Aggregator

Onderzoek: onveilige werksfeer en onethisch leiderschap bij vakbond FNV

2 months ago

Een onveilige werksfeer, een onprofessionele organisatiecultuur en onethisch leiderschap. Er is van alles mis met de organisatie van de grootste vakbond van Nederland, FNV.

Dat is de conclusie van een onafhankelijk onderzoek naar de problemen bij de vakbond. Het rapport is in handen van de NOS. Het bestuur van de vakbond krijgt ervan langs in het rapport. De dagelijkse leiding heeft te weinig zijn best gedaan om de onveilige sfeer om te buigen.

Het FNV-bestuur zegt het rapport serieus te nemen.

Onveilige werksfeer

Het onderzoek werd gedaan vanwege de voortdurende bestuurscrisis binnen de FNV. Tientallen medewerkers op alle niveaus binnen de vakbond werden geïnterviewd door onderzoeksbureau Unravelling.

Het FNV-personeel is bevlogen en bereid om ruzie te maken, bijvoorbeeld met werkgevers voor een beter loon. Maar dat zorgt er ook voor dat men onderling vaak hard met elkaar omgaat. Volgens het rapport leidt dat tot "sterk doelgericht handelen, ruwe omgangsvormen en conflicten".

Daar wordt ruimte voor gegeven omdat het op veel niveaus binnen de FNV niet goed geregeld is. Het ontbreekt aan een duidelijke structuur, goed bestuur en afspraken over omgangsvormen.

Daardoor zijn veel persoonlijke verhoudingen verstoord en krijgen veel vergaderingen een politieke lading.

Onduidelijke rolverdeling

Meerdere vakbondsleden geven in het onderzoek aan dat dit al tien jaar speelt. In 2015 werden verschillende bonden samengevoegd tot één organisatie, de FNV.

In 2015 zijn volgens onderzoeksbureau Unravelling de rollen niet goed verdeeld. Daardoor is constant een machtsstrijd gaande tussen het bestuur, het ledenparlement (dat moet instemmen met de koers van de vakbond) en de werkorganisatie (die gaat over de praktische uitvoering van de FNV).

Het is vaak onduidelijk wie welke beslissing mag nemen, waardoor sommige medewerkers op eigen houtje beslissingen nemen waar ze niet over gaan. "Dit wakkert onderling wantrouwen en een machtsspel aan", staat in het rapport, met als gevolg een onveilige en slecht functionerende werkomgeving.

Onethisch leiderschap

Het bestuur, maar ook de raad van toezicht, heeft er in de afgelopen jaren te weinig aan gedaan om de sfeer en de organisatie te verbeteren. Bestuursleden werken te weinig samen en er is sprake van informele machtsvorming. De onderzoekers hebben het over het "ontbreken van verbindend en ethisch leiderschap".

Zo verbazen de onderzoekers zich erover dat er nooit een geschillencommissie is opgericht. "Dit duidt enerzijds op een cultuur waarin het bestuur onvoldoende belang hecht aan thema's als integriteit en sociale veiligheid. Anderzijds duidt het op een bestuurscultuur van traagheid, waarin het acceptabel is om beleidsvoornemens en besluiten jarenlang te parkeren."

Grote opgave

Volgens Desiree Curfs, van de raad van toezicht van FNV, ligt er een grote opgave. "Professionalisering en werken binnen heldere kaders kunnen bijdragen aan een prettige manier van omgaan met elkaar."

Ook het interim-bestuur neemt de conclusies en aanbevelingen van het rapport serieus, zegt een woordvoerder. "We gaan ermee aan de slag en we beginnen binnen onze vereniging en werkorganisatie."

Rechter: wolf die hardloopster beet op Hoge Veluwe mag gedood worden

2 months ago

De wolf die op 13 april een hardloopster op de Hoge Veluwe heeft gebeten mag worden doodgeschoten, oordeelt de rechtbank Gelderland. Toen de provincie eerder een vergunning verleende om de wolf dood te schieten, stapten meerdere dierenrechtenorganisaties naar de rechter.

Die oordeelt dat de provincie "voldoende aannemelijk" heeft gemaakt welke specifieke wolf op Nationaal Park De Hoge Veluwe voor problemen zorgt en waarom "het noodzakelijk is om deze (probleem)wolf af te schieten vanwege de openbare veiligheid". Volgens de rechter zijn er geen alternatieven om te voorkomen dat de wolf in de toekomst weer voor problemen zal zorgen.

De provincie besloot eerder deze maand een vergunning te verlenen om de wolf dood te laten schieten. Dat volgde op een positieve DNA-test. Die is afgenomen nadat de hardloopster op 13 april twee keer in haar been werd gebeten tijdens een rondje door Nationaal Park De Hoge Veluwe. Uit dat onderzoek blijkt dat de vrouw inderdaad door een wolf is gebeten.

Meerdere incidenten

Hetzelfde dier is volgens experts bij meer incidenten betrokken geweest. Gelderland stelt dat de wolf mag worden afgeschoten, omdat het dier een gevaar vormt voor mensen. Alternatieve maatregelen, zoals het afsluiten van Nationaal Park De Hoge Veluwe en verjaging, zouden volgens Gelderland onuitvoerbaar zijn.

De Faunabescherming, Animal Rights en Fauna4Life spanden een zaak aan om te voorkomen dat de wolf zou worden afgeschoten. Bij de behandeling van de zaak in Arnhem vorige week, stelde de rechter dat de provincie Gelderland onvoldoende duidelijk had gemaakt welke wolf problemen veroorzaakte.

De rechter verzocht de provincie extra informatie aan te leveren. Aan de hand daarvan concludeert de rechter dat de bezwaarprocedure van de dierenorganisaties "geen redelijke kans van slagen" heeft.

'Jagers staan niet in de rij'

Erik Koffeman van de Faunabeheereenheid (FBE) Gelderland verwelkomt het besluit van de rechter. Hij denkt dat de uitspraak "uiteindelijk goed is voor het draagvlak van de wolf". "Veel mensen zullen meer sympathie hebben voor het dier, als er ook wordt ingegrepen als er een wolf is die niet in het plaatje past."

Hij wil geen informatie geven over het verdere verloop, maar vertelt dat de FBE de wolf de afgelopen weken goed heeft gemonitord. "We weten welke wolf het is. Er zijn vijf wolven op de Hoge Veluwe: twee oude en drie jonge reuen. Van de drie jonge is dit de opvallendste: bijzonder haarkleed met witte vlekken op de wangen. We weten dat dit de probleemwolf is."

Omdat de kwestie zo gevoelig ligt, staan jagers niet in de rij om het dier dood te schieten, vertelt Koffeman. "We hebben mensen die voor deze klus in aanmerking komen, maar we hebben vanwege het gedoe eromheen wel op ze moeten inpraten om dit te gaan doen."

'Onmogelijk te identificeren'

De Faunabescherming, een van de dierenrechtenorganisaties die naar de rechter stapte, is niet van plan om zich erbij neer te leggen. Voorzitter Niko Koffeman stelt dat het niet klopt dat de wolf makkelijk te herkennen is, waardoor "het risico op het doodschieten van de verkeerde wolf te groot blijft".

"Een wolf moet in het schemerdonker benaderd worden", stelt de voorzitter van de dierenrechtenorganisatie. "Volgens onze deskundigen is het in zo'n situatie onmogelijk om een wolf betrouwbaar te identificeren. Wolven die familie van elkaar zijn, kunnen heel erg op elkaar lijken."

Daarnaast stelt de Faunabescherming dat het niet is uit te sluiten dat de wolf - die de dierenrechtenorganisatie deze week nog de naam 'Hubertus' gaf - de vader is van welpen. "De wolf kan zichzelf in Nederland nog te moeilijk in stand houden. De instandhouding moet hier dan ook worden gewaarborgd. Als blijkt dat Hubertus een vaderwolf is, kan de instandhouding van de wolf daaronder lijden."

De provincie Gelderland stelt dat wel degelijk vaststaat dat de wolf geen vader is van welpen en heeft dus ook geen enkele twijfel over het identificeren van de wolf. Erik Koffeman van de Faunabeheereenheid Gelderland vindt dat de Faunabescherming de wolf enkel een naam gaf om emoties op te roepen. Hij noemt het "Disneyficering".

Beschermde status

Gelderland wil al langer iets kunnen doen tegen de wolf, maar dat is vaak lastig vanwege de internationaal beschermde status van het roofdier. Een eerdere vergunning om een wolf met een paintballgeweer af te mogen schrikken, strandde bij de rechter.

Geen racistisch of radicaal motief gevonden voor bloedbad op Zweedse school

2 months ago

De schutter die in februari in Zweden het vuur opende op een school, had volgens de politie geen radicale of racistische opvattingen. Welk motief hij wel had voor de schietpartij in de stad Örebro is niet duidelijk.

De 35-jarige dader, Rickard Andersson, schoot op 4 februari tien leerlingen en leraren dood bij de school voor volwasseneneducatie, voordat hij zichzelf doodschoot. De Zweedse premier Kristersson sprak die dag van "de ergste schietpartij in de geschiedenis" van het land.

Andersson was een oud-leerling van de school. Een woordvoerder omschrijft hem als een kluizenaar die vier vuurwapens met vergunning had.

Volgens de politie is het waarschijnlijk dat mentale problemen en geldzorgen meespeelden bij de daad, en was hij van plan om zelfmoord te plegen. Mogelijk had hij de plek uitgekozen vanwege zijn banden met de school.

Het lijkt erop dat de dader zijn slachtoffers willekeurig uitkoos. Hij vuurde op iedereen die hij tegenkwam. Dat relatief veel slachtoffers een migratieachtergrond hadden, komt volgens de politie doordat de school veel leerlingen heeft met een niet-Zweedse achtergrond.

Frustraties

"Het enige motief dat we hebben kunnen vinden, is zijn wens om zich van het leven te beroven", zei politiechef Henrik Dalhlstrom op een persconferentie. Daarnaast wilde Andersson volgens Dahlstrom zijn frustraties kwijt.

Het politieonderzoek werd bemoeilijkt doordat Andersson moeite had gedaan zo min mogelijk sporen achter te laten. Het is bijvoorbeeld niet gelukt zijn telefoon of de harde schijf van zijn computer te vinden. Andersson had zijn appartement voorafgaand aan het bloedbad helemaal leeggehaald en zijn bezittingen verkocht. Een gitaarkoffer die hij een paar maanden eerder op de kop had getikt behield hij wel, om er zijn wapens in te vervoeren.

Op 4 februari arriveerde Andersson al uren voor de schietpartij bij de school, zegt de politie. Hij verschool zich in een toilet, waar later sporen van amfetamine werden gevonden. Hij had nog 200 ongebruikte kogels bij zich toen de politie hem in de verlaten gangen van de school op het spoor kwam. "We weten nu dat het optreden van de politie veel levens heeft gered", aldus Dahlstrom.

Jarenlange celstraf voor ouders die 7-jarige dochter mishandelden

2 months 1 week ago

Een 34-jarige man en een 42-jarige vrouw zijn veroordeeld tot een celstraf van ruim zeven jaar voor het mishandelen van hun (stief)kind.

Vader Heiko L. en stiefmoeder Priscilla D. mishandelden het meisje van halverwege 2019 tot eind 2020 regelmatig in hun woning in Venlo. Zo moest ze zonder matras in de kelder slapen. De zaak werd hierdoor bekend als die van het 'keldermeisje'. Ook werd ze gebrand en gedwongen haar eigen urine te drinken. Volgens de rechtbank waren dit manieren om haar te straffen.

'Een hel'

Het Openbaar Ministerie omschreef het leven van het meisje als "een hel". "Ze liep soms weken in dezelfde kleren, ze stonk en was veel te mager", citeert L1 de officier van justitie. De zoon van de vrouw, die ook in het huis woonde, werd niet mishandeld.

Meerdere mensen deden melding van de situatie, onder wie een supermarktmedewerker die het meisje regelmatig met blauwe plekken boodschappen zag doen.

Het OM had tegen het stel bijna tien jaar cel geëist wegens mishandeling en poging tot doodslag. Omdat niet kon worden vastgesteld dat het meisje in levensgevaar is geweest, zijn de ouders uiteindelijk alleen veroordeeld voor ernstige geestelijke en lichamelijke mishandeling.

Opgenomen in ziekenhuis

Eind 2020 werd het toen 7-jarige kind opgenomen in het ziekenhuis met onderkoelingsverschijnselen en verwondingen. Haar vader had zelf de hulpdiensten gebeld omdat het meisje nauwelijks nog op prikkels reageerde. Het ziekenhuis schakelde daarop de politie in.

De veroordeelden, inmiddels ex-partners, gaven elkaar tijdens de rechtszaak de schuld. Beiden verklaarden niets tegen de mishandelingen te hebben gedaan uit angst voor de ander. De rechtbank ging daar niet in mee en houdt beiden volledig verantwoordelijk. Naast de celstraf moeten ze het meisje een schadevergoeding van 15.000 euro betalen.

Het meisje is inmiddels 12 jaar oud en woont bij een pleeggezin. Ondanks het lichamelijke en psychische letsel gaat het volgens haar advocaat beter met haar.

Forse stijging Europese export naar de VS in aanloop naar heffingen

2 months 1 week ago

De Europese Unie exporteerde afgelopen maart bijna 60 procent meer goederen naar de Verenigde Staten dan in dezelfde periode vorig jaar. Dat meldt het Europese statistiekbureau Eurostat.

In maart liepen de handelsspanningen wereldwijd op doordat de Amerikaanse president Trump met diverse importheffingen dreigde. Hij riep vervolgens 2 april uit tot 'bevrijdingsdag'. Op de import van goederen uit bijna alle landen kwamen heffingen. Voor de EU zou een heffing van 20 procent gaan gelden.

Heffingen omzeilen

Het lijkt erop dat veel Amerikaanse importeurs de effecten van de eventuele nieuwe heffingen hebben proberen te omzeilen door op tijd uit de EU in te kopen. Zodoende exporteerden Europese bedrijven afgelopen maart goederen ter waarde van 71,1 miljard euro naar de VS. Dat terwijl vorig jaar in dezelfde periode voor 44,7 miljard euro werd geëxporteerd.

Het leidt tot een handelsoverschot van 40,7 miljard euro van de EU naar de VS. Dat betekent dat er over het geheel genomen in maart flink meer werd geëxporteerd vanuit de EU naar de VS, dan andersom. Volgens persbureau Bloomberg is niet eerder zo'n hoog overschot vastgesteld.

In totaal exporteerde Europa goederen ter waarde van bijna 280 miljard euro naar de rest van de wereld, een toename van bijna 14 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

De aankondiging van 'bevrijdingsdag' door Trump ontketende een handelsoorlog en leidde tot grote onrust op de internationale financiële markten. Halverwege april besloot Trump om voor het gros van de landen een pauze van negentig dagen af te kondigen. De uitstel op de importheffingen loopt in juli af.

Terlouw geroemd als bruggenbouwer en geliefd als mens

2 months 1 week ago

Zowel in politiek als literair Nederland wordt de voormalig D66-leider en jeugdboekenschrijver Jan Terlouw met weemoed en warme gevoelens herdacht. Terlouw overleed op 93-jarige leeftijd na een kort ziekbed. "Vredig en in het bijzijn van zijn familie", liet zijn dochter Sanne Terlouw vanochtend weten aan de NOS.

Partijleiders roemen hun oud-collega. "Jan is een symbool van moed en vooruitgang", schrijft D66-partijleider Jetten.

"Zijn leven is een onmisbaar hoofdstuk in de geschiedenis van D66 en een blijvende inspiratie. Met de stem en de idealen van Jan in onze gedachten, blijven we strijden voor wat hem zo dierbaar was: zorg voor de aarde en zorg voor elkaar, in het belang van generaties die na ons komen."

Ook het koningshuis heeft op zijn overlijden gereageerd. "Wij herinneren ons Jan Terlouw als een man die van mildheid, menselijkheid en mededogen zijn kracht maakte. Met zijn grote fantasie en creativiteit wist hij als schrijver onze harten en die van talloze jonge en oudere lezers te raken. Wij gedenken hem met warmte, respect en waardering", staat in een bericht getekend door koning Willem-Alexander, koningin Máxima en prinses Beatrix.

Inspiratiebron

Elf jaar lang was Terlouw landelijk politicus, waarvan negen jaar als leider van D66. Hij zette zich als wetenschapper in voor natuur en milieu en streed met succes tegen een volledige afsluiting van de Oosterschelde. De partij noemt Terlouw "een boegbeeld en een baken in een onrustige politieke wereld".

Partijgenoot Jan Paternotte vond in Terlouw zijn inspiratiebron. "Om verder te kijken, met elkaar en de wereld bezig te zijn en te geloven in een groene, eerlijke toekomst. We gaan hem geweldig missen."

Bekijk hier een terugblik op het leven en de carrière van Terlouw:

"De zachte stem van Jan Terlouw liet niemand onberoerd. Het is verdrietig dat die niet meer gehoord zal worden. Staatsman, kinderboekenschrijver, natuurkundige, beminnelijk bovenmeester van Nederland - hij was het allemaal. Ik denk met diep respect aan hem terug", schrijft premier Schoof.

De leider van GroenLinks-PvdA, Frans Timmermans, noemt Terlouw een "uniek mens". "Even zachtaardig als vastberaden. Even inlevend als principieel. Van de letteren en van de politiek. Van alle generaties. Van Nederland. Rust zacht, Jan."

"Wie groeide er niet op met zijn prachtige boeken?", vraagt VVD-leider Dilan Yesilgöz zich af. "Nederland verliest vandaag een oud-politicus, maar bovenal een geweldig schrijver."

Bruggenbouwer

Uitgeverij Lemniscaat zag in Terlouw een "in en in aardige, bevlogen en bijzondere man". "Tot het laatste moment bleef Jan betrokken en actief. We zullen hem erg missen." Lemniscaat gaf meerdere van zijn boeken uit, waaronder Koning van Katoren en Oorlogswinter.

Boekenkoepel CPNB omschrijft Terlouw als een geliefde schrijver, denker en bruggenbouwer. "Zijn verhalen raakten generaties, zijn pleidooi voor vertrouwen en verbinding klonk krachtig en helder, tot het laatst", zegt directeur Eveline Aendekerk.

Acteur Martijn Lakemeier, die de rol van Michiel van Beusekom vertolkte in Oorlogswinter, eert de schrijver op Instagram met een foto van hem en Terlouw op de filmset in 2008. "Rust vredig lieve Jan, mooi en inspirerend mens. Dank voor alles wat je gegeven hebt."

Terlouw overleed vandaag in zijn woonplaats Twello in Gelderland. De provincie waar hij in de jaren 90 commissaris van de Koningin was. De provincie herinnert Terlouw zich als de man die in 1995 bewoners van het rivierengebied liet evacueren vanwege hoogwater.

"Zijn naam is in Gelderland onlosmakelijk verbonden met de twee periodes van hoogwater, in 1993 en 1995. Bij die laatste hoogwaterperiode werd de situatie zo bedreigend dat hij het besluit nam tot de evacuatie van een groot deel van het rivierengebied. Daarmee ging hij een ingrijpend besluit niet uit de weg", schrijft de provincie.

Hoofdaanklager ICC legt taken voorlopig neer na onderzoek seksueel wangedrag

2 months 1 week ago

Hoofdaanklager Karim Khan van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag doet tijdelijk een stap terug vanwege een onderzoek naar hem over seksueel wangedrag, bevestigt het Strafhof. Twee plaatsvervangende aanklagers zullen de taken van de hoofdaanklager voorlopig overnemen.

De zaak tegen hoofdaanklager Khan kwam in oktober aan het rollen, toen twee medewerkers zich bij de leiding van het Strafhof meldden. De twee waren benaderd door een vrouw die ook bij het Strafhof werkt. Deze vrouw beschuldigt Khan ervan dat hij haar verschillende keren heeft betast en dat hij seks met haar wilde. Khan heeft die beschuldigingen volgens persbureau AP ontkend.

Verschillende medewerkers van het Strafhof en van non-gouvernementele organisaties die samenwerken met het ICC spoorden Khan eerder aan om zijn taken neer te leggen gedurende het onderzoek. Dat heeft de hoofdaanklager nu gedaan.

Nieuwe tegenslag ICC

Gisteren werd bekend dat de werkzaamheden van het ICC zo goed als stilliggen na Amerikaanse sancties. President Trump stelde de sancties begin dit jaar in nadat het ICC arrestatiebevelen had uitgevaardigd tegen de Israëlische premier Netanyahu en zijn voormalig minister van Defensie Gallant vanwege de oorlog in Gaza.

Zij worden verdacht van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Die zouden zijn gepleegd door de Israëlische strijdkrachten in de Gazastrook. In november vorig jaar vaardigde het Strafhof de arrestatiebevelen uit, tot woede van de Israëlische regering en de VS.

Het Internationaal Strafhof is een permanente en onfhankelijke rechtbank voor het vervolgen van individuen die verdacht worden van oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide.

OM vervolgt niemand voor omgevallen geluidsinstallatie Winterswijk

2 months 1 week ago

Het Openbaar Ministerie gaat niemand vervolgen naar aanleiding van het omvallen van een geluidsinstallatie tijdens een bevrijdingsoptocht in Winterswijk, afgelopen maart. Na onderzoek concludeert het OM dat niemand verantwoordelijk kan worden gehouden voor het ongeluk.

In Winterswijk was op 30 maart een optocht ter gelegenheid van 80 jaar bevrijding. In de parade reden grote voertuigen mee met acteurs die de intocht van de bevrijders naspeelden. Langs de kant stonden veel toeschouwers.

Een paal met daarop een zware speaker viel om doordat een kabel werd meegetrokken door een van de voertuigen. Drie vrouwen raakten zwaargewond. Volgens Omroep Gelderland waren zij acteurs die meededen aan een toneelstuk over de bevrijding.

Getest

"De over de weg gespannen kabel hing op een hoogte waar normaal gesproken elke vrachtwagen onderdoor kan. Het bedrijf dat de kabel had gespannen heeft dat ook getest door er met een vrachtwagen onderdoor te rijden", aldus het OM. De oplegger met daarbovenop een tank met kanon bleek echter nog hoger.

Volgens justitie kan niet worden aangetoond dat iemand bewust onvoorzichtig heeft gehandeld. De betrokkenen zijn inmiddels geïnformeerd.

Eenden, ganzen en capibara's kleuren blauw in Brazilië door gelekte kleurstof

2 months 1 week ago

In Brazilië is een rivier zwaar vervuild geraakt met kleurstof. Door de verontreiniging zijn ganzen, eenden en capibara's blauw gekleurd. Ook zijn honderden vissen dood.

De rivier Jundiai, ten noorden van São Paulo, raakte vervuild door een ongeluk met een vrachtwagen met kleurstof in de tank. Die botste op een paal, waarna de kleurstof in het riool terechtkwam, dat in verbinding staat met de rivier.

De kleurstof is blauw en wordt bijvoorbeeld gebruikt in piepschuim of in eierdozen. Ook heeft de stof een sterke geur. Inmiddels kleurt een deel van de rivier groen. De kleurstof kan van kleur veranderen doordat het in aanraking is gekomen met rotsen en planten.

Hulpdiensten proberen zoveel mogelijk dieren in en om de rivier te redden. Volgens nieuwssite Globo komt de watervoorziening voor burgers niet in gevaar. Water uit de Jundiai wordt normaal gesproken alleen gebruikt in het geval dat bepaald reservoirs leeg zijn geraakt.

Hulpverleners zouden in elk geval drie ganzen en een eend hebben gered die blauw gekleurd waren. Die worden nu naar een plek gebracht waar ze worden gewassen en waar de giftige stoffen van ze af worden gehaald. Naar de blauw gekleurde capibara's die op beelden zijn gezien, wordt nog gezocht.

Het Braziliaanse Openbaar Ministerie is een onderzoek gestart naar de verontreiniging. Ook worden rivieren in de buurt extra in de gaten gehouden door de milieudiensten.

Noodtoestand of niet, Duitsland weigert nu asielzoekers

2 months 1 week ago

De teller loopt. In de eerste week van de nieuwe Duitse regering heeft de politie 32 mensen weggestuurd die aan de grens asiel aanvroegen. Dat meldde minister Dobrindt van Binnenlandse Zaken gisteren.

Het moet een boodschap zijn, net zo goed aan migranten die overwegen om naar Duitsland te komen, als aan kiezers van de extreemrechtse AfD: na een felle verkiezingscampagne over migratie gooit Duitsland het roer daadwerkelijk om.

Ondertussen is onduidelijk in hoeverre buurlanden meewerken. Twee Afghaanse asielzoekers die Duitsland deze week direct terug naar Polen wilde sturen, nam Polen niet terug. Zij zijn nu toch in Duitsland.

En zo luid als het Duitse signaal moet klinken, zo onduidelijk blijft de onderbouwing. Roept Duitsland nu de noodtoestand uit of niet? Daarover is verwarring ontstaan.

De belofte van Merz

Het was bondskanselier Merz zelf die afgelopen zomer over de noodtoestand begon, toen hij nog oppositieleider was en geen kanselier. Hij pleit al langer voor een veel strenger migratiebeleid, omdat gemeenten de opvang niet aan zouden kunnen. Nadat een Syrische man drie mensen had doodgestoken op een volksfeest in Solingen, en meerdere mensen had verwond, zei de CDU-leider dat Duitsland ook asielzoekers moet tegenhouden aan de grens.

"We hebben het recht, en ik vind gezien de situatie ook de plicht, de nationale noodsituatie uit te roepen met betrekking tot vluchtelingen", aldus Merz toen op een persconferentie. De toenmalige bondskanselier Scholz liet weten dat dit niet kan volgens het Europees recht en Europese afspraken over de opvang van asielzoekers.

Maar Merz ziet daar een uitweg. Hoewel het Europees recht in principe boven nationale wetten gaat, verwijst hij naar artikel 72 van een EU-verdrag. Daarin staat dat daar uitzonderingen op mogelijk zijn als de openbare orde en binnenlandse veiligheid in gevaar zijn. "Dan is het nationale Duitse recht belangrijker dan het Europese. Dat kan."

'Duitsland niet verantwoordelijk'

Zijn partij wijst er bovendien op dat volgens Europese afspraken mensen weliswaar het recht hebben om asiel aan te vragen, maar dat moeten doen in het land waar ze de EU binnenkomen. Als land dat in het hart van Europa ligt, is dat zelden Duitsland.

Toch moeten landen mensen eerst opvangen, terwijl ze uitzoeken waar ze dan wel heen moeten. In de praktijk blijkt het vervolgens heel lastig om mensen daarheen uit te zetten, en blijft een groot deel van hen in Duitsland.

Tijdens de verkiezingscampagne begin dit jaar beloofde Merz dat als hij kanselier zou zijn, hij op zijn eerste dag de Duitse grenzen de facto zou sluiten. Ook voor asielzoekers.

Die eerste dag was afgelopen woensdag. En inderdaad verklaarde de minister van Binnenlandse Zaken die dag dat Duitsland asielzoekers aan de grens gaat terugsturen. Daarbij verwees hij weer naar artikel 72.

De dag erop meldde een prominente politiek verslaggever van Die Welt dat de regering de noodtoestand had uitgeroepen. De ambassadeurs van alle buurlanden, waaronder Nederland, zouden op het ministerie worden bijgepraat over de gevolgen. Deze landen moeten immers de mensen opvangen die Duitsland terugstuurt.

Regering: geen noodtoestand

Een woordvoerder van de regering reageerde snel: "De bondskanselier roept geen nationale noodtoestand uit." De Nederlandse ambassade liet daarna aan de NOS weten dat de buurlanden wel zijn bijgepraat over de verscherpte maatregelen, maar de noodtoestand lijkt daarbij niet te zijn benoemd.

En dus draait de discussie nu om woorden. Het woord 'noodtoestand' komt zelf niet in artikel 72 voor, en dus hoeft de kanselier die ook niet officieel uit te roepen om er een beroep op te kunnen doen.

Maar komt het niet op hetzelfde neer, vragen inmiddels meerdere Duitse journalisten. Zij verwijzen naar Merz' eigen uitspraken van vorig jaar, en dat de openbare orde en binnenlandse veiligheid in gevaar zouden zijn.

Lange procedures

De vraag is of de rechter dat ook zo zou zien, of Duitsland zou terugfluiten. De kans dat teruggestuurde asielzoekers naar de rechter stappen is groot. Dan zal de Duitse regering moeten bewijzen dat de veiligheid en openbare orde door asielzoekers in gevaar zijn en andere oplossingen niet werken. Terwijl het aantal asielaanvragen op dit moment juist afneemt.

Het is een risico dat de nieuwe regering bewust lijkt te nemen. "Een uitspraak kan nog jaren duren", aldus CDU-parlementariër Alexander Throm tegen de NOS. Hij voert namens de partij van Merz het woord over dit onderwerp. Het signaal van de nieuwe regering moet intussen duidelijk zijn.

Fries ziekenhuis ziet af van fusie en nieuw ziekenhuis in Joure

2 months 1 week ago

Er komt toch geen nieuw ziekenhuis in Joure. Het Antonius Ziekenhuis in Sneek heeft de stekker getrokken uit de plannen voor een fusie met Frisius MC en het bijbehorende nieuwbouwziekenhuis.

Volgens een woordvoerder zijn er te veel onzekerheden en gaat het ziekenhuis in Sneek daarom door als "volwaardig streekziekenhuis". "Er zijn grote vraagtekens over de haalbaarheid van het plan", aldus het Antonius in een statement.

Frisius MC in Leeuwarden zegt verrast en teleurgesteld te zijn door het besluit. Het ziekenhuis snapt de onzekerheden maar zegt: "Wij zijn steeds maximaal bereid geweest om te kijken hoe we die onzekerheden kunnen wegnemen, omdat het belang van toegankelijke en bereikbare zorg voor alle Friezen te groot is."

2033

De afgelopen drie jaar is gewerkt aan het fusieziekenhuis in Joure, dat in 2033 zou openen. De bestaande locaties in Sneek en Heerenveen zouden dan sluiten.

De fusie was onder meer nodig vanwege hogere kosten en de vergrijzing in Friesland, schrijft Omrop Fryslân. Het ziekenhuis in Joure zou de volledige Zuidwesthoek en Noordoostpolder van zorg kunnen voorzien.

Het Antonius Ziekenhuis benadrukt dat het bereid is om in de toekomst samen te werken met andere Friese ziekenhuizen.

Oekraïne en Rusland spreken gevangenenruil af, geen deal over staakt-het-vuren

2 months 1 week ago

De gesprekken tussen delegaties van Oekraïne en Rusland in Istanbul zijn afgelopen. Het was voor het eerst in drie jaar dat de landen direct met elkaar spraken.

De delegaties hebben ongeveer twee uur met elkaar gepraat. De landen hebben afgesproken duizend krijgsgevangenen te ruilen. Er worden de laatste maanden vaker gevangenen geruild, al gaat het dan vaak om honderden mensen.

Een doorbraak over een staakt-het-vuren is er niet gekomen. De Oekraïense minister van Defensie Oemjerov zegt alleen dat dat onderwerp is besproken. Ook zou er zijn gesproken over een mogelijke ontmoeting tussen de presidenten Zelensky en Poetin.

Een woordvoerder van de Russische delegatie zegt tevreden te zijn met de uitkomsten en zegt dat er nieuwe gesprekken zullen volgen.

De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Fidan meldt dat Rusland en Oekraïne hebben afgesproken dat ze hun voorwaarden voor het bereiken van een wapenstilstand schriftelijk met elkaar zullen delen.

Een anonieme Oekraïense bron die bij de gesprekken was, zegt dat Rusland met "onacceptabele eisen" kwam, zoals de complete militaire terugtrekking uit gebieden die Oekraïne zelf onder controle heeft.

De Oekraïense president Zelensky liet vanuit Albanië weten dat het instellen van een "onvoorwaardelijk en eerlijk staakt-het-vuren" prioriteit moest zijn. "Als de Russische vertegenwoordigers in Istanbul zelfs daar niet mee kunnen instemmen, is het voor 100 procent duidelijk dat Poetin doorgaat met het ondermijnen van onderhandelingen", zei hij.

Daarna moeten wat Oekraïne betreft gevangenen worden uitgewisseld en ontvoerde Oekraïense kinderen uit Rusland terugkeren, zodat het vertrouwen tussen beide landen kan groeien.

'Houding Rusland onaanvaardbaar'

Leiders van Oekraïne, Frankrijk, Duitsland, Polen en het Verenigd Koninkrijk hebben na het overleg samen telefonisch contact gehad met president Trump, meldt de Britse premier Starmer. Volgens hem vinden de landen de houding van Rusland tijdens het overleg "onaanvaardbaar". Starmer voegde eraan toe dat de landen hun reacties nauw op elkaar zullen afstemmen na de gesprekken met Zelensky en Trump.

De Poolse premier Tusk verwijt de Russen op X dat zij de onderhandelingen hebben afgebroken en een staakt-het-vuren hebben geweigerd.

De Duitse bondskanselier Merz zegt dat "de diplomatieke inspanningen die we tot nu toe hebben geleverd zijn mislukt" omdat Rusland niet voldoende bereid zou zijn om de eerste stappen te zetten.

Zelensky schrijft op X dat er sancties moeten komen als Rusland niet instemt met een volledig en onvoorwaardelijk staakt-het-vuren.

Uit respect

Het is voor het eerst sinds het voorjaar van 2022 dat er directe gesprekken waren. Zelensky had in Istanbul met de Russische president Poetin willen praten, maar die wilde niet. Zelensky zei gisteren dat hij uit respect voor gastheer president Erdogan en de Amerikaanse president Trump toch een delegatie heeft gestuurd.

De Turkse buitenlandminister Fidan heette de delegaties welkom aan de onderhandelingstafel. In zijn welkomstwoord zei hij dat deze gesprekken ertoe moeten leiden dat Zelensky en Poetin elkaar in de nabije toekomst persoonlijk spreken.

Wapenstilstand

Ook NAVO-chef Rutte reageerde vanuit Albanië op de gesprekken van vandaag. In de hoofdstad Tirana praten de leiders van 47 Europese landen over veiligheid, defensie en democratie. Rutte vindt dat de Russische president Poetin een "grote fout" heeft gemaakt door een lage delegatie naar Istanbul te sturen. "De bal ligt nu echt bij hem."

Premier Schoof is ook in Albanië en zei dat de druk op Rusland "enorm moet worden opgevoerd". "Je ziet elke keer vertragingen, maar voor Nederland en alle andere Europese landen is het niet acceptabel dat deze oorlog doorgaat. Laat staan dat Oekraïne onder Russische overheersing komt."

President Trump verwacht dat er niets gebeurt zolang hij en Poetin niet samenkomen. Ook buitenlandminister Rubio verwacht geen doorbraak.

Het vertrouwen van Jan Terlouw was zijn kracht en zijn zwakte

2 months 1 week ago

Eind 2016 maakte de 85-jarige Jan Terlouw indruk met een pleidooi voor vertrouwen. De vandaag overleden politicus verwees naar de tijd dat hij met zijn jonge gezin in Utrecht woonde.

"Overal hingen touwtjes uit de brievenbussen. De kinderen konden gewoon de voordeur opentrekken en bij elkaar binnenlopen. Volwassenen ook. We vertrouwden mekaar."

Het pleidooi van Terlouw in De Wereld Draait Door in 2016:

Aan zijn biograaf had hij er eerder nog wat bij verteld. Een van degenen die destijds bij hem binnenliepen was "een charmante twintiger", de minnaar van een vrouw die zijn souterrain huurde. Op een dag ontdekte Terlouw dat de man 400 gulden uit zijn bureaula had gepikt. Omdat de man huilend bekende, deed Terlouw geen aangifte.

Later belde de politie aan om te praten over Hans van Z. Terlouw zei geen 'Hans van Zet' te kennen, maar toen agenten een foto toonden, herkende hij de vriend van zijn huurster. Het bleek de seriemoordenaar Hans van Zon te zijn.

De anekdote laat zien dat Terlouws vertrouwen grensde aan naïviteit. Het was zijn kracht en zwakte. Zijn open houding bezorgde hem als D66-leider populariteit en stemmenwinst, maar toen het erop aankwam ging hij ten onder in de politieke slangenkuil.

Bekijk hier een terugblik op zijn leven en carrière:

Volgens Terlouw waren er twee dingen die een mens kan doen zonder een vak te hebben geleerd: schrijven en politiek bedrijven. Hij maakte zelf naam in beide.

Terlouw promoveerde op kernfusie, maar stelde halverwege zijn leven vast dat de wetenschap hem onvoldoende bevredigde. Hij stapte over naar de politiek en ging kinder- en jeugdboeken schrijven.

Vanaf 1971 was hij elf jaar landelijk politicus, waarvan negen jaar als leider van D66. Als het vleesgeworden redelijk alternatief gaf hij de partij na het vertrek van de flamboyante oprichter Hans van Mierlo een nieuw gezicht.

In die jaren schreef hij ook zijn bekendste kinderboeken. Hij deed dat er zo'n beetje bij, in vakanties. Geen literaire meesterwerken, maar sommige worden nog steeds gelezen. De verfilming van Oorlogswinter uit 2008 trok bijna een miljoen bioscoopbezoekers.

Oorlogswinter speelt zich af in het gebied van zijn jeugd, de noordkant van de Veluwe. Terlouw groeide daar als zoon van een predikant op in een zwaar calvinistisch milieu. Hij schetste de bezetting als een tijd van lijden en onrecht, waarin goed en fout niet altijd helder te onderscheiden waren, maar waarin wel morele keuzes moesten worden gemaakt.

Morele keuzes werden een thema in al zijn boeken, die volgens Terlouw waren doortrokken van christelijke normen en waarden. Terlouw brak al vroeg met het geloof van zijn ouders, maar zette zich er nooit tegen af.

Terlouw was in de jaren 50 tijdens zijn studie natuurkunde in Utrecht wiskundestudente Alexandra van Hulst tegengekomen. Hij zou ruim zestig jaar met haar getrouwd zijn, tot haar overlijden in 2017. Ze kregen vier kinderen, aan wie Terlouw voor het slapen eigen verhaaltjes vertelde. Ze vormden de basis van zijn latere schrijverschap.

Oosterschelde

Terlouw werd in 1971 gekozen in de Tweede Kamer. Hij had toen al als D66-fractieleider in Utrecht naam gemaakt met kritiek op de bouw van Hoog Catharijne en de aanleg van autowegen door de binnenstad.

In de Tweede Kamer zette hij zich in voor natuur en milieu, zoals met zijn aanvankelijk eenzame verzet tegen de afsluiting van de Oosterschelde. Het leidde tot de Oosterscheldekering, een compromis waarmee Zeeland tegen de zee werd beschermd, maar de natuur toch vrij spel hield.

Nadat voor deze dure oplossing was gekozen, schreef hij er het jeugdboek Oosterschelde windkracht 10 over.

Keurig en kalm

Toen Van Mierlo zich na de vorming van het kabinet-Den Uyl in 1973 terugtrok als fractieleider, werd Terlouw zijn opvolger. Het verschil met de oude leider had nauwelijks groter kunnen zijn. Van Mierlo, een ex-journalist en ex-katholiek, was een slonzige, wat warrige en breedsprakige kroegtijger; Terlouw een keurige, kalme en rationeel redenerende domineeszoon.

Ook inhoudelijk verschilden ze: Van Mierlo vond dat de ideologieën hun tijd hadden gehad, Terlouw meende dat D66 bestaansrecht had als sociaalliberale partij.

Dat bestaansrecht was in die tijd allerminst zeker. Nadat D66 bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1974 slechts een half procent van de stemmen had behaald, stemde een meerderheid van het partijcongres voor opheffing. Alleen omdat de vereiste tweederdemeerderheid niet werd gehaald, ging de partij door.

Redelijk alternatief

Met Terlouw als lijsttrekker herstelde D66 zich en ging de partij in 1977 van zes naar acht zetels. In een tijd van onverzoenlijke tegenstellingen tussen links en rechts voerde ideale schoonzoon Terlouw met succes campagne.

In de formatie van 1977 slaagde hij er niet in de tegenstellingen tussen Den Uyl en CDA-leider Dries van Agt te overbruggen, waarna Van Agt met VVD-leider Hans Wiegel ging regeren.

Bij de verkiezingen van 1981, na jaren van economische malaise en politieke verlamming en verdeeldheid, wist Terlouw D66 groot te maken als 'het redelijk alternatief' voor de PvdA en de VVD. "Noch het socialisme noch het liberalisme heeft adequate antwoorden gegeven voor de problemen waar we nu in zitten", meende hij.

Optimist en idealist

Terlouw pleitte ervoor "progressief, onafhankelijk, kritisch en redelijk" te zijn. Hij zette zichzelf neer als optimist en idealist, die stond voor de zorg voor de aarde en het milieu. Het was een boodschap die hij ook na zijn politieke carrière tot op hoge leeftijd zou blijven uitdragen.

Het leverde hem in 1981 zeventien zetels op, waardoor een nieuw kabinet van CDA en VVD onmogelijk werd. Na opnieuw een zeer moeizame formatie ging D66 regeren met CDA en PvdA. Terlouw werd vicepremier.

Door de vijandschap tussen Van Agt en Den Uyl kwam het kabinet-Van Agt II nooit echt aan regeren toe. In mei 1982 stapte de PvdA uit het vechtkabinet, waarna Terlouw nog een paar maanden verderging met Van Agt.

Van zijn imago als redelijke verzoener was weinig over. Bij de verkiezingen dat jaar zakte D66 terug naar zes zetels.

Terlouw besloot niet terug te keren in de Kamer en haalde zijn gram met de publicatie van een bitter dagboek. Na een periode in het buitenland werd hij tussen 1991 en 1996 commissaris van de Koningin in Gelderland. Het einde van zijn loopbaan stond, net als aan het begin, in het teken van het water: in 1995 liet hij wegens dreigende overstromingen het rivierengebied evacueren.

Ook daarna bleef hij tot op hoge leeftijd actief: hij hield lezingen en sprak geregeld op televisie over nog altijd dezelfde thema's: milieuvervuiling, vreemdelingenhaat, hebzucht.

Toch bleef hij optimistisch: alles was oplosbaar met vertrouwen. "Als je elkaar echt vertrouwt, dan leef je niet in een maatschappij, maar in een samenleving. Dan doe je het samen. Als we dat nou weer meer gaan doen..."

Politieagent zwaargewond bij pro-Palestijnse manifestatie Berlijn

2 months 1 week ago

Bij een pro-Palestijnse manifestatie in Berlijn zijn gisteren meerdere gewonden gevallen. Eén politieagent raakte zwaargewond toen hij werd meegesleurd door een groep demonstranten. De politie heeft zeker vijftig mensen gearresteerd.

De politie schat dat er ruim duizend mensen op de manifestatie af waren gekomen. Er was "aanzienlijk geweld vanuit de menigte" tegen politieagenten, meldt een politiewoordvoerder aan de Frankfurter Allgemeine Zeitung. Er werd met flessen en stenen gegooid.

De manifestatie in het stadsdeel Kreuzberg stond in het teken van wat de Palestijnen de Nakba noemen, het Arabische woord voor catastrofe. Hier wordt herdacht dat bij de stichting van de staat Israël in 1948 zo'n 750.000 Palestijnen werden verdreven of op de vlucht sloegen.

Een politieagent werd de menigte in gesleurd, meldt de politie. Hij liep daarbij een gebroken arm op en verwondingen aan zijn bovenlichaam. Hij ligt nog steeds in het ziekenhuis. De agent ging de menigte in om mensen te arresteren. "Hij werd doelbewust aangevallen en op de grond gewerkt. Daarna werd hij geschopt", aldus de woordvoerder.

Brute geweldsdaad

In totaal zouden elf agenten en demonstranten gewond zijn geraakt. De politie dreef de demonstratie uiteen toen de situatie escaleerde.

De burgemeester van Berlijn heeft de aanvallen op de politie veroordeeld. "De aanval op een Berlijnse politieagent tijdens de demonstratie in Kreuzberg is niets minder dan een laffe, brute geweldsdaad. Wie hulpdiensten aanvalt, valt onze rechtsstaat aan en daarmee ons allemaal."