Aggregator

Een gebrek aan inlichtingen leidde tot veel burgerslachtoffers bij een luchtaanval op een bommenfabriek in de Iraakse stad Hawija. Dat concludeert de commissie-Sorgdrager, die onderzoek deed naar dit bombardement in 2015 door Nederlandse F-16's. Volgens de commissie heeft Nederland bewust risico's genomen.

Verder heeft toenmalig defensieminister Hennis de Tweede Kamer in de nasleep "keer op keer" onvolledig en onjuist geïnformeerd, concludeert de commissie onder leiding van oud-minister Winnie Sorgdrager. Uitkomsten van het vandaag gepresenteerde rapport kwamen vorige week overigens al naar buiten via RTL Nieuws.

NOS en NRC brachten in 2019 aan het licht dat er bij het bombardement op een IS-bommenfabriek zeker 70 burgers om het leven waren gekomen.

Afhankelijk van de VS

Nederland wilde samen met de internationale coalitie die tegen IS streed enkel luchtaanvallen uitvoeren waarbij geen burgerdoden werden verwacht. Nederland was daarbij afhankelijk van inlichtingen van de VS en de aanval bleek veel destructiever dan verwacht. De regering zweeg daar jarenlang over.

Omdat Nederland alleen luchtaanvallen wilde uitvoeren zonder verwachte burgerdoden, werd vooraf door een Amerikaans team ingeschat wat de impact zou zijn. De conclusie was: als de aanval 's nachts wordt uitgevoerd, vallen er zeer waarschijnlijk geen burgerdoden. En dus ging de Nederlandse red card holder - de militair die groen licht moet geven voor elke aanval - akkoord.

Wat er zou gebeuren als de explosieven in de fabriek zelf zouden ontploffen, werd niet berekend. En daar ging het mis. Er lag een enorme hoeveelheid munitie in de fabriek die ontplofte.

Erg krap bezet

Het Nederlandse team in het Qatarese uitvoeringscentrum van de aanval was erg krap bezet, concludeert de commissie. De Nederlandse militairen "konden de Amerikaanse inlichtingen niet eigenstandig afwegen". Er was geen intelligence-deskundige en geen juridisch adviseur aanwezig, anders dan de Tweede Kamer was voorgehouden.

Met de krappe bezetting is "een bewust risico" genomen, concludeert Sorgdrager. "Als er met de juiste bezetting (...) was gestart, hadden de beschikbaar gestelde Amerikaanse inlichtingen en de gekozen wapeninzet op een meer zorgvuldige wijze beoordeeld kunnen worden."

Afwachtend en passief

Na de aanval was defensie "afwachtend en passief", zegt Sorgdrager. Zo werd er bijvoorbeeld beloofd om formeel onderzoek te doen naar de luchtaanval, maar dat gebeurde niet. Het kabinet heeft volgens de onderzoekscommissie "verzuimd" de Kamer te informeren over de gevolgen van het bombardement.

De commissie wijst daarbij vooral naar Jeanine Hennis, minister van Defensie tussen 2012 en 2017. "Vier jaar lang heeft het kabinet de verantwoordelijkheid voor het melden van burgerslachtoffers bij het bombardement op Hawija voor zich uit geschoven", luidt de conclusie.

De onthullingen over de burgerdoden in Hawija maakten veel los in de politiek. In 2021 werd er na druk van de Tweede Kamer 4 miljoen euro vrijgemaakt voor schadeherstel. "Te laat en te weinig", oordeelt de commissie hierover.

De huidige minister van Defensie Brekelmans spreekt in een eerste reactie van "stevige en pijnlijke conclusies". Hij noemt het bedroevend dat er onbedoeld burgerslachtoffers zijn gevallen. Over het niet goed informeren van de Kamer zegt Brekelmans dat het "niet zo had mogen gebeuren". Binnen twee maanden volgt er nog een uitgebreide reactie van het kabinet.

Het Chinese bedrijf DeepSeek schudt de wereld van AI op met zijn eigen chatbot. Die zou vrijwel net zo goed werken als westerse concurrenten, maar slechts 5,6 miljoen dollar (zo'n 5,3 miljoen euro) hebben gekost - een stuk minder dan de Amerikaanse bedrijven investeerden.

Ontwikkelaars als OpenAI en Google staken tientallen miljoenen in de ontwikkeling van hun chatbots met kunstmatige intelligentie (AI). Toch zou de chatbot van DeepSeek ongeveer net zo goed zijn in het schrijven van teksten en het beantwoorden van vragen.

DeepSeek zegt dat het veel minder computerchips nodig heeft gehad om zijn AI-chatbot op vergelijkbaar niveau te laten presteren.

Nederlandse chipmachinefabrikanten onderuit

De ontwikkelingen leiden ook in Nederland tot zorg. Als er veel minder computerchips nodig zijn dan eerder gedacht, zullen die veel minder gekocht worden. Nederlandse fabrikanten van chipmachines gingen maandagochtend daarom al flink onderuit op de Amsterdamse beurs AEX.

Zo zakte de koers van ASML maandagochtend met 9 procent. Concurrenten Besi en ASM International (AMSI) verloren ruim 10 procent. De Nederlandse bedrijven leveren machines om chips te maken. Dat staat onder druk als blijkt dat voor de ontwikkelingen van AI veel minder chips nodig zijn dan gedacht.

Stiekem meer computerkracht?

De Verenigde Staten hebben meerdere keren maatregelen genomen om geavanceerde computerchips buiten China te houden. Op die manier wil de VS de Chinese opmars op het gebied van kunstmatige intelligentie afremmen.

Een aantal Amerikaanse AI-specialisten zet vraagtekens bij de schijnbaar goedkope ontwikkeling van DeepSeek, schrijft The Wall Street Journal. Zij vragen zich af of het Chinese bedrijf stiekem toch niet toegang heeft tot meer computerkracht dan het toegeeft.

Aan de andere kant kan de DeepSeek-chatbot ook een voor de VS pijnlijk onbedoeld gevolg van de maatregelen blootleggen. Als gevolg van de beperkingen zouden Chinese bedrijven en onderzoekers gedwongen worden om te werken met wat ze wél hebben.

Een week geleden kondigde Donald Trump nog een investering van tot 500 miljard dollar aan voor AI. Nederlandse deskundigen zeiden toen tegen de NOS dat Europa daar slim op moet reageren: niet door hetzelfde te doen, maar door te kijken wat er al is, en daarop voort te bouwen.

Apple heeft statistieken over iOS 18 en iPadOS 18 gedeeld. Volgens de Amerikaanse techgigant draait ongeveer 68 procent van alle iPhones op iOS 18. Ongeveer 53 procent van alle iPads draait op iPadOS 18.

Op het voormalige kampterrein van Auschwitz-Birkenau hebben enkele tientallen overlevenden kaarsen aangestoken en kransen neergelegd. Vandaag wordt herdacht dat het vernietigingskamp 80 jaar geleden van de nazi's werd bevrijd.

Alle nog levende overlevenden van Auschwitz hebben van de organisatie een uitnodiging gekregen voor de herdenking. Volgens de organisatie zijn er zo'n vijftig naar Polen gekomen. Tien jaar geleden, bij de zeventigste herdenking van de bevrijding, waren dat er nog driehonderd.

Ook hoogwaardigheidsbekleders komen langs, zoals de Britse koning Charles, de Franse president Macron en president Steinmeier en kanselier Scholz uit Duitsland. Voor het eerst zal ook prinses Amalia de jaarlijkse herdenking bijwonen. Zij komt samen met koning Willem-Alexander en koningin Máxima naar het voormalige kampcomplex.

Geen Russen uitgenodigd

Er zijn geen Russische afgevaardigden, ondanks het feit dat Auschwitz werd bevrijd door het Rode Leger waarin onder anderen Russische en Oekraïense militairen dienden. De directeur van het herinneringscentrum zei daar vorig jaar september over "dat het moeilijk is om de aanwezigheid van een land voor te stellen dat de waarde van vrijheid duidelijk niet begrijpt".

In het vernietigingskamp werden tijdens de Tweede Wereldoorlog ruim één miljoen Joden en tienduizenden Sinti, Roma, krijgsgevangenen, homoseksuelen en anderen vermoord door de nazi's. Er waren nog zo'n 7500 uitgehongerde en uitgeputte gevangenen aanwezig toen het kamp op 27 januari 1945 werd bevrijd.

De herdenking vindt voor een deel plaats in een tent die voor de toegangspoort van Auschwitz staat. Daar kwamen tijdens de oorlog de treinen aan met gevangenen en werden de mensen geselecteerd die direct de gaskamer in moesten.

Bekijk hier een terugblik op de verschrikkingen van Auschwitz in de Tweede Wereldoorlog:

Om 16.00 uur houdt de Poolse president Duda een toespraak en zijn er speeches van overlevenden.

De Verenigde Naties besloten in 2005 om 27 januari uit te roepen tot Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust. De herdenking vindt elk jaar plaats, maar in lustrumjaren (om de vijf jaar) zijn de ceremonies groter en komen er meer prominente gasten.

Gisteren werd in het Amsterdamse Wertheimpark de Holocaust herdacht. Daarbij werden kransen gelegd en toespraken gehouden door onder anderen nabestaanden, burgemeester Femke Halsema en de voorzitter van het Nederlands Auschwitz Comité.

Voorafgaand aan de herdenking werden sinds woensdag de namen voorgelezen van de Nederlandse slachtoffers van de Holocaust.

De Joodse Ruth Bloch overleefde als enige van haar familie het kamp en de oorlog:

Ink stamps can be fun to make and use, and 3D printers are uniquely positioned to create quality stamps of all kinds with just a little care. As with most …read more

(Telecompaper) A submarine fibre-optic cable was damaged in the morning of 26 January, according to a statement by Latvian operator LVRTC...

Een grote brand die zaterdag uitbrak op een bedrijventerrein in Goes, is na ruim 30 uur geblust. De brandweer meldde vannacht rond middernacht dat de laatste werkzaamheden zijn afgerond.

De brand brak afgelopen zaterdag rond 15.30 uur uit bij een bedrijf dat elektronica repareert. Al gauw sloegen de vlammen uit het dak. De brand leidde in de wijde omgeving tot rookoverlast.

Het leek erop dat de brand die nacht onder controle was, maar het vuur laaide gisterochtend weer op.

Geen slachtoffers

Gisteravond rond 21.00 uur werd het sein brand meester gegeven, waarna de brandweer vannacht nog bezig was met nablussen en sloopwerkzaamheden. Ruim 200 brandweerlieden zetten zich de afgelopen dagen in om de brand te blussen.

Op het moment dat de brand uitbrak waren nog personeelsleden binnen, maar zij konden zich op tijd in veiligheid brengen. Niemand raakte gewond. Over de oorzaak van de brand is nog niks bekend.

Intense hitte

Bij de brand raakte een groot deel van het pand verwoest, zegt eigenaar William de Ruyter van het elektronicabedrijf tegen Omroep Zeeland. "De schatting is dat tegen de 10.000 vierkante meter verwoest is."

Dat het zo lang duurde voordat de brandweer de brand meester was, kwam onder meer door de intense hitte van het vuur. Daardoor kon de brandweer al snel niet meer het pand in. Dat merkte De Ruyter ook. "Ik zag zelfs ijzer smelten. Het maakt niet uit wat voor spullen je hebt. Dit soort vuur vernielt alles. Het is echt verwoestend. Het maakte alles binnen enkele uren kapot."

Toch blijft de eigenaar hoopvol. De Ruyter wil het liefst dat zijn bedrijf gewoon kan doorgaan. "Je hebt geen tijd om bij de pakken neer te zitten. We moeten door. We zijn volop bezig met een doorstart en om daar een nieuwe locatie voor te vinden. Dat heeft de hoogste prioriteit."

DeepSeek is momenteel de populairste gratis app in de Amerikaanse App Store. De app is sinds 11 januari te downloaden en is populair bij gebruikers vanwege het DeepSeek-R1-taalmodel. De Chinese ontwikkelaar claimt dat het llm net zo goed presteert als het o1-taalmodel van OpenAI.

Onderzoekers hebben bewijs gevonden dat een verongelukt Zuid-Koreaans passagiersvliegtuig met vogels in botsing is gekomen. In de twee motoren van het toestel van Jeju Air zijn veren en bloedsporen van vogels gevonden, staat in een voorlopig onderzoeksrapport naar de dodelijke vliegramp van eind vorige maand.

Uit DNA-onderzoek blijkt dat de veren en bloedsporen afkomstig zijn van de Siberische taling. Die eendensoort broedt in het noordoosten van Rusland en overwintert onder meer in Zuid-Korea.

Het onderzoek naar de oorzaak van ramp is nog niet afgerond. Zo wordt in het rapport niet duidelijk waarom het vliegtuig landde zonder dat het landingsgestel was uitgeklapt. Ook blijft het de vraag waarom de spraak- en datarecorder ongeveer vier minuten voor de ramp stopten met opnemen van vluchtgegevens en stemmen uit de cockpit.

Voorafgaand aan de dodelijke ramp werden de piloten door de luchtverkeersleiding gewaarschuwd voor vogels in de omgeving. In het rapport staat dat op camerabeelden is te zien dat een groep vogels in de buurt van het toestel kwam.

Het moment waarop het vliegtuig crasht. De beelden kunnen als schokkend worden ervaren:

Bij de vliegramp eind december vorig jaar vielen 179 doden. Alleen twee bemanningsleden werden levend uit het toestel gehaald. Het passagierstoestel van Jeju Air was onderweg van de Thaise hoofdstad Bangkok naar de Zuid-Koreaanse stad Muan.

Toen het vliegtuig wilde landen klapte het landingsgestel niet uit, schoot het toestel met hoge snelheid door en botste tegen een betonnen muur, waarna het in brand vloog.

Een nieuwe documentaire stelt dat een beroemde Vietnamfoto niet is gemaakt door de fotograaf die er al een halve eeuw de erkenning voor krijgt. The Stringer, die dit weekend in première ging op het Sundance-filmfestival, zegt dat niet AP-fotograaf Nick Ut de maker is, maar een plaatselijke freelancer, Nguyen Thanh Nghe.

Het gaat om de foto uit 1972 met als titel The Terror of War, van een 9-jarig meisje dat naakt en zwaargewond wegvlucht van een bombardement met napalm op de plaats Trang Bang. Het werd een van de meest iconische afbeeldingen van de Vietnamoorlog en een aanklacht tegen de gevolgen van oorlog voor onschuldige slachtoffers in het algemeen.

Tot nu toe was het verhaal dat de 21-jarige Nick Ut de foto maakte toen hij samen met andere journalisten het bombardement versloeg. Onmiddellijk nadat hij had afgedrukt, racete hij het gewonde meisje, Kim Phuc, naar het ziekenhuis in Saigon, waar ze na een lange revalidatie herstelde.

20 dollar

The Stringer trekt dat verhaal in twijfel. Fotojournalist Ilvy Njiokiktjien, die de film al kon zien, zegt dat uit toen gemaakte filmbeelden blijkt dat Ut te ver weg stond om de foto te maken. "Hij stond niet dichtbij genoeg. In de documentaire zie je heel duidelijk dat hij een stuk verder weg stond en hem dus niet gemaakt kan hebben."

In de documentaire zegt Nguyen Thanh Nghe dat hij de foto maakte. Maar omdat hij slechts een stringer was, een lokale freelance journalist, kon de foto niet aan hem worden toegeschreven, zegt hij nu. AP gunde die eer aan een eigen werknemer.

Het verhaal van Nguyen wordt ondersteund door een oud-AP-medewerker. Carl Robinson (81) was destijds fotoredacteur in Saigon en zegt dat hij van zijn baas de opdracht kreeg Ut als de maker aan te duiden. In een toelichting zei Robinson niet te willen overlijden voordat hij Nguyen excuses kon maken.

Nguyen zegt 20 dollar te hebben gekregen voor zijn werk. Ut won meerdere prestigieuze fotoprijzen, zoals de Pulitzer en de World Press Photo.

Nieuw onderzoek

AP blijft volledig achter Ut staan. Het persbureau heeft het afgelopen halfjaar opnieuw onderzoek gedaan naar de foto en zegt niet aan het bekende verhaal te twijfelen.

"De aanval op Trang Bang werd verslagen door veel journalisten van concurrerende organisaties en in de afgelopen halve eeuw heeft niemand ooit getwijfeld dat Ut de foto maakte", laat AP weten in een verklaring. "Zolang er geen overtuigend bewijs is van het tegendeel, gelooft AP niet dat iemand anders dan Ut de foto heeft genomen."

AP betreurt het dat The Stringer de suggestie wekt dat al het bewijs is voorgelegd aan het persbureau; volgens een woordvoerder kon AP pas afgelopen weekend de film zien omdat het persbureau niet vooraf een geheimhoudingsovereenkomst wilde tekenen. "We zijn bereid al het bewijs en nieuwe informatie over deze foto te beoordelen", benadrukt de organisatie.

Nog geen actie World Press

Ook het in Nederland gevestigde World Press Photo zegt de discussie op de voet te volgen. De documentaire "geeft aanleiding tot diepe reflectie", maar of Ut de prijs kan verliezen wil World Press Photo nog niet zeggen. "We willen nu eerst de feiten over de situatie zo goed als mogelijk begrijpen voordat we actie ondernemen."

In een toelichting zegt directeur Joumana El Zein Khoury dat nauwkeurigheid en betrouwbaarheid kernwaardes zijn, maar dat het ook moeilijk is om 53 jaar later de waarheid over een oorlogssituatie precies te achterhalen. "Het is het beste als wij niet optreden als rechter of arbiter, maar ruimte bieden om een moeilijk gesprek te voeren."

"We moeten misschien accepteren dat we er nooit helemaal achter zullen komen of het Nick Ut was of Nguyen Thanh Nghe, of dat het simpelweg om een fout ging", redeneert El Zein Khoury. "Misschien moeten we erkennen hoe complex de situatie was en niet verstard vasthouden aan één versie van de geschiedenis."

Fractie van een seconde

Na het zien van documentaire is Njiokiktjien ervan overtuigd dat er destijds "in een fractie van een seconde" een leugen is ontstaan die nog altijd wordt volgehouden. "Ut reist nog altijd de hele wereld rond en krijgt dik betaald voor lezingen, maar hij is ook wel een beetje slachtoffer, want ook zijn leven veranderde en hij kon niet meer terug."

Nick Ut ziet dat toch echt anders, laat zijn advocaat weten aan AP. "We zullen dit op zijn tijd bij de rechter aanvechten om Nick Uts reputatie te bevestigen."

(Telecompaper) Pay-TV sports group Dazn said its revenues reached USD 3.4 billion last year, more than doubling since 2021...

Perplexity AI heeft een nieuw voorstel gedaan om te fuseren met de Amerikaanse afdeling van TikTok. De Amerikaanse overheid zou daarbij vijftig procent van het nieuwe fusiebedrijf in handen kunnen krijgen.

(Telecompaper) Meta plans to spend USD 60-65 billion on capital expenditure this year, in order to expand its computing infrastructure for artificial intelligence...

Fujifilm Holdings zal tegen 2027 ongeveer 640 miljoen dollar investeren in de productie van chemische materialen voor de productie van halfgeleiders. Het Japanse bedrijf wil op die manier tegemoetkomen aan de toenemende vraag naar chemische producten van chipfabrikanten.

Goedemorgen! De herdenking van de 80-jarige bevrijding van het voormalige Duitse concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau vindt plaats. Verder wordt het rapport over een Nederlandse luchtaanval in Irak gepresenteerd. Bij dat bombardement door een Nederlandse F-16 vielen veel doden.

Eerst het weer: Af en toe zon en zo nu en dan een bui, lokaal met onweer. Maximumtemperatuur rond 11 graden en daarbij veel wind. Aan zee zijn windstoten tot 85 km/u mogelijk.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Inwoners van de Gazastrook mogen vanaf vandaag terugkeren naar Noord-Gaza, heeft de Israëlische premier Netanyahu bevestigd. Hij kondigde ook aan dat de Israëlische gijzelaar Arbel Yehoud spoedig vrijkomt, evenals twee andere Israëlische gijzelaars.

De afspraak was eigenlijk dat Palestijnen al dit weekend mochten terugkeren naar het noorden van de Gazastrook, maar Israël verhinderde dat, omdat Hamas zich niet aan de afspraken hield. Yehoud zou gisteren eigenlijk al vrijkomen, maar Hamas zei dat dat "om technische redenen" niet was gelukt.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Gisteren werden de slachtoffers van de Holocaust herdacht in het Wertheimpark in Amsterdam. Daarbij werden kransen gelegd en toespraken gehouden door onder anderen nabestaanden, burgemeester Halsema en de voorzitter van het Nederlands Auschwitz Comité.

De Joodse Ruth Bloch vluchtte uit nazi-Duitsland naar Amsterdam. Daar werd ze opgepakt en kwam in Auschwitz terecht. Ze moest in een fabriek werken:

Fijne dag!

Israël heeft twee hoofdwegen in de Gazastrook opengesteld voor ontheemde Palestijnen die terug willen naar het noorden. Kort na 06.00 uur Nederlandse tijd mochten mensen voor het eerst in ruim een jaar de zogenoemde Netzarim-corridor oversteken via de weg langs de kust. Tegen 09.30 uur ging ook de snelweg tussen noord en zuid open.

Sindsdien trekt een lange stoet mannen, vrouwen en kinderen gestaag richting het noorden. Tienduizenden mensen stonden sinds het weekend al klaar om te vertrekken, maar Israël hield de corridor toen nog dicht omdat Hamas de afspraken niet zou zijn nagekomen.

Beelden vanuit de Gazastrook:

Premier Netanyahu kondigde gisteravond laat aan dat de inwoners van Gaza vandaag alsnog mochten terugkeren. Er was in de tussentijd duidelijkheid gekomen over de vrijlating van Arbel Yehoud, die samen met twee andere Israëlische gijzelaars deze week moet vrijkomen.

Israël droeg inwoners van Noord-Gaza in de eerste weken van de oorlog in oktober 2023 op om naar het zuiden te trekken, waarna het de Gazastrook in tweeën deelde met de Netzarim-corridor. De naar schatting 1 miljoen Palestijnen die het noorden ontvluchtten, konden sindsdien niet terug naar huis.

De verwoesting in het gebied na ruim 15 maanden oorlog is enorm, zeker in Noord-Gaza waar Israël zeer zware bombardementen heeft uitgevoerd.

Driekwart van de verduurzamingsprojecten van grote industriële bedrijven in de regio kan niet voor 2030 gerealiseerd worden. Het gaat om zo'n 400 bedrijven die relatief veel energie verbruiken, zoals de papier- en kartonindustrie, glasfabrieken, steenfabrieken en de voedingsindustrie.

Veel van die bedrijven hebben kant en klare verduurzamingsprojecten gepresenteerd, maar kunnen geen nieuwe of zwaardere elektriciteitsaansluiting krijgen. Bovendien moeten ze vaak jarenlang wachten om een vergunning te krijgen voor de uitvoering van de plannen.

Een en ander blijkt uit onderzoek van een samenwerkingsverband tussen deze bedrijven, de netbeheerders en de overheid. Dit zogenoemde Cluster 6-verband constateert dat hierdoor een flink deel van de CO2-reductiedoelen niet op tijd gehaald wordt.

De regionale bedrijven voelen zich achtergesteld ten opzichte van de grote industriegebieden in de havens van Rotterdam, Amsterdam, Delfzijl, Terneuzen en het chemiepark in Geleen. Ze zitten in de regio verder van de energie-knooppunten en hebben hierdoor nog grotere problemen met verduurzamen.

Waar bedrijven vaak al geld gestoken hebben in verduurzamingsplannen, maar daarvoor voorlopig niet de noodzakelijke elektriciteitsaansluiting kunnen krijgen, moeten ze wel extra belasting betalen. Het gaat om de Nederlandse CO2-belasting, bovenop het Europese Emissiehandelssysteem (ETS).

Nederland vraagt niet alleen een hogere belasting op CO2-uitstoot dan onze buurlanden, ook het gebruik van het elektriciteitsnet is hier op dit moment veel duurder. Waar overal in Europa de energiekosten al veel hoger zijn dan in de Verenigde Staten en Azië, zijn ze in Nederland nog weer een stuk hoger dan in Duitsland en België.

Gebrek aan capaciteit op het elektriciteitsnet, hoge energiebelasting en langdurige vergunningstrajecten halen de concurrentiepositie van de maakindustrie in de regio onderuit en zetten de werkgelegenheid onder druk, zegt Barbara Huneman-Verwayen, die de regionale industrie vertegenwoordigt. "In dit soort fabrieken werken meer dan 200.000 mensen, dus er zijn heel veel gezinnen afhankelijk van deze industrie."

Op een steenworp afstand van het centrum van Maastricht ligt de papierfabriek van Sappi met zo'n 600 medewerkers. De fabriek gebruikt veel energie. Traditioneel wordt de stoom die nodig is voor het productieproces opgewekt met gas. Inmiddels is er ook een grote boiler die op elektriciteit draait.

Stabiel

"Dat kon omdat we er vroeg bij waren," vertelt directeur Ferdinand Koster. De tweede boiler kan nog aangesloten worden omdat het bedrijf meehelpt om het elektriciteitsnet stabiel te houden. Als er een tekort aan elektriciteit is wordt de afname verminderd; is er te veel stroom, dan neemt de fabriek juist meer elektriciteit af.

Maar voor de verdere verduurzaming loopt Sappi net als veel andere bedrijven tegen de grenzen van de capaciteit van het elektriciteitsnet aan. Aansluiting van de derde boiler om uiteindelijk afscheid te kunnen nemen van aardgas laat op zich wachten.

De papierindustrie betaalt net als veel andere industriebedrijven in de regio de Nederlandse CO2-belasting vanwege het gebruik van grote hoeveelheden gas. Het is iets dat Koster en andere directeuren dwarszit. "Je wordt gestraft terwijl je wilt verduurzamen."

Bedrijven die niet kunnen verduurzamen omdat ze geen elektriciteitsaansluiting kunnen krijgen zouden vrijgesteld moeten worden van deze belasting, zegt Huneman-Verwayen. "Bedrijven moeten voorrang krijgen bij aansluiting op het elektriciteitsnet. Als dat niet kan moeten ze in ieder geval niet gestraft worden met een extra belasting."

Het bedrijf in Maastricht maakt onderdeel uit van een groot internationaal concern. Ondanks de problemen met netcongestie en de ergernis over de hoge energielasten draait de fabriek goed, maar dat geldt volgens Koster niet voor alle bedrijven.

Noodzaak om te overleven

Hij ziet dat vanwege lange vergunningstrajecten voor verduurzamingsprojecten andere ondernemingen dreigen om te vallen. "Er zijn hier voorbeelden van projecten waar wordt gesproken over twee jaar realisatie en zes, zeven jaar vergunningstrajecten. Dan hoeft het niet meer, dan zullen een aantal bedrijven er niet meer zijn."

Uiteindelijk kan ook de papierfabriek in Maastricht in de problemen komen als de kosten jarenlang veel hoger zijn dan in het buitenland. België en Duitsland liggen op een paar kilometer afstand en bedrijven daar hoeven minder geld uit te geven om te verduurzamen.

Verduurzaming is voor bedrijven niet alleen een idealistisch streven. Met het oog op de stijgende kosten van CO2-uitstoot de komende jaren is het ook een economische noodzaak om te kunnen overleven.

Er komen toch geen hoge Amerikaanse importheffingen voor Colombia omdat beide landen overeenstemming hebben bereikt over deportatievluchten. Het Witte Huis zegt dat Colombia onvoorwaardelijk akkoord is gegaan met alle Amerikaanse voorwaarden. Dat bevestigt Colombia niet, maar het land zegt wel dat de impasse is doorbroken.

De ruzie ontstond gisteren omdat Colombia niet toestond dat militaire vliegtuigen met migranten uit de VS aan boord op het grondgebied van het land zouden landen. Twee deportatievluchten werden geweigerd, omdat de Colombiaanse president Petro vond dat zijn landgenoten als criminelen werden behandeld door hen met legervliegtuigen terug te sturen.

Als reactie hierop verbood de Amerikaanse president Trump de Amerikaanse ambassade in Bogotá om nieuwe visa-aanvragen in behandeling te nemen. Ook kondigde hij aan om per direct een tarief van 25 procent op goederen uit Colombia in te stellen. Colombia kondigde kort daarna aan het tarief op goederen uit de VS met 25 procent te verhogen.

'Ingestemd met alle voorwaarden'

Ongeveer vijf uur later stemde Petro alsnog in. "De regering van Colombia heeft ingestemd met alle voorwaarden van president Trump, inclusief de onbeperkte aanvaarding van alle illegale vreemdelingen uit Colombia die uit de Verenigde Staten zijn teruggekeerd" meldt het Witte Huis.

De Colombiaanse minister van Buitenlandse Zaken Gilberto Murillo meldt "dat de impasse met de Amerikaanse regering is doorbroken". Hij zwijgt over de vraag of militaire vluchten nu wel worden toegelaten, en zegt alleen dat teruggezonden Colombianen onder fatsoenlijke omstandigheden zullen worden ontvangen.

Ook meldt de minister dat de Colombiaanse regering het presidentsvliegtuig beschikbaar heeft gesteld om de terugkeer van Colombianen mogelijk te maken die gisteren met deportatievluchten het land binnen zouden komen.

Speerpunt voor Trump

Petro liet eerder weten niet tegen het terugsturen van migranten te zijn met commerciële vluchten, maar vooral tegen de militaire vluchten te zijn waarbij zij als gevangenen worden behandeld. "Ik kan migranten niet dwingen in een land te blijven dat hen niet wil. Maar als dat land ze terugstuurt, moet dat met waardigheid en respect gebeuren", zei hij eerder.

Het terugdringen van illegale migratie is een van de speerpunten van de regering-Trump. Ook naar andere landen wil Trump illegale migranten deporteren. Mexico weigerde vrijdag een deportatievliegtuig op zijn grondgebied te laten landen.

En het Braziliaanse ministerie van Buitenlandse Zaken eiste eergisteren opheldering van de VS nadat 88 gedeporteerde Brazilianen volgens hen werden "vernederd" door aan handen en voeten geboeid te zijn tijdens een lijnvlucht.

In Tilburg zijn 23 woningen onbewoonbaar na een grote brand. De brand begon rond 01.45 uur in een woning op de vijfde verdieping in het studentencomplex aan de Verbernelaan.

Kort na 02.00 uur begon de brandweer met het ontruimen van woningen.

Zo'n vijftig bewoners moesten hun huis verlaten:

Ze werden aanvankelijk opgevangen in een naastgelegen gebouw.

De meeste bewoners zaten in gemeenschappelijke ruimtes toen de brand uitbrak, meldt een woordvoerder van de veiligheidsregio. Niemand raakte gewond en de brandweer kon voorkomen dat de brand oversloeg naar andere appartementen in het complex. Rond 02.30 uur was de brand onder controle en kon een deel van de bewoners weer naar huis.

Onbewoonbaar

De ruim twintig appartementen op de vierde en vijfde verdieping zijn in ieder geval voorlopig onbewoonbaar vanwege rook- en roetschade, de overige woningen werden rond 04.00 uur vrijgegeven, meldt Omroep Brabant. Een woning op de vijfde verdieping is volledig uitgebrand.

De bewoners van de getroffen woningen moesten de nacht ergens anders doorbrengen. Het is nog onduidelijk hoe de brand is ontstaan.

De Congolese rebellengroep M23 zegt de stad Goma in Oost-Congo in handen te hebben.

Gisteren meldde de hoogste VN-functionaris van het land al dat de rebellengroep de buitenwijken van de provinciehoofdstad was binnengetrokken. Het vliegveld werd buiten gebruik gesteld en rebellen gaven het regeringsleger tot 03.00 uur vannacht de tijd om de wapens neer te leggen. Even voordat die deadline verstreek meldden de rebellen de inname van de stad.

In hun verklaring vroegen de rebellen inwoners van de stad om kalm te blijven en droegen ze militairen van het regeringsleger op om zich in een centraal gelegen stadion in de stad te verzamelen.

Soldaten opgevangen

In de Democratische Republiek Congo zijn VN-soldaten actief die deelnemen aan vredesmissie Monusco. Zij vingen eerder op de dag soldaten op aan de rand van de stad die zich hadden overgegeven.

In november 2022 laaide het geweld in het land op toen M23 de wapens weer op grote schaal oppakte. De afgelopen weken werd er veel terreinwinst geboekt door de groep. Zo werd ook de belangrijke aanvoerstad Minova al veroverd. Ze willen de macht krijgen over de kostbare grondstoffen in de regio zoals goud en kobalt.

Zij worden daarbij hoogstwaarschijnlijk gesteund door Rwanda. Volgens een VN-rapport is meer dan een derde van de bevolking van de provincie Noord-Kivu, waar Goma ligt, momenteel ontheemd door de strijd.

Door het geweld werden de afgelopen dagen zeker dertien buitenlandse militairen gedood. De Verenigde Staten en Frankrijk riepen in een spoedvergadering van de VN-veiligheidsraad op tot een staakt-het-vuren en deden een beroep op Rwanda om zijn steun aan M23 in te trekken.

Waarnemend Amerikaans ambassadeur Dorothy Shea waarschuwde dat de VS "alle beschikbare middelen zou overwegen" om degenen die verantwoordelijk zijn voor het in stand houden van het gewapende conflict ter verantwoording te roepen.

Vorig jaar maakten we deze video over de strijd in Congo: