Aggregator

(Telecompaper) Google announced it will stop selling new Nest smart thermostats in Europe. The company said the variety of heating systems used in Europe...

De man die verdacht wordt van de moord in een moskee in Frankrijk is opgepakt in Italië. De verdachte, Olivier H., meldde zich gisteravond rond 23.00 uur bij de politie in Midden-Italië.

De moord was afgelopen vrijdagochtend in het dorpje La Grand-Combe in Zuid-Frankrijk. In de moskee in het dorp zat H. aanvankelijk samen te bidden met het slachtoffer, een man van begin 20 genaamd Aboubakar.

Maar plots stak H. tientallen keren op Aboubakar in. Hij begon zijn slachtoffer te filmen terwijl hij beledigingen over de islam schreeuwde.

De Franse openbaar aanklager, Abdelkrim Grini, bevestigt aan persbureau AFP dat H. zichzelf heeft aangegeven bij een politiebureau in de Italiaanse stad Pistoia. Er werd het hele weekend naar de man gezocht.

'Mogelijk islamofobe daad'

Olivier H. was tot nu toe niet bekend bij de politie. De Fransman is in 2004 geboren in Lyon en komt uit een Bosnische familie. Hij is werkloos en ontvangt een uitkering.

Er wordt onderzoek gedaan naar het motief voor de moord. "Er is een kans dat dit een islamofobe daad was en dat onderzoeken we als eerste, maar het is niet het enige mogelijke motief", aldus openbaar aanklager Grini.

De Franse premier Bayrou sprak op X al wel van een "islamofobe schande". De minister van Binnenlandse Zaken Retailleau heeft gevraagd om verscherpte veiligheidsmaatregelen rond moskeeën in het hele land. In Parijs werd gisteren een protestmars tegen islamofobie gehouden.

Een woning in het Gelderse dorp Ugchelen is vannacht verwoest door een brand. Het vermoeden bestaat dat de brand is aangestoken, zegt een woordvoerder van de politie. In het politieonderzoek is nog niemand aangehouden.

Een bewoner liep brandwonden op en werd met een ambulance naar het ziekenhuis gebracht. De andere bewoners zijn volgens de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland ongedeerd.

De brandweer probeerde het vuur met meerdere voertuigen te blussen, maar het huis met rieten dak ging alsnog in vlammen op. Omdat het pand aan de rand van de Veluwse bossen staat, hield de brandweer scherp in de gaten of het vuur niet oversloeg naar de omgeving.

Om iets voor 05.00 uur gaf de brandweer het sein "brand meester".

Het huis ging in vlammen op:

Natuur kun je niet bezitten, ze is van zichzelf. De mens is slechts een voogd van de natuur, belast met de taak ervoor te zorgen. Dat is het eenvoudige idee waar de inheemse Maori's in Nieuw-Zeeland al eeuwenlang van overtuigd zijn.

Het is een principe dat ook verankerd is in de Nieuw-Zeelandse wet. In 2017 kreeg de Te Awa Tupua-rivier, ook bekend als de Whanganui-river, als eerste rivier ter wereld dezelfde juridische rechten als een mens. Deze historische beslissing erkende de rivier als een levend wezen met dezelfde rechten en plichten als een rechtspersoon.

Het is het resultaat van een 140 jaar lange strijd door inheemse Maoristammen die langs de rivier wonen, vertelt Maori-riviervoogd Ned Tapa. Zijn familie woont al generaties lang aan de oever van de rivier. De Maori's hebben een speciale uitdrukking voor hun band met de rivier. "Ko au te awa, ko te awa ko au. Ik ben de rivier, de rivier ben ik. Er is geen onderscheid tussen ons", zegt Tapa.

Tapa heeft lang, zilverkleurig haar en een grote tatoeage op zijn gezicht, een moku in de Maori-taal. De tatoeage vertelt een verhaal over wie hij is en waar hij vandaan komt. De rivier speelt een belangrijke rol. "De rivier is altijd al een onderdeel van mijn leven. Ik ben praktisch geboren op de rivier, aan de rivier. En van jongs af aan zit ik al op een of ander vaartuig op het water."

Jarenlang streden lokale Maoristammen voor erkenning van hun verbinding met de rivier. "Mijn grootvader was al betrokken bij rechtszaak om de rivier te beschermen. Toen hij overleed, nam mijn vader het stokje over. En toen ik."

Sinds de rivier een rechtspersoon is, ziet hij een verandering. "De rivier is nog nooit zo schoon geweest." Ook het bos Te Urewera is erkend als een levend rechtspersoon in de Nieuw-Zeelandse wet. In januari dit jaar werd ook de berg Taranaki toegevoegd aan de lijst.

Catherine Iorns, hoogleraar natuurrecht aan de Victoria University in Wellington, legt uit hoe het werkt. "Als je de natuur een juridisch persoon maakt, dan is het van zichzelf. Het kan bezittingen hebben, en heeft het recht om dat eigendom te verdedigen."

Net als een bedrijf

Dat is minder ongebruikelijk dan het klinkt. "Ook bedrijven kunnen een rechtspersoon zijn, met rechten en plichten. Dit is hetzelfde principe." Concreet betekent het dat de belangen van de rivier worden behartigd door vertegenwoordigers van zowel de lokale Maoristam als de regering.

De zorg voor de rivier was hard nodig, zegt Tapa. Hij neemt regelmatig mensen de rivier op in zijn waka, een traditionele Maori-kano. Daar was een paar jaar geleden weinig animo voor, want de rivier was zwaar vervuild.

"Zodra iemand het toilet doorspoelde, kwam de ontlasting direct uit in onze rivier. Je zag het toiletpapier in de waterplanten hangen", zegt hij. Ook bedrijven en fabrieken langs de oevers dumpten hun chemische afval in het water.

Respect

Inmiddels worden op steeds meer plaatsen in de wereld rivieren, bossen en bergen aangewezen als rechtspersonen. Het natuurrecht is een van de snelst groeiende juridische bewegingen ter wereld. In 38 landen, verdeeld over zes van de zeven continenten, zijn er inmiddels delen van de natuur een rechtspersoon.

In Europa is de Spaanse lagune Mar Menor, die in 2022 rechten kreeg, het bekendste voorbeeld. Het was het eerste Europese ecosysteem met rechtspersoonlijkheid. "Het slaat internationaal enorm aan", zegt hoogleraar Iorns. "Mensen zijn op zoek naar een nieuw instrument, een andere manier om zich tot de natuur te verhouden."

Ook in Nederland is het een discussie. Zo zijn er groepen die ervoor pleiten om het Waddengebied of de Veluwe als rechtspersoon aan te duiden. In de Zuid-Limburgse gemeente Eijsden-Margraten is het al zover: in 2023 werd een motie aangenomen om rechten aan de natuur toe te kennen.

Inheemse volkeren vervullen voorbeeldfunctie. "Voor ons is de rivier een tupuna, een voorouder. Die kun je niet bezitten, maar hoor je te respecteren", zegt Tapa. Ook voor niet-Maori's biedt dat kansen. "Het idee van voogdijschap spreekt veel mensen aan, in plaats van eigendom. Het is de taak van ons allemaal om voor de natuur te zorgen."

Goedemorgen! Canada gaat naar de stembus en in Duitsland wordt een oordeel geveld over het coalitieakkoord. Ondertussen beginnen in Den Haag de hoorzittingen over de vraag of Israël de noodhulp mag blokkeren aan Gaza.

Eerst het weer: de ochtend begint fris, maar na zonsopgang warmt het snel op. De zon gaat uitbundig schijnen en er trekt slechts wat sluierbewolking over de noordelijke provincies. De noordoostenwind is zwak en de temperatuur stijgt naar 19 tot 23 graden. Aan de kust steekt in de loop van de middag een frisse zeewind op.

Ga je vandaag op pad? Dit is het overzicht van de files en wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

Noord-Koreaanse militairen vechten mee aan de Russische kant tegen Oekraïne. Dat heeft de Noord-Koreaanse regering bevestigd. Eerder dit jaar pakte Oekraïne enkele Noord-Koreaanse militairen op als krijgsgevangenen, waarmee duidelijk werd dat Noord-Korea zich in de strijd had gemengd. Tot nu toe had het land, een bondgenoot van Rusland, echter de inzet nog niet officieel bevestigd.

In een verklaring die via staatspersbureau KCNA werd verspreid, zegt de militaire commissie van de regerende Arbeiderspartij dat Noord-Koreaanse troepen hebben bijgedragen aan de bevrijding van Russisch grondgebied, waarmee vermoedelijk de Russische regio Koersk wordt bedoeld. Rusland zei dit weekend dat die regio, die maandenlang voor een groot deel was bezet door Oekraïne, weer volledig in Russische handen was. Oekraïne ontkent dat.

Ander nieuws uit de nacht En dan nog even dit:

Oud-Feyenoord coach Arne Slot heeft in zijn eerste seizoen bij Liverpool de Premier League gewonnen. Hij is de eerste Nederlandse coach die de titel binnensleepte.

Fijne dag!

In the early days of computing, and well into the era where home computers were common but not particularly powerful, programming these machines was a delicate balance of managing hardware …read more

Nederland loopt achter op andere Europese landen als het gaat om het vaccineren van volwassenen, waardoor vooral kwetsbare groepen gevaar lopen. Een coalitie van zorgprofessionals roept de regering op om het vaccinatiebeleid te verbeteren. De overheid zou sneller besluiten moeten nemen over de implementatie van vaccins.

In de coalitie zitten onder meer artsenfederatie KNMG, apothekersorganisatie KNMP, het Aidsfonds, het Longfonds en Senioren Netwerk Nederland. Ze noemen als voorbeeld de vernieuwde griepvaccins. Die kunnen ernstige hartproblemen voorkomen bij mensen met een medisch risico.

De Gezondheidsraad wees het ministerie van VWS al maanden geleden op het belang van de inzet van deze nieuwe vaccins. Maar de overheid heeft volgens de zorgcoalitie nog altijd geen stappen genomen om ze op te nemen in het vaccinatieprogramma.

'Waarom wachten?'

Aan het begin van de Europese immunisatieweek brengt het verbond nu een pamflet naar buiten met de titel Vooruit met Vaccineren. "Vaccineren is een bewezen effectief en veilig middel om ziekte en sterfte te voorkomen. Waarom wachten als we nu al bescherming kunnen bieden?", zegt voorzitter Ted van Essen van de Nederlandse Immunisatie Stichting.

De terugkeer van ziekten als mazelen onder kinderen onderstreept volgens de initiatiefnemers het belang van vaccineren. Bovendien is de inenting niet alleen voor jezelf, maar ook voor elkaar, aldus KNMG-bestuurslid Sylvia van der Burg. "Elke vaccinatie draagt bij aan de bescherming van kwetsbaren en voorkomt dat ernstige infectieziekten terugkeren."

Kwetsbare groepen als ouderen en mensen met een chronische aandoening zouden door de trage handelwijze van de overheid langer moeten wachten op essentiële vaccins. "Het is een land als het onze onwaardig en niet te rechtvaardigen", zegt voorzitter Margriet Schneider van de Samenwerking Infectieziekten.

Gordelroos

Ook de toegang tot vaccinaties is volgens de coalitie een knelpunt. Er zou in de praktijk nog veel onduidelijkheid zijn over de vergoeding van vaccinaties voor kwetsbare groepen onder de 60 jaar. En de vaccinatie voor gordelroos is voor ouderen soms te duur.

De initiatiefnemers hopen dat de regering met hen in gesprek wil gaan en willen toewerken naar een "effectief en toekomstbestendig vaccinatiebeleid".

De Canadese premier Mark Carney heeft de plek bezocht van de aanslag in Vancouver. Ook woonde hij in een kerk een wake bij met mensen uit de Filipijnse gemeenschap. Bij de aanslag op een Filipijns straatfeest afgelopen weekend kwamen zeker elf mensen om het leven en raakten twintig mensen gewond.

De slachtoffers zijn tussen de 5 en 65 jaar oud. Hun namen zijn nog niet bekendgemaakt. Sommige slachtoffers zijn nog in kritieke toestand, zegt Ken Sim, de burgemeester van Vancouver.

De verdachte werd na de aanval opgepakt door de politie: Kai-Ji Adam Lo (30) is een inwoner van de stad, en bekend bij de politie. Hij heeft een een geschiedenis van mentale problemen en verward gedrag. De politie sluit uit dat hij een terroristisch motief had. Lo wordt verdacht van acht gevallen van doodslag. Er worden nog meer aanklachten verwacht.

'Donkerste dag'

Carney zei dat de aanslag het land "geschokt, verwoest en diepbedroefd" heeft achtergelaten. Hij annuleerde zijn twee laatste campagnebijeenkomsten in aanloop naar de parlementsverkiezingen vandaag. Zo'n 29 miljoen Canadezen gaan naar de stembus. "In deze ongelooflijk moeilijke tijd moeten we de nabestaanden troosten, voor elkaar zorgen en ons verenigen."

De lokale politiechef Steve Rai noemde de aanslag "de donkerste dag in de geschiedenis van Vancouver" en zei tegen verslaggevers dat het "onmogelijk is te overschatten hoeveel levens zijn geraakt" door de aanslag. De verdachte handelde in zijn eentje.

Volgens getuigen reed de man zaterdag iets na 20.00 uur in een zwarte SUV langs de barrières die waren geplaatst aan het begin van het festivalgebied. Toen hij tussen de mensen was, gaf hij ineens gas. David Eby, de premier van British Columbia, zei dat de bestuurder 'opzettelijk' had gehandeld.

Bowlingkegels

"Het klonk als een Formule 1-wagen die ineens optrekt", vertelt straatverkoper Kris Pangilinan. "Ik zag lichamen hoog de lucht in vliegen. Het leek een bowlingbal die kegels raakt, en al die kegels vlogen de lucht in."

Leden van de Filipijnse gemeenschap vierden zaterdag Lapu Lapu, een evenement ter ere aan een inheemse leider die streed tegen de Spaanse kolonisatie van de Filipijnen in de zestiende eeuw. Het festival werd in Vancouver in 2023 in leven geroepen. In Vancouver aan de westkust van Canada wonen ruim 38.000 Filipijnen, zo'n 6 procent van de totale bevolking van de stad.

De organisatie achter het festival schrijft op Instagram diepbedroefd te zijn door de zinloze tragedie en dringt omstanders en familieleden aan om slachtofferhulp op te zoeken. "We leven mee met de families en slachtoffers. We moedigen iedereen aan om contact met elkaar op te nemen en elkaar te steunen. U staat er niet alleen voor."

De Filipijnse president Ferdinand Marcos jr. betuigde in een verklaring zijn medeleven aan de slachtoffers en hun families. Ook zei hij dat het Filipijnse consulaat-generaal met de Canadese autoriteiten zal samenwerken om de aanslag verder te onderzoeken.

Op sociale media worden sinds de aanslag beelden gedeeld van een verwarde man in een zwarte hoodie die staande lijkt te zijn gehouden door omstanders, in afwachting van de politie. Hij wordt door enkele mannen afgeschermd van een boze menigte, en zegt op een gegeven moment "het spijt me".

Volgens politiechef Rai werd de dader inderdaad aangehouden door burgers voordat de politie was gearriveerd, maar hij weigerde te reageren op de video.

Motief onbekend

De autoriteiten hebben nog geen motief van de man bekendgemaakt. Hij is achter gesloten deuren voor de rechter verschenen en blijft een maand in hechtenis. Op 26 mei komt hij opnieuw voor de rechter.

De laatste dodelijke aanslag op voetgangers in Canada was in 2018. Toen reed een man met een bestelbusje in op voetgangers. Tien mensen kwamen om het leven en nog eens vijftien mensen raakte gewond. De meeste slachtoffers waren vrouwen. De man kreeg levenslang.

One of the most paradoxical aspects of creating art is the fact that constraints, whether arbitrary or real, and whether in space, time, materials, or rules, often cause creativity to …read more

De Noord-Koreaanse regering heeft voor het eerst toegegeven dat militairen uit het land aan Russische zijde meevechten tegen Oekraïne. In een verklaring die via staatspersbureau KCNA werd verspreid, zegt de militaire commissie van de regerende Arbeiderspartij dat Noord-Koreaanse troepen hebben bijgedragen aan de bevrijding van Russisch grondgebied, waarmee vermoedelijk de Russische regio Koersk wordt bedoeld.

Rusland zei dit weekend dat die regio, die maandenlang voor een groot deel was bezet door Oekraïne, weer volledig in Russische handen was. Oekraïne ontkent dat.

Militair verbond

Volgens de Noord-Koreaanse leiders is de bevrijding van Koersk een signaal van het "hoge strategische niveau van de stevige militaire vriendschap" tussen Noord-Korea en Rusland. "Onze strijdkrachten beschouwen het grondgebied van Rusland als hun eigen grondgebied. Zij hebben gevochten voor rechtvaardigheid en zijn helden."

De Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un tekende vorig jaar een militair verbond met de Russische president Poetin, waarna zowel wapensteun als mankrachten vanuit Noord-Korea naar Rusland vervoerd werden. Volgens Oekraïense inlichtingendiensten zijn er sinds de deal zo'n 14.000 Noord-Koreanen naar Rusland gestuurd, onder wie zo'n 3000 manschappen die gesneuvelde of gewonde militairen moesten vervangen.

Geen pantservoertuigen of drones

Volgens Oekraïne hebben de Noord-Koreanen in de eerste maanden van hun inzet stevige verliezen geleden, omdat ze geen pantservoertuigen hadden en niet gewend waren aan drones. Inmiddels hebben de Koreanen zich goed aangepast aan de manier van vechten tussen Rusland en Oekraïne, zeggen Oekraïense inlichtingendiensten.

Rusland bevestigde afgelopen zaterdag al dat Noord-Koreanen aan hun kant meevochten in Koersk. In een bericht dat de regio weer was heroverd, zei legerleider Gerasimov dat ze "schouder aan schouder hadden meegevochten" en "professionaliteit, standvastigheid, moed en heldhaftigheid in de strijd" hadden laten zien.

Eerder dit jaar pakte Oekraïne enkele Noord-Koreaanse militairen op als krijgsgevangenen, waarmee duidelijk werd dat Noord-Korea zich in de strijd had gemengd. Tot nu toe had de oppermachtige Arbeiderspartij echter die inzet nog niet officieel bevestigd.

Looks like the Simpsons had it right again, now that an Australian radio station has been caught using an AI-generated DJ for their midday slot. Station CADA, a Sydney-based broadcaster …read more

Bij Russische luchtaanvallen in Oost-Oekraïne zijn vier mensen omgekomen, melden de lokale autoriteiten. Het zou gaan om burgers. Volgens regionale bestuurders raakten zeker vijf mensen gewond, onder wie een 14-jarig meisje.

Volgens het Oekraïense leger werden bijna 150 drones gelanceerd, waarvan een groot deel werd onderschept. Een van de vier doden viel vanochtend in de regio Dnipropetrovsk. Later op de dag waren er drie bombardementen op een stad in de regio Donetsk. Daarbij werden een echtpaar (47 en 48 jaar) en een 78-jarige man gedood.

De Russische luchtaanvallen komen op een moment dat de onderhandelingen over een einde aan de oorlog volgens de VS vergevorderd zijn. President Trump wil zo snel mogelijk een doorbraak forceren en sprak afgelopen weekend een-op-een met de Oekraïense president Zelensky in Rome. Daarna uitte de Amerikaanse president openlijk kritiek op zijn Russische ambtgenoot Poetin.

'Aan het lijntje houden'

"Er was geen reden voor Poetin om raketten in woonwijken, steden en dorpen te schieten de afgelopen dagen. Het doet me afvragen of hij misschien niet de oorlog wil stoppen en dat hij me aan het lijntje houdt", zei Trump op sociale media. Ook dreigde hij met sancties, waar hij zich eerder zich nog geregeld lovend uitliet over de Russische leider.

Na zijn bericht op sociale media, zei Trump ook nog eens tegen verslaggevers dat hij "teleurgesteld" bleef in Poetin. "Ik wil dat hij stopt met schieten, gaat zitten en een deal sluit." Op de vraag wat hij zou doen als Rusland niet zou stoppen met zijn aanvallen, zei Trump: "Ik heb een heleboel dingen die ik kan doen."

Overigens zei hij in zijn persgesprek ook dat hij met Zelensky "kort" over de Krim had gesproken, maar dat het een uitgemaakte zaak was: volgens hem hadden Obama en Biden dat verkwanseld. "Waarom wordt er over de Krim gesproken? Dat is al zo lang geleden. Niemand heeft er twaalf jaar over gesproken en nu wel. Dus ik heb hem gezegd: ga Obama eens vragen, waarom hij het heeft laten gaan zonder een schot te lossen."

Trump lijkt daarmee dus opnieuw open te staan de illegale annexatie van de Krim door Rusland te bestendigen. Zelensky heeft altijd gezegd dat het voor hem geen optie is om delen van zijn land op de geven.

'Kritieke week'

Marco Rubio, de minister van Buitenlandse Zaken van de VS, zei vandaag tegen NBC News dat de komende week "kritiek" wordt. Rusland en Oekraïne zijn volgens hem dichter bij een bestand zijn dan ooit in ruim drie jaar oorlog. "Maar ze zijn er nog niet."

De bewindsman dreigde opnieuw dat de VS stopt als bemiddelaar als de strijdende partijen niet snel een akkoord sluiten. "Beide partijen moeten iets opgeven wat ze beweren te willen bereiken, en iets aan de ander bieden wat ze liever niet weggeven." Analisten vragen zich af of er daadwerkelijk iets kan worden bereikt, omdat de standpunten zo ver uit elkaar liggen.

Artikel-5-bescherming

Afgelopen vrijdag publiceerde Reuters een voorstel van Oekraïense en Europese onderhandelaars. Van de VS werden "robuuste" veiligheidsgaranties geëist. Volgens het plan moet Amerika een soort artikel-5-bescherming bieden aan Oekraïne, zonder dat er expliciet geëist wordt dat het land lid moet worden van de NAVO.

Over het eventueel opgeven van grondgebied wordt volgens het voorstel pas gepraat nadat een wapenstilstand is bereikt. De VS had eerder aangegeven dat Washington bereid is om annexatie van de Krim door Rusland te erkennen, wat leidde tot woede in Kyiv en Brussel. In het door Reuters gepubliceerde tegenvoorstel staat daar niets over vermeld.

Go back a generation of development, and excepting the shuttle-derived systems, all liquid rockets used RP-1 (aka kerosene) for their first stage. Now it seems everybody and their dog wants …read more

De bronzen plaquette over de Slag om Arnhem bij de John Frostbrug in Arnhem is verdwenen. De gemeente vermoedt dat het monument is gestolen en gaat aangifte doen.

"Het is een schande dat mensen dit soort dingen doen", zegt wethouder Bob Roelofs tegen de Gelderlander. "Die mensen hebben totaal geen idee wat dit monument betekent. Het is de meest heilige plek van Arnhem, waar de herdenking van de Tweede Wereldoorlog zo intens plaatsvindt", zegt Roelofs.

Operatie Market Garden

Op de bronzen plaquette staat in het Nederlands en Engels de oorlogsgeschiedenis van de brug beschreven. De brug over de Rijn is vernoemd naar de Britse luitenant-kolonel Frost. Hij probeerde de brug in september 1944 in handen te houden bij de Slag om Arnhem, die deel uitmaakte van operatie Market Garden.

Dat lukte uiteindelijk niet door een onverwacht grote Duitse tegenstand. Frost en zijn troepen moesten zich terugtrekken, waarna de regio Arnhem verwoest achterbleef en Nederland boven de rivieren de hongerwinter meemaakte. De brug en de plaquette spelen elk jaar in september een grote rol bij de herdenking van die strijd.

De diefstal werd vrijdag opgemerkt door een gids die rondleidingen geeft over Operatie Market Garden.

Volgens Roelofs zat de plaquette goed vast. "Hij is er helemaal uit gesloopt. Hier moet wel een plan achter hebben gezeten."

Anderhalve maand geleden leek de conservatief Pierre Poilievre nog de gedoodverfde winnaar van de Canadese verkiezingen, die morgen worden gehouden. Maar de liberale premier Mark Carney lijkt roet in het eten te gooien.

Toen Carney half maart zijn partijgenoot Justin Trudeau opvolgde als premier, liepen de liberalen in de opiniepeilingen hun achterstand snel in. Nu ligt Carney een paar procentpunt voor op de conservatieven van Poilievre, die wel wordt vergeleken met Donald Trump.

'Ellebogen omhoog'

De 60-jarige Carney, van huis uit econoom en bankier, heeft nauwelijks politieke ervaring. Zijn campagne gaat niet over huisvesting en gezondheidszorg, zoals gebruikelijk in Canada, maar over Trumps handelsoorlog en Canadese soevereiniteit.

"Nooit de 51ste staat", herhaalt Carney bij een verkiezingsrally in Laval, een voorstad van Montreal. In plaats van zijn grijze pak draagt hij een ijshockey-outfit met rugnummer 24. Zijn boodschap: ik ben en blijf de 24ste premier van een onafhankelijk Canada. "Ellebogen omhoog", roept hij in ijshockeytermen, om te benadrukken dat Canada zich niet zomaar laat kennen. Hij doelt op Trumps importheffing van 25 procent op de auto- en staalindustrie.

Trump in het stemhokje

En zo lijkt Trump de Canadese liberalen in het zadel te houden. "Het is een historische verkiezingsslag", zegt Errol Mendes, politiek commentator en hoogleraar aan de Universiteit van Ottawa. "Poilievre had in maart zo'n grote voorsprong dat hij de overwinning al kon ruiken." Maar nu is de kans groot dat hij op verkiezingsnacht wordt afgedroogd.

Bij de verkiezingen morgen wordt een recordhoge opkomst verwacht. In een klein stemlokaal in de hoofdstad Ottawa staan kiezers al in de rij om vervroegd te stemmen. Hoe mensen denken over hun machtige buurland wordt snel duidelijk. "Make America F*** off again," zegt Simon, die net uit het stemhokje is gelopen.

Maar niet iedereen deelt dat sentiment. Een oudere man denkt er anders over. "Met de liberalen aan het roer ging onze economie achteruit", zegt hij. Over Trump haalt hij zijn schouders op: "Dat is niet aan ons, wij zijn Canadees."

Voor hem is de 45-jarige Poilievre de juiste man om de problemen in Canada op te lossen. De conservatief wil "gezond verstand terugbrengen" en voert campagne met de slogan Canada First, onmiskenbaar een echo van Trumps America First.

Eensgezind pattriotisme

Poilievres populariteit groeide door zijn felle kritiek op Carneys voorganger Trudeau. In 2015 was Trudeau het jonge en charismatische gezicht van de liberalen, maar na negen jaar regeren was de glans eraf. Door duurdere boodschappen, een woningcrisis en frustratie over het immigratiebeleid liepen veel kiezers weg.

De conservatieven grepen die onvrede met succes aan. Poilievre noemt de afgelopen jaren "het verloren liberale decennium" en valt op met harde standpunten tegen de 'woke-cultuur' en met slogans als Kill the Crime en Axe the Tax.

Nu lijkt die retoriek Poilievres ondergang te worden. Trudeau schudde de politiek flink op door zijn leiderschap over te dragen aan Carney. Die begon onder hoogspanning, met een bevolking die geen vertrouwen meer had in het liberale leiderschap en met een vijandig buurland.

Met vernieuwd eensgezind patriottisme als reactie op Trump, wist Carney snel de gunst van de Canadezen te winnen. Op deze nieuwe rood-witte golf van Canadese trots kondigde hij kort na zijn benoeming nieuwe verkiezingen aan.

Toon matigen

Om de achterstand op Carney in te lopen, probeert Poilievre zijn felle toon nu te matigen. Ook wil hij afrekenen met de vergelijkingen met Trump.

Maar volgens hoogleraar Mendes heeft Poilievre zich niet snel genoeg aangepast aan de nieuwe politieke realiteit. De conservatieve partijleider blijft hangen in binnenlandse thema's. "Canadezen zijn op zoek naar een leider die hen beschermt tegen Trump."

Voor de bezoekers van de liberale verkiezingsrally in Laval is dat Mark Carney. Een vrouw laat een meme zien waarin de VS Zuid-Canada wordt genoemd. Ze heeft er alle vertrouwen in: "Carney heeft de nodige ervaring om crises op te lossen."

Ze doelt op zijn rol als topman bij de Canadese centrale bank, waarin hij zijn land door de financiële crisis van 2008 loodste. En bij de Bank of England moest hij de gevolgen van Brexit opvangen.

Of Carney zijn opmars weet te verzilveren in de stemlokalen, zal morgen blijken. Vanwege de aanslag in Vancouver van afgelopen zaterdag heeft Carney campagnebijeenkomsten in Calgary en Richmond op de slotdag afgezegd. Maar wie er ook wint, de nieuwe premier zal met een passend antwoord moeten komen op de grillen van de Amerikaanse president.

De Franse politie is al ruim twee dagen op zoek naar een voortvluchtige man die vrijdag in een moskee een bezoeker doodstak. Het slachtoffer werd tijdens het bidden bijna vijftig keer gestoken. President Macron betuigde vandaag steun aan moslims: "Voor racisme en haat is geen plek in Frankrijk", schreef hij op X.

Het gebeurde vrijdagochtend in het dorpje La Grand-Combe in Zuid-Frankrijk. Het slachtoffer, een Malinese man die Aboubakar heette, was al vroeg in de moskee om er schoon te maken. Behalve hij en de verdachte, Olivier H., was er niemand.

Aanvankelijk zaten ze samen te bidden, maar plots stak H. tientallen keren op Aboubakar in. Daarna begon hij zijn slachtoffer te filmen terwijl hij beledigingen richting de islam en Allah schreeuwde.

Het slachtoffer was 23 of 24 jaar oud en een vaste bezoeker van de moskee, aldus de autoriteiten. Bekenden van Aboubakar vertellen aan persbureau AFP dat hij een aantal jaar geleden vanuit Mali naar het dorpje verhuisde en erg geliefd was in de gemeenschap.

Snapchat

De dader stuurde de beelden waarop Aboubakar kreunde van de pijn, naar een ander. Die deelde ze vervolgens op Snapchat. Inmiddels zijn de beelden weer verwijderd. De moord werd niet door H. vastgelegd, maar wel door de beveiligingscamera's van de moskee, schrijft het Franse dagblad Le Monde.

H. sloeg na de aanslag op de vlucht. Het lichaam van het slachtoffer werd later in de ochtend door andere moskeegangers gevonden toen zij zich verzamelden voor het gebed.

H. is mogelijk "extreem gevaarlijk", vertelt officier van justitie Abdelkrim Grini aan de Franse nieuwszender BMFTV. "Er wordt actief naar de man gezocht. Dit wordt heel serieus genomen." Hij noemt het essentieel dat H. zo snel mogelijk wordt gearresteerd voordat hij nog meer slachtoffers maakt.

'Islamofobe daad'

H. is geen bekende van de politie. "Er is een kans dat dit een islamofobe daad was en dat onderzoeken we als eerste, maar het is niet het enige mogelijke motief", aldus Grini. Ook het Franse Bureau voor Terrorismebestrijding zegt nog onderzoek te doen naar het motief van H., maar sluit islamofobie niet uit.

De verdachte is een Fransman die in 2004 in Lyon werd geboren en is zelf geen moslim. Volgens het OM was hij nog nooit in de betreffende moskee geweest.

De Franse premier Bayrou omschreef de aanslag gisteren al als een "islamofobe schande" op X. Minister Retailleau van Binnenlandse Zaken noemde de moord "walgelijk". Hij was vandaag in La Grand-Combe, waar een herdenkingstocht was, om vertegenwoordigers van de islamitische gemeenschap te ontmoeten. Retailleau zegt tegen BMFTV dat hij heeft gevraagd om verscherpte veiligheidsmaatregelen rond moskeeën in het hele land.

In Parijs werd vandaag een protestmars tegen islamofobie gehouden.

Arabische landen kijken als het om het aanhoudende geweld in de Gazastrook gaat met argusogen naar Saudi-Arabië. Deze regionale leider veroordeelt de aanvallen van Israël weliswaar in woorden, maar van diplomatieke druk is geen sprake.

Deskundigen denken dat het bezoek van president Trump aan Saudi-Arabië, volgende maand, ertoe zal leiden dat Israël en Saudi-Arabië juist nieuwe toenadering zullen zoeken. Hij bezoekt Riyad met een wapenpakket van 100 miljard dollar onder zijn arm. "Met zijn bezoek wil Trump Saudi-Arabië nog verder in het Amerikaanse kamp verankeren, en de Saudische eisen aan Israël nog verder afzwakken", zegt politicoloog en Midden-Oostenkenner Peyman Jafari.

7 oktober 2023

Israël en Saudi-Arabië onderhielden jarenlang geen diplomatieke betrekkingen, maar stonden ruim anderhalf jaar geleden op de drempel van een historisch akkoord.

Die deal kwam tot stand onder Amerikaanse regie. Saudi-Arabië zou toegang krijgen tot moderne wapens en politieke steun van de VS, voor Israël was het een uitgelezen kans om sterker te staan in het Midden-Oosten. De VS kon Saudi-Arabië op zijn beurt gebruiken om de macht van Iran te counteren en de olieprijzen laag te houden.

Na de aanslagen van Hamas op 7 oktober 2023 stopten de onderhandelingen. Maar met het aantreden van Trump in de VS lijkt het erop dat de gesprekken snel worden hervat, bevestigen zowel Amerikaanse als Saudische betrokkenen. Begin dit jaar zei de Saudische ambassadeur in het Verenigd Koninkrijk tegen de BBC dat het land de normalisering wil hervatten na de oorlog in Gaza, maar hij bezwoer tegelijk dat dat niet ten koste zou gaan van de Palestijnen.

Woorden en daden

Hoewel Saudi-Arabië een belangrijk religieus leider is in de soennitische moslimwereld, en een economische grootmacht in de regio, blijft het politiek afhankelijk van steun van de VS, de grootste bondgenoot van Israël.

Dat is nogal een balanceer-act, want de Saudische bevolking is uitgesproken pro-Palestijns en anti-Israël. Een opiniepeiling in Saudi-Arabië laat zien dat zeker 95 procent van de bevolking tegen normalisering van de banden met Israël is. In 2022 was dat nog 69 procent.

"Door deze ontwikkeling werd Saudi-Arabië gedwongen om het Israëlische geweld in Gaza te veroordelen", zegt Midden-Oostenkenner Jafari. Voor het eerst heeft Saudi-Arabië het Israëlische geweld een obstakel voor vrede genoemd. Op persoonlijke titel sprak kroonprins Mohammed bin Salman van genocide.

Maar druk uitoefenen op de VS om de oorlog in Gaza te stoppen, dat wil Saudi-Arabië niet, aldus Jafari. Hij wijst erop dat het land in theorie wel een drukmiddel heeft, namelijk de oliehandel. "Saudi-Arabië heeft de mogelijkheid om de olie-export naar de Amerikaanse bondgenoten te verminderen, als het dat zou willen."

Hoewel de Saudische olie-export naar de VS de afgelopen tien jaar drastisch is afgenomen, speelt Saudi-Arabië nog altijd een belangrijke rol in het laag houden van de wereldwijde olieprijs. Het land zou, net als in 1973, een olieboycot kunnen inzetten. Het land had ook bondgenoten die diplomatieke banden hebben met Israël, zoals de Verenigde Arabische Emiraten, onder druk kunnen zetten.

Maar dat doet de Saudische overheid dus niet. "Ze willen dat de VS en Europese bondgenoten doorgaan met het verkopen van wapens aan Saudi-Arabië, en met het wegkijken van de grove mensenrechtenschendingen in Saudi-Arabië", denkt Jafari.

Soft power

De buitenlandpolitiek van Saudi-Arabië is een doorn in het oog van veel Saudiërs die in ballingschap leven. Dat geldt bijvoorbeeld voor Abdullah Alaoudh, directeur bij het in de VS gevestigde Middle East Democracy Center. Hij zegt dat het beleid totaal niet rijmt met de breedgedragen steun voor de Palestijnse zaak onder de bevolking.

Volgens Alaoudh brengt het beleid ook schade toe aan de positie van Saudi-Arabië in de Arabische wereld. "Het oude Saudi-Arabië onderhield goede banden met de moslimwereld, en dat is ook politiek gezien heel strategisch. Andere landen zouden miljarden betalen om die soft power te hebben. Maar Saudi-Arabië hoeft dat niet eens te doen vanwege de islamitische geschiedenis van de profeet en de heilige steden die het land heeft."

For all their education, medical practitioners sometimes forget that what’s old hat to them is new territory for their patients. [David Revoy] learned that when a recent visit to the …read more

Bij de aanslag met een auto in de Canadese stad Vancouver gisteravond zijn zeker elf mensen om het leven gekomen en ruim twintig mensen gewond geraakt. De Canadese autoriteiten hebben dat bekendgemaakt. Eerder stond het dodental op negen.

De 30-jarige gearresteerde verdachte is een bekende van de politie. Hij zou kampen met psychische problemen. Volgens premier Carney gaat de politie uit van een bewuste daad, maar niet van terrorisme. Het is nog onduidelijk waarom de automobilist in de SUV op de mensenmassa inreed. De verdachte zou alleen hebben gehandeld.

Er zijn vrouwen en mannen gedood, zo maakte de politie bekend op een persconferentie. Ook zijn er "jonge mensen" omgekomen, maar er werden geen leeftijden genoemd. De politiechef sprak van een zinloze en hartverscheurende daad op de "donkerste dag" in de geschiedenis van de stad.

Bekijk hier beelden van de nasleep van het incident:

De slachtoffers waren aanwezig op een straatfestival dat was georganiseerd door de lokale Filipijnse gemeenschap. De politie zegt dat er geen aanwijzingen waren dat het evenement extra beveiliging nodig had.

President Marcos van de Filipijnen heeft zijn afschuw uitgesproken over het incident. "Namens de Filipijnse regering en het Filipijnse volk willen first lady Liza en ik onze condoleances overbrengen aan de families van de slachtoffers en de sterke en florerende Filipijnse gemeenschap in Canada", zegt hij in een verklaring.

Campagnebijeenkomsten geschrapt

Ook de Canadese premier betuigde zijn medeleven aan de nabestaanden en de Filipijnse gemeenschap in het land. Carney heeft vanwege de aanslag een aantal verkiezingscampagnebijeenkomsten geschrapt. Morgen zijn er landelijke verkiezingen in Canada.

Jagmeet Singh, de leider van de Nieuwe Democratische Partij, heeft ook een aantal campagnebijeenkomsten afgelast. Singh was aanwezig bij het evenement, maar vertrok kort voordat de aanslag werd uitgevoerd. "We weten het motief en de details niet, maar uiteindelijk was dit gericht tegen de Filipijnse gemeenschap", reageerde de politicus.

De zwarte SUV kwam rond 20.00 uur lokale tijd aanrijden bij het evenement. Ooggetuigen zeggen dat de bestuurder al afwijkend rijgedrag vertoonde voordat hij inreed op de mensenmassa. De verdachte zou naderhand gepoogd hebben te vluchten. Omstanders hielden hem in bedwang tot agenten hem konden arresteren, zeggen ooggetuigen tegen Reuters.

Ooit waren het geliefde vernieuwers, nu liggen Apple, Google en Meta (van Facebook en Instagram) onder vuur vanwege hun machtspositie. En niet alleen in het kritische Europa, óók in de Verenigde Staten. Er staat veel op het spel: miljarden aan boetes en zelfs de kans dat de techgiganten belangrijke onderdelen kwijtraken.

Het nieuwste Europese wapen om grote techbedrijven aan te pakken is de Digitale Marktenwet (in het Engels afgekort tot DMA). Deze week werden daarvoor de eerste boetes uitgedeeld: Apple moet 500 miljoen euro betalen en Meta 200 miljoen. De beslissingen van de Europese Commissie volgen iets meer dan een jaar nadat de nieuwe regels waren ingegaan.

En dat is ongekend snel: normaal nemen procedures over de machtspositie van bedrijven jaren in beslag, zowel in Europa als de VS. Hoewel de bazen van de techgiganten bij de inauguratie van president Trump een ereplaats hadden, zitten de autoriteiten ook daar niet stil: er lopen meerdere zaken tegen de grote techbedrijven.

Techbedrijven opknippen

De Amerikanen kijken ook naar andere manieren om hun macht te doorbreken: ze opknippen. Zo wil de Amerikaanse justitie dat Google afscheid neemt van zijn internetbrowser Chrome. In deze zaak gaat het erom dat makers van Android-smartphones de Google-zoekmachine verplicht moesten installeren. In 2018 kreeg Google in Europa in een vergelijkbare zaak al een recordboete van 4,3 miljard euro.

Iets vergelijkbaars hangt Meta boven het hoofd. Volgens de Amerikaanse toezichthouder kocht het bedrijf zijn concurrenten Instagram en WhatsApp met als doel ze uit de weg te ruimen. Als de overnames worden teruggedraaid, verliest Meta twee belangrijke onderdelen.

Helemaal nieuw is dat niet: in 2000 oordeelde de rechter dat Microsoft opgesplitst moest worden in twee delen. Dat was omdat het bedrijf met Windows misbruik had gemaakt van zijn machtspositie. Dit ging uiteindelijk niet door: Microsoft schikte, waardoor Windows onderdeel kon blijven van hetzelfde bedrijf.

"Het afstoten van onderdelen is ingrijpend", zegt Inge Graef. Zij is specialist op het gebied van machtsmisbruik en concurrentie aan de Tilburg University. "Daarmee proberen ze de situatie te herstellen van vóór het machtsmisbruik. Het is de vraag of dat gaat lukken. En of het op de lange termijn nut heeft. Uiteindelijk wil je dat de bedrijven zich aan de regels houden, zodat het jaren later niet opnieuw gebeurt."

Dat de DMA werkt, zie je nu al als je diensten van de grote techbedrijven gebruikt, legt ze uit. "Bijvoorbeeld als je een locatie googelt. Dan zie je niet meer automatisch Google Maps. Dat is gedaan zodat andere kaartendiensten meer ruimte krijgen. Als gebruiker moet je nu iets meer moeite doen. Misschien denk je: 'Wat irritant'. Maar op de lange termijn leidt het tot meer concurrentie, meer keuzevrijheid en dus minder afhankelijkheid van Google. Dat is het doel van de Europese wet."

'Bedrijven moeten gedrag aanpassen'

Wat vooral helpt, is zorgen dat bedrijven hun gedrag aanpassen, zegt Graef. De Europese Commissie legde Apple daarom niet alleen een boete op, maar stelde ook een deadline om het gedrag aan te passen. En Meta kwam tijdens het onderzoek al met een extra keuze voor Facebook- en Instagram-gebruikers. "Dat is effectiever dan boetes", vindt Graef. "De bedrijven zullen die toch aanvechten bij de rechter."

Dat deed Google dan ook met een boete uit 2017 in een zaak rond Google Shopping: de prijsvergelijker voor producten in webwinkels. Afgelopen september oordeelde de rechter dat Google definitief 2,4 miljard euro moet betalen omdat het zijn eigen dienst voortrok op de concurrentie.

In een andere zaak pakte wel goed uit voor Google: het bedrijf hoeft een boete van bijna 1,5 miljard euro niet te betalen. De rechter zette een streep door die boete uit 2019 omdat de Europese Commissie niet goed had uitgezocht dat het gedrag van het bedrijf nadelig zou zijn voor consumenten.

En daar draait het om, zegt Graef. "Het doel van deze regels is dat consumenten en bedrijven niet afhankelijk zijn van een paar grote partijen. Als concurrenten meer ruimte krijgen, valt er voor ons meer te kiezen."