Aggregator

In Duitsland hebben de CDU/CSU en de SPD een akkoord bereikt over een nieuwe coalitie. Op een persconferentie hebben de partijleiders de plannen voor de komende jaren bekendgemaakt.

"Duitsland krijgt een sterke en daadkrachtige regering", zei de aankomende bondskanselier Friedrich Merz (CDU). Dat is volgens hem ook nodig vanwege de onrustige tijden, met de oorlog in Oekraïne "die onverminderd doorgaat" en de importheffingen die president Trump heeft ingevoerd.

"De toekomstige coalitie zal hervormen en investeren om Duitsland weer stabiel, veiliger en economisch sterker te maken", beloofde Merz. De CDU-leider benadrukte dat Europa op Duitsland kan rekenen.

De coalitie wil ook de energieprijzen omlaag brengen en een nieuwe koers varen op migratiebeleid.

Zo is gezinshereniging niet meer in alle gevallen mogelijk, gaat het langer duren om de Duitse nationaliteit te krijgen en blijven de grenscontroles. SPD-leider Lars Klingbeil voegde er wel aan toe dat het "fundamentele recht op asiel onschendbaar" blijft. "Duitsland is en blijft een immigratieland."

Ministeries

De nieuwe regeringspartijen zijn het ook eens over de verdeling van ministeries. De CDU krijgt zes ministeries, waaronder het ministerie van Buitenlandse Zaken. De Beierse zusterpartij CSU krijgt er drie, waaronder het ministerie van Binnenlandse Zaken en het ministerie van Landbouw.

De SPD wordt verantwoordelijk voor zeven ministeries, waaronder Financiën, Defensie en Klimaat.

Over de personele invulling van de ministersposten is nog niets bekend, behalve dat Friedrich Merz (CDU) hoogstwaarschijnlijk de nieuwe bondskanselier wordt.

Bij de landelijke verkiezingen in februari kwamen CDU en CSU met 28,5 procent van de stemmen als grootste uit de bus. De radicaal-rechtse AfD werd tweede met ruim 20 procent van de stemmen, de sociaaldemocratische SPD verloor fors en werd met iets meer dan 16 procent de derde partij van het land.

Op elkaar aangewezen

Omdat CDU/CSU coalitiesamenwerking met de AfD had uitgesloten, werd al snel duidelijk dat de christendemocraten en de sociaaldemocraten op elkaar waren aangewezen. Een 'grote coalitie' tussen de twee volkspartijen bleek de enige realistische optie. Merz stelde zich vlak na de verkiezingen als doel om nog voor Pasen een regering te vormen en dat lijkt dus te lukken.

De partijen gingen na de verkiezingen voortvarend aan de slag: begin maart kwamen ze al met een slotdocument, na ruim een week van verkennende gesprekken. Daaruit bleek dat ze elkaar hadden gevonden op belangrijke kwesties als migratie en financiën.

De coalitieonderhandelingen duurden toch nog lang omdat er geen overeenstemming kon worden bereikt over de details van de afspraken: moeten rijke Duitsers meer belasting gaan betalen (SPD) of moet de belastingdruk omlaag (Union)? Moet de hoogte van pensioenen wettelijk gekoppeld worden aan het gemiddelde Duitse salaris (SPD) of levert dat veel te hoge kosten op voor werkgevers (Union)?

Handelsoorlog

De onderhandelingen kwamen in een stroomversnelling doordat de onderhandelaars grote druk voelden om er snel uit te komen. Dat kwam volgens ingewijden vooral door de handelsoorlog die de Amerikaanse president Trump ontketende.

Het duurt nog even voor er daadwerkelijk een nieuwe regering is. De ruim 350.000 SPD-leden kunnen zich in een referendum uitspreken over het akkoord.

Er zijn bijzondere beelden opgedoken van de bevrijding van Goes in de Tweede Wereldoorlog. Op de beelden is te zien hoe Canadese soldaten op pantservoertuigen de Zeeuwse stad binnenrijden. Van de bevrijding in Goes waren tot nu toe nauwelijks beelden.

De ontdekking werd gedaan bij het Historisch Museum De Bevelanden. Onlangs werden 43 filmrollen met beeldmateriaal bij het museum binnengebracht. Aanvankelijk werd gezegd dat op één filmrol beelden stonden van de bevrijding van Middelburg, op de overige rollen stonden andere historische beelden. Het bekijken van het beeldmateriaal kreeg daarom bij het museumpersoneel weinig prioriteit, meldt Omroep Zeeland.

Toen de rol eenmaal werd bekeken, bleek het niet om bevrijdingsbeelden uit Middelburg te gaan, maar uit Goes. Conservator Koen van Rooijen is enthousiast over het materiaal: "Dit is echt het moment van 14.32 uur dat de eerste Canadezen de Markt op rijden via de Sint-Adriaanstraat", omschrijft hij de beelden. "Je ziet de feestvreugde die daarop volgt. Je ziet ook de commandant van de ordedienst op een pantservoertuig een rede houden."

Bekijk de beelden hier:

Volgens de conservator waren er tot nu toe vrijwel alleen foto's van de bevrijding van Goes. "Je bent eigenlijk live bij de bevrijding van Goes. Kom op, dat is mooi!", zegt hij. "Je ziet de mensen nu voor het eerst bewegen. De foto's spreken wel aan, maar mensen die leven en bewegen, dat is fantastisch."

De beelden zijn komende Bevrijdingsdag gratis te zien in het museum.

Analyse van 3D-scans die drie jaar geleden van de Titanic werden gemaakt heeft nieuwe details opgeleverd over de ondergang van het wereldberoemde schip. In de National Geographic-documentaire Titanic: The Digital Resurrection geeft een digitale kopie van het schip zijn geheimen prijs.

Met onderwaterrobots werden in 2022 een laserscan en 715.000 digitale foto's gemaakt van het wrak, dat sinds 1912 op 4 kilometer diepte in de Atlantische Oceaan ligt. Normaal kunnen onderzoekers door het donker op die diepte slechts een fractie van het schip zien, maar door de 16 terabytes aan data kunnen ze nu op het vasteland digitaal op ware grootte alles verkennen.

De documentaire wordt op maandag om 21.30 uur uitgezonden op National Geographic, op de dag af 113 jaar nadat het luxe passagiersschip verging.

Speciale aandacht kreeg een ventiel dat de onderzoekers aantroffen op het dek van het 270 meter lange gevaarte. Hierlangs werd stoom naar de generator gevoerd om elektriciteit op te wekken aan boord. Dat het indertijd open bleef staan, bevestigt de verhalen dat "de elektrische verlichting tot bijna het laatste moment bleef werken", zoals een van de bekendere overlevenden, Archibald Gracie, vertelde.

"We hoorden een kleine explosie, dat moet de eerste boiler zijn geweest. Daarna gingen op verschillende delen van het schip de lampen uit", zei Walter Nichols over het moment dat het koude water de hete stoomketels bereikte en ook de laatste verlichting uitviel. "Ineens werden we in duisternis gehuld", vulde Karl Jonsson aan.

De ketels die de motor van de Titanic aandreven leverden ook stoom voor de generator. Dat op de foto's te zien is dat de klep nog openstaat, betekent volgens de onderzoekers dat de stroomvoorziening tot bijna het laatste moment werkte. Daardoor was er licht bij de reddingoperatie en konden telegrafisten bovendien doorgaan met het verzenden van noodsignalen.

Ook de ketels zelf werden door een metaaldeskundige bestudeerd, wat makkelijk ging doordat ze aan de buitenkant over de volle breedte te zien zijn in het door midden gescheurde wrak. De ketels blijken iets ingedeukt, een vervorming door het koude water op het hete metaal. Ook dat wijst erop dat de machinisten druk op deze ketels hielden voor stroom.

Stokers hadden er in de uren ervoor alles aan gedaan om een grotere ramp te voorkomen. Wetend dat gloeiend hete ketels zouden kunnen exploderen waren ze direct na de aanvaring begonnen met het wegscheppen van brandende kolen onder andere boilers in het ruim van het schip. Ook werd de druk daar verminderd door met een hels lawaai stoom af te blazen.

Hoewel de mannen al na een uur werd toegestaan hun post te verlaten, zag officier Lightoller ze pas een uur later aan dek komen. "Ze hadden allemaal langer volgehouden dan strikt noodzakelijk was." Van de circa 175 stokers overleefde ongeveer een derde die ijskoude nacht; vanwege de hitte beneden waren velen slechts schaars gekleed.

Verwrongen patrijspoort

Een ander detail dat de experts opviel was schade aan een patrijspoort, mogelijk ontstaan door de botsing met de ijsberg. De naastgelegen raampjes zijn intact, maar dit venster is met grote kracht verwrongen en het glas gesprongen. Opnieuw verwijzen ze naar getuigenissen over die nacht.

"Toen ik uit mijn hut de gang op stapte, zag ik stukken ijs op de grond liggen", herinnerde Emma Bucknell zich. "Dat was door een kapotte patrijspoort geduwd toen de ijsberg werd geraakt."

Behalve dat deze nieuwe details een verdere invulling geven aan deze getuigenissen, noemen de makers van de digitale Titanic het ook belangrijk dat het wrak goed is vastgelegd. Doordat het origineel langzaam vergaat, zal op een dag alleen de digitale versie nog over zijn om te bestuderen.

Naast het wrak zelf scanden de onderzeerobots ook de zeebodem eromheen. Daarin werden honderden voorwerpen aangetroffen van passagiers, van kammen en horloges tot muntjes en schoenen, en zelfs een hanger met een haaientand. Stille getuigen van de 1500 mensen die hier hun leven verloren.

Jammer is dat één cruciaal gedeelte niet kon worden vastgelegd: juist de plek op de romp die door de ijsberg werd geraakt, zakte ruim een eeuw geleden weg in modder op de zeebodem en bleef dus buiten het zicht van de scanners.

(Telecompaper) Telia Finland announced the world's first standalone 5G slice handover among multiple countries in a live network in conjunction with Nokia and the Finnish Defence Forces (Puolustusvoimat)...

China verhoogt de importheffingen op producten uit de Verenigde Staten van 34 naar 84 procent. Daarmee reageert het land op de extra importheffingen die de Amerikaanse president recentelijk oplegde aan China, van in totaal 104 procent. De extra importbelasting op Amerikaanse goederen geldt vanaf morgen.

Verder heeft het Chinese ministerie van Handel zes Amerikaanse bedrijven aan de zogenoemde onbetrouwbare-entiteitenlijst toegevoegd en twaalf bedrijven op de exportcontrolelijst gezet.

Ook gaat China twee nieuwe klachten indienen bij de Wereldhandelsorganisatie. Volgens China overtreden de Verenigde Staten de afspraken over vrije handel die daar gemaakt zijn.

Verklaring

Eerder vandaag onderstreepte het Chinese handelsministerie nog dat het land geen handelsoorlog wil met de VS, maar dat het wel de strijd aan zal moeten gaan met de VS als Trump de handelsdruk blijft opvoeren.

De verklaring van het ministerie werd vergezeld door een document over de commerciële betrekkingen tussen de VS en China, dat werd uitgegeven door het Informatiebureau van de Staatsraad. Dat orgaan onderhoudt namens de overheid contact met de media.

'Economische intimidatie'

"De Verenigde Staten gebruiken heffingen als instrument om maximale druk uit te oefenen voor egoïstisch gewin - dit is klassiek unilateralisme, protectionisme en economische intimidatie", aldus een woordvoerder van het ministerie.

In reactie op de eerdere heffingen die Trump China oplegde (in totaal 54 procent), kwam Peking met eigen importheffingen op producten uit de Verenigde Staten die over twee dagen ingaan. Het percentage hiervan (34 procent) is gelijk aan de heffing die Trump op 2 april had afgekondigd. Trump kwam daarop met een heffing van nog eens 50 procent.

Het effect van die heffingen over en weer was afgelopen nacht te merken op de Aziatische beurzen. De Japanse graadmeter Nikkei sloot op een verlies van bijna 4 procent. Ook de beurs van Hongkong dook diep in het rood, maar sloot uiteindelijk op een winst van zo'n half procent.

De nieuwe C-knop om de nieuwe native voicechatapp GameChat te gebruiken is herprogrammeerbaar. Eerder stond in dit artikel dat de C-knop vanaf april 2026 onbruikbaar werd zonder betaald abonnement, doordat remappen van de C-knop niet mogelijk was. Dat is onjuist.

Tanks en troepen door de straten van Washington D.C. Niet omdat het oorlog is, maar om spierballen te tonen. Het is een langgekoesterde wens van president Trump en het lijkt erop dat het deze zomer echt gaat gebeuren.

Het is een beeld dat we vooral kennen uit autocratische landen zoals China en Rusland, waar de regering eens per jaar de militaire macht en kracht in de etalage zet. Een vertoning waarbij duizenden militairen door de straten marcheren onder begeleiding van vliegtuigen en zwaar materieel. Allemaal om te onderstrepen dat ze een wereldmacht zijn om rekening mee te houden.

En dat is precies de uitstraling die ook Trump ambieert. Het is de kern van zijn buitenlandbeleid: met Amerika valt niet te sollen. De Verenigde Staten moeten weer gevreesd worden door de rest van de wereld, want in zijn ogen is dat de weg naar meer vrede en veiligheid. "We gaan weer het sterkste leger opbouwen dat de wereld ooit heeft gezien en we gaan ons militaire succes niet langer alleen op het slagveld meten", verkondigde hij op de dag van zijn inauguratie. Een militaire parade past naadloos in dat beeld.

Verjaardag van Trump

Op 14 juni moet het gebeuren. Officieel ter ere van de 250e verjaardag van de Amerikaanse krijgsmacht, maar er is nog een andere reden: het is namelijk ook de 79e verjaardag van Trump.

Het Witte Huis wil het nieuws nog niet officieel bevestigen, maar achter de schermen lijken de voorbereidingen al begonnen. Zo liet de burgemeester Muriel Bowser van Washington weten dat de regering-Trump inmiddels contact heeft gezocht met een speciale taskforce van het lokale stadsbestuur die verantwoordelijk is voor de organisatie van parades en grote evenementen. Ook melden bronnen bij defensie aan Amerikaanse media dat de eerste plannen inmiddels op de tekentafel liggen.

De stoet moet een route van 6 kilometer afleggen. Van het Pentagon, waar het ministerie van Defensie is gehuisvest, richting Arlington, de grootste militaire begraafplaats van het land, om vervolgens te eindigen bij het Witte Huis.

'Ik moet dit zien te overtreffen'

Tijdens zijn eerste ambtstermijn speelde Trump ook al met dit idee. In 2017 raakte hij geïnspireerd toen hij op Quatorze Juillet - de nationale feestdag van Frankrijk - op bezoek was bij president Macron. "Ik moet dit zien te overtreffen", zou Trump daarover gezegd hebben tegen de Franse regeringsleider.

Vanwege het hoge prijskaartje (geschatte kosten: 92 miljoen dollar) kwam het nooit zover. Dit tot grote onvrede van Trump. Hij beschuldigde lokale politici destijds van het opdrijven van de prijzen. Het ontaardde zelfs in een publieke ruzie met Muriel Bowser, die ook toen ook al de burgemeester van Washington was.

Zorgen en kritiek

Hoeveel nullen er op de huidige begroting komen te staan is nog onduidelijk. Maar het zal hoe dan ook een gevoelige kwestie worden in een tijd waarin Trump en zijn kabinet juist flink het mes zetten in de overheidsuitgaven. Onder aanvoering van Elon Musk zijn als gevolg van dat beleid al ruim 280.000 overheidsmedewerkers ontslagen en de Amerikaanse hoofdstad is daarbij een belangrijk slagveld.

Takis Karantonis, een lokale bestuurder uit Arlington, staat dan ook niet meteen te springen nu er een hulpverzoek bij zijn gemeente is binnengekomen. "Ik hoop dat de federale overheid oog heeft voor de pijn en de zorgen van veel veteranen die hier wonen. Zij zijn hun baan kwijtgeraakt als gevolg van recente overheidsbeslissingen of dreigen misschien hun baan te verliezen", vertelt hij.

Schade asfalt

Daarnaast zijn er ook nog veel praktische bezwaren. De infrastructuur van de stad zou niet ingericht zijn op het vervoeren van zwaar militair materieel. Het asfalt zou kunnen beschadigen, wat mogelijk weer extra kosten met zich meebrengt. Net als alle extra veiligheidsmaatregelen die nodig zijn om dit te organiseren.

Trump zelf houdt zijn lippen voorlopig stijf op elkaar. Maar de president lijkt vastberaden om af te maken waar hij in zijn eerste termijn aan is begonnen.

Tata Steel in IJmuiden werkt aan een grote reorganisatie waarbij 1600 voltijdbanen verdwijnen. Dat komt neer op 1 op de 5 banen.

Tata zegt een nieuwe organisatiestructuur nodig te hebben met een kleinere en meer centraal gestuurde organisatie. Dat vraagt, staat in een persbericht, om meer slagkracht, minder bureaucratie en minder managementlagen. Het banenverlies zal dan ook voornamelijk het management en andere ondersteunende diensten op de locatie IJmuiden raken.

Vakbond FNV zegt dat het banenverlies het gevolg is van slecht beleid bij Tata. De bond verzet zich tegen de reorganisatie en sluit acties niet uit.

In zwaar weer

Het is al langer bekend dat het niet goed gaat met Tata Steel. In het laatste financiële verslag meldde het bedrijf een verlies van 556 miljoen euro. Staalbedrijven in Europa hebben het zwaar vanwege de hoge energieprijzen.

Daarbovenop kwamen importbeperkingen vanuit de Verenigde Staten. Voor de invoer van staal uit Europa moeten extra heffingen worden betaald.

Groen staal

Volgens bestuursvoorzitter Hans van den Berg is de reorganisatie een noodzakelijke stap naar een duurzaam en toekomstbestendig staalbedrijf.

Tata heeft een zogeheten 'groen staal-plan'. In 2030 moet ongeveer de helft van de productie verduurzaamd zijn door staal te maken met behulp van waterstof. Daarvoor is hulp van de overheid nodig. Over die hulp wordt momenteel onderhandeld.

Voorwaarde voor overheidssteun is dat Tata de overlast voor de directe omgeving terugdringt.

Crisis-cao

Vorige week sloot Tata Steel een crisis-cao af voor een jaar, waarin geen structurele loonsverhoging werd afgesproken, alleen een eenmalige uitkering.

Eind 2023 kondigde Tata Steel ook een reorganisatie aan waarbij 800 banen zouden verdwijnen. Dat plan werd na verzet van personeel aangepast waardoor minder banen verloren gingen.

British Steel

Dat de staalindustrie het moeilijk heeft blijkt ook uit het mogelijk nationaliseren van British Steel in Engeland. Dat meldde de BBC gisteravond.

Volgens British Steel is het openhouden van twee hoogovens financieel niet langer houdbaar. Daarbij speelt dat president Trump een heffing van 25 procent oplegde voor Amerikaanse importen van staal.

De Chinese eigenaar van British Steel Jingye zegt 1,4 miljard euro te hebben geïnvesteerd om het bedrijf draaiende te houden. De verliezen bedragen volgens Jingye nu zo'n 813.000 euro per dag.

(Telecompaper) Canada's Managed Network Systems Inc (MNSi), a regional internet and phone carrier active in southwest Ontario, has signed a letter of intent to...

Spotify benadrukt dat het Premium-abonnement advertentievrij is en blijft. Dit zegt het bedrijf naar aanleiding van geruchten over de komst van advertenties naar de betaalde dienst, nadat sommige Premium-abonnees plots reclame te horen kregen bij het luisteren van muziek.

Sitting in front of a computer all day isn’t exactly what the firmware between our ears was tuned to do. We’re supposed to be hunting and gathering, not hunting and …read more

Negen basisscholen in Baarn houden vandaag de deuren gesloten vanwege een dreiging. De politie houdt extra toezicht en is een onderzoek gestart. Twee middelbare scholen blijven open, maar houden ook extra toezicht. Dat bevestigen scholen en de politie aan de NOS. De politie zegt geen aanwijzingen te hebben dat het om een serieuze dreiging gaat.

In een e-mail aan de scholen, ingezien door de NOS, wordt gedreigd met het plegen van "de meest gruwelijke aanslag in de Nederlandse geschiedenis". In de dreigbrief staat dat de afzender bij elke school is geweest om "spullen neer te leggen, in en rond de school".

"Vandaag ga ik op pad en schiet ik zo veel mogelijk mensen neer. Ik zal updates geven over mijn plannen en ik zal het streamen." Ook worden accounts op sociale media genoemd. "Via deze platforms kan je contact met me opnemen", is te lezen in de e-mail. De politie wil verder niets kwijt over de dreigbrief omdat dat onder "daderinformatie" valt.

De scholen hebben zelf besloten voorlopig dicht te blijven. Een schoolbestuurder zegt dat ze de dreiging serieus nemen en dat "veiligheid vooropstaat".

(Telecompaper) Taiwanese operator Chunghwa Telecom has announced plans to invest up to USD 115 million in Astranis Space Technologies...

Instagram krijgt mogelijk toch een native iPad-app, meldt The Information. De huidige iPad-app is niet meer dan een ingezoomde versie van de iPhone-app. Drie jaar geleden zei Instagram-topman Adam Mosseri nog dat er niet genoeg iPad-gebruikers waren voor een native app.

Wanneer Hades II uit early access komt, zal versie 1.0 als eerste speelbaar zijn voor de Nintendo Switch, Switch 2, pc en Mac. De makers zeiden eerder al niet uit te sluiten dat de dungeoncrawler ook naar andere consoles komt, maar focust eerst op bovenstaande platforms.

Rabobank moet voor de rechter verschijnen voor fouten die de bank gemaakt zou hebben rond de controles op witwassen en financiering van terrorisme. Dat heeft het Openbaar Ministerie bekendgemaakt.

Al ruim twee jaar doet het OM onderzoek naar mogelijke fouten bij de bank. Uit dat onderzoek zou blijken dat de bank jarenlang tekortschoot bij het doen van klantenonderzoek en het melden van verdachte transacties.

De fouten zouden gemaakt zijn in de periode tussen oktober 2016 en eind 2021. Eerder had het OM ook ING en ABN Amro in het vizier. Met die banken werden uiteindelijk schikkingen getroffen. ING en ABN Amro moesten vele honderden miljoenen betalen.

Met Rabobank lukte het niet om een schikking te treffen. Volgens de bank is er zo'n groot verschil van inzicht dat het niet is gelukt om tot afspraken te komen.

De aandelenbeurzen in Europa openen vandaag opnieuw negatief. De Amsterdamse index AEX begon de handelsdag met een verlies van ruim 3 procent. Franse en Duitse graadmeters lieten verliezen in dezelfde orde van grootte zien.

De negatieve stemming is een vervolg op de neergang van de Aziatische beurzen afgelopen nacht. De Japanse graadmeter Nikkei sloot op een verlies van bijna 4 procent. Ook de beurs van Hongkong dook diep in het rood, maar sloot uiteindelijk op een winst van zo'n half procent.

Analisten schrijven dat herstel toe aan het vooruitzicht dat China tegenmaatregelen gaat nemen om de eigen economie te beschermen.

Belangrijke oorzaak voor de dalingen in Europa en Japan is de onzekerheid rond de handelsoorlog van president Trump. Afgelopen nacht gingen nieuwe Amerikaanse importheffingen in, waaronder een nieuwe heffing op producten uit China die het totaal voor dat land op 104 procent brengt.

Op een diner van Republikeinen zei president Trump dit over de heffingen:

Gisteravond sloot de belangrijke Amerikaanse beursindex S&P 500 met een verlies van 1,6 procent. Daarmee werd de winst van enkele procenten aan de start van de handelsdag volledig uitgewist. Al met al staat de S&P 500 nu 19 procent lager dan het record in februari.

Meer onrust verwacht

Beurshandelaren en analisten verwachten verdere onrust op de financiële markten.

Door de hoge importheffingen stijgen de prijzen in de winkels. De economische groei wordt erdoor afgeremd. De mate waarin dat gebeurt, is afhankelijk van de mate waarin Trump zijn poot stijf houdt.

Medewerkers van Trump melden dat het Witte Huis openstaat voor onderhandelingen met traditionele bondgenoten, zoals Japan en Zuid-Korea. China kan blijven rekenen op een harde opstelling.

Vandaag maakt de Europese Commissie bekend hoe het de eerdere heffingen van de VS op onder meer staal en aluminium gaat vergelden.

Samsung is gestart met de preorders van de Odyssey G91F, Odyssey G81SF en Odyssey 3D G90XF. De nieuwe gamingmonitors hebben een adviesprijs van respectievelijk 1119 euro, 1399 euro en 2199 euro. De prijzen werden vorige maand al door enkele retailers vermeld.

De meestgebruikte pufjes voor longpatiënten bevatten stoffen die erg slecht zijn voor het klimaat. Ook zijn er zorgen over PFAS die door het gebruik van de pufjes in het milieu belanden. Longexperts zeggen dat het merendeel van de patiënten kan overstappen op minder schadelijke medicatie. Een nieuwe richtlijn voor 'klimaatbewust voorschrijven' moet artsen hierbij helpen.

In de zorg zijn steeds meer initiatieven om te vergroenen. De sector is verantwoordelijk voor ongeveer 7 procent van de landelijke broeikasgasuitstoot, wat bijdraagt aan de opwarming van de aarde.

Ook de vier miljoen drijfgasinhalatoren die per jaar in Nederland worden voorgeschreven aan zo'n anderhalf miljoen longpatiënten dragen hieraan bij. Het drijfgas uit één inhalator veroorzaakt een vergelijkbaar broeikaseffect als 320 kilometer rijden met een benzineauto. Dat is een fractie van het totale broeikaseffect, maar toch voelen longexperts hier een verantwoordelijkheid.

Want de opwarming van de aarde heeft directe negatieve effecten op longpatiënten: "Het zorgt voor een langer bloeiseizoen, dus voor meer pollen in de lucht en een langer klachtenseizoen", zegt kinderlongarts Niels Rutjes van het Emma Kinderziekenhuis. "Dat merken we ook nu al."

Volgens Job van Boven, apotheker-onderzoeker in het UMC Groningen en bestuurslid van Longalliantie Nederland, gebruiken te veel longpatiënten de drijfgaspufjes. "Zo'n 55 procent van de anderhalf miljoen longpatiënten gebruikt die nu, terwijl dat maar voor 15 tot 20 procent nodig is."

Het alternatief is een poederinhalator. Daarbij moet een patiënt in staat zijn om heel krachtig en diep in te ademen. Dat kan niet iedereen: kleine kinderen en ouderen bijvoorbeeld lukt dit niet. Zij zijn daarom aangewezen op de pufjes met drijfgas. Dat drijfgas zorgt ervoor dat de medicatie zonder krachtig adem te halen diep in de longen komt.

Geen risico

Van Boven en Rutjes zien steeds meer bewustwording bij artsen over de schadelijke milieueffecten van de drijfgaspufjes. Toch vinden artsen het lastig om patiënten een alternatief voor te schrijven. "In de praktijk geven veel artsen toch de pufjes waar de patiënten aan gewend zijn", zegt Rutjes.

Volgens Van Boven willen artsen geen risico nemen. "Je wil niet dat je patiënt in het ziekenhuis belandt. Dat is overigens voor het milieu ook veel schadelijker." De richtlijn moet artsen daarom helpen om te bepalen wanneer en hoe patiënten op een veilige manier op een ander middel kunnen overstappen.

Evelyn Brakema, voorzitter van de Groene Zorgalliantie die zich inzet voor duurzame zorg, begeleidt onderzoek naar hoe artsen milieuoverwegingen kunnen laten meewegen in de spreekkamer. Zelf herkent zij als huisarts-in-opleiding veel van de bevindingen van haar promovendi. "Verreweg de meeste patiënten zijn enthousiast en zeggen: geef mij die milieuvriendelijke puf maar."

Eén patiënt werd "gewoon boos" dat hij hier helemaal niets van afwist. "Hij zei: ik ben heel bewust bezig met het milieu, ben vegetarisch, reis met het ov. En nu blijkt dat ik jaren lang onnodig een supervervuilende puf heb gebruikt!"

Drijfgas is PFAS

De bewustwording onder artsen is dus gegroeid. Wat de meesten van hen niet weten, is dat de schadelijke drijfgassen in de pufjes tot de PFAS behoren.

Deze drijfgassen behoren niet tot de PFAS waarvan bekend is dat ze schadelijk zijn voor de mens, zoals die in impregneersprays en blusschuim. Anders dan deze PFAS stapelen de drijfgassen in de pufjes zich niet op in het lichaam om daar lang te blijven zitten, maar worden ze juist snel uitgescheiden via urine.

Toch hebben experts er zorgen over. In de eerste plaats omdat die PFAS ergens geproduceerd moeten worden. "Dat is een vervuilende industrie, waarbij schadelijke stoffen vrijkomen", zegt PFAS-expert Chiel Jonker.

Daarbij wordt na uitademing in de lucht een ander type PFAS gevormd (TFA). "Dat is een heel vervelende, zorgelijke stof die zich snel verspreidt via de lucht en in water."

Schadelijk

Inmiddels zit er door onder andere koelsystemen van airco's en koelkasten zoveel TFA in water dat de mens er flinke hoeveelheden van binnenkrijgt, boven op de andere PFAS die in het water zit.

"TFA is niet zo giftig als andere schadelijke PFAS, maar de concentraties in water zijn wel vele malen hoger", zegt Jonker. "En die totale PFAS-belasting is schadelijk voor onze gezondheid."

Door Europese klimaatregels zijn farmaceuten inmiddels druk bezig met het zoeken naar alternatieve drijfgassen die minder schadelijk zijn.

Dat maakt de richtlijn niet minder belangrijk, zegt Van Boven. "Elk drijfgaspufje dat we kunnen voorkomen is er één."

Wat is PFAS? En waarom is het schadelijk voor onze gezondheid? In de onderstaande video legt NOS op 3 het je uit:

If you want to get started in microfluidic robotics, [soiboi soft’s] salamander is probably too complex for a first project. But it is impressive, and we bet you’ll learn something …read more