De banden tussen Rusland en de Verenigde Staten worden aangehaald. Na een telefoongesprek van anderhalf uur tussen president Trump en president Poetin zijn nu delegaties uit beide landen naar de Saudische hoofdstad Riyad gegaan.
Het is voor het eerst sinds de Russische invasie in Oekraïne dat zulke hoge vertegenwoordigers van Rusland en de VS elkaar ontmoeten. Vijf vragen over wat we kunnen verwachten van de gesprekken en wat ze betekenen.
Wat wordt er besproken in Riyad?
De ontmoeting staat in het teken van het herstellen van de banden tussen Rusland en de Verenigde Staten. Belangrijk gespreksonderwerp is uiteraard ook de oorlog in Oekraïne. Trump zei dit weekend dat Amerika "hard werkt" om vrede te bewerkstelligen in Oekraïne. Volgens Kremlinwoordvoerder Peskov is het doel "het herstel van de Amerikaans-Russische relaties, en het voorbereiden van mogelijke onderhandelingen over Oekraïne."
Rusland zegt dat het overleg ook wordt gebruikt om een ontmoeting te organiseren tussen de twee presidenten. Woordvoerder Peskov weigerde in te gaan op de vraag of zo'n ontmoeting al snel kan plaatsvinden, wat Trump eerder suggereerde.
Wie zijn er vandaag bij en wie niet?
Poetin en Trump zijn er zelf niet. Minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, nationaal veiligheidsadviseur Mike Waltz en gezant voor het Midden-Oosten Steve Witkoff geven leiding aan de Amerikaanse delegatie. De gesprekken worden georganiseerd door de Saudiërs, die goede banden onderhouden met zowel Moskou als het team van Trump.
Rusland stuurt minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov en de belangrijkste buitenlandadviseur, Joeri Oesjakov. Er zijn geen vertegenwoordigers van de EU of van Europese landen bij de gesprekken. Ook president Zelensky van Oekraïne is er niet bij. Hij praat vandaag in Ankara met president Erdogan over samenwerking tussen Oekraïne en Turkije.
Wie is wie aan de onderhandelingstafel?
Wat zeggen de gesprekken over de internationale betrekkingen?
Trump lijkt een resoluut einde te willen maken aan het internationale isolement van Rusland en dat van Poetin, een man tegen wie een internationaal arrestatiebevel loopt van het Internationaal Strafhof in Den Haag vanwege Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne.
Deze toenadering richting Poetin, weg van de traditionele bondgenoten van Amerika, is op zijn minst opvallend te noemen. Het suggereert dat Poetin zijn status als internationale paria kwijtraakt en dat hij een deal over Oekraïne binnen handbereik heeft.
Ook is de plek waar de onderhandelingen plaatsvinden, Saudi-Arabië van belang. Een bron dicht bij het Saudische hof vertelde eerder aan CNN dat het gastheerschap van de gesprekken het imago en prestige van de Saudiërs goed doet. Het laat zien dat ze een belangrijke rol spelen in grote internationale kwesties, zoals ook in de Gaza-oorlog.
Dit zijn de eerste beelden van de ontmoeting:
Hoe hebben Europese landen gereageerd op de aankondiging van de gesprekken?
Zelensky heeft gezegd dat hij "nooit beslissingen van de Verenigde Staten en Rusland over Oekraïne zou accepteren".
Gisteren was er spoedoverleg in Parijs. Daar kwamen de regeringsleiders van acht Europese landen bij elkaar, met onder anderen NAVO-chef Rutte en Europese Commissie-voorzitter Von der Leyen. Aangezien Europa niet was uitgenodigd bij de gesprekken vandaag, was het zaak voor de landen om eenheid te tonen. Veel concreets kwam niet uit de top.
Daarnaast stond het overleg ook in het teken van de standpunten van de VS over een toekomstig NAVO-lidmaatschap voor Oekraïne en de door Rusland bezette gebieden. De VS ziet een toetreding tot het militair genootschap van Oekraïne niet langer zitten. Bovendien noemde president Trump het niet realistisch dat Oekraïne in een akkoord met Rusland de bezette gebieden terugkrijgt.
Kunnen er al concrete stappen in het vredesproces in Oekraïne verwacht worden?
Nee. Minister Rubio heeft al gezegd dat de "echte onderhandelingen" nog moeten komen. Daarbij zal volgens hem ook Oekraïne betrokken moeten worden, "omdat zij het land zijn dat is binnengevallen". Maar ook Europa moet aanwezig zijn, zei hij, onder meer omdat Europese landen ook sancties hebben opgelegd aan Poetin en Rusland.
Trump had eerder beloofd dat hij de oorlog in Oekraïne binnen 24 uur na zijn aantreden zou beëindigen, mogelijk zelfs daarvoor. Dat is niet gelukt, maar de woorden van de Amerikanen lijken wel effect te sorteren.
Zo hebben verschillende Europese leiders opgeroepen tot meer militaire samenwerking. Ook is de roep binnen Europa om de NAVO-uitgaven te verhogen luider geworden. De Britse premier Keir Starmer heeft bovendien gezegd dat het Verenigd Koninkrijk bereid is om militairen te leveren om de veiligheid te handhaven als het tot een staakt-het-vuren komt. Ook premier Schoof sluit niet uit dat Nederland deelneemt aan een troepenmacht om Oekraïne te beschermen, al is een besluit daarover nog geen gelopen koers.