Aggregator

Eerste chlamydiavaccin voor koala's goedgekeurd in Australië

1 day 23 hours ago

In Australië is het eerste vaccin ter wereld goedgekeurd dat koala's moet beschermen tegen chlamydia. De besmettelijke ziekte is verantwoordelijk voor de helft van de koaladoden.

De Australische dieren worden sinds 2022 met uitsterven bedreigd, ook door grote bosbranden die hun leefgebied vernietigen. De koala komt voornamelijk voor in de eucalyptusbossen aan de oostkust van Australië. Daar is in sommige koalagroepen 50 tot 70 procent van de dieren geïnfecteerd met chlamydia. De ziekte wordt veroorzaakt door een seksueel overdraagbare bacterie die bij koala's kan leiden tot blaasproblemen, onvruchtbaarheid, blindheid en de dood.

"Het vaccin is een grote stap in het bestrijden van een van de grootste bedreigingen van het meest iconische buideldier van Australië", schrijven de onderzoekers van de Sunset Coast-universiteit. Zij hebben meer dan tien jaar gedaan over het ontwikkelen van dit vaccin. De dieren hebben geen herhaalprik nodig.

Tot nu toe werd de infectie behandeld met antibiotica, maar die doden ook de darmflora die zorgen voor de vertering van eucalyptus, hun belangrijkste voedsel. Daardoor konden de koala's verhongeren. Ook voorkomen antibiotica toekomstige infecties niet.

Leefgebied herstellen

De Australische regering heeft aanzienlijk geïnvesteerd in de zorg voor koala's. Zo trok de regering omgerekend 43 miljoen euro uit voor niet alleen het vaccinonderzoek, maar ook voor het Saving Koalas Fund. Die stichting monitort de dieren in het wild en herstelt hun leefgebied als dat getroffen is door bosbranden.

De Australische milieuminister Watt noemt de zorg voor zieke dieren als koala's enorm belangrijk om zo te kunnen garanderen dat toekomstige generaties de unieke dieren nog in het wild kunnen zien.

Zorginstanties slaan alarm om gebruik THC-vape onder scholieren

1 day 23 hours ago

Illegale THC-vapes en vapes met synthetische cannabis zijn in opkomst onder scholieren, meldt tv-programma Zembla na een rondgang langs onder meer scholen en zorginstellingen. De illegale e-sigaretten zouden vaak 'spice', oftewel synthetische cannabis, bevatten.

Uit de reportage blijkt dat op scholen in Amsterdam, Den Haag en ook in Noord-Brabant leerlingen flauwvielen en moesten overgeven. Ook zijn er kinderen met een ambulance afgevoerd en in het ziekenhuis opgenomen. De meeste scholieren kopen de e-sigaretten via sociale netwerken als Snapchat en Instagram.

Vrijwel alle THC-vapes die door het programma zijn onderzocht, bleken spice te bevatten. Deze synthetische wiet heeft een vergelijkbare werking als THC, maar doseren blijkt erg lastig waardoor de effecten onvoorspelbaar zijn, schrijft verslavingsinstelling Jellinek.

Geen THC, maar spice

De meeste jongeren zijn in de veronderstelling dat het gaat om de reguliere THC en hebben niet eens door dat zij spice gebruiken, zegt Evelien Vehof van Zembla. Volgens haar is de synthetische cannabis extreem verslavend.

"Een scholengemeenschap in Amsterdam-Diemen van ongeveer tachtig scholen had een enquête gehouden. Die is door 63 respondenten ingevuld, en daarvan zegt meer dan de helft gebruik te zien van THC-vapes", zegt ze. "Wij hebben een hele hoop scholen gebeld door het hele land. En ze zagen dergelijke incidenten overal."

Het gebruik lijkt zich vooralsnog te concentreren in grote steden in de Randstad en het treft een relatief kleine groep leerlingen, zegt Jellinek.

Aanleiding genoeg voor GGD Amsterdam en Jellinek om aan de bel te trekken. Instanties die met jongeren werken, in het bijzonder tussen 13 en 16 jaar oud, zijn door hen gewaarschuwd over de gezondheidsrisico's van het gebruik van deze THC e-sigaretten, met en zonder spice.

Wat is THC?

THC is een stofje dat voorkomt in cannabisplanten. Het zorgt ervoor dat de gebruiker bedwelmd raakt. Gebruikers krijgen THC meestal binnen door wiet te roken, de gedroogde bloemen van een cannabisplant.

Het verschil met het roken van een THC-vape is dat er in de e-sigaret een vloeistof zit met THC en wiet droog gerookt wordt. Door het gebruik van THC-vapes wordt het bedwelmende stofje door de e-sigaret verdampt en vervolgens ingeademd.

Wanneer er spice inzit in plaats van THC, zijn de risico's veel groter, aldus Jellinek. Zo is de verslavingsproblematiek rondom spice veel groter en zijn de vapes erg krachtig. Met een klein beetje spice kun je al sterke effecten ervaren.

Ook het RIVM heeft eerder gewaarschuwd over de bijwerkingen van spice, in het bijzonder over de psychoses die kunnen volgen. Andere bijwerkingen zijn onder meer duizeligheid, hallucinaties, hartkloppingen en misselijkheid.

Vapes mogen alleen worden verkocht aan meerderjarigen en de vloeistof moet een tabaksmaak bevatten. Andere soorten vapes of e-sigaretten, zoals met een smaakje, zijn illegaal. Zo ook de THC-vapes.

Eerder zei voormalig staatssecretaris Karremans (Jeugd, Preventie & Sport) dat THC-vapes verboden zijn onder de Opiumwet, omdat THC daarin geldt als harddrug. "We hebben het hier over illegale troep die echt gevaarlijk is voor je gezondheid", zegt huidig demissionair staatssecretaris Tielen (Jeugd, Preventie & Sport) na de bevindingen van Zembla.

'Nee tegen vapen'

Vapes zijn verslavend en vormen een ernstig gezondheidsrisico, blijkt uit onderzoeken. Naast THC, kunnen er ook andere gevaarlijke stoffen in vapes zitten, waaronder zware metalen zoals lood.

Om jongeren te waarschuwen voor de gevolgen van het gebruik ervan, loopt sinds mei de landelijke campagne 'Nee tegen vapen'.

Nederland roept Russische ambassadeur op het matje vanwege drones in Polen

1 day 23 hours ago

Demissionair minister Van Weel van Buitenlandse Zaken heeft de Russische ambassadeur in ons land ontboden op zijn ministerie. Vladimir Tarabrin moet uitleg komen geven over de drones die in de nacht van dinsdag op woensdag het Poolse luchtruim hebben geschonden. "Dat vinden we onacceptabel, wat de reden erachter ook is."

De ambassadeur praat volgens Van Weel op dit moment met een hoge ambtenaar op het ministerie van Buitenlandse Zaken. Andere NAVO-landen zullen hetzelfde doen, zegt de minister.

Nederlandse F35-gevechtsvliegtuigen hielpen mee om de drones uit de lucht te schieten. Moskou heeft niet ontkend dat het om Russische drones ging, maar die zouden per ongeluk boven Polen zijn beland. Van Weel is daar niet van overtuigd. "Het was of roekeloos, of nog erger: een flagrante schending van het NAVO-luchtruim." Hij sluit verdere sancties tegen Rusland niet uit.

Ongenoegen

Het op het matje roepen van een ambassadeur is een betrekkelijk zwaar diplomatiek wapen, maar komt de laatste jaren regelmatig voor. Het is een manier voor een land om ongenoegen te tonen over een bepaalde gebeurtenis.

De Russische ambassadeur in Den Haag is al vaker ontboden. Dat gebeurde bijvoorbeeld na het neerhalen van vlucht MH17 en vorig jaar nog na de dood van dissident en Poetin-criticus Alexej Navalny.

Wat gebeurt er als een ambassadeur wordt ontboden?

De ambassadeur krijgt het verzoek om zich op een bepaald tijdstip te melden op het ministerie. Eigenlijk wordt daar altijd gehoor aan gegeven, zo zijn de regels van de internationale diplomatie. Wat volgt is een beleefde, maar koele ontvangst. Dat gebeurt meestal niet door de minister, maar door een hoge ambtenaar.

De ambassadeur krijgt in zakelijke bewoordingen uitgelegd waarom hij of zij ontboden is en krijgt de gelegenheid daarop te reageren. Over de precieze inhoud van het gesprek worden ook achteraf geen mededelingen gedaan.

Het ontbieden van een ambassadeur heeft vooral symbolische waarde. In conflicten kunnen landen ook verder gaan, bijvoorbeeld door diplomaten uit te wijzen. Maar dat leidt vaak tot tegenreacties, iets wat bij het ontbieden van een ambassadeur meestal niet het geval is.

Britse premier ontslaat ambassadeur in VS om mails aan Epstein

2 days ago

De Britse premier Starmer heeft de ambassadeur van het Verenigd Koninkrijk in Washington, Peter Mandelson, ontslagen. Starmer stond onder grote druk om prominent partijgenoot Mandelson te ontslaan, vanwege nieuwe onthullingen in de relatie tussen Mandelson en de veroordeelde zedendelinquent Jeffrey Epstein.

Hij zou het besluit vanochtend hebben genomen, samen met zijn minister van Buitenlandse Zaken Cooper, schrijft de BBC.

Eerder deze week schreven Britse media over e-mails die Mandelson aan Epstein had gestuurd, waarin hij onder meer zijn steun uitsprak aan Epstein toen hij werd vervolgd. Tabloid The Sun citeerde uit de mails uit 2008, waarin Mandelson Epstein op het hart drukte te strijden voor vervroegde vrijlating. Kort daarna werd Epstein veroordeeld tot een celstraf van anderhalf jaar voor het uitlokken van betaalde seks met een minderjarige.

Ook in vriendenboek Epstein

In een persverklaring schrijft de Britse regering dat die e-mails een aanzienlijk innigere relatie tonen tussen Epstein en Mandelson, "dan bekend was tijdens zijn aanstelling". Een vertegenwoordiger van het ministerie van Buitenlandse Zaken stelt tegenover de BBC dat de screening van Mandelson voor zijn ambassadeurschap op de gebruikelijke, uitgebreide manier is gedaan.

De omroep verwacht dat Starmer nog flink wat kritische vragen kan verwachten over de aanstelling van Mandelson, zowel van de oppositie als vanuit zijn eigen Labour-partij. Dat Mandelson en Epstein bevriend waren, was namelijk bekend.

Zo stond de Labour-politicus ook in het beruchte vriendenboek dat Epstein kreeg voor zijn vijftigste verjaardag en dat deze week openbaar werd. Daarin noemt Mandelson de steenrijke zakenman, die in 2019 in de gevangenis overleed, zijn "beste vriend".

Fleur Launspach, correspondent Verenigd Koninkrijk en Ierland:

"Lord Peter Mandelson werd niet voor niks de 'Prince of Darkness' genoemd: een meester in het diplomatieke spel, die achter de schermen deals wist te sluiten met machtige figuren.

Dat hij ooit bevriend was met Jeffrey Epstein wisten we, maar de nieuwe details die nu boven tafel zijn gekomen, laten zien hoelang en hoe innig die band bleef, zelfs ná Epsteins veroordeling voor seks met minderjarigen en mensenhandel. Met die informatie op straat werd Mandelsons positie als topambassadeur onhoudbaar. Opvallend is dat Trump, die Mandelson graag mag, in de VS zelf ook onder vuur ligt vanwege de zogenoemde Epstein-files en zijn vriendschap met Epstein.

Ondertussen moet de Britse regering met spoed op zoek naar een nieuwe ambassadeur in Washington. En de timing is ronduit ongelukkig: volgende week staat een staatsbezoek van Trump aan het VK gepland, een bezoek vol bombarie en media-aandacht, waarbij de ambassadeur normaal gesproken een sleutelrol speelt."

James Roscoe, plaatsvervangend hoofd van de ambassade in Washington, is inmiddels aangesteld als interim-ambassadeur. Roscoe is een ervaren diplomaat en was ook de woordvoerder van wijlen koningin Elizabeth.

Mandelson is al decennia een bekend gezicht in de Britse politiek. Hij speelde een belangrijke rol bij de hervorming van de Labour-partij in de jaren 90, was een van de belangrijkste personen rond oud-premier Tony Blair en was minister in Labour-kabinetten van Blair en ook Gordon Brown.

Toen het bericht van Mandelson opdook in het vriendenboek van Epstein, zei hij deze week in een interview spijt te hebben van zijn vriendschap met Epstein en al te vrezen dat er meer "beschamende" zaken zouden bovenkomen.

Russificatie van kinderen in bezette gebieden Oekraïne steeds ernstiger

2 days ago

De indoctrinatie van kinderen in de bezette gebieden in Oekraïne wordt ernstiger. Russische propaganda krijgt daar een steeds prominentere plek in het onderwijs, terwijl lessen Oekraïens er zo goed als verboden zijn.

Ook kleuters krijgen nu lessen Russisch patriottisme. "Dat is nieuw dit schooljaar", zegt Mariia Soelialina van de Oekraïense mensenrechtenorganisatie Almenda. Vorig jaar werd ze tot mensenrechtenactivist van het jaar uitgeroepen door de Zweedse organisatie Civil Rights Defenders.

Oudere schoolkinderen in de Oekraïense provincies Zaporizja en Cherson, die sinds 2022 gedeeltelijk zijn bezet door de Russen, kregen deze lessen al eerder. In Donetsk en Loehansk is dit al veel langer de praktijk. Deze provincies zijn elf jaar bezet, sinds 2014.

Russische kijk op de wereld

Moskou voert vanaf dit schooljaar ook een belangrijke verandering door in het geschiedenisonderwijs. Ook kinderen die 10 of 11 jaar oud zijn, krijgen nu de Russische kijk op de wereld voorgeschoteld. "Het gaat over hoe de Russische Federatie de wereld beïnvloedt, Europa speelt geen rol", vertelt Soelialina vanuit Kyiv.

De verandering van het lesprogramma is een volgende stap in de russificatie van de jeugd in de bezette gebieden, stelt Soelialina. Haar organisatie komt op voor kinderen in de bezette gebieden. De activisten documenteren de schendingen van kinderrechten en helpen ze met online Oekraïens onderwijs. Met als doel "herintegratie in de Oekraïense maatschappij mogelijk te maken", aldus Soelialina. "Maar ook gewoon om contact te houden."

Omgaan met geweren

In de bezette gebieden leven circa 1,6 miljoen kinderen, van wie 600.000 in de schoolgaande leeftijd. Van hen krijgen er 47.000 online les, buiten lestijd en vanuit Oekraïne, wat niet zonder risico is.

De activiste stelt, via een beeldverbinding, dat de russificatie erop is gericht om jongeren "klaar te stomen om soldaat te worden". Bij de verplichte lessen militaire vorming leren ze omgaan met geweren, worden oefeningen gehouden en gesprekken gevoerd met militairen. Deze vorming begint sinds deze maand ook al op de kleuterschool.

Dat de kinderen mogelijk tegenover landgenoten komen te staan, komt niet ter sprake in de lessen. "Ze gaan vechten tegen nazi's en het Westen wordt gezegd. Niet tegen Oekraïners, die bestaan namelijk niet volgens de Russische logica."

"Ze creëren een nieuwe generatie die zijn wortels vergeet en gaat vechten in alle toekomstige oorlogen van het Kremlin, niet alleen tegen hun landgenoten. Anderhalf miljoen is natuurlijk een heel grote groep", verzucht Soelialina.

Oekraïense taal

In juli publiceerde de Russische regering een wetsvoorstel dat lessen Oekraïens in de bezette gebieden totaal moest verbieden. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken rechtvaardigde een verbod met het argument dat er geen vraag meer is naar de taal.

Toch is de paragraaf over het verbod op het Oekraïens eerder deze week op het laatste moment geschrapt. Waarschijnlijk uit vrees voor internationale kritiek, denkt Soelialina. Een verbod had hoe dan ook weinig uitgemaakt, zo menen verschillende Oekraïense onderwijsspecialisten.

"De Oekraïense taal is formeel weliswaar toegestaan, maar in de praktijk verboden, zoals in de zelfverklaarde Volksrepubliek Loehansk sinds 2014. Daarvoor werden verschillende methodes gebruikt", weet Pavel Lisianskyj, de directeur van het Instituut voor Strategische Studies en Veiligheid in Kyiv. "Onder druk van de veiligheidsdiensten spraken de ouderraden zich uit tegen het Oekraïens."

De mensenrechtenactivist legt uit dat ouders de schoolleiding schriftelijk mogen vragen of hun kind Oekraïense les kan krijgen, buiten schooltijd. Op die brief volgt dan meestal een gesprek met de veiligheidsdienst en de ouderraad, weet Soelialina. "Dan wordt voorgesteld om de buitenschoolse uren te gebruiken voor extra lessen Russisch, omdat de verplichte examens zwaar zijn. De meeste ouders gaan daar dan mee akkoord."

Lesboeken aangemerkt als extremistische literatuur

Ouders die dat niet doen, lopen het risico hun baan kwijt te raken of, erger, te worden aangeklaagd voor bijvoorbeeld belediging van het Russische leger. "Daarvan zijn verschillende gevallen bij ons bekend. Je baan kwijtraken in bezet gebied is gevaarlijk, omdat mensen dan niet meer aan ander werk komen", aldus Soelialina.

Oekraïense les in bezet gebied is sowieso ingewikkeld, omdat Oekraïense lesboeken zijn aangemerkt als extremistische literatuur, waarvan het bezit strafbaar is.

Wel of geen formeel verbod op Oekraïense les maakt niks uit, zegt ook Taras Kremin. Tot afgelopen zomer was hij de zaakgelastigde van de Oekraïense regering op het gebied van taalbescherming. Volgens hem maakt Rusland zich duidelijk schuldig aan 'linguïcide', oftewel taaldoding.

Klimaat op de achtergrond bij gesprekken tussen VS en EU over energie

2 days 1 hour ago

Koop meer Amerikaanse olie, aardgas en steenkool, en stop met het kopen van Russische energie. Die boodschap heeft de Amerikaanse minister van Energie Chris Wright waarschijnlijk als hij vandaag de Eurocommissaris voor Energie Dan Jørgensen ontmoet.

Onder president Trump speelt klimaat nauwelijks nog een rol. De Verenigde Staten zetten volop in op fossiele brandstoffen, zoals vloeibaar aardgas. Europa is een belangrijke afzetmarkt. Nu al kopen EU-landen jaarlijks voor 77 tot 85 miljard euro energie in de VS. Om een handelsoorlog af te wenden, en vanwege de militaire afhankelijkheid van de VS, beloofde de EU eind juli jaarlijks zelfs 214 miljard euro te gaan inkopen.

Grote getallen

"Dat is een belachelijk getal. Het gaat niet gebeuren", zegt Ben McWilliams, analist energie en klimaat bij de in Brussel gevestigde denktank Bruegel. Volgens McWilliams zou de import wel iets kunnen stijgen. Maar het afspreken van "grote getallen" lijkt vooral een politiek signaal.

In de praktijk bepalen de Verenigde Staten en Europese Unie niet waar bedrijven gas kopen. Het is een vrije markt. Europese bedrijven kunnen dus ook gas kopen in andere landen. En Amerikaanse bedrijven die elders een hogere prijs kunnen vragen, zullen daar hun gas verkopen. Vaak zijn er langlopende contracten getekend om gas te leveren.

Bovendien gebruikt Europa juist steeds minder gas. Het kopen van extra Amerikaans gas gaat dus ten koste van andere leveranciers. Wright benadrukte vrijdag in de Financial Times dat hij wil dat Europa stopt met het kopen van Russische olie en gas en het op die manier steunen van Poetins oorlog in Oekraïne. Dat zou helpen steun te krijgen voor verdere sancties tegen Rusland en kopers van Russische energie.

Volgens cijfers van de Europese Commissie haalden Europese landen vorig jaar bijna 19 procent van hun gasimport in Rusland.

Slowakije en Hongarije tegen

De EU beloofde eerder de import van Russische olie en gas te staken voor 2028. Maar dat gaat niet vanzelf, zegt McWilliams. "Daarvoor moeten sancties worden aangenomen. En ik zie het momentum daarvoor niet gebeuren." De Europese landen zijn verdeeld, met zeker Hongarije en Slowakije als tegenstanders. McWilliams: "De Amerikaanse druk zou kunnen helpen in het bereiken van overeenstemming."

Tegen persbureau Reuters zei Eurocommissaris Jørgensen vorige week er vertrouwen in te hebben dat 2028 wordt gehaald. Hij zei geen Amerikaanse druk te ervaren om dit naar voren te halen.

Potentiële chantage

Door de Amerikaanse import op te voeren, wordt Europa afhankelijker van één leverancier. Net als eerder van Rusland, dat Europa onder druk zette door de kraan dicht te draaien. "De VS is steeds meer een wispelturige partner", zegt Mathieu Blondeel, universitair docent energiepolitiek aan de Vrije Universiteit. "Als je de importafhankelijkheid vergroot, creëer je een situatie waarin je je blootstelt aan potentiële chantage van de regering-Trump."

Blondeel merkt dat het onderwerp klimaat ondersneeuwt in energiediscussies. De EU wil afspreken dat in 2040 lidstaten 90 procent minder broeikasgassen uitstoten dan in 1990. De Europese Commissie zegt volgens Blondeel dat berekeningen aangeven dat de gasimport hiermee niet op gespannen voet staat. Zelf is hij sceptisch. Hij ziet dat Europese bedrijven nu al gascontracten sluiten voor de komende twintig jaar. "Dat staat haaks op de klimaatdoelstellingen."

Ook leidt het gebruik van lng al tot meer uitstoot van broeikasgassen en dus opwarming, dan wanneer lokaal gewonnen aardgas gebruikt zou worden.

Klimaat uit beeld

In de VS speelt klimaat intussen nauwelijks nog een rol. De regering-Trump staakt klimaatonderzoek, snoeit in wetgeving en zet in op fossiele energie. Energieminister Wright ontkent niet dat klimaatverandering plaatsvindt. Maar volgens hem zijn de gevolgen te overzien, zelfs nu de aarde in 2024 door de grens van 1,5 graad Celsius opwarming is gebroken. Wright vindt het belangrijker te zorgen dat mensen overvloedige energie tot hun beschikking hebben. Het doel om in 2050 netto geen broeikasgassen uit te stoten noemde hij eerder "sinister".

Uit de handelsdeal van afgelopen juli blijkt dat de VS druk uitoefent op de EU om te snoeien in klimaat- en duurzaamheidswetgeving. De EU beloofde te kijken of er "flexibiliteit" mogelijk is in wetten die bedrijven dwingen meer verantwoording af te leggen over duurzaamheid, de uitstoot van het broeikasgas methaan en een CO2-heffing aan de grens.

"Het staat er in wollige, diplomatieke taal", zegt Blondeel. In de praktijk moet blijken in hoeverre de regels worden afgezwakt. En ook binnen de EU zijn er mensen die pleiten voor versoepeling. Toch vindt Blondeel het opvallend hoe de EU hier "door de knieën" gaat voor de VS. "De VS gebruikt zijn economische en geopolitieke macht om het uiterste eruit te halen."

VS laat Zuid-Koreaanse Hyundai-medewerkers vrij

2 days 1 hour ago

De honderden Zuid-Koreanen die vorige week door immigratiedienst ICE waren gearresteerd in een Hyundai-fabriek in de staat Georgia, vertrekken vandaag naar Zuid-Korea.

Het Zuid-Koreaanse ministerie van Buitenlandse Zaken meldt dat de Amerikaanse autoriteiten 330 fabrieksmedewerkers hebben vrijgelaten, onder wie 316 Koreanen. Zij zijn naar verwachting morgenmiddag weer in eigen land.

De werknemers hebben op de valreep van de Amerikaanse president Trump een voorstel gekregen om in de VS te blijven om Amerikaanse werknemers op te leiden. Slechts één Zuid-Koreaan besloot op dat aanbod in te gaan.

Schokgolf in Zuid-Korea

Bij de inval afgelopen vrijdag in de in aanbouw zijnde batterijenfabriek van Hyundai werden in totaal 475 mensen gearresteerd. Het leidde tot grote woede in Zuid-Korea. Kort daarvoor had Seoul honderden miljarden dollars aan Amerikaanse investeringen toegezegd als zoenoffer tegen de hoge importtarieven van de regering-Trump.

De inval veroorzaakte een schokgolf in Zuid-Korea en riep bij Zuid-Koreaanse bedrijven vragen op over de levensvatbaarheid van zakendoen in de Verenigde Staten. Koreaanse bedrijven hebben geklaagd over de strenge Amerikaanse beperkingen op visa voor geschoolde buitenlandse werknemers.

Volgens hen is het hierdoor lastig om snel personeel te sturen of om lokale werknemers op te leiden.

Gabi Verberg, correspondent Oost-Azië:

Dat nou juist de samenwerking met de VS, traditioneel gezien een bondgenoot, zo stroef verloopt, hadden weinigen in Zuid-Korea verwacht.

President Lee herhaalde op een persconferentie de zorgen van de Zuid-Koreaanse bedrijven. Toch lijkt van een koerswijziging geen sprake en lijkt de president vooral op zoek naar oplossingen.

Zuid-Korea en de VS zijn volop in overleg om visumzaken in de toekomst beter te regelen. Ook vloog eerder deze week een Zuid-Koreaanse delegatie naar Washington om verder te praten over de details van het Zuid-Koreaanse investeringsplan in de VS.

Een leidinggevende in het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid beweerde vrijdag dat sommige van de arrestanten illegaal de grens zouden hebben overgestoken. Voor anderen gold volgens hem dat ze een verlopen visum of een visumvrijstelling hadden waarmee ze niet mochten werken.

Sinds het aantreden van president Trump is het aantal uitzettingen enorm toegenomen. Het aanpakken van illegale immigratie was een belangrijke verkiezingsbelofte van Trump voor zijn tweede termijn als president.

Dat beleid heeft ook een keerzijde, namelijk ongewenste economische bijeffecten. Zo klaagden de hotelsector en boerenbedrijven eerder al dat werknemers niet meer komen opdagen uit angst dat ze op hun werk worden opgepakt.

Reacties op moord Charlie Kirk leggen verdeeldheid bloot in politiek VS

2 days 1 hour ago

Zo verdeeld als de reacties op zijn uitspraken waren tijdens zijn leven, zo uiteenlopend zijn ook de reacties op de gewelddadige dood van de Amerikaanse politiek activist en invloedrijk mediapersoonlijkheid Charlie Kirk. Naast de gebruikelijke oproepen tot kalmte, verdraagzaamheid en gebed, zijn er ook mensen die zich afvragen of Kirk het er niet naar gemaakt heeft. En er zijn aansporingen af te rekenen met zijn politieke vijanden, allemaal nog voordat er ook maar een dader is gearresteerd of een motief bekend is.

Prominente stem

Charlie Kirk groeide de afgelopen jaren uit tot een prominente stem van conservatief Amerika. Lees hier een uitgebreid profiel.

"Opnieuw heeft een kogel een welbespraakt redenaar het zwijgen opgelegd", reageert gezondheidsminister Robert F. Kennedy jr., zoon en neef van een vermoord politicus. Hij noemt Kirk een "moedig kruisvaarder voor het vrije woord".

Democrate Nancy Pelosi, zelf doelwit van een politieke aanval waarbij haar man zwaargewond raakte, spreekt van een vreselijke schietpartij. "Politiek geweld heeft absoluut geen plek in onze maatschappij." Oud-president Obama beaamt dat in een reactie.

"Dit moet stoppen", reageerde de Republikeinse Huisvoorzitter Mike Johnson. "Dit is niet wie we zijn." Toen hij echter opriep tot een moment stilte in het Congres, leidde dat enige tijd tot geschreeuw over en weer tussen politieke tegenstanders. "Voer wapenwetten in", riep een Democraat tegen de regeringspartij, terwijl een Republikein de Democraten toebeet: "jullie hebben dit veroorzaakt".

Ook president Trump wees met een beschuldigende vinger naar politieke tegenstanders. "Dit is de tragische consequentie van het demoniseren van andersdenkenden, dag na dag, jaar na jaar, op de meest hatelijke manier." om in de daaropvolgende zin direct de schuld bij links te leggen. "Jarenlang heeft radicaal links Charlie vergeleken met nazi's en massamoordenaars. Deze retoriek is direct verantwoordelijk voor de terreur die we zien en moet stoppen."

Andere rechtse influencers deelden die analyse. "Ons land wordt verteerd door politieke geweld van radicaal links, dat geweld acceptabel vindt om een vrij en open debat te smoren", meent de door Trump geliefde Laura Loomer. "Links is de partij van moord", twitterde Elon Musk.

'Hartverscheurend', noemen burgers zijn dood:

Het is ontegenzeggelijk waar dat de VS een periode van hevig politiek geweld kent. Het is echter zeker niet zo dat alleen Republikeinen daar slachtoffer van zijn. Trump zelf haalde de moordaanslag op hemzelf vorig jaar en een partijgenoot in 2017 aan, maar zweeg over een ontvoeringspoging van de Democratische gouverneur in Michigan, de brandstichting bij haar partijgenoot in Pennsylvania of de bestorming van het Capitool door zijn eigen aanhangers waarbij meerdere Congresleden voor hun leven moesten vluchten.

Democratisch gouverneur Pritzker van Illinois wees in zijn condoleances aan Kirks familie op de rol die Trump zelf speelt. "De retoriek van de president stookt dit op", zei hij over Trump, die geregeld beledigende bijnamen voor tegenstanders gebruikt, immigranten neerzet als verkrachters en moordenaars en de vrije pers meermaals "de vijand van het volk" noemde.

"Er begon een nieuw tijdperk van politiek geweld toen de relschoppers het Capitool bestormden", vulde Pritzker aan. "En wat deed de president? Hij gaf ze gratie. Wat voor boodschap geef je dan aan mensen die politiek geweld plegen?"

In verschillende online-reacties wordt zelfs afgevraagd of Charlie Kirk het er met zijn felle uitvallen niet zelf naar gemaakt heeft. Hij liet zich in het verleden laatdunkend uit over immigranten, racisme en vrouwenrechten en zei over strengere wapenwetten dat "het grondwettelijk recht op wapens wel een paar vuurwapendoden per jaar waard is". Wie haat zaait, zal haat oogsten, is de teneur bij een aanzienlijk deel van de reacties onder het NOS-Facebookbericht over zijn dood.

Introspectie

Twee oud-presidenten van beide partijen proberen in hun reactie het gezond verstand te laten prevaleren. "Leden van andere politieke partijen zijn niet onze vijanden, het zijn medeburgers", benadrukt Republikein George W. Bush in zijn rouwbericht. "Een jonge man is in koelen bloede vermoord terwijl hij zijn mening verkondigde. Op een universiteitscampus nog wel, waar het uitwisselen van tegengestelde ideeën heilig moet zijn."

"Ik hoop dat we allemaal grondig aan zelfreflectie zullen doen en ons extra inzetten om het debat gepassioneerd maar vredig voort te zetten", reageert Bill Clinton. Hij schrijft dat de moord op Kirk hem boos en verdrietig maakt.

First lady Melania Trump herinnert in haar reactie aan de leegte die Kirk zal achterlaten als mens. "Charlies kinderen zullen opgroeien met verhalen in plaats van herinneringen, foto's in plaats van vreugde en een stilte in plaats van de stem van hun vader." Op het Witte Huis hangt de vlag halfstok.

Omdat veel Nederlanders hem waarschijnlijk niet kennen, laten we in deze video enkele standpunten van Charlie Kirk zien. Hij ging vaak met politieke tegenstanders in debat:

Debugging vs Printing

2 days 2 hours ago
We’ll admit it. We have access to great debugging tools and, yes, sometimes they are invaluable. But most of the time, we’ll just throw a few print statements in whatever …read more
Al Williams

Standbeeld Paul van Vliet onthuld in Den Haag

2 days 3 hours ago

In Den Haag is een bronzen beeld onthuld van cabaretier Paul van Vliet. Van Vliet werd geboren in Den Haag en overleed in 2023 op 87-jarige leeftijd in de Hofstad.

Het geld voor het beeld van kunstenaar Loek Bos werd via crowdfunding ingezameld. Ook werd een aantal persoonlijke spullen van Van Vliet geveild, zoals een foto van de cabaretier samen met actrice Audrey Hepburn uit 1992. In totaal werd meer dan 110.000 euro ingezameld. De gemeente Den Haag legde de laatste benodigde 8500 euro bij.

Van Vliet was in de jaren 70 en 80 een van de bekendste cabaretiers van Nederland. Hij stond tientallen jaren op de planken. Met typetjes als Majoor Kees en Haagse Benny verwierf Van Vliet bekendheid. Muzikale hoogtepunten waren de liedjes Meisjes van dertien en Veilig achterop bij vader op de fiets. In 2008 kreeg hij uit handen van koningin Beatrix de Eremedaille voor Kunst en Wetenschap.

Vlak bij theater

Het levensgrote beeld is gistermiddag onthuld op zijn geboortedag. Nabestaanden, vrienden en belangstellenden kwamen daarvoor samen.

Onder de aanwezigen waren ook bekende Nederlanders als Claudia de Breij en Youp van 't Hek. "Ik leerde Paul kennen in de jaren 70, in zijn Theater PePijn. Hier heb ik mijn eerste kilometers gemaakt, daar huurde ik bij hem een zaaltje. We zijn vrienden geworden, en altijd gebleven", zegt Van 't Hek tegen Omroep West.

Er was veel belangstelling voor de onthulling van het beeld:

De locatie van het beeld ligt op de route van theaters PePijn en Diligentia en schuin tegenover het huis waar hij woonde met zijn vrouw Lidewij de Iongh. Ze is ontroerd door het beeld: "Ja, bizar. Ik had hem liever aan het ontbijt gehad."

Bij het beeld staat de titel van Van Vliets nummer Er is nog zoveel niet gezegd. Schrijfster Yvonne Keuls was een van de initiatiefnemers van het beeld. Keuls: "Het gemis went nooit, maar het beeld vind ik fantastisch."

Kamer buigt zich over de vraag hoeveel invloed kabinet mag hebben op OM

2 days 5 hours ago

In Nederland is de rechtspraak onafhankelijk. Toch kan de minister van Justitie tegen het Openbaar Ministerie zeggen of iemand wel of niet vervolgd moet worden. Dat wil een aantal partijen anders, waaronder D66, NSC en SP. Zij zeggen dat een kabinet die bevoegdheid kan misbruiken om bijvoorbeeld tegenstanders te laten vervolgen.

Niet alle partijen delen die vrees: onder meer VVD en BBB zien niets in een plan van D66-Kamerlid Sneller om de zogenoemde aanwijzingsbevoegdheid te schrappen.

Vandaag verdedigt Sneller zijn initiatiefwetsvoorstel in de Tweede Kamer. "We moeten zorgen dat onze wetgeving bestand is tegen iemand die aan de macht komt en kwaad wil", zegt hij.

Het plan schrapt de 'bijzondere aanwijzingsbevoegdheid' van de minister van Justitie. Nu kan die nog een opdracht (aanwijzing) geven tot opsporing, vervolging of juist tot niet-vervolgen. Ook kan een minister zich in theorie bemoeien met de manier waarop het OM een zaak aanpakt, bijvoorbeeld met de strafeis.

Drempel verhogen

Aanwijzingen zijn al tientallen jaren niet gedaan door een minister, maar alleen de mogelijkheid ervan kan volgens Sneller al effect hebben. Concreet zou het OM bijvoorbeeld na een gesprek met een minister kunnen besluiten om iemand te vervolgen, met de gedachte 'de minister lijkt dit te willen en zo voorkomen we een dienstopdracht'.

In het voorstel wordt ook de plicht van het OM om de minister te informeren over zaken flink ingeperkt. Die verplichting leidt volgens Kamerlid Sneller tot "mogelijkheden voor beïnvloeding". "Die drempel wil ik ook verhogen."

Uiterst middel

Niet iedereen in de Kamer staat te springen. BBB bijvoorbeeld wijst erop dat een minister in bijzondere gevallen moet kunnen ingrijpen. "Juist omdat de bevoegdheid bijna nooit wordt gebruikt, is zij van waarde", zegt Kamerlid Wijen-Nass. "Als uiterst middel kan de minister optreden bij een crisis." Met het voorstel van D66 wordt dat moeilijker.

Daarnaast, zegt het BBB-Kamerlid, is de minister politiek verantwoordelijk voor het OM en dan moet hij of zij ook wel bevoegdheden hebben. Soortgelijke kritiek op het plan had de Raad van State eerder ook en de VVD kijkt er ook zo naar. "Het huidige stelsel zorgt voor een goed evenwicht tussen aan de ene kant de onafhankelijkheid van het OM en aan de andere kant de verantwoordelijkheid van de minister", aldus Kamerlid Ellian.

Wijen-Nass voegt eraan toe dat ze de kans op ongelukken niet groot acht. "Het is niet zo dat als één politieke partij roept: 'we willen dat er vervolgd wordt' dat dat dan ook daadwerkelijk gebeurt."

Vriendjespolitiek

SP-Kamerlid Van Nispen vindt het wel een goed voorstel. "Het versterkt de scheiding der machten: we willen geen politieke vervolgingen en ook geen vriendjespolitiek." Maar hij wijst erop dat informele beïnvloeding van het OM wel mogelijk blijft. "Hoe kunnen we ook dit soort bemoeienis voorkomen?", is volgens Van Nispen de vraag.

De aanwijzingsbevoegdheid heeft nooit tot problemen geleid, maar dat is geen garantie voor de toekomst, vindt NSC. "Juist in onstuimige tijden moet de politiek zich richten op het voorkomen van problemen", zegt Kamerlid Six Dijkstra. "Vóór die uitmonden in een crisissituatie en de samenleving de klappen moet opvangen."

Initiatiefnemer Sneller kijkt daarbij naar andere landen - hij noemt Hongarije en de VS - waar instituties worden afgebroken. "Heel lang dachten we: iedereen in het kabinet heeft het goed voor met de democratie. Maar we hebben de afgelopen jaren gezien dat dat gewoon niet zo is." Sneller refereert daarbij aan het laatste kabinet, waarbij er zorgen waren over het rechtsstatelijke gehalte van de standpunten van coalitiepartij PVV, ook binnen de coalitie.

Vanavond debatteert de Tweede Kamer over het plan. Of het voorstel een meerderheid gaat halen, is nog onduidelijk. Een aantal partijen heeft of wil nog niet laten weten wat hun standpunt is. In elk geval D66, GroenLinks-PvdA, SP, NSC, CDA, FvD en Volt staan positief tegenover het idee. Tegen zijn VVD, BBB, SGP en JA21.

Bredere zorgen

In politiek Den Haag zijn de afgelopen tijd meer zorgen te horen over of onze democratie wel zo weerbaar is. Zo zijn er Kamervragen gesteld over of de politiek zich wel moet kunnen bemoeien met de benoemingen in de rechterlijke macht en met hoe en waarvoor de rechtspraak geld krijgt.

En ook de Raad van State, het belangrijkste juridische adviesorgaan van de regering, maakt zich zorgen. Onder Trump in de VS wordt de rechtsstaat "vermorzeld", zei RvS-vicepresident Thom de Graaf deze week in een toespraak. Zo erg is het hier volgens hem niet, maar ook in Nederland worden "feiten in twijfel getrokken of ronduit genegeerd" door politici.

De Graaf: "Ook hier klinkt het verwijt dat onafhankelijke rechters en adviesorganen bevooroordeeld zijn omdat hun uitspraken en adviezen soms niet bevallen." Volgens hem kan "ons rechtsstatelijk en politiek bestel wel wat extra bescherming gebruiken".

Wekdienst 11/9: Tweede Kamer in debat over Oekraïne • Ingekorte tijdrit Vuelta

2 days 5 hours ago

Goedemorgen! In de Tweede Kamer wordt gedebatteerd over de oorlog in Oekraïne en in de Vuelta staat de individuele tijdrit op het programma, die om veiligheidsredenen flink is ingekort.

Eerst het weer: de dag start droog met wat zon. In de middag trekken stevige buien over het land, vanuit het zuidwesten. Hierbij is kans op onweer en hagel. Er waait een stevige zuidwestenwind en het wordt maximaal 20 graden.

Ga je op pad? Hier vind je het overzicht van wegwerkzaamheden en hier lees je over de situatie op het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Wat heb je gemist?

In de VS is een klopjacht gaande op de persoon die politiek activist en invloedrijke mediapersoonlijkheid Charlie Kirk doodschoot. Kirk werd neergeschoten bij een bijeenkomst op een universiteit in de staat Utah en overleed kort daarna.

FBI-directeur Patel meldde in eerste instantie op X dat de vermoedelijke schutter was opgepakt. Later werd duidelijk dat deze persoon niet de schutter was. Die is daarop vrijgelaten. De autoriteiten maken nu jacht op de schutter. Volgens onbevestigde berichten bevond die zich tijdens de aanslag op een dak op de universiteitscampus. Hij of zij zou zwarte kleding hebben gedragen. Een naam is niet bekend.

De moord schokt de VS. President Trump omschreef Kirk als legendarisch en als iemand die "als geen ander het hart van de jeugd in de Verenigde Staten" begreep.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

In Cuijk in Noord-Brabant is bij archeologische opgravingen op de plek waar vroeger een Romeins grafveld lag een olielampje gevonden. Het voorwerp van zo'n 1800 jaar oud is nagenoeg intact. Een archeoloog spreekt van "een echt topstuk" en volgens hem is de kans aanzienlijk dat er nog veel meer wordt gevonden. Pas 15 procent van het grafveld is onderzocht. "Het zou zomaar kunnen dat er nog veel rijkere graven liggen te wachten."

Fijne dag!

Vorig jaar grootste stijging koopkracht in meer dan 20 jaar

2 days 5 hours ago

De koopkracht van huishoudens in Nederland is vorig jaar fors toegenomen. Dat kwam vooral doordat de lonen flink stegen. Het doorsnee huishouden zag de koopkracht in 2024 met 3,6 procent stijgen. En dat is de grootste stijging sinds 2001, zegt het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Dat de doorsnee koopkracht met 3,6 procent steeg, betekent dat de ene helft van de bevolking een lagere koopkrachtontwikkeling had. En er waren ook huishoudens van wie de koopkracht daalde. De andere helft van de bevolking had een koopkrachtstijging die minstens zo hoog was als die 3,6 procent.

Niet alle groepen in de samenleving hadden dus een even grote koopkrachtstijging. Werknemers zagen hun koopkracht het sterkst stijgen, de gemiddelde werknemer met 5,3 procent.

De prijzen stegen vorig jaar flink: de inflatie was 3,1 procent. Maar daartegenover stond een gemiddelde cao-loonstijging van 6,8 procent. Werkenden profiteerden bovendien van een aantal belastingaanpassingen. Ook veranderden sommige mensen van baan en gingen meer verdienen.

De koopkracht van het doorsnee huishouden met een bijstandsuitkering steeg veel minder, met maar 0,2 procent. Mensen met een uitkering kregen in 2023 nog een energietoeslag van 1300 euro vanwege de hoge energieprijzen. Maar in 2024 was die toeslag er niet meer. Dat hun koopkracht ondanks het wegvallen van de energietoeslag nog wel steeg, hebben ze te danken aan de verhoging van uitkeringen en de verruiming van de huurtoeslag en het kindgebondenbudget.

De koopkracht van zelfstandigen steeg met 3,1 procent. Maatregelen zoals de verlaging van de zelfstandigenaftrek drukten hun koopkrachtstijging. Gepensioneerden zagen een plus van 1,8 procent. Dat was de eerste koopkrachtstijging voor gepensioneerden na drie jaar koopkrachtdaling op rij.

Vlaams festival weigert orkest met Israëlische dirigent

2 days 6 hours ago

De organisatie van een festival in Gent heeft een optreden van een Duits orkest afgezegd omdat de dirigent ook chef-dirigent is van het Israëlisch Filharmonisch Orkest. Het gaat om dirigent Lahav Shani van het Münchner Philharmoniker. Het optreden "zou een van de artistieke hoogtepunten" van het Gent Festival 2025 worden, maar gaat dus niet door.

In een verklaring zegt de organisatie: "Lahav Shani heeft zich in het verleden diverse malen uitgesproken voor vrede en verzoening, maar in het licht van zijn functie als chef-dirigent van het Israëlisch Filharmonisch Orkest kunnen wij onvoldoende duidelijkheid verschaffen over zijn houding ten opzichte van het genocidale regime in Tel Aviv." Het festival wil geen samenwerkingen aangaan "met partners die daarvan niet ondubbelzinnig afstand nemen".

Het Münchner Philharmoniker zou op 18 september spelen in de beroemde Sint-Baafskathedraal in Gent. Mensen die een kaartje hadden gekocht, krijgen hun geld terug.

Ook in Rotterdam

De 36-jarige Lahav Shani werkt sinds 2016 ook als chef-dirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Die functie geeft hij volgend jaar op, om chef-dirigent in München te worden. Voor het Beierse orkest werkt hij nu al als gewone dirigent.

Duitse politici reageren woedend op het besluit van het Vlaamse festival. Cultuurminister Weimer zegt dat een grens is overschreden. "Onder het mom van Israël-kritiek wordt hier een cultuurboycot bedreven. Dit is puur antisemitisme en een aanval op de fundamenten van onze cultuur."

Burgemeester Reiter van München zegt niets van het besluit te begrijpen. De Beierse cultuurminister Blume is "verbijsterd dat uitgerekend een muziekfestival de internationaal verbindende kracht van muziek misbruikt voor verdeling en hetze." Het orkest zelf zegt dat Shani als mens en als musicus staat voor wederzijds begrip, humanisme en dialoog.

Het Gent Festival noemt Gaza in de verklaring niet letterlijk, maar spreekt van "de huidige onmenselijke situatie, die ook in onze samenleving tot emotionele reacties leidt". De organisatie acht het daarom "niet wenselijk om dit concert te laten doorgaan".

Israël en Duitsland spreken allebei tegen dat in Gaza sprake is van genocide. Steeds meer deskundigen zeggen dat Israël zich wel schuldig maakt aan genocidaal geweld.

Charlie Kirk was 'cultuurstrijder' en stemmentrekker voor Trump

2 days 7 hours ago

De vermoorde politiek activist Charlie Kirk (31) groeide de afgelopen jaren uit tot een prominente stem van conservatief Amerika. Hij wordt gezien als een invloedrijk maar omstreden figuur, die erin slaagde jonge kiezers te mobiliseren voor Donald Trump toen die in 2024 presidentskandidaat was.

Het internet en de campussen van hogescholen en universiteiten waren zijn speelveld. Behalve succesvolle socialemedia-accounts en een podcast ging hij ook actief de dialoog aan op Amerikaanse campussen met andersdenkenden om zijn conservatieve denkbeelden te verspreiden. Tegenstanders noemen die racistisch, xenofoob en misogyn.

"Campussen zijn een plek geworden waar iedereen er anders uitziet, maar precies hetzelfde denkt", zei hij eerder dit jaar nog. "Conservatisme is ondervertegenwoordigd. Dan bedoel ik westerse waarden, de vrije markt, de rechtsstaat, individueel initiatief, de grondwet. Noem maar op."

Omdat veel Nederlanders hem waarschijnlijk niet kennen, laten we in deze video enkele standpunten van Charlie Kirk zien. Hij ging vaak met politieke tegenstanders in debat:

Gisteren werd Kirk op de Utah Valley University aan de tand gevoeld, waar hij zijn nieuwe 'American Comeback Tour' aftrapte. Het optreden voor studenten daar zou zijn laatste worden. Tijdens een vraag over vuurwapengeweld werd hij in de hals geschoten. President Trump maakte later zijn dood bekend.

Het politieke leven van Kirk gaat terug tot 2012. Als 18-jarige richtte hij toen de activistische jeugdorganisatie Turning Point USA op. Hij zette zich af tegen liberale ideeën en richtte zich met zijn standpunten tot andere jongeren, vooral op onderwijsinstellingen.

Later ontwikkelde Kirk zich ook tot succesvol podcaster en socialemediapersoonlijkheid. Op Instagram heette hij charliekirk1776 - een verwijzing naar het jaar van de Amerikaanse onafhankelijkheid. Hij had er voor zijn dood ruim 7 miljoen volgers. Die zagen er onder meer filmpjes van zijn toespraken en debatten met studenten, over onderwerpen als gender, traditionele familiewaarden en religie. Persbureau AP noemt Kirk een culture warrior, een cultuurstrijder.

Felle reacties

Ook op TikTok en X bereikte Kirk miljoenen mensen, net als met zijn podcast The Charlie Kirk Show. Daarin ging het eveneens vaak over de Amerikaanse politiek, conservatieve waarden, wapenbezit en het christendom.

In zijn laatste podcast sneed hij bijvoorbeeld rassengeweld in de VS aan, met name zwarte criminelen die witte vrouwen aanvallen. "Weer zo'n willekeurige zwarte man die weer een witte vrouw vermoordt", zei hij over verschillende recente zaken. "Zie je het patroon? Links vindt het maar niks als ik dit soort dingen zeg." Dit soort uitspraken leidden vaak tot felle reacties van tegenstanders, die er bijvoorbeeld op wijzen dat slachtoffer en dader veel vaker dezelfde huidskleur hebben.

Kirks werkwijze werd vorige maand nog door tekenfilmserie South Park op de hak genomen. Als Cartman in die aflevering in de ban raakt van commentatoren als Kirk publiceert hij filmpjes met titels in diens aanvallende stijl, zoals "Eric Cartman overtroeft woke progressieve studenten". Kirk noemde de parodie hilarisch en een bewijs van zijn succes.

Omstreden uitspraken

Eerder leidden discriminerende uitspraken al tot ophef. Zo zei hij: "Als ik een zwarte piloot zie, hoop ik maar dat die bekwaam is" als kritiek op beleid dat minderheden zou voortrekken. Dat witte Amerikanen meer privileges zouden hebben, deed hij af als "een racistische leugen".

Ook op gebied van genderkwesties was hij fel. Vrouwen behoorden zich volgens hem te richten op het krijgen van kinderen en zouden maar "boos en bitter" worden van anticonceptiemiddelen. Ook erkende hij maar twee geslachten en deed hij alle alternatieven af als "seksuele anarchie".

Burgerrechtenwetgeving uit de jaren 60 noemde hij "een enorme fout" omdat die had geleid tot een bureaucratie die uit was op diversiteit en inclusie. George Floyd zette hij weg als een "smeerlap" die aan een overdosis was gestorven. De in de grondwet vastgelegde scheiding van kerk en staat was volgens hem een verzinsel van humanisten. Empathie vond hij een gevaarlijk newageconcept.

Met zijn manier van optreden en zijn invloed op jongeren speelde hij zich al jaren geleden in de kijker bij Trump en zijn zoons. In de presidentscampagne van 2016 was Kirk persoonlijk medewerker van Donald Trump junior. Zowel in Trumps eerste als tweede termijn was hij een geregeld bezoeker van het Witte Huis en Trumps buitenverblijf Mar-a-Lago in Florida.

"Charlie was niet zomaar een vriend, hij was als een kleine broer voor me - en voor miljoenen wereldwijd", laat Trumps zoon Donald jr. weten. "Hij was een ware inspiratie."

VS-correspondent Rudy Bouma over Kirk:

"Charlie Kirk voerde actief campagne voor Trump, die op zijn beurt meerdere evenementen van de jonge activist bezocht. Kirk zette de politieke strijd met de Democraten neer als een religieuze strijd en hij zette dominees onder druk om actiever campagne te voeren voor Trump.

Kirk haalde fel uit naar 'woke' en 'diversiteit' en noemde Black Lives Matter 'een terroristische organisatie die de westerse beschaving wil vernietigen'. Hij werd gehaat door veel liberalen, die vonden dat hij desinformatie over covid-19 verspreidde en Trumps leugens over verkiezingsfraude normaliseerde."

Bij de presidentsverkiezingen van vorig jaar had Kirk volgens Amerikaanse media een aandeel in het 'binnenhalen' van de staat Arizona voor Trump. In die staat registreerden zich veel nieuwe kiezers. De Democraat Joe Biden won er in 2020, maar nu ging de staat met 5 procentpunten verschil naar Trump.

Donald Trump jr. zegt het op X zo: "Het lijdt geen twijfel dat Charlies werk en zijn stem mijn vader hebben geholpen het presidentschap te winnen. Hij heeft de koers van dit land veranderd."

Charlie Kirk was getrouwd met Erika Frantzve, een voormalige Miss Arizona. Het stel had twee kinderen. "Charlie was een man met een diep, diep geloof", reageerde president Trump in een video op zijn dood. "We kunnen ons troosten met de gedachte dat hij bij God in de hemel is."