In vier jaar is het personeelsbestand van Defensie met bijna 20 procent gegroeid. Sinds Rusland in februari 2022 Oekraïne binnenviel heeft het ministerie er bijna 12.500 mensen bij gekregen.
Dat blijkt uit cijfers die zijn opgevraagd door de NOS. Bij de laatste telling, op 1 december, werkten bijna 80.000 mensen bij Defensie. Dat waren er in 2022 nog 67.400. Alleen al dit nog lopende jaar kwamen er 5567 mensen bij.
"Deze stijging hebben we niet eerder gezien, dus dat is positief", zegt demissionair staatssecretaris Tuinman, "maar we moeten eigenlijk nog verder groeien omdat we die afschrikking richting Rusland zo groot mogelijk willen maken."
Tuinman wil dat er in 2030 100.000 mensen voor Defensie werken, en dat moet doorgroeien naar 200.000 mensen. Er zijn wel zorgen over wat de snelle groei van het leger doet met personeelstekorten in andere sectoren.
Reservisten
Vooral de groei van het aantal reservisten valt op. Daarvan zijn er dit jaar ruim 1400 bij gekomen. In totaal zijn er nu 9172 reservisten in Nederland.
Reservisten trainen regelmatig om hun militaire basisvaardigheden op peil te houden. Ze worden bijvoorbeeld ingezet voor het bewaken van binnenlandse infrastructuur zoals havens en luchthavens. Ook kunnen ze ondersteunende taken doen voor het beroepsleger en helpen bij rampen.
Tuinman linkt de groei van Defensie aan gerichte wervingscampagnes. "Ik zie in de samenleving dat generatie Z echt vooruit wil stappen", zegt Tuinman. "We maken deelname aan het programma zo flexibel mogelijk, zodat het zo goed mogelijk aansluit op iemands levensfase."
Dienjaar, Diensttijd, Weerbaarheid
Zo is het dienjaar in het leven geroepen. Jongvolwassenen doorlopen dan een traject waarin ze allerlei taken uitvoeren zonder dat ze direct in militaire dienst gaan. Van de 1639 jongeren die sinds 2023 met het dienjaar begonnen, blijft 80 procent verbonden aan defensie als militair, reservist of burgermedewerker.
Ook is het vervullen van de Maatschappelijke Diensttijd bij Defensie populair en zijn Defensity College (een werkstudentprogramma) en de mbo-opleiding Veiligheid en Vakmanschap in trek.
Defensie verwacht ook veel van een nieuw traject om reservist te worden, de Nationale Weerbaarheidstraining, die vorige maand van start ging. Dit is een programma waarin aankomende reservisten in tien weken fysiek en mentaal worden getest.
Militairen
Het beroepsleger groeit minder hard, afgelopen jaar met een kleine 5 procent. Daardoor heeft het leger nu ruim 45.000 beroepsmilitairen. Van de 100.000 mensen die Defensie in 2030 wil hebben, moeten er 56.000 beroepsmilitair zijn.
Voor civiele functies zijn vrijwel geen vacatures te vervullen. Inmiddels werken bij de verschillende legeronderdelen 25.699 "burgers", zoals ze bij Defensie worden genoemd. Het gaat om technici, koks, cyberspecialisten, IT'ers, administratief personeel en medici. Het aantal burgers ligt nu boven de 2030-ambitie.
Het aantal vrouwen dat voor Defensie kiest groeit ook. Sinds 2021, het jaar voor de Russische inval in Oekraïne, steeg het aandeel vrouwen van 16 naar bijna 20 procent. Bij beroepsmilitairen is die toename ook te zien, maar in lichtere mate.
Personeelstekorten
De snelle groei van Defensie levert ook zorgen op. Esmée Vogelsang, arbeidsmarktdeskundige bij de Goldschmeding Foundation, mist een groter plan voor de arbeidsmarkt.
"Defensie richt zich namelijk niet alleen op militairen, maar ook op mensen met een zorgberoep en op technisch geschoold personeel, precies de sectoren waar de tekorten al groot zijn", zegt Vogelsang.
De vakbond voor zorg en welzijn van de FNV vreest dat Defensie in dezelfde vijver vist. "Als je met bommen gaat smijten dan heb je ook mensen nodig die dat op moeten lappen", zegt een woordvoerder.
Ondernemersvereniging Techniek Nederland merkt nog geen grootschalige directe uitstroom naar Defensie, maar volgt het wel met toenemende aandacht. "Het raakt niet alleen de technieksector zelf, maar ook grotere maatschappelijke uitdagingen zoals de energietransitie, woningbouw en verduurzaming", aldus een woordvoerder.
Tuinman erkent dat de arbeidsmarkt krap is, en kijkt daarom specifiek naar reservisten. Dat zijn parttime militairen en aangezien de gemiddelde werkweek in Nederland tussen de 28 en 32 uur ligt, "moet acht uur voor defensie in de week werken er wel bij kunnen", aldus de staatssecretaris.