Aggregator

Wekdienst 15/8: Slachtoffers oorlog Nederlands-Indië herdacht • Jager wil wolf kunnen doden

3 months ago

Goedemorgen! Vandaag worden de slachtoffers van de oorlog in voormalig Nederlands-Indië herdacht. En een jager wil via de rechter afdwingen dat hij wolven die schapen en ander vee aanvallen, mag afschieten.

Eerst het weer: in de loop van de dag vormen zich enkele stapelwolken en het blijft overal droog. De zuidwestenwind is matig van kracht en het wordt 23 tot 26 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kan je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Een Amerikaan in Rusland is gearresteerd voor het aanvallen van een politieagent, melden Russische staatsmedia. Hij zit vast. Joseph Tater zou in aanraking met de politie zijn gekomen, nadat hij probeerde in te checken in een hotel in Moskou.

Volgens Rusland had hij niet de benodigde migratiepapieren en werd hij agressief, aldus staatspersbureau Interfax. Op het politiebureau zou de Amerikaan een agente op haar arm hebben geslagen en haar hebben geduwd.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Jaarlijks komen meerdere kinderen en volwassenen in moeilijkheden in zee door onder meer sterke stroming. En dus geven enkele kustgemeenten subsidie om kinderen zwemles in zee te geven. In Zandvoort wijst zweminstructrice Jolanda Pol kinderen op de gevaren van muien.

Fijne dag!

Actrice Gena Rowlands (Gloria, The Notebook) overleden

3 months ago

De Amerikaanse actrice Gena Rowlands is overleden. Ze is bekend van films als A Woman Under the Influence en Gloria. Rowlands is 94 jaar geworden.

Volgens Amerikaanse media is ze woensdag overleden in Indian Wells, Zuid-Californië. Haar dood werd bevestigd door het impresariaat van haar zoon, regisseur Nick Cassavetes (65).

Cassavetes maakte in juni bekend dat zijn moeder al enkele jaren aan alzheimer leed.

Rowlands speelde rollen in het theater, in televisieseries en op het witte doek. Ze was sinds begin jaren 60 te zien in tientallen films. Veel daarvan waren geregisseerd door haar man, John Cassavetes. Ze was getrouwd met de regisseur van 1954 tot zijn dood in 1989. Het echtpaar kreeg drie kinderen die ook in de filmwereld terecht zijn gekomen.

Onafhankelijke filmscene

Rowlands en Cassavetes waren als paar toonaangevend in de onafhankelijke filmscene in de jaren 70 in de VS. Cassavetes gold als een pionier van de cinema vérité, een documentaire-achtige filmstijl. "Samen met Rowlands slaagde Cassavetes erin onafhankelijke films te maken met Hollywood-invloeden - niet qua plot en stijl maar wel qua acteren, met allure en dramatische kracht", schreef The New Yorker in 2016 over hun oeuvre.

Rowlands bleef tot op hoge leeftijd actief. Een van haar bekendste latere rollen was in het romantische drama The Notebook (2004). In de door haar zoon Nick geregisseerde film speelt ze een dementerende vrouw.

Ze werd genomineerd voor een Oscar voor haar rollen in A Woman Under the Influence (1974) en Gloria (1980), maar liep de Academy Award in beide gevallen mis. In 2015 kreeg de toen 85-jarige actrice een ere-Oscar als erkenning voor haar hele carrière.

Werkzaamheden op A2 Utrecht en ringweg Amsterdam van start, grote drukte verwacht

3 months ago

Wie vandaag de weg opgaat, moet op de A10 in Amsterdam en op de A2 bij Utrecht rekening houden met flinke drukte. Op beide plekken start Rijkswaterstaat vandaag met werkzaamheden die weken gaan duren.

Sinds vannacht is de binnenring van de A10 richting Amsterdam-Oost tussen Durgerdam en Watergraafsmeer tot 9 september dicht. Ook de verbindingsweg A8 naar de A10 Noord is afgesloten. Weggebruikers moeten rekening houden met extra reistijd oplopend tot een uur.

Deze zomer krijgt de ringweg aan de noordoostkant van Amsterdam een opknapbeurt. Op 20 juli begonnen de werkzaamheden aan de buitenring. Dat leidde vooral in de eerste twee weken tot grote verkeersdrukte in en om de stad.

Nu het werk aan de buitenring klaar is, begint Rijkswaterstaat dus aan de binnenring. De verwachting is dat ook deze werkzaamheden zullen leiden tot verkeershinder, met name in de ochtendspits, meldt stadszender AT5. Weggebruikers kunnen tijdens de werkzaamheden omrijden via de buitenring.

Groot onderhoud aan A2

Vanaf vanavond 21.00 uur gaat in Utrecht ook de A2 richting Den Bosch dicht. Tussen knooppunt Oudenrijn en knooppunt Everdingen zal de weg de komende vijf weken van donderdagavond tot maandagochtend worden afgesloten. Daarnaast zijn er doordeweeks minder rijstroken beschikbaar, meldt RTV Utrecht.

Er is groot onderhoud nodig. Daarbij wordt het asfalt vervangen. De werkzaamheden duren tot 23 september. Tot die tijd moeten weggebruikers rekening houden met een uur extra reistijd. Het verkeer wordt omgeleid via de A12 en de A27. Een verbindingsboog van de A12 naar de A27 is tijdelijk ingericht als extra rijstrook.

Hoewel de afsluitingen in de weekenden zijn gepland, kunnen er volgens Rijkswaterstaat lange files ontstaan. Weggebruikers die ook met het openbaar vervoer kunnen reizen of thuis kunnen werken, kunnen de auto in die periode waarschijnlijk beter laten staan, aldus de wegbeheerder.

Spoor bij Amersfoort

Ook op het spoor rond Amersfoort wordt vanaf vandaag nog gewerkt. Daardoor rijden er van en naar Amersfoort Centraal tot en met zondag geen treinen. Spoorbeheerder ProRail werkt daar al de hele zomer aan het station. De komende dagen worden de werkzaamheden afgerond. Van en naar Amersfoort rijden bussen.

Vandaag is het zover: 18 miljoen mensen op dit hele kleine stukje aarde

3 months ago

Nederland telt vanaf vandaag 18 miljoen inwoners. Althans, dat is de schatting van de 'bevolkingsteller' van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De bevolking groeide de laatste jaren alleen door migratie uit het buitenland, niet door een toenemend geboortecijfer; er werden minder kinderen geboren dan er mensen overleden.

De nieuwe mijlpaal van 18 miljoen inwoners komt relatief snel - nog maar acht jaar geleden tikte Nederland de 17 miljoen aan. Dat is bijna twee keer zo snel als de vorige miljoenensprong. Het duurde vijftien jaar voordat het aantal inwoners in Nederland groeide van 16 naar 17 miljoen.

Dat de groei nu sneller gaat, komt volgens het CBS niet alleen door de oorlogen in bijvoorbeeld Oekraïne en Syrië. "Ook een betere of slechtere economische situatie, de uitbreidingen van de Europese Unie of beleidskeuzes zoals het aanbod van Engelstalige studies in Nederland spelen daarbij een rol."

Overigens is er een periode geweest waarin de Nederlandse bevolking harder groeide dan nu: tussen 1945 en 1970 kwamen er gemiddeld 150.000 mensen per jaar bij, vooral door geboorten. In de afgelopen periode was de toename 120.000 mensen per jaar, maar dan vooral door migratie.

Verreweg de meeste nieuwkomers kwamen in de afgelopen acht jaar uit Europese en Aziatische landen, blijkt uit de nieuwe CBS-cijfers. In absolute aantallen kwamen de meeste mensen uit Oekraïne, Syrië en Polen.

Top 3 onveranderd

De grootste groep inwoners in Nederland heeft een Nederlandse herkomst (72 procent), gevolgd door groepen met een Turkse (2,5 procent) en Marokkaanse (2,4 procent) herkomst. Deze top drie van grote groepen is sinds 2016 niet veranderd.

Naar verwachting zal het aantal inwoners van Nederland in de komende decennia blijven groeien. Dat komt vooral door de toegenomen migratie en doordat mensen langer leven dan eerdere generaties. Dat maakt de berekeningen ook onzeker: vooral het aantal migranten is moeilijk te voorspellen. Volgens de laatste cijfers telt Nederland in 2070 zo'n 17,6 tot 24 miljoen inwoners.

Wat wel zeker is: de Nederlandse bevolking wordt ouder. In 1975 was de gemiddelde leeftijd nog 33,2 jaar, acht jaar geleden was dat 41,5 jaar en inmiddels 42,6 jaar.

Het aantal 65-plussers stijgt, terwijl er relatief weinig kinderen worden geboren. Vorig jaar waren dat er ruim 164.000. Een vrouw in Nederland krijgt gemiddeld 1,43 kinderen. Dat is het laagste aantal sinds de jaren 80.

De Nederlandse bevolking groeit niet overal even sterk. Naar verhouding is de grootste groei te zien in gemeenten rond de grote steden. Dat komt doordat er mensen naartoe verhuisden, maar ook doordat daar wel meer kinderen werden geboren dan er mensen overleden. Daarbij gaat het om gemeenten als Blaricum, Waddinxveen, Rijswijk en Diemen. Van de grote steden groeide Utrecht met 10,4 procent relatief het meest en Rotterdam met 6,4 procent het minst.

Krimp

Er zijn ook gemeenten, vooral aan de randen van het land, waar het aantal inwoners sinds 2016 is gedaald. Dat is bijvoorbeeld gebeurd in Zuid-Limburg, Groningen, de Achterhoek en Zeeuws-Vlaanderen. Daar overlijden meer mensen dan er kinderen worden geboren en verhuizen meer inwoners uit een gemeente dan er komen wonen. Zo daalde het aantal inwoners van Simpelveld met 4,5 procent, van Eemsdelta met 4,3 procent en van Gulpen-Wittem met 3,1 procent.

Internationaal gezien is Nederland, met bijna 518 inwoners per vierkante kilometer, het op een na meest dichtbevolkte land van Europa. De nummer 3, België, volgt op ruime afstand met 384 inwoners. Alleen Malta is, met bijna 1700 inwoners per vierkante kilometer, aanzienlijk meer dichtbevolkt. Het Europese gemiddelde ligt op 109 inwoners.

Een week na de anti-islamrellen zoekt het VK naar antwoorden

3 months ago

Na een week van opruiende taal en geweld op straat is aan de rellen in het Verenigd Koninkrijk een einde gekomen. De rechtbanken draaien echter op volle toeren en leggen relatief strenge straffen op.

Gisteren werden meerdere relschoppers uit Rotherham veroordeeld. Ze omsingelden een hotel waar asielzoekers werden opgevangen, duwden een brandende afvalbak door de ingetrapte deur en probeerden het gebouw in brand te steken. Deelnemers aan het geweld kregen tot drie jaar cel.

De afgelopen week werden ook al tieners veroordeeld, sommigen nog maar 13 jaar oud. Verder kreeg een man in Leeds twintig maanden cel opgelegd omdat hij op Facebook opriep om een asielopvang aan te vallen.

Terwijl er wordt berecht, zoekt het land naarstig naar antwoorden: waar kwamen de anti-islamrellen vandaan? Er gingen stenen door ramen van moskeeën, islamitische grafstenen werden besmeurd en een moslim werd neergestoken op een treinstation. Bij het geweld op straat klonken leuzen als "We want our country back" en "Fuck muslims".

'Te veel genormaliseerd'

"Het bevestigt wat veel Britse moslims al langer weten", zegt Miqdaad Versi van belangenorganisatie de Muslim Council of Britain. "Te veel invloedrijke stemmen hebben haat genormaliseerd of zelfs aangewakkerd." In spreadsheets heeft hij jaren aan krantenkoppen en artikelen verzameld waarin Britse moslims negatief worden neergezet. Het is zijn missie om de Britse pers op onjuistheden, stereotypering en misleidende berichtgeving over moslims te wijzen.

"Geen andere bevolkingsgroep in Groot-Brittannië krijgt zoveel slechte pers", zegt hij. "Het belangrijkste thema waarmee moslims in de pers worden geassocieerd, is terrorisme. Als je als nieuwsconsument voortdurend berichten ziet over moslims in de context van terrorisme, antisemitisme en andere negativiteit, dan voedt dat een onderstroom van islamofobie." Vooral tabloids zoals de The Sun en Daily Mail lopen hierin voorop.

De rellen begonnen na een brute steekpartij in de noordelijke kuststad Southport op 29 juli, waarbij drie jonge meisjes omkwamen. Op sociale media werd meteen druk gespeculeerd dat de dader een islamitische asielzoeker zou zijn. Zelfs nadat de identiteit van de dader werd onthuld - een in Wales geboren 17-jarige jongen met Rwandese christelijke ouders - bleef de woede tegen moslims en immigranten zich verspreiden.

Kritiek vanuit Hogerhuis

Ook de politieke retoriek in Groot-Brittannië ligt onder de loep na de geweldsuitbarsting. Onder anderen leden van het Hogerhuis, de Britse Eerste Kamer, uiten kritiek op de "normalisering van rechtse anti-immigratieretoriek" in de politiek de afgelopen jaren.

Sayeeda Warsi van de Conservatieve Partij sprak zich in de media fel uit over hoe Westminster in haar ogen racisme heeft aangewakkerd en moslimgemeenschappen heeft gedemoniseerd.

Ook Victor Adebowale, een onafhankelijk Hogerhuislid, zei tegen de BBC dat politici de spanningen hebben aangewakkerd. "Wanneer we mensen uit het buitenland 'ontmenselijken', is het niet verrassend dat mensen een stap verdergaan."

De antiracismedenktank Hope not Hate waarschuwde eerder dit jaar dat de toenmalige Conservatieve regering met haar taalgebruik rond migratie extreemrechtse bewegingen ophitst. De organisatie onderzocht hoe rechtse politieke retoriek terugkwam in extreemrechtse groepen op Telegramkanalen.

Geen berisping of verantwoording

Versi noemt verschillende voorbeelden van hoe de politiek een anti-islamitisch verhaal creëert. Afgelopen week zei voormalig immigratieminister Robert Jenrick, die leider van de Conservatieve Partij wil worden, op Sky News dat het strafbaar moet worden om in het openbaar "Allahu akbar" (God is groot) te zeggen.

"Dit is een zin die miljoenen moslims dagelijks gebruiken", zegt Versi verbouwereerd. "De Sky News-interviewer sprak hem niet tegen, hij kreeg achteraf geen berisping van zijn eigen partij en hoefde ook nergens verantwoording af te leggen of excuses te maken."

Volgens Versi laat dit zien hoe anti-islamretoriek acceptabel en normaal is geworden. Niet alleen bij extreemrechtse groepen, maar ook in de media en politiek. Zo kreeg de monitoringgroep Tell Mama kreeg bijna vier keer zoveel meldingen van anti-moslimincidenten in de week nadat Boris Johnson vrouwen in boerka in 2018 "letter boxes" (brievenbussen) noemde.

Achtergestelde gebieden

Ook armoede en onvrede over de staat van het land lijken onderliggende oorzaken van de geweldsuitbarsting te zijn geweest. In zeven van de tien meest achtergestelde gebieden in Engeland zijn de afgelopen weken extreemrechtse, gewelddadige rellen geweest, analyseerde de Financial Times.

Ook hebben deze regio's relatief veel huisvesting voor asielzoekers. Dat komt door het beleid van de vorige conservatieve regering om migranten in goedkopere gebieden in hotels te huisvesten terwijl ze wachten op de uitkomst van hun asielaanvraag.

En toch is het Verenigd Koninkrijk geen racistisch land, benadrukt Versi. Met de stelling dat je "wit moet zijn om echt Brits te zijn" was 93 procent van de Britten het oneens en 84 procent sterk oneens, bleek in 2020 uit een Ipsos-peiling.

Het is over het algemeen een van de beste plekken in Europa om te wonen, vindt Versi. Een divers land waar iedereen, ongeacht zijn afkomst, het kan maken. "Het ging bij deze racistische rellen uiteindelijk om een kleine minderheid van de Britten die de straat opging, gedreven door een gevaarlijk sentiment waar we serieus naar moeten kijken."

Altaarsteen Stonehenge komt niet uit Wales, maar uit Schotland

3 months ago

Een van de stenen van Stonehenge in Zuid-Engeland komt niet zoals lang werd gedacht uit Wales maar van nog veel verder weg: uit het noordoosten van Schotland.

De zogenoemde Altaarsteen is een van de grootste stenen die zijn gebruikt om het megalithische monument te bouwen. De steen dankt zijn naam waarschijnlijk aan een 17e-eeuwse oudheidkundige die als eerste de mogelijkheid opperde dat de platliggende steen een prehistorisch altaar zou kunnen zijn.

De Altaarsteen is een dik blok dat zes ton weegt en in het midden van de steencirkel ligt. Volgens nieuw onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Nature, is het blok bijna 5000 jaar geleden over een afstand van 700 kilometer getransporteerd vanuit het noordoosten van Schotland.

De bevindingen ontkrachten een oud idee dat de Altaarsteen afkomstig zou zijn uit Pembrokeshire in Wales. Vorig jaar concludeerden onderzoekers al dat de steen niet daarvandaan kon komen, maar waarvandaan dan wel was nog een mysterie.

De oplossing kwam van een Australisch onderzoeksteam, dat toegang had tot een van de grootste databases met verschillende steensoorten ter wereld. De onderzoekers vergeleken stukjes steen die van de Altaarsteen waren gevallen met de gegevens uit de database en ontdekten een match met stenen uit het Orcadian Basin in Schotland.

Van andere stenen was de afkomst al eerder vastgesteld. Een aantal komt inderdaad uit Wales, andere uit Engeland. Er was nog geen steen uit Schotland bij.

"Deze steen heeft een verschrikkelijk lange weg afgelegd - minstens 700 km - en dat is de langste reis die een steen voor een monument in die periode heeft afgelegd," aldus Nick Pearce, die meeschreef aan het wetenschappelijke artikel in Nature. "Die afstand is verbazingwekkend voor die tijd."

De nieuwe informatie werpt nieuwe vragen op, zegt Robert Ixer, die ook betrokken was bij de studie. "Hoe is de Altaarsteen getransporteerd vanuit het noorden van Schotland naar Stonehenge, en nog intrigerender, waarom?"

Zowel over land als over zee moet het vervoer een enorme uitdaging zijn geweest. "Dit onderzoek heeft gevolgen voor ons begrip van gemeenschappen in de neolithische periode en hun onderlinge contacten en transportsystemen", aldus de onderzoekers.

Twee piloten dood bij crash straaljagers in Frankrijk

3 months ago

Twee straaljagers zijn gisteren op elkaar gebotst in het noordoosten van Frankrijk. Daarbij zijn twee piloten om het leven gekomen. Een derde piloot heeft het ongeluk overleefd, melden de Franse autoriteiten.

Volgens Franse media was een van de twee slachtoffers een piloot in opleiding en de ander een instructeur. Ze zaten samen in een van de vliegtuigen.

Volgens de Franse luchtmacht botsten de twee Rafale gevechtsvliegtuigen op elkaar toen ze terugkeerden uit Duitsland waar ze waren bijgetankt. Ze stortten neer in de buurt van Colombey-les-Belles, een plaats in de buurt van Nancy. De vliegtuigen waren gestationeerd op de basis Saint-Dizier in het noordoosten van Frankrijk.

De overlevende piloot zat in de andere straaljager. Hij had zich voor de crash uit het toestel bevrijd met zijn schietstoel. Hij werd snel gevonden. De piloot was gewond, maar bij bewustzijn. Naar de inzittenden van het andere toestel werd daarna de hele dag gezocht. Daarbij werden het leger, de politie, de brandweer en civiele reddingsdiensten ingezet.

Iets voor middernacht liet de Franse president Macron weten dat de twee vermiste piloten dood waren teruggevonden.

Het is nog onduidelijk waardoor de vliegtuigen met elkaar in botsing kwamen. Ongevallen met Rafale-gevechtsvliegtuigen zijn volgens Franse media relatief zeldzaam. In 2007 stortte een toestel neer in het departement Corrèze, waarbij een piloot om het leven kwam. In 2009 kwamen twee toestellen met elkaar in botsing voor de kust van Perpignan. Daarbij kwam één inzittende om het leven.

Amerikaan vast in Rusland voor confrontatie met agent

3 months ago

In Moskou is een Amerikaan gearresteerd voor het aanvallen van een politieagent, melden Russische staatsmedia. Hij zit na voorgeleiding voor een rechtbank in de Russische hoofdstad in voorlopige hechtenis.

De in 1978 geboren Joseph Tater kwam maandagavond in aanvaring met de Russische politie nadat hij tevergeefs had geprobeerd bij een hotel in Moskou in te checken. Hij zou volgens staatspersbureau Interfax niet de daarvoor benodigde Russische migratiekaart hebben kunnen tonen, een document dat buitenlandse reizigers krijgen als ze Rusland binnenkomen.

De politie werd erbij gehaald omdat de man zich volgens de autoriteiten agressief gedroeg en scheldwoorden gebruikte. Volgens Interfax werd hij gearresteerd omdat hij niet luisterde naar aanwijzingen van de politie.

Op een politiebureau zou de Amerikaan een agente op haar arm hebben geslagen en haar hebben geduwd. "De verdachte weigerde identiteitspapieren te laten zien, waarna hij geweld gebruikte tegen een politiemedewerker", citeert het persbureau een politiewoordvoerder.

Het bericht van het Russische staatspersbureau kan niet onafhankelijk worden gecheckt.

Langere straf

Tater zit voorlopig 15 dagen in voorarrest. Als het tot een rechtszaak komt, kan hem een langere straf te wachten staan. Op het aanvallen van een politieagent staan in Rusland straffen tot vijf jaar cel.

De Amerikaanse ambassade in Moskou zegt tegen de Russischtalige zender RTVI dat ze de Amerikaanse autoriteiten kennis hebben genomen van de arrestatie, maar de ambassade wil verder geen commentaar geven.

Begin deze maand kwamen juist Amerikanen die vastzaten in Rusland vrij bij een gevangenenruil. Onder hen waren de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich van The Wall Street Journal en oud-marinier Paul Whelan.

Reisorganisaties: Noord-Korea heropent grenzen voor toeristen in december

3 months ago

In december stelt Noord-Korea de grenzen weer open voor buitenlandse toeristen. In ieder geval voor buitenlanders die naar de noordoostelijke stad Samjiyon willen, maar mogelijk worden ook andere delen van het land weer toegankelijk. Dat melden verschillende reisorganisaties.

Noord-Korea laat sinds het begin van de coronapandemie in januari 2020 geen buitenlandse toeristen meer toe. Pas dit jaar was voor het eerst weer een handjevol Russen welkom. De aankondiging lijkt erop te wijzen dat het stalinistische land klaar is om de grenzen te heropenen voor grotere groepen buitenlanders.

"We hebben bevestiging ontvangen van onze lokale partner dat het toerisme naar Samjiyon en waarschijnlijk ook de rest van het land officieel zal worden hervat in december 2024," meldt het in Beijing gevestigde reisbureau Koryo Tours op zijn website. Ook KTG Tours, een andere reisorganisatie, zegt komende winter reizen naar Samjiyon aan te gaan bieden.

'Socialistische utopie'

Noord-Korea bouwt in Samjiyon, een stad vlak bij de Chinese grens, aan wat het een "socialistische utopie" noemt, een modelstad met nieuwe appartementen, hotels, een ski-resort en commerciële, culturele en medische faciliteiten.

Het land heeft ook plannen voor een megastrandresort bij Wonsan-Kalma, aan de oostkust. Dat zou in mei volgend jaar open moeten gaan.

Buitenlandse toeristen kunnen niet op eigen houtje door Noord-Korea reizen, maar alleen meedoen met georganiseerde rondreizen van door het regime erkende reisbureaus.

WHO: opmars nieuwe variant mpox-virus is internationale noodsituatie

3 months ago

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft de opmars in Afrika van een nieuwe variant van het mpox-virus, ook bekend als het apenpokkenvirus, aangemerkt als een internationale noodsituatie.

Het uitroepen van de noodsituatie volgt na een forse uitbraak in de Democratische Republiek Congo. Het virus is ook opgedoken in omliggende landen. De Afrikaanse volksgezondheidsorganisatie Africa CDC waarschuwde gisteren al voor een "continentale noodsituatie".

De nieuwe variant is besmettelijker en gevaarlijker dan vorige varianten. Volgens de WHO raakten dit jaar al meer dan 14.000 mensen besmet met het virus. Ook vielen er meer dan 500 doden, aanzienlijk meer dan een jaar eerder.

"In Congo circuleren al meer dan tien jaar mpox-virussen, maar het afgelopen jaar is het aantal besmettingen en doden flink gestegen", zei WHO-topman Tedros tijdens een persconferentie die op X werd uitgezonden.

Volgens Tedros is internationale samenwerking nodig om de uitbraak onder controle te krijgen. Daarvoor is vooralsnog 1,5 miljoen dollar vrijgemaakt, maakte de organisatie vandaag bekend.

De WHO maakt zich al een tijd zorgen over de opmars van het virus in tien Afrikaanse landen.

Ziekteverschijnselen

Het mpox-virus (virologen gebruiken ook de Engelse naam monkeypox) gaat over van dier op mens, maar ook van mens op mens, door intiem contact zoals zoenen en seks. Wie het virus oploopt, heeft in het begin last van koorts, hoofdpijn, spierpijn, gezwollen lymfeklieren, rillingen en moeheid. Na een paar dagen verschijnen er vlekken op de huid. Deze huiduitslag gaat over in blaasjes, die na twee tot drie weken van de huid vallen.

Het virus werd voor het eerst bij mensen vastgesteld in 1970 in de Democratische Republiek Congo, meldt WHO. Sindsdien wordt het virus vooral aangetroffen in Afrika, maar in 2022 dook een mildere variant op in Europa - ook in Nederland. Die variant was zelden dodelijk.

De Wereldgezondheidsorganisatie riep ook toen een internationale noodtoestand uit op het gebied van de volksgezondheid. Vanwege de uitbraak werden in ons land ook mensen gevaccineerd tegen de ziekte.

Iedereen kan het mpox-virus krijgen: het komt voor bij bij jong en oud. Volgens het RIVM is de ziekte sinds april 2022 in Nederland bij 1306 mensen vastgesteld.

Toen Eugènie Herlaar op televisie was leken racisme en vrouwenhaat ver weg

3 months ago

Eugènie Herlaar, die vandaag op 84-jarige leeftijd overleed, was de eerste vrouw die op de Nederlandse televisie het journaal presenteerde en ook de eerste journaalpresentator van kleur.

Toen ze er in 1965 begon, bestond het journaal al negen jaar. Haar optreden kan achteraf worden gezien als een mijlpaal voor de vrouwenemancipatie, maar zo zag ze het zelf niet. Ze presenteerde zichzelf in de eerste plaats als een heel gewone vrouw.

"Mijn grootste liefhebberij is breien en haken en dat kan ik nu fijn doen tussen het eerste en tweede journaal in", zei ze vlak voor haar debuut. "Als ik straks weer een nieuwe jurk gemaakt heb, ga ik niet naar mijn moeder om hem te laten zien, maar zeg ik gewoon: 'Kijk vanavond maar'."

'Gebruinde huid'

Haar huidskleur vond ze al helemaal geen punt. "Ik heb van nature een iets gebruinde huid", zei ze daarover. Dat vond ze alleen maar makkelijk, want daardoor hoefde ze weinig aandacht te besteden aan make-up.

Eugènie Herlaar werd in 1939 geboren op Curaçao, waar haar vader voor Shell werkte. Naar eigen zeggen ontstond haar levenslange liefde voor de radio doordat ze als 4-jarige op Curaçao mocht meedoen aan een radio-uitzending voor kleuters.

Zenuwen

Na de hbs wilde ze naar de toneelschool, maar daar werd ze vanwege haar huidskleur geweigerd. Een paar jaar later, toen ze 23 was, was ze wel welkom bij de Wereldomroep, waar ze "alles deed", ook nieuws lezen. Ze sprak onder meer de teksten in die werden gebruikt voor het tv-journaal op de Nederlandse Antillen.

Bij de Wereldomroep merkte ze dat ze geen last had van zenuwen, zei ze toen ze bij het journaal begon. "Ik had dienst toen de moord op Kennedy plaatsvond en moest de laatste berichten voorlezen. Natuurlijk klinkt in zulke omstandigheden je stem wat emotioneler, maar ik geloof niet dat dat irritant is. Zoiets doet niet alleen jou iets, maar alle kijkers en alle luisteraars."

Emoties

De NTS (de voorloper van de NOS) was bang dat de inzet van een vrouwelijke presentator slecht zou vallen. In Engeland staakte de BBC na negatieve reacties van kijkers een experiment met een vrouwelijke nieuwslezer. Sommige kijkers vonden dat zij te emotioneel reageerde op een treurig bericht, anderen vonden haar bij een bericht over een moord op een kind voor een vrouw juist te koel.

Daarom werd Herlaar voorzichtig gebracht. In eerste instantie was alleen haar stem te horen. Toen dat niet tot reacties leidde, besloot de NTS haar ook in beeld te brengen.

Suffragette

In 1965 trad ze, 25 jaar oud, in vaste dienst bij de NTS. Het idee was aanvankelijk dat ze voor het journaal verslaggever zou worden voor 'vrouwelijke' onderwerpen, zoals modenieuws, maar daar kwam niets van terecht. Ze werkte vanaf het begin één avond per week als nieuwslezer en vier dagen als verslaggever.

Eén krant schreef dat ze op televisie een soort suffragette zou zijn, zoals feministen voor de Eerste Wereldoorlog werden genoemd. Zo had ze het zelf nog nooit gezien, erkende ze. Het was typisch een reactie van vóór de tweede feministische golf, die in Nederland kort daarna begon.

Best verstaanbare spreker

Vanaf het begin was Herlaars optreden op televisie een succes. In 1966 koos de Vereniging voor Slechthorenden haar tot best verstaanbare spreker op televisie. Ze kreeg de prijs uitgereikt door televisiecoryfee Mies Bouwman, in haar programma Mies en scène.

Negatieve reacties bleven uit. Ze vertelde later dat ze in het begin zo'n tien brieven per week kreeg, allemaal van fans. Sommige schrijvers vroegen een foto met handtekening. De stroom brieven nam drastisch af toen bekend werd dat ze zich had verloofd met haar jeugdvriend André van Westhreenen.

Man en kinderen

Op 3 augustus 1967 trouwde ze onder grote belangstelling en werd ze 'mevrouw van Westhreenen', zoals enkele kranten schreven. Het paar ging bij haar ouders in Loosdrecht wonen. Ze bleef volledig in dienst bij de NTR.

In de uitzending 'NOS Journaal 50 jaar' in 2006 was Eugènie Herlaar te gast en blikte ze terug op haar carrière:

Toen het echtpaar een eigen huis in Nunspeet ging bewonen, bracht Herlaar haar werk terug tot één avond per week. Ze vond het niet prettig voor haar man als zij 's avonds vaak weg zou zijn. Ze zei dat ze waarschijnlijk helemaal met werken zou stoppen als er een baby kwam. Al voor haar dochter in 1968 werd geboren, werd Marga van Arnhem benoemd als haar opvolger.

Herlaar presenteerde daarna nog een tijdje freelance het Journaal. Ook deed ze nog wat televisiewerk voor de TROS en de KRO, maar toen ze ook nog een zoon kreeg stopte ze helemaal met werken.

Kwaaltjes

Vervolgens kreeg ze last van het soort problemen waarover Joke Smit in 1967 had geschreven in Het onbehagen bij de vrouw, het artikel dat wordt gezien als het begin van de tweede feministische golf in Nederland. Thuis kwamen de muren op haar af. "Ik liep met allerlei kwaaltjes naar de dokter, ik had het niet meer. Die man raadde me toen aan iets te gaan doen."

Ze besloot een opleiding logopedie te volgen, die ze in 1974 afrondde, en vestigde een logopediepraktijk aan huis. Ook werd ze lid van de gemeenteraad voor een lokale partij. Zodra ze weer meer om handen had dan het huishouden en de zorg voor de kinderen verdwenen haar problemen.

Racisme

In 1975 keerde ze terug bij het NOS Journaal om samen met Harmen Siezen te gaan presenteren. Omdat de NOS dat experiment geen succes vond, kwam daar snel een einde aan.

Ditmaal werd ze wel geconfronteerd met racisme. Ten tijde van de Molukse treinkaping in Wijster kreeg ze een brief waarin de schrijver haar vroeg "vlug op te donderen naar het land waar je thuishoort". Achteraf de voorbode van een tijd met ruwere omgangvormen en onverholen racisme.

Franse justitie onderzoekt online agressie tegen olympisch kampioene Khelif

3 months ago

Het Openbaar Ministerie in Frankrijk begint een strafrechtelijk onderzoek naar online agressie tegen en intimidatie van olympisch bokskampioen Imane Khelif. Dat onderzoek volgt na een aanklacht van de boksster tegen het sociale medium X.

Volgens haar advocaat Nabil Boudi werd de Algerijnse boksster tijdens de Zomerspelen in Parijs geconfronteerd met "vrouwonvriendelijke, racistische en seksistische" opmerkingen op sociale media.

In haar aanklacht zijn de namen van X-eigenaar Elon Musk en schrijfster J.K. Rowling opgenomen. De twee beroemdheden schreven of deelden berichten op sociale media waarin ze suggereerden dat Khelif een man is.

Meerdere prominente figuren lieten zich tijdens de Olympische Spelen negatief uit over Khelif. Die berichten werden miljoenen keren bekeken.

Onderzoek gestart

De openbaar aanklager bevestigde vandaag een onderzoek te zijn begonnen wegens "cyberintimidatie op basis van geslacht, publieke belediging op basis van geslacht, publiek aanzetten tot discriminatie en publieke belediging op basis van afkomst".

Volgens de Franse wet geldt een aanklacht tegen een sociaal medium als een aanklacht tegen "onbekende personen". Dat betekent dat justitie de vrijheid heeft om onderzoek te doen naar iedereen die mogelijk haatdragende berichten heeft geschreven. Of de aanklager al verdachten op het oog heeft, is niet bekend.

De 25-jarige Algerijnse boksster werd deze zomer wereldnieuws toen haar Italiaanse tegenstander Carini op het olympisch bokstoernooi in Parijs al na 46 seconden opgaf. Carini, die in de boksring in tranen uitbarstte, concludeerde dat het door de harde klappen die Khelif uitdeelde nooit een eerlijk gevecht was geworden.

Om Khelif was al lange tijd veel te doen. Zo werd de boksster in de aanloop naar de Spelen gediskwalificeerd tijdens de WK in New Delhi, omdat ze niet voldeed aan de deelnameregels van de International Boxing Association (IBA). Volgens de IBA had de Algerijnse een te hoge testosteronspiegel om aan het vrouwentoernooi mee te doen.

Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) zette de IBA in juni 2023 buitenspel vanwege corruptie. Volgens het IOC voldeed Khelif wel degelijk aan de eisen om aan de Spelen mee te mogen doen en stond haar deelname aan het vrouwentoernooi niet ter discussie.

Na de partij tegen Carini ontving Khelif massaal haatberichten op sociale media. Ze voelde zich in de steek gelaten en riep tijdens de Spelen al op te stoppen met de "mensonterende" pesterijen rond haar persoon.

Gouden medaille

Khelif is de eerste boksster uit Afrika met een olympische medaille. In de finale was ze oppermachtig tegen haar Chinese opponent. Na de partij zei Khelif dat ze alle recht had om deel te nemen.

"Mijn eer is intact, maar de dingen die op sociale media werden gezegd, waren extreem slecht. Het heeft impact op de waardigheid van mensen", vertelde Khelif. "Dit is de eerste gouden medaille voor Algerije en de Arabische wereld in het vrouwenboksen. Ik ben ongelooflijk blij."

Omstreden Duits tijdschrift Compact mag toch blijven publiceren

3 months ago

In Duitsland mag het omstreden tijdschrift Compact voorlopig toch worden uitgegeven. De regering stelde vorige maand een verbod in tegen het blad, dat daarbij werd omschreven als spreekbuis van extreemrechts. Maar in een tussenvonnis is het publicatieverbod opgeschort.

Compact heeft bezwaar aangetekend tegen het overheidsbesluit om het blad te verbieden. Het hof in Leipzig behandelt deze klacht en oordeelt dat er voor nu onvoldoende grond is voor een verbod. Een definitief vonnis is er waarschijnlijk pas over maanden.

'Agressieve houding'

Het hof ziet wel een "militante en agressieve houding tegenover constitutionele basisprincipes". Ook zijn er "indicaties" dat publicisten van Compact "de menselijke waardigheid schenden", maar daar staat tegenover dat de meeste publicaties volgens het hof binnen de perken van de vrijheid van meningsuiting blijven.

Totdat de zaak grondig is uitgezocht is een publicatieverbod volgens het hof disproportioneel. In de verklaring wordt geopperd dat de autoriteiten "mildere" maatregelen kunnen treffen tegen het mediabedrijf. Zoals andere beperkingen opleggen of het verbieden van bijeenkomsten.

'We kunnen door'

Volgens minister Faeser van Binnenlandse Zaken zet het tijdschrift aan tot haat tegen Joden, mensen met een migratieachtergrond en tegen de parlementaire democratie. Het blad is door de Duitse inlichtingendienst bestempeld als antidemocratisch. Ook worden volgens de dienst complottheorieën verspreid in het blad.

Compact beroept zich op de persvrijheid. Oprichter Jürgen Elsaesser noemt het tussenvonnis een overwinning. Hij stelt dat de volledige juridische procedure "zeker twee jaar zal duren". "En tot die tijd kunnen we doorgaan!" Het tijdschrift bestaat sinds 2021 en heeft een maandelijkse oplage van 40.000 exemplaren.