Aggregator

Paaseitjes en chocoladeletters worden duurder door hoge cacaoprijs

1 month ago

De prijs van cacao blijft maar stijgen. De grondstof voor chocola is zelfs duurder geworden dan koper. Dat is slecht nieuws voor de chocoladeletters die de komende tijd gemaakt worden en mogelijk ook voor de paaseitjes van volgend jaar.

De stijging van de cacaoprijs komt onder meer door de slechte oogst in West-Afrika, waar 70 procent van de cacao vandaan komt. Er waren de afgelopen drie jaar veel temperatuurschommelingen en zware regenbuien, wat slecht is voor het verbouwen van de grondstof.

Daarnaast leven de cacaoboeren al jaren in armoede. Ze kunnen daardoor niet investeren in de plantages om de cacaobomen beter te beschermen tegen weersextremen.

Nu ook al duurdere paaseitjes

De vraag naar cacao is door de problemen nu groter dan het aanbod en dus schiet de prijs omhoog. Die is dit jaar verdubbeld en ook deze maand alweer gestegen met 50 procent.

De prijs is momenteel boven de 9000 euro per ton. Dat is een record:

Ook andere grondstoffen voor chocolade schommelen in prijs. "Cacao stijgt nu flink, maar suiker is ook een stuk duurder geworden", zegt Thijs Geijer, econoom bij ING. Melk, een andere belangrijke grondstof voor veel chocola, is juist goedkoper geworden.

Daarnaast is de vraag naar chocolade de afgelopen jaren gegroeid. "Dat komt doordat wereldwijd de bevolking in welvaart groeit", zegt Geijer. "Die vraag groeit sterker in Azië dan in Europa, omdat daar meer opkomende economieën zijn. Europa blijft wel de belangrijkste markt voor chocola."

Boeren profiteren niet

Meer dan de helft van de boeren profiteert niet van de stijgende cacaoprijs, zegt onderzoeker Yuca Waarts van Wageningen University & Research. "Omdat ze vanwege hun aanhoudende armoede geen investeringen kunnen doen, oogsten ze al langer weinig cacao. En daar komt de klimaatverandering nu bovenop."

In de twee grootste cacaoproducerende landen, Ghana en Ivoorkust, is de markt gereguleerd door de overheid. Die maken met boeren afspraken over de cacaoprijs. "Het tarief wordt in september bekend. De cacaoprijs is sindsdien flink gestegen, maar daar merken de boeren niets van omdat die nog vastzitten aan het tarief van september 2023", zegt Waarts.

Over zes maanden wordt bekend wat het nieuwe tarief voor de boeren wordt. Dat gaat waarschijnlijk omhoog. Waarts zegt dat elke verhoging helpt, maar het valt te bezien of dat hen uit de armoede haalt. "Er is in Ghana en Ivoorkust een enorme inflatie, waardoor ze nog dieper in de armoede terechtkomen. De vraag is hoe ze daar uitkomen."

Koffiedik kijken voor Sinterklaas

Dat de prijs voor cacao nu flink stijgt, merk je nog niet eens heel erg bij de huidige paaseitjes, want die zijn al maanden geleden gemaakt. "De prijs was toen lager dan nu", weet Guido Rousseau. Hij is directeur van chocolademaker Rousseau, met meerdere vestigingen in Limburg en Brabant.

Maar voor Sinterklaas en Kerst wordt de markt een stuk onzekerder. "Normaal zit je met je prijs voor een jaar ingedekt, maar het is nu koffiedik kijken", zegt Rousseau.

De chocoladebranche zegt dat er meer speelt dan alleen een slechte oogst. "Er wordt gespeculeerd met cacao: bedrijven kopen het in, houden dat vast en verkopen het op een gegeven moment weer, om nog meer winst te maken", aldus Toon van Dijk, directeur bij Jamin.

De chocoladeverkopers vrezen dan ook voor komend winterseizoen. "Chocolade is een luxe goed. Als de economie krapper wordt, merk je dat als chocolatier sneller", zegt Jarno Capsers van ChocoGuru. "Consumenten kopen dan minder snel een reep chocolade."

Kabinet noemt geen namen in zaak rond Russische desinformatie

1 month ago

Het kabinet gaat niet in op namen die worden genoemd in de zaak van de Russische desinformatiecampagne die is blootgelegd door Tsjechië. Dat schrijft minister De Jonge van Binnenlandse Zaken aan de Tweede Kamer.

In de desinformatiecampagne speelde nieuwssite Voice of Europe een sleutelrol. Met hulp van pro-Russische politici in een aantal Europese landen werd volgens Tsjechië in aanloop naar de Europese verkiezingen geprobeerd om "de territoriale integriteit, soevereiniteit en vrijheid" van Oekraïne ter discussie te stellen.

De Tsjechische krant Denik N schreef, op basis van gesprekken met inlichtingenbronnen, dat politici ook betaald zijn. Bijdragen zouden onder meer bedoeld zijn voor hun campagnes. Onder anderen politici uit Duitsland, Frankrijk, Polen, België, Hongarije en Nederland zouden zijn benaderd, en sommigen van hen gefinancierd.

Taak van de inlichtingendienst

De autoriteiten in Tsjechië hebben dat niet bevestigd en ook geen namen genoemd. "Ingaan op namen die in de berichtgeving circuleren naar aanleiding van de Tsjechische verklaring is in strijd met de taak die de inlichtingendienst door de wetgever is opgedragen en dient de nationale veiligheid niet", schrijft De Jonge.

De Tweede Kamer had vorige week bij monde van PVV-leider Wilders om opheldering gevraagd aan het kabinet. "Als dit waar is, dan wil ik weten: wie zijn dat? Ik wil man en paard horen. Welke partijen gaat het om?", zei hij toen hij een debat over de kwestie aanvroeg.

Belazerd

Wilders heeft zich in het verleden nog wel eens positief uitgelaten over de website Voice of Europe. Ernaar gevraagd zegt hij nu dat hij zich belazerd voelt. "Ja, ik wist het niet natuurlijk. Dus ja, dat kan gebeuren. Maar wij hebben gelukkig nooit een cent van wie dan ook, direct of indirect, uit dat land ontvangen."

Op de website Voice of Europe komen regelmatig politici van Forum voor Democratie aan het woord, onder wie partijleider Baudet en Europarlementariër Marcel de Graaff. De partij steunt Rusland in het conflict met Oekraïne.

Smeergeld uit Rusland

Er is tot nu toe geen bewijs dat Forum zich laat beïnvloeden of betalen door Moskou, maar andere partijen in de Kamer wijzen erop dat de boekhouding van Forum, en stichtingen die aan de partij zijn verbonden, niet erg transparant is.

Baudet twitterde vandaag nog dat het onzin is dat hij of zijn partij is omgekocht. "Gewoon uit interesse: is er iemand hier die daadwekelijk gelooft dat ik - of FvD- smeergeld uit Rusland zou hebben ontvangen?"

Vertrouwen op de AIVD

De Jonge schrijft in zijn brief dat de Tsjechen niet van plan zijn om meer details (zoals namen) openbaar te maken. Wel wisselt inlichtingendienst AIVD "waar nodig" informatie "in de vorm van vragen en antwoorden" uit met de Tsjechische geheime dienst.

"U kunt erop vertrouwen dat de AIVD vanuit zijn rol en taak acteert indien dit noodzakelijk is", verzekert de minister de Kamer. Die debatteert morgenavond over de Russische beïnvloeding.

Na gevecht om FM-frequenties, begint de strijd om de radioluisteraar

1 month ago

De veiling van FM-frequenties voor commerciële radiozenders veroorzaakte vorig jaar geen aardverschuiving: de bekende stations behielden hun vertrouwde plek in de ether, twee nieuwkomers kwamen erbij. De veiling leverde de overheid een recordbedrag op van 152,8 miljoen euro.

Nu is het zaak voor de eigenaren van de zenders om hun investeringen terug te verdienen. Om dat te doen worden populaire dj's bij de concurrent weggeplukt, in de hoop veel luisteraars en adverteerders te trekken. Ook in de rechtszaal wordt nog gestreden om de luisteraar.

Sublime en Slam! van het Vlaamse Mediahuis raakten in september hun plek in de ether kwijt. Sublime moest de frequentie afstaan aan nieuwkomer Radio4All, een zender die nog altijd in opbouw is. Hoe ver de zender is, wil stationschef Giel Beelen voorlopig nog niet zeggen.

Zorgenkindje

Bij Sublime (soul en jazz) halveerde het marktaandeel zonder FM-frequentie, al zegt Mediahuis dat het verlies van luisteraars "niet tegenvalt". Dancezender Slam! bleef via een regionale FM-frequentie in de Randstad in de ether. Op beide zenders sneuvelde de avondprogrammering.

Mediahuis was overigens met 100% NL en Veronica wel een van de veilingwinnaars. Opmerkelijk genoeg werd Radio Veronica snel een zorgenkindje. De zender kreeg voor bijna 22 miljoen euro een frequentie met een betere ontvangst en zonder muzikale beperkingen. Toch kelderde het marktaandeel.

Om weer meer luisteraars te trekken, trok Mediahuis de portemonnee voor nieuwe ster-dj's: Gerard Ekdom werd weggehaald bij concurrent Radio 10 en Wouter van der Goes bij Radio 2.

Mediahuis zegt niet verrast te zijn dat fors moest worden betaald voor een FM-frequentie. "Daar hebben we ook geen punt van gemaakt. Maar we denken wel dat alle winnaars van de veiling te veel hebben betaald." Mediahuis wijst op de gekozen "opbrengstmaximalisatie" van de veiling: "Daarmee is de overheid zelf de echte winnaar geworden."

Rechtszaken

Eenzelfde gevoel overheerst bij de grote winnaar Talpa. Het moederbedrijf van Sky Radio, Radio 538 en Radio 10 heeft met 59 miljoen euro het grootste bedrag op tafel gelegd. Vorige week stond Talpa voor de rechter, omdat het bedrijf bij de veiling een vierde etherfrequentie moest opgeven. Talpa wil dat de opgelegde beperking wordt geschrapt, zodat het bedrijf in de toekomst weer een vierde FM-station kan bemachtigen.

Andere zenders vinden dat de veiling helemaal over moet als de rechter de beperking schrapt. "Als je na afloop de spelregels verandert, dan kan het niet anders dan dat het hele spel opnieuw moet", zegt directeur Jan Hoogesteijn van de kleinere zender Kink.

Kink viste bij de veiling achter het net, maar kreeg in februari toch een plaats in de ether door de overname van de Randstad-frequenties van Decibel. Vooralsnog groeit het marktaandeel van het station voor liefhebbers van rockmuziek nog niet. Maar volgens Hoogesteijn kost het even voor luisteraars Kink in de ether weten te vinden.

Kleine zenders klagen al enige tijd over de nieuwe manier om de luistercijfers te meten. "Sinds de nieuwe meetmanier halveren de cijfers van stations als Kink of BNR. Wij snappen niet waarom", zeggen de zenders. Ze willen dat er een duidelijke methode komt die ook geschikt is voor kleinere zenders, zodat zij en adverteerders weten hoeveel mensen er luisteren.

Vijf mensen dood door omgewaaide bomen in Polen

1 month ago

In het zuiden van Polen zijn dodelijke ongelukken gebeurd als gevolg van harde wind. Drie volwassenen en twee kinderen kwamen onder een boom terecht.

In de plaats Zakopane kwam een jonge vrouw om het leven toen een boom op haar auto viel. In dezelfde plaats kwam ook een 9-jarige jongen onder een boom. Hij werd naar het ziekenhuis gebracht, maar kon niet meer worden gered. In Rabka kwamen twee volwassenen en een kind onder een boom terecht en overleefden het niet.

Het waaide zo hard dat traumahelikopters niet konden opstijgen om hulp te verlenen. Wegen werden geblokkeerd door omgevallen bomen. De brandweer rukte zeker 140 keer uit. Van diverse huizen waaide het dak af.

In het Tatragebergte, langs de zuidgrens van Polen, werden windstoten gemeten van 155 kilometer per uur. Vanavond neemt de wind in kracht af, verwacht de Poolse weerdienst.

Aanval op Iraanse ambassade in Damascus, hoge commandant gedood

1 month ago

Bij een bombardement op de Syrische hoofdstad Damascus is een hoge commandant van de Iraanse Revolutionaire Garde om het leven gekomen. Dat melden onder meer persbureau Reuters en de Iraanse staatstelevisie. Volgens Iran zit Israël achter de aanval.

Syrische staatsmedia melden dat het bombardement het terrein van de Iraanse ambassade in Damascus heeft getroffen. Een consulair gebouw werd helemaal verwoest, waarbij zeker acht doden zouden zijn gevallen.

Volgens de Iraanse Revolutionaire Garde, een van de belangrijke steunpilaren van het regime in Teheran, zijn bij de doden twee generaals en vijf andere officieren van de Revolutionaire Garde. Onder hen was Mohammad Reza Zahedi, een van de leiders van de Quds-brigade was, verantwoordelijk voor buitenlandse operaties. Ook zijn assistent, generaal Mohammad Hadi Haji-Rahimi, zou zijn gedood.

Dit zijn beelden van vlak na het bombardement:

Iran heeft woedend gereageerd op het bombardement op de diplomatieke post. Volgens minister Amirabdollahian van Buitenlandse Zaken is het "een schending van alle internationale afspraken". Een woordvoerder van het ministerie zegt dat Iran zich het recht voorbehoudt om met acties te reageren.

Israël geeft geen reactie op het nieuws, zoals het dat zelden doet in dit soort gevallen. "We geven geen commentaar op berichten in buitenlandse media", zegt een legerwoordvoerder tegen persbureau Reuters.

Sinds het uitbreken van de oorlog met Hamas heeft Israël ook het aantal aanvallen op doelen in Syrië opgeschroefd. In dat land zitten veel milities die gelieerd zijn aan het regime van Iran, de aartsvijand van Israël.

Eind december kostte een vermoedelijk Israëlische luchtaanval het leven van een andere Iraanse generaal van de Revolutionaire Garde, Sayyed Razi Mousavi. Dat gebeurde in een voorstad van Damascus.

In deze explainer leggen we meer uit over de rol van Iran in het Midden-Oosten:

6502 Hacking Hack Chat

1 month ago
Join us on Wednesday, April 3rd at noon Pacific for the 6502 Hacking Hack Chat with Anders Nielsen! Back in the early days of the personal computing revolution, you could …read more
Dan Maloney

Aantal 'levenstestamenten' groeit snel, maar ze zijn niet onomstreden

1 month ago

Het 'levenstestament' is in opmars. Een groeiende groep mensen beslist nu alvast wat er met bijvoorbeeld hun financiën moet gebeuren als zij daar zelf niet meer toe in staat zijn. Anders dan bij een regulier testament, leg je met een levenstestament bij leven vast wie er over jouw medische zorg of financiën gaat als je dat zelf niet meer kunt. Het regelt dus niet alleen de verdeling van eigendommen na overlijden.

Notarissen passeren al jaren steeds meer akten van levenstestamenten, blijkt uit cijfers van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB). In 2023 tekenden een kleine 220.000 mensen bij de notaris voor zo'n testament, een toename van 15 procent. Een jaar eerder bedroeg de stijging 12,5 procent. In totaal zijn er nu zo'n 1,5 miljoen levenstestamenten getekend in Nederland. Het is daarmee het op drie na meest gepasseerde type akten bij notarissen, na hypotheken, overdrachten en 'gewone' testamenten.

Het levenstestament, dat sinds 2010 bestaat, treedt in werking op het moment dat de persoon niet meer in staat is om zelf beslissingen te nemen, bijvoorbeeld door een ongeval of ouderdom en ziekte, zoals alzheimer. Het doel is om de wensen en voorkeuren van de persoon te respecteren en ervoor te zorgen dat deze worden nageleefd, zelfs als hij of zij niet meer in staat is om ze zelf kenbaar te maken.

Vergrijzing

"Door de toegenomen vergrijzing hebben meer mensen het gevoel grip te moeten houden op de toekomst", zegt een woordvoerder van de KNB. "Vroeger ging je naar het verzorgingshuis en nam de achterblijvende partner of bewindvoerder de administratie en overige zorg op zich." Volgens de woordvoerder gaat het vaak fout bij de bewindvoering, omdat er capaciteitsproblemen zijn bij de rechtbank.

Vanaf het moment van aanvraag van bewindvoering loop je al snel een half jaar vertraging op, zegt de KNB-woordvoerder. "Stel, je vader komt ten val en je moeder wordt dement. Hij kan het eigenlijk niet meer bijhouden. Intussen wordt de schade steeds groter; rekeningen lopen op, de belastingaangifte wordt niet gedaan."

Bewindvoering

Vaak ontstaat zo'n situatie volgens hem niet vanzelf; kinderen herkennen de problemen niet direct bij hun ouders als ze alleen maar af en toe op de koffie komen. "Als je pas bewindvoering gaat aanvragen op het moment dat de situatie niet meer houdbaar is, dan duurt het nog een tijd voordat je het werkelijk kunt doen. Tenzij je je pasje van je ouders kunt gebruiken en hun pincode weet, maar dat is eigenlijk illegaal."

Banken hebben weliswaar een eigen machtigingssysteem, maar dat beperkt zich alleen tot die bankrekening. "Zonder een levenstestament die langs de notaris is gegaan, kan je ook geen huis verkopen of verhuren, op het moment dat de ouder in het verpleeghuis zit, zonder toekomstperspectief op terugkeer."

Schijnzekerheid

Ook kan een levenstestament uitkomst bieden bij onenigheid in de familie. Als niet vooraf is vastgelegd wie bevoegd is om beslissingen te nemen, kan er onderling ruzie ontstaan. De KNB-woordvoerder: "Ook artsen zien dit probleem; wie gaat er binnen de familie over medische beslissingen? Je kunt in het levenstestament exact vastleggen wie erover gaan, en dat kunnen meerdere personen zijn, ook mensen buiten de familie."

Toch klinkt er ook kritiek op de levenstestamenten, en dan vooral op de medische wilsverklaringen die erin worden vastgelegd. De Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE) vindt dat de documenten "schijnzekerheid" bieden. "Mensen die hun euthanasieverzoek in het levenstestament hebben laten vastleggen, denken dat ze alles goed hebben geregeld, maar het is een wassen neus. Een notaris gaat daar helemaal niet over. En dan krijgen die mensen ook nog eens een rekening, iedere keer als zij hun wensen actualiseren."

Verdienmodel notarissen

Dat maakt de levenstestamenten tot een "verdienmodel voor notarissen", zegt een woordvoerder van de NVVE. De vereniging vindt dat notarissen met dit type testamenten moeten stoppen en klanten beter moeten informeren. In het verleden heeft de vereniging meerdere brieven over de levenstestamenten aan de KNB gestuurd, maar ontving daar volgens de woordvoerder alleen "nietszeggende" antwoorden op.

Volgens een recent promotieonderzoek, door Rieneke Stelma-Roorda, zijn er ook meer "wettelijke waarborgen" nodig die ervoor zorgen dat volwassenen adequaat beschermd worden tegen misbruik of wanbeheer door de vertegenwoordiger. Verder komen problemen met de acceptatie van het levenstestament door bijvoorbeeld banken geregeld voor, evenals conflicten tussen familieleden.

Een ander probleem van het levenstestament is dat het een momentopname betreft. "Het leven zelf is echter dynamisch. Waarden, wensen en voorkeuren kunnen na verloop van tijd veranderen", aldus Stelma-Roorda. "Het opstellen van levenstestament zou daarom niet een eenmalige handeling moeten zijn, maar het begin van een proces waarin de volwassene voorzieningen treft voor een toekomstige periode van wilsonbekwaamheid."

Nederlander in Brabant aangehouden voor moord in België

1 month ago

Bij Ulvenhout in Noord-Brabant is vanochtend een 62-jarige man aangehouden die in België een vrouw om het leven zou hebben gebracht. De man was naar Nederland gevlucht, maar werd door de Nederlandse politie opgepakt.

Het lichaam van de 43-jarige vrouw werd vannacht aangetroffen in een appartement in Beerzel in de buurt van Antwerpen. Over een motief is nog niets bekend; wel is duidelijk dat het slachtoffer en de verdachte elkaar kenden, melden Belgische media. Ook zouden er twee kinderen in het appartement wonen.

De man, die de Nederlandse nationaliteit heeft, werd aangehouden bij de afrit Ulvenhout, 90 kilometer van Beerzel. Hij zit in Nederland vast. België heeft om zijn overlevering gevraagd.

Zeven verdachten, maar nog geen duidelijkheid over dood Ahmed (15) in Enschede

1 month ago

Ook ruim drie maanden na de dood van Ahmed Krd Hsan (15), is er nog geen duidelijkheid over de toedracht van de fatale steekpartij in de binnenstad van Enschede. De politie heeft zeven jeugdige verdachten opgepakt, van wie er nog vijf vastzitten. Meerdere telefoons zijn 'uitgelezen'. Beelden van beveiligingscamera's zijn minutieus bekeken en het politieonderzoek beslaat inmiddels duizend pagina's. Maar wat er is gebeurd en wie de dodelijke verwonding heeft toegebracht, is nog niet vastgesteld.

De veelal jeugdige verdachten (twee van hen minderjarig) houden hun kaken stijf op elkaar, meldt RTV Oost op basis van eigen onderzoek,

Ahmed liep op vrijdagavond 22 december door Enschede toen hij werd neergestoken en kort daarna bezweek aan zijn verwondingen. Een 14-jarig vriendje raakte bij de steekpartij gewond. Hij moest worden geopereerd.

Minderjarige asielzoeker

Ahmed, een minderjarige asielzoeker van Syrische afkomst, was een leerling van de Internationale Schakel Klas (ISK) in Enschede. Toen hij een paar dagen voor Kerstmis samen met zijn vriendje (ook van Syrische afkomst) door Enschede liep, kregen de twee ruzie met een groep jongeren waarvan de verdachten deel uitmaakten. De aanleiding voor de ruzie is onduidelijk. RTV Oost sprak bronnen die stellen dat er vanuit het niets een woordenwisseling ontstond nadat vanuit de groep jongeren beledigende opmerkingen waren gemaakt.

Groep hangjongeren

De verdachten zouden lid zijn van de zogenoemde Noorderhagengroep. Dat is een groep hangjongeren die al langer onrust veroorzaakt in Enschede en zich schuldig zou maken aan drugshandel, illegale prostitutie en wapenbezit.

Het rechercheteam dat het misdrijf onderzoekt, houdt er rekening mee dat de verdachten wisten waar de bewakingscamera's in het centrum hingen, want de ruzie verplaatste zich op een bepaald moment naar een plek waar geen videotoezicht is.

Ruzie sussen

Het tv-programma Opsporing Verzocht besteedde in januari aandacht aan de steekpartij. Daarbij maakte het rechercheteam bekend op zoek te zijn naar een onbekende man, die geprobeerd had om de de ruzie te sussen. De getuige meldde zich na de uitzending en de politie heeft hem kunnen spreken. Maar of daarbij meer duidelijkheid is ontstaan over het motief en wie er heeft gestoken, blijft vooralsnog onduidelijk.

Over een week staat er een eerste pro-forma rechtszitting gepland in de zaak en verschijnen de verdachten in het openbaar. Misschien dat er dan ook meer duidelijkheid komt.

Ondanks wolfwerend hek schapen doodgebeten bij Leusden

1 month ago

Er zijn zeker negen schapen doodgebeten op een weide van landgoed Den Treek-Henschoten bij Leusden. Volgens rentmeester Wilbert Nijlant zijn de dieren door een wolf gedood, ook al is het gebied afgeschermd met een wolfwerend hek.

Nijlant is de beheerder van het landbouwgebied van het landgoed en zei tegen RTV Utrecht dat hij vanochtend negen dode schapen telde. "Het zullen er nog wel meer zijn, maar dat is wat ik gezien heb", zei de rentmeester. Hij zag ook een aantal gewonde schapen.

Vorig jaar oktober werden in Woudenberg, niet ver van Leusden,acht schapen doodgebeten. De rentmeester: "Er is niet genoeg natuurlijk voedselaanbod en dus krijg je zulk gedrag. Dit mag gewoon niet gebeuren."

Rond het landbouwgebied van het landgoed staat een wolfwerend hek van een meter hoog, onder stroom. Maar dat is volgens Nijlant geen oplossing: "Er zijn filmpjes te zien van wolven die over twee meter hoge hekken springen."

Zoals gebruikelijk heeft Nijlant BIJ12 op de hoogte gesteld, dat is de organisatie die namens de gezamenlijke provincies onderzoekt of het inderdaad een wolf is die de schapen heeft gedood.

Tabak weer duurder: pakje sigaretten voortaan 11 euro, shag 24 euro

1 month ago

Sigaretten en shag zijn vandaag opnieuw duurder geworden. Door de nieuwe accijnsverhoging kost een pakje van twintig sigaretten nu gemiddeld 11,10 euro. Dat was zo'n 9 euro. Voor een pakje shag van 50 gram betaal je geen 17 euro meer, maar 24,62 euro.

Het is niet zo dat de nieuwe prijzen meteen overal ingaan. Winkels mogen eerst nog hun oude voorraden sigaretten en shag verkopen voor de oude prijzen.

Tabaksfabrikanten spreken van de grootste prijsverhoging ooit, schrijft het ANP. Organisaties die zich inzetten voor de gezondheid, zoals de Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en het Longfonds, zijn blij met de nieuwe prijzen. Zo noemt KWF Kankerbestrijding het "een heel belangrijke stap" die voorkomt dat jongeren beginnen met roken en die ervoor zorgt dat mensen stoppen of minder zullen roken.

De Vereniging Nederlandse Sigaretten- en Kerftabakfabrikanten (VSK) waarschuwt dat door de prijsverhoging meer rokers hun sigaretten en shag in het buitenland zullen kopen. "Nu is al een kwart van de sigaretten die in Nederland wordt gerookt afkomstig uit het buitenland", zegt directeur Jan Hein Sträter tegen het ANP. "Bij shag gaat het zelfs al om 37 procent. Dat zal alleen maar toenemen."

Rookvrij in 2040

Ieder jaar gaan op 1 april de accijns op tabak omhoog. Dat moet ertoe leiden dat steeds minder mensen (gaan) roken.

Het beleid van het kabinet is gericht op een rookvrije generatie in 2040. Vanaf dat jaar zou geen enkel kind meer moeten roken of ooit nog gaan roken. Onder volwassenen zou het aandeel rokers dan niet meer boven de 5 procent mogen liggen.

Twee jaar geleden zei staatssecretaris Van Ooijen nog dat hij de prijs van een pakje sigaretten stapsgewijs wil verhogen naar rond de 40 euro in 2040. Dat plan baseert hij op wetenschappelijk onderzoek, dat uitwijst dat de helft van de rokers pas wil stoppen als rookwaar bijna onbetaalbaar wordt.

'Totale verwoesting' rond al-Shifa-ziekenhuis na terugtrekking leger Israël

1 month ago

De Israëlische inval in het al-Shifa-ziekenhuis in Gaza-Stad is voorbij. De troepen hebben zich bij zonsopgang na een operatie van twee weken teruggetrokken, meldt het leger zelf. Ooggetuigen en journalisten ter plekke zeggen dat er een spoor van verwoesting is achtergelaten.

Op 18 maart vielen troepen het complex binnen. Het leger sprak van een gerichte inval met als doel om leiders van terreurgroepen op te pakken. Volgens het leger zijn er de afgelopen twee weken zo'n 200 leden van Hamas en andere terreurgroepen gedood en zijn er meer dan 500 mensen gearresteerd. Het is niet na te gaan of dat inderdaad allemaal militanten zijn. Ook zijn er volgens Israël wapens, waardevolle inlichtingen en contant geld ter waarde van 3 miljoen dollar gevonden.

Honderden Palestijnen zijn in de loop van de ochtend teruggekeerd naar het gebied. Mohammed Mahdi zegt tegen het Amerikaanse persbureau AP dat meerdere gebouwen zijn afgebrand en dat hij zeker zes lichamen op de grond heeft zien liggen. Hij spreekt van "totale verwoesting".

Bekijk hier zelf beelden uit het ziekenhuis:

Een andere man, Yahia Abu Auf, zegt dat bulldozers van het Israëlische leger over een provisorische begraafplaats op de binnenplaats van het ziekenhuis zijn gereden. "De situatie is onbeschrijfelijk." Medische bronnen zeggen tegen Al Jazeera dat er tientallen, mogelijk zelfs honderden lichamen zijn gevonden in het ziekenhuis en in de straten eromheen.

De verwoesting in het complex is groot en het ziekenhuis kan niet meer functioneren. "Op elke afdeling van het ziekenhuis hebben gebouwen in brand gestaan", zegt een verslaggever van de Arabische zender. "Het complex is van binnenuit beschadigd." Trappen, deuren en muren zijn verwoest, voegt hij eraan toe. Mensen proberen nog spullen tussen het puin te redden. "Er is hier geen leven meer." Het ziekenhuis, dat al sinds 1946 bestaat, lijkt volgens hem onherstelbaar beschadigd.

Een anonieme arts laat aan Al Jazeera weten dat het ziekenhuispersoneel tijdens de inval niet de mogelijkheid had om patiënten te behandelen. "We konden hen niet verzorgen of begraven", zegt ze. "De geur van lijken was in het hele gebouw te ruiken."

Verhaal van ooggetuige:

In een eerder stadium van de Israëlische operatie werden zo'n 350 patiënten en medewerkers geëvacueerd naar een speciale zone in een deel van het complex, waar de mensen volgens het Israëlische leger humanitaire hulp is aangeboden.

Sinds het begin van de inval, twee weken geleden, zijn er zeker 21 patiënten om het leven gekomen, liet WHO-topman Ghebreyesus gisteravond weten. Hij zei dat er nog meer dan honderd patiënten in het gebouw waren, onder wie vier kinderen en 28 mensen die er slecht aan toe zijn. Ook waren er weinig middelen om ze te verzorgen, aldus de WHO. Het is onduidelijk hoe het vandaag met die patiënten gaat.

Al-Shifa was een van de weinige zorglocaties in het noorden van de Gazastrook die nog deels operationeel waren. Behalve patiënten waren er ook ontheemde Palestijnen ondergebracht in het ziekenhuis. Israël zegt dat Hamas het ziekenhuis heeft gebruikt als basis voor terreurdoeleinden, wat de militante beweging ontkent.

Het Israëlische leger viel het complex in november al een keer binnen. Israël zei toen een "terreurtunnel" gevonden te hebben onder het ziekenhuis. Er werden beelden vrijgegeven waarop de vondst te zien zou zijn, maar die waren niet onafhankelijk te verifiëren.

Israël zei eind vorig jaar dat het Hamas grotendeels had uitgeschakeld in het noorden van Gaza, waarna het de militaire operatie verplaatste naar het zuiden. Toch zijn er sindsdien op meerdere momenten gevechten geweest met militanten. Het feit dat er twee weken lang intensief is gevochten in en rond al-Shifa, toont volgens persbureau AP de veerkracht van de militante groeperingen in de regio.

Rotterdam neemt afscheid van rapper Def Rhymz

1 month ago

Fans, familie en vrienden hebben vanmiddag op een drukbezochte 'rouwtocht' dwars door de Rotterdamse wijk Crooswijk afscheid genomen van rapper Def Rhymz.

Def Rhymz (53), echte naam Dennis Bouman, overleed vorige week zondag aan hartfalen terwijl hij in afwachting was van een donorhart.

De rapper stond vooral bekend om zijn nummer 1-hits Schudden en Doekoe die hij rond de eeuwwisseling scoorde.

Grote hoeveelheid bloemen

Bouman werd geboren in Suriname maar groeide op in Crooswijk. Daar hadden zich vanmiddag honderden mensen verzameld om een laatste groet te brengen aan de zanger. De kist werd een uur lang door de wijk gereden en verdween bijna onder de grote hoeveelheid bloemen en Surinaamse vlaggen die de fans op de auto gooiden.

De rouwstoet voor rapper Def Rhymz door Rotterdam Crooswijk werd druk bezocht:

Familie en vrienden van Def Rhymz lieten weten de rouwtocht te organiseren om "iedereen de mogelijkheid te geven om op gepaste wijze afscheid te nemen". Vanmiddag is er ook nog een afscheidsbijeenkomst, maar die is besloten.

Crowdfunding

Bouman wordt in zijn geboorteland Suriname begraven. Nabestaanden zetten eerder deze week een succesvolle crowdfundingsactie op om de begrafenis te kunnen betalen. Binnen 24 uur haalden ze het streefbedrag van 40.000 euro op. Dat betekent dat niet alleen de begrafenis in Suriname plaatsvindt, maar ook dat de nabestaanden mee kunnen.

Later dit jaar komt er ook nog een concert om het leven en de muziek van Def Rhymz te vieren, zo kondigt dj E-Fortes aan. De dj begeleidde de rapper de afgelopen jaren muzikaal.

Podcast De Dag: Is Duitsland het nieuwe wietwalhalla?

1 month ago

Een paar jaar geleden moesten veel Duitse politici er niet aan denken, maar vanaf vandaag is het zo ver: de Duitsers legaliseren de joint.

Duitsland-correspondent Chiem Balduk vertelt in deze podcast wat er allemaal is afgesproken. Want - typisch Duits - het is heel grundlich vastgelegd. Derrick Bergman is voorzitter van het Nederlandse Verbond voor Opheffing van het Cannabisverbod heeft vanochtend de vlag uitgehangen. Hij spreekt van "cannabis bevrijdingsdag". vertelt hij in de podcast. Bergman neemt ons mee verder de grens over - want hoe vooruitstrevend is dit Duitse plan eigenlijk?

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Dieuwke Teertstra

Redactie: Rosanne Sies

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Volkszanger Rein Mercha strijdt voor namen op Sinti- en Romamonument

1 month ago

Volkszanger Rein Mercha (61) vindt dat er veel meer namen moeten worden genoemd op het Sinti- en Romamonument in Den Haag,

Op de plaquette staat nu de naam van een familie die in de Tweede Wereldoorlog is weggevoerd naar een vernietigingskamp, maar er waren veel meer slachtoffers. "Mijn opa is met acht kinderen tegelijk weggebracht en alle namen van die kinderen staan er nu niet op", zegt Mercha bij Omroep West.

"Slechts een van hen heeft het overleefd", vervolgt Mercha. "Dat voelde mijn moeder altijd al: zij is door blijven zoeken. En veertig jaar later heeft mijn moeder een zuster van haar teruggevonden. Na de bevrijding bleek zij in Frankrijk, in Lyon, terecht te zijn gekomen. We denken dat ze misschien vanuit schaamte daarheen is gegaan. Toen ze werd afgevoerd was ze een meid van 18 jaar. En er zijn natuurlijk vreselijke dingen gebeurd. Daar praatten we eerder niet echt over in onze zigeunercultuur."

Landelijke razzia

Het Sinti- en Romamonument in Den Haag werd in 1990 onthuld naar aanleiding van een landelijke razzia op 16 mei 1944. Daarbij pakte de Nederlandse politie in totaal 578 Sinti en Roma op. Een groot deel van hen werd via Westerbork naar Auschwitz overgebracht en daar vermoord.

Alleen al uit Den Haag werden op die 16e mei 112 mensen weggevoerd. Maar op de plaquette bij het monument wordt alleen de naam van de weggevoerde familie Berger genoemd. Deze familie woonde pal achter de plek waar het monument staat.

Heel heftig

Wat Mercha betreft komen alle nog ontbrekende namen ook op de gedenksteen. "Dit is de rode draad in mijn leven", zegt Mercha. "Daarom heb ik een nummer geschreven in het Nederlands en in de Sintitaal. Het lied heet Lieve heer, mag ik iets vragen uit het diepste van mijn hart? Er zijn heel veel mensen vermoord in de Tweede Wereldoorlog, alleen maar omdat ze zigeuner waren. Dat is heel heftig."

Mercha krijgt inmiddels bijval in de gemeentelijke politiek. D66-raadslid Marieke van Doorn heeft het college van burgemeester en wethouders gevraagd om werk te maken van een zo volledig mogelijke namenlijst. "Achter de schermen hebben we begrepen dat er in het gemeentearchief voldoende informatie is en dat het valt te staven en er daadwerkelijk namen ontbreken", zegt ze.

In Amsterdam staat ook een monument dat herinnert aan alle Sinti en Roma die tijdens de Tweede Wereldoorlog door de bezetter zijn gedeporteerd en omgebracht. Op dat monument staan geen namen.