Postbodes in de regio vrezen voor hun baan
Al tien jaar lang loopt postbode Dennis zijn rondes in verschillende delen van de gemeente Eindhoven. "En ik hoop het nog jaren te doen."
Net als veel andere regionale postbezorgers heeft Dennis een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat hij veel buiten is, in zijn eigen stad loopt en altijd op dezelfde tijden bezorgt, maakt het werk heel geschikt voor hem.
Maar er zijn zorgen over de toekomst van Dennis en zijn collega's. De bedrijven achter de regiopost die hij bezorgt zeggen dat hun verdienmodel eraan gaat door een voorgenomen wijziging van de Postwet.
Dennis is een van de 4500 regionale postbezorgers die brieven rondbrengen in Nederland. Jaarlijks gaat het om ruim 100 miljoen brieven, zegt de branche. Denk aan grote hoeveelheden brieven van gemeenten en ziekenhuizen, bedoeld voor bewoners van die regio.
Zakelijk tariefRegionale postbedrijven bezorgen vaak huis-aan-huispost zoals brieven van de gemeente of van het ziekenhuis. Die bedienen allemaal een stukje van Nederland. Een deel van die post, ongeveer een op de vijf brieven, is bedoeld voor buiten hun regio. Die post neemt PostNL verplicht over. De regionale bedrijven betalen daar een vaste, lage prijs voor.
Wat betreft demissionair minister Karremans (Economische Zaken) mag PostNL voortaan een zakelijk tarief vragen voor het overnemen van brieven van de regionale bezorgers. Waarschijnlijk ligt dat hoger dan dat ze nu betalen. Het plan van Karremans hoort bij een grotere herziening van de Postwet die de Tweede Kamer komende week behandelt, na jarenlang uitstel.
Karremans snapt de zorgen, maar wil PostNL toch meer ruimte geven: "We sturen nu eenmaal minder post. Ook dit soort bedrijven moet zich aanpassen aan wat er in de maatschappij gebeurt."
De VVD'er wil wel dat er een overgangstermijn van 5 jaar komt waarin de bezorgers nog met korting hun post aan PostNL kunnen meegeven. Daarna kan PostNL zelf de prijs vaststellen.
PostzegelDat zou de doodsteek zijn voor de regionale postbezorgers, zegt Business Post, met 43 aangesloten regionale bezorgbedrijven een belangrijke schakel in de Nederlandse postmarkt. Deze coöperatie verwacht dat ze een stuk meer moet betalen voor het meegeven van de brieven aan PostNL.
Hoeveel de regionale bezorgers nu moeten betalen, is niet openbaar en verschilt per bezorger, maar het zou gaan om zo'n 50 eurocent per brief. De angst is het zakelijk tarief dat PostNL in de toekomst kan rekenen meer wordt dan een postzegel, nu 1,31 euro.
Business Post zegt die kosten dan niet meer te kunnen door berekenen aan zijn klanten. "In het uiterste geval gooien onze klanten het dan zelf wel in de brievenbus", zegt Jan-Willem te Gussinklo van de coöperatie. Een andere optie is dat de klanten een folderbezorger inschakelen die met goedkope arbeidskrachten werkt.
BelastinggeldTussen die regionale postbezorgers zitten ook gewoon commerciële bedrijven, benadrukt Maarten Pieter Schinkel, hoogleraar Economie aan de UvA en kenner van de postmarkt. "En dat is prima. Ze zijn sympathiek en innovatief en ze kunnen nu nog vaak aan grote hoeveelheden brieven komen die relatief makkelijk te bezorgen zijn."
Toch is ook de zorg terecht, zegt Schinkel. "Inderdaad komt het verdienmodel van de regionale bezorgers onder druk te staan. Dat heeft maatschappelijk impact. Niet alleen geeft het onzekerheid voor deze bezorgers, het kan ook de bezorgkosten opvoeren voor de vaste klanten. Dat gaat vaak om belastinggeld."
Wel snapt Schinkel dat PostNL de regiopost niet kan blijven overnemen tegen een niet-marktconform tarief.
SubsidiePostNL is blij met deze herziening van de Postwet, maar zegt dat er meer hulp nodig is omdat de postbezorging "structureel verlieslatend" is. Het bedrijf wil meer dagen de tijd om de brieven te bezorgen. Daar gaat Karremans in mee. PostNL wil ook subsidie, maar die geeft de minister niet.
Econoom Schinkel vindt dat de verkeerde benadering: "Als je als maatschappij verwacht dat een landelijke postbezorger een dure plicht uitvoert, moet het daar wel de financiële middelen voor krijgen." Hij meent dat Karremans ervoor kiest om PostNL meer winstmarge te geven, om daaruit dan de brievenpost te betalen. Schinkel denkt dat die aanpak alleen maar het monopolie van PostNL versterkt.
De hoogleraar pleit voor een herziening van het gehele stelsel, waarbij de infrastructuur van de landelijke post weer in handen van de staat komen. Dat zou dan gaan om onder meer de brievenbussen, de sorteermachines en de busjes. Om de vijf jaar mogen partijen strijden om wie de post mag gaan verzorgen.