NOS Nieuws - Algemeen

In Rijswijk is een 38-jarige vrouw omgekomen bij een schietpartij. Volgens buurtbewoners heeft haar zoontje het zien gebeuren. Een arrestatieteam van de politie is de woning binnengevallen en heeft een 57-jarige man aangehouden.

Een buurman vertelt aan Omroep West dat hij na de schoten naar buiten is gegaan, omdat hij het kind van de vrouw op straat zag staan.

Toen hij door de overbuurvrouw werd gewaarschuwd dat er een man met een wapen uit het raam van de woning hing, is de buurman met het kind een portiek in gerend. Ook een andere vrouw zegt dat ze moest rennen voor haar leven.

De politie stuurde een arrestatieteam naar binnen om de verdachte aan te houden:

Klaarlichte dag

Wat zich precies in de woning heeft afgespeeld, is nog onduidelijk. Volgens buurtbewoners is de aangehouden man de buurman van het slachtoffer. De politie kan vanwege het lopend onderzoek nog niets zeggen over de relatie tussen de verdachte en het slachtoffer.

Burgemeester Huri Sahin van Rijswijk uit op sociale media haar medeleven. "Afschuwelijk dat een inwoonster van onze gemeente Rijswijk op klaarlichte dag om het leven is gekomen als gevolg van een schietpartij. Mijn gedachten gaan uit naar de familie, nabestaanden en buurtbewoners."

In Arnhem is vanavond uitgebreid stilgestaan bij de slachtoffers van de oorlogsoperatie Market Garden in september 1944. Het Airborneplein aan de voet van de John Frostbrug, ook bekend als 'A Bridge Too Far', was het toneel van een officiële herdenking van de operatie die 80 jaar geleden plaatsvond.

Vertegenwoordigers van de regeringen van Nederland, het Verenigd Koninkrijk, Polen, Canada, de Verenigde Staten, Australië en Duitsland legden een krans uit respect voor de slachtoffers. Ook vertegenwoordigers van de provincie Gelderland, omliggende gemeenten en buitenlandse organisaties deden dat. Daarnaast werd het verhaal van Market Garden verteld.

Bij de herdenking kwamen twee studenten aan het woord die deze week deelnamen aan de internationale jeugdconferentie Youcee. Deze conferentie is een initiatief van veteranen, die graag willen dat jonge mensen lessen trekken uit de verschrikkingen van de oorlog.

De deelnemende jongeren deden afgelopen week militaire trainingen, voerden gesprekken met veteranen en bezochten militaire begraafplaatsen. Deelnemer Robin van Altena zei tijdens haar toespraak dat ze het bezoek aan de begraafplaatsen erg confronterend vond. "Om te zien hoe veel mensen hun levens hebben gegeven voor onze vrijheid was overweldigend."

Ze zei dat ze ervan heeft geleerd dat het belangrijk is om de feiten uit het verleden te kennen. "Het startpunt van onze jeugdconferentie was de Slag om Arnhem. Laten we de slachtoffers van dit gevecht niet vergeten, zodat de geschiedenis zich niet zal herhalen. Wij zullen ze herinneren."

Herdenkingsconcert

Na de herdenking ging het herdenkingsconcert Bridge to Liberation van start. Op een drijvend podium gaven artiesten Karsu, SEF, Jaap Reesema, Thomas Oliemans een optreden met Phion, het orkest van Gelderland en Overijssel. Verteller Welmoed Sijtsma nam de bezoekers mee in de persoonlijke belevingen van Max Wolff en de bevrijding van Europa.

Wolff was 14 jaar toen de Tweede Wereldoorlog in Nederland uitbrak. Hij maakte deel uit van de joodse gemeenschap in Arnhem. Zijn familie kreeg te maken met uitsluiting en vervolging en besloot te vluchten. De jongen wilde vergelding voor het onrecht dat hem en zijn familie was aangedaan. Daarom sloot hij zich na D-Day aan bij de geallieerden.

Ongeluk met parachute

Tijdens een oefening met luchtlandingen eerder op de dag raakte nog een Duitse militair gewond. Volgens een woordvoerder kwam de parachutist "ongelukkig terecht" tijdens zijn landing. De militair werd met spoed naar het ziekenhuis gebracht, maar uiteindelijk vielen zijn verwondingen mee, meldt Omroep Gelderland. Inmiddels is hij weer bij zijn eenheid aangesloten.

Honderden mensen die naar de oefening waren komen kijken zagen het ongeluk op de Ginkelse Heide gebeuren. Bij de jaarlijkse Airborne-luchtlandingen springen honderden militairen met parachute uit historische vliegtuigen, vanwege het 80-jarig jubileum van Operatie Market Garden. Nog het hele weekend zijn er in Gelderland activiteiten om de Slag om Arnhem te herdenken.

Een nieuw rapport van de Secret Service bevestigt dat er fouten zijn gemaakt bij de bescherming van de Amerikaanse oud-president Donald Trump. Hij werd op 13 juli beschoten tijdens een toespraak op een campagne-evenement in de plaats Butler, Pennsylvania in de Verenigde Staten.

De schutter lag op een dak op minder dan 150 meter van het podium waar Trump sprak. De oud-president, die daar campagne voerde voor de presidentsverkiezingen van dit jaar, raakte bij de aanslag gewond aan zijn rechteroor.

In het rapport staat dat communicatieproblemen met de lokale politie deels de oorzaak zijn van het late ingrijpen bij de aanslag. Ook blijkt uit het rapport dat de omvang van de locatie een veiligheidsrisico was.

Uit getuigenissen, ooggetuigenverklaringen en onderzoek van de media bleek al eerder dat er fouten zijn gemaakt bij de bescherming van Trump, waar de Secret Service verantwoordelijk voor is.

'Gebrekkige beveiliging'

De directeur van de Amerikaanse dienst trok hierop het boetekleed aan en nam de verantwoordelijkheid voor wat zij "gebrekkige beveiliging" noemde. Ze nam daarna ontslag als directeur van de dienst.

De huidige waarnemend directeur Ronald Rowe Jr. van de dienst vindt het belangrijk dat de Secret Service verantwoordelijkheid neemt voor de fouten van 13 juli. "We moeten lessen trekken uit de gemaakte fouten om zeker te weten dat we niet nog eens zo de fout in gaan", zegt hij.

Een van de problemen die in het rapport beschreven staan zijn de communicatiecentra op het terrein waar Trump zijn toespraak gaf. Door de aanwezigheid van deze centra kon de lokale politie niet via radiotransmissie communiceren met agenten van de Secret Service.

De lokale agenten deelden belangrijke informatie na de aanslag op Trump niet via het netwerk van de Secret Service, maar met andere mobiele apparaten. Daardoor kwamen onder meer beschrijvingen van de schutter moeilijk terecht bij de dienst. Als deze informatie eerder bij de Secret Service terecht was gekomen, had die eerder kunnen ingrijpen.

Bekijk het moment van de aanslag:

Ook uit de Secret Service kritiek op het feit dat er geen politie aanwezig was op het dak waar de schutter vandaan schoot. Een tactisch team van de lokale politie was wel op een andere verdieping in hetzelfde complex aanwezig. Dat het team daar zat is volgens het rapport onvoldoende besproken met de Secret Service.

In het rapport staat ook dat de Secret Service al voordat het het evenement plaatsvond wist dat de locatie een veiligheidsrisico was vanwege de grootte van het terrein. Toch werden er geen extra veiligheidsmaatregelen genomen. Daarnaast wist de Secret Service niet voldoende over welke lokale politiekorpsen aanwezig zouden zijn om te helpen bij het evenement.

In het rapport noemt de dienst geen namen van personen die verantwoordelijk zouden zijn voor de mislukte beveiliging van Trump. Wel zouden er volgens persbureau AP vijf agenten aangepaste diensten hebben gekregen.

De interim-directeur van de Secret Service zegt in een verklaring dat door de aanslag op Trump en het incident van zondag, waarbij een man zich met een vuurwapen ophield in de buurt van Trump, het belangrijk is om de manier waarop de Secret Service overheidsfunctionarissen beschermt te veranderen.

Minister Wiersma van Landbouw gaat onderzoeken hoe de veesector toch gebruik kan blijven maken van stroomstootapparatuur. Ze wil eerst in gesprek met de sector. Dat laat de minister weten in een brief aan de Tweede Kamer.

Minister Wiersma schrijft dat ze hoopt afspraken te maken "die waar mogelijk een verbetering vormen voor het dierenwelzijn en tegelijkertijd worden gedragen door de partijen die ze in de praktijk moeten brengen".

In juni dit jaar zegde demissionair minister Adema van Landbouw toe dat er snel een verbod op het gebruik van stroomstootapparatuur bij vee zou komen, nadat hij werd bevraagd over filmpjes van de organisatie Varkens in Nood. Daarop was te zien hoe dieren willekeurig stroomstoten kregen op zeer gevoelige plekken terwijl ze geen ruimte hadden om te bewegen. Dat is niet toegestaan.

Europese wetgeving

Partij voor de Dieren-fractievoorzitter Ouwehand vroeg Adema snel met het verbod te komen, voordat zijn opvolger Wiersma zou aantreden. Volgens Adema kostte het tijd om uit te zoeken wat er juridisch wel en niet mogelijk was. Na de zomer zouden de plannen voor het verbod kunnen worden behandeld.

Nederland kan bijvoorbeeld vanwege een Europese verordening geen afwijkende regels opstellen voor de slachterijsector. Een Nederlands verbod op stroomstootapparatuur in slachterijen kan dus niet worden ingevoerd. Wel mogen er strengere regels voor het gebruik ervan worden vastgesteld.

"Ziedend zijn we", reageert organisatie Varkens in Nood op de berichten dat de minister wil gaan praten met de veesector over het gebruik van stroomstoten. De organisatie roept de Tweede Kamer op om dit te voorkomen.

Het kabinet laat een proef doen waarbij de Belastingdienst en de Dienst Toeslagen informatie over betalingsachterstanden mogen delen met gemeenten. Zo moeten mensen met dreigende schulden eerder in beeld komen en sneller hulp krijgen. Gemeenten krijgen nu al signalen van bijvoorbeeld zorgverzekeraars en energiebedrijven.

"Dit kabinet wil het aantal mensen met schulden terugdringen", zegt staatssecretaris Nobel van Participatie en Integratie, van wie het plan is. "Daarbij geldt: voorkomen is beter dan genezen. We willen mensen met dreigende schulden zo snel mogelijk hulp bieden, zodat ze niet verder in de problemen raken."

Acht gemeenten

Aan de proef doen de komende jaren acht grote en middelgrote gemeenten mee. Het gaat om Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem, Assen, Leiden, Nijmegen, Opsterland en Tilburg. Deze gemeenten kunnen een bericht krijgen van de Belastingdienst of de Dienst Toeslagen dat mensen al langer met een betalingsachterstand kampen.

De diensten sturen de gemeenten pas een bericht als mensen na een betalingsherinnering en een aanmaning niet hebben betaald. Ook moet er eerst telefonisch contact zijn gezocht. "De signalen worden dus pas doorgestuurd als er een idee is dat er een dreigende schuld kan ontstaan", aldus een woordvoerder van de staatssecretaris.

Gesprek over financiën

Volgens de woordvoerder is de proef niet in strijd de AVG, de verordening die de privacybescherming regelt. "Het is niet zo dat de Belastingdienst en Dienst Toeslagen zomaar gegevens doorgeven. Er zijn duidelijke afspraken aan verbonden, allemaal volgens de wet gemeentelijke schuldhulpverlening."

Als gemeenten een signaal over schulden doorkrijgen kunnen ze mensen een hulpaanbod doen. Ze dienen een inschatting te maken wat het beste werkt in de specifieke situatie, bijvoorbeeld iemand uitnodigen voor gesprek over zijn of haar financiën. De gemeenten die meedoen zullen elk jaar naar verwachting zo'n 6000 mensen met een betalingsachterstand een hulpaanbod doen.

Identiteitsfraude, ontvoering en grootschalige handel in kinderen. Achter de adoptie van kinderen uit Zuid-Korea ging decennialang een wereld van gruwelijke misstanden schuil. Dat blijkt uit Amerikaans onderzoek op basis van gesprekken met ruim tachtig adoptiekinderen die in de Verenigde Staten, Australië en zes Europese landen terechtkwamen.

Persbureau AP en het Amerikaanse televisieprogramma Frontline spraken voor hun onderzoek ook ouders, medewerkers van adoptiebureaus, hulpverleners en overheidsfunctionarissen.

In tientallen gevallen die zijn onderzocht, werden kinderen van straat geplukt en ontvoerd. Ook werd biologische ouders verteld dat dat hun pasgeboren kind dood was of erg ziek, waarna het kind ter adoptie werd afgestaan. Adoptiebureaus legden veel geld neer om in alle uithoeken van het land kinderen te laten zoeken.

Misstanden onderzoeken

Eén medewerker die van 1979 tot 1984 bij zo'n bureau werkte, zei tegen de onderzoekers dat er geen werkwijze was om de achtergronden van kinderen na te gaan en dat er geen enkele moeite werd gedaan om te bevestigen dat een kind daadwerkelijk wees was.

De adoptiebureaus verdedigden zichzelf lange tijd door te zeggen dat adoptie een manier was om kwetsbare kinderen een beter leven te bieden in het buitenland. "Dat narratief is allang achterhaald", zegt Dong Hee Kim. Zij kwam in 1980 na haar adoptie uit Zuid-Korea in Nederland terecht en volgt het nieuws over de adoptieproblematiek op de voet.

Kim maakt deel uit van de groep van bijna 400 geadopteerden die in 2022 bij de Zuid-Koreaanse zogenoemde Waarheids-en Verzoeningscommissie een verzoek indiende om de misstanden te onderzoeken.

Geen verrassing

Het nieuws over het onderzoek komt bij Kim dan ook niet als een verrassing. "Begin jaren 70 was al bekend dat er sprake was van misstanden in Korea, maar door de adoptieouderlobby is dat al die tijd genegeerd. Het is een bevestiging van wat we al weten." Kim kwam er als volwassene na veel speurwerk achter dat zij in Zuid-Korea ter adoptie was afgestaan, zonder dat haar eigen vader dat wist.

Ze sprak daar eerder dit jaar met Nieuwsuur over:

Het Koreaanse adoptiesysteem werd vaak als schoolvoorbeeld gezien van hoe buitenlandse adoptie geregeld moet worden, zegt Kim. "Terwijl het gereguleerde kinderhandel was."

Ook Koreaanse ziekenhuizen kregen geld van adoptiebureaus om kinderen voor adoptie beschikbaar te stellen, meldt persbureau AP. Zo maakte een bureau in 1988 in zes maanden tijd honderd keer geld over aan een ziekenhuis, ter waarde van 16.000 dollar. Een ander bureau betaalde in die periode ruim 60.000 dollar aan verschillende ziekenhuizen. Op die manier zouden in 1988 meer dan 4600 kinderen uit ziekenhuizen zijn gehaald.

Adoptie uit het buitenland staat al jaren ter discussie. In Nederland werd het in 2021 stilgelegd na een vernietigend rapport over misstanden. Daarna maakte toenmalig minister Weerwind voor Rechtsbescherming adoptie uit acht landen alsnog mogelijk. In mei dit jaar werd adopteren uit het buitenland helemaal stopgezet door Weerwind, die de wens van de Tweede Kamer volgde. De Kamer had ingestemd met een motie van de SP.

Bakken met geld

Voor Kim zorgt de erkenning van de misstanden voor genoegdoening. Een volgende stap is dat de betrokken landen, zowel de landen waar de kinderen vandaag kwamen als die de kinderen ontvingen, hun verantwoordelijkheid nemen, zegt ze. Het gaat dan ook om een financiële tegemoetkoming, zegt ze.

"Je moet begrijpen dat er nu helemaal geen hulp is bij zoektochten naar familieleden", vertelt Kim. "Dus dan ben je afhankelijk van DNA-onderzoek bij een commerciële database. Maar dat is nog niet genoeg. Er is genealogisch onderzoek nodig om bij directe verwanten uit te komen."

Daar zijn veel kosten aan verbonden. Afreizen naar het land van herkomst kost geld. Aan naamherstel of het herstellen van de geboortegegevens zijn eveneens kosten verbonden. "Het kost bakken met geld", zegt Kim. "En wij hebben niet gekozen om verscheept te worden, dus waarom zouden we dan voor de kosten moeten opdraaien?"

Alternatief voor adoptie

Daarnaast is er voor bijvoorbeeld werkende geadopteerden geen systeem ingericht om op zoek te gaan naar hun biologische familie, zegt Kim. "Een adoptieouder krijgt adoptieverlof van het UWV, maar ik moet vakantie opnemen om naar Zuid-Korea te kunnen."

Naast duidelijke wet- en regelgeving voor geadopteerden wil Kim dat adoptie als reddingsmiddel voor kinderen in nood wereldwijd helemaal stopt. "Als het aan mij ligt, wordt dat geschrapt door de Verenigde Naties. Want het geeft landen een grondslag dit systeem in stand te houden. Als mensen kinderen willen helpen, dan moeten ze projecten opzetten of steunen om armoede te bestrijden en om vrouwenemancipatie te versterken. Help de ouders. Dan help je de kinderen."

Een 26-jarige man uit Enkhuizen wordt ervan verdacht onder valse voorwendselen honderden jongens ertoe te hebben bewogen naaktfoto's en -filmpjes naar hem te sturen. De reflex bij dit soort berichten is vaak dat jongeren moeten worden gewezen op de gevaren van het versturen van naaktbeelden, ook wel sexting genoemd. Toch is dat volgens experts niet waar de focus op moet liggen.

"Veruit de meeste sexting is fijn en leuk. Het heeft voor jongeren allerlei positieve betekenissen: het kan bijvoorbeeld bijdragen aan een romantische relatie en het helpt jongeren te ontdekken wat ze fijn vinden", zegt Marijke Naezer, onderzoeker op het gebied van seksualiteit op sociale media. "Door het te verbieden hinder je jongeren in hun seksuele ontwikkeling."

De verdachte in de zedenzaak deed zich via Snapchat voor als een jong meisje en kwam zo in contact met de jongens. Op zijn computer vond de politie expliciete foto's en filmpjes van honderden jongens tussen de 10 en 16 jaar oud. Of de man hen dwong om de beelden te sturen of dat ze dat vrijwillig deden, is onbekend. Maar volgens Naezer is dat voor de schuldvraag niet relevant.

"Deze jongens zijn erin geluisd. Als het gaat om seksualiteit online is de neiging vaak: wat kunnen jongeren doen om te voorkomen dat ze te maken krijgen met seksueel geweld? Maar daar ligt niet het probleem. Sterker nog: de focus daarop leggen is victim blaming. Als we steeds met zijn allen tegen jongeren zeggen: pas op, doe het niet, dan nemen jongeren het zichzelf kwalijk als er misbruik wordt gemaakt van hun beelden. Maar zij hebben niks fout gedaan."

Gevolgen

Dat zegt ook Robbert Hoving, directeur van het expertisecentrum online misbruik Offlimits. "Seksueel experimenteergedrag kan onderdeel zijn van het online leven van jongeren. Dat moet gewoon kunnen als dat in goed vertrouwen gebeurt. Als daar misbruik van wordt gemaakt, heeft dat verstrekkende gevolgen, van niet meer naar school durven tot suïcidale gedachten."

Offlimits is een anonieme hulplijn voor grensoverschrijdend gedrag online. Het gros van de meldingen die binnenkomen zijn seksueel van aard, zegt Hoving. Offlimits is een zogenoemde 'trusted flagger': een door de Europese Unie erkende organisatie die contact kan opnemen met sociale mediaplatformen bij mogelijke schadelijke content.

"Als bijvoorbeeld naaktbeelden van jou worden verspreid op Instagram, kun je contact met ons opnemen en wij kunnen die beelden dan laten verwijderen. Volgens de Europese Digital Service Act moeten sociale mediaplatformen naar ons luisteren. Wij kunnen het slachtoffer helpen in raad en daad en we stemmen veel af met platforms als Instagram en Snapchat."

Bewijsmateriaal

Hulplijnmedewerker Michelle legt uit wat Offlimits had kunnen doen voor jongens in deze zedenzaak. "In eerste instantie zouden we hem motiveren het te vertellen aan een volwassene die hem kan ondersteunen. Het is zwaar om hier zelf mee te dealen. Ook raden we aan om met die volwassene naar de politie te gaan."

In dit voorbeeld kan Offlimits ook een verwijderverzoek doen bij Snapchat. "Maar we kijken eerst wat voor bewijsmateriaal nodig is, zodat we niet zomaar dingen laten verwijderen die kunnen dienen als bewijsmateriaal."

Directeur Hoving zegt dat er nog veel winst te behalen valt bij voorlichting op scholen. "We moeten ervoor zorgen dat ieder kind dezelfde voorlichting krijgt. Dat voorkomt niet alleen slachtoffers, maar ook daders. Hoeveel jongeren weten bijvoorbeeld dat het strafbaar is om een naaktfoto die je hebt ontvangen van een leeftijdsgenoot zomaar door te sturen naar vrienden?"

Volgens onderzoeker Naezer moet de nadruk liggen op het voorkomen van daderschap. "Uit mijn eigen onderzoek blijkt dat adviezen aan jongeren om niet aan sexting te doen averechts kunnen werken. Als continu wordt gezegd dat het dom is om een naaktfoto te sturen, sterkt dat plegers in het idee: ik mag hiermee doen wat ik wil, want de fout ligt bij degene die op de foto staat. Daar moeten we vanaf."

Tegen ouders die hun kinderen willen beschermen tegen online misbruik, zegt Naezer: "Begrijp dat je kind online op avontuur gaat en dat dat heel normaal is. En zeg tegen je kind dat het altijd bij jou terecht kan als iemand iets naars doet."

De mogelijke komst van een munitiedepot midden in het aardbevingsgebied in Groningen leidt tot veel onrust bij omwonenden. Dat bleek gisteravond op een druk bezochte informatiebijeenkomst van Defensie. De Groningers maken zich zorgen om hun veiligheid en vrezen dat ze moeten verhuizen.

Defensie is op zoek naar meer ruimte om munitie op te slaan. Een belangrijke reden daarvoor is dat andere NAVO-landen tegen de grenzen van hun opslagcapaciteit aanlopen. Nederland is dankzij de ligging aan de kust een strategische locatie, mocht het in de toekomst nodig zijn om snel munitie te vervoeren.

Op dit moment worden verschillende locaties verspreid over het land bekeken, waarvan een aantal in de provincie Groningen met het oog op de toegang tot de Eemshaven. Drie van die potentiële opslaglocaties liggen midden in het aardbevingsgebied: Slochteren, Luddeweer en Tjuchem.

'Spugen in het gezicht van de Groningers'

Hoewel het nog niet zeker is dat het munitiedepot op een van de drie locaties zal komen, is de komst volgens de aanwezige omwonenden ondenkbaar, aldus RTV Noord. "U heeft totaal geen idee van de ellende die hier al jaren speelt", zei een van hen, doelend op de aardbevingsproblematiek in het gebied.

"Het gaat over woongemeenschappen die ontwricht zijn en buren die tegenover elkaar zijn komen te staan", vervolgt hij. "Als Defensie hier van af zou weten, zouden ze zeggen: de depots komen waar ze komen, maar niet in het aardbevingsgebied." Een andere aanwezige sprak volgens RTV Noord van "spugen in het gezicht van de Groningers".

Ook veiligheid en mogelijke risico's waren terugkerende thema's. Mensen waren daarnaast bezorgd over de gevolgen voor omwonenden van een depot. In de buurt van een plek waar wapens liggen opgeslagen mag niemand wonen. Dit zou kunnen betekenen dat bewoners en bedrijven uit het gebied moeten verhuizen en woningen worden gesloopt.

Volgend jaar besluit

Defensie hanteert vier verschillende veiligheidszones rondom de depots. In zone A (400 meter) mag niet gewoond en gewerkt en worden en mag geen transport plaatsvinden, in zone B (700 meter) mag alleen niet gewoond worden en in zone C (1400 meter) mogen geen gebouwen staan waar tijdens een groot deel van de dag veel personen aanwezig zijn, zoals een school of café.

Defensie benadrukt dat er nog geen besluit genomen is. "We zijn op dit moment nog bezig met onderzoeken wat de beste locatie is", aldus luitenant-kolonel Egge Jan de Jonge. Het kabinet wil begin volgend jaar beslissen waar de opslag komt.

De meldingen die hebben geleid tot een grote zedenzaak in Enkhuizen hebben ruim een jaar op de plank gelegen bij de politie. Door capaciteitsgebrek bij de zedenrecherche lukte het niet eerder om ze nader te onderzoeken. Omdat er aanvankelijk geen concrete aanwijzingen waren voor seksueel misbruik, kregen andere zaken voorrang.

Vandaag werd bekend dat een 26-jarige man uit Enkhuizen honderden jongens zou hebben aangezet tot het sturen van seksueel getint beeldmateriaal. Hij deed zich voor als meisje op Snapchat. Volgens het Openbaar Ministerie voerden zijn slachtoffers soms "vergaande seksuele handelingen" uit.

Inmiddels is duidelijk dat de politie in oktober 2022 de eerste melding kreeg over verstuurde naaktbeelden. De politie kon die koppelen aan een tweede melding elders in het land. Pas ruim een jaar later, aan het begin van 2024, begon de politie een onderzoek naar de verdachte.

Veel meldingen

Het OM in Noord-Holland zegt dat alle binnenkomende meldingen en aangiften in zedenzaken altijd worden beoordeeld. De politie en het OM wegen dan af welke zaken prioriteit hebben. Dat is ook bij deze meldingen gebeurd, zegt officier van justitie Frank Weijnen. "De leefwereld van jongeren speelt zich grotendeels online af, dus we krijgen heel veel meldingen over naaktbeelden. Het betekent dat er wel een haakje moet zijn om verder onderzoek te doen."

Dat haakje, zoals een vermoeden van seksueel misbruik of afpersing, was er volgens het OM niet direct. Bovendien speelt krapte bij de zedenrecherche een rol. "Het is niet zo dat als iemand vandaag melding doet, er morgen een verdachte kan worden opgepakt door de politie. Daar is de capaciteit niet voor."

Het onderzoek werd uiteindelijk uitbesteed aan de politie in Rotterdam, omdat de zedenafdeling in Noord-Holland druk was door een groot onderzoek naar misbruik door een oppas.

Het OM erkent dat de verdachte mogelijk eerder gestopt had kunnen worden, als er eerder onderzoek was gedaan. "We weten nu dat hij al jarenlang bezig was, ook voor de eerste melding", zegt officier van justitie Weijnen. "Wie weet hadden er dus slachtoffers voorkomen kunnen worden. Dat is pijnlijk, maar helaas wel de realiteit waarin politie en justitie werken."

Al jaren zijn de zedenafdelingen van de politie overbelast. In 2022 had de politie 3500 zaken liggen die nog afgehandeld moesten worden. Dat waren er toen meer dan ooit.

Hoewel het aantal zedenrechercheurs de afgelopen tijd flink is uitgebreid, ligt er nog steeds een groot aantal zaken die verder onderzocht moeten worden. Op dit moment zijn 2700 zaken in behandeling. Daarvan zijn ruim 700 aangiften ouder dan een half jaar.

Contact met scholen

Burgemeester Van Zuijlen van Enkhuizen zegt dat hij en de stad zijn geschrokken van het nieuws over de zedenzaak. "Ik denk vooral aan alle jongens verspreid over het hele land die hiervan slachtoffer zijn geworden. Dat moet vreselijk zijn. Voor hen, voor hun ouders en familieleden en andere betrokkenen", zegt hij.

Hij volgt het onderzoek en houdt contact met de politie en het OM. De gemeente heeft volgens hem goed contact met scholen in de omgeving, die vandaag zijn samengekomen om de zaak te bespreken. De scholen informeren ouders over de zaak en geven aan waar mensen terecht kunnen met zorgen en vragen.

De verdachte Enkhuizer moet nog twee weken langer in de cel blijven, heeft de rechter-commissaris bepaald.

Een 37-jarige vrouw uit Hardinxveld-Giessendam in Zuid-Holland is schuldig bevonden aan de moord op haar 9-jarige zoon. Ze krijgt daarvoor 12 jaar cel en tbs. De rechtbank in Rotterdam oordeelt dat de vrouw niet in een opwelling handelde, maar dat ze haar kind bewust om het leven heeft gebracht.

Volgens de rechter is vast komen te staan dat de vrouw meerdere pogingen heeft gedaan om haar zoon om het leven te brengen. De eerste keer deed ze dat op een avond met slaapmedicatie en heliumgas. Dat mislukte.

Toen haar zoon de volgende ochtend haar slaapkamer binnenliep en bij haar in bed kroop, gaf ze hem opnieuw een dosis slaapmiddelen. Vervolgens drukte ze net zo lang een kussen op zijn gezicht tot hij niet meer ademde. Daarna probeerde ze zichzelf van het leven te beroven.

Twee dagen later werden ze gevonden door haar vader. De vrouw kwam weer bij bewustzijn, maar de jongen was niet meer te redden. Tegen de ambulanceverpleegkundigen zou ze hebben gezegd dat ze haar zoon achterna wilde.

Narcisme en borderline

Later verklaarde ze bij de rechter-commissaris opnieuw dat ze al langer het idee had om samen met haar zoon uit het leven te stappen. Ze wilde niet verder leven, omdat ze het bestaan zag als een groot gevecht.

Volgens de Rotterdamse rechtbank is er sprake van moord, omdat de vrouw bewust deed wat ze had gepland. "Ze had verschillende methodes uitgezocht. Ze had tijd om na te denken over de betekenis en de gevolgen van haar daad", schrijft Rijnmond.

De advocaat van de vrouw opperde twee weken geleden tijdens de inhoudelijke behandeling van de zaak dat de vrouw volledig ontoerekeningsvatbaar was. Maar dat wil de rechtbank niet aannemen. De vrouw heeft wel trekken van narcisme en borderline. Daarom wordt ze deels ontoerekeningsvatbaar verklaard.

Het drama in oktober 2023 veroorzaakte veel verdriet in Hardinxveld-Giessendam. De vader en halfbroer van de jongen spraken tijdens de zitting twee weken geleden een emotionele slachtofferverklaring uit. "Met haar handelen heeft verdachte onherroepelijk beslist over zijn leven, maar ook over zijn nabestaanden. Ze heeft hen de kans ontnomen om hem te zien opgroeien."

De man die gisteren werd opgepakt na de steekpartij bij de Erasmusbrug in Rotterdam wordt verdacht van moord en poging tot moord met een terroristisch oogmerk. De 22-jarige man uit Amersfoort was al bekend bij de politie vanwege geweldsdelicten.

Het onderzoek tot nu toe heeft aanwijzingen opgeleverd dat de verdachte mogelijk ideologisch gedreven is, meldt het Openbaar Ministerie (OM). Zo riep verdachte tijdens de steekpartij een aantal keer "Allahoe akbar".

De man zit in volledige beperkingen en wordt maandag voorgeleid aan de rechter-commissaris, die bepaalt of hij langer vast blijft zitten. Volgens De Telegraaf is de verdachte Ayoub M., die meedoet aan een begeleidwonenproject in Amersfoort.

Bij de steekpartij werd een 32-jarige man uit Rotterdam gedood. Een 33-jarige Zwitser raakte zwaargewond. Hij is inmiddels wel weer ontslagen uit het ziekenhuis.

De verdachte zelf raakte ook gewond toen hij door omstanders werd overmeesterd:

De politie heeft een groot deel van de nacht onderzoek gedaan bij de Erasmusbrug. De verdachte liep er rond met twee grote messen en viel mensen aan. Getuigen zeggen dat de man eerst in de parkeergarage aan de noordkant van de brug iemand verwondde. Vervolgens liep hij langs het water naar het Willemsplein, aan de Nieuwe Maas.

Hij werd uiteindelijk overmeesterd door onder anderen sportinstructeur Reniël Litecia, die training gaf onder de Erasmusbrug. Toen hij zag dat "een jonge gast aan het steken was", besloot de Litecia de man te achtervolgen. De verdachte ging binnen bij tentoonstellingsruimte Remastered, waar op dat moment een feestje gaande was.

Toen de man weer naar buiten wilde gaan, stond hij tegenover Litecia. "Ik pakte uit mijn tas mijn twee squat sticks, die heb ik in tweeën gebroken", zei de sportinstructeur daar gisteravond al over. "Bij de deur kwam hij naar mij toe en toen heb ik hem een paar tikjes moeten geven in zijn gezicht. Ik heb de messen afgepakt en in een hoek gegooid." Nadat de man onderuit was gegaan, hielden Litecia en omstanders hem in bedwang tot de politie arriveerde.

Reniël Litecia vertelde gisteravond al over de overmeestering:

Een Chinese dierentuin heeft toegegeven dat de 'panda's' die zij houden eigenlijk geverfde honden zijn. Video's van de blaffende dieren gingen al viraal op Chinese sociale media. Nu heeft de directeur van de Shanwei Zoo bekend dat het gaat om 'pandahonden'.

"Het zijn inderdaad geen echte panda's, maar chowchow-honden die we hebben geschilderd", aldus de directeur. Eerder zou de dierentuin om reuzenpanda's hebben gevraagd, maar die werden niet toegewezen.

De honden gaan niet weg uit het pandaverblijf. Inmiddels staat er wel een bordje naast waarop te wordt uitgelegd dat het om 'hondenpanda's' gaat. De dierentuin zegt nooit beweerd te hebben dat het echte panda's waren, en dat het verven van dieren hun specialiteit is.

Bezoekers die hebben geklaagd, krijgen daarom hun geld niet terug. De dierentuin vindt dat er geen sprake is van misleiding.

Mens in berenpak?

Vorig jaar werd een andere dierentuin in China verdacht van het hebben van een nepbeer. Mensen dachten dat de beer een verklede medewerker was, maar de dierentuin sprak dat tegen. De woordvoerder zei: "Iemand in een berenpak zou het niet een paar uur kunnen volhouden."

Oordeel hier zelf over de 'beer':

Verder bleek een leeuw in de dierentuin van de stad Luohe een harige hond te zijn, en werd een dierentuin in de provincie Henan ervan beschuldigd een geverfde ezel als zebra te vermommen.

Israël heeft een grote luchtaanval uitgevoerd op de zuidelijke buitenwijken van de Libanese hoofdstad Beiroet. Er werd een gebouw geraakt door vier raketten, meldt het Libanese staatspersbureau NNA. Onder de gewonden is volgens het persbureau een groot aantal vrouwen en kinderen. Volgens het Libanese ministerie van Volksgezondheid zijn er 12 doden en 66 gewonden gevallen.

Het Israëlische leger heeft bevestigd dat het een aanval heeft uitgevoerd in de Libanese hoofdstad. Daarbij zijn volgens het leger Hezbollah-commandant Ibrahim Aqil en tien andere Hezbollahbevelhebbers gedood.

Woordvoerder Hagari van het leger schrijft op X dat Aqil en de anderen een plan voorbereidden "voor de bezetting van Galilea". Galilea ligt in het noorden van Israël en grenst aan Libanon. Volgens Hagari zou het gaan om een terroristische aanval die te vergelijken was met de aanval van Hamas op 7 oktober.

Anonieme veiligheidsbronnen zeiden eerder al tegen persbureau Reuters dat het doel van de aanval het ombrengen van Aqil was, de operationeel commandant van Hezbollah. Volgens hen is Aqil inderdaad gedood bij de aanval. Hezbollah heeft zijn dood en die van de andere commandanten niet bevestigd.

Op de beelden hieronder is te zien hoe een groot gedeelte van het gebouw volledig is ingestort.

Aqil staat op een sanctielijst van de Verenigde Staten omdat hij betrokken zou zijn geweest bij het bombardement van de Amerikaanse ambassade in Beiroet in 1983. Dat kostte 63 mensen het leven. Ook Israëlische media melden dat Aqil het doelwit van de aanval in Beiroet was.

Ontplofte apparaten

Al sinds de terreuraanval van Hamas op 7 oktober vorig jaar zijn er vrijwel dagelijks beschietingen tussen de militante beweging en Israël. Deze week namen de spanningen weer toe nadat, er dinsdag duizenden piepers in Libanon waren ontploft. Daar zijn volgens het Libanese ministerie van Volksgezondheid duizenden mensen gewond geraakt en zeker 12 mensen omgekomen.

Een dag later ontploften portofoons, waardoor er zeker 25 doden en 608 gewonden vielen volgens het ministerie. Beide communicatiemiddelen worden veel door Hezbollahstrijders gebruikt. Hezbollah en deskundigen op het gebied van inlichtingendiensten wereldwijd gaan ervan uit dat de Israëlische inlichtingendienst Mossad achter deze aanvallen zit. Israël zelf zegt er niks over.

Oorlogsverklaring

Hezbollah-leider Nasrallah noemde de aanvallen via de communicatieapparatuur een "oorlogsverklaring". Hezbollah is hierdoor alleen maar "meer vastberaden" geworden om de strijd tegen Israël voor te zetten, benadrukte hij in een tv-toespraak.

Eerder vandaag vuurde Hezbollah zo'n 140 raketten af op het noorden van Israël en de bezette Golanhoogten, meldt het Israëlische leger. Hezbollah heeft de aanval bevestigd en zegt dat dit een reactie is op de Israëlische aanvallen op Libanon van gisteren.

Premier Schoof wil geen ambtelijke adviezen meer naar de Tweede Kamer sturen als er nog geen kabinetsbesluit over is genomen. Donderdag gebeurde dat wel, toen zijn bij de Algemene Politieke Beschouwingen ambtelijke stukken over de inzet van een noodwet voor snelle asielmaatregelen openbaar gemaakt. Maar dat wil het kabinet dus niet meer. "Dit was eenmalig en uniek", aldus de premier op zijn wekelijkse persconferentie.

Schoof benadrukt dat het niet gebruikelijk is dat ambtelijke documenten voor besluitvorming van individuele ministeries naar buiten komen. Dat gebeurt pas als de ministerraad er een definitief besluit heeft genomen.

Een meerderheid in de Tweede Kamer, ook coalitiepartij NSC, wilde donderdag de adviezen zien over het deels buiten werking stellen van de Vreemdelingenwet om snel harde asielmaatregelen te kunnen nemen.

Dit betekent dat de Eerste en Tweede Kamer niet onmiddellijk hun goedkeuring hoeven te geven en dat is tegen het zere been van verschillende oppositiepartijen. Die vinden dat het parlement buitenspel wordt gezet. Uit de stukken van gisteren blijkt dat ambtenaren vinden dat het inzetten van noodwetgeving juridisch niet kan, omdat er geen sprake is van een noodsituatie.

Zwartgelakt

Deze kritische ambtelijke adviezen hebben een groot deel van de Algemene Politieke Beschouwingen bepaald, het belangrijkste politieke debat over de kabinetsplannen voor het komende jaar. Niet alleen vanwege de inhoud, maar ook omdat er eerst vooral stukken verstuurd werden die grotendeels waren zwartgelakt. Pas na opnieuw aandringen van de Kamer werden de documenten leesbaar aangeleverd.

De premier benadrukt dat deze gang van zaken ongebruikelijk is. Ambtenaren moeten beschermd worden en kritische en onafhankelijk adviezen kunnen geven, zonder dat die meteen openbaar worden. Ook was het niet nodig, omdat er nog geen kabinetsbesluit genomen is.

Integriteit

Bewindslieden, zoals minister Van Weel van Justitie, baalden dat Schoof de ambtenaren opdroeg om hun adviezen naar de Kamer te sturen. "Dat begrijp ik ten volle. De integriteit van ambtenaren staat boven alles."

De premier kwam tot zijn besluit omdat hij vreesde dat het debat dan alleen nog maar over die niet-openbare adviezen zou gaan. "Dan zou ik nu nog in het debat staan." Hij heeft het gedaan omdat er een meerderheid in de Kamer was en de noodwetgeving een belangrijk thema is. Hij wilde niet de indruk wekken dat het kabinet zaken achterhield. "Wat mij betreft, is het eens maar nooit weer. Maar zeg nooit nooit."

In België zijn deze week bijna 140 gedetineerden vervroegd vrijgelaten. Dat bleek nodig door overbevolking van de gevangenissen. Begin deze maand meldden Vlaamse media dat gevangenen noodgedwongen op de grond sliepen.

De gedetineerden worden met verlof gestuurd tot het einde van hun straf. Praktisch gezien worden ze dus vervroegd vrijgelaten, stelde de krant Het Laatste Nieuws. In totaal zouden er dit jaar bijna zeshonderd mensen op die manier naar huis zijn gestuurd.

In de gevangenissen zitten nu 12.353 gedetineerden, terwijl er plaats is voor 11.010 mensen. Het ministerie van Justitie noemde de situatie onlangs "humanitair moeilijk houdbaar, zowel voor gedetineerden als voor het personeel".

Met de noodmaatregel hoopt het gevangeniswezen allereerst te bereiken dat er niemand meer op de grond slaapt. Gisteren waren dat 125 mensen.

In Nederland staan gevangenissen ook onder druk. Door personeelstekorten lopen mensen die tot meerdere jaren cel zijn veroordeeld vrij rond, bleek in april uit cijfers die NOS opvroeg bij het ministerie van Justitie en Veiligheid. Op dat moment liepen 89 mensen met straffen van een jaar of langer vrij rond.

De gevangenen worden met "verlengd penitentiair verlof" weggestuurd. Dat betekent dat de gedetineerde buiten de gevangenismuren leeft, maar nog wel onder toezicht staat van de reclassering. Hoe dat gaat, wordt maandelijks geëvalueerd. Indien nodig, kan het verlof herroepen worden.

Helemaal in de stress

De noodmaatregel is toegepast in alle Belgische gevangenissen waar veroordeelden vastzitten. Dat betekent echter niet dat iedereen zomaar eerder de cel kan verlaten. Mensen die vastzitten voor terrorisme of zedenmisdrijven komen niet in aanmerking.

Het gevangeniswezen meldt dat procedureel vereist is dat gevangenen eerst een verblijfplaats regelen, voordat zij met verlof gaan.

Een gedetineerde die met HLN spreekt, zegt dat dat in sommige gevallen moeilijk is. "Een van mijn celgenoten heeft geen woning, werk en inkomsten. Plots kwam hij maanden eerder vrij dan verwacht. Hij raakte helemaal in de stress. Dat is om problemen vragen", aldus de gevangene.

Rijkswaterstaat is begonnen met een nieuwe proef om bevers in het zuiden van het land op een diervriendelijke manier te weren: het smeren van een voor bevers onsmakelijke pasta op bomen. Volgens Rijkswaterstaat is dat nodig omdat de beverpopulatie in de regio de afgelopen jaren sterk is gegroeid.

Ze graven niet alleen diepe holen en gangen in bijvoorbeeld dijken en kades, maar knagen ook aan bomen langs wegen en kanalen. "Zo kunnen bomen omvallen op drukke wegen of kunnen dijken minder veilig worden", aldus adviseur ecologie bij Rijkswaterstaat, Freek van Gestel.

Rijkswaterstaat experimenteert daarom al enkele jaren met diervriendelijke maatregelen om bevers te weren uit gebieden waar ze problemen kunnen veroorzaken. Andere maatregelen zijn bijvoorbeeld het omheinen van bomen met kippengaas of het vergroten van de afstand tussen wegen en bomen. Het smeren van de pasta is de nieuwste methode, meldt L1 Nieuws.

Geen permanente oplossing

Wöbra, zoals de pasta heet, smaakt en ruikt vies. Door het op bomen te smeren, blijven de bevers van deze bomen af en trekken ze verder naar andere gebieden. Volgens Rijkswaterstaat is deze maatregel effectief omdat de omgeving intact blijft en de bevers elders een thuis zoeken.

Hoewel de pasta effectief is, hangen er wel nadelen aan, zegt Van Gestel. "In het zuiden van Nederland hebben we bijvoorbeeld meer dan 400 kilometer aan oevers langs kanalen. We kunnen moeilijk 400 kilometer lang de pasta gaan smeren." Het is dan ook geen permanente oplossing.

"Het zou mooi zijn als we in de toekomst de risico's van bevers meenemen in onze werkwijze", zegt Van Gestel. "Denk bijvoorbeeld aan het direct toepassen van maatregelen tijdens de bouw of onderhoud van kunstwerken als dammen of stuwen. Als we dan toch te werk gaan, en we weten dat er bevers in de omgeving wonen, scheelt het veel extra tijd en geld."

Bevers in Nederland

Bevers hoorden vroeger bij het Nederlandse landschap, maar stierven in 1826 uit. In 1988 werden ze weer uitgezet op verschillende plaatsen in Nederland. Sindsdien hebben de dieren zich snel vermenigvuldigd, mede dankzij hun beschermde status. Inmiddels zijn er meer dan 5000. Sinds 2020 staat de bever niet meer op de Rode Lijst van bedreigde zoogdieren.

Bevers kunnen grote schade aanrichten aan dijken en zo de veiligheid van het achterland in gevaar brengen. Om dezelfde reden mogen in Limburg, Noord-Brabant en Gelderland bevers worden afgeschoten als alle andere maatregelen niet werken.

Het nieuwe kabinet presenteerde vorige week de uitgewerkte plannen voor het "strengste migratiebeleid ooit". In de Algemene Politieke Beschouwingen van de afgelopen dagen vlogen termen als asielcrisis, opt-out en uitzonderingsbepaling ons om de oren. Maar wat is nu het verschil tussen het uitroepen van een asielcrisis en het invoeren van een asielcrisiswet? De plannen op een rijtje.

1. Asielcrisis

De eerste alinea in het hoofdstuk 'Asielmigratie' in het regeerprogramma luidt: "Activeren van de uitzonderingsbepaling van de Vreemdelingenwet 2000". In die wet staat dat er in "buitengewone omstandigheden" mag worden afgeweken van de regels.

Minister Faber (PVV) wil daar een beroep op doen door de asielsituatie in Nederland als crisis te bestempelen. Net als tijdens de coronacrisis kan het kabinet dan maatregelen nemen zonder die eerst langs de Tweede Kamer te sturen. De Kamer krijgt dan pas later de mogelijkheid om erover te praten.

Het is de vraag of dit juridisch standhoudt. Toenmalig staatssecretaris Van der Burg (VVD) onderzocht in 2022 al of hij aanspraak kon maken op de crisisbepaling uit de Vreemdelingenwet. Zijn conclusie: een beroep doen op buitengewone omstandigheden kan alleen onder strikte voorwaarden, bijvoorbeeld bij een oorlog of ramp. "Er is geen sprake van een buitengewone omstandigheid die de toepassing van het staatsnoodrecht rechtvaardigt", schreef hij aan de Kamer.

Gisteren en eergisteren debatteerde de Kamer over de voornemens van het kabinet en met name dit plan werd fel bediscussieerd. Oppositiepartijen noemden het ondemocratisch om de Tweede Kamer buitenspel te zetten.

Gisteren vroeg de Kamer stukken op over het advies van ambtenaren over het plan. Uit die stukken blijkt dat ambtenaren hebben afgeraden een beroep te doen op een crisistoestand om het asielbeleid door te voeren. "Er is geen sprake van een urgente noodsituatie, maar van een probleem dat al langer speelt. Dat kan ook met gewone wetgeving", luidt het advies.

Bij de oppositie ontstond irritatie omdat veel delen in de stukken die ze ontvingen waren zwartgelakt:

Een motie van een deel van de oppositie om af te zien van de geplande noodwetgeving en te kiezen voor een 'gewone' spoedwet, haalde het niet. 56 Kamerleden stemden voor, 90 tegen. Een gewone spoedwet moet door beide Kamers worden aangenomen.

De Raad van State, het belangrijkste adviesorgaan van het kabinet, moet nog een oordeel vellen het plan om een beroep te doen op buitengewone omstandigheden. Premier Schoof benadrukte gisteren verschillende keren dat het kabinet er nog een definitief besluit over moet nemen. Van de coalitiepartijen zet vooral NSC vraagtekens bij het voornemen om de Vreemdelingenwet deels buiten werking te stellen. Waarnemend fractievoorzitter Van Vroonhoven zei gisteren er een "hard hoofd" in te hebben dat het doorgaat. "Maar laten we het proberen, we gaan het zien."

PVV-leider Wilders hecht juist sterk aan het plan en ook Faber zei vanochtend dat ze ervan overtuigd is dat er een crisis is. Het kabinet zal er zich de komende tijd over buigen. Mogelijk wordt dan ook het alternatief van een 'gewone' spoedwet besproken.

2. Asielcrisiswet

Of de situatie in Nederland nu wel of niet een asielcrisis mag heten, het kabinet wil hoe dan ook een tijdelijke asielcrisiswet invoeren. Met die wet, die maximaal twee jaar moet gelden kan het kabinet de behandeling van asielaanvragen stopzetten, de opvang verder versoberen en de Spreidingswet intrekken. Via die wet moeten asielzoekers evenwichtiger worden verspreid over gemeenten in het land.

Ook over de invoering van de asielcrisiswet moet de Raad van State nog een advies geven. Adviezen van de Raad van State kan het kabinet overigens naast zich neerleggen.

3. Opt-out voor het Europees asiel- en migratiebeleid

De derde stap van het asielbeleid is de veelbesproken opt-out van het Europese asiel- en migratiebeleid. Oftewel: Nederland moet een uitzonderingspositie krijgen op Europese asielregels. Deze week heeft minister Faber een brief gestuurd aan de Europese Commissie om die te informeren over het opt-outverzoek.

Het kabinet ziet dit als een politiek signaal en realiseert zich dat dit een traject van de lange adem is. "Ik wil ook proberen andere lidstaten mee te krijgen om beweging te krijgen in het migratiedossier", aldus Faber. Hongarije heeft al gezegd Nederland te volgen met het vragen van een opt-out.

Een woordvoerder van de Europese Commissie reageerde dezelfde dag dat de regels voor asiel en migratie "bindend blijven voor Nederland" en dat een wijziging van het Europees verdrag nu niet aan de orde is.

De zorgen over de Duitse auto-industrie worden met de dag groter. Naast de malaise bij Volkswagen, zit nu ook Mercedes-Benz in de hoek waar de klappen vallen. De autoproducent waarschuwde gisteren voor de tweede keer in een paar maanden tijd dat de winst dit jaar lager zal uitvallen dan gedacht.

Minister Habeck van Economische Zaken heeft voor maandag een spoedbijeenkomst in Berlijn georganiseerd over de problemen bij de auto-industrie. Op die autotop wil hij behalve met autobouwers ook met toeleveranciers en vakbonden een oplossing vinden hoe een van de kroonjuwelen van de Duitse economie uit het slop getrokken moet worden.

Al dan niet toevallig bracht Habeck vanmorgen een bezoek aan een fabriek van Volkswagen in Emden. De onrust is daar groot, omdat Volkswagen onlangs een enorme reorganisatie heeft aangekondigd.

Het bedrijf uit Wolfsburg, dat ook eigenaar is van de merken Audi, Skoda en Seat, heeft in eigen land bijna 300.000 mensen in dienst, en overweegt zelfs fabrieken te sluiten. Bij het bezoek van de minister hielden vakbondsleden posters omhoog met leuzen als: "Alle locaties moeten openblijven".

Concurrentie uit China

Het vertrouwen in de traditioneel degelijke Duitse auto's kreeg bijna tien jaar geleden een dreun door sjoemeldiesels. Daarna verergerde de malaise bij Volkswagen door de verkoopdip in de coronacrisis, gevolgd door de hevige concurrentie van elektrische auto's uit China. Tegelijk daalt de verkoop van Volkswagen in China zelf.

Mercedes-Benz, een andere Duitse autotrots, is door dezelfde omstandigheden geraakt. Gisteravond bracht het bedrijf opnieuw naar buiten dat de nettowinst als percentage van de omzet (de zogenoemde "return on sales") dit jaar lager zal uitvallen.

In juli verlaagde Mercedes-Benz deze belangrijke indicator van de winst al, van 14 tot 15 procent naar 10 tot 11 procent. Nu is dit tot afgrijzen van aandeelhouders verder verlaagd naar 7,5 tot 8,5 procent. Op de beurs in Frankfurt ging de koers van het aandeel Mercedes-Benz vanmorgen dan ook flink onderuit.

Minister Habeck zei gisteren tegen de media al dat hij overweegt om Volkswagen te hulp te schieten met overheidssteun. Maar nu ook Mercedes-Benz in het nauw komt, moet ironisch genoeg juist een minister van de Groenen een meer omvattend plan bedenken om de auto-industrie overeind te houden. Op bezoek in Emden noemde hij als mogelijkheid belastingvoordelen voor bijvoorbeeld elektrische bedrijfsauto's.

Haalbare kaart

De vraag is of staatssteun en subsidie wel haalbare kaart zijn. In december trok de overheid van de ene op de andere dag de stekker uit een ruime subsidieregeling voor de aanschaf van een elektrische auto.

Dat was nodig om een onverwacht begrotingsgat te dichten. Ook moet Duitsland met een goed verhaal komen om staatsteun door de Europese Commissie goedgekeurd te krijgen. Door de grote kans op tegenacties uit China moet Brussel een plan voor hogere importheffingen op goedkope Chinese elektrische auto's zelf ook al afzwakken.

Habeck benadrukte tegen het Volkswagen-personeel dat zij van hem geen wonderen moeten verwachten om de fabrieken open te houden: "Het grootste deel van dit werk moet Volkswagen echt zelf doen."

Het Londense warenhuis Harrods heeft excuses aangeboden aan de vrouwen die zeggen misbruikt te zijn door oud-eigenaar Mohamed Al-Fayed. Twintig vrouwen werkten mee aan de BBC-documentaire Al Fayed: Predator at Harrods die gisteren werd uitgezonden. Enkelen deden vandaag hun verhaal op een persconferentie.

In de BBC-documentaire komen meer dan twintig vrouwen aan het woord. Inmiddels is het aantal vrouwen dat zegt seksueel misbruikt te zijn door Fayed volgens advocaten opgelopen tot 37.

Vijf van de vrouwen in de documentaire zeggen dat de vorig jaar overleden zakenman hen heeft verkracht. Nog eens acht spreken van seksueel misbruik, inclusief pogingen tot verkrachting. Daarnaast dreigde Fayed dat ze niet naar de politie moesten stappen.

"We zijn totaal geschokt door deze beschuldigingen", reageren de huidige eigenaars van het warenhuis. "We veroordelen dit ten zeerste. We geven toe dat het bedrijf tekortgeschoten is voor personeelsleden die slachtoffer werden en bieden onze oprechte excuses aan."

Het bedrijf, van 1985 tot 2010 eigendom van Fayed, vult aan dat er een compensatieregeling is opgezet om claims zo snel mogelijk af te handelen en de vrouwen lange juridische procedures te besparen. Slachtoffers kunnen zich daarvoor nog steeds aanmelden. "We kunnen het verleden niet veranderen, maar willen nu wel het juiste doen."

Seksspeeltjes

Het is nog niet duidelijk of de vrouwen bereid zijn mee te werken aan de compensatieregeling of toch naar de rechter stappen. Hun advocaten willen niet zeggen of ze ook van plan zijn compensatie uit Fayeds nalatenschap te vragen, "maar we sluiten niets uit".

Fayed is in het verleden vaker beticht van grensoverschrijdend gedrag, maar veel vrouwen durfden pas na zijn dood naar buiten te treden. De zakenman overleed vorig jaar op 94-jarige leeftijd.

Op de persconferentie vandaag zei een van de vrouwen, Natacha, dat Fayed had gedreigd dat ze nooit meer aan het werk zou komen als ze iets naar buiten zou brengen. Ze vertelde ook dat ze geregeld tegen haar zin gekust en betast was. Ook werd ze bij Fayed thuis, waar ze naartoe moest onder het mom van een 'functioneringsgesprek' ineens geconfronteerd met seksspeeltjes. Ze moest Fayed daarbij letterlijk van zich af schoppen.

Natacha op de persconferentie:

Een andere vrouw vertelde ook dat Fayed haar bedreigde. "Er zouden ernstige gevolgen zijn", kreeg ze te horen en "Ik weet waar jij en je familie wonen". Van het hoofd van de beveiliging hoorde ze dat "een ongeluk in een klein hoekje zit" en dat ze moest oppassen "dat er niemand uit de bosjes springt".

Advocaten van de vrouwen geloven dan ook niet dat Harrods totaal niet op de hoogte was van de beschuldigingen, zoals de huidige eigenaren beweren. De advocaten betogen dat Harrods zijn eigenaar de hand boven het hoofd hield. "Dit misbruik was systematisch", aldus advocaat Dean Armstrong. "De leiding van Harrods wist van Mohamed Al-Fayeds ongepaste gedrag."

Advocaat Maria Mulla voegde daaraan toe dat de vrouwen nog niet over compensatie hebben gesproken en de zaak zich bovendien nog dagelijks ontwikkelt. Zo wordt er ook gekeken naar soortgelijke beschuldigingen bij andere bedrijven van Fayed, zoals het Ritz Hotel in Parijs en de Londense voetbalclub Fulham.

Natacha zei dat het gek voelt eindelijk in het openbaar over haar ervaringen te kunnen praten. De gevolgen daarvan kan ze nog niet volledig bevatten. "Maar het voelt goed om het imago te kunnen veranderen van een man die eigenlijk een monster was."

Gisteravond schakelde hij de aanvaller uit die met twee grote messen bij de Erasmusbrug liep en inmiddels wordt hij 'de held van Rotterdam' genoemd: sportinstructeur en personal trainer Reniël Litecia.

Wel twintig messteken zag hij de dader uitdelen, volgens de politie een 22-jarige man uit Amersfoort. Toch ging Litecia op de aanvaller af. "Ik denk dat hij keukenmessen had, zeker 30 centimeter. Hij riep van alles."

Dat hij ingreep, was een overwogen beslissing, vertelt Litecia aan de NOS: "Ik ben getraind. Ik handelde niet uit angst. Ik wilde eerst wegrennen, maar toen ik zag wat er gaande was, dacht ik, dat moet anders."

Reniël Litecia vertelde gisteravond al dat hij de dader had overmeesterd:

De ochtend na de gebeurtenissen valt hem zwaar, zegt hij. "Ik heb maar een paar uurtjes kunnen slapen. Het was heftig, het is nog steeds heftig. Ik wist niet dat er iemand was doodgegaan. Er was zo veel paniek, zo veel geschreeuw, van alle kanten."

Prachtige plek

De sportinstructeur gaf onder de Erasmusbrug training aan een klant, op een plek waar hij dat vaker doet. "Het is prachtig daar, daarom heb ik ook die plek gekozen om training te geven. De wind waait er lekker, je hoort de zee, in de frisse lucht."

"Ik hoorde zo'n 'pieng', dat trok mijn aandacht. Ik zag een been met een skeeler tegen de rand van de brug komen, de skater wilde wegspringen en die andere jongen ging op hem af. Ik dacht dat ze aan het vechten waren."

Litecia rende ernaartoe, om de ruzie te sussen. "Toen ik dichterbij kwam, zag ik dat hij heel grote messen bij zich had, hij zat helemaal onder het bloed en hij schreeuwde. Er waren al andere mensen dichterbij die probeerden het slachtoffer te helpen."

Anderen waarschuwen

Litecia liep terug om andere mensen te waarschuwen. "Ik zei tegen mijn klant dat ze naar boven moest om zich veilig te stellen en de politie te bellen. En toen liep ik naar Remastered, want daar was een feestje met zo'n 60, 70 oudere mensen. Die stonden buiten. Ik zei dat er een man aankwam die iedereen aan het steken was, maar zij keken me alleen maar aan."

"Toen ze het doorhadden, gingen ze door maar één deur naar binnen en die dader ging erachter aan en ik dacht: o, dit gaat nog erger worden."

Hij ging kijken of zijn klant veilig was, maar kwam toch terug. "Weet je, die werknemers daar zie ik elke dag. Ik kom er al een jaar, ik zie iedereen openen en sluiten. En ik zag buiten nog ouderen die zich helemaal niet bewust waren van wat er gaande was."

Oogcontact

Omstanders hadden de aanvaller inmiddels in het nauw gedreven en hielden hem op afstand met stoelen en tafels. "Ik zag dat ze hem binnen in een hoek hadden, maar hij wilde naar buiten. Ik stond bij de deur en ik dacht: de enige way is dat je gewoon ter plekke neergaat.

Hij riep van alles, hij was aan het schelden, in het Arabisch denk ik. Ook in mijn gezicht. We keken elkaar in de ogen aan en hij was op dat moment aan het bidden denk ik, tot zijn god. Maar ik zag niets in zijn ogen, er zat geen leven in.

Hij wist wat er ging gebeuren, ik denk dat mijn oogcontact meer dan genoeg was. Het was echt zo'n moment: het was hij of ik, één van ons moest dood. Als ik er weer aan denk, krijg ik gewoon hoofdpijn.

Maar het was daar handelen, dus ik heb hem heel hard moeten slaan. Ik heb 'm wat tikjes moeten geven in het gezicht met een squatstang. Die is gevuld met ijzer."

Iedereen kan een held zijn

Litecia denkt dat mensen veel meer kunnen dan ze denken. "De trigger van een echt gezond en bewust iemand gaat aan, als ze zien dat ze iemand kunnen redden die dat zelf niet kan", zegt hij.

Op de sociale media noemen veel mensen hem een held en ook de politie prijst de omstanders in Rotterdam voor hun heldhaftige optreden. "Ik ga dat straks even allemaal lezen", zegt Litecia. "Ik moet het nog laten bezinken. Normaal zie je het in een actiefilm, zit je met je vrienden te kijken met wat popcorn en bier, maar dit was een real life scene."