Voor de kust van Djibouti zijn zeker 45 mensen verdronken na het kapseizen van twee boten. Zo'n 111 mensen worden nog vermist, meldt de Internationale Organisatie voor Migratie van de VN op X. Hulpdiensten zijn sinds maandag op zoek naar overlevenden.
De boten met in totaal 310 migranten aan boord vertrokken gisteren van Jemen naar Djibouti. Ze zonken zo'n 150 meter van een strand in de Djiboutiaanse regio Khor-Angar. Tot nu toe zijn er 145 mensen gered, zegt de lokale kustwacht.
Beruchte migratierouteDe dodelijke oversteek ging via een van de drukste en gevaarlijkste vaarroutes ter wereld. De zeeroute ten oosten van het Afrikaanse continent wordt vaak gebruikt door vluchtelingen. Meestal wordt die route andersom genomen, vaak met Saudi-Arabië als eindbestemming.
De migranten steken daar Poort der Tranen over. Deze zeestraat heeft zijn naam te danken aan de smalle vaargeul en scherpe klippen die vroeger talloze schipbreuken veroorzaakten.
Volgens de Verenigde Naties zaten de migranten op overvolle boten en zijn tientallen mensen door de smokkelaars op open zee in het water geduwd.
Minister Heinen van Financiën geeft banken een jaar de tijd om hun klanten beter te informeren over hoe de spaarrentes tot stand komen. Dat schrijft hij in een Kamerbrief naar aanleiding van een rapport van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) eerder dit jaar. Daarin concludeerde de ACM dat Nederlandse banken hun klanten relatief lage spaarrentes betalen, omdat er sprake is van te weinig concurrentie.
Uit het rapport bleek toen niet dat er verboden afspraken zijn tussen de banken. Maar de vier grootste (ING, Rabobank, ABN Amro en de Volksbank) houden elkaars tarieven wel goed in de gaten. Ze stemmen die volgens de ACM stilzwijgend met elkaar af. Daarmee blijven de rentes voor veel klanten laag.
Verbod op koppelverkoopEen 'overstapdrempel' is dat klanten bij de grote banken niet de mogelijkheid hebben om alleen een spaarrekening te openen. Ze zijn verplicht om bij dezelfde bank ook een betaalrekening af te sluiten. Deze constructie, ook wel koppelverkoop genoemd, wil de minister laten onderzoeken en mogelijk verbieden.
Een verbod zou ertoe kunnen leiden dat banken stoppen met het gratis aanbieden van spaarrekeningen. Ook zouden de kosten voor betaalrekeningen kunnen stijgen. De spaarrente zou zelfs nog lager kunnen uitvallen door een verbod, schrijft de minister. Dat wil hij onderzoeken.
Buitenlandse bankenAls mensen toch graag alleen een spaarrekening willen afsluiten zijn ze nu vaak aangewezen op kleinere of buitenlandse banken. Bij die laatste liggen de rentes vaak hoger, maar de bereidheid om over te stappen is laag. Dat heeft ook te maken met een gebrek aan vertrouwen, schreef de ACM in zijn rapport.
Mensen vragen zich af of hun geld daar wel veilig staat. Daarin speelt goede voorlichting over het depositogarantiestelsel een rol, zegt de minister. "Dat is van belang om het vertrouwen van consumenten in (buitenlandse) banken te vergroten." Als er meer spaargeld op buitenlandse banken wordt gezet, kan er ook meer druk worden uitgeoefend op Nederlandse banken.
Sinds 2004 bieden verschillende banken een overstapservice aan om het overstappen naar een nieuwe betaalrekening makkelijker te maken. Sinds 2014 is die service ook verplicht voor betaalrekeningen, maar voor spaarrekeningen bestaat die nog niet. Daar voert de minister nog gesprekken over.
Voor nu geeft hij banken dus eerst zelf de kans om hun klanten te informeren over de totstandkoming van de spaarrentes. Doen zij dit onvoldoende, dan volgen er wettelijke maatregelen om dit te verbeteren. "Ik beoordeel dat over een jaar."
In de Tweede Kamer is veel scepsis over het plan van staatssecretaris Coenradie om Nederlandse gevangenen in cellen in Estland op te sluiten en vooralsnog is een Kamermeerderheid tegen. De staatssecretaris van Justitie is vorige week in Estland geweest. Vanwege het cellentekort heeft ze met de Estse autoriteiten besproken of in de gevangenis in Tartu Nederlandse gedetineerden kunnen worden geplaatst.
Coenradie benadrukte in de Kamer nog eens dat het om een onderzoek gaat, dat er nog financiële, juridische en praktische vragen moeten worden beantwoord en dat er nog niets is besloten.
'Schandalig en meer na- dan voordelen'Een deel van de oppositie is ronduit tegen het plan en ook de regeringspartijen hebben vragen. GroenLinks-PvdA-woordvoerder Lahlah noemde het schandalig om Nederlandse gedetineerden naar Estland te sturen. Ze maakt zich zorgen over dingen als toegang tot advocaten en bezoek van familie. Lahlah en SP'er Van Nispen wezen ook op een kritisch rapport van de Raad van Europa over de gevangenis in Tartu.
Van Nispen zei verder dat "een zichzelf respecterende rechtsstaat zelf in staat moet zijn de eigen gevangenen op te sluiten". En volgens D66-Kamerlid Sneller heeft het plan meer na- dan voordelen. JA21-voorman Eerdmans wilde weten of het niet beter is om buitenlandse gevangenbewaarders naar Nederland te halen, een vraag waar Kamerlid Bruyning van regeringspartij NSC zich bij aansloot, net als bij de zorgen over de rechten van gedetineerden.
Van de woordvoerders van regeringspartijen in het debat was alleen PVV'er Van Dijk ronduit enthousiast over het idee van de staatssecretaris. VVD'er Ellian is er juist "wat verbaasd" over: "Wat is nou het nut? De voorraad veroordeelden die hun straf ontlopen, loopt alleen maar op en dat gaat Estland ook niet oplossen." VVD en NSC zien voorlopig weinig in het plan.
'Niet de luxe om het niet uit te zoeken'Coenradie benadrukte in het debat dat als het plan doorgaat ook in Estland moet worden voldaan aan de Nederlandse wet. Ze voegde eraan toe dat ze vanwege het cellentekort "niet de luxe heeft om dit niet uit te zoeken".
Ze zei ook dat er nog veel hobbels zijn en dat het uiteindelijk ook niet zou kunnen doorgaan: "Het zou misschien zelfs naïef zijn om al mijn pijlen te zetten op Estland of welk land dan ook."
De staatssecretaris ziet in het in Nederland inzetten van bewaarders uit het buitenland geen oplossing. Ze wees erop dat er niet alleen gebrek aan personeel is, maar dat er ook niet genoeg cellen beschikbaar zijn.
Coenradie onderstreepte dat ze ook andere maatregelen neemt, maar dat de capaciteitsproblemen de komende tijd nog verder toenemen. In de Kamer werden behalve over Estland ook veel kritische vragen gesteld over plannen als het vaker gebruiken van bijvoorbeeld enkelbanden en meerpersoonscellen.
MSC Cruises mag in reclames geen omstreden beweringen meer doen dat zijn cruises duurzaam zijn. De Reclame Code Commissie (RCC) heeft het cruisebedrijf op de vingers getikt na reclames dat passagiers met het cruisebedrijf op een duurzame vakantie kunnen gaan.
Klimaatorganisatie Fossielvrij NL had samen met Advocates for the Future en Reclamejagers een procedure tegen MSC aangespannen vanwege 'greenwashing'. Dat is wanneer bedrijven zich milieuvriendelijker voordoen dan ze in werkelijkheid zijn.
Na een maandenlange procedure heeft de RCC uitspraak gedaan dat MSC Cruises bepaalde reclame-uitspraken niet meer ongefundeerd mag beweren. Zo brachten ze via televisiespotjes, sociale media en de website naar buiten dat ze "een van de schoonste" scheepsbrandstoffen gebruiken, namelijk LNG. Ook beweerde MSC ernaar te streven in 2050 geheel klimaatneutraal te varen.
'For a greater beauty'Volgens de RCC was de meest misleidende reclamecampagne van MSC Cruises die met het thema 'For a greater beauty'. De reclames waren in meer dan dertig landen op tv te zien, waarin ze doorgingen met de omstreden beweringen dat het bedrijf ernaar streeft klimaatneutraal te varen.
Volgens de RCC is dat een doel waarvan "redelijkerwijs" niet verwacht kan worden dat het gehaald wordt. Ook de claim van MSC dat het bedrijf "bij alles wat we doen" milieuverantwoordelijkheid centraal stelt, klopt niet volgens de RCC. Hetzelfde geldt voor de bewering dat LNG een schone brandstof is. "Een dergelijke absoluut verwoorde claim past niet bij fossiele brandstoffen", stelt de commissie.
MSC mag in reclames wel beweren "om de planeet te geven en de oceanen te respecteren". De RCC voelt niets voor een algeheel verbod op reclames voor cruisereizen.
Dubbel zo vervuilend als vliegenCruisen wordt als een van de meest vervuilende manieren gezien van reizen. Dat komt door het extreem hoge brandstofverbruik, schadelijke emissies en de vervuilende impact ervan zowel aan land als op zee. Volgens Fossielvrij NL is cruisen zelfs twee keer vervuilender dan vliegen.
MSC Cruises heeft laten weten dat het merendeel van de door de RCC geadviseerde veranderingen al is doorgevoerd.
Acties van het Israëlische leger hebben in de stad Khan Younis in de Gazastrook volgens Palestijnse medische autoriteiten aan zeker 51 Palestijnen het leven gekost, onder wie zeven vrouwen en twaalf kinderen. 82 mensen zouden gewond zijn geraakt.
Inwoners vertelden persbureau Reuters dat de Israëlische luchtmacht de stad zwaar bombardeerde terwijl grondtroepen drie wijken binnentrokken. "De explosies waren enorm", zei een inwoner die vier familieleden verloor. "Veel mensen zouden nog onder het puin liggen. We kunnen niet bij hen komen om ze te redden."
Khan Younis is de op een na grootste stad in Gaza. Het Israëlische leger deed er dit jaar al eerder pogingen om Hamas daar uit te schakelen. Het grootste deel van de stad werd daarbij vernield, maar net als in andere plaatsen wist Hamas zich te hergroeperen.
Na maanden van strijd keerden inwoners eind augustus terug naar Khan Younis:
Elders in Gaza kwamen volgens het Gazaanse ministerie van Gezondheid 23 mensen om het leven, onder meer in Gaza-Stad waar een school werd gebombardeerd. Volgens het Israëlische leger gebruikten Hamasstrijders die school als uitvalsbasis voor aanvallen op Israëlische militairen en Israëlisch grondgebied. Voorafgaand aan de aanval zou het leger waarschuwingen hebben gegeven "om schade voor burgers te beperken".
Volgens het Palestijnse persbureau Wafa was de school bij vluchtelingen in gebruik als noodonderkomen. Bij de aanval van vannacht zouden zeker negen Palestijnen zijn omgekomen en twintig Palestijnen gewond zijn geraakt. Ook elders in Gaza-Stad vielen slachtoffers.
De Rolex van de Engelse boer James Steele (95) verdween zo'n vijftig jaar geleden in de maag van een koe. Afgelopen zomer werd het klokje weer gevonden, weliswaar verroest en beschadigd, maar nu tikt' ie weer, dankzij horlogemaker Kalle Slaap uit Grootschermer.
In het begin van de jaren 70 verloor de Engelsman zijn horloge in een weiland in Oswestry, een plaats in het westen van Engeland. Het gebeurde tijdens het voeren van de koeien.
Het klokje verdween en Steele had niet gedacht dat hij zijn kostbare bezit ooit zou terugzien. Maar afgelopen zomer werd het tóch gevonden dankzij iemand die met een metaaldetector aan de gang was in een ander deel van het weiland. "Een deel waar Steele eigenlijk nooit kwam", zegt horlogemaker Slaap. "Dus dat moet via een koe zijn gegaan."
De Rolex was verdwenen in de maag van een koe, zo bevestigde een Engelse dierenarts aan de eigenaar, en heeft daarna al die jaren in het weiland gelegen. Het horloge was daarom flink beschadigd en moest gerepareerd worden.
Youtube-kanaalDaarvoor was de Nederlandse horlogemaker Kalle Slaap de perfecte kandidaat. Hij heeft een YouTube-kanaal met bijna 40.000 abonnees die live kunnen meekijken terwijl hij horloges repareert.
De volwassen kleindochter van Steele kende dat kanaal en tipte haar grootvader over de reparateur. Zo kreeg Slaap het klokje en drie maanden later loopt de Rolex als nooit tevoren.
Slaap heeft hem persoonlijk afgeleverd bij Steele in Oswestry. "Ik wilde het hem graag zelf komen brengen omdat dit zo'n bijzonder verhaal is", zegt hij tegen regionale omroep NH. "Hij kon het eindresultaat niet geloven. Er hangen veel mooie herinneringen aan het uurwerk en hij dacht het nooit meer te kunnen zien."
Burgemeester erbijDe overhandiging trok veel bekijks: familieleden van Steele waren erbij, maar ook de burgemeester van Oswestry. Als bedankje kreeg Slaap een munt uit 1694 waar koning-stadhouder Willem III van Oranje op staat afgebeeld met zijn vrouw Mary Stuart. "Om de eeuwenoude band tussen onze landen te benadrukken. Heel bijzonder." De koning-stadhouder regeerde vanaf 1689 niet alleen Nederland, maar ook Engeland, Ierland en Schotland.
Er komt geen aanvullend onderzoek naar de misstanden in jeugddorp De Glind bij Barneveld. Zorgaanbieder Pluryn ontdekte in bestuursnotulen uit de jaren 90 signalen van misstanden maar zal het archief van na 2000 niet onderzoeken.
In oktober 2022 kwam door Omroep Gelderland aan het licht dat in de jaren 90 tientallen pleegkinderen in het jeugddorp fysiek, geestelijk en seksueel zijn mishandeld. Inmiddels zijn bij de regionale omroep ook meldingen bekend van na het jaar 2000.
Nog 25 signalenNaar aanleiding van de meldingen bij de regionale omroep liet Pluryn om de bestuurs- en stafnotulen onderzoeken door een onafhankelijke jurist. 35 ordners uit de jaren 90 zijn onderzocht en daarin werden 25 signalen van misstanden gevonden, schrijft Omroep Gelderland.
Het zijn geen casussen waar nu nog aangifte van gedaan kan worden, zegt een woordvoerder. "Het doel van het onderzoek was duidelijk krijgen of signalen het grensoverschrijdend gedrag bekend waren bij de directie, en of daar in de jaren 90 wat mee gedaan is." Daarbij laat Pluryn weten dat van ernstige zaken die naar boven kwamen, destijds al aangifte is gedaan bij de politie.
ErvaringsonderzoekHoewel het volgens de woordvoerder "zeker zo zal zijn" dat ook na het jaar 2000 misstanden hebben plaatsgevonden, wordt het archiefonderzoek dus niet uitgebreid naar die tijd.
Wel heeft Pluryn de Erasmus Universiteit de opdracht gegeven om een ervaringsonderzoek uit te voeren in samenwerking met Stichting Be4You2. "Dat onderzoek beslaat wel de hele periode", vertelt de woordvoerder. "Het gaat om het erkennen en herkennen, om oud-bewoners verder te helpen."
In oktober 2022 deden Miranda en Susan hun verhaal:
De uitkomsten van het ervaringsonderzoek worden openbaar gemaakt, die van het archiefonderzoek niet omwille van de privacy. "Dat is herleidbaar naar personen en er staan gebeurtenissen in die niet geverifieerd kunnen worden", zegt de woordvoerder.
Completer beeldDe bevindingen van het onderzoek werden afgelopen augustus wel gedeeld met oud-bewoners. Diezelfde bewoners wordt nu gevraagd mee te doen aan het ervaringsonderzoek. Annemiek Harder van de Erasmus Universiteit leidt dat onderzoek.
Tegen Omroep Gelderland zegt ze dat je voor een onderzoek een zo goed mogelijk beeld wil hebben: "Een archief is daarbij een belangrijke bron. Wil je een goed beeld van de omstandigheden waarin geweld heeft plaatsgevonden, is het goed om recente stukken mee te nemen. Die zijn waarschijnlijk ook completer."
Ook staatssecretaris Vincent Karremans vindt dat alle relevante feiten boven tafel moeten komen. "Ik begrijp heel goed dat oud-bewoners die slachtoffer zijn van misstanden hun verhaal onderzocht willen hebben", zegt hij tegen de regionale omroep. "Pluryn heeft de verantwoordelijkheid in het eventueel nemen van duidelijke vervolgstappen en om oud-bewoners hierover te informeren. Ik ga ervan uit dat Pluryn die verantwoordelijkheid serieus neemt, zodat oud-bewoners zich gehoord voelen in dit proces."
Met de Iraanse raketaanval op Israël is de spanning in het Midden-Oosten nog verder toegenomen. Bijna 200 ballistische projectielen werden afgevuurd, en een aantal daarvan lijken door de Israëlische luchtafweer heen te zijn gekomen. Israël heeft bevestigd dat er in elk geval drie luchtmachtbases getroffen zijn.
Israël reageerde met felle retoriek en kondigde direct een tegenaanval aan. Hoe hard is Israël getroffen en wat staat Iran te wachten? Een overzicht van wat we weten en de mogelijke gevolgen van de Iraanse aanval.
De aanvalDe aanval volgde een dag na het Israëlische grondoffensief in Libanon tegen het door Iran gesteunde Hezbollah, kort na 17.30 uur plaatselijke tijd in Israël. Het was enkele uren nadat de VS had gewaarschuwd dat een Iraanse aanval ophanden was.
Iran zegt dat het zo'n 180 ballistische raketten op Israël afvuurde. Hoeveel daarvan door Israël zijn onderschept is onduidelijk: Iraanse staatsmedia zeggen dat 80 procent is neergekomen, maar Israël zegt dat "een groot deel" van de raketten is neergehaald door het Iron Dome-luchtverdedigingssysteem. Amerikaanse marineschepen hielpen bij de verdediging.
Iran dreigde al langer terug te slaan na de aanvallen op Hezbollah en het doden van Hezbollah-leider Nasrallah en Hamas-leider Haniyeh.
Toch was de Iraanse aanval kleiner dan in april, toen het land 300 raketten afvuurde. Het verschil zit hem in het type raket. In april waren het vooral drones. Deze keer gebruikte Iran ballistische raketten, die Israël in 12 minuten kunnen bereiken en moeilijker zijn te onderscheppen.
"Iran wil laten zien dat het kan terugslaan, want zoveel andere middelen heeft het land niet", zegt oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif in het NOS Radio 1 Journaal. "Het kan eigenlijk alleen door de lucht en dat hebben ze ook gedaan."
De schadeHet is nog niet precies duidelijk wat de schade is van de Iraanse aanval. Op de bezette Westelijke Jordaanoever kwam iemand om het leven en in Israël vielen twee lichtgewonden door neergehaalde raketten.
Het Israëlische leger zegt dat een aantal plekken in het midden en zuiden van het land is getroffen maar geeft geen details. Volgens Iran zijn onder meer Israëlische tanks in Gaza geraakt. De NOS heeft vastgesteld dat onder meer raketten neerkwamen bij een luchtmachtbasis in de Negev-woestijn:
Er zijn ook beelden van inslagen nabij een andere vliegbasis, Tel Nof. Ook kwam een raket neer bij een winkelcentrum in Tel Aviv, is te zien op deze beelden, en was er een raketinslag in een buitenwijk van Tel Aviv, volgens The New York Times in de buurt van het hoofdkwartier van de Mossad.
De Kruif wijst erop dat de Iron Dome effectief is, maar niet alles kan afvangen. Daarnaast laat het leger sommige raketten opzettelijk gaan. "Je kunt heel snel berekenen waar ze gaan landen. Israël doet dat, ze weten het als een raket ergens in zee of in een weiland terecht gaat komen. Het is zonde om daar een dure onderscheppingsraket tegen in te zetten."
Daarnaast kan de luchtverdediging overbelast raken. "Je moet gaan herladen, radarsystemen worden overweldigd. Daardoor komt er soms wat doorheen. Maar de effectiviteit van dat Iron Dome-systeem is toch ongekend."
Wat is het Iron Dome? We leggen het je uit in de onderstaande video:
"Iran heeft vanavond een grote fout gemaakt en zal ervoor boeten", reageerde de Israëlische premier Netanyahu. Iran waarschuwt een Israëlische vergeldingsactie te beantwoorden met een nieuwe aanval. VN-chef Guterres spreekt van "escalatie na escalatie".
Israël hekelde Guterres' reactie omdat hij Iran niet expliciet veroordeelde. Een aantal Europese landen, waaronder Nederland, deed dat wel en roepen op tot de-escalatie.
De Kruif ziet weinig reden tot optimisme. "In april viel Israël een vrij klein doel midden in Iran aan. De symboliek was toen: let op, wij kunnen overal terugslaan. De vraag is wat er nu gaat gebeuren. Weer zoiets, of toch iets van een zwaardere omvang? Omdat we in een andere fase zitten."
Nucleaire doelwittenMogelijk doelwit kunnen olie-installaties in Iran zijn, citeert nieuwssite Axios anonieme Israëlische functionarissen. Sommige experts noemen daarnaast de mogelijkheid dat Netanyahu aanstuurt op een gewapend conflict met Iran om Iraanse nucleaire doelwitten te kunnen aanvallen. Israël zou daar al vóór de Iraanse raketaanval voor hebben gewaarschuwd, zeggen Arabische bronnen tegen The Wall Street Journal.
"We weten niet wat er gaat gebeuren maar het zal waarschijnlijk iets meer zijn dan die symbolische aanval die we de vorige keer hebben gezien", denkt De Kruif. "Voorlopig komt er geen einde aan het geweld. Er is geen militaire oplossing voor het conflict. Dat moet politiek, en daar is nog geen enkel zicht op."
Het Oekraïense leger heeft het bevel gekregen om zich terug te trekken uit Voehledar, een stadje in de oostelijk gelegen Donbas-regio. Dat stelt het oostelijke militaire commando in een statement op Telegram. Op die manier moet volgens het leger worden voorkomen dat de Oekraïense troepen worden omsingeld.
Gisteren werd al duidelijk dat Russische troepen het Oekraïense stadje hadden bereikt. Op sociale media verschenen dronebeelden van Russische militairen die een Russische vlag en een overwinningsvlag van de Sovjet-Unie lieten wapperen boven het stadhuis van Voehledar, midden in de stad. De beelden zijn geverifieerd door de NOS.
Voehledar heeft strategische waarde, voornamelijk als hooggelegen verdedigingspunt. Het bevindt zich op het kruispunt van de twee belangrijkste fronten: die in het oosten en die in het zuiden. Oekraïne denkt dat het een stuk moeilijker wordt om het zuiden van de Donbas te verdedigen als het mijnwerkersstadje is ingenomen door de Russen. Rusland bezet op dit moment 80 procent van de Donbas.
Donetsk is een van de vier Oekraïense regio's die Rusland twee jaar geleden annexeerde, net als Loehansk, Cherson en Zaporizja. De regio Donetsk is nu nog deels in handen van de Russen. Moskou zegt dat het innemen van de rest van Donetsk een van zijn oorlogsdoelen is.
