Het gesprek tussen de Russische president Poetin en de Amerikaanse delegatie in Moskou over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne is voorbij. De Russische diplomaat Oesjakov, die ook aanwezig was, zegt dat de partijen in het vijf uur durende overleg niet dichter bij een oplossing zijn gekomen, al bestempelt hij het gesprek als "nuttig, constructief en betekenisvol".
Volgens Oesjakov hebben de partijen afgesproken dat de inhoud van de gesprekken nog vertrouwelijk blijft. Ook zegt hij dat ze hebben gesproken over mogelijke economische samenwerking tussen Rusland en de Verenigde Staten.
De Amerikaanse gezant Steve Witkoff was samen met Jared Kushner, de schoonzoon van de Amerikaanse president Trump, in het Kremlin. Net als in Genève, Abu Dhabi en Miami werd er onderhandeld over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne.
De ontmoeting draaide om een geüpdatete versie van het 28-puntenplan dat uit de koker van Rusland en de VS kwam, maar er is niet duidelijk wat er precies gewijzigd is aan het plan. De Europese leiders kwamen na het Amerikaans-Russische voorstel met een tegenvoorstel dat veel gunstiger is voor Oekraïne.
'Klaar voor strijd met Europa'
Voorafgaand aan de ontmoeting sprak Poetin kort met de pers. Daarbij uitte hij harde woorden over Europa. Hij zei onder meer dat de Europeanen geen vrede, maar oorlog willen. Hij verwijt Europa dat het de Amerikaanse regering en Trump belemmert om vrede te bewerkstelligen.
De eisen van de Europese landen zijn niet acceptabel voor Rusland, zei Poetin. Hij verduidelijkte niet welke eisen hij precies bedoelde. "We gaan niet het gevecht aan met Europa, maar als Europa wil vechten, dan zijn wij daar nu klaar voor", zei de Russische president.
Hij zei ook dat Rusland de aanvallen op Oekraïense tankers gaat opvoeren. Hij dreigde Oekraïne volledig af te sluiten van de zee. Ook dreigde hij met maatregelen tegen tankers van landen die Oekraïne helpen. Vrijdag viel Oekraïne twee Russische tankers aan die voor de Turkse kust voeren.
Rusland-correspondent Geert Groot Koerkamp:
"De Amerikaanse delegatie werd in Moskou met alle egards ontvangen, al liet Poetin zijn gasten traditiegetrouw wel lang wachten. Voor de ontmoeting maakte hij duidelijk dat hij vooralsnog alleen wil onderhandelen met de VS, niet met Oekraïne en ook niet met Europa.
De Europeanen zijn er volgens hem alleen op uit om Trumps plannen te dwarsbomen en ze stellen eisen die voor Rusland absoluut onaanvaardbaar zijn. Zijn primaire eis blijft onveranderd: dat Oekraïne zich terugtrekt uit de Donbas en dat het Westen daarmee instemt."
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken zegt dat Poetin met zijn uitspraken voor de tweede dag op rij laat zien dat hij de oorlog niet wil beëindigen. "Het is nu tijd om de veroorzaker van de oorlog te dwingen om die te beëindigen." Daarmee doelde hij op Poetin.
De Europese leiders benadrukken dat er geen afspraken over vrede kunnen worden gemaakt zonder Oekraïne en de Europese Unie.
De Europese buitenlandchef Kallas zei gisteren dat ze bang is dat de gesprekken tussen Witkoff en Poetin de druk op Oekraïne zal doen oplopen om concessies te doen. "Om vrede te bereiken, mogen we niet uit het oog verliezen dat juist Rusland deze oorlog is begonnen en zich richt op burgers."
De Oekraïense president Zelensky zei dat Rusland wil dat de VS zich terugtrekt uit de oorlog met Oekraïne. Toen hem werd gevraagd of hij bang is dat de VS de interesse in het proces zal verliezen, antwoordde hij bevestigend, maar zei ook eerst de uitkomst van de gesprekken in Moskou af te wachten.
Waarschuwing Zelensky
Terwijl de VS en Rusland in conclaaf waren over de vredesonderhandelingen hield de Oekraïense president in het parlement in Ierland een toespraak. Hij riep de Europese Unie op om de eenheid te bewaren die er is sinds de grootschalige Russische inval in zijn land. Ook deed hij een indringende oproep om niet terug te keren naar "business as usual" als de oorlog is beëindigd. "De agressor moet verantwoordelijk worden gehouden voor wat er is gedaan", zei hij.
Zelensky benadrukte dat er een "rechtvaardige" vrede moet komen om een derde invasie te voorkomen. "Zonder een rechtvaardige vrede zal de haat niet verdwijnen. Het zal blijven smeulen en nieuw geweld uitlokken."
In het 28-puntenplan stond onder meer dat alle "meningsverschillen" van de afgelopen dertig jaar werden beschouwd als opgelost en dat iedereen die betrokken is bij de oorlog amnestie krijgt. Het Internationaal Strafhof (ICC) vaardigde in 2023 een arrestatiebevel uit tegen Poetin vanwege Russische oorlogsmisdaden.