Aggregator

Donald Trump heeft in een zeer verhit telefoongesprek vorige week met de Deense premier Mette Frederiksen duidelijk gemaakt dat hij Groenland echt wil overnemen van Denemarken. Dat zeggen vijf huidige en voormalige hoge Europese functionarissen tegen de Financial Times.

De intentie was volgens de bronnen heel duidelijk: Trump wil het eiland hebben. Volgens een van de bronnen zit Denemarken nu in crisismodus. Frederiksen zou Trump in het gesprek hebben gezegd dat Groenland niet te koop is.

Volgens de vijf functionarissen verliep het gesprek heel slecht. "Het was verschrikkelijk", zegt een van hen tegen de krant. De president was agressief en confronterend toen Frederiksen benadrukte dat het eiland niet te koop is. Trump bleef ook agressief toen ze aanbood om nauwer samen te werken op militair en economisch gebied.

"Het was voorheen moeilijk om hem serieus te nemen, maar nu denk ik dat het serieus is, en mogelijk dus heel gevaarlijk", zegt een van de anonieme hoge functionarissen.

Maatregelen

De Amerikaanse president zou in het telefoongesprek duidelijk hebben gemaakt dat hij maatregelen tegen Denemarken zal treffen, zoals het instellen van gerichte importheffingen.

Al in de week voor zijn inauguratie sprak Trump over het overnemen van het Groenland, het Panamakanaal en zelfs Canada. Het werd gezien als typische onderhandelingsstrategie van Trump om concessies af te dwingen. Maar volgens de functionarissen is Trump wel degelijk uit op uitbreiding van Amerikaans grondgebied.

Toen Trump nog niet was geïnstalleerd sloot hij desgevraagd militaire actie niet uit om controle over Groenland te krijgen, omwille van de 'nationale veiligheid'. Hij twijfelde toen openlijk of Groenland wel rechtmatig onderdeel van Denemarken is.

'Herken interpretatie niet'

Het Witte Huis heeft geen commentaar gegeven op het gesprek. Het kantoor van premier Frederiksen "herkent de interpretatie van het gesprek door anonieme bronnen niet".

Frederiksen heeft naar aanleiding van het telefoongesprek ontmoetingen gehad met grote Deense bedrijven als Novo Nordisk en Carlsberg om te praten over eventuele importtarieven van de VS.

Threads is begonnen met het tonen van advertenties in de VS en Japan. Ze verschijnen tussen de andere posts door. Het is nog niet duidelijk wanneer er in andere delen van de wereld reclames op het socialemediaplatform worden getoond.

Actievoerders van Extinction Rebellion (XR) demonstreren bij een af- en oprit van de ringweg A10 in Amsterdam. De politie is bezig met het beëindigen van de demonstratie en het verwijderen van de actievoerders.

Enkele tientallen demonstranten bevinden zich op en bij de oprit bij ziekenhuis VUmc, in de buurt van het voormalige ING-kantoor. De actievoerders eisen dat die bank onmiddellijk stopt met het financieren van de fossiele industrie. Door de demonstratie liep het verkeer op de ringweg enige tijd vast.

De politie roept de demonstranten op te vertrekken, anders worden ze aangehouden. Volgens stadsomroep AT5 zijn veel betogers vrijwillig vertrokken. Eerder waren volgens de omroep al enkele al enkele actievoerders opgepakt, omdat ze van plan zouden zijn geweest op de A10 Zuid de snelweg te blokkeren. De demonstranten hebben de snelweg niet bereikt, maar bleven op de afrit, zegt een woordvoerder van de politie.

Vanwege de demonstratie was de snelweg ter hoogte van het voormalige ING-gebouw enige tijd afgesloten. De weg is inmiddels weer grotendeels vrij. De afrit bij het VUmc is nog wel afgezet.

Demonstratie verboden

Eerder deze week had burgemeester Halsema de demonstratie verboden vanwege "zeer grote veiligheidsrisico's" en omdat de weg een belangrijke aanrijroute is voor nood- en hulpdiensten.

XR demonstreerde vorig jaar ook meermaals op de A10 ter hoogte van het voormalige hoofdkantoor van de ING (de 'poenschoen'). Het ging ook toen om een protest tegen de investeringen van de bank in de fossiele industrie.

Bekijk hier de beelden van de demonstratie:

Apple heeft een manager aangesteld om de moeizame ontwikkeling van Siri en Apple Intelligence aan te pakken. Dat schrijft Bloomberg-journalist Mark Gurman op basis van gesprekken met ingewijden.

People have been making mistakes — roughly the same ones — since forever, and we’ve spent about the same amount of time learning to detect and mitigate them. Artificial Intelligence …read more

Een voetballer die op zijn shirt de naam van een casino draagt, rennend langs reclameborden van goksites. Dit soort reclames voor gokbedrijven in de sport zou per 1 juli moeten verdwijnen, maar het is de vraag of dat daadwerkelijk gaat gebeuren. Een vergelijkbaar verbod in België dat dit jaar is ingegaan, wordt namelijk grotendeels omzeild.

Goksites richten daar massaal sportnieuwssites op en zetten de naam van die site op het shirt. Voetbalclub Dender heeft sponsor Star Casino vervangen door Star Sport tv en Standard Luik speelt voortaan met Circus Daily in plaats van Circus Casino. Op die manier blijven de bedrijven zichtbaar en hopen ze toch aan de regels te voldoen.

Ook bij Club Brugge hebben sponsors andere wegen gevonden om reclame te maken. Die ploeg speelde eerder met goksite Unibet op het shirt. Sinds 1 januari is die naam vervangen door U-experts, een app van Unibet die al snel doorverwijst naar het casino. Stadgenoot Cercle Brugge speelde vorig jaar nog met 'Golden Palace casino' op het shirt, maar sinds 1 januari is het woord casino vervangen door news.

Niet strikt genoeg

De Nederlandse Kansspelautoriteit kijkt met zorgen naar de situatie in België en denkt dat ook in Nederland gokbedrijven zullen proberen op een of andere manier in het stadion aanwezig te blijven. De toezichthouder denkt na over manieren hoe dat te voorkomen.

"We willen graag dat de wet wordt aangepast zodanig dat aanbieders wel de ruimte krijgen om reclame te maken, maar dat we de vormen van omzeiling die we nu in België zien, kunnen tegenhouden."

Zoals de regelgeving nu is, kan de toezichthouder zich alleen maar richten op de gokbedrijven. "Daarom wordt het lastig om na 1 juli ook op te treden tegen bijvoorbeeld influencers, vloggers of andere bedrijven die reclame maken op shirts om te gokken."

40 miljoen

Voor voetbalclubs is de sponsoring door goksites een mooie aanvulling op de begroting. Voetbalbond KNVB schat dat clubs per jaar zo'n 40 miljoen euro binnenkrijgen van gokbedrijven. Met een verbod valt dat dus weg, en bovendien zijn er indirecte gevolgen zoals een lagere opbrengst van uitzendrechten. De KNVB schat dat laatste verlies op ongeveer 30 miljoen euro.

De online gokmarkt ging in het najaar van 2021 open en direct werd er volop reclame gemaakt. Vrijwel elke betaaldvoetbalclub sloot een overeenkomst met een gokbedrijf.

Om kwetsbare groepen beter te beschermen, werd in de zomer van 2022 besloten om reclames voor goksites te beperken. De sportwereld mocht nog iets langer met de goksites in zee, maar per 1 juli 2025 komt daar een einde aan. Dat betekent dat de naam van de goksites niet meer op de shirts mogen staan en niet meer op de reclameborden. De KNVB zegt te verwachten dat de Kansspelautoriteit en de Reclame Code Commissie het verbod gaan handhaven.

Onderzoek

Volgens de Belgische regels mag gokreclame op de achterkant van het shirt nog wel, als het maximaal 75 vierkante centimeter groot is. De reclame op het shirt van Club Brugge is aanzienlijk groter, maar de club telt het oppervlakte van alleen de letters en niet de ruimte tussen de letters mee.

De Belgische Kansspelcommissie onderzoekt of er regels worden overtreden. Of goksites dit soort trucs ook in Nederland van stal halen, is afwachten. Gokbedrijven willen niet op de situatie in België reageren en zeggen zich aan de regels te zullen houden.

Bij een inbraak vannacht in het Drents Museum in Assen zijn archeologische topstukken uit Roemenië buitgemaakt. Dat verklaarde het Openbaar Ministerie op een persconferentie naar aanleiding van de inbraak.

Een van de topstukken is de gouden helm van Cotofenesti. Het stuk is van bijna zuiver goud. Algemeen directeur Harry Tupan van het museum noemt het een "zwarte dag voor het Drents Museum en voor het Nationaal Historisch Museum in Boekarest".

Het museum werd vannacht rond 03.45 uur getroffen door een zware explosie. Ramen sneuvelden en ook omliggende panden liepen schade op. Volgens de politie zijn er meerdere daders en was de inbraak goed voorbereid.

Brandende auto

Er is nog niemand aangehouden. Wel zijn de daders te zien op camerabeelden en is een uitgebrande auto gevonden. De politie houdt er rekening mee dat er een link is met de daders. "Mogelijk zijn de daders bij de brandende auto overgestapt op een ander voertuig", aldus de politie.

De algemeen directeur reageerde aangeslagen op het verdwijnen van de stukken. Tupan: "In ons vak gaat het niet om goud. Het gaat om cultureel erfgoed en dat erfgoed is op een hele wrede manier van ons afgenomen en dat doet pijn."

Volgens Tupan zijn er in ieder geval vier topstukken ontvreemd. Naast de gouden helm zijn er ook nog drie gouden armbanden weg. De algemeen directeur heeft zijn Roemeense collega Ernest Oberlander-Tarnoveanu direct op de hoogte gesteld. "Hij was bijzonder geschokt en zag lijkbleek", zegt Tupan.

Oberlander-Tarnoveanu zelf, directeur van het Nationaal Historisch Museum in Boekarest, hoopt dat de spullen veilig terugkeren. "Dat is mijn enige hoop. Ze zijn zo belangrijk dat het onmogelijk is om ze te verkopen", zegt de directeur tegen de NOS.

Bekijk hieronder een impressie van de Roemeense tentoonstelling in het Drents Museum:

In het museum was een grote archeologietentoonstelling over het oude rijk Dacië in het huidige Roemenië te zien. Daarvoor lagen in het museum meer dan vijftig goud- en zilverschatten. Dit weekend zou de voorstelling genaamd Dacia Rijk van goud en zilver voor de laatste keer te zien zijn.

Voor de tentoonstelling werkten het Drents Museum en het Nationaal Historisch Museum in Roemenië samen.

De politie doet onderzoek naar de roof en roept getuigen op zich te melden. Het museum blijft de komende dagen dicht.

Meta is van plan om dit jaar 60 tot 65 miljard dollar te investeren in AI, laat ceo Mark Zuckerberg weten. Aan het eind van 2025 wil het bedrijf in totaal meer dan 1,3 miljoen AI-gpu's in gebruik nemen.

De Gouden Ganzenveer gaat dit jaar naar de Belgische schrijver Bart van Loo. Voorzitter van de Academie oud-minister Jet Bussemaker maakte dat bekend in het programma De Taalstaat op NPO Radio 1.

Volgens de jury bereikt Van Loo door zijn aanstekelijke manier van schrijven een zeer breed publiek. "Van Loo heeft een gevarieerd oeuvre, met zijn liefde voor de Franse cultuurgeschiedenis in al haar facetten als rode draad", zegt Bussemaker. Van zijn boek De Bourgondiërs, over een van de belangrijkste dynastieën in de Lage Landen tijdens de Middeleeuwen, zijn meer dan 400.000 exemplaren verkocht.

De podcast die hij daarover produceerde kreeg meer dan 8 miljoen luisteraars, en Van Loo maakte ook theatershows in België, Nederland en Frankrijk op basis van de boeken die hij heeft geschreven, zoals In de Schaduw van de Revolutie, over het leven van de Franse Keizer Napoleon.

De Gouden Ganzenveer gaat ieder jaar naar een schrijver die een grote bijdrage heeft geleverd aan de Nederlandse taal en literatuur. De uitreiking is op 2 april in het kantoor van De Nederlandse Bank in Amsterdam.

De Nederlandse Vereniging van Weerbedrijven, waar onder meer Buienradar deel van uitmaakt, heeft het KNMI aangeklaagd. Laatstgenoemde bracht onlangs een vernieuwde weerapp uit met vergelijkbare functies als de commerciële apps van weerbedrijven die onder de NVWB vallen.

X had in januari 2025 450.000 Nederlandse gebruikers minder dan in januari 2024, schrijft onderzoeksbureau Newcom. Dat is een daling van 14 procent. Wel zouden meer X-gebruikers de app dagelijks gebruiken.

One of the more popular activities in the ham radio world is DXing, which is attempting to communicate with radio stations as far away as possible. There are some feats …read more

Toneelregisseur Johan Doesburg is op 69-jarige leeftijd overleden. Dat heeft zijn familie in een rouwadvertentie in NRC bekendgemaakt. Hij leed al geruime tijd aan longkanker Volgens de Theaterkrant koos Doesburg voor euthanasie.

In de rouwadvertentie van de krant wordt aan het toneelstuk Hamlet van William Shakespeare gerefereerd met de zin: "Bereidheid, daar gaat het om". Daarmee spreekt Hamlet uit dat hij bereid is om te sterven.

In 1993 begon de theatermaker als regisseur bij het Nationale Toneel in Den Haag, een jaar later werd hij artistiek leider. Tot 2015 bleef hij verbonden aan het Nationale Toneel. Bij zijn afscheid werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Doesburg regisseerde een groot aantal toneelstukken: klassiekers als Hamlet en Medea, maar stukken ook van moderne schrijvers als Sarah Kane, Rainer Werner Fassbinder en Enda Walsh.

Veel succes had hij met zijn bewerkingen van eigentijdse boeken, zoals Elementaire deeltjes (2005), een roman van de Franse schrijver Michel Houlebecq, Tirza (2010) van Arnon Grunberg, De prooi (2012), het boek van Jeroen Smit over ABN Amro en Het stenen bruidsbed (2014), de roman van Harry Mulisch uit 1959 over het bombardement op Dresden.

Controverse

Zijn ensceneringen oogstten lof, maar leidden ook meermalen tot controverse. Dat begon al in 1987 bij zijn afstuderen aan de Amsterdamse Theaterschool. Hij wilde het Het vuil, de stad en de dood van Fassbinder brengen, een stuk dat volgens sommigen absoluut niet door de beugel kon was omdat er antisemitische stereotypen in voorkomen: zo is één van de personages een (naamloze) "Rijke Jood".

Bij de première in Rotterdam maakten Joodse betogers de voorstelling onmogelijk. Acteur Jules Croiset, die een Joodse achtergrond had, was zo van zijn stuk gebracht dat hij deed alsof hij door "fascisten" ontvoerd was.

Doesburg studeerde uiteindelijk af op Bedrog van Harold Pinter. In 2002, toen hij dus al verbonden was aan het Nationale Toneel, zette hij het stuk alsnog op de planken zonder dat er een rel ontstond.

Belangrijkste toneelprijzen

Bij zijn afscheid van het Nationale Toneel in 2015 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. In de periode daarna was hij als freelanceregisseur actief. Zo deed hij de regie van de toneelvoorstelling Achter het Huis, geïnspireerd op het dagboek van Anne Frank en van de toneelbewerking van het boek Judas van Astrid Holleeder. Zijn laatste project was Gif (2022).

Veel acteurs sleepten met hun spel in Doesburgs voorstellingen de belangrijkste toneelprijzen in de wacht. Zo ontving Gijs Scholten van Aschat de belangrijkste toneelprijs, de Louis d'Or, voor zijn rol in Decadence, Victor Löw ontving de Louis d'Or voor zijn vertolking van de Indonesische president Soekarno in Soekarno.

Ariane Schluter kreeg in 2003 de Theo d'Or voor haar spel als Nina Leeds in Strange Interlude en Kees Hulst in 2010 ontving de belangrijkste toneelprijs (Louis d'Or) voor zijn rol als Jörgen Hofmeester in Tirza.

Brabantse gemeenten maken zich zorgen over de haalbaarheid van de plannen van de overheid om chipmachinefabrikant ASML in de regio te houden. Dat blijkt uit documenten van verschillende overheidsorganisaties, in handen van Omroep Brabant. Tekorten aan zowel geschikt personeel als financiële middelen vormen het grootste knelpunt.

In maart vorig jaar trok het demissionaire kabinet 1,73 miljard euro uit om techbedrijven zoals ASML en NXP in Eindhoven te houden. 'Project Beethoven' richt zich op drie zaken: het versterken van het onderwijs, het aanpakken van de infrastructuur en het bouwen van nieuwe huizen in de regio.

Eindhoven en twintig omliggende gemeenten worden ook wel de Brainportregio genoemd. De gemeenten werken samen in de Metropoolregio Eindhoven. Samen leggen ze zo'n 700 miljoen euro bij voor Project Beethoven.

Vertraging

Voor de uitwerking van de plannen zijn ambtenaren met kennis van zaken nodig, maar daar schuurt het. Vooral de kleinere gemeenten in de regio hebben moeite met het vinden van geschikt personeel. "Daardoor gaan dingen minder snel dan we willen", zegt wethouder Slijper van de gemeente Best.

Hij merkt dat onder meer verkeerskundigen, gebiedsontwikkelaars en projectmanagers schaars zijn. "Op het gebied van mobiliteit gaat het daarom minder snel dan we willen. We lopen een vertraging op van zeker een jaar."

Voorzieningen

Niet alleen is er een personeelstekort bij het uitvoeren van de plannen, ook daarna voorzien gemeenten problemen. Want om het groeiende aantal inwoners aan te kunnen, zijn nieuwe voorzieningen zoals huisartsenposten en scholen nodig.

Meerdere gemeenten maken zich zorgen over het vinden van personeel, maar ook over de financiering van deze voorzieningen. "Er is breed bij gemeenten bezorgdheid geuit over de uitvoerbaarheid van de Beethovendeal vanwege de uitvoeringskracht van alle partners ervan", staat volgens Omroep Brabant in een intern verslag van een bijeenkomst van de Metropoolregio Eindhoven.

Bezuinigingen

Terwijl Project Beethoven veel investeringen vergt, hangen gemeenten tegelijk bezuinigingen boven het hoofd. Het Rijk heeft vanaf 2026 ongeveer drie miljard euro per jaar aan bezuinigingen op de gemeenten ingeboekt. De verwachting is dat investeringen in nieuwbouw, infrastructuur en schoolgebouwen in het hele land op een lager pitje worden gezet.

Ook dat is een tegenslag voor de kleine gemeenten in de Brainportregio. "We kunnen de onroerendezaakbelasting en de toerismebelasting niet oneindig verhogen", schrijft de gemeente Waalre. "Een aantal plannen is zonder steun niet uitvoerbaar", aldus de gemeente Reusel-De Mierden.

Grote steden

De grotere steden uit de regio Eindhoven en Helmond merken er minder van, zegt de Eindhovense burgemeester Dijsselbloem. Toch deelt hij de zorgen. "Overal is gebrek aan uitvoeringskracht."

Een aantal kleine gemeenten zal moeten gaan bezuinigen, zegt hij. "Dat is vervelend." Toch hoopt hij dat de gemeenten het gezamenlijk kunnen oplossen. "Eindhoven merkt er heel weinig van, dus wij kunnen voort met investeren en we breiden de organisatie uit zodat we de Beethovengelden kunnen besteden."

X, het voormalige Twitter, heeft in Nederland het afgelopen jaar flink wat gebruikers verloren. Bijna een half miljoen mensen verlieten het platform dat in handen is van ondernemer Elon Musk, blijkt uit een representatief onderzoek van Newcom onder ruim 6000 Nederlanders.

Het onderzoeksbureau doet elk jaar onderzoek naar het gebruik van sociale media in Nederland. Over de hele linie komt daaruit naar voren dat Nederlanders steeds minder verschillende platformen zijn gaan gebruiken, maar ze brachten wel meer tijd door op de platformen waarop ze actief waren.

Zo nam het dagelijkse gebruik van de mensen die X wel bleven gebruiken licht toe. En ook populaire platformen als Whatsapp, TikTok, YouTube en LinkedIn zagen het dagelijks gebruik sterk toenemen. Gemiddeld zijn Nederlanders op twee verschillende platformen actief.

Ook daling bij BeReal

Naast de daling van het aantal gebruikers van X zagen ook Facebook en Pinterest een daling in het aantal gebruikers, respectievelijk met 180.000 en 300.000.

Ook het kleinere platform BeReal werd minder gebruikt, zo'n 600.000 mensen verwijderden vorig jaar de app. Met BeReal moeten mensen op een willekeurig tijdstip tegelijk een foto maken van wat ze op dat moment aan het doen zijn.

De populariteit van het platform nam vooral een vlucht vlak na de coronacrisis, maar lijkt nu dus op zijn retour. Als een van de weinige platformen daalde het dagelijks gebruik van BeReal ook door de mensen die wel op de app actief waren.

Newcom heeft mensen niet bevraagd over waarom mensen een platform verlieten. Maar bij X lijken velen het platform vaarwel te zeggen vanwege de huidige eigenaar, Elon Musk. De ondernemer is een vertrouweling van de Amerikaanse president Trump. Europese politici maken zich zorgen dat Musk met zijn platform de Europese politiek probeert te beïnvloeden. Mogelijk kreeg het alternatief voor X van Meta, Threads, er daarom 270.000 gebruikers bij.

Gevaar voor mentaal welzijn

Hoewel sociale media intensiever werden gebruikt, komt uit het onderzoek naar voren dat mensen zich ook meer zorgen maken over de negatieve invloed die ze hebben. 6,9 miljoen Nederlanders vinden dat de sociale media een gevaar vormen voor het mentale welzijn. Dat is een stijging van 600.000 mensen vergeleken met het jaar ervoor.

2,4 miljoen mensen zeggen zich ongelukkiger te voelen door het gebruik van sociale media, tegenover 2,2 miljoen vorig jaar. Jongeren voelen dit het sterkst, zeggen de onderzoekers. Een kwart van de Gen Z-ers geeft aan zich minder gelukkig te voelen door sociale media. Bij 60-plussers gaat het om vijf procent of minder.

Vanwege deze zorgen zijn bijna zes op de tien Nederlanders voor een verbod op het gebruik van sociale media voor kinderen onder de 16 jaar. De steun voor zo'n verbod neemt vooral toe naarmate men ouder wordt. De overgrote meerderheid van de voorstanders van een verbod geeft de schadelijke effecten van sociale media op kinderen als reden.

Goedemorgen! Vier Israëlische gijzelaars worden vandaag vrijgelaten in ruil voor Palestijnse gevangenen. En in Maasmechelen komen Mathieu van der Poel en Wout van Aert in actie voor de wereldbeker veldrijden.

Eerst het weer: het is vandaag bewolkt en er valt van tijd tot tijd regen. In het westen van het land is het vanmiddag droog. Het wordt maximaal 6 tot 8 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Jos L., een van de meest gezochte criminelen van Nederland, verblijft in het West-Afrikaanse Sierra Leone. Dat bevestigt het Openbaar Ministerie na berichtgeving door Follow the Money en het AD.

De Nationale Politie en het Openbaar Ministerie kregen de afgelopen jaren meerdere signalen over de verblijfplaats van Jos L., die als bijnaam Bolle Jos heeft. Na intensief en uitgebreid onderzoek zijn politie en het OM er sinds een ruim een half jaar "volkomen zeker" van dat hij in Sierra Leone verblijft, zegt het OM in een verklaring.

De 33-jarige L. werd in juni vorig jaar bij verstek veroordeeld tot 24 jaar cel. De rechtbank achtte bewezen dat hij betrokken was bij zes drugstransporten van in totaal 6000 kilo en opdracht heeft gegeven tot moord.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Het instrument is vooral bekend uit de jazzmuziek, de Franse chanson en het levenslied. Maar nu ontvangt voor het eerst een accordeonist de hoogste onderscheiding in de klassieke muziek.

Fijne zaterdag!

At least some in the audience will at some time in the distant past have loaded or saved a program on cassette, with an 8-bit home computer. The machine would …read more

Bij het Drents Museum in Assen is vannacht een explosie geweest. Mogelijk ging de explosie gepaard met een inbraakpoging bij het museum. Het is niet bekend of er buit is meegenomen.

De explosie vond rond 03.45 uur plaats. Door de kracht liepen meerdere panden aan de Brink schade op, het gaat onder meer om gesneuvelde ruiten.

Er is nog niemand aangehouden. Ook is het niet bekend of een of meerdere personen betrokken zijn geweest bij de explosie dan wel inbraakpoging. De politie roept getuigen op zich te melden.

De politie heeft in de omgeving naar sporen gezocht:

In het Drents Museum is momenteel een grote archeologietentoonstelling over het oude rijk Dacië in het huidige Roemenië, genaamd Dacia - Rijk van goud en zilver. Daarvoor liggen in het museum meer dan vijftig goud- en zilverschatten uit het Roemenië van de 20e eeuw voor Christus tot de 3e eeuw na Christus.

De tentoonstelling zou dit weekend voor het laatst te zien zijn in het museum in Assen. Het museum blijft het hele weekend gesloten.

Als alles volgens afspraak verloopt, komen vandaag vier Israëlische gijzelaars, militairen, vrij. Later op de dag volgt dan de vrijlating van een nieuwe groep Palestijnen uit Israëlische gevangenissen.

Het is de tweede ronde vrijlatingen in de eerste fase van de staakt-het-vuren-overeenkomst tussen Israël en de Palestijnen. De namen van de vier militairen zijn gisteren bekendgemaakt, maar in de Palestijnse gebieden wordt nog altijd gewacht op wie er gaat vrijkomen.

Volgens de gemaakte afspraken zouden voor elke vrouwelijke Israëlische militair die wordt vrijgelaten, 50 Palestijnen vrijkomen. Omdat Hamas vier vrouwelijke militairen zegt vrij te laten, zou Israël vandaag dus 200 Palestijnen moeten laten gaan.

In Israëlische gevangenissen zitten zeker 10.000 Palestijnen vast. Dat is een verdubbeling sinds 7 oktober 2023. Een deel van hen is gevangengezet voor bijvoorbeeld het gooien van stenen of molotovcocktails naar Israëlische militairen op de bezette Westelijke Jordaanoever. Andere arrestanten zitten vast voor zwaarder geweld of terreur, maar veel mensen zijn ook gearresteerd om hun uitingen op sociale media of ander geweldloos verzet. In veel gevallen is het niet duidelijk waarom iemand is opgepakt.

Een deel van die mensen zit in 'administratieve detentie'. Correspondent Nasrah Habiballah legt in deze video uit wat dit is:

Vorige week zondag, tijdens de eerste ronde van vrijlatingen, kwamen 90 Palestijnen vrij, onder wie kinderen. Over Palestijnse minderjarigen die vastzitten onder het Israëlische militaire recht zijn al langer zorgen. De Verenigde Naties hebben bijvoorbeeld bezorgdheid uitgesproken over hun behandeling. Internationale kinderrechten worden volgens de VN in veel gevallen genegeerd.

Khaled Quzmar van de organisatie Defense for Children Palestine is blij dat bij de deal ook kinderen vrijkomen. Want hij deelt de zorgen van de VN. "Momenteel zitten er volgens Israëlische statistieken zo'n 300 Palestijnse minderjarigen vast in Israëlische gevangenissen", vertelt Quzmar. "Ongeveer de helft van hen zit daar omdat ze stenen hebben gegooid, bij nog eens 40 procent gaat het om administratieve detentie. Vaak weten zij of hun advocaten niet eens waarom ze zijn opgepakt. De advocaten krijgen alleen te horen dat de kinderen een gevaar zijn voor de nationale veiligheid."

Waar in de meeste landen voorzichtig wordt omgegaan met kinderen in detentie, ziet Quzmar dat dit binnen het Israëlische militaire rechtssysteem niet gebeurt. "Kinderen hebben ook achter tralies recht op educatie. De Palestijnse kinderen kunnen in de gevangenissen geen lessen krijgen en in sommige gevallen worden mensenrechten zoals gezondheidszorg hun ook ontzegd. Bij Israëlische kinderen in Israëlische gevangenissen is dit niet het geval. Aan hen wordt wel scholing geboden."

Hoeveel van de 300 kinderen tijdens de eerste fase van de deal worden vrijgelaten, zal waarschijnlijk niet van tevoren duidelijk worden. Vorige week kwamen al 21 minderjarigen vrij, naast 69 vrouwen. Hoewel veel van hen zich niet durven uit te spreken over hun tijd in de gevangenis, zijn er een aantal verhalen naar buiten gekomen.

Vrouwen

De Palestijnse journalist Rula Hasanein zat tien maanden vast en was afgelopen weekend een van de vrijgelaten gevangenen. Zij deed vervolgens bij de Amerikaanse nieuwszender CNN haar verhaal. Haar dochter was 9 maanden oud toen zij werd opgepakt en Hasanein gaf toen nog borstvoeding. Ze vertelt bijvoorbeeld hoe zij en haar vrouwelijke medegevangenen tijdens hun menstruatie niet zelf mochten kiezen wanneer ze hun maandverband wilden verwisselen.

De 24-jarige Shatha Jarabaa sprak vlak na haar vrijlating met de Britse krant The Guardian. Volgens de aanklacht tegen haar maakte ze deel uit van een terreurorganisatie. Maar ze zegt te zijn vastgehouden vanwege kritische uitlatingen op sociale media. Tijdens haar gevangenschap is ze naar eigen zeggen 14 kilo afgevallen. Volgens haar had elke gevangene maar één set kleding en was het enorm koud in de gevangenis.

Het zijn geen onbekende verhalen als het gaat om Israëlische gevangenissen. Mensenrechtenorganisatie Amnesty International sprak vorig jaar met 27 Palestijnen die daar gevangen hadden gezeten. Zij zouden in gevangenschap onder meer zijn gemarteld en vernederd. Ook kwamen er beelden naar buiten vanuit het detentiekamp Sde Teiman. Volgens getuigen en klokkenluiders was daar sprake van martelingen en seksueel misbruik.

De Amerikaanse Senaat heeft ingestemd met de benoeming van oud-militair en voormalig televisiepresentator Pete Hegseth tot minister van Defensie. Voor zijn aanstelling was de stem van vicepresident J.D. Vance nodig, nadat de stemming in de Senaat was geëindigd in vijftig stemmen voor en vijftig tegen.

De Republikeinen hebben in de Senaat 53 zetels, de Democraten 45 en er zijn twee onafhankelijke senatoren, maar de Republikeinen Susan Collins, Mitch McConnell en Lisa Murkowski stemden net als alle Democraten en onafhankelijken tegen. Bij een gelijke stand wordt de voorzitter van de Senaat opgeroepen om zijn stem uit te brengen en dat is vicepresident Vance.

Presentator en veteraan

Pete Hegseth is vooral bekend als presentator bij nieuwszender Fox News. Daarnaast diende hij als officier bij de Nationale Garde en werd hij in die hoedanigheid uitgezonden naar Irak, Afghanistan en het militaire detentiekamp Guantánamo Bay op Cuba. Ook schreef hij een boek over de in zijn ogen negatieve gevolgen van diversiteit, gelijkheid en inclusie voor de Amerikaanse strijdkrachten.

Hij raakte in opspraak na beschuldigingen van seksueel misbruik, mishandeling van zijn ex-vrouw en alcoholgebruik op het werk. Republikeinse senatoren spraken juist lovend over Hegseth, die volgens hen als relatieve buitenstaander in Washington een frisse wind is. Ze roemden daarnaast zijn militaire ervaring.