Aggregator

Vier Israëlische gijzelaars bevrijd uit de Gazastrook

3 months 1 week ago

Het Israëlische leger heeft vier Israëlische gegijzelden gered uit de Gazastrook. Op beelden is te zien dat de gijzelaars aankomen in Israël en herenigd worden met familieleden.

De Gazaanse autoriteiten zeggen dat in het vluchtelingenkamp Nuseirat, waar de gijzelaars zijn bevrijd, veel doden zijn gevallen. Hamas heeft het in een verklaring over 210 slachtoffers en meer dan 400 gewonden, een lokaal ziekenhuis over bijna honderd doden. Het is niet bekend hoeveel burgers daaronder zijn.

De bevrijde Israëliërs zijn Noa Argamani, Almog Meir, Andrey Kozlov en Shlomi Ziv. Ze werden op 7 oktober ontvoerd vanaf het Nova-muziekfestival vlak bij de Gazastrook. Beelden waarop de gewelddadige ontvoering van de 26-jarige Noa Argamani te zien is, gingen toen de hele wereld over. In die video is te zien dat zij achter op een motorfiets wordt meegenomen.

Argamani kreeg na de hereniging met haar familie de Israëlische president Herzog aan de telefoon:

Legerwoordvoerder Hagari spreekt over een complexe operatie in het hart van vluchtelingenkamp Nuseirat, die werd uitgevoerd door het Israëlische leger en de geheime dienst Shin Bet. Er zou weken aan zijn gewerkt.

Begin deze week kwamen bij een Israëlisch bombardement op een UNRWA-school in het vluchtelingenkamp zeker 33 mensen om het leven. Gisteren werden beschietingen gemeld in Nuseirat, waarbij volgens persbureau Reuters en nieuwszender Al Jazeera meerdere doden zijn gevallen.

'In goede gezondheid'

De gijzelaars werden volgens het leger bevrijd op verschillende plekken in Nuseirat, in het midden van de Gazastrook. Een Israëlische militair raakte zwaargewond en bezweek aan zijn verwondingen, meldt de Israëlische krant Haaretz.

De vier gijzelaars zijn overgebracht naar het Tel Hashomer Sheba Medical Center in de stad Ramat Gan, ten oosten van Tel Aviv. Volgens Hagari verkeren ze alle vier in goede gezondheid.

Op X gaan beelden rond van Noa Argamani die haar vader omhelst:

Volgens het Israëlische leger zijn er nog 120 gijzelaars in Gaza, van wie een kwart waarschijnlijk niet meer in leven is. Elke zaterdag wordt er in Israël actie gevoerd tegen het beleid van premier Netanyahu. Bij die demonstratie zijn ook familieleden van gijzelaars die nog in Gaza worden vastgehouden.

Oppositieleider Benny Gantz zou daar vanavond bij aanwezig zijn en een persconferentie geven. Aangenomen werd dat hij zou aankondigen om uit het oorlogskabinet te stappen. Door het nieuws over de vrijlating heeft hij die persconferentie afgezegd.

IND had in zomer al 'incomplete cijfers' gestapelde nareis

3 months 1 week ago

De Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) had al kort na de val van het kabinet in juli vorig jaar een indicatie dat gestapelde nareizen van vluchtelingen niet vaak voorkomen. Dat blijkt uit documenten die staatssecretaris Van der Burg (VVD) gisteren naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. De uiteindelijke (vergelijkbaar lager) cijfers werden in februari bekend.

De IND stelde begin augustus na vragen van media een document op met de beschikbare gegevens over gestapelde gezinshereniging. Daaruit kon worden opgemaakt dat gemiddeld maximaal honderd vluchtelingen per jaar met succes nareis op nareis stapelden. Maar "omdat de cijfers geen compleet beeld gaven is de nota niet geaccordeerd in de interne IND-lijn", aldus het ministerie.

Dat de (relatief lage) cijfers pas begin dit jaar naar buiten kwamen en niet al in de zomer, komt volgens de IND doordat er "uit zorgvuldigheid" meerdere interne controles zijn geweest voordat de cijfers definitief waren. "Voor het totale proces heeft de IND helaas veel tijd nodig gehad, onder meer vanwege de complexiteit van de analyses en beperkte capaciteit daarvoor."

'Duizenden gevallen'

De lage cijfers contrasteren met wat de VVD rond de val van het kabinet (over asiel) zei. Zo sprak partijleider en Justitieminister Yesilgöz van "nareis op nareis op nareis". En hoewel er volgens haar geen exacte cijfers waren, zei ze in de Volkskrant wel te denken dat het om duizenden gevallen ging. De kwestie speelde ook een rol in de verkiezingscampagne van afgelopen najaar.

De cijfers uit de incomplete nota van augustus komen overigens grotendeels overeen met de uiteindelijke cijfers die de IND hierover in februari heeft vrijgegeven. Toen die cijfers naar buiten kwamen klonk kritiek op Yesilgöz vanuit onder meer Vluchtelingenwerk. Die organisatie noemde het "zeer kwalijk en schadelijk voor het draagvlak dat er een beeld werd neergezet van een exponentiële toename van nareizigers".

In het gisteren vrijgegeven document wordt benadrukt dat Van der Burg en Yesilgöz niet op de hoogte waren gebracht van de nota met de incomplete cijfers.

Na 150 jaar stopt de stoomlocomotief weer op station Maliebaan

3 months 1 week ago

Oude tijden herleven op het Maliebaanstation, tegenwoordig het Spoorwegmuseum in Utrecht. Precies 150 jaar na de opening van het iconische gebouw, stopt er vandaag weer een stoomtrein.

"Het is echt spectaculair", zegt een bezoeker van het station. De stoomloc, die speciaal voor vandaag weer is opgelapt, heeft zojuist kolen geladen en water 'ingenomen'. Straks rijdt hij weer puffend, zuchtend, fluitend én met een enorme stoompluim naar Hilversum.

Bekijk hoe de stoomtrein vanochtend arriveerde:

In totaal staan er vandaag vier ritten van de oude loc op het programma tussen Utrecht en Hilversum. Het is een van de jubileumfestiviteiten nu vandaag zowel de Oosterspoorlijn als het Maliebaanstation 150 jaar bestaat.

Op 10 juni 1874 opende de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij, voorloper van de NS, een zijtak van de Oosterspoorlijn die van Hilversum via Baarn naar Utrecht liep. Vlak bij de Maliebaan werd het gelijknamige station geopend als opstapplaats voor de Utrechtse reizigers.

Buys Ballot

Dat was nog niet zo vanzelfsprekend, is te zien op de jubileumtentoonstelling. Omwonenden en de gemeente waren bang voor het verlies aan 'wandelgroen' in het statige Utrechtse stadspark en vreesden overlast van 'rollende en rookende locomotieven'. Meteoroloog Buys Ballot van het KNMI was bang dat zijn meetapparatuur zou worden gestoord door langsrijdende treinen. En de directeur van een nabijgelegen gevangenis dacht zelfs dat gevangenen door al dat treinverkeer langs de deur 'ligter plannen tot ontvluchting zouden beramen'.

Saillant detail

Maar het station en de spoorbaan werden wel degelijk gerealiseerd, zij het ietsje verderop. Veel bewoners, ook die van statige villa's, werden uitgekocht, al dan niet vrijwillig. Een van hen was de adellijke Pauline Ram, weduwe van de gemeentesecretaris. "Ze kreeg meer dan een 100.000 gulden voor haar huis. Dat was in die tijd een kapitaal bedrag", zegt Evelien Pieterse van het Spoorwegmuseum bij RTV Utrecht. Saillant detail: de bouw van het Maliebaanstation was begroot op ruim twee ton.

Het Maliebaanstation was meer dan alleen een stationsgebouw, het was een dorpje op zich, zegt conservator Pieterse. Achter het station was een onderhoudsloods. Er waren verschillende personeelswoningen: van de stationschef bijvoorbeeld die 24 uur per dag beschikbaar moest zijn. Ook was er een badkamer voor de machinist, want die zat vlak bij de kolen, in weer en wind.

Elektriciteit was er nog niet, vandaar die steenkool in de locomotief. De trein zelf werd van binnen en buiten verlicht met olielampen, die stuk voor stuk werden aangestoken door een lampenist. "Daarvoor moest hij vaak over de rijtuigen heen klimmen, want aan de buitenkant zaten dus ook lampen", aldus Pieterse.

Veel lawaai

De enige baan waarvoor de Spoorweg-Maatschappij toen vrouwen aannam was die van overwegwachteres. Maar dan alleen als die vrouw getrouwd was met een man die ook bij de spoorwegen werkte én met het gezin naast de overweg woonde. "Haar taak was het naar beneden draaien van de overwegbomen. Vlak bij de overweg stond een seinklok en die maakte veel lawaai als er een trein aankwam", weet Pieterse. "Het loon was 30 cent per dag, het was de laagst betaalde functie bij de spoorwegen."

Een enkele keer ging het mis omdat een overwegwachteres te laat was. Daarover heeft zanger Willy Derby in 1931 het lied Het vrouwtje van de overweg op grammofoonplaat uitgebracht.

Lange tijd was het Maliebaanstation een populair station waar zelfs de trein naar Parijs vertrok, in die tijd een bestemming die alleen voor de 'happy few' bereikbaar was. Maar er kwam de klad in toen er een nieuw station op de Biltstraat werd geopend. Dat lag dichter bij het centrum en aan de tramlijn tussen Utrecht en Zeist.

Wel werd het Maliebaanstation tijdens de Tweede Wereldoorlog weer opengesteld om Utrechtse Joden te deporteren naar kamp Westerbork. In 2015 werd bij het station een gedenkteken geplaatst met de namen van 1239 Joodse slachtoffers uit de stad Utrecht.

Het Spoorwegmuseum viert het 150 jarig bestaan van het Maliebaanstation met een jubileumtentoonstelling tot en met 1 november 2024. Op dinsdag 11 juni en zondag 16 juni zendt RTV Utrecht de documentaire '150 jaar Maliebaanstation' uit.

Deense premier houdt whiplash over aan aanval op straat

3 months 1 week ago

De Deense premier Mette Frederiksen heeft een lichte whiplash overgehouden aan de aanval van gisteravond. Dat heeft haar kantoor in een verklaring laten weten. Voor vandaag zijn alle afspraken van de premier afgezegd.

Frederiksen werd aangevallen op een plein in het centrum van Kopenhagen. Kort daarvoor had ze deelgenomen aan een televisiedebat in aanloop naar de Europese verkiezingen, die in Denemarken morgen worden gehouden.

Een 39-jarige man is opgepakt, hij wordt vanmiddag voorgeleid. Over een motief is nog niets bekend. Ook is het niet duidelijk of hij een wapen bij zich had.

'Hard tegen schouder geduwd'

Deense media meldden gisteravond dat de premier op haar hoofd was geslagen, maar twee ooggetuigen zeggen vandaag tegen de krant BT dat de premier hard tegen de schouder is geduwd. Ze benadrukten dat de premier niet is gevallen.

Een andere ooggetuige zegt tegen de krant dat de verdachte snel na het incident werd opgepakt. De premier is nog naar een café in de buurt gelopen. Daar is ze opgehaald door lijfwachten.

Veel Europese leiders spreken hun afschuw uit over het incident. De Zweedse premier Ulf Kristersson zei dat "een aanval op een democratisch gekozen leider ook een aanval op onze democratie is". De Finse premier Petteri Orpo veroordeelt "alle vormen van geweld tegen de democratisch gekozen leiders van onze vrije samenlevingen".

Demissionair premier Mark Rutte zei op X geschokt te zijn. "Ik wens haar het beste, sterkte en een snel herstel."

Meer geweldsincidenten

Het is niet het eerste geweldsincident in aanloop naar de Europese verkiezingen. In Slowakije werd premier Robert Fico vorige maand neergeschoten. In de Duitse stad Mannheim werd deze week een kandidaat-raadslid van de rechts-populistische AfD aangevallen met een mes.

Vorige week werden in diezelfde stad verschillende leden van de rechts-populistische Bürgerbewegung PAX neergestoken. Bij die aanval kwam een agent om het leven.

Ria Lubbers (83), weduwe van oud-premier Ruud Lubbers, overleden

3 months 1 week ago

Ria Lubbers, de weduwe van oud-premier Ruud Lubbers, is afgelopen dinsdag overleden. Dat meldt haar familie in een rouwadvertentie in de Rotterdamse uitgave van het AD.

Ria Lubbers is 83 jaar geworden. Het is niet duidelijk waaraan ze is overleden.

Haar man Ruud Lubbers, die in 2018 overleed, was namens het CDA minister-president tussen 1982 en 1994. Ria Lubbers verscheen in die periode regelmatig in de media. Ze wordt ook wel de eerste 'first lady' van Nederland genoemd.

Die titel vond ze zelf niet terecht omdat haar functie niet vergelijkbaar zou zijn met die van een Amerikaanse first lady. "Daar ben je de eerste vrouw in het land, hier is dat natuurlijk altijd Beatrix", zei ze in een interview met De Telegraaf in 2008, verwijzend naar de toenmalige koningin.

Ria Lubbers zette zich tijdens haar leven in voor verschillende goede doelen. Zo was ze actief voor Nationale Vereniging de Zonnebloem en de Stichting Handicamp in Overijssel, die het kamperen voor mensen met een lichamelijke beperking wil bevorderen.

Ria Lubbers vertelde in een interview met NRC in 1992 dat zij de bekendheid van haar man moeilijk vond, zeker in verkiezingstijd. "Het is om gek van te worden als je je eigen man overal ziet hangen, terwijl je hem zelf niet ziet."

Vooral de avonden voelde zich naar eigen zeggen alleen. "Als mijn man om elf uur hartstikke moe thuiskomt en terecht niet aanspreekbaar is, dan knap ik ook weleens een keer goed af. Thuis is het dus niet gezellig. Het gewoon kneuterig zitten kletsen over niks, dat kan haast niet meer."

Ruud Lubbers was volgens Ria "drie keer getrouwd" met zijn baan. "Maar ik zeg niet tegen hem: joh, ik heb er zo de balen van, schei er in godsnaam mee uit." Lubbers gold tot twee jaar geleden als de langszittende premier van het land. In de zomer van 2022 nam huidig demissionair premier Rutte het record van hem over.

Automobilist ramt huis in Eindhoven en gaat ervandoor

3 months 1 week ago

Een 34-jarige vrouw wordt ervan verdacht dat ze vanochtend vroeg een gevel van een woning heeft geramd in Eindhoven. Niemand raakte gewond, maar de schade is groot.

Een getuige zegt bij Omroep Brabant dat de vrouw een bekende is van de bewoners van het huis. Er zou sprake zijn van opzet.

Volgens nog onbevestigd berichten reed de verdachte niet alleen het huis binnen, maar sloeg ze daarna ook de bewoonster. Daarna ging ze er vandoor.

Zorgkader

De politie ging in de omgeving op zoek naar de automobiliste en wist haar in de loop van de ochtend op te pakken. "Ze is overgedragen aan het zorgkader", aldus een politiewoordvoerder. Volgens hem was al snel duidelijk dat de verdachte psychische hulp nodig had.

Opvallend genoeg was de politie eerder vannacht ook al uitgerukt na een melding over dezelfde automobiliste. Zij zou toen op haar auto hebben gestaan. De politie haalde de crisisdienst van de GGZ erbij. "Toen is ze op advies van het zorgkader rustig huiswaarts gegaan", aldus de woordvoerder.

Justitieminister Marokko: geen huwelijksakte meer nodig om hotel te boeken

3 months 1 week ago

De Marokkaanse minister van Justitie Abdellatif Ouahbi heeft een voorstel gedaan om de ongeschreven regel te schrappen die koppels verplicht een huwelijksakte te laten zien bij hotels. Sinds deze week zouden Marokkanen, uit Marokko maar ook Marokkaanse Nederlanders, niet meer een huwelijksakte hoeven te laten zien bij het boeken van een tweepersoons hotelkamer. Hotels melden anoniem dat ze al nieuwe instructies hebben gekregen van de autoriteiten.

Volgens Ouahbi is het niet meer van deze tijd. Ondanks dat het verbod niet meegenomen is in de wetgeving, voeren hoteleigenaren die controle wel uit. Ze doen dat deels uit angst om in problemen te komen, maar ook deels uit principe. Seks buiten het huwelijk is wel duidelijk verboden bij wet, waarbij het gaat om zowel overspel als seks voor het huwelijk. Voor buitenlandse toeristen geldt deze regel niet.

Voor Marokkaanse vrouwen betekent deze verandering ook dat ze een hotel mogen boeken in dezelfde stad als waar zij wonen. Dit werd eerder afgewezen door hoteleigenaren. Het is dan ook nog maar de vraag hoeveel effect Ouahbi's uitspraak zal hebben in de praktijk, omdat hoteleigenaren ook uit persoonlijke overwegingen liever geen Marokkaanse buitenechtelijke stellen verwelkomen.

De uitspraak van Ouahbi veroorzaakt discussies in het land. Enerzijds zijn er Marokkanen die blij zijn met de koers. Ook getrouwde stellen, die het idee hebben dat hun persoonlijke vrijheid en privacy geschonden wordt met de ongeschreven regel.

Anderzijds zijn er Marokkanen, ook vrouwen, die zich zorgen maken om progressieve tendensen. De vrouwelijke tak van de politieke partij Parti de la justice et du développement, noemt het een onverantwoordelijke actie. Het zou schadelijk zijn voor de Marokkaanse samenleving omdat sekswerk daarmee gestimuleerd zou worden.

Complotdenker verkoopt bezittingen om families te betalen in Sandy Hook-zaak

3 months 1 week ago

De Amerikaanse complotdenker Alex Jones, die 1,5 miljard dollar aan schadevergoedingen moet betalen aan nabestaanden van de schietpartij op basisschool Sandy Hook, heeft ingestemd met de verkoop van zijn bezittingen. Met de opbrengst moet in elk geval een deel van de schadeclaim worden voldaan.

In 2022 werd Jones veroordeeld tot de betaling nadat hij jarenlang had beweerd dat de school shooting in Newtown, Connecticut, in scène was gezet door de regering. Bij de aanslag werden 26 mensen doodgeschoten onder wie 20 jonge kinderen. Het was de dodelijkste schietpartij op een basisschool in de VS ooit. In zijn radioshow en via zijn nieuwssite InfoWars, verspreidde hij leugens over de slachtoffers, die volgens hem acteurs waren.

De families van de slachtoffers brachten tijdens de rechtszaak naar voren dat Jones geld heeft verdiend met het verspreiden van nepnieuws. Later erkende hij dat de schietpartij echt plaats heeft gevonden, maar weigerde alsnog om de families excuses aan te bieden.

Faillissement

Nadat Jones was veroordeeld tot het betalen van de schadevergoedingen vroegen Jones en zijn mediabedrijf, Free Speech Systems, faillissement aan. Dit werd gezien als een poging om de claim omlaag te krijgen. Hij doet nu een verzoek aan de rechtbank om de bezittingen van hem en zijn bedrijf te kunnen verkopen, en zo een groot deel van de schadevergoeding direct te kunnen betalen. Families van slachtoffers hebben de stap verwelkomd.

De schutter van Sandy Hook doodde op 14 december 2012 eerst zijn moeder, waarna hij het bloedbad aanrichtte op de school. Uiteindelijk schoot hij zichzelf dood. Alle kinderen die omkwamen waren 6 of 7 jaar oud. Naar aanleiding van Sandy Hook voerden sommige staten strengere wapenwetten in.

Grote financiële problemen verwacht bij meer dan 200 gemeenten vanaf 2026

3 months 1 week ago

Gemeentes maken zich grote zorgen over hun financiële situatie. Het angstscenario waar begin dit jaar al voor werd gewaarschuwd, wordt nu ook bevestigd in de voorjaarsnota's: ruim 200 gemeentes kampen vanaf 2026 met grote financiële tekorten.

Vanaf 2026 gaat er 2,5 miljard euro minder van het Rijk naar de gemeenten. Het gaat hierbij om beleid van het huidige, demissionaire kabinet. De partijen die onderhandelen over een nieuw kabinet nemen deze plannen waarschijnlijk over. "Dat gaat vreselijk veel betekenen voor de uitvoering van taken die gemeenten hebben", zegt voorzitter Sharon Dijksma van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, ook burgemeester van Utrecht.

Daar zijn al voorbeelden van. Zo schrijft de gemeente Arnhem in de voorjaarsnota dat ze minder individuele begeleiding in de jeugdzorg wil geven en meer groepssessies. Ook voor het onderhoud aan wegen en groen komt minder geld beschikbaar.

Geen geld voor verduurzamen

In de gemeente Zaanstad maken politici zich grote zorgen. Op de algemene ledenvergadering van de VNG diende de Zaanse wethouder Stephanie Onclin daarom een motie in om de problemen op de agenda van de formerende partijen te zetten. 43 procent van de gemeenten stemde voor de motie. Onclin: "Het bestuur doet er nu niets mee, maar het laat wel zien hoe gemeenten hiernaar kijken."

De wethouder kan voor 2025 nog een sluitende begroting maken, maar houdt vanaf 2026 rekening met een tekort van gemiddeld 17,5 miljoen euro per jaar. "Je gaat dat als inwoner gelijk merken. We kunnen vandaag al geen nieuwe investeringen meer doen in bijvoorbeeld het verduurzamen van schoolgebouwen", zegt de VVD-politica. "Het pijnlijke is dat de Tweede Kamer het met mij eens is dat we leerlingen in goede schoolgebouwen moeten zetten."

Zaanstad verwacht ook dat het aantal buurthuizen afneemt en dat wachtlijsten voor bijvoorbeeld schoolzwemmen langer worden. Van de landelijke politiek moeten gemeenten veel zaken zelf regelen, zoals maatschappelijke ondersteuning voor inwoners. Gemeenten hebben dus niet alle ruimte om zelf te kiezen waar ze op bezuinigen.

'Tijd dringt'

Uit onderzoek van accountantsorganisatie BDO blijkt dat 80 procent van de gemeenten last krijgt van de tekorten. Marco Pot is adviseur voor gemeenten bij BDO, hij zegt dat alle gemeenten zich zorgen maken: "Zij moeten steeds meer doen maar de middelen zijn te klein." De tijd dringt, zegt de adviseur, "2026 komt snel dichtbij en de tijd om over oplossingen na te denken wordt steeds korter."

Ook de voorjaarsnota's van andere gemeenten klinken bezorgd. Zo wil Utrecht vooral naar de kosten van de eigen ambtenaren kijken en ook het verhogen van parkeertarieven en de toeristenbelasting wordt daar besproken.

In Enschede gaat waarschijnlijk bezuinigd worden op armoedebestrijding, woningbouw en voorzieningen. Wethouder Marc Teutelink zegt daarover: "Wij vragen ons af of we nog wel geld hebben voor een zwembad." In die gemeente rekenen ze op een structureel tekort van 30 miljoen euro per jaar vanaf 2026. Daar spelen ook de al bestaande tekorten in de jeugdzorg mee.

Ook in de gemeente Leidschendam-Voorburg wordt de pijn gevoeld. In een reactie op vragen van de NOS stelt de gemeente: "Wat vooral steekt, is dat de Rijksoverheid sinds 2016 steeds hogere verwachtingen heeft van gemeenten op het gebied van sociaal beleid, terwijl de toegekende middelen daarvoor onvoldoende blijven." Als voorbeeld wordt genoemd het investeren in de aanpak van taalachterstanden bij jonge kinderen. Dat wordt lastig voor gemeenten met minder geld, zegt Leidschendam-Voorburg.

De gemeenten kiezen zelf waar ze op willen bezuinigen, VNG-voorzitter Dijksma denkt dat bezuinigingen bijvoorbeeld ten koste gaan van cultuur en onderwijshuisvesting. "De voorzieningen die het cement van een stad vormen liggen onder vuur", stelt Dijksma.

De Zaanse wethouder Onclin toont zich strijdbaar: "Wij hopen dat Den Haag nu in beweging komt. Dit is nog af te wenden als de Tweede Kamer de bezuinigingen voor de zomer terugdraait."

Wekdienst 8/6: Europese verkiezingen in zes EU-landen • Dag twee EK atletiek in Rome

3 months 1 week ago

Goedemorgen! Ierland, Tsjechië, Malta, Slowakije, Letland en Italië stemmen vandaag voor het Europees Parlement en in Rome wordt de tweede dag van het EK atletiek gehouden.

Eerst het weer: veel bewolking en vooral in de noordelijke helft van het land valt wat regen of een bui. De temperatuur stijgt naar 16 tot 19 graden.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de werkzaamheden. En hier zie je waar wordt gewerkt aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten? Dit is er vannacht gebeurd:

Nederlandse universiteiten zijn niet van plan om de samenwerking met Israëlische instellingen stop te zetten. In een open brief in Trouw zeggen de rectoren van de vijftien belangrijkste instellingen dat ze niet ingaan op de eis van actievoerende studenten.

De betogers willen dat alle banden met organisaties uit Israël verbroken worden, vanwege de oorlog in Gaza. De universiteiten vinden dat dat in strijd is met de academische vrijheid.

Ander nieuws uit de nacht: En dan nog even dit:

Het koninklijk paar, hun dochters en toypoedel Mambo namen gisteren weer even de tijd om voor te poseren in de halfjaarlijkse fotosessie van het Koninklijk Huis. Daarbij ging Willem-Alexander ook in op de toeslagenaffaire. Hij noemde het een "schandvlek op onze maatschappij". Zijn dochters spraken over alom aanwezig mobieltjes waardoor alles wat je doet op elk moment kan worden vastgelegd.

Ook de muur van persfotografen vindt Amalia nog steeds intimiderend ("doodeng en heel spannend"), maar toch nam het gezin alle tijd om iedereen zijn plaatjes te kunnen laten schieten.

Even terugkijken:

Fijne dag!

Gasketel blijft in huurwoning: vervanging maar 1 op de 10 keer een warmtepomp

3 months 1 week ago

Gasketels worden in huurwoningen bijna nooit vervangen door warmtepompen. Uit een rondgang van het AD en de regionale dagbladen blijkt dat als een ketel aan vervanging toe is, er negen van de tien keer niet voor een duurzamer alternatief wordt gekozen.

De krant schreef alle woningcorporaties in ons land aan, 120 organisaties met in totaal 1,2 miljoen socialehuurwoningen reageerden, ongeveer de helft van het totaal. Volgens hen is een warmtepomp vaak geen optie.

Zo is er bij appartementencomplexen simpelweg geen plek om de pompen aan de gevel te hangen. Bovendien is er angst voor geluidsoverlast, dreigt het stroomnet overvol te raken en is er te weinig mankracht voor installatie.

Bovendien verdient een warmtepomp zich niet terug voor de verhuurder: de verlaging in energiekosten die dat oplevert is immers voor de huurder.

Verbannen

Het vertrekkende kabinet bepaalde dat in 2026 duurzame alternatieven verplicht zouden worden, uitzonderingen daargelaten als appartementen en monumentale panden. De corporaties zouden vorig jaar al beginnen hun woningbestand te verduurzamen. Daar blijkt nu dus weinig van te zijn gekomen.

De vier partijen die nu onderhandelen over een nieuw kabinet hebben al gezegd dat ze gasketels niet verplicht in de ban zullen doen.

Astronaut Anders, bekend van Earthrise, omgekomen bij vliegtuigongeluk

3 months 1 week ago

De Amerikaanse astronaut William Anders is omgekomen bij een vliegtuigongeluk. De 90-jarige Anders was de enige inzittende van een vliegtuigje dat in zee is gestort bij Seattle.

Als lid van de Apollo-8-missie tijdens de eerste reis rond de maan, maakte Anders in 1968 een van de beroemdste foto's uit de ruimtevaart: Earthrise. Anders legde de opkomende aarde vast boven het verlaten maanoppervlak in een oneindig zwart heelal. De aarde kwam overigens niet echt op, die illusie werd gecreëerd doordat het ruimtevaartuig zelf om de maan draaide.

"We hadden achteruit en ondersteboven gevlogen, dus ik had de zon of de aarde eigenlijk nog niet gezien. Maar toen draaiden we ons om en zag ik voor het eerst de aarde opkomen", omschreef hij het bijzondere moment. "Zo imposant, die kwetsbare, kleurrijke bol die me aan een kerstornament deed denken, in scherp contrast boven dat onherbergzame, lelijke maanlandschap."

Terug op aarde bracht het kiekje de milieubeweging in een stroomversnelling. Niet eerder was zo treffend de kwetsbaarheid van onze planeet vastgelegd. Astronauten zouden later vaker bevangen worden door dat "overview-effect": de aarde alleen in de ruimte zien hangen bleek een transcendentale ervaring.

Columbus

Ondanks deze hemelse schoonheid was de missie ook bijzonder spannend voor Anders en zijn collega's Frank Borman en Jim Lovell. Nooit eerder was een ruimtereis zo ver van de aarde gegaan: drie dagen heen en drie dagen terug voor een paar rondjes om de maan.

Apollo 8 was de eerste bemande missie waarbij de pas twee keer geteste Saturnus V-maanraket werd gebruikt (voor Apollo 7 was een kleinere versie ingezet). De bedoeling van Apollo 8 was aanvankelijk geweest een vlucht te maken in een baan om de aarde om de maanlander uit te testen. Omdat de ontwikkeling van die lander vertraging opliep en er zorgen waren over vorderingen van het Sovjet-maanprogramma, werd besloten de missie aan te passen: Apollo 8 zou in een keer een vlucht om de maan maken.

Daarbij moest de bemanning aan de achterkant van de maan, waar geen contact was met de aarde, de raketmotor precies op het goede moment en lang genoeg aanzetten om terug te keren naar de aarde, een riskant moment. Daarbij had Apollo 8 geen maanlander bij zich die in nood, bij problemen met de Apollo-capsule, als 'reddingssloep' kon dienen (zoals anderhalf jaar later bij Apollo 13 nodig bleek).

"Ik gokte dat we ongeveer een kans van een op drie hadden dat we niet terug zouden komen", schatte hij in. "We wisten dat er risico's waren, maar het was belangrijk voor ons land." Hij troostte zich met de gedachte dat de kansen voor Columbus waarschijnlijk lager hadden gelegen. "En hij zeilde ook uit."

De drie kwamen op kerstavond aan bij de maan. Ze hadden afgesproken tijdens een live-uitzending naar de aarde als kerstboodschap een stuk van het scheppingsverhaal uit de Bijbel voor te lezen. Afdalen naar het maanoppervlak deden ze nog niet, dat was aan de Apollo 11 zeven maanden later.

Een terugblik op de eerste maanlanding en het Apollo-project, met aan het einde het moment van de beroemde Earthrise-foto:

Wat er is misgegaan bij zijn laatste vlucht is nog niet duidelijk. De reddingsdiensten kregen rond het middaguur de melding dat een ouder, eenmotorig toestel in het water was neergekomen en gezonken. Het lichaam van Anders werd kort daarna geborgen.

"Wij zijn er totaal kapot van", laat zijn zoon weten. "We zullen hem vreselijk missen." Volgens zijn familie was de hoogbejaarde Anders nog een goed piloot.

De luchtvaartautoriteiten hebben een onderzoek aangekondigd.

Universiteiten willen banden met Israël niet verbreken

3 months 1 week ago

Nederlandse universiteiten zijn niet van plan om de samenwerking met Israëlische instellingen stop te zetten. In een open brief in Trouw zeggen de rectoren van de vijftien instellingen niet in te gaan op de eis van actievoerende studenten.

Op meerdere universiteiten werden de afgelopen tijd protesten gehouden. De actievoerders willen dat de banden met organisaties uit Israël verbroken worden, vanwege de oorlog in Gaza. Voor sommige actievoerders gaat het om alle banden, voor andere actievoerders om de banden met organisaties die de oorlog in Gaza zouden steunen.

De rectoren vinden het opzeggen van samenwerkingen te ver gaan. "Sowieso zullen wij nooit banden met een heel land verbreken", schrijven zij in de brief. "Dit overwegen wij enkel als de Rijksoverheid ons dit dwingend oplegt of adviseert, zoals bij Rusland het geval was." De banden met Russische organisaties werden eerder beëindigd, omdat Nederland sancties heeft opgelegd vanwege de Russische agressie in Oekraïne.

Ook stellen de rectoren in hun brief dat alle visies rondom een conflict de ruimte moeten krijgen. Een boycot van Israël zou die vrijheid schenden.

Academische vrijheid

De universiteiten doen een beroep op de academische vrijheid. "De vrijheid om te kunnen onderzoeken, na te denken en te debatteren, ook als dat schuurt met onze en andermans diepste overtuigingen."

Juist in de huidige situatie "is de academische vrijheid van individuele wetenschappers én van instellingen van het grootste belang", schrijven de rectoren. Bij de samenwerkingen is een open en academisch debat "een minimale vereiste".

Als je streeft naar een open gesprek helpt het niet om "categorisch en vooraf" alle banden te verbreken, zegt Wim van de Donk, rector van Tilburg University tegen de NOS. "Dat is in strijd met waar wij, ook in moeilijke tijden, voor willen staan. Overigens met alle begrip voor de studenten die op vreedzame wijze en soms heel duidelijk hun grote zorgen aan ons hebben duidelijk gemaakt."

Als er een open debat mogelijk is, zien de rectoren geen reden om de banden te heroverwegen of te verbreken. "Wij vinden het belangrijk kritische Israëlische wetenschappers niet te isoleren, net zo goed als wij er sterk aan hechten onze Palestijnse collega's te steunen."

Op elke universiteit zijn volgens Van de Donk "nu processen op gang: er zijn commissies ingericht, er worden dialogen gevoerd. Die moeten ook een beetje de ruimte krijgen."

Zorgvuldig wegen

Demissionair minister Dijkgraaf van Onderwijs zegt in een reactie blij te zijn "dat de rectoren van de universiteiten zich uitspreken voor een zorgvuldige weging van samenwerkingsverbanden". "Dat moet vrij zijn van intimidatie, druk of dreiging met geweld." Hij moedigt de rectoren aan om bij het vormen van een besluit "alle stemmen van de hele academische gemeenschap" te betrekken.

"Het is een academische kernwaarde dat wetenschappers in vrijheid mogen bepalen met wie en naar welke vragen zij onderzoek doen", stelt Dijkgraaf. "In tijden van conflict kunnen internationale academische samenwerkingsverbanden een kans bieden om een open lijn te behouden en kritische tegenstemmen te laten klinken."

Maar een van de actieorganisaties, Palestine Solidarity Tilburg, laat weten het besluit "heel teleurstellend" te vinden. "Het College van Bestuur had beloofd om eerst naar een advies van een comité van experts te luisteren, maar heeft dat niet afgewacht en nu al besloten de banden met de Israëlische universiteiten niet te verbreken", zegt woordvoerder Rami Fransawi.

De organisatie Nijmegen for Palestine spreekt van "een heel laf besluit" en "tijdrekken". "Voor ons is het heel duidelijk dat die banden fout zijn", zegt Ties van den Bogaard namens de actiegroep. Dat de rectoren zich beroepen op academische vrijheid, vindt hij "cynisch". "Ze kiezen de kant van de onderdrukker." De universiteiten in Israël "censureren academici" die tegen de oorlog in Gaza zijn, stelt hij.

Samenwerkingen bevroren

Sommige Nederlandse instellingen besloten wel tot het stopzetten of bevriezen van samenwerkingen met Israëlische instellingen. Vorige maand besloot de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) in Den Haag om een samenwerking met de Bezalel Academic of Arts and Design in Jeruzalem af te blazen.

Ook schortte de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam eind vorige maand de uitwisselingsprogramma's op met twee Israëlische onderwijsinstellingen. De overeenkomst met de Bezalel Academy of Arts and Design en de Jerusalem School of Visual Theatre werd stopgezet omdat er "voldoende twijfel bestaat of de academies onafhankelijk van de huidige Israëlische regering kunnen opereren", meldt de kunstacademie op zijn website.

Migratie, inflatie en Sunaks misstap domineren tweede Brits debat

3 months 1 week ago

Migratie, inflatie en een domme zet van premier Sunak domineerden het tweede verkiezingsdebat in aanloop naar de Britse verkiezingen volgende maand. Nadat eerder Labour en de Tories getweeën de degens hadden mogen kruisen, mochten nu ook vijf kleinere partijen naar de gunst van de kiezer dingen.

Een van de eerste zaken die aan bod kwam, was het overhaaste vertrek van premier Sunak bij de D-day-herdenking, om in eigen land weer campagne te kunnen voeren. Respectloos en een grote uitglijder, was het oordeel van commentatoren.

Partijgenoot Penny Mordaunt, zelf marinereservist, kon hen alleen maar gelijk geven. "Hij zat compleet fout en daar heeft de premier terecht excuses voor aangeboden."

2000 pond

Daarna ging het verder over de inhoud. Net als Sunak in het eerste debat beschuldigde Mordaunt Labour ervan de belasting met 2000 pond te zullen laten stijgen voor elk gezin. Omdat analisten al na het eerste debat oordeelden dat dat geen eerlijke weergave van de Labour-plannen was, beet Angela Rayner fel van zich af.

"Dat is een leugen", verweet de nummer twee van Labour haar tegenstander. "Penny, het is onzin. En jij zei net dat we een sterke economie nodig hebben, terwijl je Liz Truss steunde die de economie verpestte."

Het gebekvecht ontlokte kandidaat Carla Denyer van de Groenen de verzuchting dat het debat "allemaal niet erg waardig verloopt".

Migratie schadelijk of essentieel?

Nigel Farage, enkele dagen geleden totaal onverwacht teruggekeerd in de Britse politiek, zei dat zijn partij Reform UK veel problemen kan oplossen door migratie terug te dringen. De oud-brexiteer wordt vooral voor de Conservatieven als een probleem gezien, omdat hij bij hen stemmen kan wegsnoepen.

"Deze verkiezingen moeten gaan over migratie. Want of we het nu hebben over woonlasten, huurverhogingen of infrastructuur, we hebben te maken met een bevolkingscrisis", stelde hij. "Daar worden we armer van, dat vermindert onze kwaliteit van leven."

Hoewel zijn bijdrages door kijkers goed werden ontvangen, kreeg ook felle kritiek op zijn standpunten veel bijval. Zo wil Stephen Flynn van de Schotse SNP juist "een einde aan de demonisering van migratie", die volgens hem aangejaagd wordt door Farage, gevolgd door de Conservatieven en zelfs nagejaagd door Labour.

"Migratie is essentieel voor onze openbare diensten, onze bedrijven en onze economie", meende hij. Als voorbeeld noemde hij zijn eigen Schotland, waar migranten nodig zijn om vergrijzing tegen te gaan.

Keuze

Vergelijkbare geluiden kwamen van Rhun ap Iorwerth van het Welshe Plaid Cymru, die de politiek van Farage racistisch noemde.

Iorwerth probeerde keizers ook in te peperen dat ze nog een andere keuze hebben dan alleen Sunaks Tories of Starmers Labour. Hij noemde die beide partijen een pot nat. Of hij de kijkers heeft overtuigd met zijn pleidooi zal blijken bij de stembusgang op 4 juli.

Britse minister Cameron tuint in nepgesprek met 'Oekraïense oud-president'

3 months 1 week ago

De Britse buitenlandminister David Cameron is in een nepgesprek getuind. Hij dacht dat hij te maken had met de Oekraïense oud-president Porosjenko, maar het was een bedrieger.

Zijn ministerie brengt het nieuws zelf naar buiten, omdat gevreesd wordt dat de beller het beeld misschien manipuleert en openbaar maakt. "De minister vindt het belangrijk om de aandacht te vestigen op dit gedrag en zal er alles aan doen om misinformatie te bestrijden."

Volgens zijn woordvoerder leek het tijdens de videoverbinding daadwerkelijk om Porosjenko te gaan, de politicus die Oekraïne leidde voordat de huidige president Zelensky hem bij verkiezingen in 2019 versloeg. Cameron en Porosjenko kennen elkaar van het wereldtoneel toen de minister nog Brits premier was.

Onraad

Cameron begon onraad te ruiken door berichten die zijn gesprekspartner na het videobelletje stuurde. Wat daar precies aanleiding voor gaf en wat er was besproken, meldt de woordvoerder niet. Die wil alleen kwijt dat het om een kort contact ging in de afgelopen dagen.

Wie er achter het nepcontact zat en met welke reden is niet bekend.

Digitaal masker

Het is niet de eerste keer dat Cameron in een neptelefoontje trapt. De BBC herinnert eraan dat hij 2015 meende te spreken met de baas van afluisterdienst GCHQ, maar ook dat was een bedrieger. Downing Street scherpte toen de procedures aan om herhaling te voorkomen.

Ook Nederlandse politici kregen wel eens te maken met een nepgesprek uit Oost-Europa: meerdere Kamerleden dachten in 2021 een gesprek te hebben gehad met een naaste medewerker van de Russische dissident Navalny, maar ook die bleek nep.

Waarschijnlijk werd er toen gebruikgemaakt van deepfake-technologie, waarmee een computer onmiddellijk een digitaal masker over het gezicht van de spreker kan leggen.

Politie Curaçao doorzoekt huizen na dood Nederlandse marechaussee

3 months 1 week ago

De politie van Curaçao heeft op het eiland invallen gedaan in het onderzoek naar de dood van een Nederlandse marechaussee. Op vijf plekken in en rond Willemstad werden huizen doorzocht. Daarbij zijn verschillende voertuigen en voorwerpen in beslag genomen.

Een woordvoerder geeft geen details over waarom de invallen zijn gedaan en bij wie, maar spreekt wel van "een belangrijke stap in het onderzoek naar de gewelddadige overval". Eerder had het korps op Facebook al laten weten dat het onderzoek in de goede richting ging.

In dat bericht dankte de politie ook iedereen die al had meegewerkt aan het onderzoek en riep verdere getuigen op zich te melden. "De politie werkt dag en nacht om de zaak op te lossen."

Fatale roofoverval

Vorige week vrijdag werd een 49-jarige Nederlander doodgeschoten tijdens een overval op zijn woning. De man overliep 's avonds laat drie verdachten bij zijn woning en werd vrijwel onmiddellijk neergeschoten.

Zijn vrouw werd daarna gedwongen geld en de autosleutels te overhandigen. De auto werd later teruggevonden.

Het slachtoffer werkte sinds 2001 bij de Koninklijke Marechaussee. Hij was de afgelopen twee jaar ingezet in het Caribisch gebied om te helpen bij de grenscontroles op de luchthaven.

Demissionair minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid noemde de dood van de marechaussee "een intens heftig bericht". Korpschef Raymond Ellis van Curaçao zei nauw samen te werken met Nederland om de zaak op te lossen.