Koning in Troonrede: mensen staan tegenover elkaar, handreikingen nodig
Mensen lijken steeds vaker tegenover elkaar te staan, bijvoorbeeld op straat, online, op universiteiten en in de politiek. Dat zei koning Willem-Alexander in de Troonrede die hij namens de regering voorlas in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.
"Debat en verschil van inzicht horen bij een levende democratie", voegde hij eraan toen. "Wat er ook bij hoort, is de bereidheid om elkaar over die verschillen heen op een volwassen manier de hand te reiken." De koning benadrukte dat het gelijk van de een niet automatisch het ongelijk van een ander betekent. "De maatschappelijke werkelijkheid is bijna altijd oneindig meer complex dan dat."
Namens het kabinet zei de koning tegen de verzamelde parlementariërs "dat nog meer dan anders de polsstok van het regeringsbeleid niet verder reikt dan u toestaat". Hij doelde daarmee op de coalitie die na het vertrek van PVV en NSC nog maar bestaat uit twee partijen.
Grote vraagstukkenDat maakt volgens de koning dat de oproep tot handreiking ook geldt voor het kabinet "om tot oplossingen te komen voor problemen die leven in de samenleving". Volgens Willem-Alexander bestaan er geen "snelle en gemakkelijke antwoorden" op de grote vraagstukken die spelen in de politiek en samenleving.
De koning sprak namens het kabinet de wens uit om elkaar in de samenleving én de politiek meer de hand te reiken:
In de Troonrede ging de koning in op allerlei beleidsterreinen waaraan het demissionaire kabinet-Schoof nog aandacht wil geven. Hij noemde onder meer migratie, de hersteloperaties Groningen en Toeslagen, zorg en stikstof.
Volgens de koning kennen "de dagelijkse zorgen van mensen over werk, wijk en woning geen pauzeknop". Hij noemde een fatsoenlijk inkomen, een huis, toegankelijke zorg, een sociaal vangnet en onderwijs "dat kinderen allereerst de basisvaardigheden leert". Dat zijn onderwerpen die mensen primair bezighouden, zei hij.
Ook ging de koning in op veiligheid van de eigen omgeving. Die moet beter en dat vraagt "een stevige aanpak", zei Willem-Alexander. "We kunnen niet accepteren dat meisjes en vrouwen zich op straat niet veilig voelen, of mensen met een keppeltje op of hoofddoek om. Of dat twee mensen van hetzelfde geslacht niet hand in hand kunnen lopen."
NAVO en GazaAan het begin van de toespraak blikte Willem-Alexander terug op de NAVO-top afgelopen zomer in Den Haag. Hij sprak van een succesvolle top, die volgens hem "vrijwel meteen" historisch werd genoemd. De koning stelde dat tachtig jaar na de Tweede Wereldoorlog "vraagstukken van vrede en veiligheid" opnieuw urgent zijn.
De koning had het ook over de oorlog in Gaza, die tot veel maatschappelijke discussie leidt. Hij zei dat iedereen wil dat zo snel mogelijk een einde komt aan het menselijk lijden. Het demissionaire kabinet hoopt volgens hem "vurig" dat mensen op dit onderwerp niet nog verder tegenover elkaar komen te staan.
Vierde Troonrede in Koninklijke SchouwburgHet was voor de vierde keer dat de Troonrede werd voorgelezen in de Koninklijke Schouwburg van Den Haag. Vanwege de verbouwing van het Binnenhof is de Ridderzaal geen optie.
Voor koning Willem-Alexander was het de dertiende Troonrede die hij voorlas. De rede van dit jaar was een stuk korter dan de afgelopen jaren: zo'n 1800 woorden. Vorig jaar waren het er nog bijna 2600 en het jaar daarvoor ongeveer 2550.