De stemming van de Europese ministers voor milieu over de Europese natuurherstelwet van komende maandag is uitgesteld. Te weinig EU-landen steunen de wet. Daarom heeft EU-voorzitter België de plannen in de ijskast gezet.
Het is onduidelijk of de wet op een later moment alsnog in stemming wordt gebracht. "Het zal op een goed moment weer op tafel komen", zegt een Belgische diplomaat.
Met de natuurherstelwet wil de Europese Commissie - zoals de naam van de wet al zegt - de natuurgebieden in Europa herstellen. In de wet staat dat er in 2030 herstelmaatregelen moeten komen voor 30 procent van de natuurgebieden die in slechte staat zijn. En in 2050 zou er voor 90 procent een herstelplan moeten zijn. Het gaat dan om beschermde Natura 2000-gebieden, maar ook om 'gewone' bossen of veengebieden.
Verder staan in de wet voorstellen om de biodiversiteit op (en onder) landbouwgrond te vergroten en weidevogels terug te brengen. Ook het verbeteren van de waterkwaliteit en het creëren en in stand houden van groen in steden komen erin voor. Alle lidstaten moeten op basis van de wet een eigen herstelplan maken.
De behandeling van de wet, een initiatief van toenmalig Eurocommissaris Frans Timmermans, duurde lang. En in die periode is het project danig afgezwakt. Vooral de agrarische sector zag niets in strengere natuurregels.
'Met grote tegenzin'Demissionair minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) maakte eerder deze maand bekend dat Nederland tegen de wet zal stemmen. Dit omdat Nederland niet aan de stikstof- en waterkwaliteitsdoelen zou kunnen voldoen, en er mogelijk nog meer onhaalbare doelen bij zouden komen.
Hiermee gaf de minister "met grote tegenzin" gehoor aan een wens van de Tweede Kamer. De meeste partijen, inclusief de eigen VVD-fractie van Van der Wal, steunden een motie van BBB en NSC. Daarin werd het kabinet opgeroepen in Europa tegen de wet te stemmen.
Niet alleen in Nederland, maar ook in Europa is het verzet tegen de wet in de afgelopen week gegroeid. De stemming van de ministers is normaal gesproken een formaliteit. Eerder waren de lidstaten al akkoord gegaan, en ook het Europees Parlement stemde in met de wet.
Toch kondigde Hongarije kondigde deze week aan tegen te willen stemmen, net als Polen, Italië, Zweden en Nederland. Oostenrijk en België zouden de wet eveneens niet steunen door zich te onthouden van stemming.
Natuurorganisaties zijn allesbehalve blij met het uitstel van de natuurwet. "Wij blijven druk uitoefenen en strijden voor het belang van biodiversiteit", zegt directeur Jelle de Jong van het Wereld Natuur Fonds, die spreekt namens een coalitie van grote natuurorganisaties in Nederland. "Nergens in Europa gaat het zo slecht met natuur als in Nederland. En we hebben geen tijd meer te verliezen."
Ook de Europese tak van GroenLinks, European Greens, reageert op de beslissing van België, en stelt dat de Europese natuur gevaar loopt nu de natuurherstelwet er voorlopig niet komt.
In het zuidwesten van Libië is een massagraf gevonden met daarin de lichamen van zeker 65 migranten, meldt de Internationale Migratieorganisatie IOM. Volgens het VN-agentschap is er nog weinig bekend over de vondst, maar vermoedelijk heeft het maken met mensensmokkel door de woestijn.
Volgens de organisatie doen de Libische autoriteiten onderzoek naar de zaak. "Iedere melding van een vermiste migrant of een verlies van een leven, leidt tot een rouwende familie op zoek naar antwoorden", zegt een woordvoerder. Volgens IOM wordt er te weinig actie ondernomen tegen mensensmokkel en leidt dat overduidelijk tot meer doden en slechte omstandigheden voor migranten.
De IOM pleit er daarom voor dat er snel meer maatregelen worden genomen tegen illegale migratie. Zo moet er wat de organisatie betreft meer actie komen tegen mensensmokkel en moet er voor legale migratie meer ruimte worden geboden. "Anders blijven dit soort tragedies in de toekomst voorkomen op deze route."
Volgens het Missing Migrants Project van de IOM raakten vorig jaar via de Middellandse Zee-migratieroute 3105 migranten vermist, of kwamen zij om het leven.
Rusland en China hebben een oproep van de VN-Veiligheidsraad geblokkeerd voor een "onmiddellijk en langdurig" staakt-het-vuren in Gaza. In De oproep was door de VS opgesteld. Het staakt-het-vuren zou ongeveer zes weken moeten duren, een periode waarin de meer dan 2 miljoen inwoners van Gaza op grote schaal humanitaire hulp zouden kunnen krijgen. Ook zouden Israël en Hamas worden aangespoord om tot een duurzaam bestand te komen en zou Hamas alle Israëlische gijzelaars moeten laten gaan.
Volgens Rusland en China ging de oproep niet ver genoeg. De Russische VN-ambassadeur zei dat de oproep tot een staakt-het-vuren "niet duidelijk genoeg" was geformuleerd. Ook zou zo'n staakt-het-vuren Israël "effectief groen licht" geven om de strijd voort te zetten, terwijl dat land op het punt staat om de stad Rafah aan te vallen, aldus de Russische ambassadeur. Voor de resolutie stemmen, zou in zijn ogen een "schande" zijn.
Ook China wil een onmiddellijk staakt-het-vuren, maar dan zonder verdere voorwaarden. Ook Algerije, niet-permanent lid van de raad, stemde tegen. Guyana onthield zich van stemming. De overige tien leden stemden voor.
CynischDe ambassadeur van de VS noemde het vetoën door Rusland en China "cynisch". "De overgrote meerderheid van de Veiligheidsraad stemde voor de resolutie, maar Rusland en China kozen ervoor om hun veto te gebruiken", zei ze.
Volgens haar deden ze dat alleen omdat de resolutie door de VS was opgesteld. Ook bekritiseerde ze beide landen omdat die de terreuraanval van Hamas van 7 oktober op Israël nooit hebben veroordeeld.
De Franse president Macron zegt dat Frankrijk nu "met Amerikaanse, Europese en Arabische partners" een nieuwe resolutie wil opstellen. Hij zei hoop te hebben dat China en Rusland die resolutie niet zullen vetoën.
De VN-Veiligheidsraad sprak zich al twee keer uit over de verslechterende humanitaire situatie in Gaza. Over een oproep tot een staakt-het-vuren werden de leden het nooit eens.
De VS blokkeerde zo'n oproep drie keer, onder meer omdat daarin de terreuraanval van Hamas van 7 oktober op Israël onvoldoende zou worden veroordeeld. De VS is de belangrijkste bondgenoot en wapenleverancier van Israël. Dat het nu zelf oproept tot een bestand is een teken dat de druk op Israël wordt opgevoerd om de gevechten te stoppen.
HongerEen internationale groep van experts waarschuwde dat in de hele Gazastrook hongersnood kan uitbreken, omdat Israël de grenzen grotendeels dichthoudt. Huishoudens slaan dagelijks maaltijden over. In het noorden van Gaza is de situatie volgens de experts nu al catastrofaal, wat betekent dat er mensen sterven door voedselgebrek.
De terreuraanval van Hamas van 7 oktober op Israël kostte het leven aan zo'n 1200 mensen, Israëliërs en mensen met een andere nationaliteit. De bombardementen op Gaza en de Israëlische inval in de Gazastrook hebben volgens het onder controle van Hamas staande ministerie van Gezondheid in Gaza aan meer dan 32.000 Palestijnen het leven gekost.
Het ministerie maakt in de cijfers geen onderscheid tussen Hamas-strijders en burgers. Twee derde van de doden aan Palestijnse kant zijn vrouwen en kinderen, stelt het ministerie. Internationale hulporganisaties noemen de cijfers van het ministerie betrouwbaar.
Het Boekenweekgeschenk van volgend jaar wordt geschreven door de winnaar van een schrijfwedstrijd. Uitgeverijen kunnen verhalen van eigen auteurs tot eind augustus insturen. Een jury leest de verhalen zonder te weten wie de schrijver is.
Stichting CPNB wil met de wedstrijd stilstaan bij "de rijke historie" van de Boekenweek, die volgend jaar voor de 90e keer wordt gehouden. Tientallen jaren geleden werd de schrijver al met een wedstrijd gekozen. In 1948 brak zo Hella S. Haasse met Oeroeg door bij het grote publiek. De ontmoeting van Antoon Coolen was in 1947 het eerste 'winnende' Boekenweekgeschenk.
Onder meer oud-NOS-presentator Rik van de Westelaken, schrijver Hanna Bervoets en BookTokker Noah de Campos Neto zitten in de jury. "Als jury mogen we manuscripten lezen zonder voorkennis over auteur of uitgever: alleen het verhaal telt", zegt juryvoorzitter Van de Westelaken. "We verheugen ons op het samen ontdekken van het meest verrassende manuscript."
Honderd schrijversDe CPNB verwacht zeker vijftig tot honderd manuscripten. Sommige auteurs zijn al ingelicht over de wedstrijd. Het winnende boek wordt volgend jaar in minimaal 500.000 exemplaren gedrukt. Wie voor 15 euro of meer aan boeken koopt, krijgt het Boekenweekgeschenk.
Naast het Boekenweekgeschenk wordt er ook een themaboek uitgegeven. De auteur van dit boek wordt door de CPNB aangesteld. Het thema van de Boekenweek2025 wordt in september bekendgemaakt.
Dit jaar schreven zes leden van de familie Chabot het Boekenweekgeschenk (Gezinsverpakking).
De Franse president Emmanuel Macron heeft een gevoelige politieke nederlaag geleden nu de Senaat het vrijhandelsakkoord tussen de EU en Canada heeft afgewezen. Bovendien is nu onzeker of het internationale akkoord wel kan blijven bestaan.
De Franse regering is voor het vrijhandelsakkoord. Maar een ongebruikelijke coalitie van de linkse én rechtse oppositie in de Eerste Kamer stemde gisteren tegen. "Een politieke donderslag", schreef Le Figaro. En Le Monde constateerde: 'Een enorme tegenvaller voor de regering'.
Critici zeggen dat met name Franse veehouders gedupeerd worden als ze moeten concurreren met Canadees vlees, waar minder strenge regels voor zouden gelden. En dat onderwerp ligt hypergevoelig: de afgelopen maanden demonstreerden Franse boeren massaal omdat ze vrezen voor hun inkomsten. Die protesten vonden gehoor bij de oppositie.
"Het vrijhandelsverdrag betekent oneerlijke concurrentie voor onze boeren", zei senator Guillaume Gontard (de Groenen). "We willen onze belangen verdedigen, de belangen van onze boeren", aldus senator Bruno Retailleau van de rechtse Les Républicains.
Politieke stuntMaar volgens de regering gaat het de oppositie helemaal niet om de boeren. "De oppositie wil een politieke stunt uithalen, vlak voor de Europese verkiezingen", zei staatssecretaris Franck Riester (Buitenlandse Handel). Partijen zouden hengelen naar de gunst van de kiezer.
Volgens de peilingen stevent het rechts-radicale Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen op een grote overwinning af bij die verkiezingen in juni. De RN is tegen het CETA-akkoord. De partij van Macron, die voor CETA is, doet het juist slecht in de peilingen.
De stemming in de Senaat is daarom een dubbele tegenslag voor de president. De oppositie kon zich opwerpen als 'vriend van de boeren'. En de uitslag van de stemming is een electorale opsteker voor de rechts-radicale RN in de aanloop naar de verkiezing van een nieuw Europees Parlement.
De stemming in de Senaat kán ook vergaande gevolgen hebben voor het vrijhandelsakkoord zelf. Alle EU-lidstaten moeten het namelijk ratificeren. Als één land dat niet doet, zoals mogelijk Frankrijk nu, gaat het hele akkoord in principe van tafel.
President Macron heeft verschillende opties om dat te voorkomen, maar makkelijk wordt het niet. Hij kan de Tweede Kamer vragen om opnieuw over CETA te stemmen. Bij de eerste stemming, in 2019, werd er voor gestemd. Maar sinds de verkiezingen in 2022 is Macron zijn meerderheid in de Tweede Kamer kwijt. Dus de kans is groot dat daar nu ook tegen gestemd zou worden.
De Communistische Partij heeft aangekondigd op 30 mei een stemming aan te willen vragen over CETA in de Tweede Kamer enkele dagen vóór de Europese verkiezingen. Maar Macron zit na een nederlaag in de Senaat niet te wachten op een tweede nederlaag in de Assemblée.
Niets zeggen tegen BrusselDe president heeft een tweede optie: hij kan de uitslag van de stemming in de Senaat gewoon niet doorgeven aan Brussel. Met als voorwendsel dat de debatten nog niet zijn afgerond.
Als een land officieel niet meldt bij de EU dat het tegen CETA is, mag de invoering van het verdrag gewoon doorgaan. Cyprus voerde eerder al zo'n 'struisvogelpolitiek': ook daar was het parlement tegen CETA maar besloot de regering om de EU niet officieel te informeren.
"Als de Franse regering dat doet, dan wordt de democratie buiten spel gezet. Daarmee speelt de regering het Rassemblement National juist in de kaart", zei Yannick Jadot van de Groenen. Ook deze strategie zou voor president Macron dus riskant kunnen zijn.
De Franse regering bezint zich nu op de beste strategie. Macron is vóór CETA maar wil de boeren niet tegen de haren instrijken. En Macron wil graag de parlementaire weg bewandelen maar heeft daar geen meerderheid meer.
"Het dossier is nog niet afgesloten'', zei staatssecretaris Riester. "De komende weken of maanden zullen we bekend maken of de Assemblée zich op een nader te bepalen moment opnieuw kan uitspreken over dit akkoord."
Demissionair premier Rutte en minister voor Buitenlandse Handel Van Leeuwen brengen volgende week dinsdag en woensdag een bezoek aan China. Ze ontmoeten president Xi Jinping, premier Li Qiang en de minister van Handel Wang Wentao.
Op de agenda staan geopolitieke onderwerpen als de situatie in het Midden-Oosten en de Russische oorlog tegen Oekraïne, er wordt ook gepraat over de onderlinge handelsbetrekkingen.
Er zijn gesprekken georganiseerd met het Nederlandse bedrijfsleven over het handels- en investeringsklimaat. Rutte gaat op de universiteit van Peking in gesprek met Chinese studenten die Nederlandse taal en cultuur studeren en met Nederlandse studenten die in Peking studeren.
Rutte was al eerder in China, voor het laatst in 2018. Ook bij eerdere reizen stonden zowel de wereldpolitiek als de handelsbetrekkingen op de agenda.
Niet zonder problemenDie handelsbetrekkingen zijn niet zonder problemen. Zo bemoeit de VS zich met de verkoop van chipmachines aan China door de Nederlandse chipmachinefabrikant ASML. Inmiddels geldt er een verbod op de levering van hoogwaardige chipmachines.
Ook waarschuwt de AIVD regelmatig voor Chinese spionageactiviteiten en spionageprogrammatuur in Chinese producten, tot woede van China.
Na de waarschuwingen van de AIVD is het kabinet een groot onderzoek gestart om de risico's te kunnen inschatten. Dat richt zich onder meer op technologische systemen, scanners, telecommunicatie en de grote havenkranen in Rotterdam.
Begin deze maand sloegen de veiligheidsdienst in de VS alarm omdat in grote havenkranen van de Chinese fabrikant ZPMC apparatuur zou zitten om havenactiviteiten mee te registreren.
De woordvoerder van de Russische president Poetin zegt dat Rusland "in oorlog" is met Oekraïne. De Russen hadden het woord oorlog eerder nog in de ban gedaan en president Poetin sprak altijd van een 'speciale militaire operatie'.
Maar de woordvoerder van Poetin, Dmitri Peskov, noemde vandaag in het populaire pro-Kremlinweekblad Argumenty i Fakty nu wel het woord oorlog. "Ja, we zijn in oorlog", zei hij. Volgens hem is de speciale militaire operatie een oorlog geworden door de massale steun van het Westen voor Oekraïne. Volgens Peskov moet "iedereen dit begrijpen" voor de "interne motivatie". Later herhaalde hij de term nog eens tegen andere journalisten.
Peskov maakte zijn opmerkingen vijf dagen na de herverkiezing van president Poetin. Van vrije verkiezingen was geen sprake, en de uitkomst stond al vast. Politieke tegenstanders waren verdwenen, uitgesloten van deelname of overleden.
Peskov geeft "het collectieve Westen" de schuld van de oorlog:
Lange tijd was 'oorlog' een verboden term, op straffe van vervolging. President Poetin beweerde in het verleden dat het Westen "een hybride oorlog" tegen Moskou is gestart, maar hij noemde de Russische invasie in Oekraïne steevast een speciale militaire operatie.
Peskov zei ook dat zijn gebruik van het woord "oorlog" een andere context had dan het gebruik ervan door mensen die ervoor vervolgd zijn. Wat die andere context is, zei hij niet.
Rusland heeft zeer strikte militaire censuur ingesteld in de dagen na de start van de invasie. Voor critici dreigen jarenlange celstraffen als blijkt dat zij "valse informatie hebben verspreid" of de strijdkrachten "in diskrediet" hebben gebracht. Volgens mensenrechtenorganisatie OVD-Info zijn er de afgelopen twee jaar meer dan 900 zaken geopend tegen mensen die zich hebben verzet tegen de oorlog.
