Aggregator

De Litouwse luchthavens van hoofdstad Vilnius en de 100 kilometer verderop gelegen stad Kaunas zijn gisteravond gesloten nadat er weerballonen vanuit de grens met Belarus richting de luchthavens zweefden.

De luchthavens bleven tot ongeveer 04.00 uur (lokale tijd) gesloten. Als reactie op de weerballonnen heeft de regering ook twee grensovergangen met Belarus gesloten tot 12.00 uur. Het gaat om ballonnen van smokkelaars. Het is de derde keer deze maand dat er weerballonnen werden waargenomen boven het Litouwse luchtruim. Afgelopen dinsdag waren er volgens de regering op de radar tientallen ballonnen te zien. Hoeveel er dit keer in het Litouwse luchtruim zweefden, is niet bekend.

Illegale sigaretten

Volgens Litouwen worden de ballonnen de afgelopen tijd regelmatig door Belarussische smokkelaars gebruikt om illegale sigaretten te vervoeren om de strenge controles over land te vermijden. De regering van Litouwen vindt dat de Belarussische president Loekasjenko te weinig doet om de smokkelpraktijken te stoppen.

De premier van Litouwen Ruginiene maakte bekend dat de Nationale Veiligheidscommissie van het land volgende week samenkomt. Daar wordt besproken welke maatregelen op korte termijn kunnen worden genomen die volgens haar "pijnlijk zijn voor de smokkelaars en het regime van Lukashenko dat hen toestaat om te floreren".

Ideally, an aircraft would be made of something reasonably strong, light, and weather resistant. Cardboard, is none of those things. But that did not stop [PeterSripol] from building an ultralight …read more

CDA-leider Bontenbal roept VVD-leider Yesilgöz en GroenLinks-PvdA-leider Timmermans op niet eindeloos hun verschillen te benadrukken. "Handdoekjes leggen, rode lijnen trekken, breekpunten, het helpt allemaal niet", zei Bontenbal in het 'debat van het midden' van het televisieprogramma Café Kockelmann.

"De verschillen mogen in een campagne worden benadrukt, maar we moeten straks ook een stabiel kabinet willen vormen", vindt de CDA-leider. Eerder zei Bontenbal nog dat, als hij met een pistool gedwongen werd, hij voor de VVD zou kiezen in plaats van GroenLinks-PvdA. Nu zei hij dat het meest realistische kabinet "door het midden gaat".

"Het belangrijkste is dat we uit de impasse komen en het landsbelang bovenaan zetten", vindt Bontenbal. Hij hoopt dat er in beide partijen discussie komt, want "uiteindelijk moeten we verder".

Uitgestoken hand niet aangenomen

Yesilgöz en Timmermans grepen de uitgestoken hand van Bontenbal niet aan. Timmermans zei dat de ervaring leert dat het CDA alleen in uiterste nood gaat samenwerken met links. Yesilgöz verweet de CDA-leider dat hij opnieuw geen duidelijkheid wil geven.

Volgens haar weten CDA-kiezers niet of ze met een stem op Bontenbal voor een links of rechts kabinet kiezen. Zelf blijft ze pleiten voor een centrumrechts kabinet, zonder GroenLinks-PvdA dus.

De lijsttrekkers van de grootste partijen gingen afgelopen avonden twee keer op rij met elkaar in debat: donderdagavond waren Bontenbal, Yesilgöz, Timmermans en Wilders bij SBS 6, vrijdagavond waren ze - zonder Wilders - bij het 'Debat van het midden'. Waar donderdagavond duidelijk werd dat CDA, VVD en GroenLinks-PvdA echt niet met Wilders om tafel gaan om over een nieuw kabinet te onderhandelen, was bij het 'Debat van het Midden' de vraag of ze dan wel met elkaar wilden.

'Mediator' Kockelmann

Gespreksleider Kockelmann - die zichzelf gekscherend 'mediator' noemde - probeerde vooral naar de overeenkomsten tussen de partijen te zoeken. "Alle drie zeggen ze dat er een stabiel kabinet moet komen, willen ze 100.000 woningen bouwen en de NAVO-norm halen", somde hij op.

Maar de manieren waarop partijen die doelen willen bereiken, verschillen flink. Zo kreeg Timmermans er van CDA en VVD van langs omdat hij voor het halen van de NAVO-norm vanaf 2030 nog geen geld had gereserveerd in de doorrekeningen van het Centraal Planbureau. Timmermans toont daarmee volgens Yesilgöz "geen leiderschap".

GroenLinks-PvdA en CDA weten elkaar wel te vinden bij het afbouwen van de hypotheekrenteaftrek, maar daar zet VVD-lijsttrekker Yesilgöz een blokkade op. Voor Bontenbal is het geen breekpunt. Timmermans vroeg zich op zijn beurt af hoe hard de VVD eraan gaat vasthouden.

Hoe Bontenbal ook zijn best deed, Timmermans en Yesilgöz bleven de verschillen benadrukken. Maar kijkend naar de peilingen, is de kans groot dat die middenpartijen straks toch tot elkaar veroordeeld zijn. Duidelijk werd wel dat een coalitie met deze drie partijen na de verkiezingen allesbehalve makkelijk zal worden.

Politiek verslaggever Marleen de Rooy:

"Partijen roepen allemaal hard dat er snel een stabiel kabinet moet komen. Maar hoe partijen zich naar elkaar opstellen, maakt dat nog niet eenvoudig. Het benadrukken van de verschillen hoort natuurlijk bij de campagne, maar de toon en scherpte waarmee het nu gebeurt, kan het straks na de verkiezen ook lastig maken om nader tot elkaar te komen.

Wat wel echt duidelijk is: deze partijen gaan niet met Wilders samenwerken. Hun boodschap voor de kiezer is: een stem op Wilders is een verloren stem. Bij de PVV zijn ze daar niet rouwig om, omdat ze denken dat het kiezers juist kan motiveren op Wilders te stemmen als iedereen zich tegen hem keert. De grootste angst van de PVV is dan ook dat hun achterban niet gaat stemmen."

Met nog een paar dagen tot de verkiezingen te gaan, loopt de spanning op. Op de laatste zaterdag voor de verkiezingen gaan de lijsttrekkers nog één keer het hele land door om kiezers op te zoeken, met hen in gesprek te gaan en folders uit te delen. Nog altijd heeft een groot deel van de kiezers zijn keus niet bepaald, dus er valt nog veel te winnen voor de lijsttrekkers.

Welke lijsttrekker is waar deze zaterdag?

Op dag 24 van de shutdown raakt de ruzie over de overheidsbegroting tussen Republikeinen en Democraten ambtenaren voor het eerst in de portemonnee. Vele honderdduizenden medewerkers van de overheid zien vandaag op de maandelijkse 'payday' geen salaris binnenkomen op hun bankrekening.

Een deel van hen klopt noodgedwongen aan bij de voedselbank. "Het is drukker dan ooit", zegt Trazy Collins van hulporganisatie Bread for the City. Lange rijen staan er bij het uitdeelpunt in Washington. De lobby zit vol. Elke dag ziet Collins hier wel nieuwe gezichten.

"Normaal gesproken zouden de meesten van hen vandaag of morgen hun loon hebben gekregen", zegt ze over haar nieuwste klanten, federale ambtenaren. "Velen leven van loonstrook naar loonstrook. Dit is het moment waarop ze voor een keuze komen te staan: betaal ik mijn hypotheek, of zet ik eten op tafel?"

Shutdown

Haast vier weken lang al zit de overheid op slot. Democraten liggen overhoop met de Republikeinen van president Trump over de begroting, die ieder jaar moet worden goedgekeurd. Knellen doet het vooral bij de Affordable Care Act, beter bekend als Obamacare.

Die wet maakt zorgverzekeringen betaalbaarder voor vele miljoenen Amerikanen, met name voor mensen met een laag inkomen. Als er niets wordt gedaan, lopen de subsidies die dat mogelijk te maken voor zo'n 20 miljoen Amerikanen eind dit jaar af. Democraten willen de subsidie in stand houden, maar vinden tot nu toe geen gehoor bij de Republikeinen.

Een voorstel van de Republikeinen om soldaten en de essentiële werknemers die moeten doorwerken tijdens de shutdown alsnog uit te betalen, kreeg geen steun van de Democraten. Die wilden dat iedereen betaald zou krijgen zolang deze politieke impasse voortduurt.

Tijdens de shutdown van 2018, die met 35 dagen geldt als de langste ooit, waren er grote vertragingen op de vliegvelden toen steeds meer luchtverkeersleiders zich ziek begonnen te melden. Dat valt nu nog mee, maar het aantal vertragingen ligt hoger dan normaal door onderbezetting.

"We geven alles wat we hebben", zegt Dave Spero van PASS, de vereniging van luchtvaartveiligheidsspecialisten. Een kleiner aantal mensen moet het werk nu opknappen, onbetaald dus. "Dit kan niet te lang zo doorgaan. Gaat een kinderopvang zeggen: geen probleem hoor, je hoeft je rekening niet te betalen?"

Hij ziet dat de stress daardoor verder is toegenomen. "Bij dit soort werk wil je er altijd klaar voor zijn. Je wilt scherp en energiek aan de slag gaan", zegt Spero.

Voedselhulp

Daar waar mensen het hoofd echt niet meer boven water kunnen houden, kloppen ze aan bij hulporganisaties als de Community Agency Service. "We zien een enorme toename aan aanvragen voor noodsteun", zegt Sig Meilus. Haar organisatie schiet te hulp bij financiële noodgevallen; federale ambtenaren kunnen een eenmalige bijdrage van 500 dollar krijgen. Hoelang nog is de vraag.

"Onze middelen raken snel uitgeput, zeker nu de shutdown maar blijft voortduren", zegt Meilus. "We maken ons zorgen dat werknemers in deze regio een bijzonder zware herfst tegemoet gaan, met de stijgende kosten van levensonderhoud en het wegvallen van voedselsteun."

Vanaf november dreigt de financiering van het overheidsprogramma SNAP te worden stilgezet. 42 miljoen Amerikanen zijn afhankelijk van de bijbehorende voedselbonnen, een subsidie op de boodschappen van gemiddeld 187 dollar per maand. Collins, van Bread for the City, bereidt zich daarom voor op extra drukte in aanloop naar de feestdagen.

"Tijdens de shutdown van 2018 kregen mensen hun voedselbonnen nog gewoon", zegt Collins. Sommige staten zeggen alsnog bij te springen, maar niet elke staat heeft daar de middelen voor. "Er is nog een week om dit op te lossen. Veel mensen hebben geen buffer; hun spaargeld gebruiken ze al om andere rekeningen te betalen."

"Dit is de enige plek die me kan helpen", zegt Khaos Nwigwesen. De 21-jarige ex-marinier uit Los Angeles is een van de jongste bezoekers van de voedselbank. "Als dit dichtgaat, weet ik niet waar ik heen moet. Maar voor nu is er hier in elk geval nog hoop."

Goudtaxaties door het bedrijf Goudwisselkantoor zijn vaak onbetrouwbaar, zo blijkt uit onderzoek van het consumentenprogramma Kassa, dat met een verborgen camera meerdere filialen van Goudwisselkantoor in Nederland bezocht.

Het bedrijf, met 175 vestigingen in Nederland en België, taxeert niet op basis van de werkelijke waarde van het goud, maar op basis van het type klant. Zo krijgen slecht geïnformeerde klanten, die geen idee hebben van de goudprijs en hoeveel karaat het gouden voorwerp is dat ze willen verkopen, een veel lager bod dan goed geïnformeerde klanten.

Uit verklaringen van betrokkenen, interne documenten en undercoverbeelden blijkt volgens Kassa dat niet goed geïnformeerde klanten vaak maar 20 tot 30 procent van de werkelijke waarde krijgen. In extreme gevallen was dat zelfs maar 5 procent.

Delen cursusboek

Uit interne stukken, waaronder delen van een cursusboek voor werknemers, blijkt dat het bedrijf vijf types klanten onderscheidt, waarbij klanttype 1 het minste en klanttype 5 het meeste geld krijgt voor het goud dat ze willen verkopen.

Kassa liet een ketting door een onafhankelijke expert taxeren en stuurde vervolgens een vrouw die de taxatiewaarde niet kende naar een filiaal van Goudwisselkantoor.

Bekijk hieronder wat de vrouw geboden kreeg voor het sieraad dat door de onafhankelijke expert was getaxeerd op 1301 euro:

Na wat onderhandelen kwamen de partijen uit op een bedrag van 350 euro, iets minder dan een kwart van de door de expert vastgestelde waarde.

De vrouw kreeg na de transactie een bon mee waarop alleen stond: 'Kettinkje, 350 euro'. Zonder de gegevens van gewicht en karaat kunnen klanten achteraf niet controleren wat het gouden sieraad werkelijk waard was.

Bewust zo laag mogelijk bedrag

Kassa bezocht dit jaar zeven filialen van Goudwisselkantoor, waar in geen enkel geval de juiste prijs werd betaald. Een strafrechtadvocaat die Kassa raadpleegde, stelt dat deze werkwijze verder gaat dan onethisch handelen en dat er mogelijk sprake is van oplichting omdat het bedrijf bewust probeert een zo laag mogelijk bedrag uit te keren.

Goudwisselkantoor zegt zich in een reactie aan Kassa niet te herkennen in de suggesties die het programma doet over hun werkwijze en opleiding van medewerkers. "Onze medewerkers worden opgeleid om klanten op een eerlijke, deskundige en professionele manier te helpen, met als doel dat iedere klant tevreden de deur uitgaat", staat in de reactie.

Het bedrijf verklaart dat "prijsverschillen kunnen ontstaan door inschattingen van medewerkers of doordat klanten graag uit willen onderhandelen". Verder schrijft het bedrijf dat de geboden prijs een inkoopprijs is, die lager ligt dan een taxatiewaarde vanwege de kosten die het bedrijf maakt voor bijvoorbeeld personeel en beveiliging.

Verder benadrukt Goudwisselkantoor dat het de klant een vrijblijvend aanbod doet. "De klant bepaalt altijd zelf of hij of zij daarop wil ingaan, er nog over na wil denken of elders een vergelijking wil maken."

For any mission-critical computer system, it’s a good idea to think about how the system will handle power outages. At the very least it’s a good idea to give the …read more

De publieke omroep behoudt drie tv-zenders, maar die worden wel op een andere manier gevuld waardoor er minder programma's nodig zijn. Het is een van de maatregelen om de door het kabinet opgelegde bezuiniging van bijna 160 miljoen euro vanaf 2027 door te voeren, bevestigt de NPO na berichtgeving van het AD.

NPO 1 blijft het vlaggenschip met programma's zoals Heel Holland Bakt en Even tot hier. NPO 2 en NPO 3 gaan op de schop. De jeugdprogramma's, die nu nog tot 19.30 uur worden uitgezonden op NPO 3, verhuizen naar NPO 2. In de avond blijft op deze zender plek voor verdieping en achtergrondprogramma's.

NPO 3 wordt deels een evenementenzender, meldt Jurre Bosman, directeur Audio en Video bij de NPO. "Op tafel ligt onder meer ons plan om NPO 3 de plek te maken voor live evenementen, zoals cultuur, actualiteiten en sport."

Programma's verdwijnen

Daardoor zou een groot deel van de live sport hier terechtkomen. Ook de tv-registraties van 3FM Serious Request en de Top 2000 van NPO Radio 2 zouden er een plek kunnen krijgen. Verder moet de zender een etalage worden voor programma's die exclusief worden aangeboden op streamingdienst NPO Start.

Het resultaat van de wijziging is dat er minder programma's nodig zijn om de drie zenders te vullen. Volgens Jojanneke Doorn, ook directeur Audio en Video, gaan er daardoor programma's verdwijnen. "Gezien de hoogte van de bezuiniging ontkomen we in 2027 niet aan ingrijpende besparingen op de programmering." De 156 miljoen euro die van het kabinet moet worden bezuinigd, is ongeveer een zesde van het totale budget.

Dat NPO 2 deels een kinderzender wordt, heeft gevolgen voor de dagprogrammering en de vooravond op de zender waar nu programma's als BinnensteBuiten, Podium Klassiek, VPRO Boeken en Kruispunt worden uitgezonden.

Of die programma's kunnen blijven bestaan, is nog niet duidelijk. "De toekomst van de programma's die nu op de dag van NPO 2 staan, nemen we mee in de gesprekken met de omroepen", zegt Bosman.

Dat niet alle programma's verzekerd zijn van een plek in de programmering vanaf 2027 is wel duidelijk. Doorn spreekt over "moeilijke keuzes".

Eerder werd al bekend dat de politieserie Flikken Rotterdam wordt geschrapt. Ook De Rijdende Rechter verdwijnt, evenals Het Mooiste Meisje van de Klas. Van andere titels, zoals First Dates, Van Roosmalen & Groenteman en Keuringsdienst van Waarde worden minder afleveringen gemaakt. Een deel van die bezuinigingsmaatregelen gaat al in 2026 in.

Zenders die verdwijnen

Daarnaast verdwijnt een aantal radio- en tv-zenders: NPO Campus Radio, NPO Soul & Jazz, NPO 2 extra en BVN. Die laatste is de tv-zender om in het buitenland naar de publieke omroep te kijken.

Volgens Doorn wordt vooral de programmering van de "lineaire kanalen" geraakt. Dat zijn de tv- en radiozenders. Over de verdere bezuinigingen bij de radio wil de NPO nog niets zeggen, behalve dat die het ook met minder zullen moeten doen.

De politie in de Duitse deelstaat Beieren heeft meerdere mensen aangehouden op verdenking van handel in vervalste meesterwerken. De verdachten probeerden onder meer een nagemaakt exemplaar van het topstuk De Staalmeesters van Rembrandt van Rijn te verkopen, terwijl het origineel al sinds 1885 in het Rijksmuseum in Amsterdam hangt.

In totaal zijn twintig kunstwerken in beslag genomen die onder de naam van wereldberoemde kunstenaars werden verhandeld. Naast werken van Rembrandt gaat het onder meer om schilderijen van Peter Paul Rubens, Pablo Picasso en Frida Kahlo.

De zaak kwam aan het licht toen de hoofdverdachte, een 77-jarige man uit Duitsland, twee nep-Picasso's aanbood op de kunstmarkt. Later bleek dat hij ook De Staalmeesters wilde verkopen voor zo'n 120 miljoen Zwitserse frank, omgerekend ongeveer 130 miljoen euro.

De man beweerde dat het schilderij in het Rijksmuseum een kopie is, en dat het 'echte' origineel in handen was van een 84-jarige vrouw uit Zwitserland. De politie onderzoekt ook haar rol en heeft het schilderij in beslag genomen.

Tientallen invallen

De overige vervalsingen werden aangeboden voor bedragen tussen 400.000 en 14 miljoen euro. Ze zijn de afgelopen week gevonden bij politie-invallen op tientallen locaties in Duitsland, Zwitserland en Liechtenstein.

Naast de 77-jarige hoofdverdachte zijn nog tien andere mensen aangehouden. Onder hen is ook een 74-jarige Duitser die valse deskundigenrapporten opstelde om de echtheid van de schilderijen te bevestigen.

De verdachten zijn onder voorwaarden vrijgelaten. De politie in Beieren meldt dat het onderzoek nog loopt en dat alle in beslag genomen werken de komende weken worden onderzocht door experts.

Hoeveel sociale huurwoningen gaan er naar erkende vluchtelingen, ook wel statushouders genoemd? Dat is een regelmatig terugkerende vraag, ook deze verkiezingscampagne weer. Lijsttrekker Jetten (D66) sprak over een percentage van ongeveer 7 procent, Klaver (GroenLinks-PvdA) had het over "7 tot 10 procent".

Demissionair minister Keijzer van Volkshuisvesting (BBB) sprak over "25, 30 procent" en PVV-leider Wilders noemde gisteren in het SBS-debat een nog hoger percentage, van 37 procent. Dat zou betekenen dat een op de drie vrijkomende sociale huurwoningen naar statushouders gaat. SBS6 noemde wéér een ander cijfer: 17 procent.

Waar zijn al deze verschillende percentages op gebaseerd?

CBS-cijfers

Jetten en Klaver varen vermoedelijk op cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In het recentst onderzochte jaar (2022) werd volgens het CBS bijna 7 procent van alle vrijgekomen corporatiewoningen toegewezen aan "huishoudens met statushouders".

Dat zijn mensen die na een asielaanvraag in Nederland een verblijfsvergunning hebben gekregen, bijvoorbeeld omdat ze gevlucht zijn voor oorlog. Op het moment dat zij een Nederlands paspoort krijgen, worden zij Nederlander genoemd en geen 'statushouder' meer.

In 2022 kwamen 162.500 corporatiewoningen vrij. Daarvan werden er 11.000 toegewezen aan een huishouden met een statushouder, oftewel een kleine 7 procent. In de vier jaar daarvoor lag dat percentage ergens tussen de 4 en 6 procent.

De koepel van woningcorporaties, Aedes, beschikt over recentere cijfers, maar dat zijn schattingen. Over de jaren 2023 en 2024 ligt het percentage sociale huurwoningen dat naar statushouders ging volgens een woordvoerder rond de 10 procent.

Starters of niet?

Wilders zegt zich te baseren op berekeningen van wiskundige Jan van de Beek, die zichzelf "het wetenschappelijk migratiecijferbureau van X" noemt. Van de Beek stelt dat je statushouders moet beschouwen als starters, omdat zij vaak geen lege sociale huurwoning achterlaten.

In de redenering van Van de Beek - en ook van Wilders en Keijzer - concurreren statushouders vooral met starters. Tot starters worden mensen gerekend die voor het eerst een eigen woning krijgen, omdat ze tot dan toe nog bij hun ouders wonen of bijvoorbeeld in een opvanglocatie van het COA verblijven. Op dit moment wachten zo'n 19.000 statushouders in de asielopvang op een (sociale) huurwoning.

In de berekening van Van de Beek ging in 2023 37 procent van alle vrijkomende sociale 'starterswoningen' naar statushouders, in 2021 was dat volgens hem 29 procent. Hij vergelijkt cijfers van Aedes over het toegewezen aantal woningen aan statushouders met CBS-cijfers over het totaal aantal toegewezen woningen aan starters.

'Scheve vergelijking'

Experts noemen het een scheve vergelijking, omdat in het cijfer van toegewezen woningen aan statushouders ook doorstromende statushouders zitten, die een woning leeg achterlaten.

Volgens de experts zou dat getal vergeleken moeten worden met het totaal aantal sociale huurwoningen dat werd verhuurd, waarin ook de cijfers zitten van doorstromers. Zoals eerder genoemd berekende het CBS dat het in 2022 om zo'n 7 procent ging.

Of, zeggen zij, het aantal startende statushouders, die vanuit het COA een woning krijgen toegewezen, moeten worden vergeleken met het totaal aantal woningen dat specifiek aan starters wordt toegewezen. In de berekening van het CBS gaat dat om 17 procent - het cijfer dat SBS6 gisteren gebruikte.

"Ik vind het raar dat het CBS groepen statushouders uit elkaar trekt", zegt Van de Beek in reactie tegen de NOS. "Elke statushouder die een woning krijgt toegewezen zorgt toch voor een woning die wordt onttrokken aan de woningmarkt? Waarom noemen ze sommigen dan startende statushouders en andere doorstromers?"

In de kern draait de cijferdiscussie vooral om de vraag: kijk je naar álle sociale huurwoningen die naar statushouders gaan of alleen naar de 'starterswoningen' - zoals Wilders, Keijzer en SBS.

Gemeenten bepalen

Feit is ook dat gemeenten wettelijk verantwoordelijk zijn voor de huisvesting van statushouders, de zogeheten 'taakstelling'. Omdat er een groot tekort is aan sociale huurwoningen, voldoen zij vaak niet aan deze taak. Ook veel andere groepen maken aanspraak op sociale huurwoningen; de gemiddelde wachttijd is in veel gemeenten enorm opgelopen - in Utrecht bijvoorbeeld naar zo'n 11 jaar.

Het is aan de gemeenten zelf om te bepalen welke groepen voorrang krijgen bij de toewijzing van sociale huurwoningen. In grotere gemeenten kan het aandeel 'urgenten' oplopen tot meer dan een kwart van het aandeel vrijkomende woningen.

Dat kunnen bijvoorbeeld slachtoffers van huiselijk geweld zijn, mensen van wie het huis is afgebrand of mensen met "vitale beroepen", bijvoorbeeld in de zorg, het onderwijs of bij de politie. Ook mogen gemeenten nu voorrang geven aan statushouders. Veel gemeenten doen dat, juist ook om te voldoen aan de wettelijke taakstelling.

Maar het huidige demissionaire kabinet wil af van de voorrang voor statushouders. Minister Keijzer vindt de voorrangsregel oneerlijk ten opzichte van andere mensen die al een jaar of tien op een wachtlijst staan. Ondanks een kritisch advies van de Raad van State wil het kabinet het verbod op voorrang voor statushouders doorzetten.

Our Hackaday colleague [Bil Herd] is known for being the mind behind the Commodore 128, a machine which famously had both a 6502 and a Z80 processor on board. The …read more

De vrouw van 80 die onlangs in Amsterdam dood werd gevonden in haar woning, had een man binnengelaten die zich voordeed als een politieman die de sloten in huis kwam controleren.

Het aantal babbeltrucincidenten, waarbij ouderen worden opgelicht door criminelen die zich voordoen als agent, blijft stijgen. Vorig jaar werden 8329 gevallen geregistreerd, de teller in de eerste zes maanden van dit jaar stond op 6496. De incidenten gaan bijna nooit met dodelijk geweld gepaard.

Dagelijks registreert de politie gemiddeld 35 babbeltrucs met nepagenten, maar omdat slachtoffers uit schaamte vaak geen aangifte doen, is het werkelijke aantal slachtoffers veel groter.

De politie in Amsterdam belegde naar aanleiding van de dood van de vrouw vandaag een voorlichtingsbijeenkomst voor de buurt. Vanwege de impact, maar ook om mensen te waarschuwen voor babbeltruccriminelen.

Sieraden

"Het begint vaak met een telefoontje", zegt Marijke Stor van de Amsterdamse politie. "Zodra de beller begint over sieraden of inbrekerslijsten, moeten alle alarmbellen gaan rinkelen. En als iemand in politie-uniform voor de deur staat, kijk dan goed of de uitrusting compleet is. Is er bijvoorbeeld een portofoon?"

De politie benadrukt ook dat altijd naar een legitimatie kan worden gevraagd. Op de website van de politie kun je zien hoe het politielegitimatiebewijs eruit ziet.

"En ja, die kunnen ook vals zijn", zegt Stor, "maar we hopen dat door op al deze dingen te letten, je doorkrijgt of je wordt opgelicht. Als iemand echt al binnen is, probeer dan zo snel mogelijk via 112 hulp in te schakelen, bijvoorbeeld via de app. Dan kan het zonder een gesprek te voeren en valt het minder op."

Criminelen met bijlen

De 85-jarige Sophia kan erover meepraten. Ook zij werd dit jaar slachtoffer van een babbeltruc. Bij haar aan de deur stond geen nepagent, maar de criminelen gebruikten wel dezelfde werkwijze.

Sophia woont in een flat in het centrum van Rotterdam; ze is actief voor de vereniging van eigenaren van het complex.

"Ik werd opgebeld door een mijnheer die mij vertelde dat er criminelen met bijlen door de buurt liepen om mensen te beroven", zegt Sophia. De man vertelde haar dat er iemand zou langskomen die haar kostbaarheden en pasjes zou meenemen.

Die persoon zou de spullen registreren, zodat ze, mocht er worden ingebroken, zouden weten wat er ontbrak. De crimineel hield haar de hele tijd aan de lijn. "De man zei dat ik daarna mijn spullen terug zou krijgen."

Even later stond er inderdaad een jonge jongen aan de deur, aan wie ze haar juwelen en bankpasjes afgaf. "De jongen was de deur nog niet uit, of ik besefte dat ik was opgelicht. Alsof ik in een soort vacuüm had gezeten waar ik ineens uitkwam."

Vreselijk stom

Ze belde direct de bank om haar pasjes te laten blokkeren. Er was al geld van haar rekening gehaald, maar dat kon de bank nog terugstorten. "Maar mijn juwelen ter waarde van zo'n 65.000 euro ben ik kwijt."

Achteraf begrijpt Sophia niet hoe ze hier in heeft kunnen stinken. "Alsof ze je door paniek te zaaien in een bepaalde psychische toestand brengen waardoor je niet meer helder denkt. Ik vond het echt vreselijk stom van mezelf."

Het zal Sophia geen tweede keer overkomen. Als ervaringsdeskundige weet ze nu hoe makkelijk je er in trapt. "Ze gaan heel geraffineerd te werk."

In Londen is op de bijeenkomst van de zogeheten coalition of the willing afgesproken om de druk op Rusland en de steun aan Oekraïne verder op te voeren. De coalitie bestaat uit een groep westerse landen die een voortrekkersrol willen spelen bij de veiligheid van Oekraïne.

De Britse premier Starmer noemde het "duidelijk dat president Poetin de enige is die deze oorlog niet wil stoppen".

Starmer prees de stap van president Trump om strafmaatregelen in te stellen tegen twee Russische oliemaatschappijen. Ook het Verenigd Koninkrijk heeft dat onlangs gedaan. Starmer hoopt dat andere Europese landen dit ook gaan doen, zei hij.

Koude winter als wapen

De Oekraïense president Zelensky noemde de sancties tegen Russische olie een "grote stap" en benadrukte dat er druk moet worden uitgeoefend op alle Russische oliebedrijven, evenals op hun schaduwvloot en op olieterminals.

Zelensky zei dat Rusland de koude winter gebruikt om Oekraïne onder druk te zetten door aanvallen uit te voeren op de energiesector.

Volgens NAVO-chef Rutte raakt Poetin "door zijn geld, troepen en ideeën heen" en is het "nu het juiste moment om de druk op te voeren".

Luchtverdediging

In Londen spraken de deelnemers aan het overleg af de luchtverdediging van Oekraïne te versterken. Zelensky had daarom gevraagd. Hij wil met meer langeafstandswapens druk uitoefenen op Rusland om over de oorlog te onderhandelen. Starmer kondigde de versnelling aan van een raketbouwprogramma zodat 140 raketten eerder dan gepland kunnen worden afgeleverd.

Zelensky wil ook graag Tomahawk-raketten uit de Verenigde Staten. Vorige week was hij in de VS om te proberen Trump ertoe te bewegen die langeafstandswapens te leveren, maar dat is niet gelukt.

Starmer en Rutte zeiden op de persconferentie na afloop van het overleg in Londen dat ze hierover met Trump hebben gesproken en dat de Amerikaanse president heeft toegezegd de kwestie te onderzoeken.

Noordzee

Demissionair premier Schoof was ook aanwezig bij de bijeenkomst van de coalition of the willing. Hij zei dat Nederland zich in overleg met internationale partners gaat inzetten tegen de Russische schepen die illegaal in de Noordzee varen.

Verder zei hij dat het belangrijk is om Oekraïne de winter door te helpen door de zwaar getroffen energiesector te steunen. Ook Nederland steunt die volgens Schoof financieel en materieel.

Bevroren tegoeden

De Britse premier Starmer zei verder dat er tijdens de bijeenkomst "absolute duidelijkheid" is gekomen dat er snel vooruitgang moet worden geboekt met het gebruik van bevroren Russische tegoeden ter ondersteuning van Oekraïne. "Het Verenigd Koninkrijk is bereid om dit in samenwerking met de EU zo snel mogelijk te realiseren", zei hij.

Op de EU-top gisteren in Brussel werd nog geen concreet besluit genomen over het vrijmaken van dat geld. Bij de Brusselse financiële instelling Euroclear staat voor 185 miljard euro aan bevroren Russische tegoeden.

De EU wil het geld gebruiken als onderpand voor leningen ter waarde van 140 miljard euro aan Oekraïne. De Europese Commissie moet de opties nog verder gaan verkennen, zo besloten 26 van de 27 EU-landen. Hongarije tekende de slotverklaring niet.

Het parlement in Kroatië heeft ingestemd met het opnieuw invoeren van de dienstplicht. Het gaat om een diensttijd van twee maanden, waarin de dienstplichtigen "militaire basistraining" zullen krijgen, meldt de Kroatische omroep HRT. Vorig jaar kondigde het land deze maatregel al aan vanwege de verhoogde spanningen in Europa en op de Balkan.

Het ministerie van Defensie schrijft nu dat het gaat om training "in overeenstemming met Europese trends en gewijzigde veiligheidssituaties, steeds vaker voorkomende natuurrampen en crisissituaties".

Kroatië schrapte de dienstplicht in 2008. In die periode hebben ongeveer 300.000 mensen geen militaire training gehad, schrijft het ministerie.

Het ministerie wil jaarlijks 4000 dienstplichtigen oproepen, te beginnen met mensen die zijn geboren in 2007.

Russische dreiging

Sinds de annexatie van de Krim door Rusland en de grootschalige inval in Oekraïne in 2022 is de dienstplicht bij meerdere landen weer hoog op de agenda gezet.

Oekraïne voerde de dienstplicht weer in na de annexatie van de Krim in 2014. Zweden volgde in 2017. In Duitsland kwam de regering dit jaar met een plan voor een "vrijwillige dienstplicht", waarbij alle mannen die geboren zijn in 2008 of de jaren erna een verplichte medische keuring zouden moeten ondergaan. Daarna kunnen ze alsnog kiezen of ze wel of niet in dienst gaan.

Vragenlijst

In Nederland geldt de dienstplicht nog altijd, maar sinds 1997 worden dienstplichtigen niet meer opgeroepen. Wel krijgt iedereen die 17 wordt een brief over de inschrijving voor de dienstplicht. Dat geldt ook voor mensen onder de 35 die Nederlander worden.

Vorige maand maakte demissionair staatssecretaris Tuinman (BBB) bekend dat Defensie voortaan alle 17-jarigen een vragenlijst stuurt over het leger. Dat de dienstplicht ook in Nederland weer wordt ingevoerd, is niet uitgesloten. Volgens de staatssecretaris is er sprake van een 'escalatieladder' waarbij de laatste stap herinvoering van de dienstplicht is.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) eist van onder meer de voedingsmerken Vivera en De Vegetarische Slager dat ze de term "plantaardig gehakt" niet meer gebruiken. De producten hebben namen die in strijd zouden zijn met de wet. Dit bevestigt een woordvoerder van de toezichthouder na berichtgeving door EenVandaag.

De marktleiders zeggen dat ze de naam al meer dan vijftien jaar gebruiken. De waarschuwing van de NVWA komt volgens hen dan ook onverwacht en "is niet in lijn met eerdere signalen van de toezichthouder of het beschermen van consumenten".

De toezichthouder refereert aan het Warenwetbesluit Vlees, gehakt en vleesproducten. Deze wet komt uit 1998 en werd ingevoerd om de voedselveiligheid te verbeteren, onder meer naar aanleiding van de uitbraak van de gekkekoeienziekte.

Rutger Rozendaal, topman van De Vegetarische Slager, is not amused. "Destijds waren er specifieke problemen rondom de samenstelling van gehakt. Deze regels zijn bedoeld om de voedselveiligheid van vlees te waarborgen en heeft geen betrekking op de plantaardige sector. En zou daarom niet op deze categorie van toepassing moeten zijn."

Volgens Rozendaal is de benaming inmiddels ingeburgerd. "Onderzoek laat zien dat consumenten goed weten wanneer het om een vegetarisch of veganistisch product gaat. Een naamswijziging roept juist meer verwarring en dus zorgen op."

Meer plantaardig eten

De bedrijven snappen de oproep van de voedselwaakhond ook niet. "Meer plantaardig eten is essentieel voor het tegengaan van klimaatverandering, verbeteren van de gezondheid en verminderen van dierenleed."

"Daarom maken we plantaardig eten makkelijker voor consumenten. Een naamsverandering zal het behalen van deze doelen bemoeilijken omdat bekende woorden als 'gehakt' helpen bij het maken van de overstap."

De waarschuwing van de NVWA volgt kort op een stemming in het Europees Parlement over vleestermen voor plantaardige producten. Als het aan het aan de Europarlementariërs ligt verdwijnen termen zoals vegetarische worst, vegaburger en plantaardige schnitzel van verpakkingen. Het is aan de Europese Commissie en de EU-lidstaten of een dergelijk verbod er ook daadwerkelijk komt.

Vivera en De Vegetarische Slager willen in gesprek met de NVWA.

In de regio Arnhem is voor de tweede dag op rij sprake van forse verkeersoverlast door een zinkgat in de middenberm van de A12. De hoofdrijbaan van de snelweg richting Duitsland is daarom volledig afgesloten tussen knooppunt Velperbroek en de IJsselbruggen.

Het gat werd in de nacht van woensdag op donderdag ontdekt tijdens wegwerkzaamheden. Het bevindt zich nabij het bruggenhoofd van een van de IJsselbruggen en is ongeveer twee meter diep en één vierkante meter groot.

Volgens Rijkswaterstaat is het gat ontstaan doordat regenwater zand heeft weggespoeld naar een holle ruimte in een van de bruggenhoofden van de IJsselbruggen. Omdat het gat ook onder de snelweg doorloopt, is afgelopen nacht een deel van het asfalt verwijderd om beter zicht te krijgen op het probleem.

Rijkswaterstaat graaft nu het talud van de snelweg verder af tot aan de fundering van het betonnen bruggenhoofd. Daarna wordt een nieuwe wand geplaatst om te voorkomen dat het zand opnieuw wegspoelt.

Nog tot en met zondag overlast

Naar verwachting duren de herstelwerkzaamheden nog tot en met zondag. Tot die tijd blijft de hoofdrijbaan van de A12 richting Duitsland afgesloten en wordt het verkeer over de parallelbaan geleid.

Rond Arnhem staan er al twee dagen flinke files vanwege de herstelwerkzaamheden. Omroep Gelderland spreekt van een verkeerschaos. Op de A12 was de extra reistijd rond 18.00 uur vanavond zo'n 50 minuten. Ook in Arnhem zelf is het extra druk door automobilisten die proberen de file te ontwijken.

Verder is het bij Nijmegen vanmiddag extra druk, door een ongeluk op de Waalbrug. Op de A325 tussen Elst en Nijmegen moeten automobilisten rekening houden met een vertraging van bijna anderhalf uur.

Wat is een zinkgat?

Een zinkgat, ook wel sinkhole genoemd, ontstaat door het instorten van een ondergrondse holte. Dat kan gebeuren doordat zand uit de ondergrond wegspoelt, maar ook door het oplossen van kalksteen of zout in de bodem.

In het buitenland komen met enige regelmaat grote zinkgaten voor, zoals vorige maand in Bangkok. Hier moesten duizenden mensen worden geëvacueerd toen er een zinkgat van 30 bij 30 meter en 50 meter diep was ontstaan.

Hulpdiensten hebben een vrouw en twee kinderen gered die door hoogwater vast kwamen te zitten in de Reiderwolderpolder in Oldambt. Dat meldt RTV Noord.

Het Duitse drietal was via het lange vlonderpad naar de vogelkijkhut aan de Dollard gewandeld, op de grens tussen Nederland en Duitsland. Door harde wind en opkomend water konden zij niet meer terug over het pad. In de hut, die op hoge palen staat, belden ze de hulpdiensten.

De moeder en kinderen zijn zo'n twee uur later met een boot opgehaald. Ze bleven verder ongedeerd. "En zijn een ervaring rijker", zegt de brandweer. "De kinderen hebben toch even mooi in een brandweerboot gezeten en zijn zo weer met droge voetjes op de kant gekomen."

Bekijk hier de beelden van de evacuatie:

Voor de kust van de Turkse badplaats Bodrum in de Egeïsche Zee is een rubberboot met migranten gekapseisd. Turkse media melden dat zeventien opvarenden om het leven zijn gekomen. Het zou gaan om zestien migranten en een mensensmokkelaar. Twee mensen zijn gered.

Een van de overlevenden zwom volgens de regionale gouverneur zes uur lang om de kust te bereiken. Reddingsdiensten vonden de andere overlevende op een eiland. Het is vooralsnog onduidelijk wat de bestemming van de migrantenboot was. Mogelijk was die onderweg naar het Griekse eiland Kos dat in de buurt van Bodrum ligt.

Dodelijke ongelukken met migrantenboten komen regelmatig voor. Vorige maand kwamen vijf mensen voor de Turkse kust om het leven toen een boot in aanvaring kwam met een schip van de Turkse kustwacht. Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) zijn er dit jaar al bijna 1400 migranten vermist geraakt op de Middellandse Zee.

De Amerikaanse strijdkrachten hebben opnieuw een boot in het Caribisch gebied aangevallen en tot zinken gebracht. Minister Hegseth van Defensie maakte de aanval in een bericht op X bekend. Volgens hem zijn de zes opvarenden bij de aanval gedood.

Hegseth schrijft dat het gaat om drugssmokkelaars van de criminele organisatie Tren de Aragua uit Venezuela. Hij spreekt van zes terroristen en meldt dat ze zijn aangevallen in internationale wateren.

Het is de tiende keer in een paar maanden dat de Amerikanen een boot in het gebied vanuit de lucht aanvallen. De laatste dagen lijkt de Amerikaanse regering het tempo op te voeren. Deze week zijn er al drie aanvallen geweest. Met de aanval van afgelopen nacht meegeteld, staat het dodental op zeker 46.

Vliegdekschip

De afgelopen tijd heeft president Trump de militaire aanwezigheid in Midden-Amerika fors uitgebreid. Hij stuurde al vijf marineschepen die kant op, waaronder drie aanvalsschepen met diverse vliegtuigen aan boord. Ook gaf hij de CIA toestemming om geheime operaties in Venezuela uit te voeren.

En vanavond maakte Hegseth bekend dat de Amerikaanse militaire macht in de regio nog verder wordt opgevoerd door er een vliegdekschip naartoe te sturen. De USS Gerald R. Ford is nu nog in de Middellandse Zee, maar zal de komende dagen richting het Caribisch gebied varen.

Meer aanvallen

Hegseth waarschuwt voor meer aanvallen. "Als je een drugsterrorist bent, dan zullen we je behandelen zoals we al-Qaida behandelen. Dag en nacht zullen we je netwerken in kaart brengen, je opsporen en je doden."

Bewijs dat het inderdaad om drugssmokkelaars gaat, levert de Amerikaanse regering niet. Wel deelt Hegseth video's van de aanvallen, ook die van afgelopen nacht.

Drugsbende Tren de Aragua is door de VS aangemerkt als terreurorganisatie. Volgens president Trump staat de organisatie onder controle van de Venezolaanse president Maduro. Trump wil Maduro laten arresteren en heeft 50 miljoen dollar uitgeloofd voor informatie die leidt tot zijn arrestatie. De Venezolaanse president spreekt de beschuldigingen tegen en zegt dat de VS hem wil afzetten.

De Amerikaanse aanvallen in internationale wateren ten noorden van Zuid-Amerika leiden tot veel kritiek. Volgens Trump gaat het om zelfverdediging. Eerder schreef hij na een aanval dat de boot onderweg was naar de VS "om Amerikanen te vergiftigen". En begin oktober schreef persbureau AP dat de Amerikaanse regering in een memo stelt dat de VS in een "gewapend conflict" is met drugskartels.

'Executies'

Een land heeft recht op zelfverdediging tegen een gewapende aanval, maar deskundigen zeggen dat drugssmokkel moeilijk als zodanig kan worden gezien. Volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch gaat het om "onrechtmatige buitengerechtelijke executies".

Het democratische lid van het Huis van Afgevaardigden, Adam Smith, eiste maandag een onderzoek naar de aanvallen in de Caribische Zee, meldde The New York Times. Hij zet grote vraagtekens bij de legitimiteit van de aanvallen. Volgens Smith is er nog altijd geen bewijs geleverd dat de boten een onmiddellijke bedreiging vormen voor de VS die militair geweld rechtvaardigt. Hij spreekt van een "verbijsterend gebrek aan transparantie".

De Amerikaanse regering trekt zich vooralsnog niets aan van de kritiek. Op een tweet van een Trump-criticus die de aanvallen een oorlogsmisdaad noemde, antwoordde vicepresident Vance vorige maand: "Het kan me niet schelen hoe je het noemt."

This week, Hackaday’s Elliot Williams and Kristina Panos met up across the universe to bring you the latest news, mystery sound, and of course, a big bunch of hacks from …read more

Dial-up modems had a distinctive sound when connecting, with the glittering, screeching song becoming a familiar melody to those jumping online in the early days of the Internet. Modern digital …read more