Aggregator

Corporaties naar de rechter als kabinet vasthoudt aan bevriezen huren 

1 month 3 weeks ago

Woningcorporaties stappen naar de rechter als het kabinet het plan om de sociale huren te bevriezen niet binnen twee weken intrekt. Volgens de woningcorporaties worden bouwen en verduurzamen daardoor onmogelijk.

Vorige maand bereikten de coalitiepartijen een akkoord over de voorjaarsnota. Onderdeel daarvan is dat de sociale huren dit en volgend jaar niet mogen stijgen.

Maar in december hadden de corporaties nog met het kabinet afgesproken dat de huren per 1 juli gemiddeld met 4,5 procent omhoog mogen. Met het kabinet was afgesproken om van een kleine 18.000 nieuwe corporatiewoningen per jaar te groeien naar 30.000 per jaar.

180.000 minder woningen

Dat is nu onhaalbaar, zeggen ze. Door de huurbevriezing hebben ze minder inkomsten, verslechtert hun financiële positie en daardoor kunnen ze veel minder geld lenen om te investeren. Ze verwachten door de huurbevriezing uiteindelijk 180.000 minder woningen te kunnen bouwen of 1,6 miljoen minder huizen te isoleren.

"Dat je zo'n ingreep doet in de investeringscapaciteit en dus het eigendom van corporaties, dat is ongekend. We denken dat het goed is dat we dan de rechter vragen om er een oordeel over te geven", zegt Liesbeth Spies, voorzitter van corporatievereniging Aedes. "Dit is heel slecht voor zittende huurders en desastreus voor het oplossen van de wooncrisis in dit land."

'Onbetrouwbare partner'

Aedes denkt een sterke zaak te hebben. "De minister heeft zelf in een Kamerdebat al aangegeven dat het ingrijpen in de huren het eigendomsrecht van corporaties aantast."

Dat mag de wetgever onder bepaalde omstandigheden doen, maar volgens Spies moeten corporaties dan wel een behoorlijke tijd van tevoren weten waar ze aan toe zijn en daarvan nu geen sprake. De huurbevriezingsplannen kwamen op 16 april naar buiten en de corporaties waren van plan om 2,5 maand later, per 1 juli, de huren te verhogen.

Ook maakt het kabinet volgens Aedes dus inbreuk op eerder gemaakte afspraken. Op de zogeheten Woontop in december is afgesproken welke investeringen corporaties de komende 10 jaar doen in nieuwbouw, onderhoud en isolatie. Om al die investeringen mogelijk te maken werd ook afgesproken dat de huren de komende jaren gematigd zouden stijgen. "De coalitiepartijen hebben deze afspraken geschonden. Het kabinet heeft dat bekrachtigd door te zeggen dat ze dit als een politiek feit accepteren. Daarmee zijn ze een onbetrouwbare partner gebleken."

'Te weinig compensatie'

De corporaties worden door het kabinet wel deels gecompenseerd voor het verlies aan huurinkomsten. In totaal krijgen ze 1,1 miljard verdeeld over drie jaar. Maar dat is volgens de corporaties veel te weinig, omdat ze in diezelfde drie jaar ruim 3 miljard euro mislopen doordat ze de huur niet mogen verhogen. Bovendien werkt de huurbevriezing van twee jaar in de jaren daarna nog door. De huren blijven dan structureel lager dan als ze wel waren verhoogd in de voorgaande jaren.

Overigens heeft woonminister Mona Keijzer duidelijk gemaakt ook niet echt blij te zijn met het huurbevriezingsplan van PVV, VVD, NSC en haar eigen partij BBB. Kort nadat het naar buiten was gekomen zei ze: "Had ik dit liever anders gezien? Ja natuurlijk." En een paar dagen geleden zei ze op X: "Volgens mij is door bijna iedereen aan die voorjaarsnotatafel onderschat wat de precieze consequenties zijn."

Ministerie: snel duidelijkheid

In een reactie op de juridische stappen erkent het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening dat "de huurbevriezing grote gevolgen heeft voor de investeringscapaciteit van woningcorporaties".

"De minister is momenteel bezig om de huurbevriezing uit te werken en oplossingen in kaart te brengen voor die investeringscapaciteit. Alles is erop gericht om zo snel mogelijk duidelijkheid te bieden."

Niet alleen de corporaties zijn tegen de huurbevriezing. In een gezamenlijke oproep keerden onder meer de provincies, gemeenten en de bouwbranche zich ertegen. En de instantie die garant staat voor de leningen van corporaties, het Waarborgfonds Sociale Woningbouw, waarschuwde deze week voor financiële problemen bij corporaties. Het fonds verwacht dat 140 van de 262 corporaties de komende vijf jaar in de problemen komen.

Hoofddorp komt met nieuwe naam voor Hódmezövásárhely-fontein

1 month 3 weeks ago

Hoofddorp heeft een nieuwe naam verzonnen voor een oude fontein. Omdat niet elke omwonende de oude naam Hódmezövásárhely kon uitspreken, is nu gekozen voor de Kruisdorpfontein. Kruisdorp verwijst naar de originele naam van de plek in de Haarlemmermeerpolder, toen die werd drooggelegd.

"De nieuwe naam is tenminste goed uit te spreken", zegt een omwonende bij NH. "Die vorige naam... ik kan me nog steeds niet bedenken hoe je dat toen bedacht hebt":

De fontein in het centrum van Hoofddorp werd in 2010 vernoemd naar Hódmezövásárhely, een stadje in het zuidoosten van Hongarije waarmee de gemeente Haarlemmermeer toen een stedenband had.

Hutsky-Flutsky fontein

Die vriendenband werd al in 2014 verbroken, maar de naam bleef. Tot verbazing van veel Hoofddorpers, die het onderling vaak over de Hutsky-Flutsky-fontein hadden of hun tong braken op een meer correcte uitspraak.

Uiteindelijk pakte de gemeente de kwestie op. Er werd een wedstrijd uitgeschreven om een goede nieuwe naam te verzinnen. Dat leverde serieuze, maar ook ludieke suggesties op zoals De navel van Hoofddorp, McFonteinFace en De Hongaar.

Versgewonnen land

De keus viel op Kruisdorp. Wethouder Marja Ruigrok is er blij mee: "We zijn als het Amerika van Nederland: het vers gewonnen land. De polder die ontstaan is in 1852", stelt ze. "Dan is het juist mooi als er dingen zijn die verwijzen naar de historie."

Met de nieuwe naam komt niet alleen een eind aan de discussie over de naam, maar ook over de toekomst van de fontein. Vooral door de gestegen energieprijzen ging het de laatste jaren vaak over de hoge onderhoudskosten.

Maar nu praat niemand meer over geld. Terecht, reageert de Hoofddorpse polderdichter Leo Richardson: "Hij hoort hier, zeker nu hij een nieuwe naam heeft. Het heeft iets sprankelends, iets klaterends, iets levends in zo'n centrum."

Veiling van juwelen uit graf Boeddha gaat niet door na protest India

1 month 3 weeks ago

Veilinghuis Sotheby's heeft een veiling afgeblazen van juwelen uit het graf van Boeddha. India had bezwaar aangetekend tegen de verkoop van de religieuze schat. Sotheby's erkent nu dat er verdere discussie nodig is.

De grafgiften werden in 1898 gevonden, toen de Britse functionaris William Claxton Peppé in de huidige Indiase deelstaat Uttar Pradesh het graf van de religieus leider ontdekte. In urnen waarop de naam van Boeddha stond vond hij tussen de as en botresten een ongekende schat.

De stoffelijke resten gingen destijds naar de Thaise koning Rama V en werden verspreid over verschillende boeddhistische landen, waar ze nog altijd worden vereerd. De urnen en het leeuwendeel van de edelstenen gingen naar een museum in Kolkata. Peppé mocht daarnaast een deel voor zichzelf houden, zo'n 1800 robijnen, topazen, safieren en stukjes goud.

Ethische vragen

Die schat bleef sindsdien in het bezit van nazaten van Peppé, maar zijn achterkleinzonen willen de stukken nu laten veilen. Sotheby's verwachtte er gisteren op een veiling in Hongkong zeker 11 miljoen euro voor te kunnen krijgen. Een woordvoerder benadrukte dat vooraf alle ethische vragen over herkomst en eigendom van de juwelen waren meegewogen.

Toch riep de veiling veel protest op. Experts spraken van een vondst van onschatbare waarde, die voor veel gelovigen bovendien ook een grote spirituele betekenis heeft. India dreigde met juridische stappen.

Volgens de Indiase minister van Buitenlandse Zaken zijn de juwelen "het onvervreemdbare culturele en religieuze erfgoed van India en de boeddhistische gemeenschap". Verkoop daarvan is volgens hem in strijd met VN-verdragen en Indiase en internationale wetten. Sotheby's maakte zich volgens hem schuldig aan "het voortzetten van koloniaal onrecht en de onethische verkoop van religieuze relikwieën".

'Eerlijkst en transparant'

Verkoper Chris Peppé zegt dat hij vooraf alternatieven als een schenking overwogen heeft, maar dat er "bij nader inzien allerlei verschillende problemen ontdekt werden". Volgens hem is een veiling daarom "de eerlijkste en meest transparante manier" om een nieuwe eigenaar te vinden.

India is blij met het besluit van Sotheby's en spreekt van een belangrijke overwinning voor het land. Het veilinghuis laat weten dat "voor verder overleg tussen de partijen" de veiling voorlopig is uitgesteld. "We kijken ernaar uit met meer nieuws te kunnen komen als dat er is."

Het boeddhisme komt voort uit de spirituele zoektocht naar verlichting van de jonge prins Siddhartha Gautama, die zo'n 500 jaar voor Christus werd geboren. Toen hij na een beschermde jeugd het leed in de wereld ontdekte, probeerde hij door een ascetisch leven de vergankelijkheid van deze wereld te overstijgen.

Zijn inzichten groeiden uit tot de vierde religie wereldwijd, met zo'n 500 miljoen gelovigen. De urnen met de stukken werden destijds gevonden in Lumbini, volgens de overlevering de geboorteplaats van Boeddha.

Weer zwarte rook: conclaaf nog niet eens over nieuwe paus

1 month 3 weeks ago

Ook de eerste stemrondes op de tweede dag van het conclaaf hebben geen nieuwe paus opgeleverd. De duizenden gelovigen die vol spanning wachten op het Sint-Pietersplein zagen rond 11.50 uur opnieuw zwarte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel komen.

De aanwezigen ontvingen het signaal gelaten, met wat verspreid applaus. Velen richtten hun telefoon op de schoorsteen om het moment vast te leggen. Er waren overigens aanmerkelijk minder mensen aanwezig op het plein dan gisteren bij de eerste dag van het conclaaf.

Kijk hieronder naar het moment waarop er vandaag zwarte rook uit de schoorsteen kwam:

133 kardinalen zijn sinds gisteren in afzondering bijeen in het Vaticaan om een opvolger van paus Franciscus te kiezen. Over het proces achter gesloten deuren mag niets naar buiten komen, maar bekend is dat er elke ochtend en elke middag twee kiesrondes op het programma staan.

Als een kandidaat de benodigde tweederdemeerderheid behaalt (89 stemmen), wordt dat wereldkundig gemaakt met witte rook uit de schoorsteen en het luiden van de kerkklokken in de wijde omgeving. Dat moment wordt elke dag rond 12.00 en 19.00 uur verwacht, maar kan ook vroeger komen als de kardinalen er eerder al uit zijn, of later zonder opgave van reden.

Langer wachten

De grote menigte die gisteren op het centrale plein in Vaticaanstad bijeengekomen was rond 19.00 uur, moest langer dan gebruikelijk wachten op de rook. Pas bij het vallen van de duisternis, vlak na 21.00 uur, was het moment daar.

Waarom de eerste ronde bijna anderhalf uur langer duurde dan in 2013 bij Franciscus is vanwege de geheimhouding niet officieel meegedeeld. Het Italiaanse persbureau ANSA meldt dat het kwam doordat veel kardinalen nog nooit een conclaaf hebben bijgewoond en de stemronde daardoor langer duurde. Ook zou de procedure langzamer zijn verlopen doordat velen van hen geen Italiaans spreken.

Het merendeel van de kardinalen die bijeen zijn is door Franciscus aangesteld: 108 van de 133. Het gaat ook om een veel meer diverse groep dan voorheen: de kardinalen zijn afkomstig uit 70 landen, tegen 48 in bij het laatste conclaaf in 2013.

Dagenlang wachten

Hoelang het zal duren tot de groep tot een besluit komt is afwachten. Het kortste conclaaf ooit duurde in 1503 enkele uren, het langste eindigde in 1271 na 1006 dagen. De afgelopen eeuw waren er nooit meer dan elf stemrondes nodig; Franciscus, Benedictus XVI en Johannes Paulus II werden respectievelijk in vijf, vier en acht rondes gekozen.

Voorafgaand aan het begin van het conclaaf sprak de 91-jarige kardinaal Giovanni Battista Re zijn geloofsgenoten toe. Vanwege zijn anciënniteit speelde hij tot nu toe een grote rol in het proces, maar omdat hij boven de 80 is mag hij niet meestemmen. Hij vroeg zijn collega's een paus te kiezen "die de kerk en de mensheid ten goede komt".

Ook riep hij op rekening te houden met alle verschillen binnen de kerk: "Eenheid betekent niet eenvormigheid, maar een sterke en diepgewortelde gemeenschap in diversiteit".

Enkele kandidaten, van jong naar oud:

India voert aanvallen uit op Pakistan, 'tientallen doden bij strijd in grensgebied'

1 month 3 weeks ago

India heeft opnieuw aanvallen met drones uitgevoerd op buurland Pakistan. Daarbij zijn volgens het Pakistaanse leger zeker vier militairen gewond geraakt. Meerdere drones zijn neergehaald. Pakistan claimt ondertussen dat tientallen Indiase militairen zijn gesneuveld bij gevechten in het grensgebied.

India beschuldigde Pakistan vandaag van nachtelijke aanvallen met drones en raketten. Die zouden zijn gericht op doelen in het noorden en westen van India. De Indiase autoriteiten zeggen dat die aanval is afgeslagen door de Indiase luchtverdediging.

Volgens India zijn er in het grensgebied in Kashmir sinds woensdagochtend zestien mensen omgekomen, onder wie drie vrouwen en vijf kinderen. India zegt dat Pakistan "de intensiteit van onuitgelokt vuren" bij de omstreden grenslijn heeft opgevoerd.

Radarinstallaties aangevallen

Het Indiase leger zegt verder dat het vandaag zelf radarinstallaties in Pakistan heeft aangevallen. Het Pakistaanse leger stelt 25 Indiase drones te hebben neergehaald. Die waren op doelen in verschillende grote steden als Karachi en Lahore gericht. Een burger kwam om het leven door vallende wrakstukken.

Bij de Pakistaaanse stad Lahore is een luchtverdedigingssysteem "geneutraliseerd", zegt India. Het Amerikaanse consulaat-generaal in Lahore heeft medewerkers gewaarschuwd voor aanvallen met drones. Er zijn "drone-explosies, neergehaalde drones en mogelijke schendingen van het luchtruim in en rond Lahore" gemeld.

Gebieden ontruimd

De diplomatieke post zegt ook berichten te hebben gehad dat gebieden bij het vliegveld van de stad worden ontruimd door de autoriteiten. "Burgers die zich in een conflictgebied bevinden, wordt aangeraden te vertrekken als ze dat veilig kunnen doen."

De spanning tussen India en Pakistan is opgelopen, nadat vorige maand 26 toeristen in Kashmir werden gedood. India beschuldigt Pakistan ervan achter die aanslag te zitten. Pakistan spreekt dat tegen. Bij een Indiase raketaanval op Pakistaanse doelen werden eergisteren 31 burgers gedood, meldde Pakistan. De Pakistaanse premier Sharif zwoer de slachtoffers van die aanval te zullen wreken.

In de uitlegvideo zie je meer over waarom India en Pakistan al zo lang strijden om Kashmir:

Pakistan zegt Chinese straaljagers te hebben ingezet tegen de Indiase luchtmacht gisteren. Het land claimt vijf Indiase gevechtsvliegtuigen te hebben neertgehaald, maar India doet dat af als desinformatie. Op vragen overt de inzet van Chinese jets heeft het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken geantwoord daar niets van te weten

China, dat aan India en Pakistan grenst, heeft beide landen opgeroepen "te handelen in het belang van de vrede en stabiliteit" in de regio. Peking wil naar eigen zeggen samenwerken met de internationale gemeenschap om "om te voorkomen dat er activiteiten plaatsvinden die de situatie verder compliceren".

Rusland en de VS hebben de partijen opgeroepen terughoudendheid te betrachten. De EU roept de regeringen in Delhi en Islamabad op tot de-escalatie van de spanningen.

Tanks en kogels: winst Duitse wapenfabrikant Rheinmetall blijft maar groeien

1 month 3 weeks ago

De Duitse wapenfabrikant Rheinmetall blijft maar profiteren van de spanningen in de wereld. Uit de cijfers over de eerste drie maanden van 2025 blijkt dat er veel meer defensiematerieel is verkocht dan in hetzelfde kwartaal vorig jaar.

Dit jaar verkocht Rheinmetall al voor ruim 1,7 miljard euro aan wapentuig, een toename van 73 procent ten opzichte van 2024. De winst verdubbelde ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Onder aan de streep bleef er 108 miljoen euro winst over.

Tanks en kogels

Rheinmetall verkoopt vooral meer defensievoertuigen. Het bedrijf levert, onder andere, tanks aan verschillende delen van de wereld.

Ook kogels verkopen goed. De verkoop van tanks vormt weliswaar een groter deel van de omzet, maar aan kogels wordt meer verdiend. In de eerste drie maanden van 2025 maakte de fabrikant ruim 19 procent winst met de verkoop van munitie.

De rek is er nog niet uit, denkt Rheinmetall. In eigen land en in het Verenigd Koninkrijk wordt de productie opgeschroefd. Ook wordt er veel verwacht van een samenwerking met Lockheed Martin. Er worden raketten gemaakt die aan de gevechtstoestellen van de Amerikaanse vliegtuigfabrikant gehangen kunnen worden.

Krijgsmacht versterken

Sinds de Russische inval in Oekraïne is de vraag naar defensiematerieel in Europa hard gestegen. Landen binnen de Europese Unie hebben met elkaar afgesproken dat ze de staatschuld mogen laten oplopen om zo hun krijgsmacht beter te kunnen versterken.

Ook de Verenigde Staten voeren de druk op. De Amerikaanse president eist dat NAVO-landen hun defensie-uitgaven opschroeven. Dat ziet Rheinmetall terug in de cijfers. "We moeten en zullen leveren," zegt topman Armin Papperger.

Overigens maakt Rheinmetall niet alleen spullen voor defensie, maar ook voor de civiele markt, zoals auto-industrie. Met die tak van het bedrijf gaat het juist niet goed.

RTL: zeker vijf mensen bijna overleden als gevolg van vapen

1 month 3 weeks ago

Zeker vijf mensen zijn de afgelopen maanden in zeer kritieke toestand in het ziekenhuis beland door het gebruik van vapes, meldt RTL Nieuws op basis van eigen onderzoek. Vier van hen lagen langere tijd in coma.

De vijf die in het ziekenhuis belandden gebruikten allemaal verschillende soorten en verschillende merken vapes met smaakjes. Sinds begin 2024 zijn dit soort vapes illegaal. Alleen elektronische sigaretten met een tabakssmaak zijn nog toegestaan.

RTL vroeg 71 ziekenhuizen of zij de afgelopen tijd patiënten hadden opgenomen die klachten hadden na het gebruik van vapes. Zestien ziekenhuizen reageerden hierop dat dit inderdaad het geval was. Hun patiënten hadden onder meer klaplongen, longontstekingen of de longziekte COPD gekregen na vapen.

In vijf gevallen werden er geen andere oorzaken gevonden waardoor de patiënten zo ziek waren geworden. Zo hoestte de 28-jarige Robin plotseling grote hoeveelheden bloed op. Hij lag dagenlang in coma. Na uitgebreid onderzoek stelden de artsen dat het vapen de oorzaak was van zijn toestand.

Ernstige longziekte

In Terneuzen belandden een 19-jarige man en een veertiger vlak na elkaar in het ziekenhuis. Beide mannen moesten in coma worden gebracht om de ernstige longziekte die ze hadden opgelopen te kunnen overleven, schrijft RTL, die de behandelend arts sprak. Volgens de arts hadden de twee het niet overleefd als ze enkele uren later opgenomen waren.

Sinds eind 2023 vraagt de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde artsen om melding te maken als patiënten ziek geworden zijn na vapen. In 2024 belandden zeker veertien kinderen in het ziekenhuis nadat zij hadden gevapet. Ook dit jaar komen er meldingen binnen, ziet NVK-voorzitter Lissy de Ridder. "En dit is waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg."

Ook de kinderen belandden met ernstige klachten in het ziekenhuis. "We zien onder andere ernstige astma-aanvallen, kinderen die heel benauwd zijn of een longbloeding krijgen", zegt De Ridder.

Hoge dosering

Waar roken vaak pas op de langere termijn tot gezondheidsklachten leidt, is dat in deze gevallen niet zo. "Dat heeft bijvoorbeeld te maken met een relatief hoge dosering nicotine", legt De Ridder uit.

Daarnaast zijn er allerlei ongezonde stoffen die toegevoegd worden aan vapes, die tot schade kunnen leiden. "Juist omdat het zo verschillend is, is het lastig om daar goed grip op te hebben."

Het is al langer bekend dat het gebruik van vapes niet alleen schade kan aanrichten in de longen, maar ook aan de hersenen en andere organen. Door het inhaleren komen giftige metalen diep in de longen terecht en daarna verder in het lichaam.

Ook de blootstelling aan zware metalen kan blijvende schade veroorzaken die niet alleen op de lange termijn, maar ook op de korte termijn merkbaar is, waarschuwen onderzoekers.

In 2022 onderzocht NOS Stories de gevaren van het vapen in deze video:

De markt blijft zich verder ontwikkelen, waardoor er steeds nieuwe varianten van vapes op de markt komen, ziet De Ridder. "Een nieuwe ontwikkeling is dat er inmiddels vapes met cannabis zijn."

Er is daarom een belangrijke taak voor de overheid weggelegd, zegt De Ridder. "Het is belangrijk dat de overheid de nodige maatregelen neemt, zoals voorlichting, hogere accijns en handhaving op de regels die er nu al zijn."

Amsterdamse beurs herstelt van crash na importtarieven Donald Trump

1 month 3 weeks ago

De Amsterdamse beurs is de klap van begin april, toen de Amerikaanse president Donald Trump wereldwijde importtarieven aankondigde, weer te boven. Op Trump's zelfverklaarde 'Liberation Day' op 2 april stond de belangrijkste graadmeter AEX op ruim 900 punten. Na een scherpe daling tot onder de 800 punten, is de AEX nu weer terug op het niveau van begin vorige maand.

Wereldwijd zakten de beurzen een maand geleden in elkaar, nadat beleggers waren geschrokken van de door Trump aangekondigde importtarieven voor tientallen landen. Zo moest er in de Verenigde Staten een importheffing van 20 procent op alle producten uit de Europese Unie komen. Vooralsnog is alleen een heffing van 10 procent ingevoerd. Onduidelijk is of Trump de overige 10 procent nog gaat doorvoeren.

Een week na 'Liberation Day' matigde Trump zijn toon, omdat niet alleen de koersen van aandelen van Amerikaanse bedrijven, maar ook die van obligaties en de dollar hard kelderden. Sindsdien krabbelden de beurzen weer wat op.

Vanaf 9 april ging in Amsterdam de AEX van een dieptepunt van 796 punten langzaam weer omhoog. Vanmorgen ging de index kort na de opening van de handelsdag door de belangrijke grens van 900 punten.

Onderzoek: reuzenhaai zwemt rond voor de Nederlandse kust

1 month 3 weeks ago

Bij windmolenparken voor de Nederlandse kust zwemmen vijf soorten haaien en roggen rond, waaronder de reuzenhaai die tot 8 meter lang kan worden. Dat blijkt uit onderzoek van de Wageningen Universiteit.

Onderzoekers zagen de reuzenhaai niet daadwerkelijk zwemmen, maar troffen DNA-sporen van het dier aan bij de 139 turbines van windmolenpark Hollandse Kust Zuid, meldt Omroep West. Het park ligt op 18 kilometer van de kust tussen Den Haag en Zandvoort.

"Dit is goed nieuws", zegt de Wageningse onderzoekster Annemiek Hermans in het NOS Radio 1 Journaal. "Een tijdlang werd gedacht dat de activiteit op windmolenparken haaien en roggen zou weerhouden. Maar onze informatie laat zien dat dat niet zo is."

Onderwaterlawaai

Lang niet iedereen weet het, maar in de Noordzee zwemmen altijd al haaien en roggen rond. Het onderzoek begon juist omdat Hermans en haar collega's bang waren dat de dieren verstoord zouden raken of zelfs wegtrekken door de aanleg van windparken. "Denk aan onderwaterlawaai. Veel scheepvaartbewegingen. Er worden stenen gestort; het is best wel een drukke periode", aldus de onderzoekster.

Misschien dat de haaien en roggen inderdaad even zijn omgezwommen tijdens de aanleg van het windpark. Maar als dat al zo was, dan zijn ze nu terug. Inclusief de ook al opvallende stekelrog en de imposante reuzenhaai, die tot nu toe slechts sporadisch voorkwam langs de Nederlandse kust.

436 monsters

De onderzoekers baseren zich op DNA-sporen die ze aantroffen in 436 monsters van schub-, slijm- en ontlastingsresten op de zeebodem in het windpark.

Een wetenschappelijke verklaring voor het feit dat de haaien en roggen zich (weer) thuis voelen tussen de windmolens is er nog niet. Maar Hermans heeft wel een vermoeden. "Na de aanleg van een windpark mag er veertig jaar lang niet 'bodemberoerend' gevist worden. Dus de bodem wordt met rust gelaten", stelt ze. "Dat is voor veel soorten prettig. Bijvoorbeeld voor haaien en roggen, die veel gebruikmaken van het zeebed om voedsel te zoeken of om eieren af te zetten."

Geen menseneters

Haaien hebben een slechte naam, maar voor de reuzenhaai hoeven we niet bang te zijn. De vis voedt zich met plankton. "We begrijpen ze zó verkeerd", zegt marien ecoloog Guido Leurs in Roots magazine. "Veel mensen denken dat alle haaien menseneters zijn. Maar dat klopt helemaal niet. Ze bijten alleen als er sprake is van een vergissing. Dat gebeurt weleens bij slecht zicht, of als ze zich bedreigd voelen."

De band tussen Rusland en China is sterker dan ooit – ten koste van Europa

1 month 3 weeks ago

De Chinese president Xi is aangekomen in Moskou. Een blijk van stabiliteit en betrouwbaarheid, dat zijn de woorden waarmee de Chinese staatsmedia de ontmoeting tussen de twee grootmachten beschrijven. Er wordt een reeks nieuwe overeenkomsten getekend, maar bovenal toont China zich met dit bezoek een loyale bondgenoot, ongeacht de internationale druk vanuit het Westen.

Ook de boodschap aan de Amerikaanse president Trump is helder: ondanks Amerikaanse pogingen om toenadering tot Rusland te zoeken, blijft de band tussen China en Rusland onveranderd sterk. Al lijkt die boodschap inmiddels wat achterhaald: waar Moskou en Washington enkele weken geleden nog dicht bij een akkoord over de oorlog in Oekraïne leken, lijkt Trump nu toch de voorkeur te geven aan een deal met Zelensky.

Aan de rest van de wereld wil Peking laten zien dat waar de VS verdeeldheid zaait, China verbindt. In werkelijkheid valt dat tegen. Niet alleen waarschuwde Peking landen onlangs nog om geen deals ten koste van China te sluiten, maar China's bondgenootschap met Rusland gaat ook direct in tegen Europese belangen. Dat laatste lijkt China weinig te deren.

Ruslands belangrijkste handelspartner

China is, net als voor ruim 120 andere landen ter wereld, de grootste handelspartner van Rusland. Vorig jaar bereikte de Chinees-Russische handel een recordniveau van 245 miljard dollar (bijna 220 miljard euro), meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2020.

Toch is de handelsrelatie tussen China en Rusland anders dan de meeste Chinese handelsrelaties; deze is namelijk redelijk in balans. Waar China met de meeste landen een ruim handelsoverschot heeft, zoals met de VS, is het verschil tussen China's import uit Rusland en export naar Rusland minder dan 10 procent.

China importeert grote hoeveelheden goedkope olie en gas uit Rusland. Sinds de westerse sancties tegen Rusland zijn ingevoerd, heeft China aanzienlijk kunnen profiteren van lagere prijzen voor Russische energieproducten.

Machtsverhouding

China exporteert vooral auto's, zendapparatuur en goederen die zowel een civiele als militaire toepassing hebben. Volgens Amerikaanse inlichtingendiensten is Rusland voor 90 procent afhankelijk van China voor micro-elektronica, essentieel voor de bouw van raketten, tanks en vliegtuigen.

De handel mag in valuta dan wel in balans zijn, de machtsverhouding is dat niet. Rusland is strategisch sterk afhankelijk van China. China daarentegen heeft alternatieven. China en Rusland zullen deze week nieuwe overeenkomsten tekenen. De inhoud daarvan is niet bekendgemaakt.

In China is er de afgelopen weken ook veel aandacht voor de relatie met Europa. Vorige week hief China nog een deel van de sancties tegen Europarlementariërs en hun gezinnen op. Een handreiking van China aan de Europese Unie, bedoeld om de banden weer aan te halen.

De handelsoorlog waarin China en de VS verwikkeld zijn, heeft het nagenoeg onmogelijk gemaakt voor China om zijn spullen op de Amerikaanse markt te verhandelen. De Europese markt biedt hierin mogelijke alternatieven.

In een toespraak ter ere van 50 jaar diplomatieke betrekkingen tussen China en de EU zei Xi deze week bereid te zijn om samen te werken en de relatie met de EU te verbreden. Maar aan deze woorden lijkt de EU weinig boodschap te hebben.

Gisteren uitte de EU kritiek op China's rol in de oorlog in Oekraïne, waarbij het benadrukte dat Rusland zijn militaire acties niet op dezelfde schaal zou kunnen voortzetten zonder de steun van China.

Nieuwe wereldorde

Eén ding is wel duidelijk: de oorlog in Oekraïne en de ontwrichting binnen Europa die mede het gevolg is van China's steun aan Rusland lijken voor Xi ondergeschikt aan het beeld dat hij graag van zichzelf en China als redelijke onderhandelaar wil neerzetten.

"Tachtig jaar geleden verenigden rechtvaardige krachten over de hele wereld, waaronder China en de Sovjet-Unie, zich om een gemeenschappelijke vijand te bestrijden en zegevierden over het fascisme", valt te lezen in een artikel geschreven door Xi in de Russische krant de Gazette.

"Maar vandaag brengen unilateralisme, hegemonie en intimidatie ernstige schade toe en staat de mensheid opnieuw op een kruispunt tussen eenheid of verdeeldheid, dialoog of confrontatie". Zonder het expliciet te benoemen, beschuldigt China de VS ervan wereldwijde onrust te zaaien, terwijl het zichzelf presenteert als voortrekker van een nieuwe wereldorde.

VS en VK sluiten deal over importheffingen, later vandaag meer duidelijk

1 month 3 weeks ago

De VS en het Verenigd Koninkrijk hebben een overeenkomst gesloten over het afschalen van de importheffingen, melden media in beide landen. The New York Times schreef als eerste over de deal.

Details worden later vandaag bekendgemaakt door de Britse premier Starmer en de Amerikaanse president Trump. Op zijn eigen socialemediakanaal heeft Trump het over een "belangrijke handelsdeal met een groot, gerespecteerd land." Om welk land het gaat, zegt hij er niet bij.

Omdat de Britten meer van de Amerikanen kopen dan andersom, staat het VK niet op de lijst met landen die Trump op 2 april een zogenoemde wederkerige importheffing oplegde. Die heffingen zijn inmiddels uitgesteld voor alle landen, behalve voor China.

Auto's en landbouwproducten

Toch heeft ook het VK last van Amerikaanse importheffingen. Een heffing van 10 procent op producten die het VK naar de VS exporteert blijft wel van kracht. Daarnaast wordt het VK geraakt door een heffing van 25 procent op staal, aluminium, auto's en auto-onderdelen.

Waar de twee landen het nu over eens zijn geworden, is niet duidelijk. Volgens The New York Times is er gesproken over de handel in auto's, landbouwproducten en belastingen op Amerikaanse techbedrijven.

De mogelijke overeenkomst tussen de VS en het VK komt op het moment dat er toenadering is tussen de VS en China. In Zwitserland wordt dit weekend gesproken over de-escalatie van de handelsoorlog die is ontketend tussen de twee grootmachten.

Terwijl Trump de wederkerige importheffingen voor de hele wereld opschortte, heeft hij juist hogere heffingen opgelegd aan China. Inmiddels zijn de Amerikaanse importheffingen voor een groot aantal producten uit China 145 procent. Omgekeerd hanteert China een importheffing van 125 procent op producten uit de VS.

Twee weken terug zei de Amerikaanse regering dat er een overeenkomst aan zat te komen met Zuid-Korea en Japan, maar sinds die tijd is daar niets meer over bekendgemaakt.

Extra steun voor noodlijdend Museum de Fundatie in Zwolle

1 month 3 weeks ago

De provincie Overijssel en de gemeente Zwolle schieten het noodlijdende Museum de Fundatie opnieuw te hulp. Als de politiek akkoord gaat, willen ze jaarlijks 900.000 euro extra beschikbaar stellen. Eerder boekten ze ook al 1,8 miljoen euro aan noodsteun over voor de jaren 2024 en 2025.

De extra steun is nodig om het museum overeind te houden, schrijft RTV Oost.

De Fundatie geniet landelijke bekendheid, vooral door de huisvesting aan de rand van de middeleeuwse binnenstad. Het museum zit in een neoclassicistisch pand waar in 2013 een grote glazen opbouw aan is toegevoegd in de vorm van een wolk.

Vijftien jaar lang werd Museum de Fundatie geleid door kunsthistoricus Ralph Keuning, die goedbezochte tentoonstellingen organiseerde, soms zelfs meerdere tegelijk.

Angstcultuur

Maar in 2020 bleek dat veel medewerkers van het museum grote moeite hadden met hun directeur. Zijn spraken over een angstcultuur. "Als hij het eenmaal op je gemunt heeft, dan valt het niet mee", zei een medewerker. "Hij breekt je bij de benen af. Onvoorstelbaar."

Aanvankelijk hield de raad van toezicht de directeur de hand boven het hoofd. Maar toen uit onafhankelijk onderzoek bleek dat sprake was van "uitgemergeld personeel" en "murw geslagen werknemers", trad Keuning in juni 2022 terug.

Stijgende kosten

De bezoekersaantallen, toch al onder druk door corona, stortten toen helemaal in. Voor corona kwamen er zo'n 255.000 bezoekers per jaar, sinds Keunings vertrek zijn het er zo'n 150.000.

In 2023 leed het museum ondanks de jaarlijkse subsidie van 2,5 miljoen euro een verlies van 1,2 miljoen euro, ook door de stijgende energie- en loonkosten. Het voortbestaan kwam in gevaar.

De provincie en gemeente wisten dat te voorkomen door eenmalig 1,8 miljoen euro extra beschikbaar te stellen. Nu komt daar nog eens een bedrag van 900.000 euro per jaar bij als Provinciale Staten van Overijssel en de gemeenteraad van Zwolle akkoord gaan.

Grote publiekstrekker

De provincie en gemeente wijzen erop dat er een realistisch meerjarenplan ligt. Er wordt gemikt op zes tot acht tentoonstellingen per jaar, met in de herfst een grote publiekstrekker. Daarbij gaat het museum uit van tussen de 160.000 en 180.000 bezoekers

Bij het toekomstplan speelt trouwens ook een rol dat dat de provinciale kunstcollectie in beheer is bij het museum. Overijssel heeft gekeken of die elders ondergebracht zou kunnen worden, maar concludeert nu: "Er is geen andere partij die al deze taken (beheer, opslag, onderhoud, restauratie, actualiseren en exposeren) kan uitvoeren".

Eerste raketlancering Noord-Korea in twee maanden, zegt Zuid-Korea

1 month 3 weeks ago

Noord-Korea heeft meerdere ballistische raketten gelanceerd vanaf de oostkust van het land. Dat is bekendgemaakt door het leger van Zuid-Korea. Het zou gaan om de eerste lancering in bijna twee maanden. De raketten zouden in de Japanse Zee zijn beland.

Zuid-Korea denkt dat het gaat om een prestatietest voor de export van raketten naar Rusland. Meerdere inlichtingendiensten hebben vastgesteld dat Noord-Korea al meermaals korteafstandsraketten heeft geleverd aan Rusland voor de oorlog in Oekraïne, al wordt dit ontkend door beide landen.

Volgens een woordvoerder van het Zuid-Koreaanse leger werden de raketten vanochtend rond 08.10 uur plaatselijke tijd gelanceerd vanuit de havenstad Wonsan. Hij zei niet om hoeveel raketten het ging. Ze vlogen ongeveer 800 kilometer voordat ze neerstortten in zee.

Volgens Zuid-Korea kwam de lancering niet als een verrassing: de Zuid-Koreaanse en Amerikaanse inlichtingendiensten zouden de voorbereidingen al in een vroeg stadium hebben ontdekt. Het leger spreekt van "een duidelijke provocatie", die de vrede en stabiliteit in de regio in gevaar brengt.

Japan eveneens boos

Ook Japan veroordeelt het incident. Minister Nakatani van Buitenlandse Zaken heeft naar eigen zeggen zijn grieven overgebracht aan de Noord-Koreaanse ambassade in buurland China. Hij benadrukt wel dat de raketten de Japanse wateren niet hebben bereikt en dat Japanse schepen geen schade hebben opgelopen.

Noord-Korea heeft nog niet gereageerd op de kwestie. Het zou gaan om de eerste lancering vanuit het land sinds 10 maart, toen er raketten werden afgevuurd als reactie op een gezamenlijke militaire oefening door Zuid-Korea en de Verenigde Staten.

Tientallen arrestaties bij pro-Palestinabetoging op Columbia Universiteit

1 month 3 weeks ago

Bij een pro-Palestijnse betoging op de campus van de Columbia Universiteit zijn in New York tientallen demonstranten opgepakt. Het ging om de hevigste confrontatie met de politie sinds het aantreden van president Trump, die uitgesproken tegenstander is van dergelijke anti-Israëlische protesten.

Tientallen studenten hadden gisteren een bibliotheek van de universiteit bezet. Ze hingen Palestijnse vlaggen en spandoeken op met leuzen tegen de oorlog in Gaza. Ook scandeerden ze, samen met een menigte die zich buiten het gebouw verzamelde, pro-Palestijnse leuzen.

De leiding van de universiteit schakelde de politie in toen de menigte niet vrijwillig wilde vertrekken. Rector Claire Shipman noemde de bezetting ongehoord, omdat er vernielingen werden aangericht en studenten in examentijd geen rustige plek konden krijgen om te studeren.

"Iedereen heeft het recht om vreedzaam te protesteren, maar geweld, vandalisme en vernieling zijn onacceptabel", zei ook de Democratische gouverneur van de staat New York.

Kijk hieronder naar beelden van het protest:

Afgevoerd

Nadat agenten het gebouw waren binnengegaan, werden tientallen betogers in handboeien afgevoerd. De politie kon nog geen totaalaantal geven, maar volgens journalisten ter plekke ging het om zo'n vijftig personen. Eén betoger werd op een brancard in een ambulance afgevoerd, het is niet duidelijk waarom.

Op de Columbia Universiteit werd na het begin van de Gaza-oorlog in 2023 al snel geprotesteerd tegen de Israëlische reactie op de terreuraanval van 7 oktober. De studenten eisen onder meer dat de universiteit de banden met Israëlische instellingen verbreekt en de samenwerking opschort met wapenbedrijven die aan dat land leveren.

President Trump ergert zich al langer aan de betogingen, die hij als antisemitisch typeert. Om universiteiten tot harder ingrijpen te dwingen voerde hij de druk op door federaal geld voor onderwijsinstellingen in te trekken. Columbia kondigde inderdaad strengere regels af toen dat gebeurde, zoals een verbod op gezichtsbedekkende kleding en een identificatieplicht. Ook werd er meer beveiligingspersoneel ingezet.

Visa gecontroleerd

Daarnaast zette Trump justitie en de immigratiedienst in om organisatoren van protesten aan te pakken. Zo dreigt de prominente protestleider Mahmoud Khalil uitgezet te worden, hoewel hij in de VS een verblijfvergunning heeft en geen strafblad. Critici stellen dat deze Columbia-student zo hard wordt aangepakt om medestanders af te schrikken.

Na dit nieuwe protest zei minister Rubio van Buitenlandse Zaken dat er gekeken zal worden of de visums kunnen worden ingetrokken van de "indringers en vandalen" die de bibliotheek hadden overgenomen. "Pro-Hamas schurken zijn in onze grootse natie niet meer welkom", twitterde hij.