Aggregator

Rechter: kopers vakantieparken Peter Gillis mogen daar niet van afzien

2 months ago

Peter Gillis kan zijn vakantieparken toch voor 185 miljoen euro verkopen aan de koper die zich eerder terugtrok. Dat heeft de rechter vandaag bepaald in een kort geding.

Dit jaar werd bekend dat tien vakantieparken waren verkocht, maar de drie financiers die zouden meedoen, lieten kort daarna weten dat ze ervan afzagen, omdat de Belastingdienst beslag had gelegd op de parken.

Daarop spanden vastgoedondernemer en realityster Gillis en zijn familie een kort geding aan. Daarin eisten zij dat de verkoopovereenkomst zou worden nageleefd en de rechter geeft hen nu gelijk.

De koper zal geen last hebben van de beslagen, oordeelt de rechter. Met de opbrengst van de verkoop van de parken kan Gillis de Belastingdienst betalen en dan worden de beslagen opgeheven. Zowel de koper als de financiers zullen er geen last van hebben en daarom moet de koop doorgaan.

Binnen drie dagen

Het bedrag van 185 miljoen euro moet binnen drie dagen worden overgemaakt naar de notaris, valt te lezen in het vonnis.

Wie de drie financiers zijn, is nog steeds onduidelijk. De koper moet dat ook binnen drie dagen bekendmaken. Doet hij dat niet, dan moet hij een hoge dwangsom betalen, iedere dag dat hij daar niet aan voldoet. Dat bedrag loopt na tien dagen op tot 500.000 euro per dag.

Grootschalige belastingfraude

Gillis raakte met zijn onderneming verschillende keren in opspraak, schrijft Omroep Brabant. De parken werden illegaal bewoond en onlangs werd hij veroordeeld tot zes maanden cel voor grootschalige belastingfraude. Die zaak loop nog, want Gillis is in hoger beroep gegaan.

De parken moesten al eerder sluiten en de familie had geen zicht op heropening. Daarom zocht Gillis een koper.

30 jaar geleden begon TMF, herinneringen nog springlevend

2 months ago

Precies dertig jaar geleden, op 1 mei 1995, begon de eerste Nederlandse muziekzender op tv. TMF (The Music Factory) bestaat inmiddels al veertien jaar niet meer, maar heeft een blijvende indruk achtergelaten op de Nederlandse muziek. "TMF was de shit vroeger".

De eerste videoclip die werd uitgezonden was Too Much Love Will Kill You van Brian May. Het was het begin van een doorbraak in de Nederlandse muziekindustrie.

Vj's als Bridget Maasland, Sylvana Simons, Ruud de Wild, Sascha Visser, Tooske Ragas en Daphne Bunskoek werden er bekend. Miljoenen Nederlanders groeiden op met de Hitzone-cd's van TMF en de TMF Awards.

Zangeres Sita won meerdere TMF Awards en kijkt daar met plezier op terug:

Véras Fawaz (31) is regisseur van videoclips van artiesten als Joost Klein, Goldband en Bizzey. "Ik ben opgegroeid in Stadskanaal, in het noorden. TMF was de plek waar we konden dromen van de wereld."

TMF was in Nederland lang populairder dan andere muziekzenders als MTV en The Box. Het leidde ertoe dat er ook in België, het Verenigd Koninkrijk en Australië een TMF-zender werd gestart. De zender breidde ook uit met programma's over games en speelde in op de opkomst van de mobiele telefoon met sms-spelletjes tijdens videoclips.

Volgens Fawaz had TMF in die tijd veel invloed op de muziekwereld. "Het was bijna een kweekvijver. TMF was lekker Nederlands, met Nederlandse figuren en de TMF Awards. TMF was de shit vroeger."

In de loop van de jaren traden traden artiesten uit binnen- en buitenland op bij de TMF Awards:

Vandaag verschijnt op Videoland een documentaire over TMF. Daarin komt ook de schaduwkant van het succes naar voren. Verschillende vj's van toen zeggen dat ze een burn-out kregen van de lange werkweken die ze moesten maken.

Jeroen Post zegt dat hij "over het randje is gegaan": "Ik werd wakker met hartkloppingen. Ik ben er anderhalf jaar goed ziek van geweest", zegt hij in de documentaire. Ook Miljuschka Witzenhausen zegt dat ze "vaak letterlijk is omgevallen".

Ook is er kritiek op een van de oprichters van de zender, Lex Harding. Hij zegt in de documentaire dat hij zocht naar "lekkere wijven, mooie meiden om op televisie te presenteren". Hij erkent dat het er vroeger anders aan toe ging dan nu. "Waren opmerkingen overschrijdend naar de maatstaven die nu worden gehanteerd? Zeer zeker. Er werd gevloekt, gescholden en mensen werden uitgelachen."

Volgens De Telegraaf heeft Harding bezwaar gemaakt bij de makers van de documentaire vanwege het beeld dat van hem wordt geschetst, maar heeft dat tot niks geleid.

Renate Gerschtanowitz (toen nog Verbaan) schrijft op Instagram dat ze met een "warm gevoel" terugkijkt op haar tijd bij TMF. "Het is nooit meer zo leuk geweest als in die tijd!" De verhalen over wantoestanden herkent ze niet, zegt ze: "De meeste kunstjes qua contracten, werkdruk en seksisme zijn me geflikt na die tijd."

Zo snel als TMF opkwam, zo snel verdween de zender ook weer van het toneel. Een hoop vj's vertrokken naar concurrenten. Na 2008 begon de populariteit snel af te nemen en in de eerste maanden van 2011 was de zender alleen nog van 06.00 uur tot 15.00 uur op tv.

Vanaf april dat jaar verdween TMF helemaal van tv, en ging het over naar online. Op 1 september 2011 werd TMF definitief opgeheven. Het betekende ook het einde van de TMF Awards; de laatsten werden in 2011 gewonnen door broers Ben en Dean Saunders en Caro Emerald.

Met het verdwijnen van TMF is volgens regisseur Fawaz het tijdperk van de videoclip niet voorbij. "Voor alle artiesten is een clip nog steeds een van de belangrijkste punten. In een clip kan je wegdromen." Volgens Fawaz wordt er nu wel nagedacht over de potentie van een clip voor social media: "Er worden bijvoorbeeld ook tiktoks van gemaakt".

Fawaz denkt met weemoed terug aan de zender. "Vroeger zat ik hele dagen voor de tv naar TMF te kijken om dezelfde clip nog een keer te zien. Maar het principe dat er bij een liedje een clip hoort, dat blijft."

Japan zet in op diplomatiek offensief in Azië: 'De situatie rond Taiwan is ernstig'

2 months ago

De spanning stijgt rond Taiwan, dus gaat Japan in de diplomatieke aanval. Premier Shigeru Ishiba bezocht deze week achtereenvolgens Vietnam en de Filippijnen, waar hij defensieafspraken maakte om de weerbaarheid van beide landen te versterken.

Het bezoek komt kort na de rondreis van de Chinese president Xi Jinping. Geen toeval, door strategische partnerschappen in Zuidoost-Azië uit te bouwen wil Tokio een regionale verdedigingsgordel creëren tegen de groeiende druk van China.

"Japan en de Filippijnen zijn inmiddels partners", verklaarde Ishiba in Manilla. In Vietnam deelde hij dezelfde boodschap: "Onze samenwerking draagt bij aan regionale stabiliteit en welvaart", aldus de premier in Hanoi. President Ferdinand Marcos Jr. noemde de samenwerking een "gouden tijdperk" en prees Japan voor zijn "krachtige en oprechte steun" aan de Filipijnse veiligheidsambities.

Kustwacht

De twee landen hebben afgesproken te praten over een inlichtingenverdrag en een logistieke defensieovereenkomst voor gezamenlijke militaire operaties. Daarbij bevestigden de twee leiders dat de militaire samenwerking wordt uitgebreid, met nadruk op gezamenlijke oefeningen van de kustwacht.

Ondanks de nauwe banden met China stemde ook de Vietnamese premier Pham Minh Chinh in om een nieuwe "vice-ministeriële dialoog" op te zetten tussen de Japanse en Vietnamese ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken, waarvan de eerste bijeenkomst nog dit jaar zal plaatsvinden.

"De situatie rond Taiwan is ernstig", vertelt Hidetoshi Uchihara. "Een conflict kan niet uitgesloten worden, ook al wil niemand oorlog." Hij is gemeenteraadslid van het eiland Ishigaki, onderdeel van de zuidelijke Nansei-eilandenreeks dat grenst aan de Zuid-Chinese Zee en aan de noordwestelijke rand van de Filipijnse Zee.

De locatie van de eilanden maakt ze een brandpunt in de groeiende spanningen in Oost-Azië. Ishigaki ligt slechts 250 kilometer van Taiwan, het eiland Yonaguni zelfs op minder dan 110 kilometer. Het is een korte vaart naar de Taiwanstraat, een van de drukste en belangrijkste zeeroutes ter wereld.

Diezelfde route opent de toegang tot de Zuid-Chinese Zee, waar Japan niet alleen economisch afhankelijk van is (een groot deel van zijn handel gaat er doorheen) maar waar ook China zijn maritieme invloed stelselmatig uitbreidt. De Filipijnen en Vietnam worden er al regelmatig geconfronteerd met Chinese schepen.

Dagelijkse realiteit

Voor Uchihara is een mogelijke oorlog geen abstract risico, maar een dagelijkse realiteit: "We bevinden ons op een kruispunt van geopolitiek en geografie." In 2024 voerden Chinese marineschepen al zo'n tachtig keer nabij de eilanden, een verdriedubbeling van het jaar daarvoor. "Als er iets gebeurt rond Taiwan staan wij in de vuurlinie."

Correspondent Mustafa Marghadi ging vorig jaar mee op een schip met Filipijnse burgers die protesteren tegen de Chinese claim op visgronden:

Om het moeilijker te maken voor China om een potentieel conflict snel te winnen, en daarmee een afschrikeffect op te bouwen, levert Japan specialisten en uitrusting aan partnerlanden.

Zo stuurt het regelmatig mobiele eenheden van zijn eigen kustwacht om trainingen te verzorgen, heeft Vietnam inmiddels patrouille- en reddingsboten ontvangen, en hebben ook de Filippijnen een Japans radarsysteem gekregen en vijf kustwachtschepen afgenomen.

Noodscenario's

Ook op eigen bodem bereidt Japan zich voor. Op de Nansei-eilanden zijn de afgelopen jaren radarposten, luchtafweerinstallaties en marinebases gebouwd. Of Japan betrokken raakt in een conflict over Taiwan heeft Uchihara dus geen twijfels. "Met zo'n 50.000 Amerikaanse troepen en allemaal nieuwe legerbases hier is er geen ontkomen aan", vertelt hij.

"Daarom zijn er noodscenario's opgezet." In maart presenteerde Japan een evacuatieplan voor de 120.000 inwoners van deze eilanden.

Toch is het niet voldoende, vindt Uchihara. "Het is gewoonweg onmogelijk om de inwoners te beschermen in geval van oorlog. Dat kan ik met zekerheid zeggen." Terwijl de landelijke beleidsmakers in Tokio grootse plannen smeden om de eigen defensie op te bouwen en partnerlanden weerbaarder te maken, zitten de eilandbewoners te wachten op uitleg.

"Mensen vragen mij waar ze heen moeten als het zo ver is," vertelt Uchihara gefrustreerd. "En ik heb daar geen goed antwoord op."

Explosie en harde knallen voorafgaand aan fatale brand Raamsdonksveer

2 months ago

Voorafgaand aan de brand waarbij gisteravond in een appartement in Raamsdonksveer iemand om het leven kwam, was er een explosie. Dat is te zien in een video.

Op de beelden is een grote vuurbal te zien in het appartement aan de Sint Theresiastraat, waarna brand uitbreekt. De identiteit van het slachtoffer is nog onbekend, laat een politiewoordvoerder weten.

Overbuurvrouw Hannie hoorde gisteravond een harde knal, vertelt ze aan Omroep Brabant: "En toen zag ik een heel grote vlam. Ik zag zelfs een gordijn naar buiten vliegen. Daarna volgde de ene na de ander knal."

De hele buurt is geschrokken, zegt ze. "Niemand weet wat er gebeurd is. Het is verschrikkelijk natuurlijk."

Gloednieuw

De appartementen werden enkele weken geleden opgeleverd en zijn dus gloednieuw. Het complex is volgens bewoners niet aangesloten op het gasnetwerk.

Bij de brand kwam gisteravond veel rook vrij. Omwonenden werd geadviseerd de ramen en deuren te sluiten en mechanische ventilatie uit te zetten. Naastgelegen woningen werden ontruimd.

Inmiddels is het onderzoek naar de toedracht van de brand volop gaande, zegt de politie. Die wil daarover nu nog niets zeggen.

Arrestaties in Brits onderzoek naar bouw Microsoft-datacenter in Nederland

2 months ago

De Britse autoriteiten doen onderzoek naar mogelijke omkoping rond de bouw van een Microsoft-datacenter in het Noord-Hollandse Middenmeer. In het onderzoek zijn in het Verenigd Koninkrijk vijf panden doorzocht en drie arrestaties verricht.

De Britse overheidsinstantie voor grootschalige fraude, Serious Fraud Office (SFO), onderzoekt de relatie tussen het Britse bouw- en wegenbouwbedrijf Blu-3 en voormalige medewerkers van het wereldwijde bouwbedrijf Mace Group rond de bouw van het Microsoft-datacenter in de gemeente Hollands-Kroon.

Werknemers van Blu-3 worden ervan verdacht meer dan 3 miljoen pond (omgerekend 3,6 miljoen euro) aan steekpenningen te hebben betaald aan voormalige medewerkers van Mace Group. Het Amerikaanse techbedrijf Microsoft maakt geen deel uit van het onderzoek.

Meer dan zeventig SFO-rechercheurs doorzochten gisteren vier woningen en een bedrijfspand in onder meer Londen en Kent. Ook in Monaco vond een huiszoeking plaats.

Reactie

Blu-3 en Microsoft hebben nog niet op het bericht gereageerd. Bouwbedrijf Mace zegt de beschuldigingen uiterst serieus te nemen. "We zijn vastbesloten om het Serious Fraud Office volledig te ondersteunen bij het onderzoeken van beschuldigingen tegen voormalige medewerkers van de groep."

Microsoft kondigde in 2013 zijn eerste datacenter in het Noord-Hollandse Middenmeer aan. Op een bedrijventerrein langs de A7 zijn inmiddels twee grote datacenters gevestigd, een van Microsoft en een van Google.

De komst van de centra ging niet zonder slag of stoot. De afgelopen jaren was onder bewoners veel verzet tegen de komst van de datacentra. Een onderzoeksbureau concludeerde in maart dat de gemeente Hollands Kroon is tekortgeschoten in het informeren van inwoners.

Amerikaanse rechter tikt Apple op de vingers om het negeren van een uitspraak

2 months ago

Apple heeft in de Verenigde Staten een bevel van de rechtbank genegeerd en krijgt er daarvoor flink van langs van de rechter. Die eist dat Apple zich onmiddellijk aan de uitspraak houdt. De zaak is zelfs doorgestuurd naar justitie voor de mogelijke criminele vervolging van een manager van het bedrijf. Hij zou in de rechtbank hebben gelogen.

Het gaat om een uitspraak van de rechter uit 2021 in een zaak die Epic Games tegen het bedrijf had aangespannen. Die maker van het populaire schietspel Fortnite stapte naar de rechter omdat het bij elke aankoop via de App Store 30 procent moest afstaan aan Apple.

Na een jarenlange juridische strijd oordeelde rechter dat Apple de concurrentie in de weg heeft gestaan door die commissie te vragen op App Store-aankopen. De rechter oordeelde dat Apple appmakers moest toestaan om hun klanten erop te wijzen dat zij ook buiten de App Store aankopen konden doen.

27 procent commissie

Maar de manier waarop Apple dat deed, kan volgens de rechter niet door de beugel. Zo kregen Amerikanen die op een link klikten om buiten de App Store iets te kopen, grote waarschuwingen te zien dat zij de appwinkel zouden verlaten. Het doel was om ze bang te maken, waardoor zij de aankopen alsnog via de App Store zouden doen.

Bovendien moesten appmakers alsnog 27 procent commissie betalen over aankopen van digitale producten, zoals games, die buiten de App Store om werden gekocht. Dat is minder dan de 30 procent voor aankopen in de App Store, maar de kosten die ontwikkelaars moesten maken, maakten het verschil van 3 procentpunt niet goed.

Hoewel 27 procent minder is dan 30 procent, wist Apple dat deze optie voor ontwikkelaars niet rendabel was, schrijft de rechter. Bovendien rekende Apple daarvoor geen commissie voor aankopen buiten de App Store.

Apple moet per direct aan de slag

Met deze maatregelen heeft Apple "willens en wetens een gerechtelijk bevel van deze rechtbank geschonden", schrijft de rechter. "De rechtbank verbiedt het Apple om nieuwe concurrentieverstorende maatregelen te implementeren om het gerechtelijk bevel te negeren."

De rechter laat merken niet blij te zijn met Apples gedrag. "Dit is een bevel, geen onderhandeling. Er zijn geen tweede kansen als een partij opzettelijk een gerechtelijk bevel negeert."

Apple moet van de rechter per direct stoppen met de 27 procent commissie van aankopen buiten de App Store. Ook mag het bedrijf appmakers niet tegenhouden om gebruikers naar plekken buiten de App Store te wijzen.

Mogelijk strafbaar feit

De rechter laat ook beoordelen of een Apple-manager van de financiële afdeling onder ede heeft gelogen, een strafbaar feit. Roman zei in de rechtszaak dat Apple pas in 2024 besloot om een nieuwe commissie van 27 procent te vragen voor aankopen buiten de App Store. In werkelijkheid had het bedrijf dat al de zomer van 2023 besloten.

"De getuigenis van meneer Roman zat vol misleiding en regelrechte leugens", oordeelt de rechter. Het is aan justitie om te beoordelen of de Apple-manager daarvoor strafrechtelijk vervolgd wordt.

Ook in Europa aangepakt

De zaak gaat om Apples praktijken in de VS, maar ook in Europa wordt het bedrijf aangepakt. De Europese Commissie heeft Apple vorige week nog een boete van 500 miljoen euro opgelegd, omdat het er - net als in de VS - op aanstuurde dat aankopen via de App Store verliepen, waarmee het een commissie van 17 procent opstrijkt.

Apple heeft zestig dagen de tijd gekregen om appmakers meer ruimte te geven om tegen hun klanten te zeggen dat zij buiten de App Store goedkoper uit kunnen zijn. Het bedrijf is in beroep gegaan tegen de boete.

Zwemseizoen in open water begonnen, binnenhaven in Amsterdam nieuwe locatie

2 months ago

Vandaag is het zwemseizoen in open water begonnen. Vanaf 1 mei tot 1 oktober controleren waterbeheerders op die plekken regelmatig de waterkwaliteit en veiligheid. Dit jaar is er een opvallende plek om te zwemmen bij gekomen: de binnenhaven van het Marineterrein in Amsterdam.

Volgens het Nederlands Instituut Veiligheid Zwemlocaties (NIVZ) hebben steeds meer mensen de wens om in open water te zwemmen. In de stad gebeurt het nu vooral op 'wildzwemplekken'. Gemeenten hebben liever dat die plekken officiële zwemlocaties worden, waar wordt gecontroleerd, maar vanwege strenge regelgeving is dat niet zo makkelijk.

De beheerder van het Marineterrein Amsterdam is het gelukt om het voor elkaar te krijgen. Mensen zwommen al jaren bij de binnenhaven en nu is het een officiële zwemplek. "Er verandert niet zoveel, behalve dat mensen zeker weten dat de waterkwaliteit goed is en het veilig genoeg is om te zwemmen", zegt woordvoerder Rosa Peper. "We hebben het ook gedaan omdat we een testgebied zijn voor de leefbaarheid van een stad. Zwemmen in een stad is een goede indicatie van een gezond ecosysteem en gezonde mensen."

'Extreem gevoel van vrijheid'

Waarschijnlijk zullen een hoop mensen vandaag het water opzoeken. De temperaturen in Nederland nemen zomerse waarden aan van tussen de 24 en 29 graden.

Vanochtend dook Jim Jansen, wetenschapsjournalist en fanatiek buitenzwemmer, het water van de binnenhaven in. "Het geeft echt een extreem gevoel van vrijheid. Het zwembad beperkt, na 25 à 30 meter moet je je weer omdraaien. Hier ben je de regisseur van je eigen film. Je bepaalt waar je jouw camera op richt: is het de boot of de prachtige architectuur?"

Veilig om in te zwemmen

Nederland telt ruim 700 zwemlocaties. Op een speciale website kunnen mensen zien waar het veilig is om te zwemmen. Rijkswaterstaat geeft daarnaast tips voor het zwemmen in open water. Zo adviseert de organisatie om ter plekke te kijken naar de kleur en geur van het water. Als water een groenblauwe kleur heeft en stinkt, zit er mogelijk blauwalg in.

Verder moeten zwemmers altijd kijken of er geen waarschuwingen hangen op de informatieborden bij de zwemplekken, en na het zwemmen in open water altijd douchen.

In Amsterdam wordt volgens de gemeente de waterkwaliteit van het zwemwater de afgelopen jaren al regelmatig gecontroleerd. Er mag nu het hele jaar door gezwommen worden in de binnenhaven, er komt echter geen toezicht. "Dus wel op eigen risico", aldus Peper.

Groningse slijterij hangt foto's van winkeldieven op 'Wall of Shame'

2 months ago

De eigenaren van een slijterij in Groningen zijn klaar met winkeldieven die jaarlijks duizenden euro's aan schade veroorzaken. Daarom hebben ze op de ruiten en achter de kassa foto's van winkeldieven opgehangen, opgenomen met de beveiligingscamera's.

Eigenaar Bas Bergman vertelt RTV Noord meermaals aangifte te hebben gedaan. "Maar vrijwel allemaal zijn ze geseponeerd. Te weinig tijd, mankracht en bewijsmateriaal, zeggen ze."

Dat laatste is vooral frustrerend, vindt de Groninger, want hij zegt beelden te hebben aangeleverd van de bewakingscamera's. "Daarop is te zien dat er gestolen wordt."

'Inbreuk op privacy'

Nu moeten screenshots op een 'Wall of Shame' dieven afschrikken. Dat is in strijd met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), zegt hoogleraar datadelen en communicatierecht Aline Klingenberg. Een "flinke inbreuk" op de privacy noemt ze het naming and shaming.

De slijterij is toch niet van plan de foto's weg te halen, hoewel de eigenaren weten dat het strafbaar is. "Van de privacywet mag het niet, maar volgens de wet mag je ook niet stelen", redeneert medewerker Petra Dijkema.

"We worden totaal niet ondersteund door de politie en daarom pakken we het nu zo aan."

Volgens de eigenaar ziet de politie haar 'wall of shame' door de vingers:

De slijterij heeft nog meer maatregelen genomen tegen diefstal. Zo hangt er op de ruit een briefje dat klanten verbiedt om met helm of pet binnen te komen. "We willen te allen tijde het gezicht herkenbaar hebben van de klant die bij ons in de winkel is", legt Dijkema uit.

Ook staat voor sommige flessen in het schap nu een kartonnen doos met een plaatje van de fles. "Zo is de fles minder makkelijk mee te nemen."

Collectief winkelverbod

Winkeldieven krijgen steeds vaker een collectief verbod voor winkelgebieden. Daarbij slaan winkeliers de handen ineen tegen personen die vaker de fout in gaan. Tientallen gebieden door heel Nederland maken er al gebruik van.

De redenering erachter is dat een verbod per winkel niet werkte, dan ging de dief gewoon naar de buurman. Met het collectieve winkelverbod zijn personen die herhaaldelijk overlast veroorzaken of een strafbaar feit plegen in het hele gebied niet meer welkom.

Als een winkelier iemand betrapt, kan de ondernemer behalve een individueel winkelverbod ook een collectieve waarschuwing voor 1 jaar geven. De dief is dan nog welkom in andere winkels, maar bij een nieuwe overtreding in een deelnemende winkel, krijgt deze persoon een collectief winkelverbod.

Ook Drenthe op de lijst

In Groningen geldt zo'n collectief winkelverbod nog niet. In Noord-Nederland is dat wel al in Leeuwarden, Sneek, Harlingen en Sellingen het geval.

Ook Emmen is dicht bij een collectief verbod, schrijft RTV Drenthe. "Veel winkeliers ervaren overlast", zegt supermarktmanager Rob Michielsen. Hij verwacht dat over een paar maanden met tientallen ondernemers zal worden gestart.

Positieve reacties in VS en Oekraïne op mineralendeal, Kremlin zwijgt nog

2 months ago

Zowel vanuit de Verenigde Staten als Oekraïne is positief gereageerd op de mineralendeal die beide landen hebben ondertekend. Afgelopen nacht sloten beide landen na maanden onderhandelen een overeenkomst. De deal geeft de Verenigde Staten toegang tot mineralen, olie, gas en andere natuurlijke hulpbronnen in Oekraïne.

Hoewel de volledige overeenkomst nog niet gepubliceerd is, is wel duidelijk dat de VS en Oekraïne een investeringsfonds oprichten waarbij beide partijen evenveel rechten hebben. De winst van het fonds wordt uitsluitend in Oekraïne geïnvesteerd en het land hoeft ook geen schuld terug te betalen aan de VS.

Geld terug

Met de overeenkomst kan president Trump aan het Amerikaanse volk laten zien dat zij iets terugkrijgen van al het geld wat de Amerikanen de afgelopen jaren aan Oekraïne hebben geschonken.

"Biden heeft ze 350 miljard dollar gegeven. We hebben een deal gesloten waarbij we in theorie veel meer krijgen dan die 350 miljard dollar", zei Trump in een interview met de Amerikaanse zender NewsNation. Verschillende internationale onderzoeken tonen overigens aan dat de VS zo'n 120 miljard dollar aan Oekraïne hebben geschonken.

Trump zei in Vaticaanstad met de Oekraïense president Zelensky de deal te hebben besproken, tijdens de uitvaart van paus Franciscus. Hij zegt dat de overeenkomst "een heel goede zaak" is voor Oekraïne, omdat "Rusland in deze oorlog veel groter en veel sterker is".

Minister van Financiën Bessent denkt dat Trump met de deal sterker staat in de onderhandelingen met Rusland. "Het toont Rusland dat de VS en Oekraïne op één lijn zitten."

Wederopbouw

Ook in Oekraïne wordt positief gereageerd op de deal. Buitenlandminister Sybiha noemt het "een belangrijke mijlpaal in het strategische partnerschap" tussen Oekraïne en de VS. Ook zegt hij dat de overeenkomst bedoeld is ter "versterking van de Oekraïense veiligheid en economie".

De Oekraïense premier Shmyhal zegt dat er geld vrijkomt voor de wederopbouw van zijn land en dat de economie ermee zal groeien.

Daarnaast behoudt Oekraïne de controle over de eigen grondstoffen en de infrastructuur en blijft ook de energiesector in Oekraïense handen. In eerdere voorstellen wilden de Amerikanen de kerncentrale bij Zaporizja in beheer nemen, in samenspraak met Rusland. Het Russische leger nam de kerncentrale kort na de invasie in 2022 in.

Signaal naar Rusland

De overeenkomst staat formeel los van de onderhandelingen over een staakt-het-vuren tussen Oekraïne en Rusland. Toch wil de regering-Trump een duidelijk signaal afgeven aan Rusland. In een verklaring zeggen de Verenigde Staten dat ze "zich inzetten voor vrede in een vrij, soeverein en welvarend Oekraïne". Ook waarschuwen ze dat "niemand die de Russische oorlogsmachine heeft gefinancierd zal profiteren van de overeenkomst".

Voor Oekraïne zal het tekenen van de overeenkomst voelen als extra steun in de oorlog tegen Rusland. De VS heeft nu namelijk een belang bij Oekraïens succes.

Vanuit het Kremlin is nog niet gereageerd op de deal. Wel zegt Dmitri Medvedev van de Russische Veiligheidsraad dat president Trump Kyiv eindelijk gedwongen heeft te betalen voor de Amerikaanse hulp. "Nu zullen ze militaire goederen moeten betalen met de nationale rijkdom van een land dat gaat verdwijnen."

Geen veiligheidsgaranties

In de overeenkomst zijn geen veiligheidsgaranties opgenomen, al was dat aanvankelijk wel een van de grote wensen van Oekraïne. Volgens de Amerikanen zal de aanwezigheid op Oekraïens grondgebied betekenen dat Rusland meer terughoudend zal zijn.

Het zal nog jaren duren voordat er daadwerkelijk grondstoffen worden gewonnen in Oekraïne. Daarvoor moeten onder meer flinke investeringen worden gedaan. Daarnaast bevinden zich een aantal locaties in een gebied dat nu onder controle staat van het Russische leger.

Alternatieve herdenking betwist maar 4 mei gaat voor velen niet per se over Nederland

2 months ago

Negen op de tien Nederlanders staan komende zondag 4 mei op de een of andere manier stil bij Dodenherdenking. Verreweg de meesten van hen (85 procent) doen mee aan de twee minuten stilte om 20.00 uur, blijkt uit het jaarlijkse Vrijheidsonderzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 Mei.

De beweegredenen van de 10 procent die de Nationale Herdenking langs zich heen laat gaan zijn divers. Dit jaar is voor het eerst in het onderzoek ook de stelling opgenomen dat "herdenken betekenisloos is als vandaag de dag nog steeds oorlogen plaatsvinden". Ruim de helft (54 procent) van de 'niet-herdenkers' blijkt het daarmee eens.

De stelling is onder andere actueel omdat er zondag in Den Haag een alternatieve herdenking wordt gehouden, waarin behalve aan de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust ook aandacht wordt besteed aan de Palestijnse slachtoffers in Gaza. De organisatoren verwachten daar zo'n 500 deelnemers.

De huidige herdenking op de Dam "schuurt", vindt Tessa Terpstra, een van de organisatoren. "Voor ons is herdenken lessen trekken uit het verleden en stilstaan bij het huidige leed. Daar is te weinig ruimte voor op de Dam. De vertegenwoordigers daar zeggen 'nooit meer', maar negeren daarbij dat er al anderhalf jaar een genocide is in Gaza."

Het Nationaal Comité 4 en 5 Mei, organisator van de dodenherdenking op de Dam en de viering van Bevrijdingsdag, zegt in het algemeen "de roep om aandacht voor slachtoffers van conflicten wereldwijd" te begrijpen. "Wij vinden het belangrijk om aandacht te hebben voor oorlog en (on)vrijheid vandaag de dag", laat een woordvoerder weten.

Maar, voegt zij er aan toe, de Nationale Herdenking op 4 mei is niet het moment om hierbij stil te staan. "Het is een Nationale Herdenking, waarin Nederlandse slachtoffers van oorlogsgeweld en onderdrukking centraal staan."

"Dan herdenken we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Europa en in Zuidoost-Azië. Sinds 1961 doen we dat ook met de slachtoffers van oorlogssituaties en vredesoperaties waarbij Nederland betrokken was na de Tweede Wereldoorlog. "

Uit het onderzoek van het Nationaal Comité onder 1200 Nederlanders blijkt echter dat de meeste herdenkers het breed zien. Op de vraag "Wie herdenkt u op 4 mei?" vormen de Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog het meest gegeven antwoord. Maar 56 procent noemt ook "alle slachtoffers uit de hele wereld van alle oorlogen".

Overwegingen die te maken hebben met de actuele angst voor oorlog zijn bij het herdenken steeds belangrijker geworden, valt het comité op. Acht op de tien herdenken onder meer om uit te dragen dat men nooit meer oorlog wil, 64 procent doet dit (ook) uit angst dat zoiets weer kan gebeuren, 56 procent vindt het belangrijk vanwege de Oekraïne-oorlog en 48 procent noemt de oorlog in het Midden-Oosten.

Zelf vervolgd

Nieuw dit jaar in het Vrijheidsonderzoek is dat er extra vragen zijn voorgelegd aan zo'n 150 mensen die zelf te maken hebben gehad met vervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog of die familieleden hebben bij wie dat het geval was.

Zij mochten onder meer laten weten of zij het een goede zaak zouden vinden als op 4 mei ook de slachtoffers van huidige oorlogen en geweld wereldwijd zouden worden herdacht. Wat blijkt: 52 procent van deze specifieke groep is het daarmee eens, 18 procent niet, 30 procent is neutraal.