Europees geregeld en ligt vast in verdragen. Advocaat Eikelboom verwacht niet dat de maatregelen effect zullen hebben op de toestroom. "Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat ons asielbeleid geen invloed heeft op of asielzoekers naar ons land komen of niet. Het kabinet maakt hun leven door extra strenge maatregelen alleen nog miserabeler."

Volgens Eikelboom zijn de problemen op het gebied van asiel door de overheid zelf gecreëerd en is bijvoorbeeld de spreidingswet, die een betere verdeling van opvangplekken over het land regelt, een maatregel om de problemen op te lossen. Het kabinet wil die wet juist afschaffen.

Beslisstop

Dat voornemen en het plan om een zogenoemde asielbeslisstop in te voeren, waarbij asielaanvragen niet langer worden behandeld, baren het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) "grote zorgen".

"Als de asielinstroom niet gelijktijdig daalt, is het risico groot dat er onvoldoende opvanglocaties zijn. Op korte termijn zal de asielopvang voor onze bewoners hierdoor eerder verslechteren dan verbeteren", zegt de organisatie.

De twee Amerikaanse astronauten die al maanden vastzitten in het internationale ruimtestation ISS hebben vanuit de ruimte een persconferentie gehouden. De twee vertrokken begin juni voor een missie van acht dagen, maar door technische problemen met de ruimtecapsule die ze terug naar aarde zou brengen, zitten ze vast tot zeker februari.

In een vragenronde zeggen Suni Williams en Butch Wilmore dat ze het het moeilijk vonden toen de ruimtecapsule zonder hen vertrok. Desondanks blijven ze positief. "We zijn getraind om het onverwachte te verwachten", zei Wilmore. Wel voegde collega Williams daaraan toe dat ze haar familie en twee honden mist.

De astronauten genieten nog wel van het werk in de ruimte:

De NASA-collega's vlogen in juni met de Starliner van Boeing naar het ruimtestation. Tijdens de koppeling van de ruimtecapsule met het ruimtestation ging er van alles mis. Er waren problemen met een aantal stuurraketten en er lekte helium. Om veiligheidsredenen besloot NASA om ze niet met de Starliner terug te laten keren.

Achteraf een goede beslissing zeggen de gestrande astronauten. Toch denkt Wilmore dat het wel had gekund. "We hadden nog wel met de Starliner terug kunnen vliegen, maar er was gewoon te weinig tijd", zegt hij.

Inmiddels is de Starliner weer terug op aarde. Er zal worden onderzocht wat er mis is gegaan.

Verkiezingen

In de tussentijd maken de twee er maar het beste van. Zo zeggen ze dat ze voldoening halen uit de oefeningen die ze doen. Ook hebben ze een aanvraag ingediend om te kunnen stemmen bij de komende Amerikaanse verkiezingen in november. Dat doen ze door middel van een volmacht.

Inmiddels is duidelijk dat de twee in februari kunnen meereizen in een ruimtecapsule van ruimtevaartbedrijf Space X. Die ISS-missie zal nu door twee astronauten worden uitgevoerd in plaats van vier, zoals oorspronkelijk het plan was. Hierdoor kunnen Wilmore en Williams in februari 2025 met hun twee collega's terugkeren naar aarde.

De Amerikanen en de Britten hebben nog geen besluit genomen over het gebruik van westerse langeafstandswapens op Russisch grondgebied door Oekraïne. Dat zei de Britse premier Starmer gisteravond na een ontmoeting met de Amerikaanse president Biden in het Witte Huis in Washington.

Het Verenigd Koninkrijk wil dat Biden de beperkingen voor het inzetten van Britse Storm Shadow-raketten opheft waarmee het Oekraïense leger doelen kan raken die 300 kilometer ver in Rusland liggen. Maar na de ontmoeting is daar geen verandering in gekomen. Bidens goedkeuring is nodig omdat Storm Shadow-componenten in de VS worden gemaakt.

Starmer liet aan journalisten weten dat de gesprekken worden voortgezet wanneer wereldleiders deze maand bijeenkomen voor de jaarlijkse bijeenkomst van de Algemene Vergadering van de VN in New York.

De Britse premier reageerde desondanks enthousiast op de ontmoeting gisteren. "Dit was een heel belangrijke uitnodiging van de president om op dit niveau discussie te voeren over belangrijke kwesties", zei de Britse premier tegen verslaggevers in het Witte Huis. "Oekraïne heeft het recht op zelfverdediging en we staan verenigd", voegde hij eraan toe:

Dreigement Poetin

Biden reageerde voorafgaand aan de ontmoeting op een dreigement van de Russische leider Poetin. Die zei dat wanneer NAVO-landen Oekraïne toestaan Russisch grondgebied aan te vallen met westerse langeafstandswapens, de landen "een directe oorlog met Rusland voeren".

De Amerikaanse president liet blijken dat hij niet onder de indruk is. "Ik denk niet veel aan Vladimir Poetin." Biden zei verder dat het "duidelijk is dat Poetin deze oorlog niet zal winnen".

Biden en Starmer spraken ook hun zorgen uit over de steun van Iran, dat Rusland onder meer van drones voorziet.

De autoriteiten in Hawaï waren niet voorbereid op de verwoestende bosbranden op Maui vorig jaar, waarbij 102 mensen omkwamen, ondanks waarschuwingen. Dat staat in een rapport van een onafhankelijk Amerikaans instituut dat de branden onderzocht.

Volgens de onderzoekers van het Fire Safety Research Institute is er al dagen van tevoren gewaarschuwd door verschillende instanties. Zo stuurde het Amerikaanse KNMI op 4 augustus 2023 een mail naar de brandweer waarin werd gewaarschuwd voor extreme wind.

Maar die waarschuwingen blijken in de daaropvolgende dagen te zijn genegeerd. Daardoor namen de autoriteiten geen maatregelen zoals het inzetten van extra personeel of evacuatieplannen.

Gebrek aan planning

Door een gebrek aan goede planning lukte het volgens onderzoekers niet om de stad Lahaina op tijd te evacueren. De historische stad is grotendeels door het vuur verwoest en tientallen mensen kwamen om.

De branden begonnen vorig jaar op 8 augustus. Die dag passeerde orkaan Dora op 800 kilometer ten zuiden van Hawaï. Door de harde wind die ermee gepaard ging, waaiden op het westelijk deel van het eiland Maui zeker dertig stroompalen om.

De gemeente Maui heeft al eerder het elektriciteitsbedrijf Hawaii Electric aangeklaagd voor de natuurbranden. Het bedrijf zou verzuimd hebben om de stroom van de kabels te halen, terwijl de natuur kurkdroog was en het vuur zich snel verspreidde.

Overrompeld

Volgens de Fire Safety Research Institute was de communicatie tussen de brandweer en de politie niet goed doordat er geen draaiboek was. De autoriteiten zouden overrompeld zijn waardoor de natuurbrand snel verspreidde. Het onderzoeksinstituut concludeert in het 518 pagina's tellende rapport dat de voorbereidingen veel beter hadden gemoeten.

De procureur-generaal in Hawaï zegt dat er van de fouten geleerd moet worden. "Dit onderzoek dient als een wake-upcall voor de autoriteiten om van het verleden te leren en zich dringend voor te bereiden op de toekomst."

Journalisten en medewerkers van minstens vijftien mediaorganisaties in Hongkong zijn de afgelopen maanden lastiggevallen en geïntimideerd, stelt de Hong Kong Journalists Association (HKJA). De journalistenvereniging spreekt van een "systematische en georganiseerde aanval".

Familieleden van de journalisten ontvingen doodsbedreigingen en haatberichten van anonieme afzenders, zegt Selina Cheng, voorzitter van de HKJA. Ze spreekt van een "ernstige golf van trolling en intimidatie" van juni tot augustus.

Ook de huisbazen en buren van de slachtoffers werden lastiggevallen, meldt ze. Dat gebeurde met e-mails en op sociale media, maar ook met brieven die naar woonadressen en werkplekken werden verstuurd.

Werknemers van internationale en lokale media waren het doelwit. Ook leden van de HKJA en journalistieke onderwijsinstellingen kregen te maken met intimidatie. Cheng zei dat het leek alsof de aanval gericht was op de journalistiek in zijn geheel, in plaats van op individuen.

Volgens Cheng kwam het taalgebruik in veel van de berichten overeen en noemden de anonieme afzenders zichzelf vaak patriotten. De HKJA zegt bezorgd te zijn over hoe de persoonlijke informatie en adressen zijn verkregen.

Persvrijheid uitgehold

Het is dus onduidelijk wie achter de berichten zit, maar het past in het patroon van uitholling van de persvrijheid in de Chinese stadsstaat. Hongkong hoort bij China, maar stond van 1898 tot 1997 onder Brits bestuur.

Bij de onderhandelingen over de terugkeer onder het gezag van Peking, 27 jaar geleden, werd afgesproken dat burgerrechten als vrijheid van godsdienst, persvrijheid, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vergadering zeker 50 jaar in stand zouden blijven.

Van die democratische grondbeginselen is inmiddels nog maar weinig over. Hongkong heeft dan wel een eigen parlement, maar na vergaande hervormingen is nog maar een klein deel van de zetels vrij verkiesbaar. Een groot deel van de oppositie zit achter de tralies. De prodemocratische oppositie is nagenoeg monddood gemaakt.

Vorige maand werden nog twee hoofdredacteuren van de nieuwssite Stand News veroordeeld voor opruiing. Als bewijs werden elf artikelen aangewezen, waaronder interviews met prodemocratische activisten en oppositieleden. De nieuwssite werd gebruikt om de Chinese regering zwart te maken, stelde de rechter.

Dat gebeurde op basis van een omstreden nationale 'veiligheidswet' die in 2020 werd ingevoerd. Volgens de autoriteiten is die wet bedoeld om voor stabiliteit te zorgen. In de praktijk wordt de wet gebruikt om critici de mond te snoeren en daarmee de oppositie uit te schakelen. Eerder dit jaar nam de Hongkongse overheid een nieuwe veiligheidswet aan, waarin de maximumstraf voor opruiing omhoog ging naar 10 jaar celstraf.