Aggregator

Youp van 't Hek breekt optreden in theater Carré af

1 day 10 hours ago

Youp van 't Hek is vanavond voortijdig met zijn voorstelling De Laatste Ronde! in het Amsterdamse theater Carré gestopt. Volgens bezoekers liet zijn geheugen hem in de steek. Na een uur stopte de cabaretier met zijn show.

"Jongens, sorry, het gaat niet meer", zei hij volgens een bezoeker. Het gebeurde nadat de voorstelling meerdere keren korte tijd was stilgelegd, waarna de cabaretier het nog probeerde met een draaiboek in zijn hand.

Nadat de voorstelling was gestopt, nam een medewerker van het theater het woord en zei dat Van 't Hek de hele dag al niet lekker was. Bezoekers kunnen een ticket krijgen voor een volgende voorstelling. Het management van Van 't Hek was niet bereikbaar voor een reactie.

Youp van 't Hek staat nog tot en met eind mei in Carré, waar hij het laatste programma speelt uit een carrière die vijftig jaar heeft geduurd.

Hartoperatie

Van 't Hek moest eerder in zijn carrière ook al voorstellingen vroegtijdig beëindigen vanwege gezondheidsproblemen. Dat gebeurde onder meer in 2017 in het Oude Luxor in Rotterdam.

Ook in 2015 werd hij twee keer onwel bij een optreden. Vervolgens is hij geopereerd aan zijn hart: er is een aantal bypasses aangebracht. Na die ingreep heeft de cabaretier een rustpauze genomen.

Onderzoek naar trauma's slachtoffers gijzeling Bovensmilde, 47 jaar na dato

1 day 11 hours ago

Er komt voor het eerst een groot onderzoek naar de problemen bij slachtoffers van de basisschoolgijzeling in Bovensmilde in 1977. De toen 11-jarige Cor Udding heeft de afgelopen jaren gestreden voor meer erkenning voor de slachtoffers. "Eindelijk een forse stap richting erkenning, al had dit 47 jaar geleden moeten gebeuren", zegt hij tegen RTV Drenthe.

Vier Zuid-Molukse jongeren drongen op 23 mei 1977 basisschool De Meenthe in Bovensmilde binnen. 105 kinderen en vijf leerkrachten werden dagenlang vastgehouden. Na vier dagen werden de kinderen en één leerkracht vrijgelaten.

De andere leerkrachten kwamen op 11 juni vrij, nadat het leger was ingezet en pantservoertuigen op de school werden afgestuurd. Dat was op dezelfde dag dat mariniers een einde maakten aan een treinkaping bij De Punt, niet ver van Bovensmilde.

Op elke hoek tanks

"Niet alleen die dagenlange gijzeling heeft er bij de jonge kinderen enorm ingehakt, maar ook de lange nasleep", zegt de inmiddels 58-jarige Udding. Hij herinnert zich dat het onveilig was in het dorp door rellen en brandstichting.

Ook was er militaire bewaking bij de school en stonden er een jaar lang op elke hoek tanks. "Dat heeft allemaal zo gigantisch veel impact gehad. Ik denk dat die periode erna nét zo dramatisch is geweest als de gijzeling zelf."

Hij vindt dat er te weinig nazorg is geweest voor de slachtoffers, stapte meermaals naar de politiek en ging in gesprek met premier Rutte. "Zeer onterecht kregen sommige slachtoffers van hulpverleners te horen dat zij destijds te jong waren om er echt iets aan over te houden. En er werd binnen gezinnen niet over gepraat", zegt hij.

Last van herinneringen

Volgens Udding hebben de gebeurtenissen en het gebrek aan nazorg het leven van veel slachtoffers beïnvloed. "Zelf heb ik behoorlijk lang weinig last gehad van het trauma, totdat in de coronatijd met het invoeren van de avondklok mijn vrijheid ineens werd ingeperkt. Ik begon toen last te krijgen van herinneringen van destijds en ik begon er ook over te dromen."

Hij besloot contact op te nemen met de andere gegijzelden. "Er zijn veel verhalen over scheidingen, sociale en maatschappelijke problemen, zowel geestelijk als fysiek, binnen gezinnen en post-traumatische situaties", stelt hij. Hoe groot de groep is die zich inmiddels bij hem heeft gemeld, wil hij niet kwijt. "Maar het zijn er veel en ze blijven komen."

Vertrouwen winnen

Hij vindt het aangekondigde onderzoek "een eerste stap naar eerherstel". Het onderzoek is vorige week door minister Weerwind (Rechtsbescherming) aangekondigd en is onderdeel van een groter project rond slachtoffers van het ministerie van Justitie en Veiligheid. De studie begint binnenkort en wordt uitgevoerd door ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum.

"Laat ik het zo zeggen: dit is een belangrijke en goede stap en een bewijs dat we niet vergeten zijn. Maar ik ben ook afwachtend, de kurk gaat nog niet van de champagnefles", zegt Udding over het onderzoek.

"Ik ben blij met het woord 'zorgvuldig' in de tekst van Weerwind, want dat is ook uitermate belangrijk. De gesprekken met de slachtoffers moeten de basis vormen, maar voordat je het over goede gesprekken hebt, moet je eerst vertrouwen winnen. Dat zal een uitdaging worden, na al die tientallen jaren dat er niets gebeurde."

Cel geëist om hack bij festivalorganisator ID&T, 'geen kwajongensstreek'

1 day 11 hours ago

Tegen een 28-jarige Amsterdammer is vijftien maanden cel geëist vanwege een hack. Volgens het Openbaar Ministerie heeft de man online ingebroken bij het systeem van entertainmentbedrijf ID&T. Als gevolg daarvan belandden privégegevens van honderdduizenden festivalgangers, -medewerkers en artiesten op straat.

"Hier was absoluut geen sprake van een kwajongensstreek", zegt de officier van justitie. Het OM rekent het de man zwaar aan dat hij de bedrijven niet heeft gewaarschuwd over de kwetsbaarheden in hun systeem. In plaats daarvan "wilde hij in alle rust zijn buit bestuderen".

Welkom01

De verdachte erkent dat hij in de zomer van 2022 de server van NextSelect in Enschede is binnengedrongen. Dat bedrijf beheerde de servers waarop de data stonden. De 28-jarige beweert dat hij nieuwsgierig was of de beveiliging van het systeem op orde was en dat bleek dus niet het geval.

"Met de inlog administrator en Welkom01 was ik in hun systeem", wordt de verdachte geciteerd door de regionale omroep Oost. Hij had gezien dat veiligheidsprotocollen niet goed waren opgevolgd. De man wilde kijken of hij zichzelf op de gastenlijst voor een festival kon zetten.

'Forse inbreuken'

Ook dat lukte. De ICT'er verschafte zichzelf toegang tot technofestival Awakenings. Hij kon eveneens parkeerplaatsen aanvragen. De man kopieerde de data van de server naar zijn eigen pc. Volgens het OM Waren dat "zeer forse inbreuken" en datadiefstal.

De ontwikkeling van het computersysteem, Evi genaamd, had enkele tonnen gekost. Door de hackactie liep het programma grote imagoschade op. NextSelect en ID&T eisen in totaal 97.000 euro schadevergoeding.

"Ik was een winkel binnengedrongen waar ik niet had mogen zijn", citeert Oost de verdachte. Zijn advocaat noemt de strafeis disproportioneel. De 28-jarige heeft geen strafblad en wordt binnenkort voor de tweede keer vader.

"Mijn cliënt heeft strafbaar gehandeld en daarmee overlast en schade veroorzaakt, maar hij heeft opening van zaken gegeven en spijt betuigd." Volgende maand doet de rechter uitspraak.

Discriminatiecijfers stemmen niet vrolijk: 'Samenleving moet zich zorgen maken'

1 day 11 hours ago

Bij de politie en anti-discriminatiebureaus kwamen vorig jaar weer meer meldingen binnen van discriminatie, vooral van antisemitisme en discriminatie van moslims. Ook trans personen deden vaker een melding. Het is het vierde jaar op rij dat het aantal meldingen toeneemt.

"Dit stemt niet vrolijk", reageert Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Racisme en Discriminatie, op het jaarlijks rapport van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Toch zag hij het al aankomen. "Die stijgingen zijn al een tijd gaande. De meldingsbereidheid neemt wat toe, maar niet met grote stappen. Mensen haken juist vaker af omdat ze geen vertrouwen hebben dat er iets met hun klacht gebeurt."

De stijgende cijfers komen dus vooral door een daadwerkelijke toename van discriminatie. "Er is sprake van stijgingen van 33 procent, bij andere groepen zelfs 60 procent, en we zien dat het breder wordt."

Weinig bereidheid tot actie

Baldewsingh wijst ook op de meldingen vanuit de lhbti+-gemeenschap. "Zij ervaren ontzettend veel discriminatie, en bij hen gaat het om bedreigingen en ook om geweld. Daar moet je je echt zorgen over maken als samenleving."

Baldewsingh is door het kabinet aangesteld om een nationaal programma te maken om discriminatie en racisme tegen te gaan. Hij haalt informatie op uit de samenleving, en gaat vervolgens langs bij ministeries om over maatregelen te praten. Veel concreets levert dat niet op. "Ik krijg daar steeds bevestiging van de problemen, maar ik zie weinig bereidheid tot actie."

'Superpolariserend'

Ook de verharde toon waarop politici tegenwoordig spreken, stoort hem. "Natuurlijk moet je in het parlement veel kunnen zeggen. Maar ik zou graag willen dat politici stilstaan bij wat voor Nederland wij doorgeven. Een Nederland waarin op deze superpolariserende manier over elkaar gesproken wordt? Dan hoor ik: 'Als politici het mogen zeggen, waarom mag ik het niet zeggen?'"

Rabin Baldewsingh legt uit hoe de politieke verharding in Den Haag zijn uitwerking heeft in de rest van Nederland:

Baldewsingh wordt er ongeduldig van, maar ziet ook in dat het een zaak van de lange adem is. "Het is taaie materie. Je moet er de tijd voor nemen. Maar je moet dit met zijn allen doen."

Joost Klein - ‘Europapa’ - treedt op met influencers Appie en Stuntkabouter

1 day 12 hours ago

Joost Klein wordt tijdens het Eurovisie Songfestival op het podium bijgestaan door influencers Appie Mussa (1,1 miljoen volgers op TikTok) en Stuntkabouter (105.000 volgers op Instagram). Dat is bekendgemaakt in de talkshow Sophie & Jeroen.

Gover Meit (Stefano Keizers), de creatief leider van de Songfestival-act, gaf tekst en uitleg. "Negen maanden lang hebben we dagelijks gewerkt om van die act van drie minuten iets te maken waarmee we iedereen op de wereld een plezier doen."

Wat er daadwerkelijk op het podium gaat gebeuren blijft gissen. "We hebben een hele kinderlijke leuke manier van maken, dat gaan we laten zien", verklapte Stuntkabouter.

'Ultieme eer'

De mannen zijn al jaren vrienden, familie bijna. "Ze noemen mij vaak hun oom", vertelde Meit. "Het zijn mijn creatieve kinderen, die net als ik superorigineel zijn. Ik geloof daar heel erg in. Ik geloof dat het de toekomst is, met eigenheid en positivisme mensen bereiken."

Appie noemt het een ultieme eer om met Joost Klein het podium te mogen delen, voor Stuntkabouter voelt het 'alsof ik uitkom voor het Nederlands Elftal'.

Europapa is in korte tijd uitgegroeid tot een hit, maar internationale wedkantoren zien Klein nog niet winnen. Het nummer staat vooralsnog op nummer drie bij de bookmakers. De halve finale van Klein in Malmö is op donderdagavond 9 mei.

Beluister het nummer hier:

Wetenschappers: bewustzijn eerder regel dan uitzondering in het dierenrijk

1 day 12 hours ago

Niet alleen mensen en mensapen, maar ook dolfijnen, olifanten, vogels, octopussen en zelfs bijen: al deze dieren beschikken over bewustzijn. Dat stelt een groep dierwetenschappers, hersenwetenschappers en filosofen in een verklaring die ze afgelopen weekend wereldkundig hebben gemaakt.

Er is "sterke wetenschappelijke ondersteuning" voor bewustzijn bij zoogdieren en vogels, schrijven ze, en "op zijn minst de realistische mogelijkheid" van bewuste ervaring bij alle gewervelde dieren (reptielen, amfibieën en vissen) en ongewervelde dieren, waaronder in ieder geval inktvissen, kreeftachtigen en insecten. De wetenschappers benadrukken dat de aanwezigheid van bewustzijn in dieren niet los kan worden gezien van hoe we met ze omgaan.

De verklaring richt zich op de meest eenvoudige vorm van bewustzijn, ook wel fenomenaal bewustzijn genoemd. Dat is het soort bewustzijn dat het mogelijk maakt dat het "als iets voelt" om te bestaan. Zelfs als een dier sterk verschilt van de mens kan het als iets voelen om dat dier te zijn, ook al beschikt dat dier niet over taal of zelfbewustzijn.

Pijn en plezier

"Er komen steeds meer aanwijzingen dat veel diersoorten over bewustzijn beschikken", beaamt hoogleraar dierwelzijn Bas Rodenburg van de Universiteit Utrecht, zelf niet betrokken bij de verklaring. "Daar kun je uit opmaken dat de kans groter is dat deze dieren pijn en plezier kunnen ervaren"

Ook filosoof Annabelle Dufourcq van Wageningen University benadrukt de ethische implicaties: "Het wetenschappelijke pleidooi voor het erkennen van het bewustzijn van dieren wordt steeds prominenter. Het idee van dierbewustzijn gaat samen met een gevoel van empathie voor ze. Het heeft iets ondraaglijks dat miljarden dieren lijden, soms door onze acties."

Poetslipvisjes

Nog maar een aantal decennia geleden dachten wetenschappers dat alleen mensen en hooguit een klein aantal dieren over bewustzijn beschikten. Maar nieuwe onderzoeken hebben dat beeld in de afgelopen jaren steeds meer doen kantelen.

Octopussen bleken bewuste ervaringen te hebben, misschien zelfs in elk tentakel apart. Poetslipvisjes kunnen zichzelf herkennen in de spiegel, een aanwijzing dat ze over een vorm van zelfbewustzijn kunnen beschikken.

De recent overleden Nederlandse primatoloog Frans de Waal was zo onder de indruk van die laatste studie dat hij er een artikel aan wijdde. Hij speculeerde daarin dat het bewustzijn wellicht uit verschillende onderdelen bestaat. Ook andere wetenschappers benadrukken dat het bewustzijn van bijvoorbeeld reptielen heel anders kan zijn dan dat van mensen.

Nog recenter werd ontdekt dat ook bijen over bewustzijn lijken te beschikken. Geef ze een balletje en ze gaan er mee spelen, ook als het ze geen enkele beloning oplevert in de vorm van eten of voortplanting. Ze genieten er gewoon van. En het is moeilijk voor te stellen dat je van iets kunt genieten als je het niet ervaart, vinden de wetenschappers.

Maar moeten we dan ook empathie voelen voor insecten? "Dat is een grote uitdaging", stelt Dufourcq. "We zien veel insecten te vaak als onze tegenstanders. Maar het is wel mogelijk om methoden te ontwikkelen om hun lijden te herkennen en verminderen."

Het zou ook kunnen leiden tot extra overwegingen bij het bestrijden van dierplagen, vult Bas Rodenburg aan. "Bijvoorbeeld meer inzetten op preventie, zodat je niet hoeft te bestrijden. Gezien de slechte stand van veel wilde insectensoorten zou dat een positief effect kunnen zijn."

Falen van AI

Het bijenbewustzijn roept nog een andere vraag op: als zo'n eenvoudig organisme al bewust kan zijn, kan een computer dan ook bewust worden? Hoogleraar kunstmatige intelligentie Pim Haselager van het Nijmeegse Donders Instituut ziet het voorlopig niet gebeuren.

"Wat dat betreft zitten we helemaal op de verkeerde weg met AI", zegt hij. "Problemen oplossen kan AI op een heel hoog niveau. Maar op het gebied van begrijpen en voelen zitten we op niveau 0. Dat verklaart ook de blunders die ChatGPT soms maakt".

Een computer die de wereld ervaart zoals een mens of dier is dus misschien niet uit te sluiten, maar daarvoor is eerst een wetenschappelijke doorbraak nodig. "We missen bepaalde basisinzichten", vertelt Haselager. "Daarom is het voor ons ingewikkelder om bewustzijn te maken dan om een computer te laten schaken of redeneren. Door het falen van AI krijgen we weer meer interesse in dieren".

Europees Parlement rond slotsessie vooral bezig met buitenlandse inmenging

1 day 12 hours ago

Voor de laatste keer zijn ze bijeen in Straatsburg, de ruim 700 Europarlementariërs. Over zes weken zijn de Europese verkiezingen en dus zit de agenda bomvol. Er wordt gestemd over tientallen voorstellen. Maar in de wandelgangen gaat het vooral over buitenlandse inmenging.

De arrestatie van een medewerker van een Europarlementariër van de radicaal-rechtse Duitse partij Alternative für Deutschland gisteren is de meest recente in een reeks onthullingen over beïnvloeding. Met de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni aan de horizon nemen de zorgen toe en is de vraag: wat kan de Europese Unie doen tegen deze buitenlandse inmenging?

De laatste maanden is het parlement vaak doelwit geweest van buitenlandse beïnvloeding. Eind 2022 bleek dat Europarlementariërs geld hadden aangenomen van Qatar. Als reactie op 'Qatargate' scherpte het parlement toen zijn interne regels aan.

Toch werd begin dit jaar duidelijk dat ook Rusland Europarlementariërs heeft betaald. De Tsjechische geheime dienst ontmantelde een Russische desinformatiewebsite genaamd Voice of Europe, waaraan verschillende Europarlementariërs interviews hadden gegeven.

Niet zwaar genoeg

Het parlement kan maar weinig doen tegen de beïnvloeding. Het kan zijn leden bestraffen, bijvoorbeeld als ze hun bijverdiensten niet goed opgeven. Wanneer een Europarlementariër verdacht wordt van het overtreden van de gedragsregels doet een commissie onderzoek naar de aantijgingen. Op basis van de uitkomsten kan de voorzitter van het parlement een straf uitdelen.

Maar volgens VVD-Europarlementariër Bart Groothuis zijn de straffen die opgelegd kunnen worden niet zwaar genoeg. "Op dit moment gaan die niet verder dan het afnemen van vergoedingen of het niet mogen vertegenwoordigen van het Europees Parlement naar buiten toe. Maar het actief of passief kiesrecht afnemen gaat niet. Er zouden meer maatregelen mogelijk moeten zijn, zeker in de strafrechtelijke sfeer."

Strafrechtelijke mogelijkheden

Ook als het gaat over buitenlandse inmenging, zoals omkoping of spionage, zijn de mogelijkheden van het parlement beperkt. Het is aan de lidstaten om onderzoek te doen en eventueel strafrechtelijke stappen te zetten. Zij kunnen dan het parlement vragen de immuniteit van Europarlementariërs in te trekken, zodat die vervolgd kunnen worden.

In verschillende landen lopen dit soort onderzoeken al. Zo doen de Letse autoriteiten onderzoek naar een Europarlementariër die beschuldigd wordt van Russische spionage en opende het Belgische Openbaar Ministerie een onderzoek naar inmenging in het Europees Parlement.

In Europa zijn daarnaast ook instellingen, zoals het Europese openbaar ministerie EPPO en het Europees bureau voor fraudebestrijding OLAF, die onderzoek kunnen doen. Maar op het gebied van buitenlandse beïnvloeding is onduidelijk wat zij wél en niet mogen.

De Belgische premier De Croo heeft daarom in een brief aan de andere lidstaten gevraagd om te kijken of die instellingen meer bevoegdheden kunnen krijgen om buitenlandse inmenging beter te bestrijden.

Nieuwe ethiekwaakhond

Donderdag stemt het Europees Parlement over een nieuw ethiekorgaan voor de EU. Dat moet de samenwerking tussen Europese instellingen op het gebied van gedragsregels verbeteren.

Maar al vóór de oprichting van dit orgaan worden vraagtekens gezet bij de effectiviteit ervan. Volgens het voorstel mag het orgaan zelf geen nieuwe ethische regels opstellen voor de Europese instituten en kan het ook geen onderzoek doen naar eventuele overtredingen. De Europese Raad, waar de regeringsleiders van alle lidstaten samenkomen, doet niet mee.

Voor Lara Wolters, Europarlementariër namens de PvdA, is de huidige vorm nog onvoldoende. "Ik zou willen dat de waakhond die we nu oprichten steviger wordt. Dat er meer mensen in zitten en dat ze meer macht en rechten hebben."

Als dit voorstel de stemming overleeft, zal het voor de verkiezingen alsnog te laat komen. Voor het tegengaan van buitenlandse inmenging van 6 tot 9 juni, als de verkiezingen worden gehouden, zal de EU dus andere middelen moeten inzetten.

Europarlement stemt in met verbod op verbranden van onverkochte kleding

1 day 13 hours ago

Grote bedrijven mogen binnenkort waarschijnlijk geen onverkochte kleding meer verbranden. Vandaag stemde het Europarlement in met een update van een richtlijn voor duurzaam ontwerpen die dat verbiedt. Ook komt er een digitaal 'paspoort' waardoor consumenten kunnen zien hoe duurzaam een product is.

Nu het parlement de richtlijn heeft goedgekeurd, moeten ook de EU-ministers nog instemmen. Naar verwachting is er voldoende steun voor de plannen. Met de nieuwe regels wil de Europese Unie de markt verduurzamen.

Het gaat om een update van een richtlijn die nu alleen nog voor elektronische apparatuur geldt. Door de aanpassing moeten ook kledingbedrijven en meubelmakers aan de duurzaamheidseisen gaan voldoen.

Veel bedrijven verbranden de kleding die zij niet verkopen of die ontevreden consumenten na een online bestelling terugsturen. In 2015 ging het naar schatting om 1,2 miljoen kledingstukken, becijferde MVO Nederland, een organisatie die zich inzet voor maatschappelijk verantwoord ondernemen.

De Europese Unie wil dat met deze wet verbieden dat kleding door de shredder gaat of in de verbrandingsoven verdwijnt. Het is nog onduidelijk wat kledingbedrijven nu met hun overgebleven producten gaan doen. De EU hoopt met de wet in elk geval op meer recycling.

Grote kledingbedrijven hebben twee jaar de tijd om hun bedrijfsvoering aan te passen. Middelgrote bedrijven krijgen zes jaar de tijd om zich op de nieuwe regels voor te bereiden.

Productpaspoort

Daarnaast wil de EU een zogenoemd 'digitaal productpaspoort' invoeren. Alle producten die op de Europese markt worden verkocht moeten volgens deze wet een digitaal duurzaamheidslabel hebben.

Met dat paspoort kunnen consumenten zien waar een product vandaan komt, hoe het is samengesteld en hoe het kan worden gerepareerd of gerecycled. "Consumenten kunnen op deze manier in één oogopslag zien welk product het meest duurzaam is of het gemakkelijkst te repareren is," zegt de Belgische Europarlementariër Sara Matthieu, die rapporteur was tijdens de onderhandelingen.

Naast het productpaspoort en het verbod op het verbranden van onverkochte kleding, komt de EU met regelgeving die het recyclen van producten moet vergemakkelijken. Daarnaast komen er regels die het gebruik van grondstoffen, energie en water tijdens de productie moeten verlagen.

Handhaven

Volgens de Europese Commissie is de richtlijn "een enorme kans voor zowel bedrijven als consumenten", zegt vicevoorzitter Sefcovic, die verantwoordelijk is voor de Europese Green Deal. "Uiteindelijk zal de Europese markt profiteren van producten die duurzamer en beter te recyclen zijn."

De Europese consumentenorganisatie BEUC waarschuwt overigens wel voor manieren om de nieuwe wet te omzeilen. Het gebrek aan voldoende personeel en middelen om controles uit te voeren zal het moeilijk maken om de nieuwe wet effectief te handhaven, vreest de organisatie.

Nederlands veilinghuis gaat superjacht van Oekraïense oligarch veilen

1 day 13 hours ago

Het Nederlandse veilinghuis Troostwijk Auctions gaat het superjacht Royal Romance van de pro-Russische Oekraïense oligarch Viktor Medvedtsjoek veilen. Het werd in 2022 in Kroatië in aan de ketting gelegd.

Onlangs werd het 92,5 meter lange jacht met zwembad aan boord overgedragen aan Oekraïne. Dat wil het schip verkopen om geld in te zamelen. Troostwijk wordt gezien als het meest geschikte veilinghuis om het jacht van de hand te doen.

Volgens de Oekraïense overheidsinstelling Asset Recovery and Management Agency (ARMA) is de Royal Romance het eerste bezit van iemand tegen wie sancties gelden, dat buiten Oekraïne in beslag genomen is en geveild wordt.

'Grote overwinning'

"Dit is al een grote overwinning", zegt Olena Duma van ARMA. "We geloven dat Medvedtsjoeks jacht nu verkocht wordt bij een transparante veiling en zo aanzienlijke inkomsten zal opleveren voor Oekraïne."

Viktor Medvedtsjoek is een zakenman en politicus die in 2014 door de Verenigde Staten op de sanctielijst werd gezet vanwege zijn rol bij de annexatie van de Krim. Volgens de Amerikanen is hij een hecht bevriend met de Russische president Poetin. Ook de Oekraïners zetten hem op de sanctielijst en verdenken hem van hoogverraad.

Vorige maand kwam daar een plek bij op de Tsjechische sanctielijst voor de voormalig oliehandelaar en advocaat. De Tsjechen zien hem als een spil in een Russische beïnvloedingscampagne via de nieuwswebsite Voice of Europe. Vanuit dat platform zouden er ook Europese politici zijn betaald.

Ronkende teksten

Medvedtsjoek kocht de Royal Romance in 2015. Het superjacht met vijf verdiepingen is gebouwd in het Friese Makkum op de werf van scheepsbouwer Feadship. Na oplevering kwam het in handen van Fregata Marine Ltd.. Onderzoeksprogramma Pointer ontdekte enkele jaren later dat Medvedtsjoek de eigenaar is van dat bedrijf uit de Marshalleilanden.

Het schip lag tijdens de Russische inval in Oekraïne in de Kroatische havenstad Rijeka. Daar werd het in maart 2022 aan de ketting gelegd door de plaatselijke autoriteiten.

Ook in de rest van Europa - waaronder in Nederland - werden Russische jachten 'bevroren' vanwege Europese sancties, maar er zijn sindsdien maar weinig schepen verkocht.

"Die schepen zijn bevroren eigendommen", zegt sanctieadvocaat Sebastiaan Bennink. Er is veel discussie over het onteigenen van dit soort bezittingen. "Ze kunnen niet zomaar worden afgepakt, want mensen kunnen hun eigendommen later terugeisen."

Toch ging een Kroatische rechter dit jaar akkoord met de overdracht van het schip van Medvedtsjoek aan Oekraïne. Dat land kiest er nu voor om het schip met ronkende teksten naar de veiling te brengen: "Degene die Medvedtsjoeks jacht koopt zal een politieke slag toebrengen aan het regime-Poetin en een plek krijgen op de pagina's van de wereldgeschiedenis."

14 jaar celstraf voor Eindhovenaar die man ontvoerde en martelde

1 day 13 hours ago

Een man (37) uit Eindhoven moet veertien jaar de cel in voor het ontvoeren en mishandelen van een andere man en voor drugs- en wapenhandel. Dat heeft de rechtbank in Den Bosch bepaald. De rechter noemde zijn werkwijze "sadistisch en mensonterend".

Agenten vonden in 2021 tijdens een controle onder meer een doorgeladen shotgun in een busje van de man en doorzochten daarna ook zijn woning. In de kelder van zijn wooncomplex stonden drie auto's die gebruikt werden als opslagplek voor drugs en wapens. De politie nam naast grote hoeveelheden drugs ook handgranaten en automatische wapens in beslag.

In het onderzoek dat hierop volgde, bleek dat de man ook betrokken was bij een ontvoering en marteling van een man die drugs zou hebben gestolen. Achteraf bleek dat de verkeerde was mishandeld en gemarteld, schreef Omroep Brabant eerder.

Mensonterend en sadistisch

Het slachtoffer werd in juni 2020 ontvoerd en in een garage in Eindhoven geblinddoekt en vastgebonden. Ook werden twee van zijn vingertoppen afgeknipt.

"De gruwelijke geweldshandelingen waren voor het slachtoffer een uiterst schokkende en beangstigende ervaring die hij niet snel zal vergeten. Met name zijn afgeknipte vingertoppen blijven hem dagelijks herinneren aan de vernederende, pijnlijke en angstige gebeurtenissen die hij moest ondergaan", aldus de rechter.

De rechtbank noemt het "schokkend" dat de man op "laconieke, mensonterende en sadistische wijze is gemarteld". Het Openbaar Ministerie had zestien jaar celstraf geëist. De rechter komt tot een iets lagere straf omdat de Eindhovenaar nog niet eerder tot een lange gevangenisstraf was veroordeeld.

Zuyderland concentreert zorg in Sittard-Geleen, zorg in Heerlen afgeschaald

1 day 14 hours ago

De intensive care en spoedeisende hulp (SEH) van het Zuyderland Ziekenhuis verdwijnen uit Heerlen en verhuizen naar Sittard-Geleen, zo'n 20 kilometer verderop. Dat maakt het ziekenhuis vandaag bekend. Voor zware geplande operaties, ernstige spoedgevallen en bevallingen is Sittard-Geleen vanaf 2030 de aangewezen plek. Alle andere zorg blijft wel behouden in Heerlen, benadrukt het ziekenhuis.

Het Zuyderland Ziekenhuis, met locaties in Sittard-Geleen en Heerlen, moet dit jaar een besluit nemen over de vernieuwing van een verouderd gebouw in Heerlen. Het ziekenhuis onderzocht de afgelopen maanden wat voor zorg er in het vernieuwde ziekenhuis moest komen en wat noodzakelijk en haalbaar was.

Vorig jaar schetste Zuyderland een toekomstscenario waarin het Heerlense ziekenhuis geen spoedeisende eerste hulp, beddenhuis of intensive care meer zou hebben. In plaats daarvan zou er alleen maar dagbehandeling komen. Het ziekenhuis koos hier met name voor vanwege personeelstekort.

Hogere kosten

Het plan stuitte bij inwoners en gemeenten in de regio Parkstad in Zuidoost-Limburg op veel verzet. "De Parkstad is de grootste stedelijke regio van Limburg en is met 257.000 inwoners groter dan Eindhoven en Groningen", stelden de actievoerders. "Een regio bovendien met veel armoede en gezondheidsproblemen en daar hoort een volwaardig ziekenhuis bij." De plannen van Zuyderland leidden ook tot beroering in de Tweede Kamer.

Het ziekenhuis besloot daarom een grote inspraakronde te organiseren. De zogenoemde regietafel onder leiding van voormalig PvdA-Kamerlid Lea Bouwmeester heeft het afgelopen half jaar met tientallen betrokken partijen gesproken en komt nu met het advies om de meest zware operaties en ernstige spoedingrepen te concentreren op de locatie in Sittard-Geleen, meldt L1 Nieuws.

Hier is mede voor gekozen omdat een concentratie van zorg in Heerlen zo'n 230 miljoen euro duurder zou zijn. In Heerlen wordt het verouderde ziekenhuis voor 2030 vernieuwd en als de intensive care daar zou blijven, zou dit leiden tot leegstand in Sittard-Geleen, stelt het ziekenhuis.

"Als we genoeg personeel hadden, waren we aan deze discussie helemaal niet toegekomen. Dus het gebrek aan personeel bepaalt dat we maar op een plek hoogcomplexe spoedzorg kunnen bieden. Het geld bepaalt vervolgens op welke plek", aldus David Jongen, bestuursvoorzitter van Zuyderland.

Zorg behouden

Het ziekenhuis benadrukt dat in de nieuwe plannen 85 procent van de zorg dicht bij huis gegeven kan worden. Zo behouden de locaties in Sittard-Geleen én Heerlen een beddenhuis om reguliere patiënten op te nemen en blijven ze in de toekomst dag en nacht open voor minder ingewikkelde spoedzorg. Daarnaast blijft Heerlen lichtere planbare operaties uitvoeren.

Ook moet in Heerlen een nieuwe afdeling met dertig bedden komen voor de opname van ouderen die plotselinge medische problemen hebben. Zo'n speciale afdeling moet voorkomen dat deze groep patiënten op de spoedeisende hulp terechtkomt, terwijl daar geen medische noodzaak voor is. Daarnaast wil het ziekenhuis meer inzetten op gezondheid en minder op ziekte. Daarom moet er ook een 'sociaal hospitaal' komen, opgezet, met aandacht voor schulden en leefstijl.

Ambulances

Het concentreren van de complexe zorg in Sittard-Geleen heeft wel gevolgen voor de aanrijtijden van ambulances uit de regio Parkstad. Het RIVM heeft in februari een analyse gemaakt. De ritduur neemt toe met maximaal 13 minuten, afhankelijk van waar de patiënt wordt opgehaald.

Maar belangrijker is de conclusie van het RIVM dat de zogenoemde 45-minutennorm (drie kwartier na de oproep moet de patiënt aanwezig zijn op de spoedeisende hulp) niet wordt overschreden. Overigens loopt in de Tweede Kamer wel een discussie over de vraag of deze norm nog toereikend is. Maar dat onderwerp is controversieel verklaard, wat betekent dat de discussie in principe pas verdergaat als er een nieuw kabinet is.

De directies van Zuyderland en van zorgverzekeraar CZ, een belangrijke financier, hebben eerder al laten weten dat ze het advies van de regietafel overnemen. Wel moeten hun toezichthouders nog formeel groen licht geven.

In Heerlen wordt geschokt en teleurgesteld gereageerd op het besluit. "De Parkstad-regio heeft al zoveel te verstouwen gehad. Het kan niet zo zijn dat een gebied met 300.000 inwoners geen volwaardig ziekenhuis behoudt", zegt burgemeester Wever van Heerlen tegen L1 Nieuws. "We leggen ons hier niet bij neer."

Vijf vragen over de Britse Rwanda-wet: zo worden asielzoekers opgevangen

1 day 14 hours ago

Na jaren politiek en juridisch getouwtrek heeft het Britse parlement vannacht de controversiële wet aangenomen die het uitzetten van asielzoekers naar Rwanda mogelijk maakt. In die wet is Rwanda als veilig land bestempeld, waardoor het Verenigd Koninkrijk asielzoekers legaal naar het Afrikaanse land zou kunnen overbrengen. Waar komen zij terecht en zijn er meer Europese landen die zo'n wet overwegen?

Wat houdt de Rwanda-wet in?

Mensen die illegaal de oversteek maken naar het Verenigd Koninkrijk, bijvoorbeeld via het Kanaal, kunnen vanaf nu naar Rwanda worden gebracht. Het is niet duidelijk om hoeveel mensen dat zal gaan. Jaarlijks komen er naar schatting 40.000 migranten illegaal in het VK aan.

In de praktijk zullen mensen niet vanaf vandaag of morgen op het vliegtuig worden gezet. Koning Charles moet de wet nog ondertekenen, zoals hij met elke nieuwe wet doet. Dat gebeurt mogelijk vandaag al. Daarna duurt het zeker nog "tien tot twaalf weken" voor het eerste vliegtuig vertrekt, zegt premier Sunak.

Rwanda is vaker betrokken bij migratiedeals. Zo zijn er vluchtelingen die in 2023 uit Libië werden geëvacueerd in het Afrikaanse land ondergebracht. Het VK heeft al ruim honderd miljoen pond uitgetrokken om de medewerking van het land te realiseren.

Waar worden de migranten opgevangen?

In de hoofdstad Kigali staan zo'n 500 mensen klaar om de migranten op te vangen, heeft premier Sunak laten weten. Ze worden in accommodaties ondergebracht als Hostel Hope in Kigali. Dat hostel is naar eigen zeggen klaar voor de vluchtelingen: dat zijn ze al sinds oud-premier Johnson de wet twee jaar geleden aankondigde.

Er kunnen ongeveer 100 mensen ondergebracht worden. Op foto's ziet het eruit als een hotel, maar bij de opvang worden wel vraagtekens gezet. Er is bijvoorbeeld geen maximum aantal opvangplekken vastgesteld.

Bij het verblijf staan tenten klaar om alle asielaanvragen te kunnen verwerken. Ruim 300 lokale ambtenaren hebben daarvoor een training gehad. Er komen ook Britse ambtenaren naar Kigali om te helpen bij de procedure en nieuwe mensen op te leiden.

De vluchtelingen komen in locaties als het Hope Hostel terecht:

Mag dit allemaal?

Het Britse parlement kan wetten invoeren en nationale rechters de wet voorschrijven, maar internationaal gezien moet het Verenigd Koninkrijk zich aan verschillende verdragen houden. Bijvoorbeeld het Internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten van de Verenigde Naties, waarin onder meer staat dat iedereen recht heeft op een eerlijk proces.

Mensen hebben verder het recht om internationaal te procederen, bijvoorbeeld bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. Dat kan op individuele basis en duurt in de meeste gevallen enkele jaren.

In de nieuwe wet is wel vastgelegd dat de bepaling dat Rwanda veilig is niet kan worden aangevochten. Op dit moment worden er al migranten en asielzoekers geselecteerd die binnenkort naar Rwanda zullen worden uitgezet.

Hoe kijken andere landen hiernaar?

Het Verenigd Koninkrijk is het eerste land dat dit plan echt doorvoert, maar niet het eerste dat een deal sluit met Rwanda voor het opvangen van asielzoekers. In Denemarken werd in 2021 al een wet aangenomen om de asielprocedure aan het Afrikaanse land uit te besteden, al is die nog niet in de praktijk gebracht.

Ook in Nederland gingen daarvoor stemmen op. Vorig jaar februari wilde de Tweede Kamer dat er contact gezocht werd met Denemarken over het opzetten van asielzoekerscentra buiten de Europese Unie.

Hoe wordt er gereageerd?

Mensenrechten- en vluchtelingenorganisaties zijn niet blij met de nieuwe wet. De UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN, zei begin dit jaar nog dat er te veel risico's zijn voor vluchtelingen die in Rwanda moeten wonen.

In november oordeelden de hoogste rechters van het VK ook dat het te onveilig is, omdat er een risico is dat de migranten uiteindelijk onrechtmatig zouden worden teruggestuurd naar hun land van herkomst. Ook waren er toen zorgen over het asielproces in Rwanda.

Vervolgens heeft premier Sunak nieuwe afspraken gemaakt met Rwanda en de nieuwe wet doorgevoerd om de veiligheidszorgen van de rechters weg te nemen.

De VN-mensenrechtenchef roept via de UNHCR de Britten op om het plan te heroverwegen. Ook de commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa spreekt zich op X uit tegen de wet. Hij zegt zich grote zorgen te maken over de rechten van asielzoekers en migranten die in Rwanda belanden.

Nest gekraakt en nog geen broedpartner: het zit webcammende visarend niet mee

1 day 14 hours ago

Het zit een van de visarenden in Nationaal Park De Biesbosch niet mee dit broedseizoen. De arend '7TG' die sinds enkele jaren te volgen is via een livestream, kan nog geen vrouwtje vinden. Tot overmaat van ramp is zijn nest ook nog 'gekraakt' door een gans.

"Gans, je mag broeden. Maar waarom nou uitgerekend op dit nest, denk ik dan", verzucht boswachter Harm Blom tegen regionale omroep Rijnmond. Vanaf het tv-scherm in de kantine van Staatsbosbeheer kijkt hij naar de Canadese gans in het nest van de visarend.

"Ze heeft een grote bek. Het is wel een doorzettertje", zegt Blom. "Maar het is ook wel een beetje een domme gans. De boommarter komt ons helpen. De laatste week al drie keer. Die vreet haar eieren op."

Kijk hier hoe de ganzen tekeer gaan bij en in het nest van de visarend:

Dat komt goed uit, want de tijd dringt inmiddels voor de visarend, zegt de boswachter. Hij heeft nog een paar weken om een broedpartner te vinden. Een vrouwtje moet nog zo'n twee maanden broeden. Daarna is het al zomer en is de broedtijd weer voorbij.

Zeven jaar op rij wist de vogel nakomelingen te verwekken in de Biesbosch. De laatste twee jaar lukte het niet. Zijn vaste vrouwtje kwam niet meer terug. Blom vermoedt dat ze niet meer leeft.

"Je ziet zijn wanhoop", zegt Blom over 7TG. "Hij vliegt steeds grotere rondes. Hij wordt lastiggevallen door zeearenden en probeert de show te stelen. Zo hoopt hij de aandacht te trekken van een andere visarend."

's Nachts kijken

Ook bij de boswachter neemt de spanning toe. "Ik denk er best veel aan en kijk soms zelfs 's nachts naar de camerabeelden. Mijn kinderen lopen thuis te paraderen in visarendshirts."

Blom houdt de komende weken hoop. "Het is en blijft natuur. Soms gaat het even net iets minder makkelijk dan je zou wensen. Visarenden hebben er veel voor over om in noordelijk Europa tot broeden te komen. Ze zetten door. Het moet de komende weken wel gebeuren, anders heb ik er een hard hoofd in. Misschien komt het goed. En anders volgend jaar."

Op andere plekken in de Biesbosch gaat het dit voorjaar beter met de in Nederland zeldzame visarend. "We hebben drie of vier broedende paren in het gebied. Dat is een mooi aantal."

De livestream van het visarendnest is dag en nacht te volgen. In 2021 werden de beelden van Vogelbescherming Nederland en Beleef de Lente in totaal zo'n 1,6 miljoen keer bekeken. Dat jaar was voor het eerst rechtstreeks de geboorte van visarendkuikens te zien.