'Beving Groningen is herinnering dat overheid er niet te licht over moet denken'
Met de beving van afgelopen nacht in Groningen is duidelijk dat er nog altijd geen eind komt aan gevoelens van angst en onzekerheid onder de bewoners van het bevingsgebied. "Maar het is ook een wake-upcall voor Den Haag", zegt onderzoeker Michel Dückers.
Hij somt een aantal bevindingen op van hoe inwoners van het gebied zich de afgelopen jaren voelden: ze kregen meer stressklachten, een lager vertrouwen in de overheid en medemens en er was een afname van het veiligheidsgevoel in eigen huis.
Dückers is bijzonder hoogleraar crisis, veiligheid en gezondheid aan de Rijksuniversiteit Groningen en leidt Gronings Perspectief. Dat is een onderzoeksproject dat sinds 2016 onafhankelijk de impact van de gaswinningsproblematiek op bewoners onderzoekt.
"Ik denk dat vooral de hoop bestond dat met de afbouw van de gaswinning het risico zou verdwijnen", zegt hij. "De kans bestaat natuurlijk, maar je zag aan de KNMI-rapporten dat de kans op zwaardere bevingen wel afnam."
In de steek gelatenDe onderzoeker ziet de beving van afgelopen nacht vooral als "een heel helder signaal dat de risico's die er heersen niet vergeten mogen worden". Bewoners van het gebied lieten vaak weten zich in de steek gelaten te voelen door met name Den Haag, maar ook dat zij in de rest van de Randstad niet gezien worden.
Dückers: "Een oud gezegde luidt: onbekend maakt onbemind. Zo'n ramp staat niet op je netvlies als je ergens anders leeft." Nadeel is volgens hem ook dat het "een trage ramp is". "Als er mensen omkomen, gebouwen direct instorten of je ziet brandende gebouwen, dan is het zonneklaar dat het ernstig genoeg is, maar dit is een sluimerend probleem."
Grote gevolgenEen sluimerend probleem met grote gevolgen. In het gebied waar gas wordt gewonnen, hebben zo'n 100.000 bewoners gemeld schade te hebben van bevingen. Van 27.792 beschadigde gebouwen werd vastgesteld dat die moeten worden versterkt, een operatie die nog tot minstens 2034 duurt.
En die schade drukt zwaar op het gemoed van de bevolking. Mensen die vaker schade aan hun woning hebben gehad, zeggen dat hun geestelijke gezondheid en stressgerelateerde gezondheid verslechterd is. En ook het leven van kinderen wordt ontwricht door de bevingen, bleek uit meerdere rapporten. De directe en indirecte gevolgen kunnen bij hen onder meer leiden tot gevoelens van onveiligheid en verlies van identiteit, levensplezier en toekomstperspectief.
De beving van vannacht was erg zorgwekkend, zegt een inwoner:
De onderzoeker noemt de beving van afgelopen nacht dus ook een wake-upcall. "Het laat zien dat je alert moet blijven en dat je de risico's die er heersen niet mag vergeten." Voor lokale bestuurders is dat niet nodig, stelt hij, "maar voor het landelijke bestuur en mensen die niet in het gebied wonen is dit een herinnering: de situatie in Groningen is niet in orde en je moet er niet te licht over denken".
Woorden waarin ook commissaris van de Koning in Groningen René Paas zich lijkt te kunnen vinden. "De belofte was dat de afhandeling van de schade en de uitvoering van de versterking milder, menselijker en makkelijker zouden worden", stelde hij in een reactie op de beving. "Dit is een moment om dat te bewijzen."