Aggregator

Gewonde kwallen versmelten met elkaar tot een gezond exemplaar

1 month 2 weeks ago

Wetenschappers hebben een opmerkelijke ontdekking gedaan: twee gewonde exemplaren van de Amerikaanse ribkwal kunnen met elkaar versmelten tot een enkel, gezond individu. Ze versmelten niet alleen, binnen twee uur synchroniseren zelfs hun spiersamentrekkingen, net als hun spijsvertering.

De ribkwallen leken geen nadeel te ondervinden van de samensmelting. "Er waren geen tekenen dat de twee delen elkaar gingen afstoten, de gefuseerde individuen bleven gezond en actief", zegt hoofdonderzoeker Kei Jokura. Het onderzoek werd na drie weken beëindigd, maar "ik denk dat ze wel een jaar hadden kunnen blijven leven". Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Current Biology.

Het versmelten van organismen was wel eerder gezien, onder meer in dieren die samenleven in een kolonie. Maar de eenwording van hun spijsverteringsstelsel en de aansturing van hun spieren lijken een unicum. "Dat is nooit eerder is waargenomen in andere dieren", zegt Jokura.

In de video hieronder zie je hoe twee kwallen een enkel organisme zijn geworden. De kwal wordt rechtsonder aangeraakt, waarop de spieren linksboven reageren:

Dit wonderlijke vermogen duidt erop dat deze dieren op geen enkele manier onderscheid maken tussen zichzelf en hun soortgenoten. De afwezigheid van deze zogenoemde allorecognitie maakt het mogelijk om een ander organisme te accepteren als onderdeel van zichzelf.

Toevallige vangst

De wetenschappers kwamen op het idee voor hun onderzoek nadat ze een kwal hadden gevangen waarvan ze het sterke vermoeden hadden dat die uit een fusie van twee individuen bestond. Het exemplaar was ongewoon groot en leek twee achterkanten te hebben. Daarop besloten de onderzoekers een aantal kwallen handmatig in tweeën te delen, en de delen van verschillende individuen samen te brengen.

Dat deden ze tien keer, wat in negen gevallen tot gezonde, gefuseerde kwallen leidde. Dat hoge succespercentage duidt erop dat het proces de dieren makkelijk af gaat. De onderzoekers denken dan ook dat het proces zich ook 'in het wild' relatief makkelijk kan voordoen.

Overlevingsvoordeel

Over het algemeen geldt het als een voordeel voor een organisme om een duidelijk onderscheid te maken tussen zichzelf en al het andere. Dat maakt het makkelijker om jezelf te beschermen tegen gevaren van buitenaf. Maar in het geval van de Amerikaanse ribkwallen kan het gebrek aan dat onderscheid wel eens een evolutionair voordeel hebben, vermoeden de onderzoekers. "Het succes van ribkwallen is wellicht deels te danken aan het feit dat ze niet over allorecognitie beschikken", speculeert Jokura.

De onderzoekers zijn inmiddels bezig met vervolgprojecten om meer inzicht te krijgen in het versmeltingsvermogen van kwallen. Ze proberen bijvoorbeeld om de elektrische signalen in het zenuwstelsel zichtbaar te maken. Dat moet meer inzicht opleveren in het mechanisme achter de versmeltingen.

Gedragsdeskundigen adviseren tbs met dwang voor Bretly D.

1 month 2 weeks ago

Gedragsdeskundigen van het Pieter Baan Centrum (PBC) adviseren de rechtbank verdachte Bretly D. tbs met dwangverpleging op te leggen. Dat blijkt uit een inleidende zitting in de rechtbank in Rotterdam. D. wordt onder meer verdacht van de moord op de Rotterdamse psychiater Jean van Griensven in oktober vorig jaar.

De 25-jarige D. heeft niet meegewerkt aan het onderzoek in het PBC. Toch zijn de gedragsdeskundigen tot een diagnose gekomen. Over wat deze dan precies inhoudt en welke persoonlijkheidsstoornis bij D. is vastgesteld, is tijdens de zitting niks gezegd. Het was de vierde inleidende zitting in de zaak, D. was opnieuw niet aanwezig.

Op de vlucht

Justitie verdenkt D. van de moord op de 60-jarige Van Griensven uit Rotterdam. Het slachtoffer was van dichtbij in het voorhoofd geschoten en had een overdosis methamfetamine in zijn bloed. D. zou daarna het appartement van de man in brand hebben gestoken.

Ruim een week later zou hij, nog altijd op de vlucht, in Zutphen hebben geprobeerd een man te wurgen. Dagenlang wist D. uit handen van de politie te blijven, die een klopjacht op hem had geopend. Bij een hotel in Amsterdam werd D. uiteindelijk gearresteerd.

D. is behalve voor moord ook aangeklaagd voor vuurwapenbezit en brandstichting. De volgende zitting is op 18 december, ook deze is weer inleidend. Wanneer de zaak inhoudelijk dient, is nog niet bekend.

Geldboetes en celstraf in derde rechtszaak over seksuele straatintimidatie

1 month 2 weeks ago

Drie mannen zijn veroordeeld voor seksuele straatintimidatie. Ze kregen een geldboete opgelegd. Toen een van de verdachten aangaf dat hij niet in staat is die boete te betalen, kreeg hij in plaats daarvan twee dagen celstraf.

Seksuele straatintimidatie is sinds 1 juli strafbaar. Hierbij gaat het volgens de nieuwe wet om het seksueel benaderen van iemand in het openbaar op een manier die "vreesaanjagend, vernederend, kwetsend of onterend" is. In Den Haag en Rotterdam werd al eerder iemand veroordeeld, in Utrecht gebeurde dat vandaag voor het eerst. Twee zaken gingen over het intimideren van een vrouwelijke buitengewoon opsporingsambtenaar (boa) of politieagent, de ander over een 18-jarige vrouw.

Kwetsend en vernederend

De eerste zaak was die van een 46-jarige man uit Amersfoort, Hij viel in de nacht van zaterdag 6 op zondag 7 juli twee vrouwelijke agenten lastig. Zij ontfermden zich op dat moment over een dronken man die op straat lag. "Ik ga jou beffen", riep hij meermaals naar de agenten, ook nadat ze hem hadden gearresteerd.

De agenten verklaarden dat ze dat als kwetsend en vernederend hebben ervaren. De Amersfoorter werd veroordeeld tot een geldboete van 350 euro, waarvan 200 euro voorwaardelijk.

De andere zaak ging over een 50-jarige man uit Utrecht. Hij werd op 21 augustus staande gehouden door een boa, die zag dat hij drugs gebruikte. De man weigerde zijn legitimatiebewijs te laten zien en wilde alleen met de politie praten, schrijft RTV Utrecht. Vervolgens benaderde hij de boa seksueel door verschillende opmerkingen en gebaren. Hij pakte daarbij zijn geslachtsdeel vast.

Tegen de man was eigenlijk een geldboete geëist, maar hij gaf aan die niet te kunnen betalen. Daarom besloot de kantonrechter hem een celstraf van twee dagen op te leggen. De Utrechter moet wel een schadevergoeding van 150 euro betalen aan de boa die hij heeft geïntimideerd.

En de derde zaak die vandaag werd behandeld ging over een 19-jarige man zonder vaste woon- of verblijfplaats. Hij viel op 17 juli een 18-jarige vrouw lastig in de trein van Amsterdam naar Utrecht. Hij probeerde haar onder meer te zoenen. Tegen hem is een geldboete van 280 euro geëist, maar het is de vraag of hij die gaat betalen, aangezien het op dit moment niet bekend is waar hij nu is.

Eerdere zaken

Vorige week vonden de eerste twee rechtszaken plaats over seksuele straatintimidatie. In Rotterdam kreeg een 33-jarige man een boete van 280 euro opgelegd, waarvan 180 euro voorwaardelijk. Hij pakte in de avond van 9 augustus een vrouw tegen haar wil bij haar heupen op het Schouwburgplein in Rotterdam. Dat werd opgemerkt door een undercover boa. Deze handhavers in burger zagen dat de vrouw "afwerende bewegingen" maakte.

En in Den Haag werd een man vijf dagen hechtenis opgelegd. Hij had een minderjarig meisje in Lisse lastiggevallen.

Rotterdam is naast Utrecht en Arnhem een van de steden waar een pilot loopt met undercover boa's. Zij proberen plegers van straatintimidatie op heterdaad te betrappen.

Een van die undercover boa's is Bryan. Hij legt uit hoe ingewikkeld het is om daadwerkelijk tot een aanhouding over te gaan:

Mexicaanse burgemeester minder dan een week na benoeming vermoord

1 month 2 weeks ago

Een Mexicaanse burgemeester is vermoord nadat hij minder dan een week geleden werd benoemd. Het slachtoffer, Alejandro Arcos, vervulde zes dagen zijn functie als burgemeester van Chilpancingo, een stad in Guerrero, zo'n 270 kilometer ten zuiden van Mexico-Stad.

Op WhatsApp gingen foto's rond van wat zijn afgehakte hoofd zou zijn. Die beelden zijn niet onafhankelijk geverifieerd.

De gouverneur van Guerrero bevestigde zijn dood. De moord op Arcos vond kort na een andere politieke moord plaats. Drie dagen eerder werd stadsbestuurder Francisco Tapia doodgeschoten. De gouverneur spreekt namens de stad haar verontwaardiging en rouw uit over de opeenvolgende aanslagen.

De Mexicaanse oppositieleider Alejandro Moreno vroeg het landelijke Openbaar Ministerie om de zaak verder te onderzoeken. Hij noemt Guerrero inmiddels "onbestuurbaar".

In Chilpancingo zijn drugsgeweld en criminaliteit aan de orde van de dag. Vooral politici en journalisten zijn daar geregeld het doelwit van geweld. Velen van hen kwamen zo al om het leven.

Achter de aanslagen zitten vaak drugskartels, die strijden om territorium en politieke macht. Dat is vooral een prominent probleem in het zuiden van Mexico. Het zuidelijke Guerrero is samen met Michoacán een van de gewelddadigste staten van Mexico.

Britse huisarts bekent bizar moordplan met nep-coronaprik

1 month 2 weeks ago

Een Britse huisarts heeft bekend dat hij de partner van zijn moeder wilde doden met gif, dat hij onder het mom van een coronaprik wilde toedienen. De moordpoging mislukte, maar de man liep wel ernstig letsel op. De rechtszaak tegen de huisarts is inmiddels bezig.

Het motief is waarschijnlijk ruzie over een testament. De moeder van de dader had laten vastleggen dat haar partner haar huis erft als ze overlijdt. Daar was de zoon het niet mee eens. Daarom beraamde hij volgens het Openbaar Ministerie een plan om hem uit de weg te ruimen. "Soms is de waarheid nog gekker dan fictie", zei de officier van justitie.

Vermomming

De 53-jarige Thomas Kwan had zich voor zijn moordplan voorgedaan als verpleger. Met een nepbrief had hij een thuisbezoek aangekondigd voor een medische controle. Hij vertrok onder een valse naam en met valse nummerplaten naar een hotel in Newcastle, waar zijn moeder en haar partner wonen.

Op de dag van de moordpoging vermomde Kwan zich en ging hij naar het huis van zijn moeder. Om geen argwaan te wekken, nam hij ook bij haar bloed af. Ze had niet door dat de 'arts' haar zoon was. Toen de partner aan de beurt was, diende Kwan de gifprik toe. Daarna ging hij ervandoor.

Het 71-jarige slachtoffer voelde na de prik een "vreselijke pijn". In het ziekenhuis bleek dat hij een aandoening had, waardoor delen van zijn arm werden aangetast. Hij is voor het leven getekend, zegt het Openbaar Ministerie.

Gifstoffen en chemicaliën

Het is nog steeds niet duidelijk waarmee de arts zijn slachtoffer injecteerde. De verdachte wil dat niet zeggen en onderzoekers hebben het niet met 100 procent zekerheid kunnen vaststellen. Volgens wetenschappers gaat het vermoedelijk om het zeer giftige joodmethaan.

Bij Kwan thuis heeft de politie tal van gifstoffen en andere chemicaliën gevonden. Ook lagen er boeken over de werking van gif. Kwan verklaarde eerst dat hij zijn slachtoffer alleen pijn wilde doen. Toen de officier zei dat er overweldigend bewijs tegen hem is, kwam hij alsnog met een volledige bekentenis.

Madlener: misschien op vier plaatsen weer 130 rijden, maar eerst meer onderzoek

1 month 2 weeks ago

Er zijn vier snelwegtrajecten "in beeld" waar mogelijk ook overdag weer 130 kilometer per uur kan worden gereden. Minister Madlener (PVV) van Infrastructuur en Waterstaat schrijft aan de Tweede Kamer dat er wel eerst meer onderzoek nodig is naar de stikstofneerslag in beschermde natuur, voordat het gaspedaal ook daadwerkelijk verder ingetrapt mag worden.

Het gaat maar om een beperkt aantal kilometers Nederlandse snelweg: een stuk van de A6 tussen Lelystad Noord en de Ketelbrug, het grootste deel van de Afsluitdijk, de A7 tussen het Groningse Zuidbroek en de grens met Duitsland, en een paar kilometer van de A37 in Drenthe tussen de knooppunten Holsloot en Zwartemeer.

Dit zijn de vier trajecten:

Het nieuwe kabinet heeft beloofd dat de maximumsnelheden weer verhoogd zouden worden waar dat kan. Maar het was al duidelijk dat het niet mogelijk zou zijn om overal weer 130 te rijden waar dat voor 2020 ook al het geval was. Toen werd de maximumsnelheid verlaagd, vanwege de te hoge stikstofuitstoot.

Volgens Madlener zijn de vier trajecten die nu in beeld zijn gekozen omdat daar mogelijk geen extra maatregelen voor stikstofdepositie of geluid nodig zijn. Er mag daar nu in de nacht ook al harder gereden worden. Toch waarschuwt hij dat het nog niet zeker is dat op alle vier de plaatsen de snelheid echt op korte termijn weer naar 130 gaat. Daarvoor is dat extra onderzoek nodig.

Hij wil in het eerste kwartaal van volgend jaar een beslissing nemen over deze vier trajecten. Daarna wil de minister kijken of er nog andere stukken snelweg zijn waar de maximumsnelheid weer verhoogd kan worden.

Kamer tegen Wiersma: kom eerder met brede uitkoopregeling boeren

1 month 2 weeks ago

Partijen in de Tweede Kamer willen dat minister Wiersma van Landbouw een nieuwe brede uitkoopregeling voor veehouders eerder gaat openstellen dan ze van plan was. Wiersma zei eerder dat ze denkt dat boeren zich in 2026 voor zo'n regeling kunnen melden, maar veel partijen in de Kamer willen dat naar voren halen.

Onder meer de ChristenUnie, VVD, CDA, SP, GroenLinks-PvdA, D66 en NSC vinden dat de tijd dringt. Per volgend jaar komen veel veehouders door enorme mestoverschotten in de problemen. Als er niet tijdig een goede regeling komt dreigt een harde koude sanering, vrezen de partijen.

Nederlandse boeren mogen per volgend jaar minder mest uitrijden over het land. In de toekomst moet er daarom minder vee overblijven, vindt ook minister Wiersma, maar ze wil regelingen om uit te kopen wel zorgvuldig doen. Maar door de enorme dreigende mestoverschotten dringt de tijd, zeggen partijen in de Tweede Kamer.

In 2025 gaan eerst de landelijke plafonds voor mest omlaag. Een jaar later, in 2026, verdwijnt de Nederlandse uitzonderingspositie op basis waarvan boeren meer mest mogen uitrijden dan Europees eigenlijk is toestaan. De vrees is dat als er geen goede regelingen komen een "generieke korting" dreigt, waarbij alle boeren moeten krimpen om de mestoverschotten op te lossen.

Koude sanering voorkomen

Het vorige kabinet had een transitiefonds in het leven geroepen van ruim 20 miljard euro om natuur te herstellen en boeren uit te kopen. De huidige coalitie schrapte dat fonds en stelt in totaal 5 miljard beschikbaar. Van dat geld moeten de brede uitkoopregelingen komen, maar als het aan de Kamer ligt niet per 2026.

Dat is volgens NSC-Kamerlid Holman "echt te laat". ChristenUnie-Kamerlid Grinwis noemt het jaartal 2026 "bizar laat". CDA-Kamerlid Vedder zegt zeer gefrustreerd te zijn. "De brede regeling had er allang moeten zijn. Het nieuwe kabinet heeft de beschikbare pot zo hupsakee uit het raam gegooid". Het CDA wil wel dat er voor jonge boeren een uitzondering komt.

D66-Kamerlid Podt roept Wiersma op haar verantwoordelijkheid te nemen voor de agrarische sector. "Doet ze dat niet dan gaat deze BBB-minister het boekje in als een minister van de koude sanering."

Volgens Partij voor de Dieren-Kamerlid Ouwehand is de Kamer nu "goed doordrongen van de problemen" en is het nu de vraag "waar de minister staat". Volgens haar hebben de plannen van Wiersma wel "iets van krimp" in zich, maar zijn ze niet genoeg om koude sanering te voorkomen.

In deze video leggen we de mestcrisis uit:

Minister Wiersma zegt in het debat in een reactie "alles op alles te zetten" om de uitkoopregelingen naar voren te halen maar garanties kan ze niet geven. Ze wil het allemaal zorgvuldig doen, zo zegt ze. Het moet volgens haar ook allemaal goed uitgewerkt worden en in een groter geheel met Brusselse regels bekeken worden.

Het ziet ernaar uit dat de Kamer later in meerderheid een motie van de ChristenUnie en VVD gaat aannemen die de minister oproept een grote mestcrisis te voorkomen door "alles in het werk te stellen" de brede uitkoopregeling zo snel mogelijk open te stellen.

Podcast De Dag: 7 oktober, een gesprek

1 month 2 weeks ago

Het is 7 oktober en gisteren zetten we een speciale editie van onze podcast online, waarin we de aanslag van Hamas in Israël en het jaar dat daarop volgde in geluid hebben samengevat. Vandaag een gesprek.

Chantal Suissa-Runne en Fatima Akalai zijn beiden co-voorzitter van de stichting Yallah, een kring van betrokken islamitische en joodse Nederlanders. Ze bespreken hoe zij de gebeurtenissen van het afgelopen jaar zelf hebben beleefd, en hoe ze zagen dat de verhoudingen ook hier in Nederland, met name tussen joden en moslims, op scherp kwamen te staan. Beiden geloven heilig in de kracht van het gesprek. "Dat klinkt soft, maar dat is het niet en het is het moeilijkste wat er is."

Hoe kom je, ondanks alles, weer nader tot elkaar?

Reageren? Mail dedag@nos.nl

Presentatie en montage: Elisabeth Steinz

Redactie: Anouk Kantelberg

Deze aflevering van De Dag kun je hier beluisteren. Bevalt het? Vergeet je dan niet te abonneren.

Onze podcasts:

De Dag: elke werkdag twintig minuten verdieping bij één onderwerp uit het nieuws.

Lang verhaal kort: elke werkdag rond vijven één onderwerp, in 5 minuten. NOS op 3 vertelt je wat je moet weten over een actueel onderwerp om het nieuws erover beter te kunnen volgen.

Met het Oog op Morgen: elke dag een overzicht van het nieuws, een blik in de ochtendkranten en het betere journalistieke interview.

NOS Amerika Kiest: iedere week praten de correspondenten van Bureau Washington je bij over het laatste nieuws rond de presidentsverkiezingen.

Het Beste uit het Oog: iedere zaterdag selecteert de redactie van Met het Oog op Morgen de mooiste gesprekken van de afgelopen week.

De Stemming van Vullings en Van der Wulp: elke vrijdag een nieuwe aflevering waarin de politieke week wordt doorgenomen. Gemaakt door NOS en EenVandaag.

Jeugdjournaal-podcast: Iedere week vindt het Jeugdjournaal antwoorden op vragen van kinderen bij het nieuws.

Regenboogbankjes Middelburg beklad voor officiële onthulling

1 month 2 weeks ago

In Middelburg zijn twee regenboogbankjes beklad met zwarte verf. De bankjes zouden vrijdag, op Coming Out Day, pas officieel onthuld worden.

De bankjes zijn vorige week bij het stadskantoor geplaatst, als steun voor de lhbti-gemeenschap. Bij het COC Zeeland kwam vanochtend de melding binnen dat ze waren beklad.

"Eerlijk gezegd waren we niet verbaasd", vertelt Adri Nieuwkerk van COC Zeeland tegen Omroep Zeeland. Teleurstelling heerste er wel toen het vanochtend gemeld werd. "Zo'n bankje is een symbool. Het staat voor een eerste stap en het straalt uit dat iedereen hier mag zijn."

Zoals gepland

Dat er dan zo gereageerd wordt, door de bankjes te bekladden, geeft volgens Nieuwkerk aan hoe het ervoor staat met de acceptatie in de samenleving. Op de vraag of hij niet bang is dat dit opnieuw zal gebeuren, antwoordt Nieuwkerk dat het risico er natuurlijk altijd is. "Het is belangrijk dat je je niet gewonnen geeft", voegt hij eraan toe.

De gemeente heeft de bankjes weggehaald. Die worden op dit moment hersteld. Vrijdagochtend worden ze teruggeplaatst en de officiële onthulling gaat dan gewoon door zoals gepland.

Componist, hitmaker en Luv'-oprichter Hans van Hemert (79) overleden

1 month 2 weeks ago

Muziekproducent Hans van Hemert is vandaag op 79-jarige leeftijd overleden. Dat zegt zijn familie tegen De Telegraaf. Van Hemert bedacht in de jaren zeventig de popgroep Luv' en was componist voor onder meer Ramses Shaffy, Liesbeth List en André Hazes. Van Hemert leed aan kanker.

Voor zijn hele oeuvre kreeg Van Hemert in 2016 de Buma Lifetime Achievement Award. Naast Luv' bracht hij meerdere muzikanten bij elkaar, zoals het duo Sandra & Andres en Mouth & MacNeal. Voor die laatste groep schreef hij samen met componist Harry van Hoof de wereldhit How Do You Do.

Het nummer Wij houden van Oranje van André Hazes komt ook uit de koker van Van Hemert. Voor Kinderen voor Kinderen produceerde hij ook liedjes, onder meer de klassieker Meidengroep.

Op Instagram schrijft Patty Brard, die onderdeel was van de popgroep Luv', dat ze dankbaar is voor de kansen die ze mede door Van Hemert heeft gekregen in het begin van haar carrière. "Ik wens zijn lieve vrouw Willy en de kinderen en kleinkinderen heel veel sterkte en alle liefs."

Inspiratie voor Eminem

Een paar maanden geleden was Van Hemert nog in het nieuws omdat de wereldberoemde Amerikaanse rapper Eminem een melodietje van hem had gebruikt. Van Hemert zei daarover: "Mooier wordt het niet." Het ging om het nummer Lucifer van Eminem, waarin de melodie uit Land of Milk and Honey van Mouth & MacNeal werd gebruikt.

In 2007 werd er bij Van Hemert prostaatkanker vastgesteld. Hij onderging verschillende behandelingen. In 2023 kreeg de muziekproducent de mededeling dat er agressieve uitzaaiingen waren ontdekt.