SCO-top in China: tegen de Koude Oorlogretoriek, maar wel richting nieuw machtsblok
"We moeten ons verzetten tegen de Koude Oorlogmentaliteit en blokconfrontatie." Deze oproep deed de Chinese president Xi Jinping vandaag in het bijzijn van twintig niet-westerse staatshoofden die in China bijeen zijn voor de Shanghai Cooperation Organisation-top (SCO). Toch lijkt China met de top vooral een alternatief machtsblok voor het Westen te willen neerzetten.
De SCO begon ooit als een zeskoppige organisatie, gericht op regionale veiligheid. Inmiddels is de organisatie zowel in leden als in missie uitgebreid. De SCO heeft zichzelf de laatste jaren herontdekt: de kracht zit nu in handel.
Als het aan Xi en zijn Russische ambtsgenoot Poetin ligt, vormt de SCO de basis voor een nieuwe economische wereldorde. De SCO als "megamarkt", die als alternatief kan dienen voor de VS, zonder dat land bij naam te noemen.
HeffingenNaast Poetin zijn ook de Indiase premier Modi en tal van andere Aziatische leiders aanwezig op de top. Wat velen met elkaar gemeen hebben, is dat ze lijden onder het protectionistische economische beleid van de VS.
Vorige week voerde de VS een importheffing van maar liefst 50 procent in tegen goederen uit India. Voor Pakistan geldt een tarief van 19 procent, en ook voor China regende het eerder dit jaar heffingen.
En voor Rusland en Iran, beide lid van de SCO, gelden al jaren Amerikaanse en Europese sancties. Genoeg aanleiding voor de landen om zich, onder aansporing van China, meer op elkaar te richten.
AlleenheerschappijVolgens de Chinese president begeeft de wereld zich op een kruispunt. Hij vindt dat ontwikkelingslanden hun krachten moeten bundelen. En China faciliteert dat graag. Xi riep vandaag op tot de oprichting van een nieuwe SCO-ontwikkelingsbank.
Hiermee gaat een langgekoesterde wens van Peking in vervulling. Het land probeert al jaren een alternatief betalingssysteem aan de man te brengen, waarbij er meer gehandeld wordt in de Chinese yuan ten koste van de dollar.
Peking zal dit jaar nog een slordige 2 miljard yuan (omgerekend 240 miljoen euro) aan subsidies en een kleine 10 miljard yuan (1,2 miljard euro) aan leningen verstrekken aan landen die aangesloten zijn bij de SCO-bank.
Hoewel China de mond vol heeft van "inclusiviteit", "soevereiniteit" en het "verzet tegen alleenheerschappij", lijken die waarden voor China zelf niet op te gaan. Iedereen mag zich aansluiten bij de initiatieven, zolang ze zich maar wel voegen naar de Chinese principes. Op de SCO-top is dan ook alleen de president van Belarus als volledig Europees land aanwezig.
Alle ruimte voor PoetinDe roodste loper werd de afgelopen dagen uitgerold voor Poetin. In zijn toespraak waarin hij alle ruimte kreeg om de aanwezige leiders toe te spreken - een eer die slechts een aantal staatshoofden was toebedeeld - pleitte hij voor een Euraziatisch veiligheidssysteem dat de belangen van alle landen respecteert.
Ook legde hij de schuld voor de oorlog in Oekraïne bij het Westen en de NAVO en stelde hij dat de acties van Rusland een reactie waren op westerse provocaties. Daarna sprak hij zijn steun uit voor de economische plannen van China om regio minder afhankelijk te maken van de dollar.
De Russische leider blijft nog tot en met woensdag in China. Dan woont hij een parade bij om het einde van de Tweede Wereldoorlog te vieren.