Aggregator

De cacaoprijs ligt dit jaar hoog en dat plaatst fabrikanten in de aanloop naar sinterklaas voor een lastig dilemma. Krijgen de kruidnoten net zoveel chocolade als vorig jaar, maar worden ze wel een stuk duurder, of krijgen ze een dunner jasje van chocolade voor een meer betaalbare prijs.

In een jaar tijd is de prijs van chocoladekruidnoten gestegen met ruim 22 procent, blijkt uit cijfers van marktprijsanalist Circana. Er is gekeken naar de kiloprijs van de afgelopen drie maanden en die zijn vergeleken met dezelfde periode een jaar geleden.

Die flinke prijsstijging komt voor een groot deel door mislukte cacao-oogsten in West-Afrika. Die hebben de wereldwijde cacaomarkt maandenlang onder druk gezet. "In landen als Ghana en Ivoorkust werken arme cacaoboeren. En die hebben weinig middelen om zich tegen het veranderende klimaat te beschermen", zegt ING-econoom Thijs Geijer.

Inmiddels is de prijs van cacao alweer een tijdje aan het dalen. Maar het duurt nog wel even voordat dit terug te zien is in de winkels.

Smaak

Om de stevige prijsgroei van chocoladekruidnoten iets te beperken, geven sommige bakkers hun noten een dunner laagje chocolade. "Bij de bodem zie je soms het koekje er doorheen", zegt Miguel Groeneveld van Peppernuts Holland. De kruidnotenmaker zegt dat ze zelf niet hebben afgeschaald, wel hebben ze de prijzen verhoogd.

Een andere optie is minder cacao gebruiken voor de chocolade. "Maar dat heeft ook echt invloed op de smaak", zegt Groeneveld.

Van Delft Biscuits in Harderwijk is een van de grootste kruidnotenfabrikanten van Nederland. Ook hier is gekeken naar andere mogelijkheden, zegt directeur Oscar de Lange. "We hebben alternatieven onderzocht waar veel minder cacaoboter in zit. Die hebben we geproefd, maar dat smaakt heel anders. Toen hebben we besloten dat niet te doen. Ook de retailers wilden dat niet."

Duurdere kruidnoten soms in kleinere zak

De prijs van normale kruidnoten zijn ook fors gestegen, met bijna 13 procent.

Sommige fabrikanten doen de duurdere kruidnoten in een kleinere verpakking, zodat de prijsverhoging minder opvalt. Zo heeft Bolletje geen zak kruidnoten meer van 1 kilo: "We hebben nu een iets kleinere verpakking, zodat we net onder de 4 euro kunnen blijven", zegt een woordvoerder. In een zak zit nu 950 gram. Ook zijn er nieuwe kruidnoten met bijvoorbeeld mokka en stroopwafel. Die zijn duurder dan normale kruidnoten, maar goedkoper dan de choco-variant.

De chocokruidnotenmakers hopen vooral op een lagere cacaoprijs. Sinds mei gaat de prijs stapsgewijs omlaag. Toch zal het nog maanden duren voordat dat is terug te zien in de supermarkt. "De contracten voor cacao zijn vaak zes maanden of langer geleden afgesloten, toen de prijs van cacao nog hoger lag", zegt Rabobank-econoom Sebastiaan Schreijen.

"Chocolade wordt nooit meer zo goedkoop als twee jaar geleden, toen was het de helft", zegt de directeur van Van Delft. Want er speelt meer dan alleen mislukte cacao-oogsten.

Ook loonkosten spelen een rol, zegt ING-econoom Thijs Geijer. "De prijzen van cacao, suiker en zuivel kunnen nog wel een beetje schommelen, maar loonkosten dalen eigenlijk nooit." Ook de energiekosten om cacao te verwerken zijn de laatste jaren fors gestegen.

Andere producten

In andere producten wordt soms ook minder chocolade gestopt, ziet Geijer. "Het is een bredere trend." Een koekje dat eerst 'goed in de chocolade' zat, heeft nu soms alleen nog aan de bovenkant een laagje.

Het Openbaar Ministerie (OM) heeft gevangenisstraffen tot vier maanden geëist tegen drie veronderstelde klanten van een minderjarig meisje dat gedwongen werd tot prostitutie. De komende week verschijnen nog eens tien anderen voor de rechter.

Het gaat om mannen die tegen betaling seks zouden hebben gehad met een meisje uit Roosendaal. Het meisje moest vanaf haar vijftiende onder dwang het bed delen met in totaal drie- tot vierhonderd mannen.

Zij betaalden via digitale betalingsverzoeken. Het OM heeft die getraceerd en degenen onderzocht die minstens twee keer geld naar haar overmaakten. Uiteindelijk worden nu dertien mensen vervolgd. Eén klant is al veroordeeld.

'Laf en leugenachtig'

Een van de mannen, een 39-jarige Rotterdammer, sprak vijf keer met de tiener af in zijn penthouse in Rotterdam. Hij betaalde daarvoor in totaal bijna 2300 euro.

Een 22-jarige verdachte uit Den Haag ontkent alle betrokkenheid en zei onder meer dat hij nog nooit van het meisje heeft gehoord. Een 24-jarige stadsgenoot zou twee keer met het meisje hebben afgesproken. Hij verklaarde onder meer dat hij een bedrag aan haar zou hebben betaald op verzoek van iemand anders.

De officier van justitie vindt dat de drie mannen een "laffe, leugenachtige en ontkennende" houding hebben, citeert Omroep Brabant. Het OM wil dat ze de inmiddels volwassen vrouw ook 750 euro smartengeld betalen.

Hoofdverdachten

Drie hoofdverdachten moesten zich al eerder voor de rechter verantwoorden. Volgens justitie zijn zij degenen die het meisje hebben geronseld en de klanten regelden. Het OM eiste tegen hen gevangenisstraffen tot 4,5 jaar.

De dertien verdachten en de drie hoofdverdachten krijgen 11 december hun straf te horen.

Voor het eerst sinds 2009 heeft de Nederlandse regering een formeel bezoek gebracht aan Syrië. Staatssecretaris Aukje de Vries van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp sprak in Damascus met de Syrische overgangsregering om afspraken te maken over de terugkeer van Syriërs naar hun land.

De Vries: "Ze vinden het belangrijk dat mensen terugkomen om mee te helpen aan de wederopbouw van het land." Er zijn nog veel scholen, ziekenhuizen en wegen verwoest. Nederland geeft geld voor humanitaire hulp en het verwijderen van mijnen.

Sinds juni dit jaar worden de meeste asielaanvragen van Syriërs afgewezen, omdat het land voor de meesten van hen veilig wordt geacht. Dat geldt niet voor iedereen, zegt De Vries. "Ik hoor hier verschillende geluiden over. Ik heb ook gesproken met minderheden, die niet veilig zijn. Dat is wel een zorg voor de toekomst."

5000 euro per volwassene

De Vries had ook een ontmoeting met de Syrische minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Hind Aboud Kabawat. Kabawat is de enige vrouwelijke minister in de regering van president Al-Sharaa. Kabawat was fel tegenstander van Assad en heeft een christelijke achtergrond.

Het kabinet wil dat meer mensen vrijwillig teruggaan en heeft de zogenoemde herintegratieondersteuning voor mensen die vrijwillig naar Syrië terugkeren verhoogd. Het gaat om 5000 euro per volwassene en 2500 euro per minderjarige. Mensen die terugkeren, krijgen daarnaast hun vliegreis betaald.

Het demissionaire kabinet wil ook afspraken maken over de gedwongen terugkeer van Syriërs die geen recht (meer) hebben op verblijf in Nederland. In eerste instantie zal het gaan om criminele Syrische asielzoekers of Syriërs die overlast veroorzaken.

Niet gedwongen

"Natuurlijk willen we dat alle vluchtelingen terugkeren", zegt minister Kabawat tegen de NOS. Ze benadrukt dat mensen die vrijwillig willen terugkeren welkom zijn, maar dat van gedwongen terugkeer nog geen sprake kan zijn. "Ik kan hen niet vragen om hierheen te komen als er nog verwoeste steden zijn en we geen banen en scholen hebben."

Als mensen wel gedwongen worden om terug te keren, zal dat een crisis in het land veroorzaken, zegt Kabawat. "We zijn er niet klaar voor. De internationale gemeenschap moet begrijpen dat we ons moeten voorbereiden." Ze wijst onder meer op de grootschalige verwoesting in het land. "We moeten hen het noodzakelijke kunnen bieden."

De minister benadrukt dat Syrië Nederland ziet als rolmodel als het gaat om het internationaal en humanitair recht. "Ik ben er zeker van dat de vluchtelingen uit Nederland van toegevoegde waarde zijn met hun kennis en nieuwe opleiding", zegt Kabawat. "Syrië heeft hen nodig, maar het moet hun eigen beslissing zijn." Ze roept de internationale gemeenschap op om het land te helpen bij de wederopbouw zodat alle Syriërs kunnen terugkeren.

Muhamad kreeg 2800 euro om terug te keren, en zegt dat dat voor hem niet genoeg is:

Midden-Oosten-correspondent Daisy Mohr, vanuit Damascus:

"Wel of niet terugkeren is een heel persoonlijke beslissing en hangt af van zoveel factoren. Vrijwillige terugkeer zien we de afgelopen maanden steeds meer uit buurlanden en ook mondjesmaat uit Europa. Ik heb hier verschillende Syriërs ontmoet die die keus hebben gemaakt en het is voor de één een stuk makkelijker om hier weer op te starten dan voor de ander. Staat je huis er nog? Kan je een baan vinden? Kunnen de kinderen naar school en is het veilig genoeg in de omgeving waar je vandaan komt? Het land is nog volop in transitie en daarom is alles nog zeer onvoorspelbaar.

Over gedwongen terugkeer heb ik in Syrië geen enthousiaste geluiden gehoord. Daarbij komen ook nog heel wat logistieke hobbels kijken. Nederland heeft bijvoorbeeld al sinds 2012 geen ambassade in Damascus en gedwongen terugkeer zal ook de medewerking van de Syrische autoriteiten vereisen. Ik ben benieuwd hoe Nederland dat op korte termijn zal gaan organiseren."

De IND neemt sinds juni dit jaar individuele aanvragen weer in behandeling. De meeste aanvragen worden afgewezen tenzij iemand kan aantonen "een reëel risico te lopen op ernstige schade" te lopen. "Voor bepaalde groepen, zoals LHBTIQ+ en alawieten, geldt mogelijk een verhoogd risico".

Syriërs die van de verhoogde terugkeerondersteuning gebruik willen maken moeten tussen 17 november 2025 en 1 januari 2026 een aanvraag indienen bij de Dienst Terugkeer en Vertrek.

Dit jaar zijn er zo'n achthonderd Syriërs vrijwillig teruggekeerd. In september zette Nederland voor het eerst een chartervlucht in om Syriërs terug te vliegen. Zij kregen een lagere terugkeerondersteuning. Volwassenen hebben 2800 euro gekregen en kinderen 1650 euro.

(Telecompaper) Warner Bros Discovery confirmed it has received unsolicited takeover offers from "multiple parties", both for the whole company and its core Warner Bros business...

Galapagos stopt met het ontwikkelen van een medicijn om kanker te genezen. Het Nederlands-Belgische medicijnbedrijf zegt de divisie die de celtherapie ontwikkelt te gaan afbouwen. Daarmee gaat onder meer een ontwikkelcentrum in Leiden zo goed als zeker dicht.

In onderzoekscentra in Leiden, Bazel, Princeton, Pittsburgh en Shanghai werken in totaal 365 mensen. De kans is groot dat zij allemaal hun baan verliezen. Het bedrijf moet nog wel met alle ondernemingsraden tot een akkoord komen.

In reactie op het nieuws kelderde vanochtend het aandeel van het bedrijf op de Amsterdamse beurs met zo'n 15 procent. In de loop van de dag werd dat verlies wel weer deels ingelopen. Waarschijnlijk reageerde de beurs zo heftig omdat het afbouwen van de activiteiten bij elkaar 250 tot 325 miljoen euro gaat kosten.

Grote belofte

Vijf jaar geleden was Galapagos op de beurs nog een grote belofte. Het Amerikaanse Gilead investeerde indertijd zo'n 4,5 miljard euro in een nauwe samenwerking. Op de beurs daalde het enthousiasme de afgelopen jaren omdat een doorbraak bij een serie nieuwe medicijnen uitbleef.

Een half jaar geleden besloot de nieuwe topman Henry Gosebruch de celtherapie-ontwikkeling nog te verkopen. Gosebruch zegt dat er wel geïnteresseerde kopers waren, maar dat er maar een beperkt aantal biedingen binnenkwamen. Die zouden ook niet haalbaar zijn gebleken.

Daarom is besloten de celtherapie-activiteiten af te bouwen en mogelijk zelfs helemaal te sluiten. Galapagos sluit niet uit dat ze de komende tijd alsnog deels of volledig worden verkocht.

Opvallend is dat Galapagos in een persbericht over de afbouw van de stamcel-activiteiten spreekt van een unaniem besluit in de raad van bestuur, maar dat twee door Gilead aangestelde bestuurders zich onthielden van stemming.

Europese rijbewijzen voor motorvoertuigen zijn straks mogelijk vijftien jaar geldig en ook komt er een digitaal rijbewijs. Het Europees Parlement heeft ingestemd met een nieuw pakket aan rijbewijsregels in de EU.

De regels komen voort uit de wens om de verkeersveiligheid te verbeteren. "Burgers in heel Europa zullen rechtstreeks profiteren van deze tastbare verbeteringen", zegt 'rijbewijzenrapporteur' Jutta Paulus van het Europees Parlement over het pakket.

Nederland moet nog beslissen of de geldigheid van de rijbewijzen in ons land verlengd wordt van 10 naar 15 jaar. Het fysieke rijbewijs blijft gewoon geldig, naast het digitale.

Aspirant-bestuurders worden bij hun theorie-examen ook uitvoeriger getest op hun kennis van verkeersrisico's. Ook krijgen ze hun rijbewijs alleen na een medische keuring. De controle bestaat onder andere uit een check op hart- en vaatziektes en een ogentest. Die keuring gaat ook gelden voor bestuurders die hun rijbewijs willen verlengen.

Ontzegging door heel de EU

Ook wordt het mogelijk om een EU-burger zijn rijbevoegdheid te ontzeggen in de hele Europese Unie. Dat kan wanneer een bestuurder een ernstige verkeersovertreding begaat, bijvoorbeeld rijden onder invloed of het veroorzaken van een ongeluk waarbij iemand overlijdt of gewond raakt. In de EU vallen elk jaar bijna 20.000 verkeersdoden.

"Vandaag is een belangrijke stap vooruit voor de verbetering van de verkeersveiligheid. Een sterker en doeltreffender systeem voor toezicht en handhaving zal ongevallen helpen voorkomen en levens helpen redden", zegt parlementslid Matteo Ricci die rapporteert over rijontzeggingen.

Beginnende bestuurders worden ook geconfronteerd met strengere regels. Als zij minder dan twee jaar hun rijbewijs hebben, krijgen ze bijvoorbeeld hogere boetes voor rijden onder invloed en het niet dragen van de gordel.

Nederland voorloper

Een aantal van de nieuwe regels is in Nederland al langer of uitgebreider van toepassing. Sinds 2016, na een geslaagd experiment, konden 17-jarigen al hun rijbewijs halen. De tieners mogen tot hun 18de alleen de weg op met een coach die op hun begeleiderspas staat. Dat wordt nu in de hele EU ingevoerd.

Ook de regels voor beginnende bestuurders gelden hier al. Het verschil is dat in Nederland iemand als beginnend bestuurder wordt aangemerkt tot vijf jaar na het behalen van het rijbewijs in plaats van tot twee jaar daarna.

Lidstaten krijgen drie jaar de tijd om de nieuwe EU-regels om te zetten in nationale wetgeving.

In the last edition of our ongoing series on how planets get ore– those wonderful rocks rich in industrial minerals worth mining– we started talking about hydrothermal fluid deposits. Hydrothermal …read more

Het afgelopen jaar kwamen er minder internationale hbo- en wo-studenten naar ons land om een voltijdse bacheloropleiding te volgen. Uit cijfers van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) blijkt dat de jaren ervoor juist ieder jaar meer internationale studenten naar Nederland kwamen. In 2023/2024 stagneerde dat en het afgelopen schooljaar nam de instroom voor het eerst in jaren af.

Het aantal studenten uit het buitenland ligt nu twee keer zo hoog als tien jaar geleden. Het afgelopen schooljaar kwamen er ruim 26.000 buitenlandse studenten aan het hoger onderwijs in Nederland studeren. Tien jaar geleden, in schooljaar 2014/2015, waren dat er iets meer dan 12.000.

In de schooljaren 2022/2023 en 2023/2024 waren de aantallen het hoogst. Beide jaargangen kwamen er ruim 28.000 studenten naar ons land.

Maximum gesteld

De afgelopen tijd zijn er meerdere maatregelen aangekondigd om dat aantal naar beneden te krijgen. Zo voerden universiteiten een maximumaantal buitenlandse studenten in bij bepaalde Engelstalige studies, onder meer om meer ruimte te bieden aan Nederlandse studenten.

Ook kwam er het voorstel voor de Wet Internationalisering in Balans. De wet moet er samen met de maatregelen van universiteiten voor zorgen dat er een balans ontstaat tussen voordelen en nadelen van internationalisering in het hoger onderwijs.

Voor- en nadelen van internationale studenten

Voordelen van internationale studenten in Nederland zijn onder meer:

Nadelen van internationale studenten in Nederland zijn onder meer:

De instroom van het aantal internationale masterstudenten blijft wel toenemen. Bert Viel, persvoorlichter bij DUO, denkt dat ook aan die trend binnenkort een einde komt: "Op dit moment stromen internationale bachelorstudenten nog door naar masteropleidingen, maar de verwachting is dat de maatregelen die universiteiten hebben genomen, samen met het nieuwe wetsvoorstel, meer effect zullen hebben in de toekomst."

Lerarenopleidingen en basisbeurs

DUO bekeek ook hoe het ervoor staat met de studenten van Nederlandse opleidingen in arbeidssectoren met flinke tekorten. Zo blijkt bijvoorbeeld dat de instroom van havo- en vwo-studenten bij lerarenopleidingen is gestegen, maar dat er juist minder instroom is bij de pabo vanuit het mbo, hbo of universiteit.

Iets anders dat opvalt, is dat Nederlandse studenten van mbo niveau 3 en 4 steeds vaker gebruikmaken van de basisbeurs. In het hoger onderwijs krijgen studenten steeds vaker een aanvullende beurs. Volgens DUO komt dit door de verhoogde inkomensgrens bij ouders.

Energiebedrijf Petrobras mag voor de Braziliaanse kust proefboringen gaan doen naar aardolie. Opvallend, want over enkele weken begint in Belém, in de Amazone, de internationale klimaattop, waar landen onder meer praten over het uitfaseren van olie, aardgas en steenkool.

Het illustreert de Braziliaanse spagaat. Aan de ene kant wil het land zich internationaal profileren met een ambitieus onderhandelingsresultaat op de klimaattop, maar tegelijkertijd wil het zijn reserves aan olie en gas te gelde maken.

Staatsbedrijf Petrobras gaat boren in een gebied ten noorden van Brazilië. Het ligt 175 kilometer uit de kust op 500 kilometer van de monding van de Amazonerivier. De verwachtingen zijn hooggespannen. Voor de kust van buurlanden Guyana en Suriname zijn al aanzienlijke oliereserves gevonden.

Boren in 'diep water'

Nu er toestemming is, kan het boren direct beginnen. Petrobas heeft al een boorschip ter plaatse. De zee is er meer dan 2,5 kilometer diep. In de olie- en gasindustrie heet zo'n veld 'diep water'. Er zijn gespecialiseerde technieken nodig om de aardolie veilig te kunnen winnen.

De boringen vinden plaats in een regio met veel bijzondere planten- en dierensoorten. Zo zijn er koraalriffen en mangrovewouden.

Er zijn dan ook zorgen dat het project tot schade kan leiden. In 2023 weigerde de Braziliaanse toezichthouder die verantwoordelijk is voor het milieu nog om toestemming te geven.

Na een jarenlang vergunningstraject is de toezichthouder toch akkoord gegaan. Petrobras zegt in een verklaring dat het bedrijf heeft laten zien dat zijn plannen voor bescherming van het milieu en de veiligheid robuust zijn. Ook leidde het boren in diep water door Petrobras nooit eerder tot lekkages.

Nog veel meer boorplannen

De proefboring van Petrobras lijkt pas het begin van verdere exploratie naar olie in de regio. In juni veilde Brazilië het recht om te boren in negentien gebieden voor de kust. Ook Chevron, ExxonMobil en China National Petroleum Corporation kochten toen rechten.

Dit jaar maakte het Britse olie- en gasbedrijf BP al bekend olie en gas te hebben gevonden voor de Braziliaanse kust. Daarbij ging het wel om een compleet ander veld dat voor de kust van de deelstaat Sao Paulo en Rio de Janeiro ligt. Voor BP was het de grootste vondst in 25 jaar tijd.

Bij de verbranding van olie en gas komt het gas CO2 vrij dat leidt tot de opwarming van de aarde. Ook lekt bij de winning vaak methaan weg. Dit broeikasgas werkt kortdurend, maar heeft een krachtiger opwarmend effect dan CO2.

Nina Jurna, correspondent Zuid-Amerika:

"De Braziliaanse regering hoopt met deze nieuwe olieboringen voor de kust van de Amazone op een grotere economische groei en energiezekerheid, want door de hoeveelheid olie die hier zou liggen, kan Brazilië als olieproducerend land ook internationaal een nog grotere rol spelen in de toekomst.

President Lula da Silva is persoonlijk een groot voorstander van oliewinning, ook in de Amazone. Tegelijkertijd wordt Lula ook gezien als beschermer van de Amazone. Dat lijkt tegenstrijdig, maar de regering hoopt met dit project vooral te laten zien dat er aan oliewinning kan worden gedaan op een milieubewuste en duurzame manier. Milieuorganisaties en vooral ook inheemse organisaties zijn sceptisch en verzetten zich tegen oliewinning bij de Amazone, juist omdat er zoveel op het spel staat in een gebied dat door ontbossing toch al enorm onder druk staat.

Inheemse leiders, onder wie de beroemde Chief Raoni, leider van het Kayapó-volk, die al lange tijd strijdt voor de belangen van de inheemsen en de Amazone, is fel tegen de oliewinning. "We moeten juist strijden voor minder vervuiling en minder opwarming van de aarde", zei hij in de Braziliaanse media als reactie op de toestemming die Petrobras nu krijgt. Dat deze beslissing een maand voor de grote klimaattop valt, zal betekenen dat het onderwerp nog meer dan al gepland, wordt besproken tijdens de COP30, in november in Belém."

Klimaatorganisaties wijzen erop dat er geen nieuwe olie- en gasvelden ontwikkeld mogen worden om een kans te hebben de wereldwijde temperatuurstijging onder de 1,5 graad Celsius te houden. Tegelijkertijd is het de verwachting dat er wereldwijd nog decennia een hoge vraag is naar olie en gas. Zonder nieuwe exploratie van olie- en gasvelden wordt het moeilijk in die vraag te voorzien.

Lange tijd leek het erop dat vooral Europese olie- en gasbedrijven langzaam zouden overschakelen naar hernieuwbare energie, maar Shell en BP keerden de afgelopen jaren op hun schreden terug. De focus ligt weer sterker op het vinden, oppompen en verhandelen van olie en gas.

(Telecompaper) The GSMA and six of Africa's largest mobile operators have proposed a baseline set of minimum requirements for an affordable entry-level 4G smartphone...

Twee van de drie verdachten van de grote brand in het historisch centrum in Arnhem komen op vrije voeten. Het tweetal blijft verdachte maar mag de inhoudelijke behandeling van hun strafzaak in vrijheid afwachten. Dat heeft de rechtbank in Arnhem besloten.

Volgens de rechtbank blijkt uit aanvullend onderzoek dat verdachten Mark V. (31) uit Arnhem en Ricky N. (42) zonder vaste woon- of verblijfplaats geen actieve handelingen hebben verricht toen hoofdverdachte Koert H. (58) voorstelde een container met papier en karton in brand te steken. H. blijft wel vastzitten, schrijft Omroep Gelderland.

Volgens het OM blijkt uit audiofragmenten bij camerabeelden dat H. sprak over het in de fik steken van een container. H. heeft dat bekend. De drie mannen bleven daarna nog enige tijd staan bij de container, waar volgens het OM de brand is ontstaan.

Na de vorige zitting in augustus was het wachten op onderzoek van de geluidsfragmenten door het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). Uit de resultaten van het onderzoek valt volgens de rechtbank niet "een actieve bijdrage" van V. en N. af te leiden.

Tien panden verloren

In de nacht van 5 op 6 maart dit jaar sloeg de brand een groot gat in het historische centrum van Arnhem. Meerdere panden, waaronder monumentale gebouwen met gevels van rond de 150 jaar oud, zijn verloren gegaan.

Tientallen bewoners van het blok moesten hun huis halsoverkop verlaten. De verdachten werden kort na de verwoestende brand dankzij camerabeelden en tips opgepakt.

De inhoudelijke behandeling met alle drie verdachten staat gepland op 31 maart en 1 april volgend jaar.

The original Stream Deck was a purpose-built device to make it easier to manage a live video stream on the fly. Since its release, many other similar products have hit …read more

Bij wildopvang Snorhaar in Utrecht is het een topdrukte. In de opvang verblijven meer dan honderd egels, veel meer dan in dezelfde periode vorig jaar. De vaak jonge egeltjes zijn te zwak om de naderende winter te overleven. Medewerkers van de opvang doen er alles aan om ze op tijd op gewicht te krijgen, zodat ze in winterslaap kunnen.

Veel egels die nu binnenkomen zijn in september geboren. De dieren worden vaak in tuinen of langs de weg gevonden. "En dan worden ze hier binnengebracht", zegt verzorger Stef Arends tegen RTV Utrecht.

In de opvang bouwen de egels vetreserves op om de winterslaap te overleven. Dieren die niet op tijd op gewicht zijn blijven binnen tot het voorjaar.

Infuus en longworm

Bij binnenkomst wordt bepaald welke zorg een egel nodig heeft. "Op de intensive care liggen de dieren die het meest zorg nodig hebben", zegt Arends. Een ander deel is uitgedroogd en krijgt een infuus. Ook hebben sommige egels longproblemen zoals longworm. "Die hoor je echt sterk reutelen, omdat longworm de longen aantast."

De egels verblijven bij Snorhaar in plastic bakken met zaagsel, krantensnippers of handdoeken. Overdag slapen ze vooral, maar aan het einde van de middag komt er meer leven in. "Als je hier rond 17.00 uur bent als we het eten net hebben ververst, dan komen de meesten wel even naar buiten om te kijken wat er staat. En dan is het hier best gezellig", zegt Arends.

Voorbereiding op winterslaap

Het doel van de opvang is om de aangesterkte egels terug in de natuur uit te zetten. Daar zoeken ze een plek om te overwinteren, onder bijvoorbeeld een bladerhoop in de tuin.

Dat er meer egels bij de opvang binnen komen, hoeft niet te betekenen dat het goed gaat met de egel, zegt Arens. "Het kan twee dingen betekenen: er zijn veel egels of er zijn veel zieke egels."

De verzorger neigt naar het tweede, omdat de egel het over het algemeen zwaar heeft. Tuinen verstenen en de omgeving verstedelijkt. "En dat komt niet ten goede van de egel."

(Telecompaper) French operator Free, part of Iliad, has expanded its IPTV portfolio with a streaming app targeting internet users outside its own customer base...

De voetbalsupporters die gisteren in Eindhoven zijn opgepakt uit angst voor een confrontatie rond de wedstrijd PSV - Napoli hebben een boete gekregen en mogen 24 uur lang niet in de binnenstad komen. Ook mogen ze vanavond niet naar de wedstrijd.

Gisteravond waren er grote groepen supporters op verschillende plekken in de stad aanwezig. Omdat de supporters "uitdagend gedrag" vertoonden, werden ze opgepakt, aldus de politie. Inmiddels zijn ze weer vrijgelaten.

De opgepakte groep is groter dan de politie eerder meldde: 230 Napoli-supporters en 4 PSV-supporters.

Vrees voor confrontatie

Op voorhand werd rekening gehouden met een mogelijke confrontatie. Daarom besloten de gemeente, politie en het Openbaar Ministerie vrijdag al om een veiligheidsrisicogebied in te stellen. Daardoor konden mensen in dat gebied preventief gefouilleerd worden.

De gemeente beoordeelde de Champions League-wedstrijd van vanavond als "risicowedstrijd van de hoogste categorie". Napoli had 1600 kaartjes ter beschikking gekregen voor de wedstrijd en de verwachting was dat er 300 "risicosupporters" op de wedstrijd zouden afkomen.

De supporters werden gisteravond met bussen naar het politiebureau gebracht:

Nederland voldoet nog altijd niet aan internationale afspraken om vrouwen tegen geweld te beschermen. Dat blijkt uit een nieuw rapport van een adviesorgaan van het Raad van Europa, de instantie die toeziet op mensenrechten, rechtsstaat en democratie in Europa.

Nederland heeft te weinig opvanghuizen voor vrouwen die slachtoffer zijn van geweld en toont te weinig daadkracht bij huiselijk geweld. Ook vindt de Raad dat er geen goede opvang is bij de politie na bijvoorbeeld een verkrachting.

Marieke Liem, hoogleraar Veiligheid en Interventies aan de Universiteit Leiden, zegt dat zij de zorgen al langer hoort, onder andere van nabestaanden van slachtoffers van huiselijk geweld."Het is nu wel in een ander daglicht geplaatst, omdat het nu Europa is die dit zegt, in plaats van Nederlanders onderling."

Het Europese rapport verschijnt na een zomer waarin meerdere vrouwen in Nederland op gewelddadige manier werden vermoord, zoals de 17-jarige Lisa uit Abcoude. Dat maakte veel los in de samenleving, met protestmarsen en het initiatief Wij eisen de nacht op.

'Weinig vooruitgang'

Al in 2020 waarschuwde Grevio, de onafhankelijke groep deskundigen binnen de Raad van Europa, dat Nederland de zaken niet goed op orde had. Sindsdien is er weinig vooruitgang geboekt.

Zo wordt bij Veilig Thuis, maar ook andere partijen in de strafrechtketen, huiselijk geweld nog te veel gezien als conflict tussen twee gelijke partners, wat volgens de onderzoekers onwenselijk is. Hierdoor wordt niet alleen de veiligheid van slachtoffers in gevaar gebracht, zegt Liem, maar ook die van kinderen.

Een ander probleem is dat Nederland een sterk versnipperde aanpak heeft tegen huiselijk geweld en geweld tegen vrouwen, waardoor het voor slachtoffers heel lastig om te weten tot wie ze zich moeten wenden. "We horen uit de praktijk dat vrouwen heel vaak hun verhaal moeten doen, iedere keer maar voor een deel van het probleem."

Ook schrijft het rapport dat de data bij instanties niet op orde zijn. "Zo wordt bij politiedata, maar ook data bij het OM en de rechtspraak, vaak geregistreerd wie het slachtoffer is, maar vaak niet wie de dader is." Bovendien worden verdachte zelfdodingen of ongelukken onder vrouwen niet in kaart gebracht, zegt Liem. "Zeker niet wanneer er wel verdenkingen zijn van huiselijk geweld."

'Mannen de voornaamste dader'

De Raad roept Nederland met klem op tot veranderingen, met name om structurele financiering voor opvang te garanderen en geweld tegen vrouwen hoger op de agenda te zetten.

Volgens Grevio zijn er wel een paar stappen gezet. Zo is er een actieplan Stop Femicide! en geldt sinds 1 juli 2024 een nieuwe zedenwet, waarbij iemand vervolgd kan worden als die bewust negeert dat de ander geen seks wil. Ook heeft Nederland sinds 2022 een regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, Mariëtte Hamer.

Maar dat is lang niet genoeg om geweld tegen vrouwen tegen te houden zegt Liem. "We moeten meer toe naar een gendergevoelige aanpak waarin wordt herkend dat vrouwen het voornaamste slachtoffer zijn, en mannen de voornaamste dader."

Daarbij kan worden gekeken naar andere Europese landen, die veel gender-sensitiever te werk gaan. "Bijvoorbeeld door een bewindspersoon aan te stellen voor genderproblemen en ook op gemeentelijk en lokaal niveau iemand te hebben die zich ermee bezighoudt."

NOS Stories maakte dit verhaal over onveiligheid op straat onder vrouwen:

Een goed voorbeeld van effectieve hulp voor vrouwen in Nederland is Stichting Filomenia in Rotterdam. Daar werken professionals nauw samen en staat het slachtoffer centraal totdat het probleem is opgelost en het weer veilig is. "Eigenlijk zou je zo'n aanpak op landelijk niveau willen", zegt Liem.

In Nederland wordt ongeveer eens in de acht dagen een vrouw gedood, vaak door haar partner of ex-partner. In veel gevallen gaat hieraan een langere periode van dwingende controle vooraf. Eind september werd de campagne 'Waar ben je?' uitgerold. De campagne richt zich op het herkennen van signalen van psychisch geweld, die vaak onzichtbaar zijn.

In september nam de Tweede Kamer een motie aan van GroenLinks-PvdA-Kamerlid Songül Mutluer, waarin zij de regering oproept meer maatregelen te nemen tegen femicide. Zij wil onder meer dat de 'rode vlaggen' van femicide, zoals stalking, een poging tot verwurging en psychisch geweld, sneller en harder worden bestraft. Ook moet de uitwisseling van informatie tussen instanties beter.

Het ministerie van Volksgezondheid en het ministerie van Justitie laten in een gezamenlijke verklaring weten dat de aanbevelingen uit het rapport "concrete aanknopingspunten bieden om kritisch te reflecteren op de Nederlandse aanpak." De officiële beleidsreactie aan de Raad volgt later.

Het hoofd van de Curaçaose Belastingontvanger, Alfonso Trona, heeft jarenlang persoonlijk ingegrepen bij het innen van belastingen en betalingsregelingen. Dat verliep buiten alle interne controles.

Zijn werkwijze leidde volgens een controle tot voordeeltjes bij verschillende belastingplichtigen op het eiland, onder wie hoge ambtenaren en politici.

De rapporten waarin dit wordt vastgesteld werden al op 25 maart 2024 door minister van Financiën Javier Silvania naar het parlement gestuurd, maar bleven buiten de openbaarheid. Ze zijn in het bezit van de NOS.

Verzoek via WhatsApp

De rapporten beschrijven hoe Trona, het hoofd van de dienst die belastingen int, structureel zelf besliste wie wel of geen regeling kreeg. In tientallen dossiers werden achterstanden weggepoetst of via ruimhartige betalingstermijnen goedgekeurd.

In andere gevallen werden voorschotten uitgekeerd op nog niet vastgestelde aangiften of teruggaven, soms aan ambtenaren of (voormalige) politici, zonder schriftelijk verzoek of berekening. Volgens de controledienst Stichting Overheidsaccountants Bureau (SOAB) kwamen zulke verzoeken bij hem "telefonisch of via WhatsApp" binnen.

"De audit-rapporten geven duidelijk weer dat er sprake is van bevoordeling van bepaalde belastingplichtigen," schreef oud-minister Silvania in maart vorig jaar aan het parlement.

Trona verweerde zich met de stelling dat hij handelde naar zijn bevoegdheden. Maar juist op dat punt constateerde de overheidsaccountant dat de regels niet gevolgd en de ingrepen ook niet gedocumenteerd werden. Dat is volgens SOAB "in strijd met wet- en regelgeving".

"Maatwerk"

De controle en de ministeriële correspondentie tonen dat Trona de formele invorderingsregels negeerde en beslissingen bij zichzelf legde. Hij bepaalde persoonlijk welke bedrijven of personen betalingsregelingen kregen en op welke voorwaarden.

Onder zijn leiding werden controle-afdelingen buitenspel gezet: invorderaars kregen mondeling opdracht om beslagleggingen te stoppen of regelingen aan te passen, zonder schriftelijke instructie. Volgens het ministerie werkte dat verlammend binnen de dienst.

Trona verdedigde zijn optreden met het argument dat de wet hem ruimte biedt om in bijzondere gevallen maatwerk te bieden. De auditors erkennen dat er "een zekere discretionaire bevoegdheid" bestaat, maar voegen daaraan toe dat die "niet onbeperkt" is en dat elke afwijking schriftelijk moet worden gemotiveerd en gecontroleerd.

In interne overleggen verwees Trona bovendien naar een zogenoemd laatje: een interne map waarin gevoelige of "persoonlijke" regelingen zouden zijn vastgelegd, uitsluitend door hem persoonlijk te raadplegen. Medewerkers bevestigen dat sommige afspraken nooit digitaal werden geregistreerd, waardoor later niet meer te achterhalen was wie welk voordeel kreeg.

Voorbeeld: Florida Express

Eén van de dossiers in het bezit van de NOS betreft Florida Express NV, een bedrijf dat door de Douane was beboet voor onjuiste aangiften invoerrechten. De oorspronkelijke schuld bedroeg omgerekend 2,2 miljoen euro.

Nadat de Douane de boete had verlaagd, een besluit dat valt binnen de eigen bevoegdheid, sloot Trona persoonlijk een nieuwe overeenkomst met het bedrijf: betaling van 1425 euro per maand, zonder borgstelling of rente.

Volgens de overheidsaccountant is die regeling "oneigenlijk", omdat er geen draagkrachtanalyse of schriftelijke motivering in het dossier is opgenomen. Door de lage maandtermijn zou de schuld pas na ruim dertig jaar zijn voldaan.

De controles documenteren miljoenen aan regelingen, saneringen en voorschotten waarbij Trona direct betrokken was. Dat is waarschijnlijk slechts een fractie van de totale schade, want de overheidsaccountant onderzocht ongeveer honderd dossiers, vooral risicogevallen.

Schade

De steekproeven zijn niet representatief voor alle belastingvorderingen. Daardoor blijft onbekend hoeveel geld de Curaçaose schatkist werkelijk misliep, maar dat bedrag loopt volgens berekeningen van de NOS in de tientallen miljoenen.

Wat wel vaststaat: in geen van de onderzochte dossiers zijn motiveringen of berekeningen aangetroffen, waardoor de rechtmatigheid van vele betalingen niet meer te verifiëren is.

De Curaçaose Belastingdienst bestaat uit twee onderdelen: de Inspectie, die belastingen oplegt, en de Landsontvanger, die ze int. Juist bij die tweede dienst concentreerde de macht zich onder Trona.

Hoewel het parlement de stukken vorig jaar al ontving, bleef publieke bespreking uit. Silvania trad vorige week af als minister nadat een heftige woordenwisseling tussen hem en Trona via een geluidsopname was uitgelekt.

Hierin beschuldigen zij elkaar van corruptie. Op de opname is te horen hoe Trona zich verdedigt met "het laatje dat alleen hij kent". Dit wekt de suggestie dat de Landsontvanger documenten bezit die anderen in een slecht daglicht kunnen stellen.

De affaire legt bloot hoe de Curaçaose overheid het zicht kwijt is op miljoenen aan belastingen. Terwijl de regering intern spreekt van "schokkende bevindingen", bleef voor de buitenwereld onduidelijk wat zich afspeelde binnen het kantoor van de belastingontvanger en hoeveel geld Curaçao daardoor is misgelopen.

Met medewerking van Anneke Polak en Ruben Eg.

Reactie Alfonso Trona

"In het kader van het beginsel van hoor en wederhoor met betrekking tot de rapporten van de SOAB kan ik u meedelen dat mijn tegenargumentatie reeds bij hen bekend is. Zoals u weet ben ik als ambtenaar gebonden aan een geheimhoudingsplicht, waardoor het mij helaas niet is toegestaan om hierover in de openbaarheid te treden."

Telefonische energieverkopers proberen de laatste tijd steeds vaker een volmacht te krijgen om energiecontracten af te sluiten voor consumenten en ondernemers. In de praktijk blijkt dat dit vaak gebeurt tegen voorwaarden die vooral voor de verkoper aantrekkelijk zijn.

Toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) merkt uit klachten dat deze praktijken steeds vaker plaatsvinden. De ACM doet daarom een oproep om extra alert te zijn als iemand belt om een nieuw energiecontract te verkopen.

"Telefonische verkoop waarbij volmachten worden gebruikt, maakt het risico op misleiding nog groter", waarschuwt ACM-bestuurslid Manon Leijten. "We zien dat consumenten en ondernemers hierdoor vaak vastzitten aan contracten die zij niet bewust hebben gekozen."

Niet duidelijk

Volgens de ACM is er in de basis niets mis met een volmacht. Bijvoorbeeld als iemand zaken regelt voor een persoon die dat zelf niet meer kan, vanwege ziekte of afwezigheid. Maar de ACM benadrukt dat volmachten niet zijn bedoeld voor telemarketeers die voor een vergoeding energiecontracten verkopen.

Uit klachten blijkt dat verkopers niet altijd duidelijk zijn over wat het afgeven van een afgegeven volmacht precies inhoudt. Consumenten en bedrijven ontdekken volgens de ACM pas achteraf dat zij opeens vastzitten aan een andere energieleverancier, inclusief een hoge boete voor het opzeggen van het contract bij de oude leverancier.

Ook vragen verkopers vaak hoge boetes om de volmacht weer in te trekken of de overstap ongedaan te maken. Ook dat mag helemaal niet, zegt de ACM. Een volmacht mag namelijk op elk moment kosteloos worden ingetrokken.

Ongevraagde telefoontjes

Het is niet de eerste keer dat de ACM waarschuwt voor telefonische verkopers van energiecontracten. De ervaring leert dat energiecontracten die via de telefoon worden verkocht eigenlijk nooit het beste aanbod zijn voor consumenten en ondernemers, constateert de toezichthouder.

"Energiecontracten zijn ingewikkelde producten die je niet via een (ongevraagd) telefoongesprek af moet sluiten", zegt bestuurslid Leijten.

Er loopt bij de ACM al een onderzoek of bedrijven die telefonische energiecontracten verkopen zich wel aan nieuwe strenge regels houden. Uit onderzoek van de ACM blijkt dat een op de vier huishoudens het afgelopen jaar telefonisch benaderd is over een nieuw energiecontract.

Bijna de helft van de consumenten voelt zich onder druk gezet om toe te geven. De toezichthouder wil daarom het liefst een verbod op de praktijken. Dat is vooralsnog niet gebeurd.

De man die vorig jaar de Slowaakse minister-president Fico neerschoot krijgt 21 jaar cel. De rechtbank veroordeelt hem voor poging tot moord en acht een terroristische aanslag bewezen.

De 72-jarige Juraj Cintula kan in hoger beroep tegen het vonnis. Het is nog niet bekend of hij dat gaat doen.

Cintula opende op 15 mei 2024 het vuur op de premier in de stad Handlová, een plaats 140 kilometer ten noordoosten van de hoofdstad Bratislava. Fico was op dat moment zijn aanhangers aan het begroetten. Hij werd geraakt in zijn buik, maar overleefde de moordpoging. Inmiddels is hij hersteld.

Cintula werd direct na de aanslag gearresteerd. Hij ontkende een terroristisch motief te hebben. In verhoren zei hij dat hij het vuur had geopend vanwege zijn onvrede over het overheidsbeleid. In zijn getuigenverklaring zei hij het oneens te zijn met het afschaffen van een speciaal ministerie tegen corruptie en met het stoppen van militaire hulp aan Oekraïne.

Fico werd in oktober van 2023 opnieuw premier. Mede vanwege zijn pro-Russische standpunten is de Slowaakse bevolking over hem verdeeld: zijn achterban draagt hem op handen, maar hij roept bij een ander deel van het land veel weerstand op.

Die weerstand komt ook door eerdere corruptieschandalen. In september van dit jaar werd er nog herhaaldelijk geprotesteerd tegen Fico's pro-Russische houding en andere beleidsmaatregelen.

Leiders van Europese landen scharen zich achter de uitspraak van president Trump dat Rusland en Oekraïne onmiddellijk moeten ophouden met vechten. Anders dan Trump vinden ze niet dat Oekraïne de grotendeels door Rusland bezette Donbas-regio moet opgeven.

In een gezamenlijke verklaring zeggen de leiders van onder meer het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en de EU dat ze president Trumps punt steunen dat de huidige frontlinie het startpunt voor onderhandelingen moet zijn. Ze voegen er echter wel iets aan toe: "We blijven op het standpunt staan dat landgrenzen niet door geweld veranderd mogen worden".

Trump zei gisteren dat de oorlog in Oekraïne moet stoppen en dat hij de situatie in de Oekraïense Donbas-regio wil laten zoals hij is. Die regio is grotendeels door Rusland bezet.

"Laat het verdeeld blijven zoals het nu is, circa 78 procent is al bezet door Rusland. Laten we dat zo houden, en dan kunnen ze er later nog eens over onderhandelen", zei Trump tegen journalisten. "Laten we de frontlinie zo houden, naar huis gaan, stoppen met vechten en mensen doden."

Voldongen feit

Voor de Oekraïense president Zelensky is het opgeven van gebied juist altijd uitgesloten geweest. Hij is bang dat zodra Oekraïne hiermee instemt, Poetin het veroverde terrein nooit meer teruggeeft. Hij drong daarom eerder al aan op de terugtrekking van Russische troepen.

Correspondent Christiaan Paauwe ging begin dit jaar kijken bij een training van Oekraïne aan het front in de Donbas:

Volgens de Europese leiders heeft alleen Oekraïne laten zien dat het vrede wil. "We kunnen allemaal zien dat Poetin blijft kiezen voor geweld en vernietiging", schrijven ze.

Om Rusland tot onderhandelingen te dwingen, moet de druk op de Russische economie en de oorlogsindustrie worden opgevoerd, zeggen de leiders, "totdat Poetin bereid is om vrede te sluiten". Ze verwijzen daarbij naar plannen om de bevroren Russische tegoeden in westerse landen in te zetten om de Oekraïense economie en oorlogsindustrie draaiende te houden.

Meer hoog overleg

De leiders van de EU komen donderdag bijeen in Brussel. Daar komt onder meer de aanwending van Russische tegoeden voor steun aan Oekraïne aan de orde. Aansluitend is er vrijdag in Londen een top met andere landen die Oekraïne steunen, zoals het Verenigd Koninkrijk en Canada.

Tijdens een telefoongesprek tussen Poetin en Trump afgelopen donderdag, dat twee uur duurde, hadden zij afgesproken om binnenkort een top te houden in Boedapest. Bronnen van CNN melden dat die ontmoeting voorlopig is uitgesteld.

Het is onduidelijk waarom de top niet doorgaat. Gisteren voerden de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, en zijn Russische ambtgenoot, Sergej Lavrov, nog voorbereidende gesprekken.

In deze video zoekt NOS op 3 uit waarom Poetin blijft doorvechten: