Correspondent Daisy Mohr reisde een week door Syrië. Ze zag met eigen ogen hoe het land verandert, nu het regime van Assad is gevallen en HTS de macht over heeft genomen. In podcast De Dag vertelt ze over haar reis.
Zo zag Mohr in Idlib hoe HTS-gebied er al jaren uitziet. Glimmende winkelcentra en gesluierde vrouwen. Een groot contrast met de verwoesting in andere delen van Syrië. De Syriërs hebben veel meegemaakt, vertellen ze aan Daisy, maar laten ook enorme veerkracht zien.
Reageren? Mail naar dedag@nos.nl.
Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek
Redactie: Anouk Kantelberg
Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren!
Onze podcasts:
De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.
Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.
Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.
NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.
Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.
De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.
Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.
Tweede Kamerlid Lilian Helder van de BoerBurgerBeweging (BBB) geeft binnenkort haar zetel op. Dat zei ze tijdens een debat van de commissie Justitie en Veiligheid.
In een toelichting na het debat zei Helder dat de samenwerking met andere BBB-politici slecht ging. Zo maakten die volgens haar geen gebruik van haar parlementaire ervaring. Ook is ze niet bij de onderhandelingen over het hoofdlijnenakkoord betrokken. Ze heeft dat akkoord dan ook nooit ondertekend.
Helder zegt dat afspraken niet zijn nagekomen en de meningsverschillen vanaf dag één onoverbrugbaar waren. "De verhoudingen zijn slecht. Ik voel mij geen deel van de fractie."
BBB zegt zich niet in dit beeld te herkennen. "We hebben het hoofdlijnenakkoord voorgelegd aan de fractie en daar heeft iedereen zijn mening kunnen geven", zegt Kamerlid Henk Vermeer. "Vervolgens zijn we tot conclusie gekomen dat we achter het akkoord konden staan."
Dat partijleider Van der Plas een deel van haar justitie-portefeuille bij een andere collega onderbracht, lijkt voor Helder de druppel te zijn geweest.
Overheen gewalstBBB-leider Caroline van der Plas zei in een eerste reactie niets te weten van Helders vertrek. Helder heeft haar vooraf niet op de hoogte gesteld.
"Ik vond dat ik wel recht had op mijn eigen moment", zegt Helder daarover. "Zij had ook aan mijn gevoelens kunnen denken, maar daar heeft ze ook zes keer overheen gewalst."
Een paar collega-Kamerleden in de zaal waren zichtbaar verbaasd toen Helder het nieuws bekendmaakte:
Helder kwam in 2010 in de Tweede Kamer, toen nog voor de PVV. In 2023 zei ze zich "om persoonlijke en inhoudelijke redenen" niet meer verkiesbaar te stellen voor de partij van Geert Wilders.
Ze stapte daarna over naar de BBB en kwam voor die partij in de Tweede Kamer.
Martin Oostenbrink volgt Helder opHelder verlaat dus na bijna vijftien jaar het Binnenhof. Ze vindt het werk in die tijd erg veranderd.
"De Kamer is van medewetgever een motiemachine geworden", zegt ze daarover. "Vroeger gingen we tot 's avonds laat door met wetgevingsoverleggen. Nu zijn we heel veel aan het stemmen over moties. Het is de waan van de dag geworden."
Helder gaat pas weg als haar vervanger kan beginnen. De eerstvolgende op de BBB-lijst is eigenlijk Nicki Pouw-Verweij, alleen is zij volgens de BBB niet beschikbaar. Daarom zal Martin Oostenbrink, een arbeidsmarktdeskundige uit Voorburg, Helder opvolgen.
De Efteling heeft in nieuwe parkregels een demonstratieverbod vastgelegd. Het anderzijds 'uiten van (levensbeschouwelijke of politieke) overtuigingen' is ook niet toegestaan. Bij een vermoeden daarvan door parkmedewerkers, mag een bezoeker de toegang tot het attractiepark worden ontzegd.
De regels zijn onlangs toegevoegd aan het parkreglement van de Efteling, vertelt een woordvoerder. "Eigenlijk deden we dit al", zegt hij. "Maar nu hebben we het vastgelegd ter verduidelijking, en om naar te verwijzen als het nodig is." Het park moet geen podium zijn voor maatschappelijke discussies, aldus de woordvoerder. "Dat past niet in de belevingswereld."
Extra alertAfgelopen september werd een vriendengroep niet binnengelaten in het park, omdat de bewaking vermoedde dat zij daar waren om te demonstreren. Op diezelfde dag vierde oliegigant Total Energies namelijk een jubileum in de Efteling, waardoor de beveiliging extra alert was op actievoerders.
Beveiligers vonden een waterfles met stickers van Milieudefensie en Free Palestine erop geplakt. De groep werd daarop gevraagd te vertrekken. Naar eigen zeggen waren de vrienden, hoewel ze "weleens demonstreren", gewoon een dagje naar de Efteling. Ze hadden dat uitje gepland voor hun chronisch zieke vriendin, zeiden ze tegen Omroep Brabant.
Een woordvoerder van de Efteling zei dat het gedrag van een persoon in de groep opviel bij de beveiligers. "Toen ook nog een button werd gevonden van een partij die bekendstaat om milieu-activisme, is uit voorzorg gehandeld." De tickets en reiskosten van de groep zijn vergoed door de Efteling. "En ze zijn zeker welkom om hun dagje in te halen."
Niet dagelijksDe woordvoerder benadrukt nu dat dit soort gebeurtenissen niet dagelijks voorkomen in het park. "Maar het onderwerp speelt al langer, overal in het land vinden demonstraties plaats. Daarom hebben we intern gesprekken gevoerd over wat wij doen als dat bij ons gebeurt."
De breuk in de onderzeese kabel tussen Zweden en Letland die vorige maand ontstond, komt niet door sabotage. Dat meldt de Zweedse openbaar aanklager Mats Ljungqvist in een persverklaring. De breuk in de glasvezelkabel tussen het Zweedse eiland Gotland en Letland is het gevolg van "een combinatie van slecht weer, gebrekkig materieel en gebrekkige zeevaartkunde" van de bemanning, aldus Ljungqvist.
Toen de breuk ontdekt werd, op 26 januari, rees de verdenking al snel dat de kabel met opzet was beschadigd door de bemanning van het schip Vezhen, dat onder Maltese vlag vaart en dagen eerder was vertrokken vanuit de Russische haven Oest-Loega. De Vezhen werd in beslag genomen door de Zweden, en de bemanning werd daarna verhoord.
Uit het onderzoek is gebleken dat de Vezhen wel de schade heeft veroorzaakt, maar dat dat niet opzettelijk is gebeurd. Het schip en de bemanning zijn daarom weer vrij om te vertrekken uit Zweden.
SchaduwvlootDe breuk vorige maand volgde op een reeks incidenten van breuken van datakabels op de bodem van de Oostzee. Zo raakte eind december een onderzeese kabel in de Oostzee tussen Estland en Finland beschadigd. Het anker van schip Eagle S zou die schade hebben veroorzaakt.
Dat schip behoort tot de zogenoemde Russische schaduwvloot. Tot die vloot behoren honderden verouderde tankers die sancties ontwijken en ervoor zorgen dat er olie-inkomsten het land binnenstromen. Eagle S voer waarschijnlijk ook enkele uren boven een telecommunicatiekabel in de Noordzee boven de Waddeneilanden.
Eerder deze maand begon in het gebied een NAVO-missie met als doel om "verbeterde bewaking en afschrikking" te bieden in de Oostzee. Het Nederlandse marineschip Zr. Ms. Tromp is ook in de Oostzee en heeft de leiding over een groep schepen van NAVO-landen.
Hoe worden onderzeese kabels bedreigd, en hoe kunnen ze beschermd worden? Een korte uitleg:
Zeker negentien mensen zijn om het leven gekomen bij de ontploffing van een autobom in het noorden van Syrië. Het is de zevende keer in ruim een maand dat een bom afgaat in een auto, en de dodelijkste sinds de val van het regime-Assad.
Achttien van de slachtoffers waren vrouw, volgens hulpdiensten. Zij waren landarbeiders. Het voertuig stond langs de weg geparkeerd, vertelt een getuige aan Reuters. Ook de vijftien gewonden zijn allemaal vrouwen. De verwachting is dat het dodental nog oploopt.
Onrustig in Noord-SyriëDe ontploffing was bij de stad Manbij in het noorden van Syrië, en is nog door niemand opgeëist. Zaterdag ging in deze buurt ook al een bom af in een auto. Toen kwamen vier mensen om het leven en raakten negen mensen gewond. Onder de gewonden waren meerdere kinderen.
Het is erg onrustig in het noorden van Syrië. Manbij is tijdens de oorlog meerdere keren in andere handen gekomen. Ook na de val van Assad, begin december, is er nog zwaar gevochten. Koerdische milities strijden om het gebied met pro-Turkse groeperingen.
Bij een bomaanslag op een appartementencomplex in Moskou is een separatistenleider uit de Oekraïense regio Donetsk omgekomen. Dat melden Russische staatspersbureaus en Telegramkanalen. Bij de explosie kwam ook een van zijn bodyguards om het leven, drie anderen raakten gewond.
De verantwoordelijkheid voor de aanslag is nog niet opgeëist, maar een soortgelijke eerdere aanslag op een Russische generaal werd vorig jaar geclaimd door Oekraïne.
Volgens de Russische persbureaus RIA en TASS, beide gecontroleerd door de overheid, ging er een bom af in de lobby van het dure appartementencomplex De Scharlaken Zeilen aan de oever van de Moskva-rivier. Dat gebeurde toen de paramilitaire leider Armen Sarkisjan binnenkwam met zijn bodyguards. Het complex ligt op zo'n 12 kilometer van het Kremlin.
Bekijk hier de beelden van na de explosie:
Opsporingsdiensten hebben het tegen de persbureaus over een "doelgerichte moordpoging" op Sarkisjan. Hij werd zwaargewond naar een ziekenhuis vervoerd, waar hij overleed. Op beelden verspreid door het Telegramkanaal Baza, dat goede contacten heeft met Russische inlichtingendiensten, is te zien dat de lobby van het gebouw grotendeels verwoest is.
MaffiabaasSarkisjan werd in december vorig jaar door de Oekraïense veiligheidsdienst SBOe bestempeld als 'maffiabaas', en officieel in verdenking gesteld van het leiden en financieren van illegale strijdgroepen in Donetsk. Die Oekraïense regio is sinds 2014 grotendeels in handen van pro-Russische milities. Sarkisjan staat bekend als de oprichter van het Arbat-bataljon, een militie die aan Russische zijde vecht in Oekraïne.
In een soortgelijke bomaanslag werd vorig jaar de hoge Russische generaal Igor Kirillov gedood: hij werd door de SBOe verantwoordelijk voor aanvallen met chemische wapens op Oekraïense militairen. De SBOe eiste later de explosie in een Moskouse buitenwijk op.
Brand bij gas- en olie-installatiesBij een Oekraïense drone-aanval op Russische energie-installaties zou er afgelopen nacht op meerdere plekken brand zijn uitgebroken, melden zowel Russische als Oekraïense bronnen. In de zuidelijke regio Volgograd zorgde een neergeschoten drone volgens de gouverneur voor brand bij een olieraffinaderij, al zei hij er niet bij welke dat is. Volgens Telegramkanaal Baza werden er in dezelfde regio explosies gehoord bij een olieraffinaderij van Lukoil, met een capaciteit van zo'n 300.000 vaten olie per dag de grootste in zuidelijk Rusland.
In de nabijgelegen regio Astrachan werd een gasinstallatie van de energiegigant Gazprom volgens de regionale gouverneur getroffen door drones, waardoor brand uitbrak.
Het is zowel in Volgograd als Astrachan onduidelijk hoe groot de schade precies is. Op beelden via sociale media vanuit Astrachan is wel een flinke vuurzee te zien. Volgens het Oekraïense leger zijn beide installaties een legitiem doelwit, omdat ze brandstof leveren aan het Russische leger.
Kickbokser Badr Hari is opgepakt op verdenking van mishandeling van zijn ex-vriendin, schrijft het AD. De politie kan desgevraagd niet bevestigen dat Hari is opgepakt.
Wel bevestigt een woordvoerder dat gisteren een 40-jarige Amsterdammer is aangehouden op verdenking van mishandeling. Volgens de krant is Hari niet op heterdaad betrapt.
Eerder veroordeeldDe kickbokser is eerder veroordeeld voor een aantal geweldsmisdrijven in het Amsterdamse uitgaansleven. In de strafzaak uit 2012 ging het om meerdere aanklachten tegen Hari: zeven mishandelingen, het aanrijden van een voetganger op de Albert Cuypstraat in Amsterdam en het vernielen van de huisraad van zijn ex-vriendin. Het AD meldt dat het nu om een andere ex-vriendin gaat.
Vanwege de zware mishandeling van Koen Everink kreeg hij een gevangenisstraf. De zakenman werd op een feest in elkaar geslagen. Dat gebeurde tijdens Sensation White in de Amsterdam Arena. Een andere aanklacht ging om een poging tot zware mishandeling van een bezoeker van de club Jimmy Woo.
Hari werd uiteindelijk veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee jaar, waarvan tien maanden voorwaardelijk. In 2017 meldde hij zich om die straf uit te zitten. Naast de celstraf moest Hari drie van zijn slachtoffers geld betalen.
Hij werd niet voor alle aanklachten veroordeeld. Het hof vond bewezen dat Hari in 2011 en 2012 vijf keer geweld tegen iemand heeft gebruikt in Amsterdamse uitgaansgelegenheden.
Het zalencentrum in Rotterdam waar afgelopen weekend een schietpartij plaatsvond, is voor twee weken gesloten door burgemeester Carola Schouten. Bij het incident raakten twee mensen zwaargewond.
De schietpartij gebeurde in de nacht van zaterdag op zondag. Er werden meerdere schoten gelost en op straat werden kogelhulzen gevonden, schrijft Rijnmond. De twee slachtoffers werden met spoed naar het ziekenhuis vervoerd. Het is onbekend hoe het nu met hen gaat.
Het pand is gesloten om de rust in de buurt terug te krijgen, zegt een woordvoerder van de gemeente Rotterdam.
AangehoudenEr zijn twee mannen opgepakt; een 43-jarige Amsterdammer en een 46-jarige Rotterdammer. De politie onderzoekt nog wat hun rol was. Het is niet bekend of de verdachten nog vastzitten.
Bart De Wever (54) is de nieuwe premier van België. De Vlaamse nationalist werd vanochtend, samen met de andere leden van het nieuwe kabinet, door de Belgische koning Filip beëdigd.
Bekijk hier het moment van de eedaflegging:
Dit weekend gingen de leden van de vijf regeringspartijen akkoord met de regeringsdeelname. Het gaat naast de Vlaams-nationalistische N-VA van De Wever om het sociaaldemocratische Vooruit, de Franstalige liberale partij MR en het christendemocratische van CD&V (Vlaanderen) en Les Engagés (Wallonië).
De vijf partijen leveren allemaal een vicepremier. Opvallend is dat er geen enkele vrouw wordt benoemd tot vicepremier. In de regering zijn vrouwen flink in de minderheid: vier van de vijftien bewindslieden zijn vrouw.
De nieuwe regering wordt de Arizona-coalitie genoemd, omdat de kleuren van de partijen doen denken aan die van de vlag van de gelijknamige Amerikaanse staat. Aan de vorming van het Belgische kabinet gingen lange onderhandelingen vooraf: zeven maanden geleden gingen de Belgen naar de stembus.
Het belooft een drukke dag te worden voor De Wever, meldt de VRT. Direct na de beëdiging heeft de Vlaming een gesprek met zijn voorganger Alexander De Croo. Vervolgens is hij om 11.00 uur bij de Europese defensietop in Brussel en spreekt hij daar met NAVO-chef Mark Rutte en later met de Britse premier Keir Starmer.
Op scholen in het primair en voortgezet onderwijs nemen meldingen van pesten en fysiek geweld toe. Dat blijkt uit cijfers van de Inspectie van het Onderwijs, die zich vooral zorgen maakt over de ernst van de meldingen.
In het schooljaar 2023-2024 registreerde de inspectie in totaal 2317 nieuwe gevallen van psychisch, fysiek of seksueel geweld. Dat is een toename van 165 vergeleken met het jaar ervoor en 574 meer ten opzichte van het schooljaar 2021-2022.
Het baart Rogier Oet, directeur toezicht van de Onderwijsinspectie, grote zorgen. Niet alleen omdat er nog nooit zo veel meldingen zijn binnengekomen, maar ook omdat de incidenten ernstiger lijken te worden.
MessenBijvoorbeeld bij pesten, een vorm van psychisch geweld. Ruim de helft van de meldingen ging afgelopen jaar over ernstig en langdurig pesten. "We zien vaker dat kinderen al jarenlang gepest worden. Met name het langdurige aspect baart ons zorgen. Dan wordt de impact nog groter."
Ook ziet de inspectie dat jongeren vaker overgaan tot geweld, of het dreigen daarmee. "In ruim 600 gevallen was er sprake van geweld", zegt Oet. "Het gaat dan over dreigen met messen, maar ook fysiek geweld. Soms met langdurig en blijvend letsel tot gevolg."
24 uur per dagScholen worstelen met het feit dat pesten vaak onzichtbaar is. "Het gebeurt soms in de klas, maar vaak daarbuiten. En vooral online is het een hardnekkig issue. Daar gaat het 24 uur per dag door."
Toch kunnen scholen wel iets doen, denkt Oet. "Bespreek in de klas wat het doet, wat de consequenties zijn. Zorgen voor een goede sfeer in de klas en een goede groepsdynamiek is erg belangrijk. Zo kan je het mogelijk voorkomen. Maar als het dan toch aan de orde is, dan zal je stappen moeten zetten als school."
De Onderwijsinspectie beseft dat een toename van meldingen niet per definitie betekent dat het geweld ook toeneemt. En een afname van meldingen, zoals er was op het gebied van meldingen van seksueel geweld, is ook niet zonder meer positief. Hoewel het totale aantal lager was dan voorheen, waren er meer gevallen waarbij de mogelijke dader een professional was, zoals een leraar of een andere medewerker van een school.
Oet: "We zijn allereerst blij dat mensen ons weten te vinden, dan kunnen we ook helpen. Het wordt meer bespreekbaar denk ik, en dat is belangrijk. De consequenties zijn zó groot. Het kan levens verwoesten. Allemaal redenen om dit heel serieus te nemen."
Het einde voor de Amerikaanse hulporganisatie USAID is nabij, zo heeft miljardair Elon Musk vannacht bekendgemaakt. Dat deed Musk in een groepsgesprek op het sociale medium X, waarvan hij eigenaar is.
De rijkste man ter wereld, die van de nieuwe president Trump de taak heeft gekregen om de omvang en het uitgavenpatroon van de Amerikaanse overheid te beperken, zei in dat online groepsgesprek met andere Republikeinse politici dat de hulporganisatie "niet meer te redden is". Volgens hem is Trump het met hem eens dat de organisatie opgedoekt moet worden.
Eerder op zondag had Musk het op X over een 'criminele organisatie'. "Wist u dat USAID, met uw belastinggeld, onderzoek naar biologische wapens financierde, waaronder covid-19, waaraan miljoenen mensen zijn gestorven?". Voor deze bewering is geen bewijs te vinden.
Opgericht onder JFKTrump heeft nog niet gereageerd op de uitspraak van Musk, maar hij zei gisteren wel tegen journalisten dat hij blij is met diens werk. "Hij is een grote saneerder. Soms zullen we het niet eens zijn over wat er moet gebeuren en zal hij niet zijn zin krijgen, maar hij doet het geweldig."
Eerder zei Trump al dat hij niet meer wil dat er Amerikaans hulpgeld naar het buitenland gaat, en hij voegde er gisteren aan toe dat hij vindt dat de hulporganisatie "geleid wordt door radicale gekken."
Sinds Trump president werd, vorige maand, wordt de organisatie al onophoudelijk beknot: vrijwel direct na zijn aantreden kregen USAID-medewerkers wereldwijd de instructie hun werk per direct neer te leggen, zelfs in situaties waarin dat acuut mensenlevens in gevaar bracht.
Zo meldde nieuwsorganisatie ProPublica dat medewerkers van door de VS betaalde klinieken in Sudan voor de keuze stonden: naar Trump luisteren of ondervoede baby's en peuters blijven verzorgen. Ze kozen voor de kinderen, maar het geld en de medicijnen raken wel op.
Site op zwartAfgelopen weekend ging de ontmanteling van USAID verder: de site van de organisatie ging grotendeels op zwart, en meldde dat de hulporganisatie voortaan afgeslankt verder zou gaan onder de mantel van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Beveiligingsmedewerkers van het hoofdkwartier in Washington D.C. werden gisteren op non-actief gesteld toen ze probeerden om een team van Musk tegen te houden, dat toegang probeerde te krijgen tot beveiligde delen van het gebouw.
Of het opdoeken van USAID nog tegen te houden is, is de vraag. Trumps politieke tegenstanders hebben in de media geklaagd over de behandeling van USAID, maar lijken geen manier te vinden om er serieus iets tegenover te stellen.
Senator Peter Welch, Democraat uit Vermont, noemde het optreden van Musk "grof machtsmisbruik door een niet-verkozen bureaucraat. Blijkbaar kun je met geld macht kopen in het Witte Huis van Trump." Zijn collega Amy Klobuchar, uit Minnesota, zei dat "het einde van USAID de wereld een gevaarlijkere plek maakt voor Amerikanen. Het is een geschenk aan Rusland en China."
