Aggregator

Vakbond de Kunstenbond wil een extern onderzoek naar misstanden bij het Fries Museum in Leeuwarden. Bondsbestuurder Pepijn ten Kate zegt precies te willen weten wat zich heeft afgespeeld in het museum toen Kris Callens directeur was.

Callens vertrok op 1 februari bij het museum, officieel omdat er gereorganiseerd werd. Maar afgelopen week bleek dat meerdere vrouwen hadden geklaagd over grensoverschrijdend gedrag van Callens.

"Dit kan echt niet en is ontzettend spijtig, maar we zien dit helaas meer in de culturele sector", zegt Ten Kate bij Omrop Fryslân. "We zien dat er veel angst is. Dat komt omdat er veel meer mensen zijn die dit werk willen doen, dan dat er werk is."

Mata Hari

De Belg Kris Callens was sinds 2015 directeur van het Fries Museum nadat hij eerder bij het Zuiderzeemuseum en het Rijksmuseum in Amsterdam had gewerkt. In de aanloop naar en tijdens 2018, het jaar dat Leeuwarden culturele hoofdstad van Europa was, was hij betrokken bij goedbezochte tentoonstellingen. zoals die over Alma-Tadema (158.000 bezoekers), Escher (256.000 bezoekers) en Mata Hari (92.000 bezoekers).

De laatste jaren gaat het minder goed met het museum, volgens Callens door de stijgende energiekosten en de dure beveiliging en het beheer van het gebouw en de collectie. Ook bezuinigde de provincie drie ton op de subsidie. De Raad van Toezicht (RvT) oordeelde dat "vernieuwend leiderschap" nodig was, ontsloeg Callens en stelde een interim-bestuurder aan.

Totaalbeeld

Deze week bleek dat er meer aan de hand was. "In december vorig jaar is er voor het eerst een melding binnengekomen over grensoverschrijdend gedrag bij de Raad van Toezicht", laat RvT-voorzitter Hayo Apotheker weten. "We hebben contact gezocht met de vertrouwenspersoon en zo een totaalbeeld gekregen. Er waren bij de vertrouwenspersoon negen meldingen binnengekomen. Het ging niet alleen om seksueel grensoverschrijdend gedrag."

"Maar niemand wilde een officiële melding doen en dan wordt het lastig voor ons. Er komen dan geen procedures op gang en alles moet vertrouwelijk blijven", aldus Apotheker.

Toch hebben de meldingen het ontslag van Callens versneld. "Er zijn financiële problemen en er komt een reorganisatie aan, waarvoor nieuw leiderschap nodig is", aldus Apotheker. "Maar eventuele twijfels werden weggenomen door de informatie die we kregen over het gedrag van Callens."

Aanranding

De Leeuwarder Courant sprak met meer dan zeventig medewerkers, oud-medewerkers, getuigen en andere mensen uit de culturele sector die in hun werk te maken hadden met Callens. Hun beschuldigingen lopen uiteen. Een van de heftigste aantijgingen is een aanranding tijdens de opening van een poppodium in Leeuwarden in 2016. Tegen andere vrouwen maakte hij regelmatig seksueel getinte opmerkingen, aldus de krant.

Ten Kate van de Kunstenbond wil nu de onderste steen boven hebben in een extern onderzoek. Ook om ervoor te zorgen dat de vrouwen die hun verhaal deden, serieus worden genomen. "Je loopt de kans om op een soort zwarte lijst te komen als iemand die moeilijk doet en piept om het minste of geringste. Het is helaas een reële angst", aldus de bestuurder. "We zien vaak dat melders het onderspit delven."

Belangrijkste is dat hij weg is

De Raad van Toezicht voelt niets voor een extern onderzoek. "Het belangrijkste is dat Callens nu weg is, dus de situatie is nu anders", zegt Hayo Apotheker. "Maar we hebben dit onderwerp wel opgepakt en gesprekken gevoerd met de managers van de afdelingen om te kijken hoe we het vertrouwen kunnen verbeteren."

Ten Kate van de Kunstenbond denkt niet dat de kwestie is opgelost met het vertrek van Callens. Juist in een onderzoek zou duidelijk kunnen worden wat er gebeurd is en hoe zaken in de toekomst anders moeten. De bondbestuurder: "Het Fries Museum heeft nog wat nazorg te doen. Welke impact heeft het op de organisatie gehad? Wat waren de drempels om het te melden? Waarom heeft het zo lang kunnen duren?".

Bij de ingestorte Wilhelminatoren in Valkenburg zijn geen slachtoffers gevonden. Met speurhonden van het zoekteam USAR werd vanmiddag naar mensen onder het puin gezocht, waarna later brokstukken werden weggehaald door een speciaal team uit Duitsland.

Er werd naar slachtoffers gezocht, nadat speurhonden waren aangeslagen. Vermoedelijk sloegen ze aan op kledingstukken, die onder de toren zijn gevonden.

Burgemeester Daan Prevoo had het al onwaarschijnlijk genoemd dat er slachtoffers waren, "maar we moeten er 100 procent zeker van zijn".

Het is nog niet bekend wat de instorting heeft veroorzaakt. Volgens de burgemeester is er geen beweging in de groeven onder de heuvel geweest, dus moet de oorzaak bovengronds worden gezocht, in de toren of de omgeving daarvan.

Volgens de burgemeester ging vanochtend om 05.30 uur het alarm af, waarna drie minuten later de camerabeelden van de toren op zwart gingen. "Het is dus aannemelijk dat de toren toen instortte." Het KNMI nam rond die tijd een piek in de seismische gegevens waar.

Renovatie

Het uitkijkplatform van de toren was gesloten voor publiek vanwege een voorgenomen renovatie, maar de aanvraag was nog niet rond. "Zo'n vergunningsaanvraag gaat normaal gesproken gepaard met rapporten waaruit blijkt dat je moet renoveren en hoe je dat gaat doen", zegt de burgemeester. "Die feiten zijn we nu op een rijtje aan het zetten."

De Wilhelminatoren is een Rijksmonument uit 1906. Het gebouw was zo'n 30 meter hoog. Prevoo stelt dat de stad "min of meer onthoofd is" door het instorten van de toren.

Mensen uit de omgeving zijn emotioneel geraakt. Een van hen zei tegen de regionale Limburgse omroep L1 dat de toren "thuiskomen" betekent voor Valkenburgers, wanneer ze het bouwwerk in de verte zagen opdoemen.

Veel hulpdiensten waren op de plek waar de toren is ingestort:

Een icoon, een herkenningspunt, een symbool voor Valkenburg. Zo wordt de ingestorte Wilhelminatoren genoemd door mensen uit de omgeving. Van die toren is sinds vandaag weinig meer over, en dat maakt veel indruk.

Christel Rooding is eigenaar van Hotel Atlanta in Valkenburg, dat ongeveer 300 meter van de toren vandaan ligt. Er is ook een wandelpad van het hotel naar de toren. Rooding woont dichtbij het hotel. Ze werd vroeg in de ochtend wakker van een geluid. "Ook hotelgasten hadden geluiden gehoord", zegt ze.

Een kaartje met daarop de plek van het hotel en de toren:

"Mijn schoonzus woont in een flat met uitzicht op de toren. Ze stuurde vanochtend een foto met de tekst: 'de toren is weg, hebben jullie wat gezien?' Toen mijn man om ongeveer 8.45 uur ging kijken, was alles afgezet."

De Wilhelminatoren is een rijksmonument van ongeveer dertig meter hoog. Hij is gebouwd in 1906 en staat op de Heunsberg, met een weids uitzicht over de omgeving.

Rooding noemt het "doodzonde" dat de toren weg is. "We vragen ons ook af wat er is gebeurd." Rooding zegt dat de toren dicht was voor onderhoud, maar het restaurant eronder niet. "Hotelgasten waren er gisteren nog geweest."

Volgens Rooding werd de toren wel goed onderhouden. "Ik heb vaak medewerkers die onderhoud verrichten die in ons hotel slapen." Een woordvoerder van de Veiligheidsregio zei eerder tegen de NOS dat de werkzaamheden aan de toren nog niet waren begonnen. Het is niet duidelijk wat voor onderhoud er moest worden verricht.

Voor deze omwonenden voelde het zien van de toren als thuiskomen:

Burgemeester Prevoo van Valkenburg bevestigde dat er vergunningen waren aangevraagd voor het renovatiewerk. Hij zegt dat er gekeken wordt wat er met het gebouw aan de hand was. "Als we dat onderzocht hebben kunnen we mogelijk een oorzaak aanwijzen."

Een omwonende zegt tegen L1 dat de toren "thuiskomen" betekent voor Valkenburgers als ze hem in de verte zien opdoemen. Een man uit Valkenburg zei vanochtend tegen L1 dat hij snel is gaan kijken naar de plek waar de toren stond. "Ik wil geen ramptoerist spelen, maar dit is zo'n markant gebouw voor Valkenburg dat ik het met eigen ogen wilde zien."

Prevoo probeerde de impact van de ingestorte toren te duiden. "Het hart van Valkenburg bloedt, een iconisch gebouw is weg. Het is misschien een rare vergelijking, maar wat de Wilhelminatoren voor Valkenburg is, is de Eiffeltoren voor Parijs."

Everyone loves wireless power these days, almost vindicating [Nikola Tesla’s] push for wireless power. One reason why transmitting electricity this way is a terrible idea is the massive losses involved …read more

In een tram in Duitsland is een vrouw overgoten met een vloeistof en in brand gestoken. Ze raakte daarbij ernstig gewond. De aanval was in de Oost-Duitse stad Gera, niet ver van Leipzig.

De politie denkt dat de dader haar echtgenoot is, een 46-jarige man van Georgische afkomst.

Medepassagiers zetten de tram stil door op een noodknop te drukken. Dat was het moment dat de deuren openden en de dader op de vlucht sloeg. De politie is nog op zoek naar hem en heeft een foto van hem verspreid.

Geen andere gewonden

De trambestuurder probeerde het vuur uit te krijgen met een brandblusser. Er raakten bij de aanval geen andere mensen gewond.

Het onderzoek naar de aanval is nog bezig. De politie weet nog niet met welke vloeistof de vrouw is overgoten, maar mogelijk was het benzine.

De 46-jarige vrouw is met ernstige verwondingen in een helikopter naar het ziekenhuis gebracht.

De autoriteiten in Noord-Macedonië gaan onderzoeken of corruptie een rol heeft gespeeld bij de dodelijke brand in een discotheek, die vannacht aan bijna zestig mensen het leven kostte.

Er zijn ruim twintig verdachten, van wie er al meer dan tien zijn aangehouden, maakte minister Toshkovski van Binnenlandse Zaken op een persconferentie bekend.

De brand was in een club in de stad Kocani. Er vielen 59 doden en 155 gewonden, van wie er 22 in kritieke toestand verkeren. Een deel van deze slachtoffers is naar ziekenhuizen in Turkije, Bulgarije en Griekenland vervoerd.

Deze vader verloor een kind bij de brand:

In de club waren vannacht 500 mensen, terwijl er maar 250 kaarten waren verkocht. Uit voorlopig onderzoek blijkt dat de nachtclub in Kocani geen geldige vergunning had. "Deze vergunning is, zoals veel andere dingen in Noord-Macedonië in het verleden, verbonden met omkoping en corruptie", zegt Toshkovski.

Een van de arrestanten is de organisator van het concert. Ook twee leden van de band die optrad en de zoon van de eigenaar van de nachtclub zijn opgepakt.

Vuurwerkfonteinen

De brand in de club ontstond doordat vuurwerkfonteinen werden aangestoken tijdens een concert. Daardoor vatte het plafond vlam en verspreidden de vlammen zich snel.

Een 19-jarige bezoeker zegt tegen persbureau AP dat ze via de wc naar buiten probeerde te komen maar dat dat vanwege tralies voor de ramen niet lukte. "Op de een of andere manier wist ik weg te komen. Ik viel van de trap en ze liepen over mij heen en vertrapten mij. Ik bleef ternauwernood in leven en kon nauwelijks ademhalen."

Moed

President Gordana Siljanovska-Davkova bezocht vandaag slachtoffers met brandwonden in een ziekenhuis in Skopje, de hoofdstad van Noord-Macedonië. Ook sprak ze met ouders die buiten het gebouw stonden te wachten.

"Het is verschrikkelijk en moeilijk te geloven hoe dit heeft kunnen gebeuren", zei Siljanovska-Davkova. "We moeten deze jonge mensen moed geven om door te gaan."

Op beelden is te zien hoe het plafond vannacht vlam vatte:

Een grote groep wetenschappers gaat onderzoek doen naar de Slag bij Ane op 28 juli 1227. In de geschiedenisboekjes staat dat het leger van de bisschop van Utrecht bijna achthonderd jaar geleden werd verslagen door een groep opstandige Drentse boeren. De wetenschappers denken dat er meer aan de hand was.

"We vermoeden dat er aan Drentse zijde edelen en ridders hebben meegevochten", zegt historicus Bert Finke bij RTV Drenthe. Hij sluit ook niet uit dat de paus in Rome wist van de slag op het Drentse platteland.

Van de historische slag bij het dorp Ane, in het huidige Overijssel tussen Hardenberg en Coevorden, zijn enkele details bekend. "Tegenover het leger van de bisschop stond een bonte krijgsmacht van Drentse boeren, gewapende bendes en zelfs vrouwen", schrijft de populairwetenschappelijke website isgeschiedenis.nl.

Andere websites melden dat het moeraslandschap rood kleurde van het bloed van de gesneuvelden.

Onafhankelijk

De aanleiding voor de slag was eenduidig. Bisschop Otto II van Utrecht, ook wettig Landsheer van Drenthe, had het bestuur over 'zijn' noordelijke gebieden uitbesteed aan twee leenheren. Een van de twee, Rudolf van Coevorden, keerde zich tegen de bisschop en richtte een leger op van Drentse boeren die onafhankelijk wilden worden.

De bisschop besloot verhaal te halen, maar de met zware harnassen en wapens uitgeruste ridders van de bisschop hadden geen rekening gehouden met de drassige ondergrond en zonken weg. Waardoor het een eitje was voor Rudolf en de zijnen om korte metten met hun tegenstanders te maken.

Ondanks deze details is de veldslag nauwelijks serieus onderzocht, stellen wetenschappers van de onlangs opgerichte Stichting Overstichtse Oorlogen. De Drentse amateurhistoricus Wim Visscher schreef er drie jaar geleden een boek over. "Maar verder is het nooit breed in wetenschappelijke kringen opgepakt", aldus professor Mees te Velde, voormalig rector van de Theologische Universiteit in Kampen.

Exacte plek

Historici, geofysici, archeologen, hoogleraren Middeleeuwse Geschiedenis en tal van andere wetenschappers en amateuronderzoekers uit Nederland én Duitsland gaan die lacune nu vullen. "We zoeken naar de exacte plek waar de slag heeft plaatsgevonden", zegt historicus Finke. "Maar ook naar de locatie waar het kampement van de bisschop stond."

Finke heeft goede hoop het kampement te vinden: "De legers verbleven maar enkele uren op het slagveld. Op het kamp verbleven zij ongeveer drie tot vier weken, schatten wij." Op die plek zijn kampvuren aangelegd, liggen mogelijk gebruiksmaterialen zoals potten en pannen en zijn etensresten weggegooid. De verwachting is dat daarvan ook acht eeuwen later nog sporen in de grond zitten.

In de ban

Een tweede punt is de identiteit van de deelnemers. Het ging echt niet alleen om een 'lokaal conflict', zegt Finke. "Rudolf werd voor aanvang van de strijd in de ban gedaan door de bisschop, een ontzettend zware straf voor die tijd. Daar was toestemming voor nodig van hogerhand, misschien zelfs van de paus. Dus dit conflict is op hoog niveau besproken geweest."

De historicus wijst er ook op dat de Slag bij Ane niet lang nadat hij werd gestreden al opdook in veel middeleeuwse kronieken. "Alles bij elkaar is het kennelijk een strijd met impact geweest."

Identiteit van het noorden

Het onderzoek beperkt zich niet tot de veldslag zelf. Finke en Te Velde denken dat het conflict vooral ging om de 'definitieve controle' over Groningen en Drenthe. Na de slag bij Ane bleven de opvolgers van bisschop Otto II proberen om de opstandige regio's (weer) onder controle te krijgen, betogen ze. Te Velde: "Het zijn bepalende gebeurtenissen geweest wat betreft de eigenheid, het bestuur en de identiteit van het noorden."

Het onderzoek moet gereed zijn vóór 28 juli 2027, precies 800 jaar nadat de slag plaatsvond.

Iran veroordeelt de Amerikaanse aanvallen van vannacht op Houthi-doelen in Jemen. De bevelhebber van de Iraanse Islamitische Revolutionaire Garde heeft gezegd dat zijn land nooit een oorlog zal beginnen, maar wel resoluut zal reageren op "bedreigingen of agressieve daden van vijandige troepen".

Generaal Hossein Salami ontkende dat Iran betrokken is bij aanvallen van de Houthi's en dat het land geen invloed heeft op militante groeperingen die bondgenoten zijn. "Wanneer wij een militaire actie ondernemen of onze steun verlenen, zullen wij dit openlijk en ondubbelzinnig bekendmaken", zegt Salami.

32 doden

Gisteravond werd bekend dat de Verenigde Staten luchtaanvallen hebben uitgevoerd op doelen van de Houthi-rebellen. Daarbij kwamen in totaal 32 mensen om het leven, onder wie ook burgers. Meer dan 100 mensen raakten gewond.

Amerikaanse gevechtsvliegtuigen vielen volgens Jemenitische media twee woonwijken aan in de provincie Saada. Daarbij zouden zeker 10 mensen zijn omgekomen. Op beelden zijn verwoeste gebouwen te zien.

Volgens de Amerikanen zijn de aanvallen gericht op Houthi's die al ruim een jaar schepen bestoken met raketten in de Rode Zee. De schepen zouden banden hebben met Israël. De Amerikaanse president Trump wil dat de Houthi's daarmee stoppen. Doen ze dat niet, dan wacht ze "een ongekende hel", schreef Trump .

De Houthi's omschrijven de aanvallen als een "flagrante schending van de soevereiniteit van Jemen en een flagrante agressie tegen de bevolking." Er is gedreigd met een tegenactie.

Apple heeft in de Verenigde Staten de app Maps Surveyor uitgebracht. De app is nog niet functioneel, maar is bedoeld om gebruikers gegevens voor zijn kaartenapp te laten verzamelen. Gebruikers kunnen bijvoorbeeld beloningen krijgen als ze foto's maken van een bepaalde route.

De man die gisteren in Lemelerveld onder een minishovel terechtkwam is overleden. De Arbeidsinspectie stelt een onderzoek in naar het ongeluk, meldt RTV Oost.

Het ongeluk gebeurde gisteren rond 13.45 uur bij Thuis Lemelerveld, een woonvorm voor mensen met een verstandelijke beperking. Op dat moment werd daar druk geklust door vrijwilligers in het kader van de landelijke vrijwilligersactie NLDoet!

Toen een familielid van de eigenaren van Thuis Lemelerveld foto's probeerde te maken van de klussers in de buurt van een sloot, trapte de bestuurder van de minishovel per ongeluk het gaspedaal in. Daarbij kwam de man die de foto's maakte onder de minishovel terecht, meldt regionale krant Tubantia.

De bestuurder van een grote shovel schoof de kleine machine opzij. De zwaargewonde man werd gereanimeerd en naar het ziekenhuis gebracht, waar hij is overleden.

De populaire GitHub Action tj-actions/changed-files, waarmee ontwikkelaars gewijzigde bestanden in een repository kunnen detecteren, is vrijdag gecompromitteerd. Er werd code aan toegevoegd die 'secrets' aan openbare logs toevoegde. De schadelijke code is inmiddels uit de tool gehaald.

De problemen op het spoor rond Amsterdam zijn opgelost waardoor de dienstregeling kan worden hervat. Dat meldt een woordvoerder van de NS. Vandaag reden er in de Randstad veel minder treinen als gevolg van de storing.

Volgens ProRail zijn er nog zeven storingen op het spoor, maar deze liggen op "gunstigere plekken", waardoor het treinverkeer weer gewoon rijdt.

Vooral rond Amsterdam waren er problemen. Zo reden er veel minder treinen tussen Schiphol en Amsterdam Zuid. Tussen Schiphol en Leiden Centraal reden geen intercity's en tussen Amsterdam en Breukelen geen sprinters. Daarnaast waren er problemen met de hogesnelheidslijn tussen Schiphol en Rotterdam.

De oorzaak van de problemen was volgens ProRail en de NS dat er niet snel genoeg is gereageerd op metingen van een meettrein. Die registreerde dinsdag dat de staat van het spoor ten zuiden van Amsterdam niet aan de veiligheidseisen voldeed. De veiligheidsregels schrijven voor dat daar binnen 72 uur actie op moet worden genomen, maar dit is niet gebeurd.

Deze problemen zijn nu grotendeels opgelost, waardoor de treinen weer over dat spoor mogen rijden.

De hinder was vooral groot rond de Bijlmer. NS zette bussen in en reizigers konden gebruik maken van de metro.

MSX computers were not very common in the United States, and we didn’t know what we were missing when they were popular. [Re:Enthused] shows us what would have been a …read more

Een grote brand heeft vanochtend vroeg veel schade aangericht in een buurtcentrum in Haarlem. Het is de derde keer in een week tijd dat er een incident plaatsvindt bij het buurtcentrum aan de Stresemannlaan.

De brand brak uit rond 04.30 uur, meldt NH. Al snel sloegen de vlammen uit het pand. Niemand raakte gewond, maar er was zoveel rookontwikkeling dat de veiligheidsregio omwonenden korte tijd adviseerde om ramen en deuren gesloten te houden. De oorzaak is nog onbekend, maar de politie gaat uit van opzet.

De brand volgt op een reeks eerdere incidenten. Gisterochtend deed de politie met een explosievenverkenner en een speurhond langdurig onderzoek bij hetzelfde buurtcentrum. Dat was na een melding over iets dat naar binnen was gegooid. Uit voorzorg werd de straat afgezet, zei een politiewoordvoerder gisteren. Ook werd in de buurt onderzoek gedaan. Of er gisteren iets is gevonden, heeft de politie niet gezegd.

Tegen de gevel

Precies een week geleden ontstond korte tijd brand bij het buurtcentrum nadat er waarschijnlijk een explosief tegen de gevel was gegooid. Op 1 december 2022 tikte iemand een ruit van het pand in en gooide een soort vuurbom naar binnen, waardoor op meerdere plekken brand uitbrak.

Of de eerdere incidenten iets met incident van vanochtend te maken hebben, is nog niet duidelijk.

Het buurtcentrum is onder andere het clubhuis van de Vereniging Marokkaanse Gemeenschap Haarlem (VMGH) en wordt zeven dagen per week gebruikt, onder meer voor inburgerings- en computercursussen. Scholieren krijgen er huiswerkbegeleiding. Ook worden er taallessen gegeven in het centrum.

Synology heeft acht nieuwe desktopnassystemen aangekondigd: de DS1525+, DS925+, DS725+, DS425+, DS225+, DS625slim, DS1825+ en DS1825xs+. Ze hebben allemaal 2,5Gbit/s-ethernetpoorten, terwijl de meeste systemen van de fabrikant tot nu toe maximaal 1Gbit/s boden.

China gaat online platforms verplichten om AI-gegenereerde content als zodanig te labelen. Volgens het land moet dat desinformatie tegengaan. Alle AI-content die online wordt gedeeld, moet vanaf september van een zichtbaar en onzichtbaar watermerk zijn voorzien.

In Valkenburg in Zuid-Limburg is de Wilhelminatoren ingestort. Of er gewonden zijn gevallen is niet bekend, zegt een woordvoerder van de Veiligheidsregio. Er wordt momenteel naar mogelijke slachtoffers gezocht, zegt hij.

"Een droneteam met warmtecamera kijkt of er mensen onder het puin liggen", zegt de woordvoerder.

Honden van het USAR-zoekteam speuren ook de brokstukken af en en die sloegen in de loop van de ochtend aan. Dat betekent dat er mogelijk een lichaam onder het puin ligt. Om daarbij te komen moeten brokstukken worden weggehaald door een speciaal team uit Duitsland.

KNMI zag signaal

Er zijn overigens geen aanwijzingen dat er mensen worden vermist. De toren moet in de vroege ochtend zijn ingestort. "We kregen om ongeveer 06.45 uur de eerste meldingen binnen dat mensen de toren niet meer zagen", zegt de woordvoerder.

Hoe laat de toren precies is ingestort is nog onduidelijk, maar om 05.31 uur zag het KNMI een signaal in zijn meetstation in Valkenburg. Een woordvoerder laat weten dat het er niet op lijkt dat er een aardbeving heeft plaatsgevonden. "Dan zouden we een ander beeld hebben gezien op de seismometer". Het KNMI onderzoekt de piek nu verder om vast te stellen of er daadwerkelijk een verband is met het instorten van de toren.

Het KNMI zag een piek op de seismometer:

De burgemeester van Valkenburg Daan Prevoo: "De eigenaren hebben gezegd dat er niemand in het gebouw aanwezig was en kon zijn, maar we willen dat gewoon zeker weten."

Op foto's is te zien dat de toren in puin ligt:

Burgemeester Prevoo geloofde eerst niet dat de toren was ingestort. "Je denkt aan een vervroegde 1 aprilgrap. Ik woon in de buurt en ben er meteen naartoe gereden."

De plek biedt een verdrietige aanblik. "Het hart van Valkenburg bloedt, een iconisch gebouw is weg. Het is misschien een rare vergelijking, maar wat de Wilhelminatoren voor Valkenburg is, is de Eiffeltoren voor Parijs."

De Wilhelminatoren is een rijksmonument van ongeveer dertig meter hoog. Hij is gebouwd in 1906 en staat op de Heunsberg met een weids uitzicht over de omgeving.

Geplande renovatie

De kabelbaan in Valkenburg kwam uit bij de Wilhelminatoren. In het gebouw zat ook een brasserie. De toren was al dicht voor onderhoud. "Maar de werkzaamheden waren nog niet begonnen", zegt de woordvoerder van de Veiligheidsregio. Het is niet duidelijk wat voor onderhoud er moest worden verricht.

Prevoo zegt dat er vergunningen waren aangevraagd voor het renovatiewerk. Hij zegt dat er gekeken wordt wat er met het gebouw aan de hand was en wat er nu gebeurd is. "Als we dat onderzocht hebben kunnen we mogelijk een oorzaak aanwijzen."

De wegen in de omgeving van de toren zijn afgesloten.

Er zijn veel hulpdiensten op de plek waar de toren is ingestort:

De burgemeester wil er niet aan denken wat er had kunnen gebeuren als de toren overdag was ingestort. "Zodra de zon schijnt zoals vandaag, komen duizenden mensen naar Valkenburg om te wandelen of op een terrasje te zitten. We zijn aan een ramp ontsnapt."

When your homebrew Yagi antenna only sort-of works, or when your WiFi cantenna seems moody on rainy days, we can assure you: it is not only you. You can stop …read more

Vijf jaar geleden sloot het kabinet onder meer restaurants, scholen en sportscholen. Het waren coronamaatregelen die we een paar weken daarvoor onvoorstelbaar hadden gevonden. Ze waren bedoeld om een zorginfarct te voorkomen, maar legden een groot deel van de economie stil.

"Een uitzonderlijk zware economische schok", noemde De Nederlandsche Bank (DNB) het in juni 2020. Een diepe recessie zou onontkoombaar zijn.

Hoe hard was de economische schok daadwerkelijk, als we nu vijf jaar later terugkijken?

Werkloosheid

"Van de voorspellingen die we in 2020 maakten, is weinig uitgekomen", zegt DNB-directeur Olaf Sleijpen. In de eerste economische verwachtingen na het begin van de coronacrisis liep de werkloosheid flink op, huizenprijzen zouden dalen en de economie zou bijna twee keer zo hard krimpen als tijdens de kredietcrisis in 2009. "We moesten die verwachtingen steeds naar boven bijstellen", zegt Sleijpen.

"Wat er gebeurde, is een economisch mirakel", zegt Marieke Blom, hoofdeconoom van ING. "Vijf jaar geleden was ik heel bezorgd over de economie, en als ik toen had geweten hoelang alles zou duren was ik nog bezorgder geweest. Maar uiteindelijk was de economische impact veel kleiner dan we dachten."

In de grafiek hierboven zie je dat de economie flink kromp in het tweede kwartaal van 2020, toen de strenge coronamaatregelen van kracht waren. Een kwartaal later veert de economie voor een groot deel terug. In het tweede kwartaal van 2021 was de economie groter dan voor de coronacrisis.

Ook de werkloosheid liep minder op dan gedacht, zie je in de grafiek daarna. In de eerste paar maanden steeg de werkloosheid wel hard, maar daarna daalde die weer. Sinds eind 2021 zijn er zelfs minder werklozen dan voor de coronacrisis.

Tot slot de faillissementen, de derde grafiek. Bedrijven die nauwelijks omzet kunnen maken gaan failliet, was de logische verwachting. Maar er gingen juist steeds minder bedrijven failliet. Pas sinds vorig jaar zijn er meer faillissementen dan voor corona.

De les

"Bottom line is dat het beleid van de overheid het juiste was", zegt Sleijpen. "Ze stapten onmiddellijk in met een steunpakket om de uitval van de vraag te steunen."

Het was op 17 maart, twee dagen na de verplichte sluiting van de eerste bedrijven, dat het kabinet tientallen miljarden vrijmaakte om het bedrijfsleven te steunen.

Bedrijven kregen subsidies om salarissen en vaste lasten door te betalen, zodat mensen niet massaal werden ontslagen. Ook mochten ze het betalen van belasting uitstellen. Dat pakket dekte niet alle kosten voor ondernemers, maar toch voldoende om massaontslagen en -faillissementen te voorkomen.

"De les van corona is: een overheid kan erger voorkomen door heel veel geld uit te geven", zegt Blom. "En uiteindelijk hebben we na afloop niet eens een hogere overheidsschuld."

Zoals je in de grafiek hierboven ziet liep de schuldquote (de overheidsschuld als percentage van de economie) aan het begin van de coronacrisis flink op. In het eerste kwartaal lag die op zo'n 48 procent, een kwartaal later was dat 54 procent. Maar dat percentage is sinds die piek gedaald en nu is de overheidsschuld al een tijd lager dan hij was voor de coronacrisis.

"De overheidsschuld daalt vooral omdat het beleid gewerkt heeft", zegt Blom. "Als bedrijven overeind blijven, levert dat de overheid belastinginkomsten op. En omdat de schuldquote een percentage is van de omvang van de economie, daalt de schuldquote ook als de economie groeit dankzij het overheidsbeleid."

"Volgens de boekjes", zegt Sleijpen. "Doordat je met zo'n steunpakket de vraag stimuleert, groeit de economie. En elke euro die je besteedt, levert misschien wel meer op. Dat is voor een deel ook gebeurd met dit steunpakket."

Maar dan de kritiek. Heeft het pakket niet te lang geduurd? Misschien, zegt zowel Sleijpen als Blom. "Maar achteraf is dat makkelijk praten. In december 2021 hadden we nog een zware lockdown. Het is niet gek dat het kabinet toen niet stopte met de steunmaatregelen", zegt Sleijpen.

"Het is de vraag waar je de nadruk op legt", zegt Blom. "Het staartje had beter gekund. Maar het begin is zo ontzettend goed gegaan. Over het medische en maatschappelijke beleid kun je discussiëren, maar als we economisch evalueren moeten we vooral zeggen: het is een succes geweest."

En dan al die andere verwachtingen van corona. Het vliegverkeer viel stil door negatieve reisadviezen en treinverkeer en files namen af doordat mensen thuis werkten. Sommigen dachten dat die veranderingen misschien wel blijvend zouden zijn.

"Er is maar één ding dat is gebleven, niet alleen in Nederland maar ook daarbuiten", zegt Sleijpen. "Thuiswerken."

Sleijpen: "Voor corona was thuiswerken heel uitzonderlijk, dat stemde je af met je leidinggevende. Nu ben je minimaal 50 procent van je tijd op kantoor."

"Je ziet het ook terug in reizigerskilometers", zegt Blom. In het ov ligt het aantal check-ins nog steeds lager dan voor corona, blijkt uit de tweede grafiek hierboven. Per inwoner ligt het aantal autokilometers in 2024 ook nog net niet op het niveau van 2019, verwacht ING.

Vliegen doen we wel weer min of meer als vanouds. "Sommigen dachten dat alles blijvend zou veranderen", zegt Blom. "Maar ik hield er toen ook al rekening mee dat mensen snel zouden terugvallen in hun oude gedrag."

Wel zijn we ons bewuster van het risico op een pandemie. Sleijpen: "Dat speelt ook een rol in de discussie over de strategische autonomie van Europa. We willen niet meer afhankelijk zijn van medische voorzieningen uit landen buiten Europa."

Veerkracht

Terugkijkend, kunnen we dan zeggen dat de economische klap meeviel? "De maatregelen zijn niet meegevallen", zegt Sleijpen. "Maar de veerkracht van de economie wel. Een groot deel van de economie lag stil, maar er kwamen snel nieuwe bedrijven op die inspeelden op de situatie. Denk aan de bezorgservices en restaurants waar je diners kon afhalen."

Dat is de verklaring van het mirakel, zegt Blom. "Een combinatie van beleid en een veerkrachtigere economie dan we dachten."

Een Peruaanse visser is gered nadat hij 95 dagen vermist was in de Stille Oceaan. Visser Maximo Napa vertrok op 7 december vanuit Marcona, een stad aan de zuidelijke kust van Peru.

Hij pakte eten in voor een reis van twee weken, maar na tien dagen raakte zijn boot door stormachtig weer van koers en raakte hij op drift in de Stille Oceaan. Zijn familie startte een zoektocht, maar hij werd pas afgelopen woensdag gevonden. Een Ecuadoriaanse patrouille van vissersboten ontdekte hem op zo'n 1000 kilometer van de kust van het land. Hij had ernstige uitdrogingsverschijnselen en verkeerde in kritieke toestand.

Napa zei tegen persbureau Reuters dat hij in zijn tijd op zee bleef denken aan zijn familie, onder wie zijn twee maanden oude kleindochter. "Ik wilde niet dood," zei hij tegen Reuters nadat hij herenigd was met zijn broer, in Paita, vlak bij de grens met Ecuador. "Ik at kakkerlakken, vogels, het laatste wat ik at waren schildpadden."

God dankbaar

Hij dronk regenwater dat hij op de boot opving. Uiteindelijk raakte hij door zijn eten heen. De laatste 15 dagen voordat hij werd gered had hij niets meer gegeten.

"Ik dacht elke dag aan mijn moeder," zei hij. "Ik ben God dankbaar dat hij mij een tweede kans heeft gegeven." Napa moet nog meer medische controles ondergaan in Paita voordat hij terug naar huis kan.